Protestantse Gemeente te Breda

Protestantse Gemeente te Breda

Jaarverslag 2011

1

Inhoudsopgave Jaarverslag van de Algemene Kerkenraad Voorwoord van de voorzitter Het profiel van de gemeente

3

Visie op de gemeente Programma van de gemeente Vereniging met de Evangelisch Lutherse Gemeente Pioniersplek Noorderlicht Vorming & Toerusting Jeugd- en Jongerenwerk Archieven Middelen in de gemeente: personeel Werkgever: kerkenraad en colleges Beroepskrachten Communicatie van beleid

3 3 4 4 5 6 9 9 9 9 10 12

Jaarverslag van het College van Diakenen Inleiding Samenstelling van het moderamen van het College van Diakenen De wijkdiaconie DOS van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid De werkgroep diaconie van de wijkgemeente NoorderBeemden

13 13 15 15

Jaarverslag van het College van Kerkrentmeesters Voorwoord van de voorzitter Verslag van de secretaris Verslag van de penningmeester - Toelichting op de balans en de exploitatierekening 2011 Controlerapport jaarrekening 2011 Verzekeringen Ontwikkeling van het ledenbestand van de gemeente

18 19 20 20 25 25 26

Jaarverslag Kerkenraad wijkgemeente Midden-Zuid

28

Jaarverslag Kerkenraad wijkgemeente NoorderBeemden

31

Bijlage 1: Bijlage 2:

De leden van de Algemene Kerkenraad en de leden van het College van Kerkrentmeesters Controlerapport op de jaarrekening 2011

2

34

Jaarverslag van de Algemene Kerkenraad Voorwoord van de voorzitter Met genoegen presenteer ik u het jaarverslag 2011 van de Protestantse Gemeente te Breda. Hoewel elk jaar weer getracht wordt om een zo volledig mogelijk beeld te schetsen van alle werkzaamheden die in het verslagjaar verricht zijn, laat een jaarverslag toch vaak maar een fractie zien van alle inspanningen die door de vele vrijwilligers en professionals verricht zijn. Mijn dank gaat dan ook uit naar al die mensen die er weer voor gezorgd hebben dat ook in 2011 de PGB een bloeiende en actieve gemeente is geweest! Naast heel veel positieve ontwikkelingen (o.a. succes van het Noorderlicht, en ontwikkelingen bij het jeugdwerk), kunnen we onze ogen niet sluiten voor de zorgen die er ook zijn. Het krimpende ledenaantal en de daarmee samenhangende verminderde inkomsten en oplopend begrotingstekort, geven aanleiding om zorgvuldig over de toekomst van de PGB na te denken. De Algemene Kerkenraad is hier dan ook volop mee aan de slag. Gelukkig mogen we erop vertrouwen dat de Geest van God ons zal leiden en inspireren. We staan er niet alleen voor en dat maakt dat we de toekomst rustig en vol vertrouwen tegemoet kunnen zien. Olda Bode-Nuis, voorzitter van de Algemene Kerkenraad

Het profiel van de gemeente De Protestantse Gemeente te Breda in haar huidige vorm is op 1 juni 2005 ontstaan toen de kerkenraden van de Hervormde Gemeente te Breda en de Gereformeerde Kerk van Breda besloten de beide Gemeenten te verenigen tot de Protestantse Gemeente te Breda. Aanvankelijk was sprake van een federatie die in 2007 geleid heeft tot een fusie. De Protestantse Gemeente te Breda kent 2 wijkgemeenten te weten NoorderBeemden en Breda Midden-Zuid. Het gemeenteleven van de Protestantse Gemeente te Breda wordt vorm gegeven rondom 3 kerkgebouwen: de Johanneskerk en de Markuskerk in Breda Midden-Zuid en de Lucaskerk in de NoorderBeemden. De fusie was het begin van een proces dat gericht is op de opbouw van de nieuwe Gemeente met als doel een vitale en levendige gemeente te vormen. Een gemeente die zijn plaats en verantwoordelijkheid neemt in de stad en in de wereld, maar ook verantwoordelijkheid kent en aandacht heeft voor de behoeften van de eigen geloofsgemeenschap! In januari 2009 heeft de Algemene Kerkenraad de beleidsnota ‘Gericht naar Toekomst’ uitgebracht ter bespreking in de gemeente. In deze beleidsnota – die door beide wijkgemeentes in het voorjaar van 2009 is omarmd - is de eerste aanzet gegeven voor het profiel van de gemeente zoals wij die als Protestantse Gemeente te Breda naar de toekomst toe willen vormgeven: wij willen voluit missionair zijn! Dat betekent dat wij - als Protestantse Gemeente te Breda - ervan overtuigd zijn dat de kerk er niet alleen voor de eigen geloofsgemeenschap is, maar ook voor andere mensen. Het betekent dat wij als gemeenschap oog hebben voor wat er in de stad, in ons land of in de wereld gebeurt. Dat wij ‘daar willen zijn waar de mensen zijn!’ Dat wij op een eigentijdse wijze willen inspelen op de behoeften ten aanzien van geloof en spiritualiteit van alle mensen waarbij de Bijbel en het evangelie van Jezus Christus onze niet aflatende inspiratiebron is. Vanzelfsprekend is onze gemeente niet volledig te beschrijven met dit ene profiel. Naast het missionair- diaconale profiel heeft de Protestantse Gemeente te Breda ook kenmerken van het liturgische profiel (hierbij staat de viering centraal: God bouwt zijn gemeente op door het Woord dat tot ons komt; in de wekelijkse samenkomst wordt de kern van de gemeente bevestigd).

Visie op de gemeente Aan het hierboven beschreven profiel van de gemeente ligt uiteraard een visie ten grondslag. In de beleidsnota ‘Gericht naar Toekomst’ is de volgende visie op gemeente-zijn geformuleerd:

3

De kerk is vooral bedoeld om in de geest en in het spoor van Jezus dienstbaar, beschikbaar te zijn voor mensen binnen en buiten die kerk……… Het gaat er dan niet om dat je de kerk open doet om mensen binnen te krijgen, het gaat er ook niet om dat je op oude of nieuwe manieren probeert God in je eigen buurt te verkondigen. Het gaat er om dat een kerk als taak en roeping ervaart: in Christus’ naam te zijn waar mensen zijn. Niet “zomaar”, maar in zijn Naam, herkenbaar als door Hem geïnspireerd. Gewoon door present te zijn in de eigen stad, buurt.

Het programma van de gemeente Kerkenraad De Protestantse Gemeente te Breda kent een Algemene Kerkenraad en 2 wijkkerkenraden: de wijkkerkenraad NoorderBeemden en de wijkkerkenraad Breda Midden-Zuid. In de Plaatselijke Regeling is vastgesteld hoe de samenstelling van de Algemene Kerkenraad hoort te zijn. De ambtsdragers worden volgens rooster door en uit de wijkkerkenraden aangewezen: Invulling vlg. Plaatselijke Regeling

2011

predikanten

2

2

ouderlingen

3

3

ouderling/kerkrentmeester

2

2

diakenen

3

1

Totaal

10

8

Daarnaast maken de voorzitter en de scriba als boventallig lid deel uit van de Algemene Kerkenraad. Beiden zijn ambtsdrager met een bijzondere opdracht. Een volledige samenstelling van de Algemene Kerkenraad blijft een punt van zorg en aandacht. Ook in 2011hebben wij de twee vacatures niet kunnen vervullen. Sinds 2011 worden de notulen van de AK-vergaderingen gemaakt door een notulist. Hierdoor wordt de scriba in de gelegenheid gesteld om actief te participeren aan de vergaderingen. In de bijlage staan de namen vermeld van de leden van de Algemene Kerkenraad. In 2011 hebben we een nieuwe scriba gekregen, te weten Joke Gurke-Pelle. De Algemene Kerkenraad heeft in 2011 tienmaal vergaderd. De vergaderingen worden voorbereid door het moderamen van de Algemene Kerkenraad dat daartoe twee weken voor de vergadering van de Algemene Kerkenraad bijeenkomt. De samenstelling van het moderamen is in 2011 niet gewijzigd met dien verstande dat Ton van Prooijen na zijn bevestiging als gemeentepredikant zijn lidmaatschap van het moderamen heeft neergelegd in verband met zijn taakbelasting. De heer Foort Groenleer, gemeenteadviseur Kerkbeheer, heeft ook in 2011 de vergaderingen van het moderamen bijgewoond. Naast de reguliere vergaderingen heeft de AK ook in november 2011 een gemeentevergadering georganiseerd waar de gemeente ‘gekend en gehoord’ is ten aanzien van de voorgenomen vereniging met de Evangelisch Lutherse Gemeente (ELG) en de voorgestelde functieformatie. Tevens is toen aan de aanwezige gemeenteleden de gelegenheid gegeven om hun zorgen en vreugden uit te spreken ten aanzien van een aantal actuele onderwerpen.

Vereniging ELG en de PGB In 2010 zijn gesprekken op gang gekomen tussen de Protestantse Gemeente te Breda en de Evangelisch Lutherse Gemeente met de intentie om te komen tot een vereniging van beide gemeenten

4

tot een nieuwe protestantse gemeente. In 2011 zijn grote vorderingen gemaakt met betrekking tot het nieuwe beleidsplan en het inzichtelijk maken van de financiële situatie. Ook hebben zowel de kerkenraad van de ELG als de Algemene Kerkenraad van de PGB een voorgenomen besluit genomen ten aanzien van de vereniging, nadat de gemeente is ‘gekend en gehoord’. Het proces vereist een zeer zorgvuldig handelen en naar het zich laat aanzien zal een definitief besluit niet voor januari 2013 genomen kunnen worden.

Pioniersplek Noorderlicht

Spelen met geloof 2011 is voor het Missionair project Noorderlicht een bijzonder jaar geworden. Na de noodzakelijke voorbereidende inspanningen, die voor velen achter de schermen plaatsvonden, kwamen de eerste concrete activiteiten van het nieuwe project. Zo konden we ons een beeld gaan vormen, van wat er allemaal zou kunnen.

Toch is er veel moois tot stand gekomen: 







  

de experimentele vieringen in de Lutherse kerk zijn begonnen, er is een werkgroep Noorderlicht gevormd die het project en de werkers ondersteunt en begeleidt. Voor de zomer werden enkele prachtige studentenprojecten afgerond, o.a. het project “de Een & de Ander”, dat leidde tot een prachtig beeld in een wijk van Breda. Door de inzet van vooral ds. Janneke Nijboer is het netwerk op de social media enorm uitgebreid. Uit al die contacten en berichten komen o.a. ideeën voor thema’s voor de experimentele vieringen; daarnaast leidt het niet zelden tot persoonlijke en pastorale contacten. We krijgen steeds meer bekendheid, in het land en in de Protestantse Kerk in Nederland misschien nog wel meer dan in Breda. Zo was ds. Nijboer uitgenodigd om een column uit te spreken bij de presentatie van de nieuwe visienota van de PKN. In de stad hebben we meegewerkt aan aansprekende activiteiten zoals de Kerkennacht in juni. In de zomerdiensten in de Grote Kerk is ook aandacht besteed aan ons missionaire project. Medio 2011 was ook het “vriendenboekje” gereed, een prachtig, kleurrijk en representatief boekje, dat vertelt over het project Noorderlicht en de kernwaarden. We waren blij dat de Algemene Kerkenraad besloot om het vriendenboekje gedurende de periode van het project als vast onderdeel toe te voegen aan het welkomstpakket voor nieuw inkomende leden van de gemeente.

5

Na de zomer is de procedure gestart om een nieuwe medewerker aan te trekken.

