programma voorjaar 2014 Daar blijf je bij! s-hertogenbosch

programma voorjaar 2014

1

‘s-Hertogenbosch

Daar blijf je bij!

Algemene informatie Adres Volksuniversiteit en administratie

Aanvang cursussen en vakantieperioden

Havensingel 24 5211 TX ‘s-Hertogenbosch. Telefoon: 073 614 11 20 E-mail: [email protected] www.volksuniversiteitdenbosch.nl Inlichtingen en inschrijvingen op bovenstaand adres.

De juiste startdatum staat op uw bevestiging/deelnemersbewijs. Tijdens de schoolvakanties worden er geen cursussen verzorgd.

Vakanties n n n

Administratie Openingstijden oktober tot en met april: Maandag 10.15 tot 16.00 uur Dinsdag t/m donderdag 10.15 tot 16.00 uur 19.30 tot 21.00 uur Vrijdag 10.15 tot 12.00 uur Openingstijden overige maanden: Maandag, dinsdag en donderdag 10.15 tot 16.00 uur De administratie is tijdens de schoolvakanties gesloten.

n n

Kerstvakantie Carnavalsvakantie Pasen Voorjaarsvakantie Hemelvaart Pinksteren Zomervakantie

21 december 2013 t/m 5 januari 2014 1 maart t/m 9 maart 2014 19 april t/m 21 april 2014 26 april t/m 4 mei 2014 29 mei 2014 9 juni 2014 4 juli t/m 17 augustus 2014

n

n

n

n

n

Locatie

n

Alle cursussen, workshops of lezingen worden verzorgd bij de Volksuniversiteit ‘s-Hertogenbosch op de Havensingel 24, tenzij anders wordt vermeld.

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boekje of via de website www.volksuniversiteitdenbosch.nl Op de website vindt u ook het volledige programma.

2

Algemene informatie en vakanties Talen Vaardigheidstrainingen Cultuureducatie Mens en milieu Creatief, hobby en spel Culinair Cursusgelden, -regelingen en -kortingen Lesmateriaal Doelstellingen en algemene voorwaarden Bestuur

2 5 17 31 45 55 63 65 65 66 67

inhoud 3

4

4

www.volksuniversiteitdenbosch.nl

Boeken dient u zelf aan te schaffen, tenzij anders vermeld. Meer informatie hierover vindt u op pagina 65 onder lesmateriaal. Op de volgende pagina’s vindt u specifieke informatie over onze talencursussen en uitgebreide informatie over Nederlands voor anderstaligen - NT2. Een volledig overzicht van de instroomcursussen talen vindt u op pagina 10 en 11. De talencursussen zijn, afhankelijk van het niveau, gericht op het verwerven van spreek-, luisteren leesvaardigheid, waarbij u gaandeweg een basiswoordenschat opbouwt. Tevens zal aandacht worden besteed aan het schrijven en de grammatica. De talencursussen worden in verschillende jaargangen onderscheiden, die in kennis en ervaringsniveau verschillen. Mocht u na enkele lessen bemerken dat het niveau niet aan uw wensen voldoet, dan kunt u, in overleg met de cursusleiding, op een ander niveau worden ingedeeld. Voor informatie per niveau ga naar www.volksuniversiteitdenbosch.nl

Aanmelden kan via de inschrijfformulieren in het boekje of via de website www.volksuniversiteitdenbosch.nl.

5

talen 5

inhoud 7

Engels

8 9

Spaans

Instroomcursussen talen

n n

Engels Opfriscursus Engels Opstap naar Conversatie 2

Nederlands anderstaligen 12 Nederlands voor anderstaligen NT2 13 Versnelde Inburgeringscursussen Versnelde Inburgeringscursus 14 Examentraining Inburgering Dagcursus 15 Avondcursus Zeer intensieve cursus 16 Taal werkt beter Examentraining NT2 n

n

n n n n

Vakantiecursus Spaans Spaans Intensief 1e niveau Nieuw! - Spaans in 1 dag Latijn voor beginners

n n n n n n

11 Overzicht instroomcursussen talen n

Nederlands 12 Opfriscursus Nederlands n

6

n

Engels Opfriscursus - ERK B1

Engels Opstap naar Conversatie 2 - ERK B1

Deze cursus biedt u de gelegenheid uw vaardigheden (spreek-, luister-, schrijf- en leesvaardigheid) op te frissen en verder te ontwikkelen. Er zal aandacht worden besteed aan grammatica en uitbreiding van uw woordenschat. Kortom: in snel tempo bent u weer helemaal ‘bij’ met Engels. De cursus is bedoeld voor cursisten die 3 à 4 jaar Engels hebben gehad op de middelbare school.

Een cursus waarin in een ontspannen sfeer over allerlei onderwerpen (cursisten kunnen ook zelf onderwerpen aangeven) in het Engels met elkaar wordt gesproken. Waar nodig worden grammaticale onderwerpen behandeld. Ook zal er aandacht zijn voor uitbreiding van de woordenschat.

Code TAL062 Aanvangstijd Code TAL063 Aanvangstijd Cursusduur Cursusprijs

Code TAL077 Aanvangstijd Cursusduur Cursusprijs

start dinsdag 21 januari 13.30 uur start donderdag 23 januari 18.45 uur 12 x 1½ uur (1 les per week) E 145

start dinsdag 21 januari 09.15 uur 12 x 1 uur (1 les per week) E 87

engels 7

Vakantiecursus Spaans

Spaans Intensief 1e niveau - ERK A1.1

Gaat u op vakantie naar het buitenland en wilt u niet met de mond vol tanden staan, volg dan een korte vakantiecursus. U krijgt geen moeilijke grammaticale constructies maar u leert hoe u met eenvoudige zinnetjes de weg kunt vragen, wat u in een restaurant of bij de dokter zegt, enz. Deze cursussen zijn bedoeld voor iedereen die nog nooit iets van de betreffende taal heeft geleerd.

Code TAL218 Aanvangstijd Code TAL219 Aanvangstijd Cursusduur Cursusprijs

start dinsdag 28 januari 18.25 uur start woensdag 29 januari 09.00 uur 12 x 1½ uur (1 les per week) E 124

spaans 8

Voor deze versnelde cursus moet u absoluut minimaal een opleiding op HAVO-niveau hebben. In deze versnelde cursus wordt in een half cursusjaar de stof behandeld, die normaal in het eerste cursusjaar aan bod komt. In september kunt u dan doorstromen naar niveau 2. U moet rekenen op minimaal 4 tot 6 uur huiswerk per week.


start maandag 13 januari 18.45 uur 14 x 2 uur (1 les per week) E 169

nieuw! Spaans in 1 dag

Latijn voor beginners

Maak kennis met de Spaanse taal!! Op vrijdag 23 mei 2014 bestaat er de mogelijkheid om uitgebreid kennis te maken met de Spaanse taal. Er staan vier docenten voor u klaar die u ieder om beurten ( 4 x 75 minuten) de basis van het Spaans uitleggen. Enkele zaken die de revue passeren zijn: uitspraak, basisgrammatica, basisvocabulaire, uitdrukkingen, gesprekjes in veelvoorkomende situaties, zoals: kennismaken, de weg vragen, iets bestellen op een terras, tickets kopen, etc. Is uw interesse na deze dag gewekt? Dan kunt u zich inschrijven voor de cursus Spaans 1e niveau, of zelfs voor Spaans intensief 1e niveau.

Maken uitdrukkingen als habemus papam, ad fundum, urbi et orbi of cave canem u nieuwsgierig? We zeggen wel dat Latijn een dode taal is, maar is dat wel zo? In ieder geval is het leren van deze oude taal allesbehalve saai! Het puzzelen met de grammatica en het ontrafelen van zinnen, maken van deze cursus een boeiende ervaring. Ook leert u het verband tussen vele Nederlandse en Latijnse woorden. Daarnaast komt ook Romeinse cultuurgeschiedenis aan bod. Cursisten hebben geen voorkennis nodig van het Latijn.

Code TAL208 vrijdag 23 mei Aanvangstijd 09.00 uur Cursusduur 1 x 5 uur Cursusprijs E 39 Lesmateriaal E 5 aanschaffen bij de docent.


start maandag 20 januari 13.30 uur 12 x 2 uur (1 les per week) E 193

latijn 9

Instroomcursussen talen Bij de ‘instroom’-taalcursussen die in september 2013 van start zijn gegaan en doorlopen tot ongeveer eind april 2014, kunnen in beperkte mate, alleen in de maand januari, nieuwe cursisten worden toegelaten. Omdat de nieuwe cursisten, wat hun kennis betreft, goed moeten aansluiten bij het in de groep bereikte kennisniveau, kan plaatsing uitsluitend geschieden na overleg met een docent. Van het door de docent gegeven advies m.b.t. het niveau kan bij de inschrijving niet worden afgeweken. Voor informatie over de inhoud van de instroomcursussen kunt u terecht op onze website www.volksuniversiteitdenbosch.nl of u kunt contact opnemen met de administratie van de volksuniversiteit 073-6141120. Drukkerij Vos, uw dienstverlenende duizendpoot! Postbus 121 5420 AC Gemert • Dommel 36 5422 VH Gemert T 0492 39 11 11 • E [email protected] • I www.vosdruk.nl

U volgt 1 les per week, tenzij anders aangegeven.

instroomcursussen talen 10

Engels Engels 2e niveau - ERK A1 Engels 3e niveau - ERK A1 Engels 5e niveau - ERK A2 Engels Eenvoudige conversatie Frans Frans 2e niveau - ERK A1 Frans 4e niveau - ERK A2 Frans Opstap naar Conversatie I - ERK A2/B1 Frans Conversatie Niveau II - ERK B1/B2 Spaans Spaans 2e niveau - ERK A1.2 Spaans 3e niveau - ERK A2.1 Spaans 3e niveau - ERK A2.1 Spaans 3e niveau - ERK A2.1 Spaans 4e niveau - ERK A2.2 Spaans 5e niveau - ERK B1.1 Spaans 5e niveau - ERK B1.1 Spaans 6e niveau - ERK B1.2 Italiaans Italiaans niveau 2 Italiaans niveau 3 Latijn Latijn vervolg Duits Duits conversatie

Dag woensdag dinsdag dinsdag donderdag Dag maandag dinsdag dinsdag maandag Dag woensdag maandag donderdag donderdag dinsdag dinsdag woensdag woensdag Dag maandag dinsdag Dag maandag Dag woensdag

