PTH opleiding Docent Wiskunde 2 e graad. Hoogezand, donderdag 20 september 2012

Stage verslag Maandboek van een spaniël

Patrick Oosterhuis (261165) NHL/PTH opleiding Docent Wiskunde 2e graad

Hoogezand, donderdag 20 september 2012.

Inhoudsopgave

1

Inleiding ........................................................................................................................................... 3

2

Januari ............................................................................................................................................. 4

3

Februari ........................................................................................................................................... 7

4

Maart ............................................................................................................................................. 10

5

April ............................................................................................................................................... 12

6

Mei................................................................................................................................................. 15

7

Juni................................................................................................................................................. 17

8

Juli .................................................................................................................................................. 20

9

Terugblikkend ................................................................................................................................ 22

10

Competenties ............................................................................................................................ 23

1

Inleiding

Januari 2012 was het dan zover. Ik stond regulier voor de klas. Net begonnen met een opleiding voor docent Wiskunde 2e graad kwam deze vacature voor docent ICT aan het MBO op mijn pad. Ik was dolblij weer aan het werk te kunnen. Mijn nieuw verworven kennis over het onderwijs was natuurlijk minimaal maar ik had wel ideeën en vooral zin om er het beste van te maken. Maar ideeën waarover eigenlijk? Waar begin je? Welke leerlijnen worden er gebruikt? Boeken en wie zijn mijn leerlingen? Vragen, vragen en nog eens vragen en gaandeweg kwam er ook twijfel. Was dit niet te vroeg? Kon ik het wel aan? Wat als … Ja, Wat als.. Die vraag is op zoveel verschillende manieren te stellen dat ik deze eerst maar naar de achtergrond heb verbannen. Ik wilde hier niet aan denken want er kan natuurlijk van alles mis gaan. Maar kan ik daar wat aan doen? Ja, maar door goed op te letten en vroegtijdig te handelen is alles in de hand te houden. Er zijn immers collega’s waar ik terecht kan en er zijn boeken en er zijn mede studenten op je eigen opleiding. Daarnaast had ik tijd, dus dat ging ik gebruiken. Ik nam me voor om eerst maar eens wat zaken op een rijtje te krijgen. Wie waren mijn leerlingen, waar kwamen ze vandaan en wat was hun achtergrond? Daarnaast moest ik ook zorgen de lesstof te beheersen en deze voorbereiden. En als laatste was er natuurlijk een hele nieuwe werkkring te verkennen. Toen ik met mijn maandboek begon moest ik denken aan een televisieserie uit 1978 ‘een dagboek van een Herdershond’ waarin een jonge kapelaan op een fiets zijn nieuwe gemeente binnen fiets en geen idee heeft wat hem allemaal te wachten staat. Zo voelde ik me ook wel een beetje. Alleen een herdershond was ik niet. Hoewel je als docent wel je klas bijeen moet houden. Ik voelde me meer een speurder naar antwoorden. En antwoorden heb ik gevonden. En voor mij werd het steeds duidelijker. Docent zijn is niet eenvoudig maar wel iets wat ik wil blijven doen!

Maandboek van een spaniel

3

2

Januari

Gelijk mijn eerste werkdag viel ik met de neus in de boter want het was vakantie. Wat een start van een nieuwe baan. Het gaf me wel de gelegenheid om even wat boeken en methodes door te nemen. Het MBO kenmerkt zich door project gericht onderwijs en minder klassikaal lesgeven. Binnen mijn takenpakket was er ook nog het vak Rekenen en was ik ook SLB-er van 3 klassen dus genoeg om door te nemen. Voor het vak Rekenen gebruikte men een digitale werkmethodiek van Defiant. Ik had hiervoor nog geen inlog en kon hierdoor dus niet veel beginnen. Wat me wel duidelijk was dat ik via een website de oefeningen en vorderingen van de leerlingen kon monitoren en ook toetsen kon klaarzetten en afnemen. Indien een leerling genoeg opgaven had gemaakt dan kwam de toets ‘vrij’. Voor mijn SLB taak heb ik eerst maar eens de dossiers van de leerlingen doorgenomen, op zoek naar ‘specialiteiten’ als ADHD, PDD-NOS, Dyslexie en andere zaken. Doordat je niet alleen onder 18 jaar leerlingen hebt maar ook volwassenen loopt de communicatie ook wat lastig. Soms moet het naar ouders en soms ook niet of dan weer juist wel. Helemaal duidelijk waren de dossiers hier niet over. En nog vervelender was dat later bleek dat mijn collega’s daar ook niet eenduidig over waren.

In de tweede week ging het dus echt los. Na een korte introductie door de teamleider in de klas sta je daar dan. 30 paar ogen die je aankijken en je ziet de vragen borrelen. Als eerste heb ik maar een uitgebreid voorstel rondje gedaan. Aangezien de meeste in de klas een vaste plaats hadden kon ik mooi een tekening maken zodat ik snel naam en


4

gezicht bij elkaar kon krijgen. Van die tekeningen heb ik nog heel veel plezier gehad. De leerlingen hadden er natuurlijk al een half jaar opzitten dus de ‘normale’ dag indeling pakte ze gewoon weer op. Met projecten afmaken en vragen stellen op gebied van ICT. Nee dus, helaas, de computers en het internet worden vooral gebruikt voor email, facebook, spelletjes en YouTube filmpjes. School is blijkbaar iets voor thuis in de nachtelijke uren en op school moet je de netwerken onderhouden. Dat strookte niet met mijn beeld van school en de ook niet van het ICT team zelf. Dus ik kon direct aan de slag als een politieagent om iedereen aan te sporen om vooral met zijn of haar werk aan de gang te gaan.

