Projectvoorstel
INNVALL[k] INNovatie Value Added Logistics Limburg [Ketenregie]
I N N V A L L k INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
Datum: Versie:
Januari 2013 1.3
I N N V A L L k INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
INNVALL[k]
Projectkader Binnen de logistieke sector worden bedrijven geconfronteerd met forse concurrentie. Alleen met voldoende schaalgrootte, een uitgebreid dienstenpakket, specialisatie in het soort transport, branche of een specifieke bestemming kunnen dienstverleners winstgevend zijn én in de toekomst winstgevend blijven. Belangrijk hierbij is het creëren van relevante toegevoegde waarde. Veel, met name kleine dienstverleners, zijn hier echter nog onvoldoende van doordrongen. Hierdoor is het creëren van toegevoegde waarde onvoldoende verankerd in hun bedrijfsstrategie. Innovatie kan hierbij een cruciale rol innemen en een belangrijk middel zijn om meer toegevoegde waarde te creëren. Het ‘Topteam Logistiek’ geeft als ambitie voor Nederland 2020 duidelijk aan dat Nederland een internationale toppositie moet hebben voor wat betreft o.a. de afwikkeling van goederenstromen en als ketenregisseur van (inter)nationale logistieke activiteiten. In de ‘Blauwdruk logistieke ontwikkeling Limburg’, die is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg wordt aanbevolen in te zetten op innovatie in hoogwaardige logistieke activiteiten zoals Value Added Logistics (VAL), regie van knooppunten en het stimuleren van samenwerking in clusters. In aansluiting hierop geeft de Provincie Limburg in haar Ambitiedocument ‘Meer toegevoegde waarde meer synergie’ dan ook duidelijk aan, dat het toevoegen van waarde en het regisseren van ketens een cruciaal punt is voor bedrijven in Limburg en een belangrijk onderdeel is om Limburg tot de ‘Topprovincie Logistiek’ te ontwikkelen. Binnen dit kader dient met name het organiserend vermogen van het MKB verder versterkt te worden. Ook in de visie van de domein ‘Business’ van Brainport 2020 staan de genoemde aspecten centraal: ‘Innovatie, ondernemerschap en samenwerking in het midden- en kleinbedrijf en in supply chains maakt bedrijven productiever en leidt tot nieuwe marktconcepten … omgezet in producten en diensten met hoge toegevoegde waarde …’. De Brainport 2020 visie wordt door verschillende instanties naar Limburg vertaald en gedeeld. In het noorden van Limburg heeft zich het ‘Greenport Venlo Innovation Center’ als doel gesteld om o.a. de economische (toegevoegde) waarde te verhogen, de innovatieve slagkracht te vergroten en samenwerkingsverbanden tussen bedrijven te initiëren. De nadruk ligt hierbij op de sectoren 'fresh, food en flowers', logistiek (warehousing en ketenregie) en industrie. ‘Hoge Dunk’ als samenwerkingsverband van overheden, onderwijs en ondernemingen in Midden-Limburg heeft als ambitie o.a. het stimuleren van kennisuitwisseling tussen ondernemers, strategische en commerciële samenwerkingen en gezamenlijke innovaties. De logistieke focus ligt hier op web-logistiek en e-commerce. De Stichting ‘Limburg Economic Development’ (LED) zet o.a. in op ondernemerschap, economische activiteit, branding van de regio, het versterken van ketens en netwerken en daarmee van het organiserend vermogen van het midden- en kleinbedrijf, met als doel om Zuid-Limburg economisch op de kaart te zetten. Hierbij speelt de verlading van o.a. staal en chemie een belangrijke rol. Projectvoorstel 1.3
2
I N N V A L L k INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
INNVALL[k]
Samenvattend kunnen we dus zeggen dat er binnen Logistiek Limburg meerdere instanties (al dan niet vrij regionaal) bezig zijn met het ontwikkelen van plannen om Limburg te ontwikkelen tot ‘Topprovincie Logistiek’. Hierbij wordt met name aandacht besteed aan innovatie, het verhogen van de toegevoegde waarde, en versterken van het organiserend vermogen.