Startdatum 15 jan 14 21 jan 14 14 jan 14 30 jan 14 Startdatum 13 jan 14 14 jan 14 21 jan 14 20 jan 14 Startdatum 22 jan 14 13 jan 14 23 jan 14 23 jan 14 14 jan 14 21 jan 14 22 jan 14 15 jan 14 Startdatum 13 jan 14 21 jan 14 Startdatum 20 jan 14 Startdatum 15 jan 14

instroomcursussen talen

Aanvangstijd 18.45 uur 10.20 uur 18.45 uur 10.45 uur Aanvangstijd 18.45 uur 20.55 uur 09.15 uur 21.05 uur Aanvangstijd 10.35 uur 20.50 uur 09.30 uur 21.15 uur 20.00 uur 09.30 uur 09.00 uur 20.00 uur Aanvangstijd 20.00 uur 11.00 uur Aanvangstijd 10.30 uur Aanvangstijd 10.00 uur

Cursusduur 14 x 70 min. 10 x 1¼ uur 14 x 70 min. 10 x 1 uur Cursusduur 14 x 70 min. 14 x 70 min. 10 x 1 uur 10 x 1 uur Cursusduur 10 x 1½ uur 14 x 70 min. 10 x 1¼ uur 14 x 70 min. 14 x 70 min. 10 x 1¼ uur 10 x 1½ uur 14 x 70 min. Cursusduur 14 x 70 min. 10 x 1¼ uur Cursusduur 12 x 2 uur Cursusduur 10 x 1 uur

Cursuscode TAL025 TAL035 TAL052 TAL071 Cursuscode TAL121 TAL141 TAL172 TAL186 Cursuscode TAL224 TAL233 TAL234 TAL235 TAL242 TAL254 TAL253 TAL261 Cursuscode TAL322 TAL332 Cursuscode TAL728 Cursuscode TAL536

Prijs E 91 E 72 E 91 E 72 Prijs E 91 E 91 E 72 E 72 Prijs E 72 E 92 E 72 E 92 E 91 E 72 E 72 E 91 Prijs E 91 E 72 Prijs E 193 Prijs E 71

11

Opfriscursus Nederlands

Nederlands voor anderstaligen - NT2

Velen van u hebben vroeger op school Nederlandse les gehad, maar soms is dat alweer een hele tijd geleden. Hoe zat het ook alweer met woordsoorten benoemen en ontleden? En dan die spelling. Steeds weer veranderingen, maar wat is nú de juiste spelling. In deze cursus wordt uw grammatica weer opgefrist. Wij gaan zinnen ontleden: persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bepalingen. Ook wordt aandacht besteed aan woordsoorten benoemen (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord, betrekkelijk voornaamwoord). Verder komt de spelling van de werkwoorden aan bod en de ‘top vijftig van spelfouten’. De verschillende begrippen worden uitgelegd aan de hand van voorbeelden en u gaat zelf flink aan het oefenen!

Deze cursus is bedoeld voor hen die geen of te weinig kennis hebben van de Nederlandse taal. De taal van het dagelijks leven staat centraal. Aandacht wordt besteed aan de vaardigheden lezen, luisteren, schrijven en spreken. Cursisten dienen een middelbare school in hun eigen land gevolgd te hebben. De cursus wordt gegeven op verschillende niveaus. Degenen die de Nederlandse taal al enigszins beheersen worden in een groep geplaatst die bij hun niveau van het Nederlands past. Wie niveau A2 beheerst kan zich enigszins redden in de Nederlandse samenleving. Voor diegenen die het Nederlands goed willen beheersen is het mogelijk om na beheersing van niveau B1 deel te nemen aan het Staatsexamen NT2 II. De lessen worden zowel overdag als ’s avonds gegeven. De niveaus van de groepen corresponderen met de niveaus volgens het Europese referentiekader.


start dinsdag 4 februari 21.05 uur 10 x 1¼ uur (1 les per week) E 97

nederlands 12

nederlands anderstaligen

Versnelde Inburgeringscursussen

Versnelde Inburgeringscursus

Het inburgeringsexamen bestaat uit vijf toetsen en beoordeelt uw kennis van de Nederlandse taal en uw kennis van de Nederlandse samenleving. Als u voor alle examens bent geslaagd, krijgt u het inburgeringsdiploma.

Het doel van deze cursus is het verhogen van de algemene Nederlandse taalkennis. (van A1 naar A2 min., zie Europees Referentiekader: www.erk.nl). De cursus is zeer taakgericht en bevordert de ontwikkeling van de praktische vaardigheden in alledaagse situaties.

Om uw doel gemakkelijker en sneller te bereiken en u goed voor te bereiden op het nieuwe inburgeringsexamen (Wet Inburgering 2013), kunt u een inburgeringscursus volgen in twee stappen. Het instapniveau is A1 en om het juiste niveau te bepalen, zal er vooraf een intake gesprek plaatsvinden. Data: donderdag 19 december of op maandag 6 januari. Een intake gesprek duurt ongeveer 15 minuten.

Een basis Nederlandse taalkennis is nodig om deze cursus te kunnen volgen. (Niveau A1)

Code TAL405 Cursusduur Cursusprijs Lesmateriaal

1e les dinsdag 7 januari - 09.30 uur 2e les vrijdag 10 januari - 09.30 uur 20 x 2 uur (2 lessen per week) E 279 In overleg met docent.

13

Examentraining Inburgering

Dagcursus

Het doel van deze cursus is de optimale voorbereiding op het nieuwe Inburgeringsexamen. Tijdens deze cursus worden alle onderdelen van het inburgeringsexamen behandeld: Kennis Nederlandse Samenleving (KNS) Spreekvaardigheid Luistervaardigheid Leesvaardigheid en Schrijfvaardigheid Een basis Nederlandse taalkennis is nodig om deze cursus te kunnen volgen. (Niveau A2 min)

Niveau 0

n n

A1 start dinsdag 7 januari - 13.00 uur 12 x 1¾ uur (1 les per week) E 149 In overleg met docent.


n n n


1e les dinsdag 1 april - 09.30 uur 2e les vrijdag 4 april - 09.30 uur 20 x 2 uur (2 lessen per week) E 279 In overleg met docent.

Niveau A1 Code TAL412 Cursusduur Cursusprijs Lesmateriaal


nederlands anderstaligen 14

A2 start dinsdag 7 januari - 13.30 uur 12 x 1¾ uur (1 les per week) E 149 In overleg met docent.

B1 1e les dinsdag 7 januari - 09.30 uur 2e les vrijdag 10 januari - 09.30 uur 24 x 2 uur (2 lessen per week) E 338 In overleg met docent.

Avondcursus Niveau 0

A1



Niveau B1 start maandag 6 januari - 20.15 uur 12 x 1¾ uur (1 les per week) E 149 In overleg met docent.


A2 start woensdag 8 januari - 18.30 uur 12 x 1¾ uur (1 les per week) E 149 In overleg met docent.

B1 start donderdag 9 januari - 21.15 uur 12 x 1¾ uur (1 les per week) E 149 In overleg met docent.

B2


start donderdag 9 januari - 18.15 uur 12 x 1¾ uur (1 les per week) E 149 In overleg met docent.

Zeer intensieve Cursus Niveau 0

A1

Code TAL407 Lesdagen Aanvangstijden Cursusduur Cursusprijs Lesmateriaal

start maandag 2 juni maandag 2, 16 en 23 juni woensdag 4, 11, 18 en 25 juni donderdag 5, 12, 19 en 26 juni 09.30 - 12.00 en 13.00 - 15.00 uur 11 x 4½ uur (3 lesdagen per week) E 352 In overleg met docent.

15

Taal werkt beter

Examentraining NT2

Deze cursus is speciaal bestemd voor anderstalige werknemers zonder inburgeringsverplichting. We gebruiken de nieuwe methode ‘Taal werkt beter’(uitgeverij Boom) die nauw aansluit bij de situatie op de werkvloer met onderwerpen als roosters en werktijden, veiligheid- hygiëne op het werk, ziek en beter melden. Er is veel aandacht voor spreek- en schrijfopdrachten. Het (werk) boek geeft tevens toegang tot de website van de uitgever met extra oefenopdrachten, woordenlijsten, audiomateriaal en toetsen. De lessen worden klassikaal gegeven, daarnaast is er gelegenheid om in groepen te werken. Er wordt ook een beroep gedaan op zelfwerkzaamheid, hetgeen betekent dat je thuis aan zelfstudie doet.

Het Staatsexamen NT2 is een landelijk examen. Het is in principe bedoeld voor iedereen van 18 jaar of ouder die over een bewijs moet beschikken om te laten zien, dat hij of zij de Nederlandse taal voldoende beheerst om in ons land te studeren of te werken. De Volksuniversiteit leidt op voor het examen NT2, programma II en is bedoeld voor mensen die een midden- of hogere kaderfunctie willen vervullen of gaan studeren aan universiteit of in het hoger beroepsonderwijs. Het examen bestaat uit vier onderdelen: lezen, luisteren, spreken en schrijven. Het is ook mogelijk om per onderdeel examen te doen.

Code TAL404 Aanvangstijd Cursusduur Cursusprijs Lesmateriaal

Niveau B1

start donderdag 9 januari 18.25 uur 12 x 1½ uur (1 les per week) E 139 In overleg met docent.


nederlands anderstaligen 16

B2 + examentraining 1e les dinsdag 7 januari - 09.30 uur 2e les vrijdag 10 januari - 09.30 uur 24 x 2 uur (2 lessen per week) E 338 In overleg met docent.

Volksuniversiteit ‘s-Hertogenbosch heeft een zeer ruim aanbod van korte, intensieve trainingen in diverse richtingen op het gebied van Vaardigheidstrainingen. Het uitgangspunt van deze cursussen is dat deze zeer praktijkgericht, actief en uitdagend zijn. De cursussen kunnen gebruikt worden als ondersteuning in het uitoefenen van het beroep maar kunnen ook voor de persoonlijke ontwikkeling ingezet worden.


17

vaardigheidstrainingen 17

inhoud Persoonlijke ontwikkeling

Computervaardigheden

19 Kleur- en Stijladvies ‘Wat je draagt ben je zelf?’

27 28 29 30

n n

Communicatievaardigheden 20 Leren lezen in 40 uur n

Persoonlijke effectiviteit 20 21 22 23 24 25 n n n n n n n

n n n n

18

Emotionele intelligentie Loopbaanoriëntatie Mindmappen Geheugentraining NLP Gelaatkunde Lichaamstaal en non-verbale communicatie Krachtig communiceren Veelzijdig communiceren SPOENCK Een Verfrissende Blik

n n n n n n

Wegwijs met Windows 8 Omgaan met de Ipad Omgaan met de Tablad, Android Digitaal fotoalbum maken Sociale media Foto’s ordenen met Picasa

Kleur- en stijladvies

‘Wat je draagt ben je zelf?’ - workshop

Voor de moderne vrouw Wilt u er ook graag op uw mooist uitzien? U kunt namelijk maar één keer een eerste indruk maken. De juiste kleur en stijl van uw kleding kunnen u hierbij al een heel eind op weg helpen. Herma Moolenaar (Mooi Advies, Rosmalen) verzorgt ook bij de Volksuniversiteit ’s-Hertogenbosch een gezellige en leerzame cursus over kleur, make-up, kledingstijl en garderobeplanning. Zo leert u hoe u er altijd stralend uit kunt zien, zakelijk én in uw vrije tijd. U kunt eventueel een kijkje nemen op de website www.mooiadvies.nl.

