P P M Preventie Project Management
Projectplan « Arbokennis ontsloten »: voor de opbouw van een arbokennisnet en het opstellen van arbodossiers Datum: 27 maart 2007
Opsteller: Stichting PPM Luytelaer 20 5632 BG Eindhoven
Stichting Preventie Project Management secretariaat: Luytelaer 20 · 5632 BG Eindhoven · Tel: 040 – 2480323 KvK Eindhoven nr. 1719 3522 · ABNAMRO: 507 531 787
Inhoudsopgave 1
Doel van dit document
3
2
Achtergrond van het project
4
3 3.1 3.2 3.3 3.4
Projectdefinitie Beoogde effecten van het project Doelgroepen Door het project te bereiken resultaten Afbakening en beperkingen van het project
6 6 7 7 9
4 4.1 4.2 4.3
Projectorganisatie Subsidieaanvrager Organisatiestructuur Overleg en voortgangsrapportages
11 11 11 12
5 5.1 5.2
Aanpak project en projectfasering Activiteiten Globale fasering van het totale project
14 14 15
Bijlage 1: Literatuur
17
Bijlage 2 A Uitwerking Arbodossier “Schadelijk geluid”
18
Bijlage 2B Referentieniveau kennis en taalgebruik arbodossier
20
Bijlage 3: Overzicht thema’s, themateams, dossiers
22
Pagina 2 van 23
1
Doel van dit document Het doel van dit document is een beschrijving van het projectplan “Arbokennis ontsloten”. Deze versie geeft de reikwijdte van het gehele project aan en is primair bedoeld ter informatie van leden van de participerende beroepsgroepen en potentiële teamleden. Het projectplan is voorbereid in nauwe samenwerking met de Stichting NVAB. Voor de uitvoering zal Stichting PPM samenwerken met de Stichting NVAB, het Coronel Instituut van de Universiteit van Amsterdam en het Centrum voor Beroepsziekten bedoeld (zie ook paragraaf 6.1.).
Pagina 3 van 23
2
Achtergrond van het project De subsidieaanvraag komt voort uit drie overwegingen. Ten eerste blijkt uit verschillende recente onderzoeken naar de kennis- en onderzoeksinfrastructuur voor actuele zorg en dienstverlening door arboprofessionals dat de bestaande kennisinfrastructuur wat betreft het onderdeel kennisverspreiding en de toegang tot hoogwaardige kennis erg versnipperd is (zie bijlage 1 Literatuur). Gevolg daarvan is dat kwalitatief goede informatie, die per definitie een breed gebied van onderwerpen en disciplines bestrijkt, moeilijk te vinden is. Bij de subsidieaanvragers is er daarom behoefte aan een centrale arbowebsite die de deur opent naar kwalitatief goede en betrouwbare informatie: Arbokennisnet. Ten tweede zijn de Stichting PPM en Stichting NVAB van mening dat zij de aangewezen partijen zijn in Nederland om arbokennis en -informatie te leveren. Dit omdat zij min of meer alle arboprofessionals, circa 4000 mensen, vertegenwoordigen. Hierdoor zijn zij in staat om enerzijds kwaliteit te leveren en anderzijds om, gelet op gewenste snelheid van opleveren, in korte tijd de benodigde hoeveelheid menskracht aan te spreken. Ten derde sluiten bovenstaande overwegingen aan bij het initiatief van het Ministerie van SZW voor het oprichten en onderhouden van een arbokennisportaal voor werknemers, werkgevers en bedrijfsinterne deskundige zoals preventiemedewerkers, OR-leden en staffunctionarissen. Deze portaal is niet gericht op de arbo-professional. Arbodossiers zijn belangrijke informatiedragers in dit arbokennisportaal. De subsidieaanvrager is een partij die inhoudelijke kennis en informatie kan en wil leveren. Arboportaal Aanleiding voor SZW om dit arbokennis-portaal op te starten is de nieuwe Arbowet. Vanuit SZW is een campagne gestart om de nieuwe Arbo-wet te positioneren en promoten. In de tweede helft van 2007 wil men daarom naar buiten treden met het arbokennisportaal. Wat daarbij meespeelt, is de beëindiging per 1-3-2007 van het ArboPlatform, waarmee de website www.arbo.nl , een product van het platform aan een herpositionering en een kwaliteitsimpuls toe was. Zoeken staat voorop in het nieuwe arbokennisportaal van het Ministerie van SZW. De gebruiker kan er terecht voor instrumenten, branche-informatie, arbobibliotheek, clip-o-theek en, niet op de laatste plaats, informatie. De architectuur van de website ligt inmiddels vast. De primaire informatiedrager van het arbokennisportaal worden de arbodossiers. Het arbodossier moet worden opgebouwd volgens een vast format. Het format moet rekening houden met de verschillende doelgroepen. SZW heeft 67 thema’s cq dossiers geïdentificeerd.