Voor de eerste weken van januari had ik me voorgenomen om mijn SLB leerlingen allemaal persoonlijk te spreken en te leren kennen. Hiervoor wilde ik 10 minuten gesprekken houden in en tijdens de les. Gewoon lekker simpel open en bloot voor in de klas bij de meester. In een apart kamertje geeft naar mijn idee weer direct een extra lading die het niet verdiend en ik wilde een ontspannen sfeer hebben. De vragen die ik de leerlingen stelde varieerde van naam en situatie thuis tot voorgaande school en hun ambities. Van enkele leerlingen was me direct duidelijk dat deze opleiding een opstapje is voor de volgende en bij sommige het eindstation. De leerlingen vonden deze aanpak prettig en dat kreeg ik dan ook meerdere malen aan het einde van het gesprek te horen. Negatieve reacties hierop waren er niet. Wel dat ze het niet zo nodig vonden, maar echt negatief niet.


5

Op 27 januari was er een OpenDag op Campus en uiteraard moet je daar als docent ICT bij zijn om nieuwe toekomstige leerlingen te werven en warm te maken voor het vak ICT. Binnen de groep hadden we een kraampje beschikbaar maar niemand had een idee wat er met dat kraampje moest gaan gebeuren. Uiteindelijk heb ik het gevuld met allerlei oude computers die ik thuis had verzameld en dat sprak vooral de vaders heel erg aan van de bezoekende jeugd. Hierdoor kwam het gesprek tussen de kinderen en de ouders op gang want ‘Pa wilde blijven staan en praten over de oude spullen’ wat weer geresulteerd heeft in extra bezoekjes bij mijn collega’s in de lokalen. Voor mij was dit een hele leuke ervaring om het ‘zoekende’ van de toekomstige eerste jaar leerlingen te zien. Voor mij was de januari maand een maand van verkennen en bekend raken met de gebruiken. En ik wist nu dat me dit niet in 3 weken ging lukken en dat ik de maand februari ook nog nodig had. Ook de organisatie om je heen heeft tijd nodig. Ik had nog niet overal toegang tot en ik miste ook gewoon zaken. Ik moest dus gewoon geduld hebben.


6

3

Februari

Deze maand begon lekker met een inspiratiediner. De bedoeling achter dit diner was om alle nieuwe collega’s van Campus te leren kennen. En dat zijn er nogal wat. Te meer wanneer je bedenkt dat de school opleidingen heeft van 3 verschillende scholen. Campus zelf is niet meer dan een gebouw met lokalen en faciliteiten. De opleidingen worden verzorgd door het Dollardcollege, het AOC Terra en het Noorderpoort. Het was een leuke avond en onder het mom van samen koken, samen praten en samen eten zijn er hele leuke gesprekonderwerpen over de tafel gegaan. Voor mij was deze maand ook gewoon een voortzetting van waar ik mee was begonnen. Ondertussen wist ik iets meer hoe de verschillende leerprogramma’s liepen en welke door welke leerlingen gevolgd moesten worden. Dat is niet eenvoudig wanneer in je klassen niveau 3 en 4 hebt en dan ook nog eens 3 verschillende opleidingen. Ik was ondertussen begonnen om zelf orde te brengen in de grote hoeveelheid informatie en zorgen dat ik het zelf begreep. Ik had verwacht dat ik wat meer ondersteuning zou krijgen maar helaas moest ik veel zelf uitzoeken. Ik heb meerdere schema’s gemaakt en kreeg ook enkele malen te horen van mijn collega Richard: `He dat is handig, mag ik een kopietje.` Op zich is dat niet zo vreemd want hij was ook een jaar eerder begonnen liep tegen soort gelijke problemen op als ik. Maar hij is gewoon zijn eigen gang gegaan en heeft zelf onderwerpen in de klas behandeld die wel handig waren. Dat kon hij ook doen vanuit zijn vorige ervaringen als commercieel instructeur bij een ICT opleider. Hij had onderwerpen genoeg op de plank liggen, paste eenvoudig het niveau aan en klaar. Helemaal juist vond ik dat niet want wat als je nu buiten het schoolprogramma gaat en het niet meer aansluit op het examen? Richard was het wel met me eens en wilde dit jaar ook verder gaan met wat ik nu eigenlijk deed. We hebben besloten dat we het verder samen op zouden pakken. Voor mij gaf het wat rust en zekerheid. Een ‘buddy’ als startende onderwijzer is niet verkeerd. En samen hebben we regelmatig even een half uurtje na de lessen gepraat. De leerlingen gingen vrolijk verder met testen van de grenzen en ik met uitleggen van de stof. Dit ging nog niet klassikaal maar meer in kleine groepjes. Specifiek voor een project waar meerdere leerlingen mee bezig waren. Zelf had ik hier ook baat bij omdat ik zo een ‘kleinere’ klas kreeg, en de leerlingen omdat ze verder konden met hun projecten. Het gaf me ook de mogelijk om beter te bepalen welke kennis ontbrak. Dit wilde in gebruiken om in klassikale lessen te gaan verwerken. Voor de opleiding aan de NHL moest ik lesvoorbereidingen gaan maken en deze lesvoorbereidingen heb ik vervolgens gewoon in de klas getest. Vooral de les over ‘Procesbeschrijving’ was erg leuk. Aan de hand van een filmpje van de Muppets liet ik ze eerst opschrijven en na vertellen wat ze gezien hadden. Dit leverde leuke discussies op en het viel hun op dat ze niet nauwkeurig genoeg waren. Nu ze ‘scherper’ waren geworden, liet ik de leerlingen een kopje thee zetten en daarvoor moesten zij alle stappen opnoemen. Deze schreef ik dan op het bord totdat het kopje thee klaar. Vervolgens riep ik een vrijwilliger om met mij samen een kopje thee te gaan zetten. Al na 2 handelingen liep het spaak want we hadden geen ketel om het water in te koken. De verrassing was groot bij de leerlingen omdat ze zo scherp waren en extra hun best deden maar dat ze toch weer zo eenvoudig de mist in gingen. Aan het begin van de maand werd ik ook gevraagd door Richard om hem te helpen bij de kerntaak-examens van enkele leerlingen. Deze moesten nog 2 examens doen en ik zou


