Psoriasis? Leef er beter mee!

Psoriasis? Leef er beter mee!

el

leboog

Deze brochure geeft algemene informatie over psoriasis en de behandelingen ervan en bevat enkele aanbevelingen over hoe u kunt omgaan met uw psoriasis.

ho

d


Deze brochure werd ontwikkeld om u beter te informeren over psoriasis.

ofdhui

knieen

Psoriasis komt het meeste voor op de ellebogen, de hoofdhuid en/of de knieën (van links naar rechts).


Wat is psoriasis? Heb ik psoriasis?

Is het misschien psoriasis? Misschien merkt u dat uw huid - schilfert en/of - dikker wordt en/of - ontsteekt (rode vlekken), wat zou kunnen wijzen op psoriasis. Misschien merkt u dat uw huid ook jeukt. Meer dan 60% van de patiënten met psoriasis maken melding van jeuk.3 Maar er zijn ook andere huidaandoeningen die op psoriasis lijken, zoals eczeem. Vermoedt u dat u psoriasis hebt, praat er over met uw arts. Uw arts zal niet alleen uw huid onderzoeken. Hij zal ook vragen naar uw medische en familiale voorgeschiedenis om een correcte diagnose te kunnen stellen.

TIP Psoriasis is niet besmettelijk. U hoeft dus geen lichamelijk contact met anderen te mijden.

Hoe kan ik weten of ik psoriasis heb? Psoriasis op de hoofdhuid wordt vaak verward met roos en psoriasis op het lichaam wordt soms verward met eczeem. Raadpleeg uw arts voor een correcte diagnose. Psoriasis • Psoriasis is een vaak voorkomende huidaandoening die ongeveer 23% van de bevolking treft.2,10,11 • Psoriasis is een ontsteking van de huid die wordt gekenmerkt door rode plekken die met witte schilfers bedekt zijn. • Psoriasis vulgaris (ook plaque psoriasis genoemd, zie foto's hiernaast) is de meest voorkomende vorm van psoriasis (ongeveer 85% van alle gevallen).8 Ze wordt gekenmerkt door rode, schilferende plekken, meestal op de hoofdhuid, de ellebogen en/of de knieën. • Psoriasis is deels een genetische aandoening die tot uiting kan komen door bepaalde uitlokkende factoren.4 Dat betekent dat u meer kans loopt psoriasis te krijgen wanneer iemand in uw familie deze huidaandoening heeft. Bij 30% van de patiënten is er een familiale voorgeschiedenis van psoriasis.8 • Bij psoriasis verloopt de huidvernieuwing sneller dan normaal. De huidcellen rijpen in 2-3 dagen, in plaats van de normale 21-28 dagen.10 De overtollige huidcellen stapelen zich op aan het huidoppervlak en zien eruit als schilfers.


“Ik heb al zo lang psoriasis dat het een deel van mijn leven is geworden, iets zoals een bril verhalen van dragen”

patiënten

Els


Is psoriasis te genezen? Neen, maar met een passende behandeling kunt u beter omgaan met deze huidaandoening en beter leven met psoriasis Psoriasis is een chronische huidziekte. Dat betekent dat psoriasis niet geneest. Maar, met de juiste motivatie en de nieuwe behandelingen kunt u beter omgaan met deze huidaandoening. De verschillende soorten psoriasis kunnen een verschillende behandeling vragen. Er bestaan momenteel een aantal zeer werkzame en goed verdragen behandelingen.

TIP Wanneer u een psoriasisbehandeling opstart, moet u goed weten dat het belangrijk is om de voorgeschreven behandeling correct uit te voeren. Wanneer u de door de arts voorgeschreven behandeling niet opvolgt of de behandeling vroegtijdig stopt, kunnen de symptomen sneller terugkeren.