Laat met kleding zien wie je bent, of wat je wilt uitstralen. Deze workshop, bestaande uit 3 bijeenkomsten, gaat over het Uiterlijk en het Innerlijk. Beide zijn belangrijk en kun je niet los van elkaar zien. Je weet wie je bent, je weet wat je wilt, maar laat je dat ook zien? Kleding is een ‘non-verbaal’ communicatiemiddel. Dit is iets wat je onbewust wel weet. Tijdens deze bijeenkomsten maken we het onbewuste bewust en gaan zo leren spelen met kleding. Je zelfvertrouwen wordt vergroot wanneer je er op je best uitziet. Deze workshop geeft een verdieping op de cursus Kleur- en Stijladvies. Het is daarom prettig wanneer je eerst de cursus Kleur- en Stijladvies hebt gevolgd.

Code VVT054 start woensdag 12 maart Aanvangstijd 19.15 uur Cursusduur 5 x 2½ uur (1 les per week) Docente Herma Moolenaar | www.mooiadvies.nl Cursusprijs E 115 Lesmateriaal E 12,50 via de docente.

Code VVT056 start woensdag 23 april Aanvangstijd 19.15 uur Workshop 3 x 2½ uur (1 les per week) Docente Herma Moolenaar | www.mooiadvies.nl Cursusprijs E 62 Lesmateriaal E 12,50 via de docente.

persoonlijke ontwikkeling 19

Leren lezen in 40 uur - als het kind er aan toe is!

Emotionele intelligentie - de sleutel tot meer

Veel kleuterleerkrachten worden geacht letterkennis bij te brengen. Bij kleuters beklijft dit niet, maar als een kind aan lezen toe is, kent het in 40 uur alle letters (minus Q, X en Y) en kan het lezen. Dat is in de praktijk getoetst bij een Bussumse basisschool. Het geheel draait om de leesproef. Als kleuter Sonja SONJA, PAPA en MAMA kan schrijven, wordt nagegaan of ze nieuwe klankzuivere woorden als JAS, SAP en MOP kan lezen. Als ze JAS leest als ‘J, a, s; jas’ is ze toe aan lezen; als ze ‘J, a, s’ leest, niet. In vier avonden van twee uur elk leert u vast te stellen of een kind aan lezen toe is en hoe het leren lezen dan verder gaat. Ouders doen thuis de leesproef en leerkrachten op school.

Op het werk en ook privé wordt vaak van ons verlangd dat we een rationele instelling hebben. Maar zijn we wel zo rationeel? Bij problemen met familie, vrienden, collega’s, medewerkers en leidinggevenden trappen we steeds weer in dezelfde valkuilen. Onze emoties bepalen vaak hoe we ons gedragen. Tijdens de training leer je hoe je je inlevingsvermogen en sociale vaardigheden kunt ontwikkelen en hoe je beter kunt omgaan met je eigen emoties en die van de ander. Wat levert de training je op: Je komt meer voor jezelf op, je hebt van reacties van anderen minder (lang) last, je bent in staat om rustiger te blijven in ‘prikkelende situaties’.

Code VVT150 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs

Code VVT262 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs Lesmateriaal

start maandag 24 maart 19.30 uur 3 x 2½ uur (1 les per week) Ewald Vervaet E 73

communicatievaardigheden 20

start dinsdag 11 februari 19.30 uur 7 x 2½ uur (1 les per week) Marc Doomernik | www.verfrissende-blik.nl E 144 E 15 via de docent.

persoonlijke effectiviteit

Loopbaanoriëntatie

Mindmappen als Leonardo da Vinci

Ken jezelf in je werk Je brengt in je leven veel waardevolle uren door op je werk. Mag het dan ook leuk zijn? In deze training van 6 avonden gaan we door middel van een aantal vragen (Wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik?) onderzoeken wat je persoonlijkheid je zegt over keuzes in jouw werk. Tijdens de training wordt intensief gewerkt om jouw persoonsprofiel op een speelse wijze in kaart te brengen. De training wordt verzorgd door een ervaren trainer en loopbaanadviseur. Een actieve training, met huiswerkopdrachten voor circa 2 uur per week, die ervoor zorgt dat je inzicht krijgt in je mogelijkheden en bewust stil staat bij de keuzes in je loopbaan.

Mindmapping is een techniek om je brein beter te gebruiken, meer informatie te verwerken, een beter overzicht te houden en structuur aan te brengen in complexe informatie. Wil je beter onthouden wat je hebt bestudeerd, overzichtelijke aantekeningen maken of samenvattingen van boeken, teksten, verslagen of rapporten? Dan is de cursus Mindmapping iets voor jou! Uit de notities vanLeonardo Da Vinci blijkt hoe hij met beeld en tekst tegelijk informatie overbracht. Hij bereikte zijn niveau door consequent een zevental principes toe te passen. Als je deze zelf ook toepast, verbetert je creativiteit, intellect en passie.

Code VVT258 Aanvangstijd Lesdagen Cursusduur Docente Cursusprijs

Code VVT260 start dinsdag 11 februari Aanvangstijd 19.30 uur Cursusduur 4 x 2½ uur (1 les per week) Docent Ary Velstra Cursusprijs E 92 Lesmateriaal Kleurpotloden en/of kleurstiften meenemen.

start woensdag 5 februari 20.30 uur 5/2, 19/2, 12/3, 26/3, 9/4 en 23/4 6 x 2 uur (1 les per 14 dagen) Miranda Neuteboom E 123

21

Geheugentraining - workshop

NLP - introductie

Uw geheugen is bepalend voor succes en vreugde. Bovendien heeft uw geheugen een directe betrokkenheid bij het oplossen van problemen, bij creativiteit en bij elk proces dat verbeeldingskracht vereist. Het is mogelijk om uw geheugen te verbeteren door te weten hoe het werkt en geheugentechnieken toe te passen. In deze workshops leren we: De drie verschillende typen geheugen. Het korte termijn geheugen kunnen we optimaliseren door concentratie en motivatie. Door het toepassen van het ideale herhaalpatroon kunnen we ervoor zorgen dat informatie van het korte naar het lange termijn geheugen gaat. We leren geheugentechnieken zoals: een systeem om getallen te onthouden en het Roman Room of LOCI systeem om zaken in een bepaalde volgorde te onthouden.

NLP ofwel Neuro Linguistisch Programmeren is een cursus voor iedereen die kennis wil maken met zichzelf en met communicatie. In deze cursus wordt u geleerd zuiver te communiceren zowel met uzelf als met anderen. U krijgt meer dan een theoretisch antwoord op de vraag wat NLP is: u krijgt inzicht in uw eigen waarneming, denkprocessen en gedrag. De verworven inzichten kunt u direct toepassen op het werk, privé, of tijdens uw sport. U zult versteld staan van de mogelijkheden in uw dagelijks functioneren en uw algemene gevoel van welbevinden. Het beste kunt u deze training beschouwen als een persoonlijke ontdekkingstocht in etappes. Van de cursisten wordt dan ook een nieuwsgierige houding verwacht. Zelf doen staat in deze cursus centraal.

Code VVT272 start dinsdag 25 maart Aanvangstijd 19.30 uur Workshop 2 x 2½ uur (1 les per week) Docent Ary Velstra Cursusprijs E 44


persoonlijke effectiviteit 22

start donderdag 13 februari 18.45 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Martijn de Jong | www.vidarte.nl E 92 ± E 10 via de docent.

Gelaatkunde (gezichtlezen) Wist je dat je gezicht je precies vertelt hoe jij in elkaar zit? Dat neus, ogen en mond veel meer vertellen dan je ooit kunt bedenken? Dat de vorm van de mond bijvoorbeeld vertelt hoe belangrijk praten voor je is. En wat betekent een grote of een kleine neus? Gezichtlezen is voor iedereen die zijn zelfkennis en/ of zijn mensenkennis wil verdiepen. Door naar jezelf te kijken krijg je meer bewustzijn en inzicht in je eigen drijfveren, wie ben ik en wat wil ik? Ook leent zich het gezichtlezen uitstekend om het potentieel van anderen te ontwikkelen, als je werkt als coach, trainer of in een leidinggevende functie. De cursus gezichtlezen is perfect voor je als je beroepshalve veel met mensen omgaat en gebaat bent bij meer mensenkennis.

Code VVT256 start maandag 3 februari Aanvangstijd 18.30 uur Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week) Docent Jules Faber Cursusprijs E 89 Lesmateriaal E 10 via de docent, zelf meenemen spiegel en een centimeter.

Lichaamstaal en non-verbale communicatie - workshop Wie met zijn lippen zwijgt, schreeuwt het uit met zijn vingertoppen, zei Freud. Wat we via ons lichaam uitdrukken is directer en eerlijker dan wat we vaak zeggen met woorden. Kijk, lees en ontdek de waarheid achter de taal van het lichaam. Hoe goed spreekt u lichaamstaal? Wat voor type lichamen zijn er? Zo verklapt je slaaphouding je persoonlijkheid. Kan men liegen herkennen? Wat is de invloed van de stem. En wat zegt ons onderlichaam. De middelvinger. In deze workshop krijgen deelnemers inzicht in zichzelf en anderen. De theorie wordt direct in de praktijk getoetst, wat leidt tot inzicht en ook tot leuke momenten. Het is een doe en ontdekkingscursus. Code VVT268 start maandag 24 maart Aanvangstijd 18.30 uur Workshop 2 x 2 uur (1 les per week) Docent Jules Faber Cursusprijs E 35 Lesmateriaal E 5 via de docent.

23

Krachtig Communiceren

Veelzijdig communiceren

Krachtig en effectief communiceren. Staan voor je mening. Het lijkt simpel, maar hoe vaak lachen we niet om een grap die niet ‘echt’ leuk is? Hoe vaak zeggen we dat ‘het niet erg is’, terwijl iemand over onze grens is gegaan? In deze cursus ga je aan de slag met je persoonlijke uitstraling en lichaamshouding. Je ervaart hoe het is om ontspannen, maar toch zelfverzekerd en daadkrachtig te communiceren. Als je krachtig overkomt, zul je zien dat je omgeving écht rekening met jou en je mening houdt.

