PROJECTPLAN ‘DE ARMOEDE VOORBIJ’ 2015 - 2017
Augustus 2014
INHOUDSOPGAVE
Aanbevelingen ............................................................................ 3 Noodzaak .................................................................................... 4 Armoede in Den Haag ................................................................................................ 4 Armoede leidt tot slecht ouderschap......................................................................... 5
Doelstelling ................................................................................. 6 Aantallen .................................................................................................................... 6 Effecten ...................................................................................................................... 7
Doelgroep ................................................................................... 7 Nieuwe aanpak ........................................................................... 7 Activiteiten ................................................................................. 9 Begroting ...................................................................................11 Toelichting op inzet betaalde krachten .................................................................... 12 Dekkingsplan ............................................................................................................ 13
Duurzaamheid............................................................................13 Bijlage 1: Achtergronden ............................................................15 Bijlage 2: Samenwerkingspartners .............................................17 Bijlage 3: Evaluatie afgelopen jaren............................................18
Moeder- en Kindcentrum Bij-1 Schimmelweg 1 2524 VT Den Haag 070 785 58 20 06 1945 4347 www.bij-1.nl
[email protected]
Stichting Bij-1 Bank NL92 RABO 0398 2779 74 KvK 53959965 RSIN 851091131
AANBEVELINGEN
“
Moeder- en Kindcentrum Bij-1 is al jarenlang een zeer prettige buurvrouw voor buurt- en kerkhuis De Oase. Het is een groot genoegen om te zien hoe er wekelijks veel moeders en kinderen een mooi en veilig plekje vinden bij Bij-1. Wat wordt er vaak gezellig gespeeld door de kinderen onder zorgzame leiding van tal van vrijwilligers! In De Oase ontmoeten we te vaak een problematiek bij mensen die voor een belangrijk deel is veroorzaakt door instabiele gezinsrelaties; naar mijn overtuiging draagt Bij-1 bij aan hechte gezinsbanden.
”
Jan Baronner Medewerker De Oase, onderdeel van Stek – stichting voor stad en kerk
“
Spoorwijk is een dichtbevolkte wijk met veel allochtone bewoners. Het voorzieningenniveau is relatief laag. Dat geldt ook voor het gemiddelde opleidingsniveau en het besteedbaar inkomen van de meeste bewoners. Om de leefbaarheid op peil te houden heeft de wijk veel (extra) aandacht nodig. Bij-1 speelt hierbij al een aantal jaar een belangrijke rol. Met verschillende activiteiten levert Bij1 een substantiële bijdrage aan het creëren van een veilige plek voor moeders en kinderen in de wijk. Inmiddels is Bij-1 een vaste schakel geworden in de keten van partners die actief zijn in de wijk op het terrein van welzijn en leefbaarheid. Mara van der Schaaf Stadsdeelmedewerker Welzijn, Jeugd en Participatie, Laakkwartier
“
Bij-1 is een niet weg te denken schakel in de keten van het welzijnswerk van Spoorwijk. De diensten van Bij-1 worden al jarenlang met enthousiasme geleverd met een continu hoge kwaliteit. Bij-1 zorgt niet alleen voor een goede invulling voor haar eigen kwetsbare doelgroep, maar kijkt ook buiten die grenzen waar behoefte aan is en vult zodoende aan in de noden voor de wijk. Wat ons betreft geniet de wijk nog lang van deze stichting met haar menselijke aanpak op maat!
”
”
Marjan Wesselingh Voorzitter Bewoners Organisatie Spoorwijk
“
Sinds twee jaar woon ik in Spoorwijk en sinds een jaar bezoek ik Bij-1. Ik ontmoette veel andere moeders en mijn buurvrouwen! Moeders met kinderen in dezelfde leeftijd als die van mij, die met dezelfde dilemma’s rondlopen als het gaat om opvoeden. Ik merkte dat Bij-1 mij hielp om niet langer op een eilandje in mijn eigen buurt te leven en ik heb door Bij-1 mijn buurt en de mensen die er wonen beter leren kennen. Het is voor mij het ‘huiskamer’ gevoel, het is een veilige plek waarbij het niet uitmaakt wat je achtergrond is.
”
Jaike Roza Moeder van Jinthe (2,5 jaar) en Arne (8 maanden)
3
NOODZAAK Moeder- en Kindcentrum Bij-1 is actief in het Laakkwartier in Den Haag. De armoede onder gezinnen is daar in de afgelopen jaren gegroeid. Nu is armoede een probleem dat niet altijd direct zichtbaar is. Niettemin zien we heel wat signalen. We zien regelmatig kinderen met gaten in hun kleren en als we na schooltijd bij activiteiten brood aanbieden, eten veel kinderen heel wat Turkse broodjes. We komen regelmatig bij kinderen thuis en merken dan dat ze geen speelgoed hebben. Er zijn kinderen die in een verwaarloosd huis wonen of papa of mama is niet thuis als ze uit school komen.
bij kinderen thuis “ We komen regelmatig en merken dan dat ze geen speelgoed hebben.
