Project ‘gratis dyslexiesoftware’
Els De Smet coördinator project
Aandacht voor dyslexie in het onderwijsveld Scholen nemen extra maatregelen voor leerlingen met dyslexie Functioneel inzetten van dyslexiesoftware leerkansen verhogen Dyslexiesoftware implementeren in kwaliteitsvol zorgbeleid van de school Brochure: “Dyslexiesoftware! En nu?” http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties/eDocs/pdf/445.pdf
Modaliteiten van het project Vlaamse Regering voorziet jaarlijks subsidies School kan gratis softwarepakket naar keuze aanvragen (Schooldirect) Aantal pakketten beperkt inhoudelijke kwalitatieve toetsing van de aanvragen Evenwichtige verdeling over de netten I.s.m. met v.z.w. SNPB: bekendmaking, beoordeling van de aanvragen, verdeling van de pakketten, onderzoek naar implementatie, marktverkenning, …
Onderzoek naar de effecten van het project ‘gratis dyslexiesoftware’
Methodologie: doel Het in kaart brengen van de implementatie van de dyslexiesoftware op schoolniveau Het in kaart brengen van de concrete aanwending van de softwarepakketten op klasniveau Het in kaart brengen van vormingsbehoeften en de bereidheid tot expertisedeling
Methodologie: participanten De 116 scholen die in 2009 of 2010 een gratis pakket ontvingen Respons: 31%. Niet-anoniem ingevuld: 39% Anoniem ingevuld: 61%
Resultaten schoolniveau: aanvang, aanleiding en stimulerende factoren Wanneer startte de school met het gebruik?
6% 3%
12%
2007-2008 of vroeger 15% 2008-2009
38%
26%
2009-2010 2010-2011 2011-2012 nog niet gestart
Resultaten schoolniveau: aanvang, aanleiding en stimulerende factoren Wie nam het initiatief om te starten? andere directeur
49%
9%
externe hulpverlener (logopedist, ...)
21% 9%
ICT-coördinator 3% 3%
3%
leerkracht(en) van de school
3% ouders pedagogisch begeleider
Resultaten schoolniveau: aanvang, aanleiding en stimulerende factoren Prioriteit binnen zorgbeleid stimulerend? 0% 3%
11%
43%
helemaal niet
43%
eerder niet eerder wel in sterke mate
Resultaten schoolniveau: aanvang, aanleiding en stimulerende factoren Draagvlak binnen team stimulerend? 6% 31% eerder niet 63% eerder wel in sterke mate
Resultaten schoolniveau: aanvang, aanleiding en stimulerende factoren Druk van buitenaf stimulerend? 11% 17%
0% 23% helemaal niet
49%
eerder niet eerder wel in sterke mate
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten schoolniveau: beleid
Resultaten klasniveau: leerlingen Gemiddeld aantal leerlingen op school met geattesteerde diagnose dyslexie dat dyslexiesoftware gebruikt: 21% van het aantal leerlingen met diagnose 1,5% van het totaal aantal leerlingen
Gemiddeld aantal leerlingen op school zonder geattesteerde diagnose dyslexie dat dyslexiesoftware gebruikt: 0,5% van het totaal aantal leerlingen
Resultaten klasniveau: leerkrachten Gemiddeld aantal leerkrachten dat in hun klaspraktijk in contact komt met leerlingen met dyslexie: 68% van het totaal aantal leerkrachten
Gemiddeld aantal leerkrachten dat in hun klaspraktijk dyslexiesoftware laat gebruiken: 19,5% van het totaal aantal leerkrachten 28,5% van aantal leerkrachten dat in contact komt met leerlingen met dyslexie
Resultaten klasniveau: inzetbaarheid
Resultaten klasniveau: inzetbaarheid leerlingen met attest dyslexie, dyspraxie of BuO ja neen
94% 6%
leerlingen met ernstige lees- en schrijfproblemen zonder diagnose ja neen
58% 42%
leerlingen met een andere leerstoornis ja neen
30% 70%
anderstalige leerlingen ja neen
12% 88%
andere ja neen
6% 94%
Resultaten klasniveau: inzetbaarheid om teksten te laten voorlezen Ja neen
97% 3%
om ADIBoeken te laten voorlezen ja neen
55% 45%
om teksten te typen Ja neen
79% 21%
om in werkboeken (ADIBoeken) te typen in plaats van gewoon te schrijven ja neen
45% 55%
om te markeren, samen te vatten, te studeren ja neen
42% 58%
Resultaten klasniveau: positieve effecten Functionele geletterdheid: 97% Socio-emotioneel welbevinden: 97% Zelfredzaamheid: 97% Algemene cognitieve vaardigheden: 76%
Resultaten klasniveau: faciliteren AdiBoeken beschikbaar? Neen: 61%
Team kent procedure m.b.t. ADIBoeken? 6% 27%
18% helemaal niet
49%
eerder niet eerder wel in sterke mate
Resultaten klasniveau: faciliteren Team weet hoe eigen lesmateriaal compatibel ter beschikking te stellen? 9% 18% helemaal niet
39%
33%
eerder niet eerder wel in sterke mate
Resultaten klasniveau: faciliteren ICT-co ondersteunt m.b.t. randvoorwaarden? 6%
12%
46%
helemaal niet
36%
eerder niet eerder wel in sterke mate
Resultaten klasniveau: faciliteren De meerderheid van de scholen (61%) geeft aan niet over een scanner te beschikken die voor de leerlingen die dyslexiesoftware gebruiken ter beschikking staat. In de meeste scholen (70%) zijn laptops voor de leerlingen beschikbaar. De kosten van deze laptops: in de helft van de gevallen (52%) door de school gedragen in 21% van de gevallen door de ouders gedragen