Impact INNVALL en INNVALL+ (2008 – 2012) Sinds 2008 hebben overheid, onderwijsinstellingen en ondernemingen samen ongeveer 100.000 euro per jaar geïnvesteerd in de uitvoering van het INNVALL project (2008-2010) en aansluitend het INNVALL+ project (2011-2012). In het kader van deze projecten zijn meer dan 15 Limburgse bedrijven succesvol geadviseerd en ondersteund m.b.t. de uitbreiding van waarde toevoegende activiteiten. Mede na aanleiding door INNVALL hebben bedrijven processen en diensten geïnnoveerd, zijn de bedrijven actief bezig om waarde toevoegende activiteiten over te nemen van verladers en zijn eerste samenwerkingsverbanden tussen bedrijven ontstaan. Naast het directe effect op de 15 bedrijven die hebben deelgenomen, heeft INNVALL bovendien via deze bedrijven zowel sectoralsook grensoverschrijdend indirect effect gehad op andere partijen. Kijkend naar de resultaten die INNVALL en INNVALL+ hebben opgeleverd kan gesteld worden dat er een positief effect te bemerken valt. Syntens werkt met een effectmeting om hun dienstverlening te evalueren en verbeteren. In deze effectmeting, die door de bedrijven worden ingevuld, stelt zij een aantal vragen over het resultaat van de Syntens interventies op het innovatievermogen en op concrete resultaten. Zeven bedrijven die hebben deelgenomen aan INNVALL en/of INNVALL+ hebben een dergelijke effectmeting ingevuld. Uit deze effectmeting kan geconcludeerd worden dat, naast een duidelijk effect op het innovatievermogen, er ook sprake is van een omzetstijging. De bedrijven geven aan dat er een gezamenlijke omzetstijging waar te nemen is van ongeveer 1 miljoen euro in 2012, en hierbij is men nog voorzichtig met schatten (de totale omzetstijging ligt tussen de 600.000 euro en 3 miljoen euro). Trekt men dit door naar de 15 deelnemende bedrijven dan zou er sprake zijn van een stijging van 2 miljoen euro, en dit bij een krimpende markt. Op basis van het logistieke sectorhuis* kan gesteld worden dat een additionele omzet van 2 miljoen euro een extra toegevoegde waarde oplevert van 1 miljoen euro. Natuurlijk kan de gerealiseerde omzetstijging niet geheel aan het INNVALL en/of INNVALL+ project toegeschreven worden, maar de bedrijven hebben wel aangegeven dat de projecten hier een bijdrage aan geleverd hebben. Kijkend naar de toekomst, geven de INNVALL+ bedrijven aan dat ze de ambitie hebben om hun toegevoegde waarde in de komende 5 jaar gemiddeld met meer dan 6% per jaar te verhogen. Hierbij zal de grootste groei plaatsvinden binnen de activiteiten ‘ketenregie’ (ca. 300% groei in 5 jaar) en ‘value added logistics’ (ca. 115% groei in 5 jaar). Naar schatting zal dit betekenen dat de INNVALL+ bedrijven gezamenlijk in de komende 5 jaar meer dan 100 nieuwe werkplekken in de top van het sectorhuis (ketenregie en VAL/VAS) zullen scheppen. (Deze cijfers zijn mede gebaseerd op kengetallen van het Sectorhuis 2010, zoals beschreven in de ‘Monitor Logistiek en Supply Chain Management - rapportage 2010’ van het ‘Centraal Bureau voor de Statistiek’. De kengetallen die zijn meegenomen in de berekening zijn de toegevoegde waarde per activiteit in relatie tot de omzet en de toegevoegde waarde per persoon werkzaam in een soort activiteit.) Projectvoorstel 1.3
3
I N N V A L L k INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
INNVALL[k]
Het realiseren van deze ambitie hangt van vele factoren af (o.a. economische krimp). Zonder twijfel is daarbij een goede ondersteuning en begeleiding door de overheid en kennisinstellingen, onder andere in de vorm van het INNVALL-project , essentieel.