”
Armoede in Den Haag We zien meer signalen, bijvoorbeeld dat steeds meer mensen in het Laakkwartier de Voedselbank nodig hebben. En ook uit de statistieken blijkt dat het probleem van armoede in het Laakkwartier groeit. Zo vermelden het SCP en het CBS dat in Den Haag 14% van de bevolking te weinig geld heeft voor voeding, kleding of om de huur te betalen. Dat zijn in Den Haag zeker 70.000 mensen die maandelijks niet rond kunnen komen.1 Daarbij is de armoede in Den Haag meer gestegen dan in steden als Rotterdam en Amsterdam. Ook vermelden het SCP en CBS over kinderen: “Minderjarigen lopen meer risico op armoede dan volwassenen; en van alle leeftijdsgroepen is het armoedepercentage het hoogst bij kinderen jonger dan 12 jaar.”2 Met het jaarlijkse uitje van Bij-1 gaan gezinnen mee die jarenlang geen uitjes hebben meegemaakt. Het bezoeken van een boerderij is voor deze kinderen een enorm waardevolle ervaring.
1 2
Armoedesignalement 2013, CBS en SCP, december 2013, pagina 12. Armoedesignalement 2013, pagina 14.
4
Armoede leidt tot slecht ouderschap Een baanbrekend onderzoek van Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir laat zien dat armoede voor problemen in de opvoeding zorgt, doordat het de ‘bandbreedte’ van mensen in beslag neemt. “Bandbreedte is een maatstaf voor de hoeveelheid bewerkingen die onze hersenen aankunnen, ons vermogen om aandacht op te brengen, om goede beslissingen te nemen, om vast te houden aan onze plannen en om verleidingen te weerstaan.” 3 We staan hier wat uitgebreider bij dit onderzoek stil, omdat keuzes die we maken voor de komende jaren hierop gebaseerd zijn. Mullainathan en Shafir schrijven: “De moeite om vast te houden aan een voornemen, het onvermogen om weerstand te bieden aan een nieuw leren jasje of een nieuw project, de vergeetachtigheid (het kentekenbewijs, het plegen van een telefoontje, het betalen van de rekening) en de beoordelingsfouten (het verkeerd geschatte banksaldo, het te gretig ingaan op een uitnodiging) komen allemaal voort uit een tekort aan bandbreedte. En dan is er één heel belangrijke consequentie: dat tekort werkt schaarste in de hand.(...) Dit biedt een heel andere verklaring voor het feit dat arme mensen arm blijven.”4 En verderop schrijven zij: “Uit al deze jaren van onderzoek komt één algemeen gegeven naar voren: de armen zijn slechtere ouders. Ze zijn harder tegen hun kinderen, ze zijn minder consequent en afstandelijker, en ze lijken derhalve minder liefdevol. Ze zullen vaker hun eigen boosheid op het kind botvieren; de ene dag wijzen ze het kind terecht voor het ene en de volgende dag voor het tegenovergestelde; ze houden zich niet actief op een wezenlijke manier met hun kinderen bezig; ze helpen minder vaak met het huiswerk; ze laten het kind liever televisie kijken dan dat ze het voorlezen.”5 De gevolgen van het gebrek aan bandbreedte zijn in de praktijk van Bij-1 merkbaar. Als je financiële zorgen hebt, neemt dat je dagelijks zo in beslag dat er weinig ruimte is voor andere zaken. Zo worden kinderen op de kinderclub regelmatig te laat opgehaald en is het voor ouders moeilijk om iets vooruit te plannen (zoals een uitje of een workshop). Door de groeiende armoede in Nederland en het Laakkwartier worden kinderen geraakt. Het ontneemt hen gezondheid, plezier en mogelijkheden om hun potentieel te ontdekken en in te zetten. Als Bij-1 willen we daar wat aan doen. Met de inzichten van dit onderzoek is onze eigen visie verandert op het werken met mensen in armoede en willen we hier ons beleid op aanpassen.
3
Schaarste, Hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen, Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir (2013), pagina 61. Schaarste, pagina 27. 5 Schaarste, pagina 197. 4
5
DOELSTELLING Het idee dat Moeder- en Kindcentrum Bij-1 het armoedeprobleem in het Laakkwartier kan oplossen, zou naïef zijn. Armoede is een taai probleem. Wat we wel kunnen doen, is een positieve bijdrage leveren aan het leven van de kinderen en ouders, zodat ze stapjes vooruit maken. We kunnen het verschil maken tussen een dag die een stap vooruit is en een dag die een stap achteruit is. En we zullen samenwerken met instanties die op specifieke aspecten (zoals hulp bij schulden) meer expertise en mogelijkheden hebben dan wij. Hun werk wordt effectiever door wat Bij-1 doet. Met Bij-1 willen we ouders een plek bieden waar ze steun vinden en op adem kunnen komen, zodat ze beter voor hun kinderen kunnen zorgen. Anders gezegd: de brandbreedte vergroten. De kinderen bieden we een veilige en liefdevolle plek waar ze kunnen spelen en waar ze zich verder ontwikkelen.
