Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA) KDV/PSZ De Wereldplek Thema : RESPECT
INHOUDSOPGAVE Pagina
INLEIDING
3
TOELICHTING PEDAGOGISCH THEMA “RESPECT”
5
VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE (VVE)
6
NATUURLIJK BUITENSPELEN
7
EMOTIONELE VEILIGHEID
8
PERSOONLIJKE COMPETENTIE
10
SOCIALE COMPETENTIE
12
RESPECT, NORMEN EN WAARDEN
14
OVERIG
17
LANDELIJKE PRIJZEN VOOR DE WERELDPLEK
18
PPA De Wereldplek 2012
2
INLEIDING Hartelijk welkom op Kindercentrum De Wereldplek! Voor u ligt het Pedagogisch Plan van Aanpak voor het kinderdagverblijf en de peuterspeelzalen van De Wereldplek. Voor de buitenschoolse opvang (BSO) hanteren wij een apart Pedagogisch Plan van Aanpak. De SRK kent 3 belangrijke pedagogische beleidsdocumenten: 1. Algemeen Pedagogisch Beleid Hierin wordt beschreven hoe de SRK kinderen kwalitatief goede opvang en opvoeding wil bieden. 2. Documentenwijzer Pedagogisch Werken Dit handboek is een naslagwerk voor de groepsleiding. Dit handboek ligt ter inzage op iedere groep binnen ons kindercentrum. Groepsleiding kan zo lezen op welke manieren de pedagogische doelstellingen bereikt kunnen worden. 3. Pedagogisch Plan van Aanpak Om de eigenheid van de verschillende locaties te benadrukken is per locatie een PPA ontwikkeld. Binnen het kader van het algemeen pedagogisch beleid van de SRK worden hierin de pedagogische richtlijnen uit de Documentenwijzer Pedagogisch Werken vertaald naar locatiespecifieke afspraken en instructies. Dit gebeurt aan de hand van een voor elke locatie passend thema. Het thema van De Wereldplek is Respect. Het PPA is gemaakt door het team zelf aan de hand van de vier doelstellingen uit het Algemeen Pedagogisch Beleid. Wij willen kinderen: 1. 2. 3. 4.
Begeleiden in een klimaat van emotionele veiligheid Helpen zichzelf te kennen en een positief zelfbeeld te hebben of krijgen (= persoonlijke competentie) Helpen te profiteren van het samenspelen in een groep (= sociale competentie) Kinderen helpen bij het zich eigen maken van normen, waarden en helpen respect te hebben voor anderen ongeacht achtergrond, leeftijd, nationaliteit.
Aan de hand van de vier onderstaande middelen hebben wij de subdoelstellingen vertaald naar werkafspraken: De omgang met kinderen Samenwerking met ouders en andere opvoeders Het spelmateriaal en de inrichting van de binnen- en buitenruimte De pedagogische organisatie (dagritme, de groep, activiteitenaanbod)
PPA De Wereldplek 2012
3
Bij het samenstellen van dit PPA is rekening gehouden met de volgende voorwaarden: Het PPA bevat duidelijke instructies en werkafspraken voor de pedagogisch medewerkers. Het PPA is tot stand gekomen door deelname van het gehele team. De afspraken moeten praktisch uitvoerbaar zijn en ook zichtbaar uitgevoerd kunnen worden. (Nieuwe) pedagogisch medewerkers moeten zich op de hoogte kunnen stellen van de instructies/werkafspraken De Oudercommissie van De Wereldplek is bij de samenstelling van dit PPA nauw betrokken. Ieder jaar wordt het PPA opnieuw besproken en geëvalueerd en ter goedkeuring voorgelegd aan de manager kinderopvang van de SRK. Bij SRK wordt het proces „welbevinden en ontwikkeling van kinderen‟ uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Pedagogisch medewerkers zijn opgeleid om kinderen en hun ontwikkeling te begeleiden. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken door de pedagogisch medewerkers met de Clustermanager. De pedagogische staf van SRK kan altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Een ondersteunend document „ontwikkelingsproblemen bij kinderen‟, is aanwezig in de Documentenwijzer Pedagogisch Werken. Bij SRK is ook een proces indicatie en plaatsing met bijbehorende werkinstructie als blijkt dat de ontwikkeling van een kind stagneert, waardoor de plaats in de opvang niet gegarandeerd kan zijn. Observaties en/of bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen worden verslag gelegd en in een kinddossier bewaard. Pedagogisch medewerkers zijn toegerust door hun opleiding om kinderen te begeleiden in hun welbevinden en ontwikkeling bij de opvang. Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf.