In het najaar kreeg het project de Gouden Webfish-award, de eerste prijs voor de beste christelijke website in het Nederlandse taalgebied. De jury schreef o.a.:

“Deze inzending buitengewoon fraai en inhoudelijk sterk is. De site is goed vormgegeven en uitnodigend, ook voor zinzoekers die hun weg nog niet gevonden hebben. De gemeente is erg creatief bezig met liturgie. Er wordt uitstekend gecommuniceerd via sociale media. ….Ook op internet blijkt de gemeente voortreffelijk te kunnen pionieren. De site kenmerkt zich door een persoonlijk gezicht: Janneke Nijboer is duidelijk herkenbaar als degene die de site vult met waardevolle content. Dat Noorderlicht daarbij niet alleen over de eigen activiteiten spreekt, maar ook actief deelneemt aan maatschappelijk debat over ethiek en christelijk geloof acht de jury prijzenswaardig” Wat de vieringen betreft, moeten we echt spreken van een pionierssituatie. We zijn met bijna letterlijk niets begonnen. En langzaam maar zeker groeit een groepje belangstellenden rond de bijeenkomsten op zaterdagmiddag. Andere punten waar we nog niet tevreden over zijn: de bekendheid in burgerlijk en kerkelijk Breda en omstreken. En we vinden ook dat de ondersteuning vanuit de plaatselijke gemeenten nog beter kan. Zowel in participatie in de werkgroep en het beleid als ook in de uitvoerende sfeer: administratie, contact, ondersteuning bij de vieringen enz. Toch zijn we al met al best tevreden over wat er allemaal van de grond gekomen is. Zeker als we bedenken, dat een deel van het jaar het project werd gedragen door één professional. Gelukkig bleek er ruimte om dhr. Simon Drost als gemeenteadviseur enige tijd aan het project te binden, voor ondersteuning en begeleiding in de vacante periode. Ondanks dat moesten er wel taken blijven liggen, want we wilden liever een paar dingen goed doen dan veel dingen half. En toch is er voldoende gerealiseerd om overtuigd te zijn van de toevoegende waarde en de potenties van het Missionaire Project Noorderlicht. Al met al een geweldig resultaat, in ogenschouw nemend dat door het vertrekt van Ton van Prooijen minder mankracht beschikbaar was.

Vorming & Toerusting Op 22 maart 2011 organiseerde de commissie Vorming & Toerusting Breda Midden-Zuid/Ginneken (Bram Heringa, Wim Eland, Annemiek Quik, Martin Wagenvoorde), een bijeenkomst, passend binnen het landelijk thema 2010/2011 ‘Vol van hoop’ van de Protestantse kerk in Nederland, in de Markuskerk een avond over ‘hoop’ die onder leiding stond van Ton van Prooijen. O.a. aan de hand van prikkelende stellingen over ‘hoop is....’ waarover volop gediscussieerd werd, werd het een spannende en leuke avond. Er waren, ondanks de vele publiciteit die eraan gegeven werd slechts een negental deelnemers, wat we toch wel wat weinig vonden. Mede daardoor besloot de commissie een andere koers in te slaan, ook al omdat een bijeenkomst in mei 2011 over ‘Tobit’ (o.l.v. Rob van Uden) vanwege gebrek aan belangstelling niet door was gegaan. Het plan werd om in het vervolg twee ‘grote’ bijeenkomsten te organiseren met een bekende spreker, één in het najaar en één in het voorjaar. Die bijeenkomst in het najaar is er geweest: op 19 oktober 2011 kwam de bekende econoom Lans Bovenberg naar de Markuskerk, en hield, onder zeer veel belangstelling, een prikkelende inleiding over ‘Jezus als ware econoom’, waarop door de zaal zeer enthousiast reageerde en vele vragen stelde. Kortom, een zeer boeiende en leerzame avond.

6

Verder organiseerde Martin Wagenvoorde, samen met Marlies Schulz in het seizoen 2011/2012 zes bijeenkomsten over markante vrouwen in kerkgeschiedenis en theologie, telkens op een donderdagmiddag van 14.00-16.00 uur. De eerste drie keer bijeenkomsten vonden in 2011 plaats in de Evangelisch Lutherse Kerk (de volgende drie middagen zullen in 2012 in de Johanneskerk plaatsvinden). Het aantal deelnemers tot nog toe was ongeveer hetzelfde als bij de bijeenkomsten in 2009/10 over Maarten Luther en in 2010/11 over Johannes Calvijn, namelijk een zestal deelnemers met verschillende kerkelijke achtergronden.

Jeugd- en Jongerenwerk Jeugd en Jongerenwerk in Breda Midden-Zuid Algemeen De activiteiten voor kinderen en tieners vallen onder verantwoordelijkheid van de wijkkerkenraden. In Breda Midden-Zuid gaat het om 2 kerkelijke gemeenschappen, van de Markuskerk en de Johanneskerk. Crèche en Kindernevendiensten in beide kerken worden vanuit de wijkraden voor die kerken georganiseerd. Bovenwijks wordt er voor de tienerkerk en de basiscatechisatie structureel samengewerkt met de Protestantse Kerk Ginneken. Er is een beleidsplan opgesteld voor het jeugden jongerenwerk waarbij ook is samengewerkt met de PKN Ginneken. Ook op ander terrein groeit de samenwerking met de wijkgemeente NoorderBeemden. Op bovengemeentelijk niveau groeit samenwerking, vooral gestimuleerd door de classicale activiteiten van JOP (Jeugdwerk PKN).

Bovenwijks jeugdwerk De tienerkerk trok een wisselende groep tieners, variërend van 3 tot 10 tieners. Het afgelopen jaar is voor het eerst met een programma gewerkt en kregen de tieners vooraf een herinnering per mail. Ook is er meer met internet en met PowerPoint presentaties gewerkt. Gestart is met het inschakelen van jongeren bij onderwerpen. Zowel het internet gebruik als de verhalen door jongeren werken positief In 2011 is een beleidsplan opgesteld ten behoeve van de Wijkkerkenraad. Geconstateerd wordt dat er weinig jeugd in de kerk is. Ook de belangstelling van de middengroep (25-50 jarigen) is gering. Blijkbaar spreekt de kerk hun onvoldoende aan. In een verdiepingsdag van de Wijkkerkenraad Midden-Zuid zijn in november 2011 hierover twee afspraken gemaakt. Ten eerste trachten om met NoorderBeemden een jeugdwerker (0,5 fte) aan te stellen om het jeugdwerk in Breda een nieuwe impuls te geven. Dit heeft geresulteerd in aanstelling van een jeugdwerker door de AK na de zomer 2012. Ten tweede het benaderen van de groep 25-50 jarigen, veelal ouders van kinderen. Hiervoor heeft de Wijkkerkenraad Midden-Zuid plannen ontwikkeld die na de zomer van 2012 uitgevoerd zullen worden.

Bovenwijks jongerenwerk In het hierboven genoemde beleidsplan wordt voorgesteld een bovenwijkse jongerenwerker aan te stellen. Inmiddels is besloten een studentenpastor aan te stellen. Bovenwijkse samenwerking in het jongerenwerk en het opzetten van structurele samenwerking met de Hbo-instellingen in Breda zijn belangrijke uitdagingen voor de toekomst, want de studentenpopulatie van Breda woont verspreid over Breda en waarschijnlijk ook in Prinsenbeek.

7

Publiciteit Voor jongeren vanaf 18 jaar is er een ‘jongerenpagina’ op de website van de Protestantse Gemeente te Breda. Het is lastig deze pagina actueel te houden en een voldoend aanbod aan activiteiten aan te bieden. In S’Amen is er een pagina voor de Jeugd. Nieuw ingekomenen die aangeven S‘Amen te willen ontvangen, krijgen dit toegestuurd. Twee keer wordt een brief gestuurd aan alle gemeenteleden tot 29 jaar, ter vervanging van het maandblad S‘Amen met daarin, naast contactgegevens, aandacht voor o.a. de jazzviering op Hemelvaartsdag en de Europese Taizé-ontmoeting in december.

Jeugd- en Jongerenwerk in de NoorderBeemden Algemeen In de NoorderBeemden vallen alle jeugdactiviteiten onder de paraplu van de werkgroep Jeugd. Deze werkgroep coördineert de activiteiten en is aanspreekpunt voor de verschillende groepen die met de jeugd werken.

De werkgroep Dit seizoen is de werkgroep jeugd weer op sterkte en zijn de activiteiten voortvarend opgepakt. Zo zijn de leeftijdscategorieën verdeeld onder de werkgroepleden – leeftijden 0-4, 5-12, 13-16 en ouder dan 16, daarnaast zijn de bovenwijkse contacten en de vertegenwoordiging naar de wijkkerkenraad geregeld. Door de werkgroep is dit jaar een jeugdbeleidsplan geschreven, waarin de koers voor de komende 4 jaar wordt bepaald. Om de onderlinge samenhang in het jeugdwerk te bevorderen is gestart met een tweewekelijkse jeugdbrief – het Lucasjeugdbericht. Dit is met Pasen gestart en heel positief ontvangen.

Leeftijdsgroep 0-4 Tijdens de kerkdiensten is er altijd crèche; deze wordt verzorgd door twee leiders. Op dit moment zijn er slechts weinig kinderen in deze leeftijd, waardoor het geregeld voorkomt dat er maar op 1 of 2 kinderen hoeft te worden gepast.

Leeftijdsgroep 5-12 Tijdens de kerkdiensten is er altijd aandacht voor de kinderen. De kinderen gaan na een gesprekje in de kerk naar de kindernevendienst. De kinderen gaan in twee groepen uiteen, waarbij er gemiddeld 20 kinderen deelnemen. Er zijn een kern van vaste leiding met een poule van invalkrachten. De bezetting van de vaste kern blijft een bron van zorg. Tevens is er voor deze leeftijdscategorie van 9-12 een vrijdagavondclub – de Fido Dido. Deze club heeft als doelstelling om ook op informele wijze een band tussen de kinderen te creëren. Deze club wordt door ca. 10 kinderen bezocht. Het seizoen werd afgesloten met een GPS-tocht in Culemborg, die samen met de Lux Factory werd gelopen. In enkele blokken van 4 weken is voor deze groep basiscatechese georganiseerd. Hier werd gemiddeld door 7 kinderen aan deelgenomen. Voor ouders met ‘jonge’ kinderen is een gespreksgroep gestart, waar allerlei vragen aan de orde komen. Deze groep bestaat uit een zevental ouderparen.

Leeftijdsgroep 13-16 Voor deze leeftijdsgroep is dit jaar de jongerennevendienst georganiseerd. Dit jaar is gewerkt aan de hand van het boekje Meet and Greet, waarin ontmoetingen met figuren uit de bijbel zijn vertaald naar deze tijd. Verder is er ook zeer actief gewerkt aan de voorbereiding van de jeugddiensten.

8

Ook voor deze leeftijdsgroep is catechese georganiseerd in blokken van 4 weken. Dit werkt prettig, al is het aantal deelnemers ook hier gelet op het potentieel niet groot; er doen gemiddeld ca. 6 kinderen aan mee. Tevens kunnen de jongeren ook deelnemen aan de Lux Factory, een informeel samen zijn, waarbij verschillende activiteiten ondernomen zijn, zoals gezamenlijk voetbal kijken, film kijken samen met de jongeren van Prinsenbeek, af en toe naar een gamecenter, schaatsen etc. Er is een zeer hechte band, zeker bij de wat oudere jongeren.