7

dan 2e beoordelaar zijn. Ik moest de rol van een magazijnmeester spelen en meekijken bij de kandidaten hoe ze het aanpakten en wat ik ervan vond, binnen de kaders van het examen. De examens bestaan uit en praktijksituatie en hoe de leerlingen dit oplossen. Eigenlijk gewoon het werk wat ik 10 jaar lang hiervoor als systeembeheerder en ontwikkelaar heb gedaan. Volgens Richard kon ik de praktijkkant prima beoordelen gezien mijn verleden.

De bovenstaande aantekeningen waren mede verantwoordelijk voor een geslaagde kandidaat, een twijfel geval en een gezakte leerling. Sneu voor de laatste maar je geeft wel als school een diploma uit wat ergens voor staat. De standaarden moeten dan wel gehaald zijn en je kunt daar niet van Maandboek van een spaniel

8

afwijken. Na overleg zijn er uiteindelijk 2 geslaagd en moest er 1 het examen overdoen. Dit herexamen heeft hij trouwens 3 weken later als nog met succes behaald. Deze examens vond ik leuk om te doen. Het geeft je een heel duidelijk beeld van wat de leerlingen leren en waarvoor ze het doen. Natuurlijk weet ik het waarom ook wel want ik heb het zelf jaren gedaan. Het werk is ook leuk om te doen, vooral wanneer het lukt en je ziet die ‘kick’ ook weer terug bij de leerlingen. Evenals de frustratie wanneer het mis gaat. Je mag dan als examinator niet zeggen, maar een bemoedigend schouderklopje of knikje met het hoofd helpt ze ook.


9

4

Maart

Ondertussen had ik na aanleiding van de kleine instructies binnen de groepjes geleerd dat plannen van werkzaamheden zeer moeizaam verliep. Begrippen als tijd en hoe lang handelingen duren zijn helemaal niet duidelijk. Dus voor mij een idee om hier een klassikale les voor te gaan maken. Ik had me voorgenomen om hiervoor het lesformulier te gaan gebruiken uit de lessen van de NHL. Als mooie bonus kon ik het ook voor mijn Professionaliseringstaak 2.1 gebruiken. De opzet moest simpel en praktisch bruikbaar zijn. Na een week werken was alles klaar en kreeg ik van mijn teamleider de mededeling dat ze een les van me wilde bijwonen en beoordelen. Dat kwam mooi uit en ik heb gewoon mijn les die ik had voorbereid afgewerkt. Het was een leuke les en het mooiste compliment kwam van de leerlingen: ‘Meneer mogen we dit ook zo gaan gebruiken voor onze projecten?’ De beoordeling van mijn teamleider kon me eigenlijk niets meer schelen. Maar hij was wel goed en er stonden ook enkele aandachtspunten in. Begin maart komen eindelijk mijn inlogcodes voor het rekenen binnen. Ik heb hier 8 weken niets aan kunnen doen omdat ik niet in het systeem kon om te monitoren en te testen. De lessen heb ik maar opgevuld met sommen uit het boek. Ik had bijvoorbeeld het volgende sommetje bedacht: Een boer heeft een gloeilamp van 60 watt in de schuur hangen en deze brandt dag en nacht het gehele jaar door. 1 kilowatt stroom kost €0,10 zonder BTW. Wat kost de boer deze lamp? De tweede vraag was de gevolgen van de vervanging van de gloeilamp door een 6 watt spaarlamp. Aanvankelijk leverde deze som een hele hoop gekreun en gesteun op. De leerlingen wisten niet waar te beginnen. Na ongeveer 5 minuten kwam er een lijn in hun denken en begon men met berekeningen maken. Nog eens 5 minuten later kwamen de antwoorden. Veel onjuiste antwoorden, gegokte antwoorden en een enkel goed antwoord. Ik was


10

verbaasd van het resultaat. Ik had hier werkelijk meer van verwacht. In feite is deze som recht-toe-recht-aan plussen en vermenigvuldigen. Aansluitend hebben we de resultaten klassikaal besproken en in duo, docent en leerling, voorgedaan op het bord. Er waren veel ‘Oooooh’ en ‘Natuurlijk’ geluiden te horen. Het was toen wel duidelijk hoe en welke extra informatie je uit de tekst kunt halen. De leerlingen lezen niet en simpele zaken zoals hoeveel dagen er in een jaar zitten, komt gewoon niet in ze op. Om over een BTW tarief maar te zwijgen.