PPA De Wereldplek 2012
4
PEDAGOGISCH THEMA
Het pedagogisch thema van De Wereldplek is RESPECT. Wij hebben voor dit thema gekozen omdat wij vinden dat het hebben van respect voor een ander een onmisbaar fundament is voor een goede toekomstige sociale ontwikkeling. Volgens pedagoog Korczak is respect het meest wezenlijke in de omgang met elkaar. Respect hebben voor het kind betekent dat je het kind serieus neemt in alles wat het doet, ernaar kijkt zoals het is en na gaat wat een kind met bepaald gedrag wil zeggen. Als volwassene heb je de neiging om een kind te beschermen en te betuttelen omdat je bang bent dat hem/haar iets zou kunnen overkomen. Maar hierdoor ontneem je het kind de kans om zichzelf te ontwikkelen tot een onafhankelijk persoon. Het kind moet de kans krijgen om ervaringen op te doen, met de veilige zekerheid en de warme aandacht van de volwassene op de achtergrond. Een kind maakt ook, hoe jong het ook is, deel uit van de wereld om hem heen. Het contact met die wereld en de respectvolle voorbeeldfunctie daarbij van het team van De Wereldplek leert het kind met respect om te gaan met de mensen en dingen om hem heen. Deze respectvolle benadering creëert voor het kind een veilige omgeving van waaruit hij zich vrij en ondersteund voelt om zich volop te ontwikkelen. Het thema Respect eindigt niet alleen bij het hebben van respect voor het kind, het gaat ook om het hebben van respect voor de groepsleiding, voor het speelmateriaal, voor het groepslokaal maar ook bijvoorbeeld voor de natuur. Voor het team van De Wereldplek betekent Respect: elkaar behandelen op basis van gelijkwaardigheid. In onze ogen betekent Respect niet: iemand op een voetstuk zetten en/of je te veel naar een ander willen schikken. Wij willen de kinderen van zowel het kinderdagverblijf, buiten- en voorschoolse opvang en peuterspeelzaal op een natuurlijke manier leren elkaar te respecteren. Om dit te bereiken leggen wij de nadruk op samen spelen. Door de nadruk te leggen op samen spelen en samen activiteiten te ondernemen, krijgen kinderen spelenderwijs meer begrip voor elkaar. Bij de renovatie van De Wereldplek (in maart 2005) is bij de inrichting van de binnenruimte sterk rekening gehouden met ons pedagogisch thema. Er zijn ruimtes gecreëerd waar kinderen samen kunnen spelen, sporten of kunnen knutselen. Kindercentrum De Wereldplek is een multicultureel kindercentrum. Belangrijker nog dan de verschillen, willen wij nadrukkelijk uitstralen dat alle kinderen evenveel waard zijn. Wij staan open voor kennis van allerlei culturele gebruiken en gewoontes. Door de culturele verscheidenheid hebben wij bewust gekozen voor het hanteren van de Nederlandse cultuur en de in Nederland algemeen geldende normen en waarden.
PPA De Wereldplek 2012
5
VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE (VVE)
Wat is VVE? VVE staat voor Voor- en Vroegschoolse Educatie. Dit betekent dat kinderen op de peuterspeelzalen en op het kinderdagverblijf op een structurele manier, spelenderwijs, worden gestimuleerd in hun ontwikkeling. Hierbij ligt de nadruk op taalontwikkeling. Deze aanpak wordt voortgezet op de basisschool: kinderen krijgen dezelfde aanpak en er wordt zoveel mogelijk met dezelfde methodes gewerkt: een doorgaande pedagogische lijn.
Hoe werken wij met VVE? Spelenderwijs We spelen geen „schooltje‟ maar we bieden de kinderen een rijke speel-leeromgeving in een emotioneel veilig pedagogisch klimaat. De pedagogisch medewerkers hebben een vooropgezet doel bij hun activiteiten maar de kinderen ervaren dit als spelen. In thema‟s Op de VVE-speelzalen en kinderdagverblijven werken wij met thema‟s (onderwerpen) die goed aansluiten bij de belevingswereld van kinderen. Bijvoorbeeld: een nieuwe baby, ziek zijn en hoe zie ik er uit? Doordat er binnen een thema veel herhaling is, onthouden de kinderen het beter. Ook heeft het werken met thema‟s het voordeel dat het makkelijker aan de ouders is over te dragen zodat zij thuis ook aandacht aan het onderwerp kunnen besteden. Per thema wordt de groepsruimte passend ingericht. Methodisch werken Wij hanteren een methode: Puk en Ko. Puk is het „instrument‟ waarmee wij werken. Puk is vrolijke, goedlachse, lieve pop. De Puk-thema‟s staan uitgewerkt in een handleiding voor de pedagogisch medewerkers. Het methodisch werken biedt houvast en structuur.
Activiteiten Jaarplan Op de peuterspeelzalen wordt de handleiding van de PUK-methode structureel gevolgd. In de KDV-groepen worden de thema‟s van PUK samengevoegd met andere thema‟s. Alle thema‟s staan uitgewerkt in de jaarplannen van het KDV. U als ouder kunt op deze manier precies volgen welk thema wanneer wordt behandeld. De jaarplannen worden aan het begin van het jaar aan alle ouders uitgedeeld. Uiteraard ontvangen nieuwe ouders het jaarplan tijdens het kennismakingsgesprek. De jaarplannen zijn onderdeel van het Pedagogisch Plan van Aanpak. Samenwerking basisscholen De Wereldplek werkt nauw samen met basisschool De Piramide. Waar mogelijk maken we afspraken over dezelfde rituelen, liedjes en gewoontes. Als uw kind naar de basisschool gaat, krijgt u de overdrachtsgegevens mee voor de betreffende basisschool zodat de leerkracht sneller kan inspelen op de specifieke behoeftes van het kind.