Vaak communiceren we maar op één manier; de manier die we van jongs af aan hebben geleerd. Het beperkt ons in gesprekken met anderen en we weten vaak niet hoe het ook anders kan. In deze cursus leren we belangrijke vaardigheden uit 5 verschillende communicatie-concepten. Deze kunnen we zowel privé als op het werk gebruiken. We gaan communiceren met: Geweldloze communicatie: verzoeken (i.p.v. eisen) Mindfulness: zonder oordeel Compassie: vanuit het hart NLP: afgestemd op de ander Socratisch coachen: bevragen (i.p.v. adviseren). Na deze cursus beschik je over vaardigheden waarmee je een gesprek flexibel en vlotter kunt laten verlopen. Je hebt meer keuzes om een gesprek naar eigen wens te beïnvloeden. n

n

n

n

n

Code VVT254 start maandag 3 februari Aanvangstijd 19.30 uur Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week) Docente Mirjam Voets | www.heerlijk-eerlijk.nl Cursusprijs E 91 Lesmateriaal E 5 via de docente.

Code VVT252 Aanvangstijd Cursusduur Docenten Cursusprijs

persoonlijke effectiviteit 24

start dinsdag 28 januari 19.30 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Lia Goossens en Sigrid Hoppener E 92

SPOENCK

Een Verfrissende Blik

Leven volgens het Pippi Langkous principe ‘richt de wereld in naar je eigen zin’. SPOENCK is het woord dat Pippi verzon voor alles waarvan ze nog niet wist wat het was. Ze verstond de kunst om steeds weer een nieuwe perceptie op het leven te hebben en had een weergaloze aantrekkingskracht. In deze cursus kun je ontdekken hoe je op een Speelse, Pure, Originele, Eigenzinnige, Nieuwsgierige, Creatieve, Kleurrijke manier in het leven kunt staan (SPOENCK). Je creëert met deze eigenschappen een persoonlijke aantrekkingskracht die je zowel privé als op het werk kunt inzetten.

Je hoeft niet te veranderen! Je mag gewoon jezelf blijven. Alleen dan nét even anders. …. Doel van deze training: Met een Verfrissende Blik leer je nét even anders: te Kijken naar dingen te Luisteren naar dingen te Reageren op dingen Met gevoelens omgaan Hierdoor kom je meer op voor jezelf en weet je beter je gevoelens te uiten. Ook leer je respectvoller te reageren naar anderen, zodat ze ook beter accepteren wat je zegt. We geven je ook inzicht in je onbewuste patronen. Daar waar alles begint. Je krijgt inzicht in waarom je telkens weer in dezelfde valkuilen stapt.

Code VVT270 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs


start dinsdag 25 maart 19.30 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Lia Goossens E 92

n n n n

start dinsdag 11 februari 19.30 uur 7 x 2½ uur (1 les per week) Marc Doomernik | www.verfrissende-blik.nl E 144 E 15 via de docent.

25

vanaf medio maart 2014 kunt u ons nieuwe zomerprogramma verwachten

kom de wereld ontdekken bij

www.volksuniversiteitdenbosch.nl

26

Algemene informatie

Wegwijs met Windows 8

Voor alle computercursussen geldt dat een eigen computer thuis onmisbaar is voor het goede verloop van de cursus.

Windows 8 is een totaal nieuwe versie van Windows, die voortborduurt op het fundament van Windows 7. Windows 8 is beschikbaar voor gebruik op computers, laptops en tablets. Tijdens de cursus Windows 8 worden de mogelijkheden van Windows 8 behandeld.

Deelnemers dienen goede kennis te hebben van Windows en om kunnen gaan met de computer en muis. Is dit niet het geval, volg dan eerst een beginnerscursus Windows. In geval de locatie voor de cursus of workshop afwijkend is van de Volksuniversiteit wordt dit bij de informatie vermeld.

Code VVT358 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs

start woensdag 12 maart 18.45 uur 3 x 1¾ uur (1 les per week) Gaab Vergeer E 44

computervaardigheden 27

Omgaan met de Ipad - workshop

Omgaan met Tablet, Android

Een nieuwe manier van werken met computers is de iPad. De multitouchscreen-bediening, alles bedienen met onze vingers, is maar één van de vele veranderingen. De iPad biedt de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier kennis te maken met internet en al diens mogelijkheden. Met de tijd willen meegaan, en ook willen meepraten over de laatste ontwikkelingen. Tijdens deze korte cursus gaan we ondermeer in op de volgende items: Uitpakken en eerste gebruik iPad. iTunes. Mail. Safari. Synchroniseren van de iPad. De iPad inzetten en gebruiken als acceptabele vervanger voor de laptop. Opslaan en plaatsen van bestanden op de iPad (iTunes en Dropbox). Overzicht van de meest productieve (en leuke) apps voor je iPad.

Android is het besturingssysteem van Google voor tablets. Talloze fabrikanten leveren tablets met Android. Deze korte cursus beschrijft hoe u de functies van de tablet zo goed mogelijk kunt benutten. Van het toetsenbord en de installatie tot het gebruik van Apps (de Market) en de bespreking van nuttige tips en trucs.

Code VVT350 Aanvangstijd Workshop Docent Cursusprijs

Code VVT356 Aanvangstijd Workshop Docent Cursusprijs

n n

n

n

- workshop

n

n

n

n

start woensdag 29 januari 18.45 uur 2 x 1¾ uur (1 les per week) Gerrit de Jong E 34


start woensdag 12 februari 18.45 uur 2 x 1¾ uur (1 les per week) Gaab Vergeer E 34

Digitaal fotoalbum maken - workshop Je hebt op je vakantie of bij een feest veel foto’s gemaakt. Allemaal afdrukken is niet zinvol. Met een digitale camera maak je meer foto’s dan nodig is. Is het niet fijn om van de meest imposante en mooiste foto’s een mooi album te kunnen maken, met een mooie verhaallijn. Via bekende afdrukcentrales gaat dat heel erg makkelijk. In een paar lessen helpen we je op weg om met die mooie foto’s een geweldig album te maken, voorzien van pakkende teksten en effecten. Foto’s die niet helemaal goed zijn kunnen op een eenvoudige wijze worden verbeterd. Belichting, rode ogen, bijsnijden etc. Je vakantie of het feest krijgt daardoor een prettige ‘verlenging’, waarvan je tot in lengte van dagen kunt blijven genieten.

Code VVT360 Aanvangstijd Workshop Docent Cursusprijs Locatie

start donderdag 27 maart 19.30 uur 2 x 2 uur (1 les per week) André Leermakers E 39 Jeroen Bosch College ‘s-Hertogenbosch

29

Sociale media

Foto’s ordenen met Picasa

De sociale netwerksites groeien al jaren in populariteit. Maar hoe kunt u op een goede, effectieve en kostenbesparende manier profiteren van deze sociale media? Welke communities zijn ook voor u interessant? Tijdens de cursus Sociale Media leert u de mogelijkheden kennen van Facebook, Twitter, LinkedIn, Google+, Hyves, Youtube, etc. Om de mogelijkheden optimaal te kunnen benutten is het noodzakelijk om op de hoogte te zijn van de diverse vormen van sociale media. Samen met de docent bestudeert u de verschillende vormen en probeert erachter te komen welke voor u interessant zijn. Onderwerpen als user generated content, verschillende soorten blogging, communities, wiki’s, social photo’s en social video komen aan bod.

U kent het wellicht. U maakt heel veel foto’s en weet op een gegeven moment niet meer waar deze op uw computer staan. U bent het overzicht kwijt. Met het gratis programma van Picasa leert u in 5 lessen hoe om te gaan met dit geweldige pakket. U leert uw foto’s te ordenen, technisch te verbeteren: bijvoorbeeld andere belichting, rode ogen verwijderen, aangepaste kleurstelling van de foto’s. Picasa heeft een functie gezichtsherkenning waarmee uw foto’s op persoon kunnen worden geordend. Ook leert u hoe u op een eenvoudige wijze een diavoorstelling en collage of een gezichtsvideo kunt maken en deze eventueel kunt uploaden naar You Tube.

Code VVT352 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs Locatie

Code VVT354 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs Locatie

start dinsdag 4 februari 19.30 uur 5 x 2 uur (1 les per week) Gerrit de Jong E 115 Jeroen Bosch College ‘s-Hertogenbosch


start donderdag 6 februari 19.30 uur 5 x 2 uur (1 les per week) André Leermakers E 122 Jeroen Bosch College ‘s-Hertogenbosch

Cultuur bestaat uit een complex geheel van verschijnselen zoals taaluitingen, ideeën, symbolen, beelden, gebouwen en rituelen. Waar we ook gaan of staan, cultuuruitingen omringen ons. Door middel van cultuureducatie kunt u de maatschappelijke thema’s in een breder perspectief plaatsen. Cultuureducatie bestaat uit de volgende onderdelen: Kunstgeschiedenis Geschiedenis Literatuur Filosofie Muziek


n n n n n

cultuureducatie 31

inhoud Kunstgeschiedenis

Muziek

33 Algemene Kunstgeschiedenis Van het Neoclassicisme tot de hedendaagse kunst Russische avant-garde 34 Kunstgeschiedenis van de fotografie Huiselijke taferelen - Woonhuizen en hun inrichting in Europa door de eeuwen heen 35 Het Rijksmuseum Hedendaagse architectuur in Nederland 36 Excursie Amsterdam: Hermitage en Joods Historisch Museum Drieluik Rusland 37 Santiago de Compostela Divers Egypte n

40 Cursus Opera

n

Filosofie

n

40 Filosofie van het Verlangen

n

n

n

n

Literatuur 41 Boekbespreking vertaalde literatuur n

n n

Lezing met excursie 42 Breda n

n n n

Historische Thema’s 38 39

32

n n n n

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden Gnosis, wijsheid door de eeuwen heen Schotland, een land om verliefd op te worden Kabala en Taal

Lezingen 2014 42 43

n n n n n n

Evangelie van Judas Sterrezaad Actuele tentoonstelling Museum De Pont in Tilburg De 1e wereldoorlog 1914-1918 Salvador Dalí Een archeologische reis langs de Nijl

Algemene kunstgeschiedenis

Russische avant-garde

Van het Neoclassicisme tot de hedendaagse kunst De romantiek is de eerste stroming die zich verzet tegen de officiële kunst van het Neoclassicisme. Deze trend zet door in de 19e eeuw. Gaat kunst over de zichtbare wereld (impressionisme) of probeert die dat juist te overstijgen (symbolisme)? Nietwesterse culturen gaan invloed uitoefenen op de weergave van de werkelijkheid. Vorm- en kleurgebruik worden belangrijker dan de illusie (expressionisme, kubisme en fauvisme). In de 20e eeuw doen nieuwe media hun intrede. Kunst gaat reageren op massamedia (pop-art). Schilders proberen los te komen van de traditie en gaan zich steeds meer richten op de kwaliteiten van hun discipline (modernisme). Het wordt steeds moeilijker om kunst van kitsch te onderscheiden (post-modernisme). Code CUL201 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs Exclusief

start maandag 13 januari 10.00 uur 11 x 2 uur + 1 excursie (1 les per week) Carla van Bree E 167 Entree en vervoer excursie.