Aantallen De komende jaren zijn we bescheiden in prognoses van de groei van het aantal kinderen en willen we vooral voor meer ouders iets gaan betekenen. Daarnaast verdiepen we de relaties. Hierbij een indicatie van de aantallen waar we aan denken:
Kinderen Ouders Vrijwilligers
2015 150 70 30
2016 155 90 32
2017 160 100 35
Dit bereik is een totaal van onze reguliere activiteiten en de activiteiten voor het project ‘De armoede voorbij’. Dit jaar (2014) bereiken we circa 50 ouders, vooral moeders, waarvan we zeker 18 ouders minimaal tweewekelijks ontmoeten. We willen toegroeien naar 100 ouders, waarvan we er dan minimaal 35 tweewekelijks willen ontmoeten. Dat is een verdubbeling. We gaan, als onze plannen slagen, dus veel meer ouders bereiken. Wat betreft kinderen bereiken we dit jaar circa 140 kinderen en dat willen we komende jaren beperkt uitbouwen. We voorzien geen enorme groei in het aantal kinderen, maar willen meer gaan betekenen voor de kinderen die naar Bij-1 komen. Huisbezoeken zijn onderdeel van die aanpak, waardoor we meer inzicht krijgen in de problemen en de ouders handvatten kunnen aanreiken die ze verder helpen.
“
De kinderen bieden we een veilige en liefdevolle plek waar ze kunnen spelen en waar ze zich verder ontwikkelen.
”
Momenteel werken circa 30 vrijwilligers mee aan Moeder- en Kindcentrum Bij-1. Dat aantal willen we komende jaren laten groeien naar 35 enthousiaste mensen. Dit aantal past bij het aantal activiteiten dat ons voor ogen staat. Daarnaast vallen hier natuurlijk ook bestuursleden en stagiaires onder en mensen die ons ondersteunen bij de administratie, communicatie en onderhoud van het pand.
6
Effecten Mensen die kampen met armoede hebben vaak te weinig ‘bandbreedte’ om al hun taken goed op te pakken. We willen ouders momenten met meer bandbreedte bieden (door opvang van hun kinderen) en ruimte om op adem te komen. Ook bieden we hen een plek om hun verhaal te delen en handvatten bij onder meer opvoedingsvraagstukken. Daarnaast verwijzen we hen door naar bijvoorbeeld De Oase voor financiële problemen en het Centrum voor Jeugd en Gezin voor de grotere opvoedingsproblemen. Ook investeren we tijd, liefde en begeleiding in de kinderen, bijvoorbeeld via huiswerkbegeleiding. Dat helpt hen om op school goed te presteren. We helpen kinderen ook bij het ontwikkelen van praktische vaardigheden, zoals het plakken van een fietsband, een muur verven, een lekkende kraan maken en de tuin verzorgen. Al met al werken we aan het leefklimaat binnen de gezinnen en leveren we een positieve bijdrage aan het welzijn en de ontwikkeling van kinderen.
DOELGROEP De doelgroep van Bij-1 bestaat uit (gebroken) gezinnen in het Laakkwartier, autochtoon en allochtoon, een dwarsdoorsnede van de wijk. Bij-1 richt zich primair op ouders en kinderen die in armoede leven. Die niet geheel zelfredzaam zijn. De moeders zijn tussen de 16 en 40 jaar oud. De kinderen die bij activiteiten betrokken zijn, zijn 0 tot 14 jaar. Het percentage allochtone bewoners in Spoorwijk ligt aanzienlijk hoger dan het Haagse gemiddelde. Er wonen veel Oost-Europese, Marokkaanse en Turkse mensen. Momenteel is er al contact met mensen uit allerlei culturen. Van iets meer dan de helft van de bewoners van Spoorwijk is het opleidingsniveau laag.
primair op ouders en “ Bij-1 richt zichkinderen die niet geheel zelfredzaam zijn.
”
NIEUWE AANPAK We willen ons specifiek gaan richten op het steunen van gezinnen die kampen met armoede. Als leidraad voor het maken van keuzes in onze aanpak, gebruiken we het onderzoek van Sendhil Mullainathan en Eldar Shafir uit het boek Schaarste. Zij beschrijven een nieuwe kijk op armoede. Ze laten zien dat het denken van mensen volledig in beslag genomen wordt als zij schaarste beleven en beschrijven ideeën over hoe je hier een positieve bijdrage aan kunt leveren.
7
Vanwege de nieuwe focus wordt onze werkwijze zoveel mogelijk afgestemd op de ideeën uit het boek Schaarste. Dit betekent onder andere dat onze activiteiten fouttolerant6 zijn, flexibel en dat wij ons inzetten om de bandbreedte van mensen te vergroten. Een aantal zaken passen we aan in onze aanpak.
Beter beschikbaar Mensen met weinig bandbreedte hebben moeite om op tijd te komen. Tot nu toe hanteerden we vaste inlooptijden en daarna ging bij wijze van spreken de deur ‘op slot’ en begon het programma. De komende jaren kunnen mensen tijdens activiteiten op elk moment binnenlopen en meedoen. We passen de programma’s hier ook inhoudelijk op aan.
Praktische vaardigheden aanleren Tot nu toe speelden en knutselden we vooral met kinderen. Dat blijven we doen, maar oudere kinderen willen we ook praktische vaardigheden aanleren. Van het plakken van een fietsband tot het klaarmaken van gezond eten.
Contact verdiepen Bij kinderen die vaak de kinderclub bezoeken willen we huisbezoeken gaan afleggen, circa twee keer per jaar. Zo kunnen we de ouders bereiken en krijgen we meer zicht op hoe het gezin functioneert. We merken nu al dat bij kinderen bij wie we thuis komen, het inzicht en vertrouwen sterk groeit. De ouders weten ons zo ook sneller te vinden met vragen en bij problemen en we kunnen pro-actief mensen tot steun zijn.