PPA De Wereldplek 2012
6
NATUURLIJK BUITENSPELEN Naast Respect is “Natuurlijk Buitenspelen” een ander belangrijk thema binnen De Wereldplek. Natuurbeleving draagt niet alleen bij aan de ontwikkeling van zintuigen maar aan alle ontwikkelingsgebieden. Kinderen die vaak buiten spelen, ontwikkelen meer behendigheid en spieren. Ze krijgen buiten meer mogelijkheden om van alles te ruiken, bekijken, horen, zien en voelen. Door buiten te spelen leren we de kinderen spelenderwijs de betekenis van de natuur in te schatten. We leren ze respect te hebben voor de natuur maar bovenal leren we ze dat je veel van de natuur kunt leren. We leren de kinderen zich verantwoordelijk te voelen voor het groeien en bloeien. Zo hebben wij op het buitenterrein van De Wereldplek samen met de kinderen een moestuinbak aangelegd. Ook willen wij de zintuiglijke ontwikkeling stimuleren. Het gaat om het voelen van wind in je gezicht, het voelen van stukjes boomschors, bladeren, een kriebelend lieveheersbeestje in je hand, het ruiken van bloemen en het maken van modder. Kortom buiten ligt een grote wereld die ontdekt moet worden. Wat doen we? Eigenlijk heel simpel: we zijn met de kinderen veel buiten. Er wordt minimaal 1x per dag buiten gespeeld. We picknicken buiten en knutselen buiten, eigenlijk kunnen we alles wat we binnen doen ook buiten doen. We halen “buiten naar binnen”. Dit doen we door natuurlijk materiaal naar binnen te brengen. Hierbij kunt u denken aan kastanjes, bladeren, takken, bakken met bloembollen, een wormenbak en een vlindertuin, “Van binnen naar buiten” doen we door alles wat we binnen doen ook buiten te doen. Het buitenterrein hebben wij zo natuurlijk mogelijk ingericht. Er is een moestuinbak, er staan parasol-platanen en onder de bomen groeit rozemarijn, lavendel en thijm. In de bomen hangen windorgels, vogelhuisjes en vogelbollen. De afgelopen periode zijn er een aantal teamvergaderingen gewijd aan het “natuurlijk buitenspelen”. Eén vergadering had als specifiek thema: “In je element” waarbij de pmw‟ers activiteiten hebben bedacht die met de 4 elementen te maken hebben (water, wind, aarde en vuur (= licht). Deze activiteiten zijn weer opgenomen in de activiteiten jaarplannen.
Passende kleding Nu alle kinderen veel buiten zijn, hebben wij de hulp van ouders ook nodig. We gaan namelijk niet alleen naar buiten als de zon schijnt. Een beetje regen houdt ons niet binnen. Wij adviseren ouders daarom ook hun kinderen kleding aan te laten trekken die vies mag worden en waar ze zich vrij in kunnen bewegen. Ook willen wij graag van ieder kind een paar regenlaarsjes op De Wereldplek. In de winter zijn skipakken ideaal: lekker warm en waterdicht.
PPA De Wereldplek 2012
7
EMOTIONELE VEILIGHEID
De basis van al het handelen van groepsleiding is het bieden van een gevoel van veiligheid aan het kind. Veiligheid draagt niet alleen bij tot het individuele welbevinden van kinderen maar geldt ook als basis voor andere ontwikkelingen. Een vertrouwensrelatie met de groepsleiding is hierin onmisbaar. Persoonlijk contact met betrouwbare en bekende groepsleiding, een voorspelbaar dagritme, de inrichting van de ruimte en de aanwezigheid van bekende groepsgenootjes dragen bij tot het verkrijgen van een veilig gevoel. Een kind wordt als uniek persoon gerespecteerd, geaccepteerd en gewaardeerd. Wij willen dat kinderen letterlijk het gevoel hebben dat wij het fijn vinden dat zij er zijn en dat zij welkom zijn.
Het team heeft t.a.v. emotionele veiligheid in de omgang met kinderen de volgende werkafspraken gemaakt: Om kinderen een veilig gevoel te geven willen wij primair een vertrouwensband met alle kinderen opbouwen. We laten zien aan kinderen dat wij er voor hen zijn door ze te troosten, te knuffelen en naar ze te luisteren. Kinderen mogen boos, bang of verdrietig zijn. De pedagogisch medewerker begeleidt dit soort emoties door bijvoorbeeld het kind even met rust te laten of juist even te knuffelen (afhankelijk van het kind en de emotie). Vaste dagritmes zijn onlosmakelijk verbonden met het verkrijgen van emotionele veiligheid. Dit komt tot uiting in samen eten, samen drinken, samen fruit eten enz. Iedere groep heeft een eigen dagritme. In sommige groepen hangen dagritme-kaarten waarop kinderen zelf kunnen zien welke activiteit de volgende zal zijn. Bij de baby‟s worden met name het geven van de fles en de verschoonmomenten gebruikt om extra aandacht te besteden aan emotionele veiligheid door bijvoorbeeld baby‟s extra te knuffelen. Kinderen mogen altijd hun eigen knuffel van thuis meenemen. Iedere groep beschikt over een familiemuur. Hierop staan foto‟s van de ouders/verzorgers, opa‟s, oma‟s, broertjes, zusjes of soms ook van een huisdier of van iemand anders uit de omgeving van het kind die belangrijk is. De kinderen vinden het prettig om foto‟s van hun dierbaren te zien en er over te vertellen. Het geeft ze een veilig gevoel. Een familiemuur is onze verbinding met thuis. We gaan respectvol om met de kinderen. We kijken naar de individuele behoeftes van het kind en spelen daar zoveel mogelijk op in. In de communicatie zijn we respectvol: op hun eigen niveau maar zonder verkleinwoordjes. We schreeuwen niet naar de kinderen.