INNVALL[k] (2013-2014) ELC Limburg, Kamer van Koophandel Limburg, TLN, Provincie Limburg, Syntens, Kennis DC Limburg en Fontys ILEC willen de bovengenoemde visies, ambities en doelstellingen binnen Limburg één gezicht geven en concreet invullen in het project INNVALL[k]. Daarbij zal de in de eerste INNVALL projecten verkregen expertise en ervaring benut worden om in INNVALL [k] nog meer Limburgse logistieke dienstverleners en Ketenregie transportbedrijven te ondersteunen en te adviseren met als doel om hun toegevoegde waarde in de keten te verhogen, hun organiserend vermogen te versterken en te stimuleren VAL VAS om in clusters samen te werken. Het is de bedoeling om deze bedrijven vanuit de onderkant van het sectorhuis Opslag en warehousing (zie afbeelding) te brengen naar het uitvoeren van complexere diensten met meer toegevoegde Transport Overslag waarde aan de bovenkant van het sectorhuis. Bedrijven die al sinds het begin van INNVALL in 2008 bezig zijn met het innoveren van hun diensten, zijn steeds meer in staat om ook regiefuncties uit te voeren. Om hun hierin verder te stimuleren en te ondersteunen, ligt het zwaartepunt van het van INNVALL [k] liggen op ‘ketenregie’. Dit wordt dan ook in de benaming van het project tot uiting gebracht door de toevoeging van [k] achter INNVALL. Deze bedrijven zullen dus door de benadering vanuit de ketenregie in het sectorhuis nog verdere naar boven worden getrokken. De doelstelling van het INNVALL[k] project is samengevat in de onderstaande INNVALL-visie.
De INNVALL-visie (a) Limburgse logistieke dienstverleners voeren georganiseerd in clusters, (b) waarde toevoegende activiteiten uit (c) binnen de intercontinentale goederenstromen die vanuit de zeehavens via Limburg naar het achterland verlopen. Planning/ Activiteiten/ Acties INNVALL [k] 2013-2014 Om deze hierboven beschreven visie te kunnen realiseren zullen in aansluiting op de eerdere INNVALL projecten in de komende jaren de volgende activiteiten uitgevoerd moeten worden. Daarbij zullen de bedrijven altijd vanuit de ondernemer benaderd worden.
Projectvoorstel 1.3
I N N V A L k L INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
4
I N N V A L L k
INNVALL[k]
INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
•
Het verhogen van het aantal deelnemende bedrijven tot in totaal 35 met als doel voldoende massa te creëren om (a) clusters te kunnen vormen en (b) interessant te worden voor de grote zeehavens en grote verladers. o Doelstelling: 35 Limburgse logistieke bedrijven die actief bij INNVALL zijn betrokken, met een indirect effect op meer dan 300 bedrijven in Limburg en de rest van de Euregio Rijn-Maas-Noord en Euregio Maas-Rijn. o Werving bedrijven: De actieve bedrijven zullen mede geworven worden door bedrijven die hebben deelgenomen aan INNVALL en INNVALL+
•
Het uitvoeren van het ‘INNVALL-traject’ bij alle nieuwe bedrijven (20 bedrijven in twee jaar tijd). Het ‘INNVALL-traject’ bestaat uit de volgende drie onderdelen: o In kaart brengen ‘Drijfveren Ondernemer’ en ‘Product Markt Combinatie’ o Uitvoeren positioneren van de onderneming aan de hand van de ‘INNVALL Positioning Tool’ o Opstellen ‘Innovatie Actieplan’
•
Het ondersteunen van de deelnemende bedrijven bij de implementatie van het tijdens het ‘INNVALL-traject’ opgestelde ‘Innovatie Actieplan’. Met name deze ondersteuning is cruciaal voor het daadwerkelijk verhogen van het organiserend vermogen van de onderneming en daarbij het realiseren van een verhoging van de toegevoegde waarde.
•
De organisatie en uitvoering van overkoepelende ‘INNVALL-kenniskringen’. Mogelijke activiteiten en onderwerpen in het kader van deze sessies zijn: o Bedrijfsbezoeken, presentaties en voordrachten o Studiedagen o Creatieve Marktplaats: De verbinding tussen de logistieke sector en de creatieve industrie
•
De organisatie en uitvoering van ‘INNVALL-clustersessies’ met telkens een groep van deelnemende bedrijven die qua diensten, klanten, soort producten, regio en/of gedachtegoed mogelijkheden tot clustervorming bieden. Daardoor zullen de deelnemende bedrijven actief bij het vormen van clusters/ samenwerken in clusters ondersteund worden.