Aan het einde van de 19e eeuw begon de Russische kunst meer en meer op eigen benen te staan. Russische schilders en beeldhouwers gingen kijken naar de eigen cultuur. Volksvertellingen en volkskunst vormden de eerste, herontdekte inspiratiebronnen. Maar ook het echte modernisme sloeg toe, vaak nog met de oude cultuur in het achterhoofd: Malevich’ schilderijen zijn enerzijds modern, maar waren in de ogen van de schilder zelf pogingen moderne ikonen te scheppen. Het constructivisme van Tatlin en Gabo laten zelfs een kijk op de werkelijkheid zien die in het westen niet bestond. De nieuwe maatschappelijke ordening van het communisme ondersteunde de nieuwigheid graag maar wees haar uiteindelijk af. In de jaren ’30 was het gedaan met de stormachtige vernieuwing van de Russische avant-garde. Code CUL202 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs

start woensdag 15 januari 10.00 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Carla van Bree E 91

kunstgeschiedenis 33

Kunstgeschiedenis van de fotografie

Huiselijke taferelen Woonhuizen en hun inrichting in Europa door de eeuwen heen

In 1839 werd de fotografie officieel uitgevonden. Aanvankelijk werd de fotografie gewaardeerd om haar objectiviteit. Het oog van de camera loog niet. In de loop van de 19e eeuw ontwikkelde de fotografie zich in technisch opzicht waardoor de fotografie een kwaliteit kreeg die de schilderkunst niet kende, namelijk het vastleggen van beweging. Ook ontstond er een wisselwerking tussen de fotografie en de schilderkunst, waarbij beide disciplines eigenschappen van elkaar overnamen. In de 20e eeuw ging de fotografie juist de eigen kwaliteiten benadrukken: haarscherp beeld, duidelijk contrast, nadruk op de compositie. In de jaren ’70 deed de kleurfotografie haar intrede. Foto’s zijn zelfstandige beelden, maar worden ook gebruikt voor het overbrengen van een (politieke) boodschap. De vraag is: in hoeverre vertelt een foto de waarheid en wiens waarheid? Code CUL203 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs

start woensdag 12 maart 10.00 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Carla van Bree E 91

kunstgeschiedenis 34

Het deel van de Herengracht in Amsterdam bestaat uit een aantal deels goed bewaarde stadspaleizen. Pronkgevels aan de voorzijde en rijk ingerichte vertrekken binnen, geven nog een indruk van het leven van de elite in de 17e en de 18e eeuw. Zo zijn er verspreid over Europa overal historische woonhuizen met de (complete) inventaris bewaard gebleven. In deze cursus wordt gekeken naar de wijze waarop mensen hun huizen hebben gebouwd en ingericht. Wie zijn de belangrijke bouwheren, wat zijn hun specifieke wensen geweest en welke kunstenaars werden gevraagd om het huis, de meubels, het stucwerk en de schilderingen te ontwerpen en uit te voeren? We volgen de ontwikkeling van de woonhuisbouw en wooncultuur vanaf haar vroegste geschiedenis tot in de 20e eeuw. Code CUL221 Code CUL222 Cursusduur Docent Cursusprijs Lesmateriaal

start donderdag 20 februari - 10.00 uur start donderdag 20 februari - 19.30 uur 5 x 2 uur (1 les per week) Joris van Sleeuwen E 76 In overleg met docent.

Het Rijksmuseum

Hedendaagse architectuur in Nederland

Na een jarenlange sluiting is het Rijksmuseum in Amsterdam eindelijk weer geopend voor het publiek. De restauratie van het laat 19e-eeuwse gebouw naar ontwerp van P. Cuypers heeft alle latere bouwkundige ingrepen grotendeels weer ongedaan gemaakt. Het museum heeft haar oude glans weer terug gekregen. Het Spaanse architectenbureau Cruz en Ortiz heeft gezorgd voor aanpassingen aan de moderne tijd. Vele schilderijen en andere kunstwerken zijn de afgelopen jaren gerestaureerd en zullen in een nieuwe opstelling worden gepresenteerd. Het is hoog tijd om weer eens een kijkje te nemen.

In deze nieuwe serie over de eigentijdse Nederlandse architectuur wordt aandacht besteed aan ontwikkelingen van de laatste jaren in het vakgebied. Thema’s als duurzaamheid, energiezuinig bouwen, hergebruik van bestaande architectuur, de internationale oriëntering van architecten en toepassing van nieuwe materialen en technieken hebben de laatste jaren grote veranderingen teweeg gebracht. De invulling hiervan is echter heel verschillend getuige het werk van bijvoorbeeld Benthem en Crouwel (nieuwe station Rotterdam), Wiel Arets (Universiteitsbibliotheek Utrecht), Erik van Egeraat (Egeraattoren [The Rock] langs de A10 in Amsterdam-zuid), Sjoerd Soeters (Stadhuis Zaandam), Hans van Heeswijk (Hermitage Amsterdam) en Liesbeth van der Pol (woningbouw de Grote Wielen in Rosmalen).

Code CUL228 Cursusduur Excursiedatum Docent Cursusprijs Inclusief Exclusief Lesmateriaal

Code CUL224 Code CUL225 Cursusduur Docent Cursusprijs Lesmateriaal

start vrijdag 28 februari - 10.00 uur 3 x 2 uur (1 les per week) + excursie zaterdag 22 maart - 09.30 uur Joris van Sleeuwen E 89 Busreis en rondleiding. Entree en lunch. In overleg met docent.

start donderdag 9 januari - 10.00 uur start donderdag 9 januari - 19.30 uur 5 x 2 uur (1 les per week) Joris van Sleeuwen E 76 In overleg met docent.

35

Hermitage en Joods Historisch Museum

Drieluik Rusland

In de Hermitage gaat de tentoonstelling over een kleine maar zeer invloedrijke groep Franse kunstenaars, waaronder Bonnard en Denis, aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw. Deze kunstenaars hadden kritiek op het impressionisme en verlegden in de schilderkunst de aandacht van de vluchtige impressie naar een meer zelfstandig gebruik van kleur en vorm, los van de directe waarneming. Om de hoek bij Hermitage Amsterdam ligt het Joods Historisch Museum. Op deze tentoonstelling wordt ingegaan op de relatie tussen de componist en schilder Schönberg en de kunstenaar Kandinsky. Een concert van Schönberg inspireerde Kandinsky tot een vrijwel abstract schilderij Impressie III en Schönberg exposeerde schilderijen op de door Kandinsky georganiseerde eerste tentoonstelling van Der Blaue Reiter.

In deze korte cursus worden drie belangrijke perioden uit de kunsten architectuurgeschiedenis van Rusland besproken. 1) de Russisch-Orthodoxe Middeleeuwen: koepelkerken en ikonen 2) de Renaissance in Moskou en de Barok in St. Petersburg: het Kremlin en het Winterpaleis 3) de vroegmoderne periode: de Sovjet-Unie en de opkomst van de abstracte kunst en de moderne architectuur.

Code CUL270 zaterdag 8 februari Tijdsduur 11.00 uur tot 16.00 uur Docent Joris van Sleeuwen Prijs E 20 incl. rondleiding - excl. vervoer en entree Informatie Verzamelen bij Hermitage Amsterdam om 10.45 uur. Vervoer is op eigen gelegenheid. Treinreizigers: vertrek vanaf Den Bosch Centraal om 09.23 uur. Tickets toegang E 24,-. Museumjaarkaart: gratis toegang.

Code CUL230 Lesdagen Code CUL232 Lesdagen Cursusduur Docent Cursusprijs Lesmateriaal

start donderdag 3 april - 19.30 uur 3/4, 10/4 en 17/4 start vrijdag 4 april - 10.00 uur 4/4, 11/4 en 18/4 3 x 2 uur (1 les per week) Joris van Sleeuwen E 34 In overleg met docent.

excursie amsterdam kunstgeschiedenis 36

Santiago de Compostela

Divers Egypte

Kunst langs de Jacobswegen De bedevaart naar Santiago de Compostela in Noord-Spanje kreeg over de eeuwen heen (tot op de dag van vandaag) miljoenen pelgrims in de greep. Nieuwsgierig om te ervaren wat de mensen drijft gaan ook wij op reis. We wandelen met de pelgrims mee en bezoeken de bezienswaardigheden die hen worden voorgehouden. Een kunstreis langs romaanse en gotische hoogtepunten. Les 1 De reis begint in Bijbels Jeruzalem waar apostel Jacobus leefde; Les 2 Start vanuit Nederland; Les 3 Uitgezette pelgrimswegen in Nederland en België; Les 4 - 7 De vier Jacobswegen in Frankrijk; Les 8 Franse wegen in Spanje naar Santiago de Compostela. Code CUL240 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs

start dinsdag 28 januari 13.30 uur 8 x 2 uur (1 les per week) Cor van Vliet | www.corvanvlietdia-art.com E 162

Het onderzoek naar het oude Egypte begon in 1798 met de expeditie van Napoleon. Sindsdien zijn archeologen erin geslaagd om vele geheimen van de farao’s te ontsluieren. In de cursus ‘Divers Egypte’ staat in iedere les een ander interessant Egyptisch onderwerp centraal. Een willekeurige greep: Waren de Egyptenaren de uitvinders van faience? Wie wilde Ramses III vermoorden? Hoe konden de Zwarte farao’s in Egypte aan de macht komen? Welk doel dienden de miljoenen hondenmummies die in Sakkara werden aangetroffen? Tijdens de lessen, waarin ook een paar documentaires aan een kritisch onderzoek zullen worden onderworpen, wordt getracht om op bovenstaande vragen een antwoord te geven.

Code CUL250 start vrijdag 17 januari Aanvangstijd 09.30 uur Lesdagen 17/1, 24/1, 31/1, 7/2, 14/2, 21/2, 14/3, en 28/3 Cursusduur 8 x 2½ uur Docente Hendrikje Nouwens Cursusprijs E 142

37

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Gnosis, wijsheid door de eeuwen heen

U leert over de geschiedenis van het ontstaan van Nederland tussen 1477 en 1702. Over de bloeiende welvaart, de Opstand tegen de Spanjaarden en de strijd om macht. Tevens komt aan de orde het bestaan van de Lage Landen onder Bourgondisch, Habsburgs en Spaans gezag. Daarna zult u meer te weten komen over de Reformatie, vervolgingen, de Tachtigjarige Oorlog en de eenwording van de Republiek. Hierbij zullen aan bod komen politiek, cultuur, economie en religie. Tenslotte wordt er ook gekeken naar de machtsstrijd tussen Maurits van Oranje en Johan van Oldenbarnevelt, en tussen Willem II/Willem III en de gebroeders De Witt. Er wordt daardoor nauwkeuriger gekeken naar politieke situaties binnen de Republiek.