PPA De Wereldplek 2012
8
Het team heeft in de samenwerking met ouders de volgende werkafspraken gemaakt: Wij vinden het belangrijk dat er een goede overdracht is tussen ouders en pedagogisch medewerkers. Wij proberen altijd iedere ouder aan het begin en einde van de dag een korte overdracht te geven. Tijdens deze overdracht vertellen wij ook graag wat een kind op het KDV of PSZ heeft gedaan en welke activiteiten er zijn georganiseerd. Van veel activiteiten worden foto‟s gemaakt. Deze worden opgehangen in de groepen of in de centrale hal van het KDV. Voor ouders is dit vaak een leuke manier om te zien wat hun kind die dag heeft gedaan. De wenperiode wordt langzaam opgebouwd. De afspraken die wij hierover met ouders maken, kunnen per kind verschillen. We begeleiden de ouders in het afscheid nemen. Ouders mogen altijd bellen om te vragen hoe het gaat. Op De Wereldplek zijn wij bij het KDV in 2011 gestart met “Ouders op de thee”. Alle ouders worden 1x per kwartaal in de gelegenheid gesteld om een uurtje in de groep van hun kind te komen kijken. De pmw‟ers leggen uit wat ze doen en waarom ze dit doen. De oudergroepjes worden bewust klein gehouden zodat ouders in alle rust vragen kunnen stellen.
Wij hebben voor de inrichting van de binnen- en buitenruimte de volgende werkafspraken gemaakt: De groepsleiding stimuleert het welbevinden van kinderen door o.a. kinderen hun eigen speelmateriaal te laten kiezen. Tevens ondersteunt de groepsleiding kinderen bij het kiezen van en spelen met onbekend speelmateriaal. In de groepsruimtes zijn kleine speelhoeken gecreëerd waardoor kinderen zich veilig voelen. Ieder kind heeft zijn/haar eigen bedje. Op de groepen wordt alleen kindermuziek gespeeld, tijdens het eten wordt er geen muziek gedraaid. Wij bewaken dat de ruimtes met niet te veel prikkels worden ingericht zodat alle ruimtes ook rust uitstralen.
Ten aanzien van de pedagogische organisatie hebben wij de volgende werkafspraken gemaakt: Tijdens de dag zijn er vaste elementen ingebouwd om kinderen een veilig gevoel te geven. Dit komt tot uiting in het samen eten, drinken en het volgen van een activiteit. Iedere groep heeft vaste pedagogisch medewerkers. Ook werken wij met een vaste invalpool zodat, in geval van ziekte, er een bekend gezicht op de groep staat. Tijdens activiteiten ondersteunen wij het kind en stimuleren hem/haar tot spel.
PPA De Wereldplek 2012
9
PERSOONLIJKE COMPETENTIE
Competentie is een combinatie van kennis (weten), vaardigheden (kunnen) en houdingen. Wanneer we spreken over persoonlijke competentie dan bedoelen we dat het kind leert wie het is, wat het kan, welke interesses het heeft en welke vaardigheden er nodig zijn in bepaalde situaties. We helpen kinderen zichzelf te leren kennen en een positief zelfbeeld te ontwikkelen. Persoonlijke competentie heeft ook te maken met weerbaarheid, zelfvertrouwen, zelfstandigheid, eigenwaarde, flexibiliteit en creativiteit in het omgaan met verschillende situaties.
Het team heeft t.a.v. de persoonlijke competentie in de omgang met kinderen de volgende werkafspraken gemaakt: Wij benaderen de kinderen altijd positief. De pmw‟er complimenteert de kinderen als zij iets goeds hebben gedaan maar complimenteert ook als kinderen iets moeilijks hebben geprobeerd. Wij keuren het ongepaste gedrag van het kind af en niet het kind zelf. Om in onderlinge relaties en het groepsgebeuren de kinderen zichzelf te leren kennen en een positief zelfbeeld te ontwikkelen, stimuleert de groepsleiding de kinderen om elkaar onderling aan te moedigen bij spelletjes. Ook de groepsleiding gebruikt met name de spelmomenten om kinderen aan te moedigen en te complimenteren. Wij stimuleren kinderen om onbekende zaken toch te proberen. Wij belonen ze voor het feit dat ze het proberen: “Van proberen kun je leren”. Wij stimuleren kinderen om ergens voor te zorgen. Dit kan een plantje buiten in de moestuinbak zijn of Puk die ziek is of knuffelbeer. Indien een kind iets knaps heeft gedaan (bijvoorbeeld in het potje heeft geplast) wordt deze waardering ook in de groep uitgesproken.