•
Het verder ontwikkelen van de INNVALL-methodieken en tools.
•
Het uitvoeren van onderzoek naar het speerpunt ketenregie (zie hiervoor ook het volgende hoofdstuk).
•
Naast communicatie via de brede netwerken van de projectpartners wordt aangesloten bij het KennisDC Limburg om de INNVALL-visie, in het project opgedane kennis, resultaten en ervaringen middels workshops, seminars en presentaties zo breed mogelijk uit te dragen.
Projectvoorstel 1.3
5
I N N V A L L k INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
INNVALL[k]
Speerpunt onderzoek ‘ketenregie’: Ketenregie kan worden gedefinieerd als: “Het aansturen van de afstemming van activiteiten van verschillende samenwerkingspartners in een keten”. Volgens het CBS vallen activiteiten zoals het ‘organiseren van door-to-door en multimodale transporten’, het ‘optimaliseren van de supply chain’ en het ‘afstemmen van vraag en aanbod binnen de keten’ onder ketenregie. Ketenregie is de activiteit, welke volgens het logistiek sectorhuis de meeste toegevoegde waarde per persoon creëert, en wordt daarom gezien als speerpunt voor de logistieke sector. Het uitvoeren van een regiefunctie in een keten is een complexe activiteit. Tot nu toe zijn er maar een klein aantal bedrijven op de wereld die ketenregie in de meest geavanceerde zin uitvoeren. Regie op het hoogste niveau is gekenmerkt door een grote vrijheidsgraad, welke een ketenregisseur in staat stelt om belangrijke beslissingen (bijvoorbeeld welke achterlandverbinding gebruikt wordt) zelfstandig te maken. Willen logistieke dienstverleners uit Limburg in de toekomst een rol spelen in het regisseren van ketens, dan hebben zij een gedetailleerd inzicht in het concept ‘ketenregie’ nodig. De volgende vragen spelen hierbij een belangrijke rol: Wat houdt ketenregie precies in? Welke niveaus van ketenregie zijn er en welke processen en activiteiten worden daarin door de regisseur uitgevoerd? Wat zijn gangbare verdienmodellen? Hoe ziet de markt van ketenregisseurs nationaal en internationaal eruit? Wat zijn ‘best practices’ op het gebied van ketenregie? Welke partijen in Limburg komen in de komende 10 jaar überhaupt in aanmerking om regisseursactiviteiten (op verschillende niveaus) uit te voeren? Hoe kan een bedrijf zijn regisseursactiviteiten uitbreiden en welke randvoorwaarden en belemmeringen spelen daarbij een rol? Wat kan de Provincie Limburg doen om bedrijven bij het uitbreiden van regisseursactiviteiten te ondersteunen? Hoe zou een mogelijke businessplan inclusief verdienmodel eruit zien? Door degelijk onderzoek zal in het kader van het INNVALL[k] project een verdiepingsslag worden gemaakt betreffende de functie van ‘ketenregie’. Daarbij zal antwoord gegeven worden op de bovengenoemde onderzoeksvragen en zal een (best practice) business case worden opgesteld. Het onderzoek zal parallel en in wisselwerking met de andere actielijnen van het INNVALL[k] project plaatsvinden. Op de ene kant zullen de deelnemende bedrijven input leveren voor het onderzoek, op de andere kant kunnen de deelnemende bedrijven direct van de resultaten van het onderzoek profiteren.
Projectvoorstel 1.3
6
I N N V A L L k
INNVALL[k]
INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
Projectkosten en financiering Activiteit
Details
Uitvoerder
Uren/Kosten Aantal sessies Totaal uren
INNVALL-Kenniskring
Organisatie en deelname kenniskringen Organisatie en deelname kenniskringen Deelname kenniskringen Deelname kenniskringen Budget sprekers, enz.
Fontys ILEC Syntens ELC/KvK TLN
16 16 4 4 € 750,00
8 8 8 8 8
128 128 32 32
€ 100,00 € 118,00 € 125,00 € 125,00
€ 12.800,00 € 15.104,00 € 4.000,00 € 4.000,00 € 6.000,00
INNVALL-Traject
Gezamenlijke uitvoering 20 bedrijven a 3 sessies
Fontys ILEC Syntens
5 5
60 60
300 300
€ 100,00 € 118,00
€ 30.000,00 € 35.400,00
INNVALL-Clustersessies
Voorbereiding en uitvoering 4 clusters a 6 sessies Budget sprekers, enz.