Jeugddiensten Dit jaar zijn er 3 jeugddiensten georganiseerd. In het najaar is een jeugddienst georganiseerd n.a.v. de film Pay it Forward. Als aftrap werd gezamenlijk naar de film gekeken en de volgende ochtend werd deze film nagesproken. Gedurende een aantal diensten hebben we elkaar complimentjes gegeven en nagedacht wat we voor de anderen kunnen betekenen. Aan deze dienst is de actie Schoenendoos gekoppeld. In mei is door de jongeren van Prinsenbeek, aangevuld met de jongeren uit de Lucaskerk, een dienst georganiseerd met als thema ‘[email protected]’. Een zeer geslaagde jeugddienst, waarbij de jongeren elkaar over de streep hebben getrokken. In juni is een Happytaria georganiseerd – een brunchdienst -, waarbij de opbrengst bestemd was voor stichting De Opkikker. Zowel de dienst als de organisatie van de brunch is door de jongeren gedaan en het was een feest om zo de kerk binnen te komen en vooral de lekkere geur van pannenkoeken en wentelteefjes te ruiken. Over het algemeen werd er door ca. 10 jongeren deelgenomen aan deze activiteiten.

Leeftijdsgroep 16 jaar en ouder Er zijn voorzichtige contacten met de jongeren van 16-18. Door agendaperikelen is het nog niet gelukt om een gezamenlijke afspraak te maken. Dit zit nog in het vat.

Bovenwijks Op bovenwijks niveau hebben er verschillende activiteiten plaats gevonden. Vanuit de gewestelijke activiteiten van het JOP is er meer contact met andere wijkgemeenten. Als uitvloeisel hiervan zijn er nadere contacten ontstaan tussen Midden Zuid, Prinsenbeek en onze gemeente. Dit heeft geresulteerd in de werving van een jeugdwerker i.s.m. Midden Zuid en in samenwerking met Prinsenbeek met als resultaat een gezamenlijke jeugddienst.

Conclusie We mogen terugzien op een zeer actief jaar voor de jeugd, waarbij veel vrijwilligers zich weer hebben ingezet voor het creëren van een fijne plek voor de jeugd van onze kerk.

Archieven Het archiefbeheer kreeg in 2011 nadere aandacht. Met name vond een inventarisatie plaats van mogelijke hiaten en vond overleg plaats met de scribae van de Algemene Kerkenraad en het College van Diakenen over de mogelijke opzet van een centraal digitaal archief. Voor dit laatste moeten nog passende faciliteiten worden gevonden en regels voor toegang worden vastgesteld.

Middelen in de gemeente: personeel Bij het programma horen middelen welke nodig zijn voor de uitvoering zoals personeel, financiën en gebouwen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het onderdeel personeel. De andere middelen vallen onder het jaarverslag van het College van Kerkrentmeesters.

Werkgever: kerkenraad en colleges De Algemene Kerkenraad geeft leiding aan het leven en werken van de gemeente en draagt zorg voor de vermogensrechtelijke aangelegenheden van niet diaconale aard van de gemeente, die ook rechtspersoonlijkheid bezit. De kerkenraad heeft daarmee als taak het beleid van de gemeente te formuleren, inclusief het personeelsbeleid. De Algemene Kerkenraad heeft een deel van haar taken gedelegeerd aan de wijkkerkenraden.

9

Het College van Kerkrentmeesters krijgt van de Algemene Kerkenraad de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden toevertrouwd. Het College van Kerkrentmeesters is verantwoordelijk voor financiën, personeel en geldwerving. Bovendien heeft het als taak het beheer van gebouwen en de archieven. Het College van Kerkrentmeesters draagt zorg voor vermogensrechterlijke en arbeidsvoorwaardelijke aangelegenheden en bijbehorende regelingen, verplichtingen en vergunningen. Zij moet ervoor zorgen dat de Protestantse Gemeente te Breda als werkgever op al deze terreinen aan de wettelijke verplichtingen voldoet. Het gaat om zaken als arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en re-integratie, zorgverzekeringen, pensioenregelingen, schade en ongevallenverzekeringen, horecavergunningen etc.

Beroepskrachten De kerk kan niet functioneren zonder beroepskrachten zoals predikanten, kerkelijk werkers, organisten, kosters en specialisten op het gebied van financiële en ledenadministratie. Beroepskrachten bieden de kerk de deskundigheid die nodig is voor het goed functioneren van de kerk als organisatie. De kosten van beroepskrachten zijn ook verreweg de belangrijkste kostenpost zoals blijkt uit het verslag van het College van Kerkrentmeesters. De kosten voor predikanten en kosters vormen ruim 60% van de totale kosten.

Predikanten In het jaar 2011 bestaat het team van predikanten uit: ds. M. Schulz, gemeentepredikant Ev. Luth. Kerk Breda ds. A. Heringa, gemeentepredikant ds. M. Wagenvoorde, gemeentepredikant ds. J. Nijboer, predikant voor missionair werk en kerkvernieuwing ds. T. van Prooijen, predikant voor missionair werk en studentenpastoraat. Het predikantenteam kwam in het afgelopen jaar maandelijks bijeen, bij toerbeurt in één van de ‘werkplekken’ van de collega’s. De sfeer in de bijeenkomsten is goed en open. Omdat de collega’s al geruime tijd samenwerken en omdat ze enkele keren als team ‘in retraite’ gingen, zijn ieders gaven en eigenaardigheden wel ongeveer bekend. Ze zijn ook open en constructief bespreekbaar. Dat maakt gesprekken soms heel indringend. En bij alle verschil van personen en visies is er voortdurend een geest van collegialiteit en solidariteit te merken. Naarmate het jaar verliep werd duidelijker dat ds. Van Prooijen wel eens de opvolger van ds. Heringa in de Markuskerk zou kunnen worden. Rond de zomer eindigden zijn activiteiten voor het project Noorderlicht. Dat maakt de positie van ds. Nijboer eenzamer en haar taak een heel stuk zwaarder. Ds. Wagenvoorde bereikte in mei de leeftijd om met emeritaat te kunnen gaan, maar zijn verzoek om nog door te gaan zijn werk in de gemeente, werd door de wijkkerkenraad gehonoreerd: 1 jaar voor 100% en daarna 1 jaar voor 50%. Ds. Heringa nam in oktober afscheid van de wijkgemeente en ds. Van Prooijen werd aangewezen als waarnemer in de vacante periode. Al die veranderingen en de gevolgen ervan waren terugkerende onderwerpen van gesprek in het team van predikanten. Regelmatig bleken verschillen in beleving en interpretatie, maar die gingen niet ten koste van collegialiteit en respect en samenwerking. In het Noorderlicht krijgt ds. Nijboer tijdelijk assistentie van gemeenteconsulent Simon Drost en dat scheelt een hoop; zowel voor begeleiding en coaching als voor het werk. In november wordt bekend dat zij en het project Noorderlicht de gouden Webfish-award krijgen. Voor ds. Nijboer, het project en de PGB een mooie opsteker! In het team constateren we dat het project Noorderlicht in de plaatselijke wijkgemeenten toch niet het enthousiasme en het draagvlak oproepen die we graag hadden gezien. En van samenwerking

10

of integratie met de wijkgemeenten is eigenlijk nog geen sprake. Zo blijft het project meer een pioniersplaats dan goed is. De beoogde fusie tussen de ELG en de PGB komt ook ter sprake en daarbij ook de inzet van ds. Schulz op Luthers en Protestants erf. Ds Schulz informeert het team over de mogelijkheden en verplichtingen van het nieuwe systeem van permanente educatie. In onze gesprekken wordt gaandeweg duidelijker dat het functioneren als team van professionals (en ook de daarbij horende verwachtingen) erg afhangen van het organisatiemodel van de plaatselijke gemeente. De keuze voor 3 of 4 kerkgebouwen met elk een eigen bestuursorgaan leidt al gauw tot een focus op de eigen gemeenschap. Dan blijven predikanten veel eerder “generalisten” dan dat ze zich als specialisten profileren en taken onder elkaar verdelen. Op dit punt zijn de eerste contacten met AK en moderamen begonnen en die zullen ongetwijfeld een vervolg krijgen. In de wijkgemeente Midden-Zuid proberen de collega’s Van Prooijen en Wagenvoorde een plan uit te werken voor een situatie waarin voor de wijkgemeente nog maar 1,2 fte (0,7 en 0,5) beschikbaar is. Nadenken en werken aan een dergelijk plan roept indringende vragen en dilemma’s op, voor hen in de eerste plaats, maar ook voor hun collega’s. In november is de wervingsprocedure begonnen voor een nieuwe medewerker in het project Noorderlicht. Gelet op het feit dat het een Hbo’er zal worden, en rekening houdend met de komst van een studentenpastor en een jeugdwerker, bezint het team zich ook op de te verwachten nieuwe samenstelling.

Kerkelijk medewerkers *Kerkmusici Een kerkmusicus(organist of dirigent van de cantorij) geeft leiding aan de gemeentezang en draagt zorg voor de muzikale vormgeving van de eredienst. De kerkmusicus heeft een professionele opleiding genoten aan het conservatorium of volgde als amateur cursussen op het gebied van kerkmuziek. Op grond van gevolgde opleidingen ontvangt de musicus van de kerk een bevoegdheidsverklaring voor een van de drie niveaus voor orgel of cantoraat. In onze kerkgebouwen speelden in 2011 de volgende organisten: Markuskerk Johanneskerk Lucaskerk Grote Kerk

: Henk Jan van de Meeberg (afscheid 18-12-2011), Jan Smaling, Wibo Wagenaar : Graham Kennett : Daan Boertien, Hans Dingemans, Koos van Harmelen, Frits Kok : Vacature. Eind 2011 is opdracht gegeven aan de selectie commissie 2008/2009 voor opvolging Jaap Hillen te komen tot een nieuwe voordracht.

*Kosters De koster is verantwoordelijk voor het beheer van het kerkgebouw in het algemeen en voor de gang van zaken tijdens de kerkdiensten in het bijzonder. In onze gemeente zijn twee kosters in vaste dienst. Het betreft Kees Smaling die voor 24 uur werkzaam is in de Markuskerk en Harm van Wijk die voor 12 uur werkzaam is in de Johanneskerk. De Lucaskerk heeft enkele schoonmakers die op uurbasis worden betaald. De zorg voor de gang van zaken tijdens de kerkdienst is in handen van vrijwilligers.

11

Communicatie van beleid Na goedkeuring van het Communicatieplan Protestantse Gemeente Breda is de werkgroep begonnen met: 1) Inventariseren communicatiekanalen en communicatie middelen 2a) Poging tot Inventarisatie activiteiten (evenementen) van de verschillende gemeenschappen rond de verschillende kerkgebouwen van Protestants Breda en Ginneken 2b) Mogelijkheden tot afstemmen evenementen 3) Opstellen draaiboek communicatie

12

Het jaarverslag van het College van Diakenen Inleiding In dit jaarverslag een samenvatting van de samenstelling en activiteiten van:   

Het moderamen van het College van Diakenen. De Wijkdiaconie DOS van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid (BMZ). De Werkgroep Diaconaat van de wijkgemeente NoorderBeemden (NB).

De diakenen zijn georganiseerd in de twee wijkdiaconieën: Wijkdiaconie DOS en Werkgroep Diaconaat NoorderBeemden. De meeste diaconale activiteiten worden in de wijkdiaconie geïnitieerd en uitgevoerd. Het moderamen van het College van Diakenen beheert het diaconale vermogen, houdt zich bezig met wijkdiaconie overstijgende onderwerpen en onderhoudt de contacten met de Algemene Kerkenraad. De leden van het moderamen van het College van Diakenen zijn wijkdiaken of diaken met speciale opdracht.