Het team heeft in de samenwerking met ouders de volgende werkafspraken gemaakt: Bij het intakegesprek bespreekt de pmw‟er het reilen en zeilen binnen het kindercentrum. Ouders ontvangen het pedagogisch plan van aanpak, de wegwijzer en ze worden op de hoogte gebracht van de huisregels. Tijdens de jaarlijkse ouderbespreking worden afspraken t.a.v. de kinderen besproken, geëvalueerd en eventueel bijgesteld. We nemen ouders altijd serieus. We luisteren goed en spelen in op de vragen van ouders. De peuterspeelzalen organiseren minimaal 2x per jaar een ouderochtend waar de pwm‟ers meer vertellen over de pedagogische aanpak en de Puk-thema‟s. Op het KDV wordt er 1x per jaar een ouderavond georganiseerd met een pedagogisch thema.
PPA De Wereldplek 2012
10
Wij hebben voor de inrichting van de binnen- en buitenruimte de volgende werkafspraken gemaakt: De kinderen pakken bij binnenkomst zelf hun sleutelhanger en hangen die aan de ring (bij weggaan andersom). In de babygroep zijn er speciale babyspiegels op babyhoogte geplaatst zodat baby‟s zichzelf liggend kunnen ontdekken. Kinderen mogen zelfstandig speelgoed uit de kasten pakken indien ze zin hebben om daarmee te spelen. Ook tijdens het buitenspelen mogen kinderen zelf bepalen waar ze zin in hebben (bijvoorbeeld spelen in de zandbak, fietsen of schommelen). We leren kinderen om te gaan met onveilige situaties. We helpen kinderen bijvoorbeeld bij het afgaan van de glijbaan totdat het kind het zelf kan.
Ten aanzien van de pedagogische organisatie hebben wij de volgende werkafspraken gemaakt: In het kader van Respect laten wij kinderen onderling ook complimenten uitspreken. Wij laten kinderen die iets goed kunnen, het voordoen voor de hele groep zodat het zelfvertrouwen wordt gestimuleerd en het respect vergroot. T.a.v. het groepsgebeuren en onderlinge relaties ruimen kinderen zelf het speelgoed op als ze klaar zijn met spelen zodat de volgende kinderen die ook met dat speelgoed willen spelen met een compleet en opgeruimd spel kunnen beginnen. Uiteraard is ieder kind anders daarom vinden wij het belangrijk dat kinderen zich ontwikkelen in hun eigen tempo. De groepsleiding stimuleert de zelfstandigheid van kinderen bijvoorbeeld door de kinderen te stimuleren om zichzelf aan- en uit te kleden, zelf de billen af te vegen en zelf de boterham te smeren. Wij stimuleren kinderen om het brood met een vorkje te eten. Alle activiteiten worden afgestemd op het niveau van de kinderen. Een uitzondering hierop is het Peuter Extra Project. Dit project is bestemd voor alle 3+ kinderen van het kinderdagverblijf.
PPA De Wereldplek 2012
11
SAMENSPELEN (SOCIALE COMPETENTIE)
Elk kind krijgt individuele zorg en aandacht. Toch heeft de groep een belangrijke functie. De kindercentra van de SRK bieden groepsopvoeding. Sociale vaardigheden zijn bij uitstek te oefenen in situaties waarbij er sprake is van meer personen. Het kennismaken met, het respecteren van anderen en het opkomen voor eigen belang zien wij als toegevoegde waarde van het samenzijn in een groep. Net als het in elkaar leren verplaatsen en het oplossen en voorkomen van conflicten. In de groepen en gezinnen worden deze vaardigheden gestimuleerd door het elkaar helpen, speelgoed samen opruimen en het vieren van feestelijke gebeurtenissen.
Het team heeft t.a.v. de sociale competentie in de omgang met kinderen de volgende werkafspraken gemaakt: Om kinderen verantwoordelijkheden te leren nemen en te dragen, leren wij de kinderen dat er regels zijn en dat regels nageleefd moeten worden. Dit doen wij bijvoorbeeld door de oudere kinderen uit te leggen dat rennen in de groep consequenties kan hebben voor de kleintjes die op de grond spelen. Speelgoed dat niet geschikt is voor de kleinere kinderen moeten de grotere kinderen hoog opbergen. Ook leren wij kinderen verantwoordelijkheid te dragen door hen te leren „sorry‟ te zeggen indien zij iets verkeerd hebben gedaan. De grote kinderen worden gevraagd om tijdens bijvoorbeeld uitstapjes de handen van de kleinere kinderen vast te pakken. Ook worden de grotere kinderen betrokken in het „zorgen voor de kleinere kinderen‟ bij bijvoorbeeld aan- en uitkleden, speen aangeven enz. In de verticale groepen (0 tot 4 jaar) laten wij de jonge en oude kinderen samen knutselen, ook beschikt iedere groep over speelmateriaal waar alle kinderen tegelijkertijd mee kunnen spelen. Sociale vaardigheden worden op een natuurlijke en respectvolle manier door de groepsleiding aan de kinderen geleerd. De groepsleiding vervult hierin een voorbeeldrol. Bijvoorbeeld tijdens het eten: “Mag ik de pot pindakaas alsjeblieft?” of tijdens knutselen: “Mag ik alsjeblieft je schaar lenen?”. Wij hebben respect voor kinderen die eerlijk iets toegeven en daarvoor spreken wij onze waardering naar kinderen uit. Wij spreken de kinderen aan op hun verantwoordelijkheden. Zij weten bijvoorbeeld dat zij eerst iets moeten opruimen voordat zij aan iets nieuws mogen beginnen. Indien zij dit niet opruimen, spreken wij de kinderen hier op aan.