Samen eten Goed eten vereist geld en discipline. In gezinnen met armoede zijn beide vaak afwezig. We willen vaker samen met de kinderen en ouders ontbijten en lunchen. We willen hiermee een positief voorbeeld geven van samen eten op een gestructureerde manier (niet ad-hoc en aandacht voor elkaar) en het is gezond. Zo kunnen de ouders en kinderen op adem komen en hun verhaal delen in de gesprekken aan tafel.
Stimuleren creativiteit De kinderen van 0 tot 12 jaar willen we met behulp van de methode van Reggio Emilia helpen om hun creativiteit te ontwikkelen. Dat helpt kinderen om creatieve oplossingen te vinden als ze tegen alledaagse problemen aanlopen. We dagen kinderen op een open manier uit om hun verbeelding te gebruiken in het werken met diverse materialen.
6
Fouttolerant = Dat je er rekening mee houdt dat mensen regelmatig absent zijn, iets niet afmaken. De psychologie van de schaarste voorspelt dat dit soort fouten maar al te vaak zullen voorkomen en misschien zelfs onvermijdelijk zijn, hoe gemotiveerd iemand ook is. Schaarste, pagina 215,216.
8
ACTIVITEITEN Vanuit Bij-1 willen we de komende jaren verschillende activiteiten organiseren. Onder het project ‘De armoede voorbij’ vallen de volgende activiteiten:
Kinderclub Na schooltijd hebben we kinderclub voor kinderen van 4-12 jaar. Een plek waar ze veilig kunnen spelen, positieve aandacht krijgen en hun creativiteit zich kan ontwikkelen. Daarnaast leren we vanaf 8 jaar diverse vaardigheden aan voor een zelfstandig leven (verven, iets repareren, tuinieren, koken, etc.). Maandag, woensdag en donderdag van 16.00 – 17.30 uur.
Meidenclub Voor meiden van 10-12 jaar hebben we een meidenclub om hen te ondersteunen in hun ontwikkeling. Aan het begin van de puberteit gaan vragen spelen over hun identiteit, hun culturele achtergrond, etc. Wij willen hen hierbij begeleiden door een programma aan te bieden dat leuk is, maar dat ze ook helpt om met elkaar in gesprek te komen. SuperWoman is een methode die we in willen zetten om zo te investeren in deze meiden. Maandag van 16.00 – 17.30 uur.
Deze activiteiten worden door andere fondsen gefinancierd:
Ouder Inspiratie Bijeenkomsten In samenwerking met de Voedselbank in Laakkwartier organiseren wij maandelijks een Ouder Inspiratie Bijeenkomst tijdens de voedselpakketuitreiking. Allerlei thema’s komen aan bod die gaan over opvoeding en de zorg voor de kinderen. Een laagdrempelige activiteit omdat het tijdens een bestaande activiteit (Voedselbank) wordt aangeboden, terwijl er oppas is in Bij-1. Donderdag van 14.00 – 15.00 uur, maandelijks.
Huiswerkbegeleiding Tijdens de openingstijden van de kinderclub geven we huiswerkbegeleiding aan kinderen van 8-14 jaar. In ons kantoor staan computers waar ze aan kunnen werken onder begeleiding. Hierdoor hebben de kinderen rust en middelen om hun huiswerk te maken en zo te bouwen aan hun toekomst. Maandag en donderdag van 16.00 – 17.30 uur.
9
Inloop voor ouders Nadat ouders hun oudere kinderen naar school hebben gebracht, zijn ze bij ons welkom op de inloop met hun jongere kinderen (0-4 jaar). De inloop start om 8.30 uur met de mogelijkheid om nog even rustig te ontbijten na de ochtendstress. Om 9.30 uur is er een fruitmoment en om 10.30 een ontdek/knutsel-moment. Aansluitend aan de inloop vindt de ouder- en kinderlunch plaats. De inloop biedt ouders de mogelijkheid om andere ouders te ontmoeten en opvoedingsvragen uit te wisselen. Kinderen leren met elkaar te spelen en worden gestimuleerd in hun ontwikkeling. Deze activiteit is fouttolerant. Ouders hebben ruim de tijd om te komen, er is geen strakke start of eindtijd. Ook kun je weken niet komen en vervolgens weer aanhaken. Daarnaast kunnen ouders de computers van Bij-1 gebruiken voor het regelen van financiën, werk of opleiding terwijl er op de kinderen wordt gepast. Ouders kunnen hun kinderen naar Bij-1 brengen wanneer zij een belangrijke afspraak hebben, waarbij de focus ligt op de problemen binnen hun gezin oplossen, zoals een afspraak met de schuldhulpverlener. Op die manier hopen we hun bandbreedte te vergroten en mee te werken aan een verbetering van de thuissituatie. Maandag, woensdag en donderdag van 8.30 – 12.00 uur
Ouder- en kinderlunch Samen gezond eten in een positieve sfeer. We willen gezinnen motiveren en voorleven hoe je gezond kunt eten en meegeven dat gezamenlijk eten waardevol is. We bieden gezamenlijke lunches aan, zodat ouders en kinderen op adem kunnen komen. We zijn geen overblijf, de kinderen (0-12 jaar) komen met hun ouder samen. Dit is een hele nieuwe activiteit waarmee we de bandbreedte van de ouders willen vergroten. Een stuk ontspanning willen bieden, een voedzame gezonde maaltijd en onderlinge contacten willen stimuleren. Maandag en donderdag van 12.00 – 13.00 uur.