Gnosis of ‘innerlijke wijsheid’ is vanaf het ontstaan van de mensheid als een gouden draad terug te vinden in nagenoeg alle religies en geestelijke stromingen. Het woord is afkomstig van het Griekse `gnosis`, dat kennis of inzicht betekent. Kenmerkend voor gnostici is dat ze niet geloven (in godsdienstige zin), maar de innerlijke morele autoriteit stellen boven elk uiterlijk gezag. Gnosis geldt tegenwoordig algemeen als de derde component binnen de Europese cultuurtraditie, naast filosofie en theologie. Na een algemene introductie wordt aan de hand van overgeleverde bronteksten het spoor van de gnosis zichtbaar gemaakt. Aan bod komen: de Katharen, Pelagius, Boëthius, Tauler, Scotus Eriugena en Paracelsus.

Code CUL356 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs

Code CUL354 start donderdag 13 februari Aanvangstijd 13.30 uur Lesdagen 13/2, 27/2, 13/3, 27/3, 10/4, en 24/4 Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per 14 dagen) Docenten Johan van der Cammen en Dick van Niekerk Cursusprijs E 109 Lesmateriaal E 10 via de docent.

start vrijdag 14 februari 09.30 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Joyce van Os E 109

historische thema’s 38

Van de vroege middeleeuwen naar de Renaissance

Schotland

Kabbala & Taal

een land om verliefd op te worden Schotland, een land met een overdadige imponerende natuur, soms zo ruig dat je er helemaal stil van wordt. Bij terugkomst in de bewoonde wereld krijg je al snel heimwee. Ook een land met een intrigerende geschiedenis, je komt er niet meer van los. Les 1: Kennismaken met Schotland o.m. films en muziek Les 2: Highlights van o.a. Edinburg, Sirling, Iona e.a. Les 3: Beroemde Schotten Les 4: Mijlpalen in de Schotse geschiedenis.

Code CUL360 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs

start dinsdag 25 maart 13.30 uur 4 x 1½ uur (1 les per week) Aad Engelfriet E 49

Een onderdeel van de kabbala is de Hebreeuwse taalmystiek. Kabbalisten beschouwen deze 22 letters van het alfabet als de oerkrachten van het universum, die geheime krachten bezitten. Praktisch alle alfabetten (Grieks, Latijn, Engels, Sanskrit etc.) zijn afgeleid uit het Hebreeuws. Ook het Nederlands kent nog enkele kenmerken ervan. Om de kracht van de letters te laten zien worden thema’s als liefde en verliefdheid, groei en crisis, leven en dood etc. gebruikt. Bij elk thema worden kunstwerken van o.a. Klimt, Bacon, Degas, Chagall, Renoir, Monet en Gauguin gebruikt ter ondersteuning van de inhoud. De bedoeling is om zo de diepte van deze taal te zien en vooral haar kabbalistische geheimen te leren kennen. Voorkennis van het Hebreeuws is niet nodig. Code CUL350 start donderdag 13 februari Aanvangstijd 10.00 uur Cursusduur 6 x 2 uur (1 les per week) Docente Karin Daalderop Cursusprijs E 109 Lesmateriaal E 10 via de docente.

39

Cursus Opera

Filosofie van het Verlangen

In de vijf bijeenkomsten van de cursus opera besteden we aandacht aan de totstandkoming van een opera, een blik achter de coulissen, dus. Ook zetten we de broertjes en zusjes van de opera (operette, musical, zarzuela etc.) in het zonnetje. Verder bekijken we fragmenten van opera´s die een speciaal thema hebben. Tijdens de laatste les gaan we proberen om een stem te herkennen, vooral van de zangers die op het ogenblik in de belangstelling staan.

Wat willen we eigenlijk als we verlangen, wat missen we? Volgens sommigen zijn we op zoek naar een goed leven, naar geluk. Maar wat houdt dat dan precies in? De filosoof Coen Simon is in zijn boek ‘Wachten op geluk’ op zoek gegaan naar de aard van het verlangen en heeft geprobeerd die aan de hand van zijn eigen levenservaring te ontrafelen. Vragen die daarbij aan bod kwamen zijn o.a. Wat betekent verlangen naar het goede en verlangen naar zin, en wat is het verlangen naar gemeenschappelijkheid? Om die vragen te beantwoorden wordt niet alleen iedere week een gedeelte uit het boek besproken, maar worden ook de dagelijkse gebeurtenissen erbij betrokken.

Code CUL602 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs

Code CUL412 Code CUL414 Cursusduur Docente Cursusprijs Aanschaffen

start donderdag 6 februari 13.30 uur 5 x 2 uur (1 les per week) Adrienne Termeer E 42

muziek 40

start maandag 27 januari - 13.30 uur start dinsdag 28 januari - 19.30 uur 10 x 2 uur (1 les per week) Will van Bockel E 99 Coen Simon, Wachten op Geluk; Een filosofie van het verlangen, Ambo Amsterdam, ISBN 978 90 263 2558 8

filosofie

Boekbespreking vertaalde literatuur Voor eenieder die van lezen houdt en zijn/haar leeservaringen met anderen wil delen. Gemiddeld eens per drie weken lezen we een boek uit een ander taalgebied, dat we in de Nederlandse vertaling behandelen. Tijdens de bijeenkomsten bespreken we de boeken aan de hand van discussievragen over thematiek, stijl, personages, literaire verwijzingen, etc. Het eerste boek dient u voor de eerste bijeenkomst gelezen te hebben.

Literatuur en (klassieke) muziek Vikram Seth (India) – Verwante stemmen De pianostemmer van Pascal Mercier Thomas Mann (Duitsland) – Doctor Faustus Code CUL520 Aanvangstijd Lesdagen Cursusduur Docent Cursusprijs

start vrijdag 21 februari 09.30 uur 21/2, 14/3 en 4/4 3 x 2 uur César Noordewier E 52

literatuur 41

Breda

Evangelie van Judas

Breda, beroemd door het typisch Nederlandse Trojaanse paard, een turfschip. Natuurlijk gaan we dieper in op de meest recente onderzoeken naar de beroemde gebeurtenis uit 1590. Maar Breda is meer, eeuwenlang de belangrijkste woonplaats van de Nassau’s! In de OLV Kerk vinden we nog steeds de Nassause Prinsenkapel, in de 16e eeuw de meest luxe privé kapel ten noorden van de Alpen met een beroemd Bourgondisch Praalgraf. En de Prinsenbank, waar in 1945 Koningin Wilhelmina weer welkom werd geheten! Na 1945 heeft ‘niemand’ daar meer ingezeten. Breda kent ook een schitterend Begijnhof, inclusief unieke heksenbol. Max. aantal deelnemers 15. Reisinformatie wordt verstrekt tijdens de lezing.

In het Judasevangelie is Judas geen verrader, maar de belangrijkste leerling, die de woorden van Jezus begreep. Hij is de leerling die door Jezus wordt ingewijd in de geheimenissen van het Koninkrijk der Hemelen. Deze ‘paradox’ kan heel goed begrepen worden als de bijbel gezien wordt als een symbolisch inwijdingsverhaal. Het gaat over een proces dat mogelijk in onszelf plaats vindt. De kruisgang kan in onszelf plaats vinden. De kruisgang vindt plaats voor de opstanding. Wij moeten onszelf en dit proces heel goed begrijpen om er aan mee te kunnen werken en deze kruisgang en dus de opstanding mogelijk te maken. Judas wordt verlicht en begrijpt wat zijn opdracht is.

Code CUL950 Lezing dinsdag 13 mei - 13.30 - 15.00 uur Excursie dinsdag 20 mei - 09.15 - 16.00 uur Docent Aad Engelfried Cursusprijs E 32 Exclusief Treinreis, entreegelden en lunch. Overige Goed ter been, excursie gaat ook door bij slecht weer.

Code CUL364 Tijdsduur Docent Prijs

lezing met excursie 42

vrijdag 4 april 10.00 uur tot ca. 12.00 uur Arnold Stevelink E6

lezingen

Lezingen 2014 Lezingen zijn op vrijdag Tijdsduur 10.00 uur tot ca.12.00 uur Prijs E6

De 1e wereldoorlog 1914-1918 In zijn verhaal zal Bosschenaar Henk van der Linden in grote lijnen vertellen over de achtergronden van deze wereldbrand, het verloop ervan, de effecten op ons eigen land en de naweeën later. Code CUL927 vrijdag 7 februari Spreker Henk van der Linden

Sterrezaad In deze lezing zal ingegaan worden op de mogelijkheid of er buitenaards leven is en of wij dat ook kunnen vaststellen. Met voorbeelden door alle tijden heen, laat de spreker u aan de hand van schilderijen en afbeeldingen uit voorgaande tijden, de aanwezigheid van UFO’s zien. Code CUL925 vrijdag 10 januari Spreker Cor van der Horst

Salvador Dalí Salvador Dalí (1904-1989) was een Catalaanse schilder die de wereld versteld deed staan. Uitzonderlijk begaafd als hij was, gebruikte hij zijn schilderkunst om zichzelf en zijn wereldvreemde ideeën te propageren. Code CUL928 vrijdag 21 februari Spreker Cor van Vliet

Actuele tentoonstelling Museum De Pont in Tilburg In deze lezing zal in zijn geheel ingegaan worden op de tentoonstelling die bij Museum De Pont in maart 2014 te zien zal zijn. Code CUL926 vrijdag 24 januari Spreker Carla van Bree

Een archeologische reis langs de Nijl Tijdens deze lezing maakt u een virtuele reis langs een aantal belangrijke archeologische bezienswaardigheden in Egypte. Code CUL929 vrijdag 21 maart Spreker Hendrikje Nouwens

43

inschrijfformulier Graag het volledig ingevulde formulier opsturen naar of inleveren bij de Volksuniversiteit ‘s-Hertogenbosch H avensingel 24 n 5211 TX ‘s- H ertogenbosch n I ncassant ID NL94ZZZ410805200000

Voorletters ................................. N aam ...........................................................................

Mevr.

Dhr.

Adres ......................................................................................................................................................... Postcode ................................... Woonplaats ...........................................................................................

‘s-Hertogenbosch

E-mail .................................................................................................

Betaling

contant (alleen mogelijk bij inlevering van dit formulier op

Geboortedatum ..................................................................................

éénmalige machtiging

Telefoon .............................................................................................