PPA De Wereldplek 2012
12
Het team heeft in de samenwerking met ouders de volgende werkafspraken gemaakt: Wij informeren ouders middels nieuwsbrieven. Een ander belangrijk middel is het ophangen van foto‟s. Op deze manier laten wij de ouders zien wat er op het KDV en PSZ gebeurt. Voor ouders proberen wij een partner in het zorgen te zijn. Dit doen wij door ouders te informeren/adviseren over bijvoorbeeld opvoedondersteuning of zorgnetwerk. Tijdens feesten/ouderavonden zoeken wij altijd de samenwerking met ouders bijvoorbeeld door het verzorgen van hapjes, het vieren van feesten en verjaardagen. Wij vragen ouders hun medewerking bij de totstandkoming van de familiemuur door het inleveren van foto‟s.
Wij hebben voor de inrichting van de binnen- en buitenruimte de volgende werkafspraken gemaakt: Samen spelen is een belangrijk instrument om het respect voor elkaar te krijgen. Daarom hebben wij bij de inrichting/verbouw van het gebouw een grote speelhal laten maken waar kinderen uit alle groepen contact met elkaar kunnen hebben tijdens het spelen in bijvoorbeeld de ballenbak. Regelmatig gaan kinderen bij een andere groep „op visite‟. Voor baby‟s geldt dat zij samen op een speciaal kleed op de grond worden gelegd met speelgoed erop. De peuterspeelzalen richten per thema een passende themahoek in. Het kinderdagverblijf heeft een gezamenlijke themahoek in de centrale hal. Voor elke leeftijdscategorie is passend speelgoed aanwezig.
Ten aanzien van de pedagogische organisatie hebben wij de volgende werkafspraken gemaakt: Wij leren de kinderen dat ieder speelmateriaal eigen regels heeft. Zo leren zij dat kleien aan tafel gebeurd, dat puzzels altijd compleet opgeborgen moeten worden, dat de doppen op de stiften gedaan moeten worden enz. enz. Door gezelschapsspelletjes met de kinderen te doen, leren wij ze dat ieder spel eigen regels heeft en dat je je daaraan moet houden. Wij respecteren andere feestdagen dan alleen de Nederlandse feestdagen. Groepsleiding laat kinderen afkomstig uit andere culturen altijd zelf vertellen over wat de feestdag inhoudt. Indien nodig vult de groepsleiding dit aan. Door samen muziek te maken en veel samen te zingen en voor te lezen stimuleren wij het samen spelen in de groep. Kinderen die wat verlegen zijn, koppelen wij tijdens activiteiten aan kinderen die al wat zekerder zijn. Op een natuurlijke manier trekken kinderen zich dan aan elkaar op.
PPA De Wereldplek 2012
13
NORMEN, WAARDEN EN RESPECT
De hedendaagse maatschappij kent een groot aantal mensen met verschillende culturele achtergronden. Zo ook bij de SRK. Belangrijker nog dan de verschillen, wil de SRK nadrukkelijk uitstralen dat alle kinderen evenveel waard zijn. Elk kind met zijn unieke eigenheid. Daarnaast is er aandacht voor culturele diversiteit. Wij staan open voor kennis van allerlei culturele gebruiken en gewoontes. Een voorbeeld hiervan is de aandacht voor en het vieren van allerlei soorten feesten en muziek. De groepsleiding heeft hierin tevens een voorbeeldfunctie naar ouders. De gelijkwaardigheid blijkt uit de manier waarop groepsleiding met alle ouders omgaat. De samenwerking met ouders is naast gelijkwaardigheid gebaseerd op respect en betrouwbaarheid. Ook hier is aandacht voor de sociale vaardigheden en manier van omgaan van de kinderen naar anderen toe
Respect is het pedagogisch thema van De Wereldplek. Dit thema is zo veel mogelijk in ons pedagogisch handelen verweven. Het team heeft t.a.v. het eigen maken van normen, waarden en respect in de omgang met kinderen de volgende werkafspraken gemaakt: Wij brengen kinderen o.a. respect bij door zelf een voorbeeld te zijn voor de kinderen. De groepsleiding gaat respectvol met elkaar, met de kinderen en met de ouders om. Daarbij is respectvolle communicatie essentieel. Dat betekent bijvoorbeeld dat je elkaar laat uitspreken voordat de ander iets mag zeggen. Belangrijk is dat de groepsleiding alles uitlegt en/of bespreekbaar maakt naar de kinderen toe. Ook het verwoorden van gedrag bij baby‟s vinden wij belangrijk. Groepsleiding benoemt tijdens kringgesprekken de verschillen tussen kinderen en maakt ze daardoor bespreekbaar. Bijvoorbeeld: “Jij bent blond, jij bent bruin, jij hebt rood haar enz.”. Zo leren kinderen dat ieder kind wel iets specifieks heeft. Er wordt niet gelachen om uiterlijk. Een belangrijk element om kinderen respect aan te leren is om kinderen altijd serieus te nemen in wat ze zeggen. Wij lachen kinderen niet uit als ze bijvoorbeeld iets verkeerds zeggen. Bij baby‟s probeert de groepsleiding altijd het gedrag van de baby te verwoorden. Het team heeft ten aanzien van normen en waarden basis omgangsregels afgesproken. Wij vinden het belangrijk dat kinderen: Leren gedag te zeggen bij binnenkomst en weggaan Leren „sorry‟ te zeggen indien er iets fout is gegaan Leren „pardon‟ te zeggen bij het laten van een boer Leren hun hand voor hun mond te houden bij het hoesten Leren dat speelgoed niet zomaar kan worden afgepakt Leren met twee woorden te spreken Leren „alsjeblieft‟ te zeggen Leren op elkaar te wachten en niet voor hun beurt iets te doen of iets te zeggen