10
BEGROTING Hieronder ziet u de begroting van Moeder- en Kindcentrum Bij-1 voor het project ‘De armoede voorbij’ voor de jaren 2015 t/m 2017. De begroting omvat bijna 25.000 euro per jaar. De totale begroting van Moeder- en Kindcentrum Bij-1 omvat bijna 60.000 euro per jaar en is de komende jaren stabiel. Daarmee wordt geïnvesteerd in 160 kinderen en 100 ouders in Laakkwartier. De kosten van Bij-1 zijn relatief laag ten opzichte van de maatschappelijke baten, omdat we voornamelijk met vrijwilligers en stagiaires werken. Deze begroting is voor de activiteiten Kinderclub en Meidenclub. 2015
2016
2017
10.000 1.200 800
10.250 2.400 800
10.500 2.400 550
Activiteitenkosten Uitstapjes met families uit de wijk Consumpties Knutsel- en speelmaterialen Promotiekosten
2.000 1.500 1500 500
2.000 1.000 500 500
2.000 1.000 500 500
Huisvestingskosten Gebruik pand
4.750
4.850
4.950
1.500 1000
1.500 1.000 24.800
1.500 1.000 24.900
Medewerkers en vrijwilligers Medewerkerskosten Vrijwilligersvergoedingen Overige kosten vrijwilligers
Overige kosten Kantoor / administratieve kosten Overige uitgaven Totaal
23.250
Ten opzichte van de totale begroting van 2014 dalen de totale kosten. Dat is mogelijk omdat er door investeringen in de afgelopen jaren minder geld naar knutsel- en speelmaterialen en naar onderhoud van het pand hoeft te gaan. Met de ervaring van afgelopen jaren kunnen we de kosten ook steeds beter inschatten en daarom reserveren we slechts een klein bedrag voor onvoorziene uitgaven. Om vrijwilligers structureler aan ons te binden, willen we die vrijwilligers die eindverantwoordelijk zijn voor een activiteit een vrijwilligersvergoeding van € 100 per maand bieden. We denken aan zo’n vier personen vanaf 2016. Gezien hun inzet is dat een bescheiden vergoeding, maar dat kan wel helpen om de relatie met deze vrijwilligers te bestendigen, ook omdat ondertekening van een vrijwilligerscontract hierbij past.
11
Het pand van Bij-1 wordt gehuurd van Haag Wonen. Gezien onze maatschappelijke bijdrage aan de wijk, vragen we Haag Wonen om circa de helft van de huur als gift te schenken aan Bij-1. Dit is ook terug te vinden in het dekkingsplan.
Toelichting op inzet van betaalde krachten De inzet van betaalde coördinatoren vormt de grootste kostenpost in de begroting. De twee betaalde coördinatoren werken samen momenteel 0,6 FTE.7 Er zijn drie belangrijke redenen die hun inzet noodzakelijk maken: 1. Veel vrijwilligers zijn circa een jaar betrokken bij Bij-1. De afgelopen jaren is een aantal vrijwilligers gestopt vanwege een zwangerschap, of het krijgen van een baan en stagiaires vervolgen na dat jaar hun opleiding. Deze doorloop maakt dat de continuïteit door anderen gewaarborgd moet worden. De coördinatoren voorzien in deze continuïteit. 2. De afgelopen jaren bleek het niet haalbaar dat vrijwilligers eindverantwoordelijk zijn voor de kinderclub. De drukte, het aansturen van meerdere vrijwilligers én kinderen met gedragsproblemen maken dat professionele begeleiding nodig is. Er zijn bijna geen vrijwilligers met al deze competenties. 3. Bij andere activiteiten is gezien de heftige problematiek die soms speelt ook een terugvaloptie nodig als vrijwilligers de problematiek niet meer overzien. Al met al merken we ook hierin dat we werken in een wijk met veel mensen die sociaal-maatschappelijk niet sterk staan. Er is stevige ondersteuning nodig om Bij-1 mogelijk te maken en continuïteit te geven. Om een concreter beeld te geven van waar de coördinatoren zich mee bezig houden, geven we een overzicht van hun belangrijkste taken:
Vrijwilligers werven, inwerken en begeleiden. Dienen als back-up voor vrijwilligers. Het aansturen, trainen en begeleiden van stagiaires. Netwerkcontacten onderhouden met partnerorganisaties in de wijk. Het werven van particuliere donaties en contacten hiermee onderhouden. Bestuursleden informeren en maken van rapportages voor de fondsen. Leiding geven aan activiteiten waarbij professionele begeleiding nodig is.
7
Deze krachten zijn beide ingeschaald met het oog op de CAO Welzijn & Maatschappelijke dienstverlening, schaal 8 (Begeleider vrijwilligers / Leidinggevende 1). Sinds 2011 hebben zij geen salarisverhoging gehad.