Hoe herkent men psoriasis? Psoriasis kan vele vormen aannemen, van plekken op maar één plaats op het lichaam, tot algemene vormen die het hele lichaam bedekken. Psoriasis kan op alle leeftijden voorkomen. De meest voorkomende leeftijdsgroep voor de eerste verschijnselen is tussen 20 en 35 jaar. De meeste gevallen van psoriasis ontstaan voor de leeftijd van 40 jaar.8 Ongeveer 25% van de psoriasispatiënten hebben psoriatische artritis, een veel voorkomende auto-immune ontstekingsziekte in de gewrichten en verbindingen tussen de peesligamenten en het bot.

Andere soorten psoriasis Psoriasis vulgaris is de meest voorkomende vorm van psoriasis. Hieronder vindt u een korte beschrijving van andere soorten psoriasis.

Psoriasis guttata komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. Er verschijnen kleine, druppelvormige plekjes over het hele lichaam.

Psoriasis inversa doet zich voor in huidplooien, bijvoorbeeld de oksels en onder de borsten. Kenmerkend zijn rode plekken zonder de typische schilfervorming die bij psoriasis vulgaris wel waarneembaar is.

Psoriasis pustulosa is herkenbaar aan kleine, met etter gevulde blaasjes omgeven door een rode huid. Deze vorm komt vooral voor op handen en voeten.

Uw huid

Wat doet psoriasis met de huid?

Normale huid

Ken uw huid t e xt i e l

De huid is het grootste orgaan van ons lichaam. Ze vormt de fysieke barrière met de buitenwereld. Het uitzicht van de huid is psychologisch en sociaal zeer belangrijk.

TIP Vergeet niet dat uw huid moet ademen. Textiel van natuurlijke vezels Mensen geven zich geen kan het uitzicht van uw huid verbeteren. rekenschap van het belang van de

huid voor ons welzijn, tot het uitzicht ervan zichtbaar verandert.

Normale huid De epidermis is de buitenste huidlaag of opperhuid; zij bevat vier lagen huidcellen. De dermis is het steunweefsel dat net onder de epidermis ligt. Psoriasis? Leef er beter mee!

Psoriasisplek Bij psoriasis stapelen er zich ontstekingscellen op in de dermis. In een vroeg stadium in de ontwikkeling van psoriasis dringen die ontstekingscellen door in de huid. Over de antigenen, de stoffen die een reactie van de ontstekingscellen kunnen uitlokken, is er momenteel nog niet veel gekend. De rode kleur van psoriasisplekken wijst op de groei en uitzetting van bloedvaten in de dermis.

Psoriasisplek

Wat is een psoriasisplek? Bij psoriasis versnelt de huidvernieuwing en ontstaat er aan het huidoppervlak een overtollige hoeveelheid huidcellen die zichtbaar worden onder de vorm van schilfers.

T cellen

huidvernieuwing bij psoriasis 3-5 dagen

Die schilfers vormen een psoriasisplek.


Behandeling

el

Wat is de juiste behandeling voor mij?

leboog

een week later

TIP Bespreek met uw arts welke behandeling het best bij u past. Ieder mens is verschillend en daarom variëren de behandelingsadviezen van persoon tot persoon.


Als u vandaag start met de juiste behandeling, kunnen uw psoriasissymptomen al binnen 1-2 weken verminderen.


Lokale behandeling Een lokale behandeling is de standaardbehandeling van psoriasis.8 Ongeveer 70% van de patiënten met psoriasis vulgaris kunnen worden behandeld met een lokale therapie.9

De behandeling van psoriasis Er bestaan momenteel zeer werkzame en goed verdragen behandelingen die snel effect hebben. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het lang zal duren voor de behandeling een zichtbaar verschil maakt. Met bepaalde lokale behandelingen, bijvoorbeeld, kunt u uw psoriasis al zichtbaar verbeteren binnen één week en kan de verbetering tot een jaar aanhouden, op voorwaarde natuurlijk dat u de behandelingsvoorschriften opvolgt. 5,6