Pagina 4 van 23
Aan een eerste vulling wordt reeds gewerkt. De informatie van het VASt- (stoffen) maar ook het VAV-programma (veiligheid) worden omgezet naar het nieuwe portaal. Tot slot wil SZW dat de informatie in het arbokennisportaal vraaggestuurd te benaderen is. De operationalisering daarvan moet nog worden ontwikkeld. Branches en arbocatalogi SZW is zich er van bewust dat vanuit de branches nu ook initiatieven ontwikkeld zullen gaan worden voor digitale instrumenten, met name de zogenaamde branchecatalogi, waarin specifieke branchegerichte praktische oplossingen voor arboproblemen zullen worden gepresenteerd. Dit ziet SZW, in het licht van de nieuwe Arbo-wet, als een private taak, en derhalve als een rol van sociale partners. SZW geeft expliciet aan dat de aard van de door of namens SZW op het portaal te plaatsen arbokennis deze private taken niet voor de voeten zal mogen lopen. De rol en betrokkenheid van sociale partners bij de ontwikkeling van het ArboKennisPortaal wordt vormgegeven middels het "Overlegorgaan ArboKennisPortaal" dat SZW adviseert over het beleid, de ontwikkelingen en evaluatie van de resultaten van het portaal. Het is zaak dat in de arbokennisdossiers (zie volgende hoofdstuk) op geen enkele wijze branchenormering (anders dan vastgelegd in wet-en regelgeving) voorkomt. Daarom zal branchespecifieke informatie en (quasi)normering worden vermeden. Er zal vermeden worden dat de goede-praktijkvoorbeelden als (door de overheid) voorgeschreven norm voor een specifieke branche kunnen worden opgevat.
Pagina 5 van 23
3
Projectdefinitie
3.1
Beoogde effecten van het project De algemene doelstelling van de subsidieaanvraag is het ontsluiten van kwalitatief goede en actuele arboinformatie. De ontsluiting is stapsgewijs opgezet. Het niveau waarop de gebruiker de informatie zal afnemen is afhankelijk van het kennisniveau van de eindgebruiker van de informatie. Het kennisniveau varieert van het niveau van het bedrijven en organisaties die zich willen informeren over arbo-onderwerpen tot het niveau van hoog gekwalificeerde arboprofessionals. In figuur 1 is dit schematisch uitgewerkt.
Arboportaal
Arbokennisnet
Kennis
Werkgever
Arboprofessional
Werknemer
Wetenschapper Preventiemedewerker
= Deel toegankelijk na betaling
Figuur 1: Kennis stapsgewijs ontsluiten Meer in concrete zin worden de volgende doelen beoogd: De uitvoering van dit project moet goed toegankelijke actuele, kwalitatief goede en betrouwbare kennis en informatie leveren op het terrein van arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim- en reïntegratiebeleid. De informatie moet begrijpelijk zijn elk te onderscheiden kennisniveau en ondersteunend in de dagelijkse praktijk van de eindgebruikers. De voorbereiding van de toegang tot een virtuele bibliotheek; Pagina 6 van 23
-
-
Continuering van het Arbokennisnet voor een periode van meerdere jaren. Naamsbekendheid van de Arboportaal als spin-off van de keuze voor Stichting PPM en Stichting NVAB voor de uitvoering van dit project. Deze twee partijen vertegenwoordigen circa 4000 arboprofessionals, die op hun beurt hun klanten kunnen wijzen op het bestaan van het Arboportaal. Een structuur en cultuur binnen de vier beroepsverenigingen op het interdisciplinair verzamelen en delen van informatie en kennis.
De partners die in dit project samenwerken, hebben hoge ambities: Arbokennisnet moet zich ontwikkelen tot de belangrijkste toegangsportal voor arboprofessionals. De ontwikkeling zal gaan volgens een groeimodel. In dit project wordt de hoofdstructuur opgezet. Komende jaren zal echter door de partners blijvend moeten worden geïnvesteerd: niet alleen voor de actualisering maar ook in uitbreiding met voor de doelgroep interessante content. 3.2
Doelgroepen -
3.3
Werkgevers Werknemers Bedrijfsdeskundigen (preventiemedewerker, OR-leden, staffunctionarissen). Arboprofessionals (bedrijfsartsen, veiligheidskundigen, arbeids- en organisatiedeskundigen en arbeidshygiënisten)