Het moderamen van College van Diakenen. 2011

Jan 2012

Voorzitter

Henrieke de Bruin (BMZ)


Secretaris

Ernst Walet (NB)

Ernst Walet (NB)

Penningmeester

Uli Bondzio (BMZ)

Uli Bondzio (BMZ)

Vertegenwoordiging wijkdiaconie DOS (BMZ)

Henk Zwaan (BMZ) dec. 2011 gestopt

Peter Vermeiden (BMZ)

Vertegenwoordiging Werkgroep Diaconaat NB*

Ernst Walet (NB)

Ernst Walet (NB)

Vertegenwoordiger naar AK



*De Werkgroep Diaconaat NB is niet direct vertegenwoordigd in de Centrale Diaconie maar heeft een contactpersoon. Het moderamen heeft in 2011 6 keer regulier vergaderd. De volgende zaken zijn aan bod gekomen in 2011:           

Het schrijven van een hoofdstuk in het nieuwe beleidsplan van de PGB (2012-2016). 'De Eén en de Ander in Breda’, studentenproject van Ton van Prooijen. Het behandelen van de voorstellen van de ‘Goede Doelen Commissie’ met een budget van EUR 10.000,= per jaar. Jaarrekeningen 2006-2009, 2006-2008 afgerond. Begroting 2012. Zorgen om de Teakhout investeringen. Waarde bepaling van investeringen in gebouwen en gronden. Ondersteuning (financieel) van de diverse doelen. Contacten met HIP. Organiseren van een najaarscollecte voor de diaconie (brief en acceptgiro). Veranderingen in het collecterooster.

13

De plannen voor 2012:       

Het aantrekken van de banden met instanties als het Annahuis, HIP en HIBO ter bevordering van het diaconale netwerk rond individuele hulpvragen. De najaarscollecte diaconie (brief met acceptgiro). Jaarrekeningen 2009-2011 afronden. Het op orde krijgen van het vermogensbeheer van de diaconie. Goede Doelen Commissie activiteiten 2012. Kennismaken met de diaconie van de Evangelisch Lutherse Gemeente Breda ter voorbereiding op de fusie. Begroting 2013.

De Wijkdiaconie DOS van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid (BMZ) De wijkdiaconie DOS, heeft in 2011 diverse activiteiten uitgevoerd.

Erediensten De diakenen leveren hun bijdrage aan de Erediensten in de Johanneskerk, de Markuskerk, de ziekenhuizen en in de (zomer)diensten in de Grote Kerk.

Financiën In 2011 had de wijkdiaconie een bedrag van ruim € 21.000,- te besteden. Dit bestond uit een vast bedrag per kwartaal dat vanuit het moderamen van de Diaconie beschikbaar wordt gesteld en een extra bijdrage van € 2.500,- vanuit het moderamen. Ook het verjaardagsfonds heeft de kas van DOS met een bijdrage ondersteund. De jaarrekening en balans over 2011 zijn begin 2012 door de penningmeester, Henk Zwaan aangeleverd aan het moderamen van de diaconie. Het totaal aan uitgaven ligt ongeveer € 4.000,- lager dan in 2010, omdat de reserves in dat jaar opgemaakt zijn. De wijkdiaconie houdt geen vermogen aan. Een overschot aan het einde van het jaar wordt teruggegeven aan het moderamen.

Vergaderingen In 2011 heeft de DOS-diaconie vijf maal vergaderd, afwisselend in de Johanneskerk en de Markuskerk. Onze diaconie bestaat op dit moment uit 11 diakenen. We zijn erg blij dat het ook in 2011 gelukt is om een nieuwe diaken te vinden. Leon Geschiere heeft zich bereid verklaard om vanuit de Johanneskerk opnieuw diaken te worden. Hij is in een feestelijke dienst, begin 2012 herbevestigd als diaken. Een aantal diakenen is gestart met een 2e of 3e termijn als ambtsdrager. In onze vergaderingen worden we ondersteund door een notulist, Dineke Snijders.

Activiteiten De grootste zorg van de diaconie op financieel gebied lag, net als in voorgaande jaren bij de ondersteuning aan particulieren. In 2011 gaven we ruim € 15.000,- hieraan uit. Daarnaast regelden we praktische ondersteuning aan diverse mensen in Breda. Ieder jaar geven we rond de Kerst aan een aantal personen die dit goed kunnen gebruiken een financiële bijdrage als kerstpakket. Een aantal gezinnen met kinderen krijgt rond Sinterklaas een ondersteunende bijdrage, om toch in de decembermaand iets extra’s te kunnen doen.

Contacten met maatschappelijke en kerkelijke organisaties Vanuit de diaconie hebben we regelmatige contacten met de volgende maatschappelijke en kerkelijke organisaties:  

ZWO Diaconale contactgroep Breda Wismar Arad

14

       

Het Annahuis De Kerstherberg Werkgroep gehandicapten Zuid-West Brabant NEO Voedselbank Herberg Vluchtbed De Kleine Hoeve

Na de diensten vragen we regelmatig om aandacht voor schrijfacties voor (politieke) gevangen of minderheden, daarbij maken we gebruik van de gegevens die Amnesty International publiceert.

Publiciteit Vanuit de Gemeente werd gevraagd om meer publiciteit vanuit DOS. Henk Zwaan en anderen hebben in Kerkgroet en S’amen met regelmaat bericht over de activiteiten van de Diaconie, zodat wij ook in de gemeente zichtbaar zijn. De reacties hierop zijn positief.

Afsluiting Voor 2012 gaan we op de zoveel mogelijk op de huidige voet verder. Onze uitdaging ligt ook voor het komend jaar in het onderhouden van onze contacten en het uitbreiden van ons netwerk in de samenleving. De bemensing van de DOS is redelijk op orde. In een goede sfeer en met enthousiasme zetten wij ons in als levende dienaren van Gods woord in Breda.

De Werkgroep Diaconaat van de wijkgemeente NoorderBeemden (NB) Inleiding Dit verslag omvat een korte evaluatie van de belangrijkste activiteiten en ontwikkelingen binnen de diaconie van de wijkgemeente NoorderBeemden. De verantwoording over de begroting 2011 van de diaconie wijkgemeente diaconie is al separaat gedaan via de penningmeester en is daarom geen onderdeel van dit verslag.

Wijzigingen werkgroep In het seizoen 2011-2012 nam een aantal diaken afscheid en konden we ook nieuwe diakenen verwelkomen. Kora van Dorst, Otto Meijer en Harm-Jan Loggers namen afscheid eind 2011. Jopie Snelleman en Connie Kapteijn zijn gestart als nieuwe diakenen in 2011. De andere diakenen uit de werkgroep zijn:   

Cocky van Poppel (tevens secretaris) Mark Michels Sander van Doorn (voorzitter)

Daarnaast is er een aantal ‘zondagse diakenen’ die alleen de erediensten meedoen:  

Gre Westerhout Dick de Man

De werkgroep heeft om goed op sterkte te zijn voor alle taken (inclusief beleidsintensivering op de taken armoede en jeugdiaconaat vanaf medio 2012) nog 1 diaken extra nodig.

15

Evaluatie belangrijkste activiteiten Armoede Vakanties uitkeringsgerechtigden We organiseerden vakanties voor uitkeringsrechtigden. Dit is de afgelopen jaren toenemend problematisch. De stichting via welke deze vakanties verlopen, heeft een beperkt aantal plaatsen, welke vaak niet matchen met de vraag (te weinig plaatsen tijdens schoolvakanties voor gezinnen met kinderen). De overweging is te zoeken naar alternatieven zodat we beter aan de vragen kunnen voldoen.

Kerstattenties Dit jaar werden er kerstpakketten verstrekt aan mensen met weinig bestedingsmogelijkheden. Het aantal adressen loopt terug. Dit vraagt meer contact in de wijk en met pastoraat voor adressen die deze pakketten wel kunnen gebruiken maar bij de diaconie niet bekend zijn.

Noodhulp Er werd een aantal maal financiële noodhulp verstrekt. Er is aandacht nodig voor systematischer beleid zowel wat betreft vindplaatsen van armoede als in procedurele zin (wanneer wel/geen hulp, welke voorwaarden).

Algemeen De diaconie heeft moeite met het ‘vinden’ van vindplaatsen van armoede. We willen hier actiever en creatiever in zijn. Dit vraagt om intensivering van armoedebeleid, dit wordt een beleidsvoornemen voor 2012 en volgend. Dit vraagt o.a. meer benutten bestaande maatschappelijke netwerken&organisaties, meer samenwerking pastoraat etc. In mei 2012 is er een themavergadering over armoede in de werkgroep diaconie NoorderBeemden waarvoor ook het pastoraat is uitgenodigd.

Ouderen- en gehandicaptenzorg Kerktaxi De mensen uit Noord werden naar tevredenheid vervoerd. Een enkele keer met afwijkende diensten ging een rit mis, dit waren incidenten. Er is sinds begin 2011 een vastcontactpersoon uit Noord die meereist met de taxi en de verbindende persoon is met de diaken die het vervoer coördineert. Op initiatief van de kerkenraad (KK en AK) is begin 2012 een evaluatie gestart in gesprek met de mensen van Noord over hoe verder met het vervoer in de toekomst.

Vakantieweek voor ouderen (en geestelijk/lichamelijk gehandicapten) De vakantieweek in Doorn was in 2011 wederom een groot succes. Meerdere, oudere gemeenteleden gingen mee en genoten volop.

CD-opnamen erediensten Er zijn af en toe mensen die de dienst op CD krijgen. Het gaat helaas geregeld mis met de opname. Dit is steeds wel met facilitair/kosters gecommuniceerd. Probleem is technisch van aard (opname vereist speciaal soort audio-cd die niet altijd aanwezig is).

Kerstattentie 70+ Er werd onder alle 70-plussers in de NoorderBeemden een kerstattentie verstrekt (een kerstkaart met groet en een boekje, dit jaar het vriendenboekje van het Noorderlicht).

16

Erediensten Maaltijd van de Heer In 2011 is voor het tweede jaar (start in 2010) de vereenvoudigde wijze van de viering van de MvdH uitgevoerd (1 uitdeelploeg in plaats van 2). Het is tevens in de KK geëvalueerd. Er is volop tevredenheid over de wijze van vieren in de KK en in de gemeente (veel positieve reacties). Het brengt veel meer rust tijdens de MvdH. De vereenvoudigde wijze van vieren is daarmee structureel geworden.

Overig (roosters, jaarlijks collecterooster, assisteren bij diensten in ziekenhuizen) Geen bijzonderheden.

Zending&werelddiaconaat Dit verloopt via Bep Koldenhof (lid ZWO). Hier is eenmaal overleg mee gevoerd en afgesproken dat de communicatie tussen ZWO en diaconie via de secretaris verloopt. Projecten werden afgestemd op elkaar (o.a. collecte Lotjeshuis). Er is geen diaken van de wijkgemeente NoorderBeemden die zitting heeft in het ZWO, vandaar deze constructie.

Vredesweek&Pasen Er vond een vastenmaaltijd plaats, organisatie samen met de werkgroep Leren&Ontmoeten. Er is altijd voldoende belangstelling, een gewaardeerde activiteit in de 40-dagen tijd. Tevens is voor het tweede jaar de schrijfactie voor gevangen in Nederland gehouden in de 40dagen tijd.

Amnesty International De schrijfactie vond plaats o.l.v. de diaconie.