Resultaten klasniveau: faciliteren
Resultaten klasniveau: faciliteren
Resultaten professionalisering Collegiale consultatie (83%) Nascholing over de werking van dyslexiesoftware (69%) Het geven van een spreekbuis aan ervaringsdeskundigen (58%) Pedagogische begeleider betrokken: slechts 11% Pedagogische studiedag: slechts 19%
Resultaten vormingsbehoeften: noden
pe de d. s t ev sku udi e n al ua dig dag tie e o co p pi PV lle lo o gi tp al ro e je c le o re ns ct n er ul va de t ne atie rin tw gs er na des k ku en sc nd ho ig lin en g pe sp ro d. be jec t ge le i pu der bl ic at ie w eb si te h gr e lp at de i fin s p an ak sk ci ël ket e t m en id de le n
Resultaten vormingsbehoeften: vorm 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
so ftw ar te ep ch ak ni ke di sch A tte da e DI n on B ct o is ch de ek rs en e in teu vi be z si e/ leid etb nin be g a le i.v.m arh id sp . s eid la of st b ap ep n i. twa pe ale v.m re ev n n .z al pla va or ua n n tie im do g p s/ ef lem elen fe ct en be enm tati ho ee e ef tin te g an st al ic ys or e di dy m s IC a le T- atr xie va eg e ar di len gh ed en
ge br ui k
Resultaten vormingsbehoeften: inhoud 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Aanbevelingen: niveau leerling Duidelijk communiceren met de leerling over de ‘spelregels’ m.b.t. het verkrijgen van dyslexiesoftware De leerling ADIBoeken in combinatie met dyslexiesoftware laten gebruiken De USB-stick van de school voor de leerling ook thuis ter beschikking stellen De leerling niet alleen opleiden om met de dyslexiesoftware aan de slag te gaan, maar vooraf ook trainen op het vlak van de ICTbasiscompetenties De (oudere) leerlingen vertrouwd maken met de andere mogelijkheden van de dyslexiesoftwaresoftware: (markeren, samenvatten, mp3, …) en daar gebruik van laten maken indien nodig
Aanbevelingen: niveau klas Leerkrachten professionaliseren met betrekking tot het aanschaffen en gebruiken van ADIBoeken (Nieuwe) leerkrachten professionaliseren met betrekking tot alle mogelijkheden van dyslexiesoftware binnen het continuüm van maatregelen Leerkrachten stimuleren en didactisch deskundig maken zodat het gebruik van dyslexiesoftware geïntegreerd wordt in alle leeractiviteiten Leerkrachten stimuleren en deskundig maken zodat de dyslexiesoftware breed ingezet wordt bij onder meer anderstaligen, nietgeattesteerden, … Leerkrachten stimuleren en deskundig maken zodat ook eigen ontwikkeld lesmateriaal leesklaar gemaakt wordt en ter beschikking gesteld wordt van de leerlingen
m.m.v. Softwareleveranciers Nascholing Eureka!
Aanbevelingen: niveau school Het erkennen van de rol van de zorg en directeur m.b.t. het coördineren van het implementatietraject Het erkennen van de faciliterende rol van de ICT-coördinator voor wat betreft de technische ondersteuning (hardware en software) Het blijven opnemen van het dyslexiesoftwarebeleid binnen het (zorg)beleid Het blijven investeren in het creëren van een draagvlak bij het team voor dyslexiesoftware Ouderbetrokkenheid stimuleren en realiseren Aan kwaliteitsbewaking doen door o.m. effectenmeting Investeren in collegiale consultatie, spreekkansen voor ervaringsdeskundigen creëren en participeren in lerende netwerken
m.m.v. Pedagogisch begeleiders uitbouwen en stimuleren van netwerken in functie van expertisedeling. scholen ondersteunen op het vlak van kwaliteitsbewaking.
Zorgpartners van de school specifieke deskundigheid bijdragen bij de implementatie van dyslexiesoftware op school-en klasniveau.
Aanbevelingen: beleid/ overheid Blijven investeren in het project ‘gratis dyslexiesoftware’ Blijven investeren in de coördinatie van het project: effecten opvolgen en project bijsturen Meer financiële middelen voor de scholen voor de aankoop van hardware en software ter beschikking stellen Een gratis prioritair nascholingsproject voorzien met aandacht voor ondersteuning van het implementatietraject op klas- en schoolniveau Een helpdesk uitbouwen waar scholen terecht kunnen met vragen i.v.m. de implementatie van dyslexiesoftware Een website uitbouwen waar scholen en hun partners d.m.v. good practice elkaar kunnen inspireren en waar ze bruikbare instrumenten vinden die ze kunnen hanteren bij de implementatie
Opvolging onderzoek Vormingsbehoeften van opstartende scholen in kaart brengen nulmeting mei-juni 2012 Evolutie met betrekking tot deze vormingsbehoeften in kaart brengen Al dan niet gebruiken van de software nagegaan bij wie niet deelnam aan het huidige onderzoek 78% gebruikt de dyslexiesoftware Hernemen van het volledig onderzoek bij de 598 scholen i.f.v. gedifferentieerde rapportering Ter beschikking stellen van dit rapport i.f.v. kwaliteitsverbetering dyslexiesoftwarebeleid