Door het project te bereiken resultaten Dit deelproject levert de volgende resultaten op: 1. Arbodossiers De op te leveren Arbodossiers vervullen binnen de Arboportaal van SZW de rol van verdiepingsdossiers: deze informatie zal met name van belang kunnen zijn voor de geïnteresseerde preventiemedewerker of actief betrokken werknemers en werkgevers. Als nevenfunctie kunnen (de samenvattingen van) deze dossiers ook gebruikt worden door de redactie van het Arboportaal om ten aanzien van diezelfde Arbo-onderwerpen de doelgroepgerichte informatie aan te vullen op plaatsen waar momenteel lacunes bestaan. De positie van de Arbodossiers van kan als volgt worden voorgesteld: Primaire doelgroep arboportaal Thema Primaire doelgroepen Arboportaal SZW Werknemers Werkgever Preventiemedewerker 1. 2. 3.. .. .. 67
Uitwerking van dossiers naar doelgroep
Input van Deskundige
Arbodossiers
Figuur 2: Arboportaal en arbodossier Pagina 7 van 23
Het volgende wordt opgeleverd: Arbodossiers welke 65 thema’s die door SZW zijn geïdentificeerd (zie bijlage 3) afdekken. De arbodossiers zijn actueel en goed leesbaar op het niveau van ‘deskundigen’ zoals aangegeven in figuur 2. Ze bevatten ook praktijkervaringen met verbetermaatregelen en interventies en verwijzingen naar branche-informatie (er wordt in deze fase geen contact gezocht of onderhouden met branche organisaties voor aanvullende informatie). De dossiers worden opgeleverd conform de uitwerking voor schadelijk geluid (zie bijlage 2A). Het beoogde taalgebruik en kennisniveau in de arbodossiers is uitgewerkt voor een onderdeel van een geluidsdossier en opgenomen in bijlage 2B. Deze dossiers worden aan SZW aangeleverd met de mogelijkheid voor een marginale beoordeling. De dossiers zijn integraal en exclusief als set terug te vinden op Arbokennisnet van de professionals en blijven integraal en herkenbaar als eigendom van het samenwerkingsverband van de arboprofessionals, als daarnaar (al dan niet rechtstreeks) wordt doorgelinkt vanuit het Arboportaal. Per thema, zoals door SZW geïdentificeerd, zal een samenvattende tekst gemaakt worden van 2 tot 3 pagina’s (A4), die door TNO gebruikt kan worden als basis voor specifieke vertalingen (samenvattingen) voor werkgevers, werknemers en preventiemedewerkers / bedrijfsdeskundigen. De eindredactie van de pagina’s voor werkgevers, werknemers en preventiemedewerkers / bedrijfsdeskundigen is de verantwoordelijkheid van TNO. Zij passen de inhoud van de informatie alleen aan na overleg met stichting PPM / NVAB. 2. Arbokennisnet. Dit is een website met per thema dan wel per doelgroep specifieke kennis en verwijzingen naar bestaande informatie op internet en verschillende bestaande websites. Daarbij zal enerzijds de thema-indeling van SZW gebruikt worden (zie bijlage 3), aanvullend zullen andere indelingen ontwikkeld worden. Het gaat om een indexinformatiesysteem. Een dergelijk systeem bevat een gelimiteerd hoeveelheid kennis, maar geeft vooral aan wie op welk moment over welke kennis beschikt en waar die persoon/instantie te vinden is. Hierbij kunnen ook webadressen van literatuurdatabases worden opgenomen. Algemene literatuurdatabases zoals Medline (gratis), Sumsearch (gratis), de Cochrane Library (lage kosten), OSH-rom (te betalen voorziening) en Psycinfo (te betalen voorziening) worden waar mogelijk in de beginfase reeds opgenomen in Arbokennisnet, omdat deze thuis horen in het onderdeel digitale bibliotheek. De website wordt zodanig voorbereid dat de aansluiting in de toekomst kan worden uitgebreid met onder andere toegang tot volledige teksten van tijdschriftartikelen waar nu al grote behoefte aan is. Het actueel houden van een indexsysteem is gemakkelijker en minder tijdrovend dan een contentsysteem (hierin moet voortdurend de voortschrijdende impliciete kennis van mensen geëxpliciteerd en in databases vastgelegd worden). Ook zijn de kosten van indexsystemen lager dan van contentsystemen. Pagina 8 van 23
Via een dergelijk indexsysteem wordt verwezen naar de websites van andere organisaties zoals brancheverenigingen en kenniscentra en naar bijvoorbeeld literatuurdatabases. De opgenomen websites en de geboden informatie dienen daarbij aan bepaalde, vooraf afgesproken, kwaliteitseisen te voldoen. Het projectteam Arbokennisnet, dat bestaat uit vertegenwoordigers van de diverse beroepsgroepen, stelt deze kwaliteitscriteria op, beoordeelt de informatie/verwijzingen of laat deze beoordelen en bepaalt welke informatie/verwijzingen op Arbokennisnet worden opgenomen. 3.4