Adoptiekinderen Tijdens de kerst is gecollecteerd voor de twee adoptiekinderen van de Lucaskerk. De opbrengst was voldoende voor een jaar steun. We gaan - gezien de leeftijd van de adoptiekinderen (18+) onderzoeken of verdere steun nog noodzakelijk is en we mogelijk andere kinderen kunnen adopteren.

Jeugd De verbinding met jeugd is nog te zwak. We zouden meer activiteiten (in kader jeugddiaconaat) samen kunnen doen. Dit is een beleidsvoornemen voor 2012 en volgende jaren om dit nadrukkelijk te intensiveren. De eerste actie is gelijk al gedaan: in 2013 gezamenlijk project in de 40-dagentijd.

Vluchtelingenwerk Dit heeft weinig aandacht gekregen afgelopen jaar (en voorgaande jaren). Lokaal lijkt er weinig behoefte aan support te zijn. Dit vraagt om een evaluatie. Mogelijk is een verschuiving, herprioritering naar meer aandacht voor illegalen noodzakelijk.

17

Jaarverslag van het College van Kerkrentmeesters Voorwoord van de voorzitter Het boekjaar 2011 was wederom een moeilijk financieel jaar. De exploitatierekening sloot met een tekort van €84.000. weliswaar lager dan het tekort in 2010 maar wel € 15.000 hoger dan het gebudgetteerde tekort. Het hogere tekort werd vooral veroorzaakt door hogere uitgaven voor pastoraat samenhangend met de vervroegde uittreding van Ds. Heringa en de kosten voor ons kerkblad S’amen die niet geheel gedekt werden door vrijwillige bijdragen. De baten lagen iets boven het begrote niveau en de belangrijkste baten component Bijdragen uit Levend Geld lag bijna op het begrote niveau en zelfs iets hoger dan in 2010. Dat stemt tot grote dankbaarheid. Het verloop van de vrijwillige bijdragen over de afgelopen 6 jaar geeft het volgende beeld: 2006 2007 2008 2009 2010 2011

311.000,321.000,320.000,318.000,299.000,301.000,-

Het vermogen( reserves + fondsen ) van de Protestantse Gemeente bleef op peil dank zij de instroom van enkele bijzondere fondsen zoals blijkt uit onderstaand verslag van de penningmeester. Per saldo is er nog steeds sprake van een vermogen van € 2 mln. exclusief de stille reserves in ons onroerend goed. Zoals bekend heeft de Algemene Kerkenraad, na de gemeente gekend en gehoord te hebben een meerjarenbegroting goedgekeurd die een tekort laat zien van gem. € 50.000. per jaar voor de jaren 2012 t/m 2015. Omdat wij uiteindelijk de tering naar de nering moeten zetten is tevens afgesproken dat er een commissie van wijze mensen zal worden ingesteld die antwoord moet geven op de vraag wat voor gemeente wij na 2015 willen zijn en wat de consequenties zijn van deze keuze voor de functieformatie( predikanten, kerkelijk medewerkers en kosters) en voor de kerkgebouwen. De ontwikkeling van de exploitatierekening over het eerste halfjaar 2012 baart zorgen en de eerste uitkomsten van de geconsolideerde( Protestantse Gemeente te Breda en de Evangelisch Lutherse Gemeente) meerjaren exploitatierekening nopen ons om ons opnieuw te buigen over deze cijfers want sterk oplopende tekorten zijn onaanvaardbaar. In 2011 is intensief gewerkt aan de voorbereiding van de vereniging met de Evangelisch Lutherse Gemeente. De kerkrentmeester Kees Temme, die onroerend goed in zijn portefeuille heeft, maakte deel uit van de bouwcommissie die zich heeft gebogen over de restauratie/verbouwing van de Evangelisch Lutherse Kerk en de voorzitter van het CvK was voorzitter van de financiële commissie die zorg moest dragen voor de fondsenwerving. Onlangs hebben beide commissies een definitief voorstel voor de restauratie/bouwplannen en de financiering van deze plannen voorgelegd aan de beide Colleges van Kerkrentmeesters, de Algemene Kerkenraad van de PGB en de kerkenraad van de ELG. De totale investering is begroot op € 670.000, er is aan subsidie een bedrag toegezegd van € 514.000 en beide gemeenten dragen samen € 140.000 bij zodat er sprake is van een zeer beperkt tekort, dat wij in de aanbesteding hopen te verdienen omdat aannemers op dit moment zeer scherp inschrijven. Wij hopen eerdaags het groene licht te krijgen voor de aanbesteding.

18

Verslag van de secretaris Personeel / financiële administratie Onze financieel administrateur Martijn Hamers besloot zijn werk per 31 dec. 2011 te stoppen. Na verkenning van diverse mogelijkheden is besloten de financiële administratie onder te brengen bij Krijgsman Advies BV.

Predikanten Ds. A. Heringa heeft in onderling overleg besloten om per 1 oktober 2011 met vervroegd emeritaat te gaan.

Samenstelling van het College van Kerkrentmeesters Afscheid werd genomen van de heer Quik, penningmeester, de heer Hospers, speciaal belast met LRP en de heer Schoeters, kerkrentmeester namens ELG. Versterking kregen wij van Jan Noordermeer, kerkrentmeester voor de Johanneskerk, Pieter Flach als penningmeester, en zowel Jochen Dijkshoorn als Hans-Bas Val kerkrentmeesters van de Evangelisch Lutherse Gemeente.

Stichtingen

De protestantse gemeente te Breda heeft uit het verleden meer en minder intensieve contacten met een aantal stichtingen, die deels door haar rechtsvoorgangers zijn opgericht voor de uitvoering van specifieke taken. Het college van kerkrentmeesters had in 2011 contacten met een aantal van deze stichtingen:

Stichting behoud Markuskerk Met deze stichting is er een structureel contact: voorzitter en secretaris van het college van kerkrentmeesters, vervullen ook deze functies in de Stichting behoud Markuskerk.

Stichting Johanneskerk De toezegging van deze stichting gedaan in 2010 om m.i.v. 1 mei 2011 0,5 fte predikant voor de Johanneskerk te financieren werd geëffectueerd.

Stichting ’t Arm kinderhuys en weeshuis der Kercken te Breda. Met het college van regenten vond in het voorjaar een oriënterend overleg met een delegatie van het college van kerkrentmeesters en zijn afspraken gemaakt voor een regelmatiger overleg.

Stichting Protestantse begraafplaats Zuilen Met deze stichting vonden slechts informele contacten plaats, mondeling en per mail. Eind dec. 2011 vernam het CvK van een bod op registergoederen van deze stichting, juridisch eigendom van de Protestantse Gemeente te Breda. Stappen werden gezet voor overleg in 2012.

Stichting Grote Kerk, Stichting vrienden van het orgel Grote Kerk en Stichting orgelconcerten Met deze stichtingen vond overleg plaats om te komen tot nieuwe afspraken die zouden moeten leiden tot een vruchtbare start en samenwerking met een nieuwe organist die door de PGB ten behoeve van de Grote Kerk zou worden benoemd.

Gebouwen In 2011 werd deed Princendreef BV een bod op de Johanneskerk. Dit bod leidde tot uitgebreide discussies en verzoeken om advies aan o.a. het Regionaal College voor Beleid en Beheer van Noord Brabant en Limburg. Besluitvorming werd uitgesteld. Binnen het kader van de voorgenomen vereniging met de Evangelisch Lutherse Gemeente te Breda e.o. werd veel tijd en energie besteed aan het maken van plannen voor de restauratie en verbouwing en de financiering daarvan.

19

Vergaderingen Plenaire vergaderingen vonden 9 x maal plaats. Het moderamen vergaderde eveneens 9x onder andere ter voorbereiding van de plenaire vergaderingen.

Verslag van de penningmeester Toelichting op de balans en de exploitatierekening 2011 Algemeen Het exploitatieresultaat over 2011 was € -84.002, waar een verlies van € 68.910 was begroot. De belangrijkste verschillen zijn:  

 







€ 2.080 hogere lasten kerkelijke gebouwen, een optelsom van mee- en tegenvallers, waarbij vooral de onderhoudskosten hoger uitvielen dan begroot. € 12.528 meer pastoraatkosten veroorzaakt door hogere eenmalige lasten en minder bijdragen van derden in het project Noorderlicht. De hoger eenmalige kosten worden in de toekomst gecompenseerd door structureel lagere kosten. De lagere eenmalige bijdragen van derden zullen naar verwachting ook in 2012 een negatief effect hebben. € 10.042 lagere lasten voor de kerkdiensten dan verwacht, waarbij nog niet kan worden vastgesteld of dit tijdelijk dan wel structureel is. € 16.882 meer kosten voor beheer en administratie dan de begroting voorzag. Dat werd (naast wat kleinere plussen en minnen) grotendeels veroorzaakt doordat onder deze post in werkelijkheid € 21.172 (€ 1.997 meer dan in 2010) als kosten voor S’amen is opgenomen. De begroting ging er echter vanuit dat S’amen noch kosten noch opbrengsten zou hebben. De opbrengsten van S’amen zijn vermeld onder “overige opbrengsten”. € 3.504 lager dan begrote beleggingsopbrengsten. Het belang in aandelen is in 2011 gereduceerd en obligaties werden afgelost. Hierdoor namen de opbrengsten uit deze beleggingen af. Omdat de toegenomen belegde liquiditeiten slechts een lage rente opleverden, compenseerde dat de lagere opbrengsten uit aandelen en obligaties niet. € 7.999 meer “Overige opbrengsten” dan verwacht. De opbrengsten van S’amen waren in werkelijkheid € 14.899, terwijl de begroting geen specifieke opbrengsten had voorzien. Omdat S’amen in 2010 € 4.720 heeft opgebracht, is de in 2011 gehouden actie succesvol geweest. Per saldo was S’amen echter een kostenpost van ruim € 6.000 in 2011. Daarom zoeken de redactie en het College van Kerkrentmeester gezamenlijk naar mogelijkheden om dit bedrag te verkleinen. Doordat de overige “Overige opbrengsten” lager waren dan verwacht, kwam uiteindelijk het verschil uit op de genoemde € 7.999. € 3.245 lager dan verwachte bijdragen uit levend geld. De collecteopbrengsten en giften bleven ongeveer € 5.000 achter, de vaste vrijwillige bijdragen vielen echter zo’n € 2.000 gunstiger uit en waren ook hoger dan in 2010.

De reserves, het zichtbare vermogen, van de Protestantse Gemeente te Breda zijn ultimo 2011 € 1.811.864 en daarmee € 94.489 lager dan ultimo 2010. In 2011 zijn echter het Restauratiefonds en het Fonds Algemeen Christelijke Doelen aan de reserves toegevoegd. Voor een juiste vermogensvergelijking moeten deze toevoegingen worden geëlimineerd en is het zichtbare vermogen afgenomen met € 134.019 t.o.v. 2010. Dat komt uiteraard doordat het exploitatietekort van € 84.002 van de reserves is afgeboekt. De andere reden is de waardedaling van de beleggingen. Dat laatste is in een jaar met financiële en monetaire crises, ondanks een conservatieve beleggingsstrategie, niet verwonderlijk. Het vermogen is nog steeds substantieel, maar het is duidelijk dat dalingen van het vermogen zo-

20

als in 2011 op langere termijn niet verantwoord zijn. Het beleid van het College van Kerkrentmeesters is er dan ook op gericht om de exploitatietekorten in de eerstkomende jaren aanzienlijk terug te dringen. Inmiddels is er ook een aanzet gemaakt met het denken over de langere termijn, waarbij allereerst de vraag aan de orde is hoe wij in de toekomst kerk willen zijn en vervolgens of dit binnen onze financiële mogelijkheden past.