Een lichte paniek ontstond er toen de tweede vraag beantwoord moest worden. ‘Ja, Hallo moeten we nu weer alles gewoon helemaal opnieuw doen?’. Ik heb ze toen een hint gegeven in de vorm van het woordje ‘verhoudingen’ en heb aangegeven dat het in 10 seconden klaar kon zijn. Er kwam slechts 1 leerling van de 20 met de juiste bewerking. Het antwoord vond ik niet zo belangrijk, het ging me om de methode. Een rekenfoutje kunnen we allemaal maken. Maart was ook de maand met de eerste kleine schermutselingen betreffende de orde in de klas. Te laat uit de pauze, drinken in de klas, grove overtredingen qua internet gebruik, tassen verstoppen, scheldwoorden en andere kleine pesterijen, ze kwamen allemaal voorbij. Vele kon ik direct in de kiem smoren en met 1 à 2 waarschuwingen af. Als het hier bij blijft dat gaat dat wel meevallen dacht ik, maar dat zou nog wel gaan veranderen.


11

5

April

Het voorjaar zit er aan te komen. Niet alleen de planten en bomen ontluiken, ook de leerlingen. De zon scheen vol op en de temperatuur steeg. Buiten de school en in de klas. Bedenk dat als je een klas hebt met allemaal puberende jongens, je alle ingrediënten voor een ‘hete’ soep zijn ruim in voorraad hebt. Het leverde ook wel weer lachwekkende situaties op. Er worden ‘blauwtjes’ gelopen en er knappen autobanden. Jeroen had een burn-out gedaan met zijn auto op de parkeerplaats en ging te lang door en de band werd zo heet dat deze knalde. Dubbele pech voor hem toen ook zijn reservewiel lek bleek te zijn en hij met de bus naar huis moest om de volgende dag een reservewiel mee te nemen. Als mens kun je hier hartelijk om lachen maar als docent kun je dat niet en hoor je te wijzen op verantwoordelijkheid en moet je dit gedrag afkeuren. Soms wel lastig om je dan goed te houden en als straf het opruimen van de parkeerplaats. Wat ik erger vond was het papier dat uit het raam werd gehangen met het woord ‘Neuken’ er op naar een groep meisjes op het plein. Dit gaat veel te ver en de leerling heb ik hiervoor bestraft met excuses en 2 middagen terugkomen en gesprekken. Het bleek dat hij niet altijd zijn medicijnen nam en ik had ook de steun van de ouders in deze zaak. Daarna is het met de jongen beter gegaan en ik vroeg regelmatig naar de medicijnen. Mijn aanpak scheen vruchten af te werpen. Niet alles was direct verboden en de klas voelde eigenlijk heel goed aan waar de grens lag. Er was een volgens mij een wederzijds respect ontstaan. Bij te ver gaan werd zelf gecorrigeerd en er was een prettige sfeer in de klas. De leukste straf die ik heb uitgedeeld was naar aanleiding van een sloop en reparatie actie van een CD speler. De leerling moest van mij een verslag maken van zijn daden (op de volgende pagina’s). Het lesgeven ging eigenlijk wel lekker. Minder leuk vond ik de aankondiging vanuit de school dat er bezuinigd moest worden en dat ‘alle’ tijdelijke contracten ‘per definitie’ niet verlengd zouden worden. Dit was binnen het team nooit een discussiepunt geweest en we hadden het tijdens de vergaderingen ook altijd over het volgend leerjaar gehad. Iedereen ging er vanuit dat we gewoon door zouden gaan met dit team, maar voor mij en Richard kon dit wel eens vervelend uitpakken. En ik maar denken dat de leerlingen en het lesgeven roet in het eten zouden gaan gooien. Ik had dit niet verwacht. Nou ja het is mijn probleem en de leerlingen mogen hier niet onder lijden. Als docent ben je dus dagelijks een acteur en praat je over heden en toekomst. Terwijl je weet dat …


12


13


14

6

Mei

In mei leggen alle vogels een ei. Een heel bekend Nederlands gezegde. Het begin van het leven zo aan het einde van het voorjaar. Een drukke periode voor de vogels. En dat niet alleen voor de vogels.

Aan het eind van een drukke schooldag gaat mijn telefoon en spreek ik met de vader van een van mijn leerlingen. We noemen hem even Jack. Hij vertelde me dat ze net thuis waren na een nacht en dag in het ziekenhuis. Jack had een zelfmoordpoging ondernomen en hij was gevonden en met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Zijn vraag was of ik hier iets van wist of dat ik zoiets had zien aankomen? KABOEM! Zo dit is heftig, euh, tja wat overkomt me nu. Op weg naar huis in een volle trein en dan krijg je dit gesprek. Nee, natuurlijk had ik dit niet zien aankomen. Waarom zou ik, Jack was één van de betere leerlingen en liep qua projecten voor op de rest van de groep. Signalen om aan te nemen dat het slecht met hen ging waren er niet. Normale goed uitziende en welbespraakte jongeman die genoot van uitgaan en de meisjes. Nee, ik had het niet zien aankomen. Ik was gelukkig niet de enige hierin want de ouders hadden hetzelfde beeld van Jack als ik en konden het ook niet plaatsen. Gelukkig ging het nu eerst goed met hem en moest hij voorlopig in het ziekenhuis blijven. Verder uit het gesprek kwam naar voren dat zijn kameraad hem had gevonden en alarm had geslagen. En daar waren de ouders heel blij mee. Mijn eerste gedachte was nu: Ik heb dus nu 2 problemen en de hele klas. Want alle leerlingen willen natuurlijk weten hoe en waarom. Ik sprak af dat ik Jack zou bezoeken zodra hij uit het ziekenhuis kwam om hem hulp aan te bieden namens de school waar we maar konden. De volgende dag heb ik eerst Jack´s kameraad voor de klas opgevangen en we hebben zitten praten. Ik wilde weten hoe het met hem ging. Je ´makker´ zo maar vinden na een zelfmoordpoging gaat je niet in de ´koude kleren´ zitten. En dat het hem ook raakte was snel duidelijk want de emoties kwamen vrij vlot. We zaten in een gesloten kamer en ik stelde hem gerust. We hebben een goed gesprek gehad en na afloop heb ik hem tijd en ruimte gegeven. Nu de klas nog want nieuws verspreidt zich snel. Hier was het rustig en de leerlingen namen het voor kennisgeving aan. Ook wel logisch want de relaties met Jack zijn ook anders. Nieuwsgierig waren ze wel hoe het met hem was en er kwam spontaan een idee om een kaart te kopen. Als één van de eerste heb ik ook mijn portemonnee getrokken. Twee dagen later belde de vader weer om te vertellen dat Jack weer thuis was en dat de