12
Dekkingsplan Hieronder treft u het dekkingsplan van 2015 t/m 2017 voor de totale begroting van Moeder- en Kindcentrum Bij-1. Wat betreft de dekking willen we structurele kosten dekken door een groeiende inbreng van donateurs, kerken en de overheid. Ook op overheden en de woningbouwvereniging waarvan we het pand huren doen we een beroep voor ondersteuning. 2015 Project ‘De armoede voorbij’ Gemeente Den Haag Skanfonds Overige fondsen
2016
2017
20.000 25.000
20.000 15.000 10.200
20.000 10.000 15.900
Reguliere activiteiten Haag Wonen Donateurs Bijdragen kerken Kringloopwinkels Overige fondsen
3.250 3.000 0 0 17.000
3.350 4.000 1.000 1.000 15.450
3.500 5.000 2.500 2.000 11.900
Totaal
68.250
70.000
70.800
Bij het Skanfonds vragen we, mede naar aanleiding van een verzoek van hen, het grootste deel van de financiële steun aan. Deze bijdrage zal naar verwachting teruglopen van € 25.000 in 2015 naar € 10.000 in 2017. We willen andere fondsen vragen om het werk van Bij-1 mede mogelijk te maken. In de komende jaren zal de nodige aandacht uitgaan naar de werving van meer donateurs en bijdragen van kerken. Omdat de opbouw van relaties hiervoor nodig is – en dat kost tijd – zijn pas vanaf 2015/2016 inkomsten van kerken opgenomen.
DUURZAAMHEID In de afgelopen jaren zijn er binnen Bij-1 enorme stappen gemaakt wat betreft de duurzaamheid van Bij-1. Door het oprichten van een stichting, het aanstellen van een bestuur en het aantrekken van een coördinator die de continuïteit kan waarborgen als de initiatiefnemer (Debby Harting-Koning) zou wegvallen is flinke vooruitgang geboekt. Voor een duurzame organisatie is ook de financiële basis van belang. Deze bestaat momenteel uit inkomsten van overheden, donateurs en fondsen. Met werven van donateurs zijn de eerste stappen gezet. Er zijn nu inkomsten! Maar we zijn er nog lang niet. In de komende jaren zal hier de nodige aandacht naar moeten uitgaan.
13
We willen op lange termijn de structurele kosten van Bij-1 grotendeels laten dekken door een bijdrage van donateurs, kerken en de overheid. We vragen de overheid om steun vanwege onze maatschappelijke bijdrage aan deze kwetsbare wijk. Op termijn willen we ook een deel van de kosten aanvragen bij een verscheidenheid aan fondsen, om zo specifieke en zich steeds vernieuwende en ontwikkelende activiteiten en projecten te dekken. We willen daarbij blijven aansluiten bij noden en behoeften die er leven in het Laakkwartier.
14
BIJLAGE 1: ACHTERGRONDEN In september 2000 raakt initiatiefnemer Debby Koning als vrijwilliger betrokken bij een kinderactiviteit in het Laakkwartier. In 2001 verhuist zij naar deze wijk om hier vanuit het gedachtegoed van de presentietheorie directer betrokken te kunnen zijn bij de levens van kinderen en moeders. Langzamerhand groeit er een droom voor een moeder- en kindcentrum in de wijk. Om die droom te verwezenlijken gaat Debby Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) studeren. In januari 2008 sluit de bakkerij aan de Schimmelweg 1 na veertig jaar de deuren. Woningbouwvereniging Haag Wonen, eigenaar van deze bakkerij, is enthousiast over de ideeën om een moeder- en kindcentrum te vestigen in dit pand en ondersteunt dit. Debby gaat als coördinator van Moeder- en Kindcentrum Bij-1 in het achterste gedeelte van het pand wonen. Er wordt gestart met een inloopmiddag op de donderdag voor kinderen. Er blijkt behoefte te zijn aan meer activiteiten en al snel is Bij-1 meerdere dagen open. De afgelopen jaren is gewerkt aan een stevige basis voor Bij-1. Er zijn meer vrijwilligers aangetrokken, Debby Harting-Koning is verhuisd naar een woning vlakbij Bij-1, er is een eigen stichting opgericht, er is een bestuur actief geworden en vanwege het moederschap van Debby zijn er nu twee coördinatoren. De twee coördinatoren; Debby Harting-Koning en Rosalie Vellekoop, en het bestuur geven samen een stabiele basis aan Moeder- en Kindcentrum Bij-1. Bestuurssamenstelling Het bestuur van Bij-1 bestaat momenteel uit Mieke Raven (voorzitter), Gertine van Tilborgh (secretaris) en Gertjan Slaman (penningmeester). Kernwaarden Moeder- en Kindcentrum Bij-1 werkt op basis van vier kernwaarden:
Iedereen is waardevol We helpen moeders en kinderen ervaren dat ze waardevol zijn. Daardoor ontstaan mogelijkheden om talenten te ontdekken en in te zetten. Persoonlijke betrokkenheid We hebben oog voor mensen en willen persoonlijk betrokken zijn. Het draait om relaties. Wat we doen gaat verder dan werk alleen, het is ook een levensstijl. Plezier is belangrijk Binnen Bij-1 is plezier belangrijk. Dit betekent onder meer dat we veel spelen en dat er ruimte is voor gezelligheid en creativiteit. Professionaliteit We willen het beste voor moeders en kinderen, daarom werken we professioneel. Dat betekent o.a. dat we methodisch en veilig werken.
15
Statutaire doelstelling De statutaire doestelling van Bij-1 luidt: “De stichting heeft tot doel vanuit een Christelijke grondslag en identiteit bij te dragen aan het welzijn van gezinnen. Om dit te bereiken verrichten we allerlei activiteiten die het welzijn van gezinnen ondersteunen. Ook richten we ons op het werven, toerusten en begeleiden van vrijwilligers en stagiaires om hen te ondersteunen in het initiëren en uitvoeren van activiteiten voor deze doelgroep, die leiden tot sociale, emotionele en geestelijke ontwikkeling van de ander, ongeacht diens geloof, geslacht, ras, kleur, opleiding of anderszins.”