Balans per ultimo 2011 Activa

Onroerende zaken Installaties en inventarissen Financiële vaste activa Beleggingen Kortlopende vorderingen/overlopende activa Geldmiddelen Totaal

31-12-2011

31-12-2010

322.879

322.879

30.055

30.055

120.000

120.000

1.471.175 210.641

1.524.611 1.643.921 40.685

30.543

105.719

€ 2.185.293

€ 2.143.949

1.811.864

1.906.353

187.985

91.767

73.493

73.493

-

-

111.951 111.951 € 2.185.293

72.336

Passiva

Reserves Fondsen Voorzieningen Hypotheken en leningen Kortlopende schulden/overlopende passiva Totaal

€ 2.143.949

Toelichting op de balans 

Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening Onroerende zaken en inventarissen zijn in de jaarrekening opgenomen op basis van historische kosten. Aandelen en obligaties zijn vermeld tegen de beurswaarde per ultimo van het boekjaar. Overige activa en passiva zijn opgenomen tegen de nominale waarden tenzij anders vermeld.

21



Onroerende zaken Per ultimo 2011 heeft de Protestantse Gemeente te Breda de volgende panden in eigendom: verzekerde waarde Johanneskerk Markuskerk Lucaskerk Gebouw Biesdonkweg Pastorie Everdonk

€ 2.229.100 € 1.981.500 € 1.365.000 € 135.500 € 230.800 -------------€ 5.941.900

boekwaarde € 78.249 € 24.330 € 67.190 € 88.970 € 64.140 -----------€ 322.879

De Begraafplaats Het Haagveld is eveneens eigendom van de Protestantse Gemeente te Breda. De exploitatie is in handen van de Stichting Protestantse Begraafplaats Zuilen. Omdat de waarde van dit onroerend goed moeilijk objectief is vast te stellen, is deze als “ p.m.” verondersteld. Bovengenoemde verzekerde waarden zijn zgn. herbouwwaarden, de kosten van het herbouwen van de gebouwen wanneer zij geheel verloren gaan. Deze waarden houden, ook omdat de waarde van de grond buiten beschouwing blijft, geen verband met de actuele marktwaarden van de onroerende zaken. De Grote Kerk is eigendom van de Protestantse Gemeente te Breda, de exploitatie en de restauratie zijn overgedragen aan de Stichting Grote of Onze Lieve Vrouwe Kerk. Met deze stichting is een gebruiksovereenkomst gesloten, die loopt tot 24 september 2015.



Installaties en inventarissen Deze post heeft betrekking op de kerkorgels en de inventarissen in de kerken en de vergaderaccommodaties. De verzekerde waarde van orgels en inventarissen is € 1.278.300.



Financiële vaste activa Deze post heeft betrekking op een hypothecaire lening aan één van de predikanten.



Beleggingen De totale beleggingen bedroegen ultimo 2011 € 1.471.175. Van dit bedrag is € 472.142 in aandelen, € 581.668 in obligaties en € 417.365 in liquiditeiten belegd. Ultimo 2010 waren deze bedragen resp. € 623.003, € 899.331 en € 2.277. Beleggingen zijn onderworpen aan het beleggingsstatuut zoals vastgesteld door de Algemene Kerkenraad. De Algemene Kerkenraad heeft eind 2011 besloten dat de Protestantse Gemeente te Breda haar financiële vermogen maatschappelijk verantwoord zal beleggen. Contracten met vermogensbeheerders zijn dienovereenkomstig begin 2012 aangepast.



Kortlopende vorderingen en overlopende activa De kortlopende vorderingen betreffen de vordering ad € 83.169 op College van Diakenen uit hoofde van de verdeling van het Pius Usus Fonds en het vermogen NoorderBeemden ad € 32.956. De overlopende activa bestaan uit diverse transitorische posten en toegezegde vergoedingen van o.a. de Stichting Behoud Markuskerk en de Protestantse Kerken in Nederland.

22



Geldmiddelen Het saldo aan direct beschikbare liquiditeiten bedroeg ultimo 2011 € 30.543. Overigens kan over de liquiditeiten in de beleggingen ook op zeer korte termijn worden beschikt.



Reserves De reserves vormen het zichtbare vermogen van de Protestantse Gemeente te Breda. Dit vermogen is in 2011 verhoogd met € 39.530 door het vrijvallen van het Restauratiefonds van de Grote Kerk en het Fonds Algemeen Christelijke Belangen. Het exploitatietekort 2011 van € 84.002 is afgeboekt ten laste van de reserves. Door deze en ander mutaties zijn de reserves per saldo met € 94.489 afgenomen t.o.v. ultimo 2010.



Fondsen Naast het Regenboogfonds van € 18.925 en het fonds Markuskerk van € 35.000, zijn in de loop van 2011 nog fondsen gevormd door twee vermogensoverdrachten aan de Protestantse Gemeente te Breda. De eerste betreft de overdracht door het College van Diakenen van € 83.169 uit het Pius Usus Fonds. Als gevolg van deze overdracht zal de Centrale Diaconie het project Noorderlicht in 2012 en 2013 niet langer financieel ondersteunen. De tweede betreft de overdracht door de Vereniging Vrijzinnig Hervormden van haar vermogen ad € 50.891 bij de opheffing van deze vereniging. Door deze overdrachten en het vrijvallen van het Restauratiefonds Grote Kerk en het Fonds Algemeen Christelijke Doelen is het totaal van de fondsen op 31 december 2011€ 187.985.



Voorzieningen Dit betreft de voorziening voor het groot onderhoud van de gebouwen.



Kortlopende schulden en overlopende passiva Dit bedrag heeft betrekking op financiële verplichtingen die in 2011 zijn aangegaan, maar nog niet betaald waren op 31 december 2011.

Exploitatierekening 2011 Rekening

Begroting

Rekening

-- 2011 --

-- 2011 --

-- 2010 --

59.350

57.270

93.265

-

-

-

256.545

258.781

Lasten kerkdiensten

269.073 269,073 22.258

32.300

25.236

Verplichte bijdragen

25.548

29.500

27.794

Salarissen en vergoedingen

22,258 52.811

51.070

51.549

Kosten beheer en administratie

75.507

58.625

59.347

3.572 25,548 508.119

4.600

4.789

489.910

520.761

Lasten

Lasten kerkelijke gebouwen Afschrijvingen Pastoraat

Rentelasten/bankkosten Totaal lasten

52,811

23

75,507

3,572

Baten

Baten onroerende zaken

15.367

13.500

13.470

Rentebaten en dividenden

62.896

66.400

62.432

Overige opbrengsten

16.599

8.600

8.181

329.255

332.500

329.495

-

-

-

424.117

421.000

413.578

€ -84.002

€ -68.910

€ -107.183

Bijdragen levend geld Subsidies en bijdragen Totaal baten

Saldo exploitatierekening

Toelichting op de exploitatierekening 2011 Baten



Baten onroerende zaken Baten onroerende zaken zijn de inkomsten uit verhuur van kerken verenigingsgebouwen.



Rentebaten en dividenden Rentebaten omvatten rente ontvangen op bankrekeningen, belegde liquiditeiten, verstrekte (hypothecaire) leningen en obligaties. Dividenden worden gevormd door een fictief rendement van 4% over de aandelenportefeuille. Door het gevoerde beleggingsbeleid worden namelijk zelden tot nooit rechtstreeks dividenden ontvangen, maar in hoofdzaak koersresultaten behaald. Deze worden niet in de exploitatierekening verantwoord, die hierdoor geen juist beeld geeft.



Overige opbrengsten Onder overige opbrengsten worden ontvangen bijdragen en advertentie-inkomsten van het kerkblad S’amen verantwoord, alsmede diverse overige opbrengsten. De totale opbrengsten van S’amen bedroegen in 2011 bijna € 15.000.



Bijdragen levend geld Betreft o.a. de inkomsten uit vrijwillige bijdragen en collecten. De specificatie is als volgt ( x 1.000 € ): Rekening 2011

Begroting 2011

Rekening 2010

301

299

299

21

25

20

giften

1

2

4

schenkingen/legaten

-

-

-

solidariteitskas

6

6

6

vrijwillige bijdrage collecten

Vrijwillige bijdragen en collecten zijn in 2011 weliswaar enigszins lager dan begroot, maar (licht) hoger dan in 2010.

24

Lasten 

Lasten kerkelijke gebouwen excl. afschrijvingen Dit zijn de kosten voor klein onderhoud, belastingen, energie, water en overige lasten voor niet-monumentale kerkgebouwen. Met name door de onderhoudskosten waren deze lasten in totaal € 2.000 hoger dan begroot.



Pastoraat De kosten van het pastoraat worden gevormd door de traktementen, afdrachten ten behoeve van de pensioenen en onkostenvergoedingen van de predikanten onder aftrek van bijdragen van derden. Indien de Protestantse Gemeente te Breda kerkelijk (mede-)werkers in dienst zou hebben met voornamelijk pastorale taken, worden salarissen etc. van deze medewerkers eveneens onder deze rubriek verantwoord. Vooral doordat de bijdragen van derden in 2011 aan het project Noorderlicht lager waren dan in het voorgaande jaar, stegen de kosten van het pastoraat t.o.v. 2010.



Verplichtingen/bijdragen andere organen Betreffen het kerkrentmeesterlijk quotum (een afdracht aan de PKN), afdrachten voor de solidariteitskas en overige bijdragen en contributies. De solidariteitskas is een landelijk fonds dat is ingesteld om financieel minder draagkrachtige gemeenten te ondersteunen. De verplichte bijdrage bedraagt € 5 per gemeentelid. Additioneel wordt aan de gemeenteleden gevraagd om de bijdrage te verdubbelen. Het extra bedrag werd gebruikt voor lokaal kerkenwerk.



Salarissen en vergoedingen Betreft salarissen en sociale lasten voor de kosters, organisten en medewerkers met andere dan pastorale taken.



Kosten beheer en administratie De kosten voor beheer en administratie omvatten kosten voor het kerkblad S'amen (de opbrengsten van S’amen zijn verantwoord onder “Overige opbrengsten”), bureaubehoeften, drukwerk, kosten van de financiële administratie en ledenadministratie, verzekeringen en overige lasten. De financiële administratie is uitbesteed. De ledenadministratie wordt landelijk bijgehouden door LRP, waarvan de kosten worden omgeslagen over de plaatselijke gemeenten. Daarnaast zijn er kosten voor de plaatselijke ledenadministratie, die ook nodig is omdat de landelijke ledenadministratie daarvan afhankelijk is. De kosten van S’amen beliepen in 2011 € 21.172, waartegenover € 14.889 aan opbrengsten stonden (vermeld onder “Overige opbrengsten”).



Rentelasten/bankkosten Betreft rente op de tijdelijke debetstand in rekening courant en bankkosten, onder andere voor het beheer van de effectenportefeuille.

Saldo van Baten en Lasten De exploitatierekening sluit met een tekort van € 84.002, terwijl een verlies van € 68.910 was begroot. Voor een toelichting op de belangrijkste verschillen tussen het werkelijke en begrote resultaat wordt verwezen naar de paragraaf “Algemeen” van deze toelichting op de balans en het exploitatieresultaat 2011.

25

Controlerapport Jaarrekening 2011 De jaarrekening 2011 is gecontroleerd door Krijgsman Advies BV. Daarbij is vastgesteld dat deze jaarrekening een juist beeld geeft van de vermogenspositie van de Protestantse Gemeente te Breda per 31 december 2011 en het exploitatieresultaat van het boekjaar 2011.