Afbakening en beperkingen van het project De subsidieaanvrager heeft overleg en legt verantwoording af aan de beleidsdirectie van SZW. De arbodossiers en het arbokennisportaal richten zich primair op de Arbowet en de onderwerpen die daarin worden geadresseerd. Het terrein van sociale zekerheid wordt hooguit zijdelings meegenomen. Verder wordt zoveel als mogelijk vermeden dat de goede-praktijkvoorbeelden als (door de overheid) voorgeschreven norm voor een specifieke branche kunnen worden opgevat (zie ook opmerkingen over arbocatalogi in hoofdstuk 2). De arbodossiers worden gemaakt binnen de kaders welke door SZW bij de start van het project zijn aangereikt, te weten: Document met identificatie van 67 thema’s (zie bijlage 3) Startinformatie vanuit SZW voor (een deel van) de thema’s cq arbodossiers. Prioriteitstelling in volgorde van oplevering. Vaststelling van het informatieformat. Stijldocument met redactionele aanwijzingen. Deze dossiers worden aan SZW aangeleverd met de mogelijkheid voor een marginale beoordeling. De dossiers zijn integraal terug te vinden op Arbokennisnet van de professionals, en blijven bij doorlinking vanuit het SZW-Arboportaal integraal en herkenbaar in tact als zijnde eigendom van het samenwerkingsverband van de arboprofessionals De subsidieaanvrager zorgt voor goed leesbare teksten en eenheid in taalgebruik over de verschillende dossiers. Het Ministerie van SZW draagt zorg voor de vertaling van de informatie uit de arbodossiers naar de teksten voor werknemers, werkgevers en bedrijfsdeskundigen. De ingangen van arbodossiers en Arbokennisnet zijn divers. Er wordt gewerkt aan wederzijdse aansluiting maar de ingangen en indelingen zijn niet per definitie hetzelfde. De ingangen en zoekstructuur voor arbodossiers is vastgelegd in het informatieformat en de ICT-architectuur van het Arboportaal. Bij de ingangen bij het Arbokennisnet kan ook gedacht worden aan verschillende professies (o.a. veiligheidskundigen, bedrijfsartsen, arbeidsen organisatiekundigen, arbeidshygiënisten, verzekeringsartsen, arbeidskundigen), aan diverse branches, aan een multidisciplinaire themagewijze benadering bijvoorbeeld gebaseerd op verschillende risico’s en aan mengvormen daarvan. Ook is een Pagina 9 van 23
benadering per risicogroep (ouderen, zwangeren, chronisch zieken etc.) en behandeling en begeleiding denkbaar. Daarnaast zal in het buitenland beschikbare informatie nadrukkelijk opgenomen worden. Daarbij worden binnen Arbokennisnet zodanige dwarsverbanden gecreëerd, dat een belangrijk deel van de informatie voor elke bezoeker beschikbaar is, ook voor de geïnteresseerde werkgever, werknemer of preventiemedewerker die niet tot de primaire doelgroep van deze website behoren. Arbokennisnet moet ook een functie hebben als toegang tot een goede digitale bibliotheek voor ‘arbeid, gezondheid, veiligheid en welzijn’, eventueel in de toekomst uit te breiden met aanpalende onderwerpen uit de sociale zekerheid. Arbokennisnet kan ook toegang bieden tot kwalitatief goede experts of expertgroepen op diverse terreinen. Het inrichten van een dergelijke website vraagt een goede organisatie en inzet van diverse partijen. Arbokennisnet is vanuit de aard van de doorverwijzingen kosteloos toegankelijk voor alle bezoekers. De verwijzingen kunnen sites zijn die slechts na betaling toegankelijk zijn, zoals enkele literatuurdatabases en met name abonnementen op een groot aantal tijdschriften in verband met de noodzakelijke toegang tot de volledige tekst van artikelen. Het Arbokennisnet zal aansluiten bij het CMS van het Arboportaal zoals dat op dit moment functioneert. De verwachting is in de toekomst het Arboportaal naar een ander technisch platform zal omschakelen. Daarvan zijn de technische specificaties en functionele eisen niet bekend.
Pagina 10 van 23
4
Projectorganisatie
4.1
Subsidieaanvrager Als subsidieaanvrager treedt op een consortium van vier beroepsverenigingen en twee kennisinstituten, te weten: 1. Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde(NVVK) 2. Bond van Arbeids- en Organisatiesdeskundigen (BA&O) 3. Nederlandse Vereniging voor Arbeidshygiëne (NVvA) 4. Nederlandse Vereniging van Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) 5. Coronel Instituut Universiteit van Amsterdam 6. Nederlands Centrum voor Beroepsziekten De eerste drie verenigingen zijn gezamenlijk georganiseerd in de Stichting PPM. De Stichting PPM zal optreden als penvoerder naar het Ministerie van SZW.
4.2
Organisatiestructuur De projectorganisatie van de subsidievrager ziet er als volgt uit (zie figuur 3).