De lokale behandelingen omvatten zalven, crèmes, gels en lotions die men op de huid aanbrengt, rechtstreeks op de psoriasisplek. Meestal bevatten die lokale producten vitamine D-analogen en/of steroïden. Vitamine D-analogen normaliseren de 'zieke' huidcellen: ze vertragen het snelle groeiritme en voorkomen de vorming van nieuwe plekken. Steroïden zijn in de eerste plaats bedoeld om de ontsteking af te remmen. Een nieuw lokaal product combineert een vitamine D-analoog en een steroïd, voor een nog beter effect. Andere lokale behandelingen bevatten koolteer en dithranol. In de niet-acute fase van psoriasis worden er meestal vochtinbrengende middelen gebruikt. Bij een regelmatig gebruik ervan kan men jeuk verlichten, de schilfering beperken en ervoor zorgen dat de gelijktijdige lokale behandeling beter in de huid dringt. Systemische behandeling De naam “systemisch” geeft aan dat

het geneesmiddel in de bloedbaan moet terecht komen om de cellen te bereiken en zo een systemisch effect te hebben. Deze behandeling is totaal verschillend van de lokale behandeling die 'lokaal' werkt en dus rechtstreeks de plekken aanpakt. Een systemische behandeling wordt meestal overwogen wanneer een lokale behandeling de psoriasis niet of onvoldoende kan verminderen. Systemische behandelingen bestaan uit pillen of een inspuiting. “Biologicals” zijn een nieuwe klasse van systemische geneesmiddelen voor de behandeling van psoriasis. Ze worden toegediend via een inspuiting en zijn speciaal ontworpen om de onderliggende ontstekingseffecten van psoriasis af te remmen. “Biologicals” worden meestal ingezet in de behandeling van ernstige psoriasis en werken ook in op psoriatische artritis. Fototherapie Natuurlijk zonlicht heeft een gunstige werking op psoriasis door de UVstralen. Bij een UV-fototherapie (met ultraviolette A- of B-stralen) worden er kunstmatige bronnen van UVstraling gebruikt. Een UV-therapie wordt toegepast wanneer duidelijk is dat een lokale behandeling de psoriasis niet of onvoldoende kan verminderen.

Zelfhulp

Hoe kan ik mijn psoriasis aanpakken?

TIP Vijf goede tips voor een succesvol resultaat:

Praat met uw arts Uw arts zal u informatie geven over uw behandeling(en) en over de neveneffecten die u eventueel mag verwachten.

• volg de behandelingsrichtlijnen van uw arts.1 • weet dat bepaalde factoren opflakkeringen kunnen uitlokken. Zie volgende pagina.

Wat moet u vragen aan uw arts?

• uw gezondheid is ook uw eigen verantwoordelijkheid. • bespreek met uw arts de neveneffecten van de behandeling en de mogelijkheden om ze te beperken. • wees bereid om de behandeling lang vol te houden. Psoriasis is een chronische huidaandoening en moet dus op de lange termijn worden behandeld.


arts

Hoe lang moet ik mijn behandeling volgen? Uw arts zal u vertellen hoe lang uw behandeling het best duurt. De duur van een behandeling hangt af van het soort medicatie en van het type psoriasis. Hoe moet ik mijn behandelingen correct toepassen? Uw arts zal u vertellen hoeveel en hoe vaak u medicatie moet nemen of een behandeling moet toepassen. Wanneer mag ik beterschap verwachten? Uw arts kan u vast vertellen wanneer u de eerste tekenen van beterschap mag verwachten.