15

voorlopige diagnose ‘Borderline’ was. En Jack wilde weer naar school. Dit laatste hadden we binnen het docententeam even afgehouden want eerst wilden we gesprekken hebben met Jack. Ik ben eerst bij Jack op bezoek geweest. Als SLB-er ben je immers het eerste aanspreekpunt. Al snel bleek dat Jack spijt had van zijn actie. Hij had fouten gemaakt en dat betreurde hij. In eerste instantie dacht ik een opening maar al snel werd me duidelijk dat het allemaal heel bewust was gepland. Pillen via het internet bestelt maar verkeerd gebruikt dus poging mislukt. Voor mij stond het vast, Jack kwam nog niet terug in de klas. Eerst maar eens behandelen en daarna terugkeer. Binnen het docententeam was men dezelfde mening toegedaan en we wachtte het behandelplan van Jack wel af. Grappig was dat mijn dochter voor haar opleiding net een boekonderzoek had afgerond naar ‘Borderline’ en het bevatte voor mij hele handzame instructies en artikelen. Ook de tweedelijns ondersteuning van de school was blij met het werk. We hebben er veel aangehad. Na 3 weken was dit plan er en de afspraken met de hulpverlening waren inmiddels op gang gekomen. Ik had een wekelijks update gesprek met de vader en het was nu tijd om Jack weer naar school te laten komen. Als team hebben we eerst een gesprek met Jack gehad en over van alles en nog wat gesproken. Na dit gesprek was het voor ons duidelijk dat Jack weer terug kon naar de klas. Hij zelf had nog wel een vraag: Wat ga ik zeggen als ik binnen stap in de klas? Mijn voorstel was iets grappigs te zeggen over de kaart die hij gekregen had. Daar kon hij wel wat mee.

Terug in de klas begon hij ook met de zin: ‘Hé jongens, bedankt voor de kaart. De volgende keer gewoon met mijn verjaardag?”. Het ijs was gebroken en gedurende de hele dag was het een komen en gaan bij zijn tafel, van leerlingen die even wilde praten. Ik heb het maar even zijn beloop gelaten. Tja, in mei leggen alle vogels een ei. En met goede zorg komen de meeste eieren uit.


16

7

Juni

De maand van de examens. Spannende tijden voor de leerlingen. Dus je moet er weer helemaal klaar voor zijn. En dan te bedenken dat je net te horen hebt gekregen hoe onzeker je eigen toekomst is. De leerlingen hebben hier geen boodschap aan en zijn net als jij druk bezig met hun toekomst. Dus alle negatieve energie overboord en samen werken aan de toekomst.

Drie examens moet ik voorbereiden. Het docententeam had me verantwoordelijk gemaakt voor examen Kerntaak 1, 2 en 3 van de Applicatieontwikkelaars, dus lezen en uitwerken. Plan van Aanpak, lijst met benodigdheden en personele bezetting regelen. Ondertussen gaan de leerlingen in de klas vragen waar het examen over gaat. Het is een spel en leuk om te spelen. De eens zo zekere leerling die in ‘no-time’ een website in elkaar zet, nu heel voorzichtig vissen naar het examen. Maar er wel voor zorgen dat de klasgenoten het niet doorhebben. Ze zien je wel zitten met bergen papier maar ze hebben de discipline om er niet in te kijken. En je weet natuurlijk al lang dat deze examens helemaal niet zo moeilijk zijn. De projecten die ze gemaakt hebben gaan veel dieper op de leerstof in. Mijn collega’s waren meer in de stress, toen ze ontdekten dat er in één van de examens een grote fout zat. Allerlei oplossingen vlogen over de vergadertafel. Ook die van mij en het was stil. Goh, zo simpel ja dat gaan we doen. Mijn oplossing was simpel; Voeg er een kleine opgave aan toe waardoor ze naar de nieuwe examen vraagstelling toe kunnen werken en je hoeft niets meer te wijzigen. Ondertussen was er wel een ‘deadline’ voor de projecten. Inleveren, nakijken, bespreken en verbeteren kost tijd. Dat leverde extra stress op en dat was te vernemen. De lontjes van sommige leerlingen werden soms heel kort. En ja je kon er op wachten dat het mis ging. Op een gegeven moment na de middagpauze kwam Mr. Db binnen, 15 minuten te laat. Mr. Db is een Surinaamse rapper, compleet met bijbehorende gouden bling bling aan handen en tanden, en volgt de opleiding tot applicatieontwikkelaar. Hij loopt voor op de klas en wil eigenlijk wel de eerste 2 examens doen. Want dan heeft hij die alvast gehad. Deze late binnenkomst, waarop ik hem aanspreek en het examenplannetje dat niet mogelijk is, doet hem ontploffen en we staan ineens als twee boksers recht tegenover elkaar. Nu ben ik geen ‘kleine jongen’ maar Mr. Db ook niet en in de klas was het plots muisstil. De spanning was om te snijden en Mr. Db begon tegen me te schreeuwen en te