Figuur 3: Projectorganisatie De taken binnen de projectorganisatie zijn als volgt verdeeld. Pagina 11 van 23
Wat Thema Team
Wie 1 Bedrijfsarts 1 Arbeidshygienist 1 Veiligheidskundige 1 Arbeids- en organisatiedeskundige
Eerste auteur
Één lid van het Thema Team
Mede auteur
Overige drie leden van het Thema Team
(Web)redacteur
Redactie Webmaster
Auditteam
1 Bedrijfsarts 1 Arbeidshygienist 1 Veiligheidskundige 1 Arbeids- en organisatiedeskundige Op ad hoc basis aangevuld met: Vertegenwoordiger Universiteit Vertegenwoordiger NCvB
Projectleiding
St.PPM (penvoerder) Directeur kwaliteitsbureau NVAB
Projectassistentie
Administratieve ondersteuning ICT-helpdesk
Omschrijving Team is georganiseerd rond beperkt aantal thema’s en verantwoordelijk voor de productie van relevante arbodossiers en voor het aanleveren van relevante websites over het thema. Één van de leden van het Thema Team die verantwoordelijk is voor de basistekst en het aanreiken van informatie over websites. Per dossier kan de rol van eerste auteur binnen een team wisselen. Overige leden van het Thema Team die verantwoordelijk zijn voor bewaking van disciplinaire inbreng in het dossier en algemene kwaliteit en leveren webinfo aan. Ten behoeve van eenheid in stijl en tekstkwaliteit van de arrbodossiers zal een web- cq tekstredacteur een introductie aan auteurs verzorgen en eenmalig persoonlijk advies. De webmaster verantwoordelijk voor het beheren van de content op het Arbokennisnet. Het auditteam is vanuit de projectdirectie, en daarmee vanuit de vier beroepsverenigingen, gemandateerd om de kwaliteit van het eindproduct te beoordelen. Dat wil zeggen zowel de aangereikte websites als de arbodossiers. Er is één auditteam. Op ad hoc basis kan het auditteam uitgebreid worden voor met name het opstellen van kwaliteitscriteria en het beoordelen van websites. Stichting PPM is bestuurlijk verantwoordelijk en voert het project in nauwe samenwerking met NVAB uit. De projectleiding is door de stichting PPM gecontracteerd en is verantwoordelijk voor de operationele gang van zaken. De thema teams worden goed ondersteund. De workflow zal goed gemonitord worden. Ten behoeve van het project zal een webbased projectarchief geopend worden.
De projectleiding zal optreden als eerst verantwoordelijke in de projectuitvoering en als contactpersoon voor het Ministerie van SZW. 4.3
Overleg en voortgangsrapportages In de voorbereidingsfase zal intensief contact zijn met de opdrachtgever om de definitieve eisen aan het eindproduct vast te stellen. De projectleiding zal vervolgens per kwartaal een bondige voortgangsrapportage opstellen en ter beschikking stellen aan het Ministerie van SZW.
Pagina 12 van 23
De producten zullen batchgewijs opgeleverd worden. Afhankelijk van de wensen en noodzaak zullen ook voor de acceptatie door SZW overlegmomenten worden ingepland. Na afronding zal een eindbespreking worden gehouden.
Pagina 13 van 23
5
Aanpak project en projectfasering
5.1
Activiteiten Samenstellen themateams en auditteam Dit project gaat werken met themateams die op basis van de gestelde kwaliteitscriteria de gevraagde producten zullen opleveren. Ook wordt een auditteam ingesteld. De werving en selectie zullen gebeuren vanuit verenigingsverband van de vier aangesloten beroepsverenigingen. Vooraf zal een competentieprofiel van de teamleden worden opgesteld en een selectieprocedure. Ontwerpen van de structuur van de site Arbokennisnet Omdat gekozen is voor het opzetten van een indexsite, waarop links naar andere websites worden aangeboden na beoordeling op kwaliteit, is het belangrijk om na te denken over een indeling van die links. De website kent verschillende doelgroepen: bedrijfsartsen, arbeidshygiënisten, veiligheidskundigen, A&O-deskundigen, ergonomen, arboverpleegkundigen en andere arboprofessionals. Arbokennisnet kan een aantal doelgroepen apart bedienen, bijvoorbeeld door afzonderlijke ingangen te kiezen voor verschillende doelgroepen. Voordeel daarvan is dat mensen de informatie passend bij hun vak snel kunnen vinden, het nadeel is dat ze niet bij anderen in de keuken gaan kijken. Een andere optie is het structureren van de informatie per thema. Het ontwerp houdt rekening met aansluiting bij het arboportaal voor werkgevers en werknemers. In een later stadium kunnen ook andere beroepsgroepen zich aansluiten bij dit initiatief. Vormgeving en bouw site Het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid heeft onderzoek laten verrichten naar het meest geschikte systeem voor onderhoud van de inhoud van Arbokennisnet (content management systeem; CMS). Zij adviseren het gebruik van Drupal. Tegelijkertijd is er de wens van het ministerie van SZW dat Arbokennisnet aansluit bij het SZW-portaal voor werkgevers en werknemers. Bezien zal moeten worden of deze twee wensen te combineren zijn, of dat er voor een andere oplossing gekozen moet worden. Meest wenselijke scenario is dat Arbokennisnet aansluit bij vormgeving en CMS van het arboportaal van werkgevers en werknemers. Vaststellen kwaliteitscriteria Door het auditteam criteria worden opgesteld voor het vaststellen van de kwaliteit van het product. Dit betreft zowel criteria voor informatie over websites als voor de arbodossiers. De criteria zullen in de vorm van een leidraad en een format voor het aanleveren van de informatie worden uitgewerkt. Daarnaast moet er een webmaster worden aangesteld die de aangeleverde informatie indeelt in de juiste rubrieken en in het CMS invoert. Deze webmaster heeft in de realisatiefase veel werk, maar ook bij het beheer is er iemand of zijn meer mensen nodig om de website te onderhouden en de informanten te begeleiden. Pagina 14 van 23