Beleggingsstatuut Het beheer van het vermogen van onze gemeente gebeurt volgens de richtlijnen die zijn vastgelegd in het beleggingsstatuut. Dit statuut is vastgesteld door de Algemene Kerkenraad. Het statuut moet voorkomen dat er onverantwoorde risico's worden genomen bij het beleggen van het vermogen. Uit hoofde van haar rol als beheerder van de rechtspersoonlijkheid van de Protestantse Gemeente te Breda is het beheer van het kerkelijk vermogen een taak van het College van Kerkrentmeesters terwijl het College van Diakenen als zelfstandig rechtspersoon zijn eigen vermogen beheert. Onderstaand zijn enkele belangrijke aspecten uit het statuut opgenomen. De volledige tekst kan worden opgevraagd bij de penningmeester van het College van Kerkrentmeesters. Het College van Kerkrentmeesters heeft het beleggingsstatuut ter kennisname voorgelegd aan het Regionaal College ter behartiging van Beheerszaken. Het voorstel dient te voldoen aan de hiervoor genoemde algemene voorwaarden. Het RCBB houdt toezicht op het beleggingsbeleid door middel van de jaarrekening. De beleggingsportefeuille, zijnde het belegde eigen vermogen, wordt ingedeeld in vermogenscategorieën, waarbij maximale bandbreedtes in aanmerking worden genomen. Het College van Kerkrentmeesters hanteert een defensief beleggingsbeleid hanteren met betrekking tot de beleggingsportefeuille, waarbij het belang van de verschillende categorieën van beleggingen binnen de hieronder vermelde bandbreedtes dient te blijven. Categorie beleggingen:

Bandbreedte:

Obligaties

30 % - 100 %

Aandelen

0% -

30 %

Onroerend goed

0% -

30 %

Liquiditeiten

0% -

100 %

Het College van Kerkrentmeesters onthoudt zich van beleggen in aandelen of leningen van bedrijven of instellingen waarvan aard en/of doel in strijd zijn met de goede zeden. Met ingang van 2012 zal uitsluitend maatschappelijk verantwoord belegd worden. Het beleggingsstatuut is vastgesteld door de Algemene Kerkenraad; het beheer van de beleggingen wordt uitgevoerd door de penningmeesters van de colleges.

Verzekeringen Uiteraard heeft de Protestantse Gemeente te Breda een forse verzekeringsportefeuille. De gebouwen van de Protestantse Gemeente te Breda zijn verzekerd voor schade door brand, storm en inbraak. Glas en buitenverlichting zijn afzonderlijk verzekerd. De inventarissen zijn verzekerd voor schade door brand, storm en inbraak. Wij hebben een kostbaarhedenverzekering en een verzekering voor wettelijke aansprakelijkheid. Voorts is er aansprakelijkheidsverzekering voor de bestuurders van de kerk, een rechtsbijstandsverzekering en een fraudeverzekering. Ook hebben wij een verzekering afgesloten die uitkeert als een van de vrijwilligers van de Protestantse Gemeente te Breda overlijdt of blijvend invalide wordt als gevolg van een ongeval tijdens dat vrijwilligerswerk.

26

Ontwikkeling van het ledenbestand van de gemeente Ledenbestand 2011 Evenals voorgaande jaren laat ook 2011 een dalende tendens zien van de actieve leden van de Protestantse Gemeente Breda. Dit is in overeenstemming met de landelijke tendens.

De overstap naar het nieuwe landelijke ledenregistratiesysteem (LRP) heeft begin 2011 plaatsgevonden. De omzetting van het oude systeem naar het nieuwe systeem is niet vlekkeloos verlopen waardoor veel gegevens gecontroleerd en gecorrigeerd moesten worden. Met het LRP wordt ook de (nieuwe) terminologie van de kerkorde doorgevoerd. Binnen de PGB wordt bekeken hoe deze terminologie vanaf 2012 verwerkt moet worden in de statistieken.

De bezoekersaantallen van kerken van de afgelopen 10 jaar zijn ook in kaart gebracht. In 2011 is een lichte stijging waar te nemen t.o.v. 2010.

27

Jaarverslag kerkenraad wijkgemeente Midden-Zuid Inleiding In 2011 zijn er 6 vergaderingen van de Wijkkerkenraad Breda Midden-Zuid geweest.

Samenstelling wijkkerkenraad In het begin van dit jaar is de heer E. Bondzio bevestigd als diaken in de Markuskerk. Een aantal ambtsdragers was gevraagd opnieuw een termijn van vier jaar op zich te nemen en zij hebben daarin toegestemd, mevr. T. Akkermans, mevr. J. Bouman en mevr. M. Smaling als diaken, mevr. H. de Bruin als voorzitter van de Centrale Diaconie, mevr. A.H. Bode, (ouderling met bijzondere opdracht, voorzitter van de AK), mevr. E. in ’t Hol, (ouderling), de heer J.C. Temme (kerkrentmeester). De heer J. Hospers (ouderling-kerkrentmeester) wilde zich nog voor een periode van één jaar inzetten. Afscheid is genomen van de heer A. Roobol, (ouderling-kerkrentmeester) en mevr. E. Groeneweg, (diaken). De heer Victor Witter is in juni 2011 naast zijn rol als pastoraal ouderling benoemd tot jeugdouderling. Tevens is hij als zodanig afgevaardigd naar de Algemene Kerkenraad. In september werden 4 nieuwe leden voor de wijkkerkenraad voorgedragen, t.w. de heer J. Noordermeer, (ouderling-kerkrentmeester), de heer R. Blokland (diaken) de heer L. Geschiere (diaken), de heer P. Flach (ouderling m.b.o. penningmeester College van Kerkrentmeesters) en in november de heer G. van Mourik(ouderling). Bevestiging zal plaatsvinden 15 januari 2012.

Moderamen wijkkerkenraad Het moderamen vergadert telkens 2 weken voor de wijkkerkenraadsvergadering en bestaat uit de heer G.P. Verburg (voorzitter), mevr. K. van Mourik-van Bokkem (scriba), de heer W.C. van de Giessen (kerkrentmeester) en mevr. M. Smaling-Veurink (diaken). Ds. Abr. Heringa (predikant) werd later in het jaar opgevolgd door ds. M.G. Wagenvoorde.

Vacature predikant Wijkgemeente Breda Midden-Zuid In maart deelde Ds. Abr. Heringa de kerkenraad mee gebruik te willen maken van de bestaande regeling om per 1 oktober 2011 met vervroegd emeritaat te gaan, na achttien jaar verbonden te zijn geweest aan één gemeente, eerst de hervormde Markuskerkgemeente en later de Protestantse Gemeente Breda. Samen met ds. Heringa en het College van Kerkrentmeesters zijn hiertoe de mogelijkheden bekeken. De wijkkerkenraad stond vervolgens voor de taak om met ds. Heringa de zaken goed te regelen en om te gaan zien naar vervanging waarbij ook inzicht nodig was in het beleidsplan van de Protestantse Gemeente Breda voor de komende tijd.

Tijdelijke vervanging In juni 2011 heeft de wijkkerkenraad besloten ds. T.O.F. van Prooijen per 1 oktober 2011 tot aan de bevestiging van de nieuwe predikant voor 0,7 fte aan te stellen als waarnemend predikant. Tevens was ook Ds. van Prooijen beroepbaar nadat zijn werkzaamheden als studentenpredikant waren beëindigd.

Beroepingswerk Met in acht neming van de nodige stappen en besluiten die genomen moesten worden zoals o.a. bespreken van het profiel van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid, het profiel van de predikant en een werkplan voor een predikant met beperkte werktijd, heeft de kerkenraad in augustus 2011 een beroepingscommissie samengesteld. Deze commissie bestond uit de volgende leden: De heer L. Geschiere, mevr. E. Groeneweg (voorzitter), mevr. J. Gurke-Pelle (namens de AK), mevr. M. Lanser, mevr. E. Meijer, Mevr. M. Smaling (namens de wijkkerkenraad), mevr. J. Vermeiden, de heer H. Wessels en de heer V. Witter. De beroepingscommissie heeft haar werk voortvarend ter hand genomen. Ook de gemeente heeft de gelegenheid gekregen namen voor een nieuwe predikant voor te dragen. Op 24 oktober 2011 heeft de commissie een advies uitgebracht met een uitgebreide motivering en een verantwoording van de door hen gevolgde werkwijze.

28

Dit alles heeft uiteindelijk geresulteerd in het uitbrengen van een beroep op ds. T.O.F. van Prooijen op 28 december 2011. Dit beroep is door Ds. Ton van Prooijen aanvaard. De dienst van verbintenis en intrede zal in 2012 plaatsvinden.

Erediensten In beide wijkkerken konden de zondagse diensten regelmatig plaatsvinden. Er waren enkele gemeenschappelijke diensten; en in de zomer werden enkele diensten in de Grote Kerk gehouden. Op 27 maart was er een bijzondere dienst in de Markuskerk met het thema ‘de godsdienstige opvoeding van kinderen’. Ouders waarvan de kinderen tussen 2005 en 2010 geboren zijn hadden de dienst voorbereid en leverden een bijdrage aan de liturgie.

Taizévieringen In mei was er een Taizéviering in de Markuskerk met veel ruimte voor gebed en inkeer en Taizéliederen werden gezongen. Op 20 november was er een Taizéviering in de Michaëlkerk met als tekst “alles wat jullie gedaan hebben voor een van deze onaanzienlijkste van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan. Mattheüs 25 : 40. Ook speciale aandacht was er voor het herdenken van overledenen of verlies anderszins op deze laatste zondag van het kerkelijk jaar.

Dank-je-wel avond vrijwilligers De kerkenraad heeft een avond georganiseerd voor alle vrijwilligers in onze wijkgemeente waarbij men elkaar in een ongedwongen sfeer kon ontmoeten.

Lintjes vrijwilligers Een viertal leden van onze wijkgemeente zijn op een bijzondere manier in het zonnetje gezet, de heer en mevrouw van Dooren, mevr. W. Frankfoorder en de heer B. Knook hebben op Koninginnedag een Koninklijke onderscheiding gekregen als waardering voor hun inzet.

Zomerontmoeting 2011 Breda-Wismar-Arad Ditmaal was Breda te gast in Arad. Op 16 juni reisden een aantal mensen naar Roemenië. Ook vanuit Wismar kwamen er een aantal mensen. Het thema voor deze ontmoeting was ‘de Doop’.

Startzondag Op 11 september is er tijdens een gemeenschappelijke viering in de Johanneskerk aandacht besteed aan het thema “Liefde”, met muzikale medewerking van de cantorij. Er was tijd voor ontmoeting in het Kerken- en Glazenhuis en er was animo voor de fotopuzzeltocht rond de Johanneskerk.

Vorming en toerusting Onder het thema ‘Vol van Hoop’ organiseerde de groep Vorming en Toerusting een dag in de Lutherse kerk die door Pastor Rob van Uden begeleid werd. Op 19 oktober heeft de heer Lans Bovenberg een lezing gegeven over zijn boek ‘Jezus was een ware econoom’. Hier was veel belangstelling voor.

Verdiepingsdag Deze dag is ditmaal georganiseerd voor leden van de wijkkerkenraad als ook voor de leden van de wijkraden en leden van de pastorale wijkteams. We gaan op zoek naar nieuwe wegen in het jeugden jongerenpastoraat. Het is een veranderingsproces en dit moet structureel aangepakt worden.

29

Afscheid Ds. Abr. Heringa. Op 6 november heeft Ds. Heringa in een dienst van Woord en gebed afscheid genomen van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid. Dankzij de inzet van veel vrijwilligers was dit een dag waar met veel genoegen door ds. Heringa en door de gemeente op teruggezien kan worden.