Opflakkeringen en stress?

stress

Omgaan met opflakkeringen De factoren die opflakkeringen uitlokken verschillen van persoon tot persoon.7 Enkele factoren waarvan is geweten dat ze opflakkeringen kunnen uitlokken zijn: stress, huidletsels, infecties, bepaalde soorten geneesmiddelen, overmatig alcoholgebruik, roken, allergieën en bepaalde weersomstandigheden.

kra ben b

Misschien zult u vaststellen dat opflakkeringen sneller intreden na veel roken tijdens een stressvolle periode op het werk vergeleken met perioden waarin u rustiger was en niet rookte. In zo'n geval kan het zijn dat uw psoriasis beter wordt wanneer u niet meer rookt en beter leert omgaan met stress.

roken

eten

Enkele uitlokkende factoren • Stress • Huidletsels • Infectie • Verschillende soorten medicatie • Overmatig alcoholgebruik • Roken • Allergieën en bepaalde weersomstandigheden

Uit studies is gebleken dat 35% van alle mensen met psoriasis hun eerste aanval van psoriasis kregen tijdens een stressvolle periode in hun leven.12

TIP U kunt de opflakkeringen van psoriasis helpen verlichten door de factoren die bij u persoonlijk een opflakkering uitlokken zorgvuldig te noteren.


Hoe gaan andere mensen om met psoriasis?

TIP Deel uw ervaringen met andere psoriasispatiënten op: www.psoriasis-vl.be www.psorinfo.com www.psoriasis.nl www.samentegenpsoriasis.be

U bent niet alleen.

Waarom er niet over praten?

Er lopen echt wel veel mensen rond met psoriasis. Niet dat ze allemaal opvallen, want ze kregen wellicht een zeer werkzame behandeling die de symptomen beperkt of verhelpt.

We willen u aanmoedigen om over uw psoriasis te praten met goede vrienden en familieleden. Misschien willen ze u beter steunen en meer helpen dan u aanvankelijk dacht.

Ongeveer 300.000 mensen in België hebben psoriasis.2,10,11 Meer dan 50% is onbehandeld.8

Misschien weten ze zelf niet zo veel over deze huidziekte. U kunt hen pas om hulp vragen wanneer u hen informeert over psoriasis en de invloed die deze huidziekte op uw leven heeft.

Psoriasis is niet besmettelijk. U kunt deze huidziekte dus niet krijgen van anderen en ook niet doorgeven aan anderen. U hoeft dus geen lichamelijk contact met anderen te mijden.


U kunt ook steun en meer informatie over psoriasis vinden bij een patiëntenvereniging. U vindt nuttige websites op de rug van deze brochure.

“Mijn leven is veel verbeterd sinds ik mijn arts heb aangesproken over psoriasis en sinds ik een andere behandeling volg. Het spijt me dat ik het niet eerder deed, hoewel ik slechts psoriasis in een milde vorm heb. Ik heb nu opnieuw zin in het leven.” verhalen

van patiënten

PJ, 60 jaar, België


Psoriasis? Leef er beter mee! “Mijn vrienden met wie ik hockey speel hebben allemaal wel een of andere min of meer zichtbaar kwaaltje. Wanneer we samen zijn, speelt mijn huidziekte geen rol. Maar een opflakkering kan zo hevig zijn, dat een hockeystick vasthouden écht pijn doet. Hetzelfde fenomeen doet zich soms voor bij fysiek werk, zoals tuinieren, bomen vellen, enz.”

verhalen van patiënten

JV, 37 jaar, België

Kan ik gewoon verder, ook met psoriasis? Ja!

Blijf baas over uw eigen huidziekte.

Laat psoriasis geen baas worden over u.

U kunt gewoon verdergaan met uw De ernst van uw psoriasis hoeft niet bepalend te zijn voor de dagelijkse activiteiten, ook met psychologische gevolgen voor u. sporten. Geef sport en andere activiteiten niet op. Wanneer u gaat zwemmen, doet u er goed aan het chloorwater goed af te spoelen omdat het uw huid kan uitdrogen. Gebruik achteraf een vochtinbrengend middel. Raadpleeg uw arts voor meer informatie over de manier waarop u het best kunt omgaan met de invloed die psoriasis kan hebben op uw leven. TIP Een gezonde levensstijl kan de symptomen van psoriasis verminderen.