De webmaster denkt ook na over het toevoegen van nieuwe rubrieken of nieuwe functionaliteiten aan de site. Uitvoerende werkzaamheden Het primaire proces van dit project als volgt (zie figuur 4). Tijdpad (weken)
Resultaat Dossier Start
Resultaat Arbokennisnet
Nodig
Wie
← Startdocumenten SZW
SZW/PL Eerste auteur
0 Voorstel startdocumenten 1 ↓
+ webinfo ↓
3 1e Concept dossier
+ webinfo
4 ↓ 5 2e Concept dossiers
↓ + webinfo
← Reactie TT
Leden TT Eerste auteur
6 ↓
↓ Definitief Thema Beschikbaar Thema
← Kwalitering webinfo
Auditteam Eerste auteur Webmaster
←
← Kwalitering dossier
↓ 7 Definitief Concept ↓ Definitief Dossier
←
← Aanvulling
Leden TT Eerste auteur
←
← Verwerken webinfo
Auditteam Eerste auteur ← Marginale toets SZW SZW
Figuur 4: Primaire proces arboinformatie ontsluiten Opstellen van een implementatie en communicatieplan Wanneer de site gelanceerd wordt zal er bekendheid aan gegeven moeten worden. Een direct mailcampagne hoort in ieder geval tot de ingezette communicatiemethoden. 5.2
Globale fasering van het totale project Het project valt uiteen in de volgende delen: Voorbereidingsfase. Hierin wordt de projectinfrastructuur opgezet (werving, selectie en briefing van professionals, aanmaken projectarchief en –administratie). De website voor het arbokennisnet wordt ontworpen. Ook zal een testfase worden uitgevoerd met het opstellen van vier arbodossiers. Dit moet leiden tot definitieve vaststelling van de ontwerpeisen door de opdrachtgever. Uitvoeringsfase. Het arbokennisnet zal worden opgebouwd en de arbodossiers worden opgeleverd. De arbodossiers zullen batchgewijs opgeleverd worden. SZW geeft aan dat de volgende dossiers geen hoge prioriteit hebben en daarom in de planning achteraan opgenomen kunnen worden: "werken op hoogte", agressie Pagina 15 van 23
en geweld; werkdruk; seksuele intimidatie; pesten; arbodienstverlening; daglicht en kunstverlichting; intern noodplan; noodvoorzieningen Implementatiefase (Arbokennisnet) Er wordt gerichte publiciteit aan het Arbokennisnet gegeven via een direct mailcampagne en via vakbladen en andere media. Projectbeheer Projectbeheer is een continue activiteit en gericht op beheersing van de uitvoering. Er zal periodiek overleg gevoerd worden met het Ministerie van SZW. Het project wordt afgesloten met een verantwoording van de subsidiegelden conform het geldende subsidiereglement.
Pagina 16 van 23
Bijlage 1: Literatuur Dijk F van, Hugenholtz N, Programma ter versterking van de kennis- en infrastructuur voor onderzoek, ontwikkeling, informatievoorziening en kennisoverdracht op het terrein van de arbeidsbedrijfsgeneeskunde in Arbodiensten. Amsterdam, Coronel Instituut AMC, Rapport 2003. Dijk FJH van, Hugenholtz N, Eindrapport vervolgprogramma ter versterking van de kennis- en onderzoeksinfrastructuur van de arbeids- en bedrijfsgeneeskunde in arbodiensten (december 2003 - maart 2006). Amsterdam, Coronel Instituut AMC, Rapport 12 april 2006. Dijk FJH van, Reinders G, Schaafsma F, Hulshof C, Spreeuwers D, Verbeek J. Een virtuele bibliotheek voor arbo en sociale zekerheid. Tijdschrift voor bedrijfsen verzekeringsgeneeskunde 2003;11(12):368-72. Hugenholtz N, A-Tjak M, Schreinemakers J, Dijk FJH van. Hoogwaardige actuele informatie voor arbo- en sociale zekerheidsprofessionals. Pleidooi voor een centrale arboportal en voor een virtuele bibliotheek. Amsterdam, Coronel Instituut AMC, Rapport 29 september 2005. Iske PL, Boersma WH, Zwart BCH de. Voorstel voor de inrichting en operationalisering van een kennisinfrastructuur voor nieuwe arbeidsrisico’s (KINA). Discussiestuk voor 2e invitational conference 29-9-2004 Kwantes JH, Reinders G, Weyers M, Borgh H van der. Op weg: een onderzoek naar kenniscentra in de arbo-kennisinfrastructuur. Hoofddorp, TNO Kwaliteit van Leven, 2003 Lenderink AF. Arbokennisnet. Amsterdam, Coronel Instituut AMC, in samenwerking met Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, NVAB en de Beroepsverenigingen Preventisten, Rapport 15 maart 2006. Maasen JHW, Noort A. Een Startpunt voor vakinhoudelijke informatie, TBV 12, nr.5 (mei 2005) Zwart BCH de, Duvekot JA, Prins R, Iske PL. Van signalering tot aanpak, Inventarisatie van het kennisproces rond nieuwe arborisico’s. Leiden, Astri, Rapport 2004
Pagina 17 van 23
Bijlage 2 A Uitwerking Arbodossier “Schadelijk geluid” Uitwerking Arbodossier “Schadelijk geluid” door St.PPM/Stichting NVAB.