PPA De Wereldplek 2012
14
Het team heeft in de samenwerking met ouders de volgende werkafspraken gemaakt: Wij respecteren andere eetgewoonten (natuurlijk alles binnen de mogelijkheden van ons kindercentrum). Indien een kind allergisch is voor een bepaald product, legt de groepsleiding aan de andere kinderen uit hoe dat komt en wat het inhoudt. Indien een kind bijvoorbeeld vanuit geloofsovertuigingen geen varkensvlees kan eten, wordt dat op dezelfde manier aan de andere kinderen uitgelegd. Wij staan open voor de kennis van allerlei culturele gebruiken en gewoontes. Wij stimuleren ouders (door aandacht in nieuwsbrieven, ophangen posters) om mee te denken en te adviseren in de oudercommissie. Indien ouders geen Nederlands spreken, proberen wij d.m.v. foto‟s uit te leggen wat we bedoelen. Wij communiceren onze huisregels/werkafspraken ook naar alle ouders en verwachten van ouders dat zij zich aan deze regels houden.
Wij hebben voor de inrichting van de binnen- en buitenruimte de volgende werkafspraken gemaakt: Respect is veel meer dan het hebben van respect voor elkaar. Wij leren kinderen respect te hebben voor de wereld om ons heen dus ook voor de natuur. Beestjes mogen bijvoorbeeld worden gevangen maar moeten altijd weer losgelaten worden. Afval moet in de daarvoor bestemde bakken worden gegooid. Ook probeert de groepsleiding zoveel mogelijk over de natuur te vertellen en uit te leggen. Zij leren de kinderen dat bijvoorbeeld het afrukken van blaadjes van de bomen niet goed voor de boom is. Op De Wereldplek is speelmateriaal uit andere landen aanwezig (wereldspeelmateriaal). In de poppenhoeken vinden de kinderen naast blanke poppen, ook Aziatische of Afrikaanse poppen waar ze mee kunnen spelen. Wij vragen de kinderen respectvol om te gaan met het speelmateriaal. Dat betekent dat er niet gegooid mag worden met speelgoed en dat speelgoed altijd netjes en compleet weer opgeruimd moet worden. Het buitenterrein is natuurlijk ingericht: wij maken gebruik van natuurlijke materialen zoals een water en zand. Op het buitenterrein is, samen met de kinderen, een moestuinbak gemaakt. Hierdoor leren wij de kinderen ook te zorgen voor alles wat groeit en bloeit. Door het verzorgen van diverse groenten, fruit en sierplanten leren wij de kinderen hoe bijzonder de natuur is. Hierdoor ontstaat er bij de kinderen meer respect voor alles om ons heen. Kinderen mogen bij mooi weer buiten op blote voeten lopen. Bij het gebruik van fietsjes moeten de schoenen wel aan.
PPA De Wereldplek 2012
15
Ten aanzien van de pedagogische organisatie hebben wij de volgende werkafspraken gemaakt: Wij leren de kinderen respectvol om te gaan met het speelmateriaal. Dat betekent dat er niet gegooid mag worden met speelgoed en dat speelgoed altijd netjes en compleet weer opgeruimd moet worden. De groepsleiding heeft een voorbeeldfunctie in het aanleren van normen en waarden maar wij realiseren ons wel dat normen en waarden voor iedereen verschillend kunnen zijn. Ook een verschillende culturele achtergrond kunnen andere normen en waarden met zich mee brengen. Normen en waarden zijn per persoon verschillend. Ook de verschillende culturen brengen andere normen en waarden met zich mee. Het team van De Wereldplek heeft een aantal basale normen en waarden die wij gezamenlijk belangrijk vinden (bijvoorbeeld: geen grappen over elkaar maken, elkaar niet uitschelden, niet vloeken, beleefd antwoord geven). Deze normen en waarden hebben wij tevens in onze huisregels opgenomen. Wij vinden het belangrijk dat kinderen bij binnenkomst en bij weggaan de groepsleiding gedag zeggen door middel van een hand te geven. Ook leren wij de kinderen „alsjeblieft‟ en „sorry‟ te zeggen.
PPA De Wereldplek 2012
16
OVERIG ACHTERWACHT Volgens de Wet Kinderopvang moet er aan het begin en aan het einde van de dag (en pauze) naast één beroepskracht, één volwassene in het kindercentrum aanwezig zijn. Deze persoon kan bij calamiteiten bijvoorbeeld de alarmlijn 112 bellen. Binnen De Wereldplek is dit automatisch geregeld omdat er vanaf 07.30 tot 18.30 uur altijd meerdere mensen in het pand aanwezig zijn.