17

vloeken in een taal die ik niet verstond. Ik bleef heel rustig en vroeg hem het te herhalen in een taal die ik kon begrijpen. Ik snapte zijn woede uitbarsting niet en wilde graag van hem horen vanwaar deze uitval. Ik wist dat Mr. Db een vuist niet schuwt en was echt op het ergste voorbereid. We stonden immers binnen één meter tegenover elkaar. En die spanning was te voelen. Door de hele klas. Uiteindelijk heeft hij het in het Nederlands gezegd, na eerst nog eens tweemaal in het Papiamento te herhalen wat hij eerst zij. Hij begreep het niet en voelde dit als gesar van de docenten. Ik had hem moeten helpen. Ik heb geen keuze in deze zaak en het docententeam beslist in deze materie en Mr. Db heeft zich hier in te schikken. Deze uitbarsting is buiten alle proporties en ik kan nu niet anders dan hem voor de rest van de dag te schorsen. Het resultaat was gemor en boos heeft hij zijn tas gepakt en vertrokken. Ik stond nog trillend in het midden van de klas en zag een angstige klas om me heen. Ik ben eerst even op een tafeltje gaan zitten en heb even een paar minuten stil voor me uitgekeken. Daarna heb ik me tot de klas gericht en mijn verontschuldigingen aangeboden. Die hoefde ik niet te maken, maar Mr. Db was hun reactie. Hij gedroeg zich als een gek! Zij hadden dezelfde spanning gevoeld en waren blij dat het nu eerst voorbij was. De rust keerde snel weer terug en iedereen was aan het werk. Het hele voorval duurde 10 minuten. Aan het einde van de werkdag kreeg ik van mijn teamleider te horen dat Mr. Db een klacht tegen me had ingediend wegens ‘mijn uitbarsting’ en ik moest mijn excuses maken. Toen brak bij mij de klomp. Hallo hebben we nog hoor en wederhoor? Of zijn we als docenten al veroordeeld voor we de klas ingaan? Ik adviseerde mijn teamleider om nog even zelf onderzoek te doen binnen de klas. Ik was er klaar mee. Nee, de lol was er nu wel even af. Dat lesgeven is echt wel leuk maar wat er allemaal omheen komt. Scholen zijn volgens mij gewoon bang voor iedereen en alles. Ojee als onze goede naam er maar niet aan gaat. Nee, het management gaat niet mijn vriendje worden. De volgende dag heb ik nog met Mr. Db gepraat en heeft hij uiteindelijk zijn klacht ingetrokken. Hij zag zelf ook wel in dat hij zwaar fout zat en de klacht was in een opwelling. Maar ja voor mij wel op een heel fout moment. Toen ik hem vertelde hoe mijn situatie ervoor stond had hij echt spijt. De examens gingen ook gewoon door en die moesten ook afgenomen worden. Voor mijn examens waren er 12 leerlingen dus een hele klas vol. Mijn collega Richard was 2e beoordelaar en samen hebben we hele leuke dagen gehad. De probleempjes waren snel op te lossen en de leerlingen hebben lekker door kunnen werken. Na afloop van een examen praten we de resultaten door en noteerden we de min- en pluspunten om daar de volgende dag in het vervolg extra op te letten. De examens zelf zijn nagespeelde praktijksituaties en iedereen heeft last van zenuwen en opstartprobleempjes. En beoordelingspunten komen in andere examens terug. Uiteindelijk waren we er wel uit en alle leerlingen waren geslaagd. Enkele ruim en één nipt. Altijd lastig zo´n nipt geval maar het ging hier om een niveau 3 leerling die volgend jaar toch niveau 4 wilde afmaken dus hij blijft nog even op de opleiding.


18

Niet alleen de examenkandidaten zaten de afgelopen maand in de stress ook de eerste jaar leerlingen. Zij beginnen het tweede jaar met een stage en daarvoor moet alles geregeld zijn voor de vakantie. Zoeken naar een stageplaats, solliciteren en aangenomen worden. Daarna de administratie op orde hebben en voorbereiden. Voor mij was dit de inspiratie om hiervoor een projecthandleiding te maken. Mijn eerste ‘Bedrijf voor de klas’ ging wegens tijd niet door. Ik had niets voor mijn 3e P-taak, maar nu wel en ik moest ‘aan de bak’. In de stress van de leerlingen ging ik mee, want ik moest ze immers voor zijn wilde ik ze kunnen instrueren en begeleiden. Ik heb ook alle handelingen die zij moesten doen zelf gedaan en verwerkt in de handleiding. Het resultaat was er ook naar. Uiteindelijk had vrijwel iedereen voor het eind van de maand een stageplaats of hele goede vooruitzichten. Dus: Missie geslaagd. De maand juni zit er op. Duidelijkheid voor mij is er nog steeds niet. Bah, vervelend ik wil graag weten waar ik aan toe ben. Ideeën voor volgend jaar heb ik wel. Ik wil mijn project opstarten. Bedrijven voor de klas. Laat bedrijven vertellen wat ze van ICT medewerkers verwachten. Maar ja, afwachten dus.