Format Arbodossier : Schadelijk geluid – Algemeen Onderwerp
Paragraafindeling
1. Titel 2. Samenvatting 3. Effect van risicofactor
3.1 Beschrijving effecten 3.2 Omvang effecten
4. Relevante werksituaties
4. 1Relevante branches 4.2 Relevante beroepen
5. Inventarisatie- en evaluatie
6. Normen Arbo-wet
7. Overige normen
8. Beheersmaatregelen
9 Periodiek Medisch Onderzoek 10. Werkgeversverplichtingen
5.1Risico-invenatarisatie 5.2 Geluidmeting 5.3 Dosimetrie 5.4 Audiometrie 14.1 Arbo-wet 14.2 Arbobesluit 14.3 Arboregelingen Arboconvenanten CAO afspraken Branchecatalogus 8.1 Arbeidshygienische strategie 8.2 Bronmaatregelen 8.3 Overdrachtsweg 8.4 Technische maatregelen 8.5 Organisatorische maatregelen 8.6 Persoonlijke beschermingsmiddelen 9.1 Audiometrie 9.2 Richtlijnen/protocollen
Webpagina Samenvatting Gehoorschade Geluidhinder Prevalentie Algemeen Beroepsziekten Overzicht branches met schadelijk geluid (1p/br ?) Overzicht branches met hinderlijk geluid (1 p/br?) Overzicht beroepen met schadelijk geluid (1p/br ?) Overzicht beroepen met hinderlijk geluid (1 p/br?) Relevante aspecten in RIE Hoe bepaal ik of geluid schadelijk is (schatten meten) Hoe bepaal ik de gemiddelde dagdosis Hoe bepaal ik de gehoorschade Wetgeving schadelijk geluid Arbobesluit Arboregelingen Arboconvenanten CAO afspraken (Branche) richtlijnen en leidraden Arbeidshygienische strategie Bronmaatregelen algemeen Overdrachtsweg algemeen Technische maatregelen algemeen Organisatorische maatregelen algemeen Persoonlijke beschermingsmiddelen algemeen Frequentie audiometrie Groepsaudiogram Werkgeversverplichtingen
Pagina 18 van 23
Format Arbodossier : Schadelijk geluid – Algemeen Onderwerp 11. Werknemersverplichtingen 12 Werknemersrechten 13. Praktijkverhalen
Paragraafindeling 12.1 Rechten individuele werknemer 12.2 Rechten medezeggenschapsorgaan
Webpagina Werknemersverplichtingen Rechten individuele werknemer Rechten medezeggenschapsorgaan Enkele aansprekende voorbeelden verbetermaatregelen uit de praktijk.
van
Pagina 19 van 23
Bijlage 2B Referentieniveau kennis en taalgebruik arbodossier
Hieronder is een uitwerking welke als referentie dient van het beoogde niveau waarop de teksten voor de arbodossiers beschreven dienen te worden. Gehoortest Gehoor en gehoorschade Bij iedereen die ouder wordt neemt het gehoor af. Dit wordt ouderdomslechthorendheid genoemd. Langdurige blootstelling aan hoge geluidniveaus kan leiden tot lawaaidoofheid of ook wel lawaaislechthorendheid genoemd (zie ook gehoorschade). Dit wordt veroorzaakt doordat gehoorcellen afsterven door blootstelling aan te hard geluid. Als deze cellen afgestorven zijn, dan is de gehoorschade blijvend. Deze lawaaidoofheid begint bij de hoge tonen. We weten niet waarom het juist in dit frequentiegebied begint. Wel weten we dat al een beperkte schade aan die gehoorcellen er toe kan leiden dat je een gesprek al slechter kunt volgen. Dat valt het eerste op in een rumoerige omgeving, zoals op een verjaardag. Mensen merken dat ze gesprekken niet meer kunnen volgen en voelen zich daardoor buitengesloten. Ernstige lawaaidoofheid is wordt door mensen daarom ook als een heel grote sociale handicap ervaren. Wat is een gehoortest? Door een gehoortest kan worden vastgesteld hoe goed het gehoor van iemand is. Bij een gehoortest krijg je geluiden te horen met verschillende toonhoogtes. Die geluiden krijg je in verschillende sterktes te horen. De sterkte waarbij je een bepaalde toon nog net wel kunt horen wordt de gehoordrempel genoemd. Het gehoorverlies geeft aan hoeveel minder je bij een bepaalde toonhoogte kunt horen dan iemand die geen enkel gehoorverlies heeft. Door het gehoorverlies bij verschillende toonhoogtes te bepalen kun je een audiogram maken. Dit is een lijn op een grafiek die het gehoorverlies bij verschillende toonhoogtes met elkaar verbindt. Hoe kun je vaststellen of er bij iemand sprake is van lawaaidoofheid? Uit de vorm van een audiogram kan een bedrijfsarts of doktersassistente vaststellen of er sprake is van lawaaidoofheid. Als er sprake is van ernstige gehoorschade dan is het meestal zo dat er een bepaalde toonhoogte (4000 Hz) is die je bijna niet meer kunt horen. Bovendien zijn de tonen die iets hoger en lager zijn ook slecht hoorbaar. Het audiogram laat dan een “gehoordip” zien. Er is dan sprake van lawaaidoofheid. Wat kun je met het afnemen van een gehoortest te weten komen? In een bedrijf waar werknemers blootstaan aan schadelijk geluid wordt er vaak voor gekozen om bij alle werknemers die aan schadelijk geluid bloot staan een keer per bijvoorbeeld vier jaar een gehoortest af te nemen (zie ook Periodiek Medisch Onderzoek). Zo kan voor iedere werknemer nagegaan worden of zijn gehoor sneller slechter wordt dan je op basis van zijn ouder worden zou mogen Pagina 20 van 23
verwachten. Als dit het geval is dan blijkt het gehoor van de werknemers schade te ondervinden van de blootstelling aan lawaai. Dat houdt in dat er (aanvullende) maatregelen getroffen moeten worden om er voor te zorgen dat de gehoorschade niet verder toeneemt. NB Als je ziet dat er sprake is van lawaaidoofheid ben je al (voor een deel) te laat met het nemen van maatregelen. Het kwaad is dan al geschied! Hoe kun je nagaan of de maatregelen die genomen worden om gehoorverlies tegen te gaan in de praktijk ook goed werken? Door alle gehoortesten van alle werknemers samen te voegen kan een groepsaudiogram gemaakt worden. Uit een groepsaudiogram kun je ook afleiden of er in een bedrijf of voor een bepaalde afdeling sprake is van lawaaidoofheid die veroorzaakt wordt door het werk. Indien dat het geval is, is het gehoorverlies in dat bedrijf of op die afdeling groter dan het geval zou zijn als het gehoor goed beschermd zou zijn geweest. Op basis van die informatie kunnen er dan gericht extra maatregelen getroffen worden om verdere lawaaidoofheid tegen te gaan.
Pagina 21 van 23
Bijlage 3: Overzicht thema’s, themateams, dossiers
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Thema’s door SZW geïdentificeerd
Themateam’s
Gevaarlijk werk algemeen: voorkomen ongevallen, bronaanpak machines gereedschappen knel-/plet-/snijgevaar Valgevaar Aanrijdgevaar elektriciteit:hoog- en laagspanning verstikkingsgevaar werken in besloten ruimten wegvliegende, bewegende, omvallende voorwerpen versterking arbeidsveiligheid programma VAV Explosieveiligheid
Op te leveren webinformatie
Op te leveren dossier X
risico's op bouwplaatsen 10 Bouwproces 11 Steigers 12 Bouwliften
voorkomen calamiteiten (major hazards) 13 BRZO (post seveso) 14 ARIE
15 16 17 18 19
fysische factoren schadelijk geluid Trillingen straling: ioniserende en elektromagnetische temperatuur: extreme hitte en kou werken onder overdruk; caisson en duikarbeid
20 21 22 23
schadelijke stoffen algemeen stoffenbeleid algemeen stoffenbeleid (arbeidshygienische strategie) - opslag - etikettering - transport
X
kankerverw.- mutagene stoffen 24 Algemeen 25 - kwarts 26 - asbest 27 -houtstof 28 -fijnstof (dieselemissie) 29 - cytostatica
gevaarlijke stoffen -algemeen - vluchtige organ.stoffen -lasrook
30 31 32
Pagina 22 van 23
Thema’s door SZW geïdentificeerd 33 34 35 36 37
- bestrijdingemiddelen -id/ biociden -huidirriterende stoffen -reproxische stoffen -sensibiliserend stoffen
38 39
acuut gevaarlijke stoffen - ontvlambare stoffen - ontplofbare stoffen
Themateam’s
Op te leveren webinformatie
40 biologische agentia
45 46
fysieke belasting tillen, kracht zetten Werkhouding - geknield, gehurkt werk - zittend, staand werk repeterende handelingen - rsi Beeldschermwerk
48 47 49 50 51 52 52 53
psychische belasting agressie en geweld Werkdruk seksuele intimidatie Pesten arbeids- en rusttijd risico's Ploegendienst Nachtarbeid Arbobeleid Arbomanagementsysteem Arbodienstverlening Preventiewerker voorlichting en onderricht Verzuimbeleid Reïntegratie RIE, risico-inventarisatie
54 55 56 57 58 59 60
41 42 43 44
61 certificatie en accreditatie 62 pers. Beschermingsmiddelen
63 64 65 66 67
inrichting arbeidsplaats Werkplaatsnormen veil. Signalering klimaat, luchtverversing daglicht, kunstverlichting intern noodplan, noodvoorzieningen
Op te leveren dossier
Pagina 23 van 23