16
BIJLAGE 2: SAMENWERKINGSPARTNERS Bij-1 werkt regelmatig met verschillende partners in het Laakkwartier samen. We noemen hier de belangrijkste partners en beschrijven kort hoe we samenwerken:
Gemeente Den Haag stadsdeel Laak Het stadsdeelkantoor subsidieert Bij-1 met ‘participatiegelden’. Er is daarnaast regelmatig overleg met de medewerkers van de afdeling Welzijn, Jeugd en Participatie.
Centrum voor Jeugd en Gezin Vanuit meerdere disciplines van het centrum voor Jeugd en Gezin worden er moeders doorverwezen naar de moeder- en kindochtenden van Bij-1.
Stek Oase/Kariboe bibi Het diaconale werk van Stek heeft een belangrijke functie in de wijk en we werken samen rond onder meer de buitenspeeldag. Stek organiseert ook de Voedselbank, Schuldhulpmaatje en de Raad en Daad balie. Onderling is er ook regelmatig overleg over de ontwikkelingen in de wijk.
Uitvoeringsoverleg Spoorwijk In het UVO Spoorwijk komen veel organisaties en de gemeente samen om plannen en problemen van de wijk te bespreken. Inmiddels maken wij ook deel uit van dit overleg, zodat we weten wat er in de wijk speelt en we elkaar weten te vinden.
Basisscholen ‘Jeroen’ en ‘Spoorzoeker’ De kinderen van onze kinderclub komen van deze twee basisscholen. We willen ons activiteitenaanbod (zowel de inhoud als de planning) goed op de scholen aan laten sluiten.
17
BIJLAGE 3: EVALUATIE AFGELOPEN JAREN In de jaren 2010 tot en met 2014 is gewerkt vanuit het projectplan ‘Een duurzame toekomst’ voor Bij-1.8 Dit plan vormt de basis voor waar Bij-1 nu staat. Om een beeld te geven van wat daarvan terecht is gekomen, geven we u hierbij ook de evaluatie. Meetbare doelstellingen In het plan zijn destijds verschillende meetbare doelstellingen opgenomen. We geven u hierbij ook de resultaten rond het aantal betrokken moeders, tieners en kinderen: 2011
2012
2013
2014
Doel
Realisatie
Doel
Realisatie
Doel
Realisatie
Doel
Realisatie
Moeders
35
25
50
40
75
50
100
?
Tieners
10
20
15
25
30
15
30
?
Kinderen
100
80
125
120
140
140
150
?
Er zit een groei in het aantal moeders en kinderen dat we bereiken. Het aantal kinderen dat we bereiken is ongeveer conform de doelstelling. Het aantal tieners en ouders loopt momenteel wat achter op de doelstelling. Dat heeft te maken met het ontbreken van vrijwilligers voor activiteiten voor deze doelgroepen, hierdoor zijn we niet zo sterk gegroeid in het aantal activiteiten dat we aanbieden. Daarentegen worden de bestaande activiteiten steeds beter bezocht en zijn er regelmatig kinderen die we moeten weigeren op de kinderinloop, omdat we die middag al vol zitten. Vrijwilligers Bij de start van dit projectplan waren er tien vrijwilligers actief in Bij-1. Dit aantal is snel gegroeid. We merken dat vrijwilligers zich niet snel voor langere tijd aan een organisatie binden. Hierdoor wisselt een groot deel van de samenstelling jaarlijks. Dit is een ontwikkeling die overal in ‘vrijwilligersland’ merkbaar is. Wij zijn als organisatie flexibel in het aantal vrijwilligersplekken dat we hebben. Door verschillende functies hebben we een lage drempel voor nieuwe vrijwilligers.
Vrijwilligers
2014
2011
2012
2013
2014
Doel
Realisatie
Realisatie
Realisatie
Realisatie
30
22
27
30
?
We zijn gegroeid van één stagiair naar vier stagiaires. Er is een mooie mix van vrijwilligers uit de wijk zelf en uit andere delen van Den Haag. Er is veel geïnvesteerd in de manier waarop we met vrijwilligers werken. Zo is er inmiddels een stagebeleid, werken we met de Verklaring Omtrent het Gedrag, houden we na drie keer meelopen een evaluatiegesprek en is er een vrijwilligersnieuwsbrief.
8
Dit plan is op te vragen. Zie de contactgegevens onderaan de inhoudsopgave.