19

8

Juli

Tja, de duidelijkheid is er inmiddels. Mijn contract wordt niet verlengd er zijn niet genoeg aanmeldingen en teveel boventallige docenten. Daarnaast heeft de directie beslist dat alle tijdelijke contracten niet verlengd mogen worden. Dus voor mij houdt het op. Voor de leerlingen was er deze maand nog 1 week school en daar hebben we gewoon en feestje van gemaakt. Zo heb ik een battle gedaan tussen de verschillende opleidingen, zitten er 3 verschillende in de klas, betreffende een algemeen ICT probleem. De leerlingen gingen hier enthousiast mee aan de slag. Na afloop bespraken we de oplossingen en kreeg ik de vraag of we dit nog eens konden doen. De andere docenten deden dit niet en dit voelde net echt. En dat was het ook.

De agenda voor de maand juli kenmerkt zich vooral met vergaderen, voorbereiden volgend jaar, diploma uitreiking en teamuitje. Veel borrels met speeches waarin moet blijken dat we het weer goed gedaan hebben. Ik sta er een beetje dubbel in. Goed? Helemaal niet, voor mij niet want dan had ik gewoon door kunnen gaan. De leerlingen goed? Ja, zeker zij die hun diploma hebben gehaald. Wat glunderen ze bij de uitreiking. Een hele leuke ervaring en ik ben blij dat ik het heb mogen mee maken. Minder leuk was het verplichte personeelsuitje. Je weet al dat je er niet meer bij bent volgend jaar. En toch dat terug en vooruit kijken. Het valt me op dat het verschil in gedrag tussen leerlingen en docenten helemaal niet zo groot is. Ook hier heb je haantjes en volgers. En de haantjes drukken een groot stempel op de groep. Ik heb me kostelijk vermaakt om bij collega’s vergelijkbare leerlingen te vinden. Dat was soms niet eens zo moeilijk. De middag was zo voorbij. De vergaderingen voor het volgend jaar hoefde ik niet meer mee te lopen dus voor mij was het al relatief vroeg vakantie.


20

Het laatste verplichte nummer was de laatste schooldag. Het afscheid van de leerlingen was hartelijk en leuk. Sombere gezichten dat ik er volgend jaar niet meer bij was en meerdere malen de vraag of ze mochten mailen wanneer meneer Sijtsma weer eens een uitleg gaf waar ze niets mee konden? Tuurlijk jongens, tot mails. De schoolafsluiting was een echte beschamende vertoning voor de directie. Die had werkelijk niets voorbereid en moest zwaar improviseren. Je zag de gezichten van de collega’s betrekken en stilzwijgend hoorde je ze schreeuwen: ‘Schiet op dan kunnen we gezellig met het team afsluiten.’. Later in de teamafsluiting waren er heel veel bloemen. Voor mij maar ook voor een collega die het pas op deze dag hoorde dat zijn contract niet verlengd werd. Wat een domper was dat. Te meer omdat hij echt alles op alles had gezet om zijn bevoegdheid te halen en gehaald heeft. Met gemengde gevoelens hebben we de handen geschud en zijn we naar huis gegaan.


21

9

Terugblikkend

In mijn sollicitatiebrief heb ik staan ‘dat de overstap van het bedrijfsleven naar het onderwijs een bewuste keuze is’. Toen ik begon aan deze baan had ik niet echt onderwijservaring. Na 7 maanden heb ik veel geleerd en durf ik nu wel met zekerheid te zeggen dat ik het lesgeven nog steeds een leuk en boeiend vak vind. Alleen dat geneuzel met cijfertjes en beleidsplannen van scholen is niet mijn ding. Ik kan me voorstellen dat je hier slapeloze nachten van krijgt. Maar daar ligt ook niet mijn ambitie. Dus blijft mijn overstap nog steeds een bewuste keuze.

Wat me ook heel goed is bevallen is de directheid van de leerlingen. Ze communiceren heel kort en direct, verbaal en non-verbaal. Heerlijk vind ik dat. Weet je meteen waar je aan toe bent en kun je reageren. Zelf blijf je hierdoor ook alerter. Wat ik gemist heb is begeleiding vanuit het docententeam. Natuurlijk is er de koffiekamer en de rookpauze. Hier kun je wat overleggen. Maar je directe collega’s vonden de komst van de Apple iPhone 5 belangrijker dan mij af en toe op weg helpen. Uiteindelijk vond ik wel steun bij een andere afdeling en daar heb ik veel aangehad. Die waren weer verrast dat ik als ICT-er hen zaken vroeg. Want dat was ze nooit eerder gebeurd. Helemaal lachen was het toen ik mijn nieuwe laptopsticker toonde, een aangevreten banaan in de vorm van een Apple logo. Ook jammer dat ik nu niet een beoordeelde stage heb. Ik was echt in de veronderstelling dat ik hier kon blijven toen ik een In-service-traject aanvroeg op de NHL. En ja daar sta ik dan nu. Geen stage van 80 uur maar werkervaring van ruim 800 uur. En wat een ervaringen! Ik was SLB-er van 3 klassen, heb Opendagen meegemaakt, nieuwe leerlingen mogen begroeten en examens mogen afnemen en beoordelen. Dat pakken ze me niet meer af en voor mij alleen maar meer redenen om mijn opleiding af te maken. Mijn mooiste moment afgelopen jaar was niet de laatste schooldag en de bos bloemen bij mijn afscheid. Ook niet, al is het nipt, het gesprek met Mr. Db en zijn gezicht na afloop. Maar de spontane handen bij het afscheid van de klas en de opmerkingen, ‘Jammer dat u gaat.’