30

Jaarverslag Kerkenraad wijkgemeente NoorderBeemden Inleiding De wijkgemeente NoorderBeemden kent een werkgroepenmodel. De kleine kerkenraad bestaat, naast de predikant, de voorzitter, de scriba en de notulist, uit een afvaardiging vanuit elke werkgroep. De grote kerkenraad bestaat, naast de leden van de kleine kerkenraad, uit alle leden van de werkgroepen en komt één en soms tweemaal per jaar bijeen. De grote kerkenraad evalueert het afgelopen jaar, stelt het jaarplan vast en verleent mandaat aan de kleine kerkenraad. Het jaarverslag 2011-2012 van de werkgroepen is op te vragen bij de scriba.

De vergaderingen De kleine kerkenraad vergadert in beginsel elke eerste woensdag van de maand in de Lucaskerk. De vergadering wordt geopend door de predikant en bij toerbeurt gesloten. De wijkkerkenraad bestond in deze periode uit de volgende leden: - werkgroep Diaconie: wisselende afvaardiging - werkgroep Facilitair: Piet Bakker of Pico Rozendaal - werkgroep Jeugd: Els Kramer, opgevolgd door Nicoline Rodenburg - werkgroep Leren en Ontmoeten: Nicoline Rodenburg, opgevolgd door Arja vd Velde - werkgroep Pastoraat: Imanda Nijhoff, opgevolgd door Marjolein Winters - werkgroep PR&Communicatie: tot september Pascale Koning - werkgroep Vieren: Carolein Kasse, vanaf november een wisselende afvaardiging Predikant: ds. Wim Bisschop Scriba: Irma van der Schaar Notulist: tot september Pascale Koning, daarna Willy Foks Voorzitter: tot november Joke Gurke-Pelle, opgevolgd door Rolf Boertien. Het moderamen vergadert telkens één week voor de vergadering van de kleine kerkenraad. Het moderamen bestaat uit Wim Bisschop, Irma van der Schaar, Pascale Koning en Joke Gurke-Pelle (vanaf november met Rolf Boertien). Joke Gurke-Pelle blijft lid van het moderamen.

Lucasbericht Er is lang over gesproken: een wekelijks zondags bericht, ter aanvulling op het maandelijks verschijnend maandblad S’amen, met daarin berichten over de komende zondag, waarin lief en leed wordt gedeeld en specifiek wijkgerichte zaken nog eens onder de aandacht worden gebracht. In principe wordt het Lucasbericht per email verspreid. In beperkte oplage nog op zondag beschikbaar.

Oecumene Naar aanleiding van het bericht van het bisdom Breda dat de oecumenische samenwerking zich niet uitstrekt tot het gezamenlijk vieren van de maaltijd van brood en wijn hebben leden van de kerkenraad en de gemeente/parochie behoefte aan een verhelderend gesprek. Dit gesprek, met Bisschop Van den Hende en een delegatie van de parochie en de wijkkerkenraad, vond plaats op 13 april. De verschillen zijn niet te overbruggen maar het feit dat een gesprek in deze sfeer, in deze context en met zo’n positieve intentie kan plaatsvinden, geeft moed en energie voor onze verdere samenwerking. In verband met ontwikkelingen in de Bethlehemparochie, is - in samenwerking met de parochie de werkgroep Vieren met het voorstel gekomen om de aanvangstijd van alle – dus ook oecumenische – vieringen in de Lucaskerk te wijzigen van 10:45 uur naar 10.30 uur. De oecumenische vieringen vinden zoals gebruikelijk 6 keer per jaar plaats, met dien verstande dat er op die zondagen één oecumenische viering wordt gehouden, wisselend in de Bethlehemkerk en de Lucaskerk. Deze regeling gaat in op 1 januari 2012.

31

Startzondag 2011 De startzondag begint met een ontbijt in de kerkzaal voor de gehele gemeente. De opkomst is groot en de sfeer heel goed. Vele vrijwilligers zetten zich in om deze dag te laten slagen! Naar aanleiding van de enquêtelijsten die op de startzondag zijn verspreid, is het mogelijk enkele werkgroepen extra te bemensen.

Beleidsplan De wijkgemeente toe aan een nieuw beleidsplan. De belangrijkste bouwstenen voor het beleidsplan zijn 1) profilering van de wijkgemeente en 2) de organisatiestructuur van de kerkenraad en de communicatie onderling. De werkgroep Jeugd wordt nieuw leven ingeblazen. Wim Bisschop inventariseert de behoeften van de kinderen jongerennevendiensten en de clubs: de inzet is enorm, de verantwoordelijkheid groot en de basis smal. De conclusie van de bezinningsavond op 14 april over het profiel van de wijkgemeente: wij willen graag een gezinskerk zijn. Wij zijn een gemeenschap van ontmoeten en beleven. Wij zijn goed in het organiseren van zinvolle en groots opgezette evenementen. Onze vieringen zijn eigentijds te noemen: oog voor stilte, oecumene en de nood van de wereld, binnen de tradities van het kerkelijk jaar. Specifieke aandacht wordt gevraagd voor jongeren in de leeftijd vanaf het voortgezet onderwijs en daarna tot ongeveer 40 jaar en ook voor mensen die dreigen af te haken. Het gegeven dat er steeds minder vrijwilligers zijn die uit verantwoordelijkheid hun taken blijven uitoefenen dringt door. Een zoektocht naar talenten binnen de gemeente en de behoefte aan continuïteit van beleid is van blijvende aandacht. De conclusie van de bezinningsavond op 16 mei over de organisatie en de communicatie in de wijkgemeente: onze ambitie is een gezinskerk te zijn waarbij specifiek aandacht is voor jongeren, zowel virtueel (sociale media) als fysiek (een plek in de kerk). Om die ambitie te bereiken wordt een sterkte/zwakte analyse uitgevoerd waaruit geconcludeerd mag worden dat onze organisatie – werkgroepenmodel – past bij onze ambitie en ook past bij onze “cultuur”: creatief en met losse overlegvormen. De vraag is of het gekozen model ook wordt toegepast zoals bedoeld: kennis over de taken van de werkgroep, de verbinding met een andere werkgroep en de functie van de kerkenraad: er is aan communicatie hierover nog veel te winnen. Wat betreft de invloed van andere factoren (financiële draagkracht, demografische ontwikkeling van de wijk Haagse Beemden, laten we ons niet uit het veld slaan. Op 18 mei worden de jaarverslagen van de werkgroepen en van de kerkenraad besproken. Ook hier blijkt onduidelijkheid over de precieze taken van de werkgroepen en de behoefte aan communicatie over en weer een knelpunt. Het verslag van de werkgroep jeugd brengt de bestaande aandachtspunten duidelijk in kaart. Naar aanleiding van de beide bezinningsavonden – waarvan de inzet groot en betrokken mag worden genoemd – en de genoemde jaarverslagen zijn de bouwstenen voor een nieuw beleidsplan geleverd.

Een nieuwe voorzitter Na de zomervakantie geeft Joke aan zich graag te blijven inzetten voor het bovenwijkse kerkenwerk en de verbinding met het wijkwerk en stelt voor het wijkvoorzitterschap vervroegd over te dragen zodat een nieuwe voorzitter van het begin af aan betrokken kan zijn bij het maken van het nieuwe beleidsplan. In de vergadering van november wordt zodoende het voorzitterschap overgedragen aan Rolf Boertien, die voortvarend met het beleidsplan aan de slag gaat. Samen met ds. Wim Bisschop begint hij aan een rondgang langs de werkgroepen.

32

Taxivervoer In 2007 heeft de wijkkerkenraad het besluit genomen dat voor de voormalige kerkgangers van de Franciscuskerk een taxidienst wordt verzorgd. De werkgroep Diaconie voert het besluit uit. De kosten drukken op de algemene middelen van de Protestantse Gemeente Breda. Tegen de zomer van 2011 wordt aan de hand van een evaluatie bekeken of het aantal plaatsen in de bus toereikend is en of de communicatie tussen de gebruikers, de coördinator en het vervoersbedrijf Goverde naar tevredenheid verloopt. Naar aanleiding van deze evaluatie heeft het College van Kerkrentmeesters de wijkkerkenraad gevraagd met een kostenvriendelijker voorstel te komen. De wijkkerkenraad besluit dat in 2012 gesprekken worden gevoerd met de mensen die van het taxivervoer gebruikmaken over andere, goedkopere mogelijkheden met de aantekening, dat er een vervoersgarantie wordt gepresenteerd die ook ná 2012 van kracht blijft.

Musical Maria De wijkkerkenraad ondersteunt het initiatief uit de gemeente om in april 2012 weer een musical op te voeren: Maria, de kracht van de liefde. Het past bij het thema van startzondag en ook bij het onderwerp Jeugd, nu de jeugd in deze musical een prominente rol speelt

Detacheringsovereenkomst Thebe zegt, in verband met bezuinigingen in de zorgsector, de detacheringsovereenkomst met de Protestantse Gemeente Breda opzegt. Als gevolg hiervan zullen de werkzaamheden van Wim Bisschop ten behoeve van Heksenwiel per 1 januari eindigen en zal hij één dagdeel per week extra beschikbaar zijn voor wijkwerk.

33

Bijlage 1 De leden van de Algemene Kerkenraad en de leden van het College van Kerkrentmeesters Leden van de Algemene Kerkenraad: Moderamen: mw. A.H. Bode-Nuis (voorzitter) mw .H.M. van Elburg, per september mw. J.J.A. Gurke-Pelle (scriba) dhr. P. van der Werf (voorzitter College van Kerkrentmeesters) dhr. Ds. W. Bisschop (predikant) mw. J.J.A. Gurke-Pelle (ouderling NoorderBeemden)

Leden: mw. H. de Bruin (vz. College van Diakenen) dhr. D.J.M. Quick, opgevolgd door dhr. P. Flach (penningmeester College van Kerkrentmeesters) dhr. G.P. Verburg (ouderling Midden-Zuid) dhr. Ds. M. Wagenvoorde, opgevolgd door dhr. Ds. T. van Prooijen mw. M. Winters (ouderling NoorderBeemden) dhr. V. Witter (ouderling Midden-Zuid) met ingang van augustus 2011

Vanuit de Evangelisch Lutherse Gemeente is dhr. B. de Keizer geregeld als toehoorder aanwezig.

Leden van het College van Kerkrentmeesters: Moderamen: dhr. P. van de Werf (voorzitter) dhr. G. Kuijpers (secretaris) dhr. D.J.M. Quik, opgevolgd door dhr. P. Flach (penningmeester)

Leden: dhr. dhr. dhr. dhr. dhr. dhr. dhr.

P. Bakker (Kerkrentmeester NoorderBeemden) A. Bos (Kerkrentmeester NoorderBeemden) W. van der Giessen (Kerkrentmeester Markuskerk) P. Harder (Kerkrentmeester Johanneskerk) J. Hospers, opgevolgd door dhr. J. Noordermeer (Kerkrentmeester Johanneskerk) K. Temme (Kerkrentmeester Markuskerk/Algemeen beheer gebouwen) J.W. van der Wel (Kerkrentmeester Ledenadministratie/Automatisering/ Kerkbalans VVB).

Vanuit de Evangelisch Lutherse Gemeente: dhr. Schoeters, opgevolgd door dhr. J. Dijkshoorn en dhr. H-B. Val

Administrateur dhr. Hamers is opgevolgd door dhr. Krijgsman.

34

35

Protestantse Gemeente te Breda

Recommend Documents