18
Verduurzaming Activiteiten coördinatoren Het is niet haalbaar gebleken om voor alle activiteiten vrijwillige coördinatoren te vinden. Voor de spelochtenden lukt dit redelijk, voor de kinderinloop blijkt dit geen haalbare kaart. De drukte, het aansturen van meerdere vrijwilligers, het probleemgedrag van enkele kinderen en het tijdstip van de club maakt dat er geen vrijwilligers te vinden zijn die dit kunnen en willen. Ouders uit de wijk In de afgelopen jaren zijn in ieder geval zeven ouders uit de wijk ook vrijwilliger geworden in Bij-1. Dit was één van de doelstellingen van de verduurzaming van Bij-1. Onderdeel welzijnsnetwerk Moeder- en Kindcentrum Bij-1 is de afgelopen jaren blijven samenwerken met welzijnsorganisaties uit de wijk. We zijn onderdeel van het Uitvoeringsoverleg Spoorwijk en hebben goede contacten met Stadsdeel Laak. Opleiding/training Naast onze wekelijkse activiteiten wilden we groeien in het geven van trainingen voor kinderen en ouders. Dit is niet zo groot geworden als waar we van droomden. We hebben twee trainingen ‘positief communiceren met kinderen’ aan ouders gegeven en drie workshops rondom dit thema. Daarnaast organiseren we op ons jaarlijkse uitje een workshop voor ouders. Ook kunnen ouders maandelijks leren over het gebruik van draagdoeken. Onze ervaring is dat het volgen van een training te veel vaardigheden vraagt, wat niet past bij onze doelgroep. Het vraagt organisatievermogen en aandacht. Een aantal mensen heeft de langdurigere training gevolgd, een deel miste regelmatig bijeenkomsten door zaken die voor gingen. We realiseren ons dat een standaard training niet altijd passend is voor onze doelgroep. Ons projectplan ging uit van een groei in het aantal vrijwilligers die meerdere jaren in Bij-1 actief zijn. Ook daar wilden we d.m.v. training in investeren. Inmiddels weten we dat een groot aantal vrijwilligers jaarlijks wisselt, zodat een grote investering in trainingen niet rendabel is. Hierdoor hebben we onze plannen tussentijds moeten bijstellen. Nieuwe stichting Eind 2011 is stichting Bij-1 opgericht. Er is een bestuur dat vijf keer per jaar bij elkaar komt met de twee coördinatoren van Bij-1. Het bestuur bestaat uit een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. Ook hebben wij een ANBI-status gekregen, zodat giften belastingaftrekbaar zijn. Zeker voor de toekomst is dit belangrijk. Family Factory De samenwerking die gestart was met de Family Factory in 2010 is helaas in 2011 gestopt. Om een goede samenwerking vorm te geven was het onder andere nodig om meer activiteiten van de Family Factory te realiseren, wat ten koste zou gaan van de activiteiten van Bij-1 zelf. Het bleek niet voldoende aan te sluiten bij de doelen van ons project om een dergelijke grote koerswijziging door te voeren.
19
Afhankelijkheid oprichtster De verduurzaming had ook te maken met het minder afhankelijk willen worden van de oprichtster, Debby Harting-Koning. Zou Bij-1 ook verder kunnen als zij zou stoppen met dit project? In 2012 is er een tweede coördinator (Rosalie Vellekoop) bijgekomen, die nu samen met Debby voor Bij-1 werkt. Tijdens Debby’s zwangerschapsverlof is gebleken dat Bij-1 ook zonder de oprichtster goed kan draaien, omdat Rosalie Debby’s taken goed kon opvangen. Doelgroep De doelgroep die we op het oog hadden bij de start van het projectplan is ook de doelgroep die bij ons binnen komt. Er is een mix van diverse culturen zichtbaar. Momenteel hebben we op de kinderinloop een aantal kinderen uit Midden- en OostEuropa (MOE-landers), maar ook kinderen met een Antilliaanse, Turkse, Marokkaanse en Nederlandse achtergrond. Naar de spelochtend komen mensen van verschillende culturen, wat goed samengaat. Er zijn moeders die weinig tot geen Nederlands spreken, maar die wel opgenomen worden in de groep. Bij de spelochtend merken we dat we armere gezinnen aantrekken, maar ook de gezinnen met middeninkomens. Het is mooi dat deze mix er is voor de contacten die zo onderling in de wijk ontstaan. We merken dat de moeders en kinderen niet alleen uit Spoorwijk komen, maar uit het hele Laakkwartier. Activiteiten Het aantal activiteiten wilden we in de loop van het projectplan verdubbelen. Maar we schreven toen ook al het volgende: “Dit plan gaat over een vrij lange periode. De activiteiten zijn een middel, geen doel op zich. Met goede jaarlijkse evaluaties – gemaakt door de coördinator, geaccordeerd door het bestuur en besproken met samenwerkingspartners en financiers – wordt de voortgang gevolgd. Waar nodig wordt tussentijds bijgestuurd. Afhankelijk van ontwikkelingen in de wijk en het succes van de vrijwilligerswerving kunnen het aantal en het type activiteiten worden bijgesteld.” Zoals we eerder in de evaluatie besproken hebben, bleek het inzetten van vrijwillige activiteitencoördinatoren niet zo eenvoudig als we dachten. Hierdoor hebben we niet zoveel kunnen groeien in het aantal activiteiten. Toch hebben we de doelstelling qua bereik van kinderen en moeders bijna behaald. Financiën De afgelopen vier jaar heeft Bij-1 financieel goed kunnen draaien. Fondsen, de gemeente en donateurs hebben het werk van Bij-1 mogelijk gemaakt. Hier zijn we erg dankbaar voor. Er is een aantal dingen anders gelopen dan gepland. Zo kwamen de woningbouwverenigingen in zwaar weer, waardoor zij weinig konden bijdragen. We hebben wat inkomsten van donateurs, maar hebben niet onze doelstelling hierin behaald. Daarnaast waren er andere fondsen die enthousiast waren over ons project en daaraan hebben bijgedragen.
20