Eénmalige machtiging: Ondergetekende verleent toestemming aan de Volksuniversiteit ‘s-Hertogenbosch om éénmalig het cursusgeld van zijn/ haar rekening af te schrijven, indien de cursus doorgaat. Wanneer u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen acht weken na afschrijven contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden.

de administratie van de Volksuniversiteit)

Mobiel ................................................................................................ Biebpasnummer .............................................. (zie alg. voorwaarden)* Ik schrijf me in voor: Codenr.

Cursus / Workshop

IBAN nummer .................................................................................... Prijs E

.................... ............................................................ ....................

Datum ................................................................................................ Ten name van ...................................................................................

.................... ............................................................ ....................

44

.................... ............................................................ ....................

Handtekening ....................................................................................

.................... ............................................................ ....................

Door ondertekening accepteer ik de algemene voorwaarden.* * Onze algemene voorwaarden vindt u op pagina 66. Ook verkrijgbaar bij onze administratie en te vinden op www.volksuniversiteitdenbosch.nl.

Menselijk gedrag bestaat uit een geheel van denken, doen, waarnemen en voelen. Zelfkennis is belangrijk om de eigen denkwijze, de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de eigen geest en van het eigen lichaam te kunnen inschatten. Volledige en betrouwbare zelfkennis kan slechts dankzij de omgang met anderen verkregen worden.


De kennis van onze natuur en milieu zorgt voor kennis en inzicht in de wereld om ons heen. Volksuniversiteit ’s-Hertogenbosch biedt diverse cursussen aan op het gebied van Natuur en Gezondheid, Persoonlijke Balans en Beweging en Ontspanning.

mens en milieu 45

inhoud Psychologie

Beweging en ontspanning

47 Jungiaanse psychologie

52 53

n

n n

Natuur en gezondheid 47 Basiscursus tuinontwerp 48 Gezond moestuinieren: leuk, lekker èn uitdagend! Natuurlijk composteren 49 Bodem bewerken voor tuinaanleg Oervoeding en de vergeten groenten n n

n n n

Persoonlijke balans 50 51

46

n n n n

Vervolgcursus ‘De monnik in jezelf’ Hooggevoeligheid als kwaliteit Feng Shui Mindful afvallen

n

n

Tai Chi - voor beginners Qigong Omgaan met nieuwe aardefrequenties Mindfulness - introductie

Lezingen 54 Eco-economy in de nieuwe 3.0. samenleving Gezonde groenten en planten begint bij een gezonde bodem n

n

Jungiaanse psychologie

Basiscursus tuinontwerp

Een praktische zelfverkenning In deze cursus worden de belangrijkste begrippen uit de Jungiaanse psychologie belicht en behandeld. Jung wordt vaak slecht begrepen, vooral door de moeilijke taal in zijn boeken. In deze cursus worden zijn uitspraken dan ook vertaald voor de leek en dat blijkt voor velen een openbaring. Dat Jung de laatste tijd steeds meer in de belangstelling staat, heeft ongetwijfeld te maken met de brug die hij slaat tussen het oosters en het westers denken, tussen gevoelens en spiritualiteit enerzijds en wetenschappelijk rationalisme anderzijds. Daarmee was hij voor velen té mystiek, maar voor anderen het antwoord op hun vragen.

In deze cursus worden alle facetten van een goed tuinontwerp besproken. U leert wat Tuingeluk is (bestaat dat eigenlijk wel?), wat het belang van ruimte, massa en zichtlijnen is en hoe u dat kunt gaan toepassen in uw eigen tuin. In deze cursus is ook een actieve rol voor uzelf weggelegd! Les 1 Wat is tuingeluk? Bestaat het? en kunnen we het ontwerpen? Les 2 Een tuin ontwerpen, hoe doe je dat eigenlijk? Les 3 Kleur, kleur en nog eens kleur Les 4 Een goed beplantingsplan maken Les 5 Het maken van een eigen ontwerp Zelf meenemen: Presentatie map 2-rings - A4 voor aangeboden syllabus, Papier A3 en A4, Kleurpotloden (geen stiften), Liniaal, Grijs potlood, 6B, 4B en B.

Code MMA050 start donderdag 6 februari Aanvangstijd 09.30 uur Cursusduur 10 x 2 uur (1 les per week) Docente Threes Brouwers Cursusprijs E 159 Lesmateriaal ca. E 20 via de docente.

Code MMA354 start donderdag 20 februari - 18.45 uur Lesdagen 20/2, 27/2, 13/3, 20/3, 27/3 Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week) Docente Daniëlle Hulsebos | www.tuin-ontwerpburo.nl Cursusprijs E 59 Locatie Intratuin Rosmalen Lesmateriaal E 7,50 via de docente.

psychologie

natuur en gezondheid 47

Gezond moestuinieren

Natuurlijk composteren

Leuk, lekker èn uitdagend! - workshop Leer over de achtergronden van de gezonde moestuin. Je krijgt practische tips waardoor je direct kunt beginnen. Ook leer je te begrijpen waarom iets goed of fout kan gaan. Aan het eind krijg je een stappenplan waarmee je je eigen tuinplan kunt maken. Geschikt voor mensen die geen ervaring hebben met groenten kweken. Aansluitend kunt u persoonlijk advies krijgen van de docent. Dit is facultatief. Kosten E 10 af te rekenen bij de docent.

Code MMA362 vrijdag 21 maart Workshop 09.30 - 14.00 uur Docente Janneke Tops | www.gezondemoestuin.nl Prijs E 29 Locatie Intratuin Rosmalen Exclusief Lunch (u heeft een half uur lunchpauze) Lesmateriaal E 7,50 via de docente.

Tijdens deze bijeenkomst leert u om te gaan met het natuurlijke composteerproces. U krijgt informatie over o.a.: het bewerken van tuinafval, het opbouwen van een composthoop, het vullen van een compostvat. Ook de verschillende soorten tuinafval worden besproken. De docent voor deze cursus heeft reeds vele jaren ervaring met het composteren van allerlei soorten groenafval. Erg interessant als u houdt van gesloten kringlopen.

Code MMA358 Bijeenkomst Docent Prijs Locatie

natuur en gezondheid 48

vrijdag 14 maart 10.00 - 12.00 uur Lambert van der Veeken | www.vanderveekenrosmalen.nl E5 Vliertwijksestraat 49, 5244 NH Rosmalen

Bodem bewerken voor tuinaanleg

Oervoeding en de vergeten groenten

Door het volgen van deze bijeenkomst zult u beter om kunnen gaan met het bewerken van uw (moes) en/of tuingrond. Er zullen verschillende soorten bewerkingen besproken worden. U gaat dan begrijpen waarom een bepaalde bewerking bij een bepaalde grondsoort hoort en waarom er verschillende machines zijn. Dit alles wordt verteld en uitgelegd door een docent met zeer veel ervaring op dit gebied. Een onmisbare cursus als u gezond wilt telen.

Steeds vaker ontdekken we weer de gezonde vergeten groenten van vroeger, de zogenaamde wilde groenten zoals: de eetbare planten en bloemen en de vergeten (zee)groenten. Wat is nou het grote verschil tussen het voedsel wat we nu tot ons nemen en van zo’n 10.000 jaar geleden? Onze voeding werd steeds meer aangepast aan onze huidige behoefte, maar ons lichaam en onze spijsvertering zijn niet veranderd. Is het mogelijk om in deze moderne tijd goede (oer)voeding te eten en hoe kunnen we kennis van vroeger toepassen in onze huidige samenleving? Enige onderwerpen die aan bod komen zijn: Zee-groenten, vergeten groenten. Oerrecepten en andere gezonde recepten. Wat zijn Superfoods en Raw foods?

Code MMA364 Bijeenkomst Docent Prijs Locatie

Code MMA360 start donderdag 20 maart Aanvangstijd 13.30 uur Cursusduur 2 x 2 uur (1 les per week) Docent Jules Faber Cursusprijs E 35 Lesmateriaal E 6 via de docent.

vrijdag 21 maart 10.00 - 12.00 uur Lambert van der Veeken | www.vanderveekenrosmalen.nl E5 Vliertwijksestraat 49, 5244 NH Rosmalen

49

Vervolgcursus ‘De monnik in jezelf’ Een cursus voor mensen die de monnik in zichzelf nog verder willen ontdekken en verlangen naar meer bezinning in hun leven. Meditatie is een belangrijk onderdeel van de cursus. Thema’s worden uitgediept, zoals: stilte, discipline, eenvoud, werk en gebed, contemplatief leven in de wereld. Er zullen daarnaast teksten gelezen en creatieve opdrachten gedaan worden. Voorwaarde is dat je de basiscursus ‘de monnik in jezelf’ hebt gevolgd.

Code MMA250 Aanvangstijd Lesdagen Cursusduur Docente Cursusprijs

start vrijdag 31 januari 09.30 uur 31/1, 14/2, 28/2, 21/3 en 4/4 5 x 2 uur Antoinette van Gurp E 79

persoonlijke balans 50

Hooggevoeligheid als kwaliteit Wat is intuïtie? Hoe ga je om met jouw (hoog)gevoeligheid? Hoe kun je jezelf afsluiten voor indrukken van buitenaf? Jouw (hoog)gevoeligheid gebruiken voor jezelf en voor anderen! Wat is een menselijk energieveld? Voel je je soms anders dan andere mensen? Heb je het idee dat je heel gevoelig bent? Kun je vaak de sfeer van een bepaalde situatie of van een ander persoon aanvoelen en daar misschien ook wel eens last van hebben? Zou je willen leren om hiermee om te gaan? Deze beginnerscursus gaat over jouw (hoog) gevoeligheid als kwaliteit. Je leert hoe het een bruikbaar instrument kan zijn dat je kan dienen en dat je kan gebruiken in plaats van dat deze eigenschap je alleen maar last bezorgt.

n n n n n

Code MMA256 start vrijdag 14 februari Aanvangstijd 09.30 uur Cursusduur 5 x 2¼ uur (1 les per week) Docent Jan Hogema Cursusprijs E 112 Aandachtspunt Deze cursus raden we af voor mensen die op het moment zich in een psychiatrisch traject bevinden.

Feng Shui

Mindful afvallen

Volgens de leer van Feng Shui wordt je leven beïnvloed door je omgeving, ze beschrijft de relatie tussen mens en natuur, waarom sommige plekken beter geschikt zijn om in te wonen dan andere maar ook wat je er aan kunt doen om dat te verbeteren. Een leefomgeving die harmonieus is ingericht geeft je energie, terwijl een disbalans je energie kost. In deze cursus krijg je aanwijzingen hoe je door eenvoudige aanpassingen, je woning en tuin tot een plek kunt maken, waar je tot rust kunt komen en nieuwe krachten kunt opdoen. Je gaat o.a. met de plattegrond van je eigen huis aan de slag. Voor alle onderwerpen die tijdens deze cursus behandeld worden kijk op www.volksuniversiteitdenbosch.nl

Stop diëten met Mindful eten. Maak een einde aan jo-jo-en en crashdiëten. Afvallen door bewust en aandachtig te eten. Mindfulness is een krachtige methode bij stressvermindering en ongewenste eetpatronen. Mindfulness biedt je de kans om te ontdekken waar jij gevoelig voor bent en hoe jij je automatische eetpatronen kunt doorbreken. Je traint jezelf om signalen van je lichaam goed te herkennen en te interpreteren. Je ontdekt wat je echte behoefte is, leert vrij en ontspannen te worden in je keuzes en meer te genieten van eten. N.B.: Deze training is bedoeld voor mensen met een problematische relatie met eten en/of een onevenwichtig eetpatroon. De training is niet bedoeld voor mensen met een eetstoornis. Zelf meenemen gemakkelijk zittende kleding, schrijfgerei.