Uit studies over de levenskwaliteit is gebleken dat mensen hun eigen toestand zeer verschillend ervaren. De kans is groot dat uw symptomen verminderen zodra u de juiste behandeling krijgt en u de richtlijnen correct opvolgt.


Beter leven met psoriasis • Psoriasis mag u niet beletten te sporten of andere leuke activiteiten te doen. • Met de juiste behandeling is er hoop dat u uw dagelijkse activiteiten gewoon kunt verder zetten. • Probeer uit te zoeken wat bij u opflakkeringen van psoriasis uitlokt. Leer hoe u die opflakkeringen onder controle kunt houden. • Het immuunsysteem speelt een centrale rol bij psoriasis. Het is raadzaam uw immuunsysteem te versterken door gezond te leven met een evenwichtige voeding en veel lichaamsbeweging. • Praat over uw huidaandoening met vrienden en familie. Wanneer ze de juiste informatie hebben, kunnen ze u helpen beter met uw huidziekte om te gaan. • Pak uw huidziekte aan door de behandelingsrichtlijnen goed op te volgen.

REFERENTIES 1) Carroll et al., Better medication adherence results in greater improvement in severity of psoriasis. Br J Dermatol 151(4): 895-897, 2004. 2) Gelfand et al., Prevalence and treatment of psoriasis in the United Kingdom: a population-based study. Arch Dermatol 141(21): 1537-1541, 2005.

U vindt meer informatie over psoriasis op het internet.

5) Kragballe et al., A 52-week randomized safety study of a calcipotriol/ betamethasone dipropionate two-compound product (Dovobet®/Daivobet®/ Taclonex®) in the treatment of psoriasis vulgaris. BJD 154(6): 1155-1160, 2006a.

Hieronder staan enkele nuttige websites.

6) Kragballe et al., Efficacy results of a 52week, randomised, double-blind, safety study of a calcipotriol/betamethasone dipropionate two-compound product (Dovobet®/Daivobet®/ Taclonex®) in the treatment of psoriasis vulgaris. Dermatology 213(4): 319-326, 2006b.

Contactinformatie

www.psoriasis-vl.be Website van de patiëntenvereniging

www.psorinfo.com Belgische website over psoriasis

www.psoriasis.nl

7) Mallbris et al., Psoriasis phenotype at disease onset: clinical characterization of 400 adult cases. J Invest Dermatol 124(3): 499-504, 2005. 8) Menter et al., Psoriasis Fast Facts, 2nd ed, Health Press Ltd, UK, 2004. 9) Peckham et al., The treatment of severe psoriasis. A national survey. Arch Dermatol 123: 1303-1307, 1987. Chapter 4 in Koo J.Y.M. et al., Mild-to-Moderate Psoriasis, Informa Healthcare USA Inc, 2006.

Nederlandse website over psoriasis

10) Schoen M. & Boehnke, Psoriasis. New Engl J Med 352(18): 1899-1912, 2005.

www.samentegenpsoriasis.be

11) Van de Kerkhof P.C.M., Textbook of Psoriasis, Blackwell Science Ltd, UK, 1999.

Belgische campagnewebsite over psoriasis

12) Zachariae et al., Self-reported stress reactivity and psoriasis-related stress of Nordic psoriasis sufferers. JEADV 18(1): 27-36, 2004.

© 404.780.604 SEP2007 BEDOV07035 All trademarks are registered trademarks of the LEO group

4) Jullien & Barker, Genetics of psoriasis. JEADV 20(s2): 42-51, 2006.

LEO®


3) Gupta et al., Pruritus in psoriasis. A prospective study of some psychiatric and dermatologic correlates. Arch Dermatol 124(7): 1052-1057, 1988.

Psoriasis? Leef er beter mee!

Recommend Documents