22

10 Competenties In de afgelopen maanden heb ik natuurlijk allerlei docent-competenties in meer of mindere mate gebruikt. Tijdens mijn dagelijkse routine als docent zijn alle basis competenties: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Interpersoonlijk competent Pedagogisch competent Vakinhoudelijk & didactisch competent Organisatorisch competent Competent in het samenwerken met collega's Competent in het samenwerken met de omgeving Competent in reflectie en ontwikkeling

wel voorbij gekomen. Het grappige vind ik wel dat je dit automatisch doet en je helemaal niet bewust bent van het feit dat je het doet. Pas wanneer je gaat schrijven en literatuur hierover gaat lezen, denk je er anders over na en ga je ook anders naar jezelf kijken.

In de pagina’s hierna staat een compleet overzicht dat we tijdens de opleiding gebruiken. Hieronder een opsomming per maand van de belangrijkste deel-competenties die in die maand gespeeld hebben:

• • • • • • •

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli

1.1b, 1.2b, 4.1a en 6.1a, 2.1a, 3.1a, 4.2b, 7.1a en 7.2a, 2.2a, 3.2b en 5.2a, 1.1a, 2.3a, 4.2a en 6.2b, 1.1a, 2.1a, 3.3a, 5.1a en 6.2a, 1.2b, 2.3a, 3.2a, 5.2b en 7.2b,


23

Competentietabel 1 Interpersoonlijk competent 1.1a Ik beheers sociale en communicatieve vaardigheden zoals gespreksvaardigheden luistervaardigheden, feedbackvaardigheden 1.1b

Ik kan sociale interacties in een klas herkennen en verklaren

1.2a

Ik schep een klimaat voor samenwerking met de leerlingen en tussen de leerlingen onderling

1.2b

Ik spreek leerlingen aan op ongewenst gedrag en stimuleer gewenst gedrag

1.3a

Ik maak leerlingen medeverantwoordelijk voor een goed werken leefklimaat in de klas

2 Pedagogisch competent 2.1a

Ik heb een beeld van de leef- en belevingswereld van 12-18 jarigen

2.2a

Ik stem mijn taalgebruik en omgangsvormen af op mijn leerlingen

2.2b

Ik stimuleer zelfstandigheid en initiatief van leerlingen

2.2c

Ik herken en houd rekening met verschillen tussen leerlingen

2.3a Ik signaleer ontwikkelings- of gedragsproblemen bij leerlingen en laat zien dat ik hiermee in mijn onderwijs rekening houd

3 Vakinhoudelijk & didactisch competent 3.1a In kan onderwijsactiviteiten voorbereiden en uitvoeren waarbij ik de vakinhoudelijke en didactische keuzes die ik gemaakt heb onderbouw 3.2a Ik kan evaluatiemiddelen (proefwerken, enquêtes e.d.) ontwerpen en gebruiken om te bepalen of leerlingen voldoende hebben geleerd en of mijn onderwijs effectief is geweest 3.2b

Ik maak bij mijn onderwijs gebruik van moderne middelen, waaronder ICT

3.2c Ik laat zien dat ik bij het ontwerpen en uitvoeren van mijn onderwijs rekening houd met verschillen tussen de leerlingen 3.3a Ik kan eventuele leerproblemen bij leerlingen signaleren en laat zien dat ik daar in mijn onderwijs rekening mee houd

4 Organisatorisch competent 4.1a

Ik kan plannen en structureren

4.2a

Ik maak werkbare afspraken met de leerlingen en hanteer die consequent

4.2b Ik organiseer de praktische kant van mijn onderwijs (leermiddelen, ICT, inrichting lokaal etc.) effectief en efficiënt 4.3a Ik houd voor mijn onderwijs een lange termijn planning aan die bij de leerlingen bekend is en waar zij hun eigen planning op kunnen afstemmen

5 Competent in het samenwerken met collega's 5.1a

Ik kan – in verschillende rollen – samenwerken in een team


24

5.2a

Ik geef en ontvang collegiale feedback

5.2b Ik ontwikkel samen met collega’s (al dan niet vakoverstijgend) onderwijsmateriaal en ben betrokken bij het gebruik daarvan 5.3a

Ik werk met collega’s samen aan de ontwikkeling en verbetering van mijn school

6 Competent in het samenwerken met de omgeving 6.1a

Ik heb een globaal beeld van de verschillende partijen waarmee de school contact onderhoudt

6.2a Ik heb met ouders van leerlingen en andere betrokkenen contact over het functioneren van die leerlingen 6.2b Ik ben op de hoogte van maatschappelijke ontwikkelingen en geef die een plaats binnen mijn onderwijs 6.3a Ik neem op een constructieve manier deel aan verschillende vormen van overleg met mensen en instellingen buiten de school

7 Competent in reflectie en ontwikkeling 7.1a

Ik kan reflecteren op mijn eigen professionele ontwikkeling en studiegedrag

7.2a

Ik maak gebruik van feedback van leerlingen en collega’s om mezelf als docent te ontwikkelen

7.2b

Ik kan een onderzoek opzetten en uitvoeren t.b.v. mijn eigen professionele ontwikkeling

7.3a

Ik stem mijn professionele ontwikkeling af op ontwikkelingen in de school

7.3b Ik kan wat ik als docent doe en wil verantwoorden vanuit een goed doordachte visie op het beroep en mijn taken in de uitoefening daarvan


25

PTH opleiding Docent Wiskunde 2 e graad. Hoogezand, donderdag 20 september 2012

Recommend Documents