Fontys ILEC Syntens
12 12 € 250,00
12 12 24
144 144
€ 100,00 € 118,00
€ 14.400,00 € 16.992,00 € 6.000,00
Implementatiebegeleiding
Gezamenlijke uitvoering 100 sessies
Fontys ILEC Syntens
4 4
100 100
400 400
€ 100,00 € 118,00
€ 40.000,00 € 47.200,00
Onderzoek en ontwikkeling
Ontwikkeling INNVALL-tools Vooronderzoek ketenregie Wetenschappelijk onderzoek ketenregie Ondersteuning onderzoeken
Syntens/ Fontys Fontys ILEC Masterstudenten Fontys ILEC
8 8 2 100
6 20
48 160
2
200
€ 100,00 € 100,00 € 5.000,00 € 100,00
€ 4.800,00 € 16.000,00 € 10.000,00 € 20.000,00
Marketing en PR Disseminatie
Website Workshops en presentaties, andere Workshops en presentaties, andere Workshops en presentaties, andere Workshops en presentaties, andere Publicaties, Brochures
Fontys ILEC Fontys ILEC Syntens ELC/KvK TLN
4 4 4 4
2 2 2 2
40 8 8 8 8
€ 100,00 € 100,00 € 118,00 € 125,00 € 125,00
€ 4.000,00 € 800,00 € 944,00 € 1.000,00 € 1.000,00 € 4.000,00
Projectmanagement
Coordinatie INNVALL [k] Projectteam overleg Projectteam overleg Projectteam overleg Projectteam overleg
Fontys ILEC Fontys ILEC Syntens ELC/KvK TLN
6 6 3 3
12 12 12 12
80 72 72 36 36
€ 100,00 € 100,00 € 118,00 € 125,00 € 125,00
€ 8.000,00 € 7.200,00 € 8.496,00 € 4.500,00 € 4.500,00
totaal:
€ 327.136,00
€ 3.000,00 € 2.000,00
€ 60.000,00 € 30.000,00
Bijdrage bedrijven: bijdrage nieuwe bedrijven (INNVALL [k]): bijdrage oude bedrijven (INNVALL & INNVALL+):
Uurtarief
20 15
Bijdrage provincie: Provincie (afdeling mobiliteit) Provincie (afdeling economie)
€ 67.634,00 € 67.634,00 totale financiele omzet (projectomzet):
Bijdrage overige: ELC/Kvk (in uren) TLN (in uren) Syntens (in uren) Fontys ILEC (in uren)
50%
Uren: Syntens (totaal incl. eigen bijdrage) Fontys ILEC (totaal incl. eigen bijdrage) Uitgaven: Uren Syntens Uren Fontys Andere kosten (sprekers, publicaties, studenten, enz.)
Projectvoorstel 1.3
Bedrag
76 76 526 208
€ 225.268,00
€ 125,00 € 125,00 € 118,00 € 100,00
€ 9.500,00 € 9.500,00 € 62.068,00 € 20.800,00
€ 118,00 € 100,00
€ 62.068,00 € 137.200,00 € 26.000,00
Uitgaven totaal:
€ 225.268,00
1052 1580
526 1372
7
INNVALL[k]
Projectplanning
Projectvoorstel 1.3
8
I N N V A L L k INNOVATIE VALUE ADDED LOGISTICS LIMBURG
INNVALL[k]
Projectorganisatie Het project zal worden uitgevoerd door Syntens Innovatiecentrum en Fontys ILEC (projectleiding). De projectgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de Provincie Limburg, Kamer van Koophandel, European Logistics Club Limburg, Transport en Logistiek Nederland, Syntens Innovatiecentrum en Fontys ILEC. Deze projectgroep zal om de drie maanden samen komen om verloop en stand van zaken van het project te bespreken. Per hoofdactiviteit (INNVALL-traject, INNVALL-clustersessies, Onderzoek Ketenregie, enz.) zal al naar behoefte een werkgroep worden samengesteld, die de voortgang van de hoofdactiviteit bespreekt en waarborgt.
Projectvoorstel 1.3
9