Code MMA254 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs Lesmateriaal

Code MMA368 start woensdag 16 april - 10.00 uur Lesdagen 16/4, 23/4, 14/5, 21/5, 28/5, 4/6, 11/6, 18/6 Cursusduur 8 x 2 uur (1 les per week) Docente Sigrid Hoppener Cursusprijs E 149 Aanschaffen Joanna Kortink, Mindful afvallen. Een nieuwe oplossing met blijvend resultaat, ISBN 978 90 215 5291 0 (E 14,95)

start donderdag 13 februari 13.30 uur 3 x 2 uur (1 les per week) Jules Faber E 53 E 10 via de docent.

51

Tai Chi - voor beginners

Qigong

Tai Chi is niet alleen een eeuwenoude Chinese vechtkunst, maar ook een vorm van meditatie in beweging, gericht op het in balans brengen van lichaam en geest. Een vast patroon van rustige, zachte bewegingen zorgt voor een gezonde stroom van energie. Tai Chi oefeningen kunnen therapeutisch toegepast worden tegen chronische klachten zoals reuma/artrose, rugproblemen, hoofdpijn, hoge bloeddruk en klachten die voortkomen uit spanning en stress. De les bestaat uit een warming-up, losse Tai Chi oefeningen en de Tai Chi vorm.

Qigong is een Chinese oefenmethode die gericht is op het verbeteren van de gezondheid. De beoefening vergroot de vitaliteit, verbetert de lichaamshouding, de circulatie van energie, bloed en lichaamsvochten en zuivert het lichaam van ziekteverwekkende factoren. Qigong wordt door veel traditionele Chinese artsen aanbevolen als een uitermate effectieve zelfhulpmethode. Tijdens de lessen worden eenvoudige fysiekeen meditatieve oefeningen onderwezen.



start dinsdag 4 februari 09.30 uur 12 x 1¼ uur (1 les per week) Floris van Berkel E 119 Makkelijk zittende kleding.

beweging en ontspanning 52

start dinsdag 4 februari 11.00 uur 12 x 1 uur (1 les per week) Floris van Berkel E 96 Makkelijk zittende kleding.

Omgaan met nieuwe aardefrequenties

Mindfulness - introductie

21 december 2012 lijkt voorbij te zijn gegaan zonder dat ook maar iets uitgekomen is van alle profetieën. Lijkt, want we zijn wel degelijk overgegaan naar een nieuw tijdperk met hogere trillingsfrequenties. In deze cursus leert u te werken met deze nieuwe frequenties. Dit doen we aan de hand van een stukje theorie, oefeningen en meditaties. De theorie zal ingaan op de 9 dimensies, het kosmisch plan en uw persoonlijke ervaringen en opdrachten hierin. Daarbij gaat u ook ontdekken wat uw trillingsgetal is en in welke dimensie u zit. De oefeningen zijn geïnspireerd op de Oosterse tradities en meditaties zullen veelal met kristallen klankschalen zijn.

‘Waar je aandacht is daar ben je.’ Mindfulness is met milde open aandacht aanwezig zijn. Het leert je om zonder oordeel en bewust in het hier en nu te zijn. Hierdoor kun je uit de automatische piloot stappen en het huidige moment fris bekijken. Dan komt ruimte vrij om eigen keuzes te maken. Volop aanwezig zijn in de maalstroom van je leven en kunnen switchen van een houding van ‘altijd-maar-doen’ naar ‘aanwezig-zijn’. Deze training is een eerste kennismaking met mindfulness. De lessen bestaan uit lichte aandachtsoefeningen, eenvoudige bewegings- en meditatietechnieken die je dagelijks kunt toepassen. Zelf meenemen: gemakkelijk zittende kleding, yogamatje en 1 fleecedeken + kussentje en sloffen of sokken.

Code MMA158 Aanvangstijd Lesdagen Cursusduur Docent Cursusprijs

Code MMA156 start woensdag 12 maart Aanvangstijd 09.15 uur Cursusduur 4 x 2½ uur (1 les per week) Docente Sigrid Hoppener Cursusprijs E 92 Lesmateriaal E 12 via de docente.

start dinsdag 25 maart 13.30 uur 25/3, 1/4, 8/4 en 15/4 4 x 2½ uur Floris van Berkel E 79

53

Eco-economy

Gezonde groenten en planten

in de nieuwe 3.0. samenleving

begint bij een gezonde bodem

Rob de Vrind is docent duurzaamheid en geeft lezingen over heel de wereld m.b.t. dit onderwerp. In een boeiend verhaal met veel treffende beelden neemt hij u mee naar wat er fout dreigt te gaan op deze wereld die dadelijk moet zien rond te komen met negen miljard mensen. Maar ook naar de nieuwste trends en inzichten over hoe het misschien toch gaat lukken deze aarde leefbaar te houden. Een opzienbarend verhaal dat u zicht geeft op de allernieuwste (3.0) ontwikkelingen en de allernieuwste oplossingsrichtingen waarin men begint te denken.

Deze lezing is voor iedereen die geïnteresseerd is in plantenteelt (siertuin/moestuin en andere teelten) maar ook voor degenen die van gezond voedsel houden. De inhoud van deze lezing gaat over de plaats waar de plantengroei begint, de bodem. De kennis over de bodem is gebaseerd op meer dan 40 jaar ervaring van de docent. Aan de hand van voorbeelden leert u omgaan met de bodem op het gebied van aanleg en onderhoud.

Code MMA352 Tijdsduur Docent Prijs

Code MMA356 Tijdsduur Docent Prijs Locatie

dinsdag 4 februari 19.30 uur tot ca. 21.30 uur Rob de Vrind E6

lezingen 54

zaterdag 22 februari 10.00 uur tot ca. 12.00 uur Lambert van der Veeken | www.vanderveekenrosmalen.nl E6 Intratuin Rosmalen

Creativiteit, hobby en spel zijn een bron van inspiratie. In de hectiek van onze maatschappij biedt het niet alleen ontspanning, maar kan het ook een waardevolle aanvulling zijn op de dagelijkse bezigheden en op de persoonlijke ontwikkeling. Of het nu gaat om het verbreden van uw kennis en blikveld middels fotografie, het creatief bezig zijn met materialen of het geestelijk uitdagende en sociale aspect van een Bridge-spel.


55

creatief, hobby en spel 55

inhoud Fotografie 56 57 58 59

n n n n n n

Omgaan met de digitale camera Fotografie basiscursus Stadsfotografie Macrofotografie Natuurfotografie Portretfotografie

Creatieve technieken 60 61 62

n n n n n n

Speksteen bewerken Boekbinden Kleuradvies en zijden sjaals verven Wild van vilt Parfum maken Schminken van kindersnoetjes

Bridge 63 Bridge I - voor beginners n

Omgaan met de digitale camera Deze cursus is bedoeld voor mensen die hun digitale camera beter willen kennen. Van een compacte camera tot een spiegelreflex, veel mensen bezitten een digitale camera en weten niet goed wat ze er allemaal mee kunnen doen. Er wordt uitleg gegeven over de technische begrippen van de camera en de bediening en betekenis van de knoppen. Ook wordt verteld wat met bepaalde instellingen bereikt kan worden. Tijdens een van de lessen zal er een wandeling worden gemaakt, zodat men in de praktijk kan oefenen met de instellingen van de camera. In de laatste lessen zal aandacht worden besteed aan de gemaakte foto’s, zodat men kan zien wat eventueel anders had gekund bij de instelling. Een praktische cursus, zodat u uw camera beter leert beheersen! Code CHS250 start maandag 20 januari - 13.30 uur Code CHS252 start woensdag 22 januari - 18.30 uur Code CHS254 start zaterdag 8 februari - 09.30 uur Cursusduur 5 x 2 uur (1 les per week) Docente Denise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com Cursusprijs E 119 Lesmateriaal U dient de handleiding van uw camera mee te nemen.

fotografie 56

Fotografie basiscursus

Stadfotografie - workshop

Deze cursus is bedoeld voor iedereen die beter wil leren fotograferen. Aan de orde komen onderwerpen als belichting, compositie, uitsnede en creatieve onscherpte. Ook behandelen we thema’s als portret-, macro-, landschaps- en architectuurfotografie. U krijgt thuisopdrachten die tijdens de les worden besproken. Er zal een praktijkles zijn om op locatie te fotograferen. Wanneer u aan deze cursus wilt deelnemen dient u uw eigen camera goed te beheersen en in te kunnen stellen, met name wat betreft diafragma voorkeuze en belichtingstijden. Wij gaan er van uit dat u bekend bent met de knoppen P, S, A en M stand. Wanneer dat niet zo is adviseren wij u eerst de cursus ‘Omgaan met de digitale camera’ te volgen.

Ontdek mooie plekjes van de stad ‘s Hertogenbosch! De stad ‘s Hertogenbosch kent monumentale pandjes en sfeervolle oude straatjes. Hoe leg je dat vast, en waar kijk je naar, hoe breng je de onderwerpen net iets anders in beeld? Spelen met scherpte/ diepte kan de foto ook interessanter maken. Via oude straatjes in de binnenstad wandelen we naar de markt. Er is alle ruimte en tijd om vragen te beantwoorden en stil te staan bij wat we zien. U krijgt tips en adviezen tijdens de wandeling.

Code CHS262 Aanvangstijd Code CHS264 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs

Code CHS270 Aanvangstijd Workshop Verzamelpunt Docente Prijs

start maandag 10 maart 13.30 uur start woensdag 12 maart 18.30 uur 8 x 2 uur (1 les per week) Denise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com E 143

zaterdag 5 april 13.00 uur 1 les van 3 uur Volksuniversiteit, Havensingel 24 Denise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com € 31

57

Macrofotografie - workshop Macrofotografie is het fotograferen van kleine dingen. Voor macrofotografie lenen zich vele onderwerpen, zoals bloemen, planten en insecten. We beginnen met theoretische uitleg over macrofotografie. Ook krijgt u uitleg over de bijbehorende instellingen van uw camera. