Liturgie voor de morgendienst van 4 januari 2014, Zwijndrecht
verdrukking. De brief aan Smyrna is ook
Votum en zegengroet Zingen: Psalm 134: 1-3 De Tien Woorden: Gezang 23 Kinderen naar kinderkring Gebed Lezen: Openbaring 22: 8-21 Zingen: Psalm 139: 1, 2 en 11 Preek over Openbaring 2: 8-11 Thema:
Noord-Korea of Afghanistan, maar de brief
belangrijk
voor
christenen
in
China,
gaat niet over mij. De brief gaat niet over christenen in Ambacht en Zwijndrecht. Er worden leugens verteld over hen. De mensen die dat doen, noemen zich Joden maar zijn dat niet. Ze beweren dat ze de
Wees niet bang! Zingen: Gezang 121: 1, 2, 4, 8 en 9 Dankzegging en voorbede Collecte (kinderen terug uit kinderkring) Slotzang: Gezang 141: 1-3 Zegen
Heer dienen, maar ze doen het niet. Ze horen bij Satan. Het typeert deze brief die uit zulke tegenstellingen is opgebouwd: Jezus Christus is de eerste en de laatste. Hij was dood, maar nu leeft Hij.
Project: Hou vol in de liefde
Mensen die zich Joden noemen maar het
Zwijndrecht, 4 januari 2015
niet zijn. Ze horen niet bij God, maar bij Satan. Paulus kan er in Romeinen 2 ook wat
Thema: Wees niet bang!
van: u die zichzelf een Jood noemt, op de
Hebben jullie het zwaar? Je krijgt als ge-
wet vertrouwt en u op God laat voorstaan – u
meente een brief van de Heer Jezus Chris-
die anderen onderwijst, onderwijst u zichzelf
tus. Tot je verrassing lees je dat Hij het weet:
wel? U zegt dat men geen overspel mag
Ik weet hoe moeilijk jullie het hebben. Ik
plegen, maar pleegt uzelf geen overspel?
weet hoe arm jullie zijn. Je had je niet gere-
Alle steden die in Openbaring 2 en 3 ge-
aliseerd dat Hij weet waarmee je te maken
noemd worden hadden een Joodse wijk. Na
hebt. Jezus is veel dichterbij dan je dacht.
de val van Jeruzalem in 70 na Christus zijn
Zou de Heer ons ook zo’n brief schrijven?
nog meer Joden deze kant op gevlucht.
Jullie hebben het moeilijk. Ik weet dat. Zou
Onder invloed van het zendingswerk van
je dan ook verrast zijn door de dingen die
Paulus in Efeze zijn ook in Smyrna Joden tot
Hij noemt? Je had niet gedacht dat de Heer
het geloof in de Heer Christus gekomen.
Jezus zich ook daarmee zou bezighouden. Je
Vooral in Smyrna en Filadelfia keren de
hebt het gevoel dat deze brief gaat over
Joden
Smyrna, over christenen die toen leefden die
zich
heel
fel
tegen
hun
ex-geloofsgenoten. Daarmee dienen ze God
er ellendig aan toe waren. Ze leden onder de
niet, al denken en zeggen ze van wel. 1
Christus laat zien dat zijn tegenstander Satan
erger. Jezus zelf heeft de duivel ontmaskerd
er achter zit.
als de vader van de leugen. Hij zit achter de
De christenen in Smyrna leefde in een heel
laster die over de gemeente wordt verteld en
andere situatie dan wij. Dit was hun samen-
hij zit ook achter de actie om gemeenteleden
leving waarin zij te maken hadden met
op te sluiten. In de gevangenis zullen ze tien
krachtige tegenstand van de Joden die
dagen lijden. Met die tien dagen doelt
Christus niet erkennen. Wat voor brief zou
Christus op een korte periode van grote
Jezus ons sturen? Zou Hij ook aan ons
verdrukking. Het blijft beperkt maar het is
schrijven dat we het zwaar hebben? Heb je
wel heel zwaar.
voorbeelden dat wij het zwaar hebben?
In Smyrna hebben ze het zwaar doordat de
Er komt nog meer. Wees niet bang voor wat
duivel hen van het geloof wil afbrengen.
u nog te wachten staat. In Smyrna zijn ze nog
Achter de acties van mensen gaat de Satan
niet klaar. De Heer Jezus Christus waar-
schuil, de tegenstander van God. Waar zou
schuwt hen in deze brief dat het nog erger
de duivel ons bedreigen? Op welke gebie-
wordt. Sommige gemeenteleden zullen in de
den zou hij proberen ons van het geloof te
gevangenis worden opgesloten. Kun je je
brengen. Wij zitten niet in de gevangenis,
voorstellen dat ze zich in Smyrna afvragen:
maar daarom kan de bedreiging nog wel net
waarom overkomt ons dit?
zo ernstig zijn als in Smyrna. Het is te ge-
Smyrna was een grote stad met in die tijd in
makkelijk om te zeggen: in Nederland be-
elk geval 100.000 inwoners. Het was een
landen christenen om hun geloof niet in de
centrum voor de verering van de Romeinse
gevangenis. In Nederland zijn christenen als
keizer. Er stonden tempels voor de godin
regel niet arm. Wij hebben het dus niet
Dea Roma en voor keizer Tiberias. De
moeilijk.
christenen in Smyrna gaan niet mee in de
Bij vervolging en lijden kijken we naar
verering van de keizer en dat vormt de
christenen in Pakistan, Noord-korea of
aanleiding om bepaalde gemeenteleden
China. Maar voor christenen elders in de
achter de tralies te zetten. Dat gebeurt na-
wereld is Europa een zendingsgebied ge-
tuurlijk door mensen, door een overheid,
worden. Christelijke kerken uit andere we-
maar Christus laat zien dat de duivel er
relddelen
achter zit. Hij wil de christenen in Smyrna op
West-Europa. Zij zien dat de kerk in Europa
de proef stellen en van het geloof afbrengen.
het moeilijk heeft. Wij moeten nog aan het
Het is voor hen al zwaar en het wordt nog
idee wennen dat we zendingsgebied zijn. De 2
sturen
zendelingen
naar
positie van christenen in de samenleving is
heel moeilijk en toch zijn jullie rijk, zegt
totaal veranderd.
Christus. Ben je rijk wanneer je een gewoon
In diezelfde westerse samenleving klinkt de
inkomen hebt en ziek wordt en na een paar
boodschap dat je gelukkig moet zijn. Je bent
jaar een uitkering krijgt? Ben je rijk wanneer
zelf verantwoordelijk voor dat geluk. Je moet
je als gevolg van een ongeluk gehandicapt
dat geluk nastreven op je werk en in je rela-
wordt? Ben je rijk wanneer je iets ergs
ties. Dat is heel belangrijk. Dat leidt tot grote
meemaakt in je leven? Wanneer je heel
werkdruk en stress en ook tot spanningen in
verdrietig bent?
allerlei relaties. Mensen zijn vaak vooral uit
Ik zal dat niet snel tegen iemand zeggen die
op hun eigen geluk in een relatie en ze
groot verdriet heeft: je bent toch rijk! Het
hebben veel minder oog voor het geluk van
lijkt zo snel alsof ik het beter weet of dat ik
de ander.
het beter doe. Maar hier is het Christus die
Alleen in de kerk hoor je nog een bood-
het zelf zegt: je bent rijk in Hem. Wat er ook
schap over lijden. Het verhaal dat je niet
gebeurt: je bent rijk in Christus.
bang moet zijn wanneer je het heel zwaar
Jouw Heer Jezus Christus weet wat er ge-
hebt, dat hoor je alleen in de gemeente van
beurt in jouw leven. Hij kent je helemaal. Hij
Christus. In onze samenleving is succes heel
omringt je van voren en van achteren en Hij
belangrijk. Je doel op 1 is dat je succes hebt.
is ook boven je (Psalm 139). Bij deze Heer
Maar het verhaal dat je leven niet maakbaar
kun je schuilen met al je verdriet en rouw, je
is, hoor je er meestal niet. En de boodschap
pijn en je zorgen. Want Christus kent jou en
dat het nog wel eens erger zou kunnen
ons als gemeente helemaal. Hij weet van je
worden, staat helemaal op gespannen voet
strijd die je elke dag voert tegen verleidingen.
met onze samenleving. Mensen vragen zich
Hij kent de machten die ons als gemeente
af hoe het in de wereld mogelijk is dat je je
bedreigen. Hij weet hoe verdeeld we vaak
met dat geloof rijk zou weten.
zijn. Je bent rijk in Christus die dood was en die
Hoe kun je dan rijk zijn? Hoe kun je als
leeft. Zo kwam Hij ook naar Johannes toe in
christen rijk zijn wanneer de wereld zoveel
Openbaring 1 in dat indrukwekkende beeld:
nadruk legt op gelukkig zijn, gezondheid en
Ik was dood, maar ik leef. Voor wie deed
maakbaarheid? Wat voor verhaal over lijden
Christus dat? Voor jou en mij. Voor ons
heeft de kerk?
samen als zijn gemeente. Voor zijn kerk in
In Smyrna waren ze arm. Ze hadden het
Europa. 3
Het draait om geluk. Dat is de overheer-
In Smyrna zijn ze sterk in nee-zeggen tegen
sende boodschap in onze samenleving. Dat
de keizercultus die daar heel belangrijk was,
geluk krijg je niet van een ander. Je moet er
maar ze zijn ook sterk in ja-zeggen: ze zeggen
zelf voor zorgen. Een ander doet dat echt
van harte ja tegen Christus. In alle armoede,
niet. De boodschap van de kerk is dat die
ondanks de lastering door hun vijanden en
ander er wel is. Christus zorgt dat je rijk bent
ondanks de aanvallen van de duivel, blijven
in Hem. Het leven is niet maakbaar. En het
ze in Christus geloven. Ze zijn fantastisch
is niet zo dat er ineens een streep gaat door je
trouw.
geluk wanneer je heel ziek wordt of een
In Smyrna richten ze zich in alle ellende
ongeluk krijgt. Je geluk is niet afhankelijk van
steeds weer op het ene dat echt belangrijk is:
je inkomen, je bezit, de stand van de aan-
de band met de Heer. Misschien vraag je je
delen of je pensioen. Je krijgt je leven van
af: hoe kan ik christen zijn? Hoe doe ik dat?
God. Je bent rijk in Christus. Hij geeft je een
Het komt erop aan dat je trouw bent aan
diepe vreugde. Hij verandert je leven hele-
Christus. Je gaat op je knieën voor Hem. Je
maal. Je bent geweldig rijk.
buigt voor Hem je hoofd en je bidt tot Hem. En dat doe je altijd, in alle omstandigheden.
Hou vol tot in de dood. Christus bemoedigt
Het maakt niet uit of je onder druk staat of
zijn gemeente in Smyrna. De vervolging kan
dat het heel goed met je gaat. Het komt er
hen het leven gaan kosten. In die tijd was de
steeds weer op aan de verbinding te zoeken
gevangenis niet bedoeld voor zoveel maan-
met de Heer Jezus Christus.
den of jaren cel. Meestal zat je in de gevan-
Als jullie tot aan je dood in mij blijven ge-
genis in afwachting van het vonnis: als je
loven, beloon ik jullie met het eeuwige leven.
schuldig werd bevonden werd je ter dood
Als je oud geworden bent, is dat moment van
gebracht of je werd verbannen. Hoe blijf je
de dood voor je gevoel dichterbij. Als je
tot aan je dood in Christus geloven? Is het
vijftien bent of vijfentwintig ligt dat nog veel
niet makkelijker om toe te geven en de
verder weg. Bij volhouden tot aan de dood
keizer eer te brengen? Het kan toch wel
denk je aan christenen die vervolgd worden.
allebei? Waarom moet het zo zwart-wit?
Maar daarom kan het voor ons nog wel net
Weten jullie nog dat ze in Efeze sterk waren
zo moeilijk zijn om het vol te houden in
in nee-zeggen en zwak in ja-zeggen? Sterk
Christus te geloven.
om nee te zeggen tegen slechte mensen,
Hoe vaak is dat een thema voor ons: vol-
maar zwak in ja-zeggen tegen Christus zelf.
houden om te geloven? Hoe vaak is het iets 4
waar we alleen of samen met anderen mee
neer je met de dood bedreigd wordt en de
bezig zijn. Om het vol te houden om te ge-
duivel je onder grote druk zet, krijg je deel
loven, zal ik het contact met andere chris-
aan het leven.
tenen moeten zoeken. Om het vol te hou-
Dit zegt Hij die de eerste is en de laatste. Hij
den om te geloven heb ik de steun nodig van
regeert van het begin tot helemaal het einde
broers en zussen met wie ik kan bidden.
van de wereld. Dit zijn woorden van de hei-
Dat heeft dus ook alles te maken met de
lige Geest die leven geeft. In de gemeente
liefde. Christus heeft ons lief. Dat is ook
luister je naar de Geest. Wees niet bang.
duidelijk in deze brief aan Smyrna. Heb jij
Ook niet in een Europa dat een zendings-
Hem ook lief? Ga je voor Hem? Wil je het
gebied is geworden. Als gemeente leven we
volhouden te geloven in Christus? Dat
in een heel andere situatie dan dertig of zelfs
brengt een gezonde spanning in je leven als
twintig jaar geleden. De vaste patronen van
christen en ook in het leven van de ge-
die tijd tellen niet meer. De ontwikkelingen
meente. Dan strek je je uit naar Christus die
gaan snel. De boodschap dat je zelf je leven
jou altijd ziet met zijn ogen vol liefde. Je bidt
moet maken is krachtig. Die boodschap
dat Hij je leven vervult.
dringt ook binnen in onze gedachten, in ons hart. Het is zo maar de maatstaf die je zelf
Je zult leven. Christus deelt leven uit. Hij die
ook aanlegt: zorg voor je eigen geluk.
dood was maar die nu leeft. Wees niet bang.
Te midden van allerlei bedreigingen zegt
Dat zegt hij die de dood heeft overwonnen.
Christus: laat de woorden van de heilige
Smyrna was een centrum voor atletiek. Ze
Geest goed tot je doordringen. Hou vol om
organiseerden de Spelen en de winnaars
in mij te geloven. Je zult leven. Je leven op
kregen een lauwerkrans. Jezus deelt ook een
deze aarde is eindig, maar je zult niet voor de
krans uit, een gouden medaille voor altijd.
tweede keer sterven. Dat oordeel heb ik
Wees niet bang. Engelen van God zeiden
voor je gedragen. Je zult leven, want ik was
het tegen mensen. Je leest het veel vaker in
dood maar nu leef ik. En ik weet dat je het
de bijbel. Uit de mond van Jezus krijgen die
moeilijk hebt, maar luister naar mijn be-
woorden nog meer waarde. Hij stierf en
moediging. Hou vol en leef!
stond op. Hij belooft zijn leerlingen die
Amen
blijven volhouden in Hem te geloven, dat ze niet in het vuur hoeven te lijden. De straf van de eeuwige dood raakt hen niet. Zelfs wan5