PPA De Wereldplek 2012
17
BSO VAN HET JAAR In april 2007 mocht het team van De Wereldplek uit handen van Staatssecretaris Sharon Dijksma de prijs voor de beste BSO van 2007 ontvangen. Ter informatie treft u onderstaand het juryrapport aan.
JURYRAPPORT DE WERELDPLEK BSO VAN HET JAAR 2007 BSO De Wereldplek van de Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK) is de eerste winnaar van de prijs BSO van het Jaar geworden. De Wereldplek is een BSO met twee groepen: een voor de jongere kinderen tot zeven jaar en een voor de oudere kinderen. De bso is gevestigd aan de rand van Rijswijk. Een deel van de kinderen heeft een allochtone achtergrond. Daarnaast vangt De Wereldplek kinderen van het speciaal onderwijs op. Een moeilijke groep kinderen vraagt om een gestructureerde aanpak en een duidelijke pedagogische visie. De Wereldplek is daar volgens de jury ruimschoots in geslaagd. De groepsleiding is doorkneed met het pedagogisch beleid en weet een heel rustige warme sfeer te creëren waar alle kinderen in gedijen. Het beleid van De Wereldplek is geënt op Nederlandse normen en waarden maar daarnaast is er veel respect voor elkaars cultuur en achtergrond. De BSO heeft een manier gevonden om deze normen en waarden uit te dragen en aan de kinderen over te brengen. Het multiculturele team gebruikt ook haar eigen culturele achtergrond in de dagelijkse werkwijze. Het pedagogisch beleid is hier heel duidelijk geen papieren stuk, maar wordt dagelijks uitgedragen in de werkwijze. De vier pedagogische doelen van Marianne Riksen Walraven die in de Wet kinderopvang staan, zijn duidelijk terug te zien in de werkwijze. Opvallend is de rust die er heerst, de manier waarop de kinderen en volwassenen met elkaar omgaan. Ook jongens en meisjes spelen er met elkaar. Naast het hoogstaande pedagogisch klimaat, is er over ook de inrichting en het gebruik van de binnen- en buitenruimte goed nagedacht. De kleurige en verzorgd uitziende binnenruimte heeft veel hoeken en aparte ruimtes met eigen bestemmingen. Hierdoor kunnen kinderen in kleine groepjes spelen en lopen ze elkaar nauwelijks in de weg. De buitenruimte is gevarieerd en biedt veel uitdaging en leuke speelplekken. Andere punten waarmee De Wereldplek zich onderscheidt: er is veel (gestructureerde) aandacht voor zorg/probleemkinderen en de kinderparticipatie staat er op hoog niveau. Bij de drie genomineerde BSO's is een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd door RADAR Kinderopvang. Ook hier scoorde De Wereldplek het hoogste. De Jury van BSO van het Jaar werd gevormd door: - Voorzitter: Marike Vroom, hoofdredacteur van vakblad Kinderopvang - Ineke Giezeman, voorzitter Branchevereniging ondernemers in de kinderopvang; - Ria Hoogedoorn, MOgroep; - Gjalt Jellesma, voorzitter BOinK; - Charlotte van Zuylen, maatschap Van Duuren, Van Zuylen en partners; - Wilmie Colbers, Catalpa, namens het Pedagogenplatform; - Maria Jongsma, RADAR Kinderopvang - Constance Bogers, bso-innovator bij 2Samen - Marjanne van Esveld, JSO - Liesbeth Schreuder, Nederlands Jeugdinstituut
PPA De Wereldplek 2012
18
KWALITEITSPRIJS VOOR DE WERELDPLEK In juni 2007 is Kindercentrum De Wereldplek opnieuw in de prijzen gevallen. Tijdens het jubileumcongres van BOINK (Belangenvereniging voor Ouders in de Kinderopvang) ontving het team van De Wereldplek de kwaliteitsbeker voor de hoogstaande pedagogische kwaliteit. Boink voorzitter Gjalt Jellesma overhandigde de prijs aan Faridy Trinidad, pedagogisch medewerker van De Wereldplek. De prijs wordt sinds vier jaar op het jaarlijkse Boink congres uitgereikt aan iemand die zich volgens Boink op een bijzondere manier sterk maakt om de kwaliteit van de kinderopvang te bevorderen. Dit jaar stond de interactie en communicatie tussen pedagogisch medewerker en kind centraal. Gjalt Jellesma lichtte toe dat het handelen van de medewerkers van De Wereldplek een voorbeeld is voor alle pedagogisch medewerkers in Nederland. De wisselbeker werd dit jaar voor het eerst aan iemand van de werkvloer uitgereikt. Eerdere winnaars waren o.a. Fokko Kool, inmiddels beleidsmedewerker bij het Ministerie OCW. Hij kreeg als eerste de prijs uitgereikt vanwege zijn inzet om als constante factor, bij inmiddels drie ministeries, de kwaliteit van de kinderopvang te bewaken. Het jaar daarna was het Bijzonder Hoogleraar kinderopvang Louis Tavecchio, die de prijs ontving vanwege zijn inzet op het gebied van de wetenschap.
PPA De Wereldplek 2012
19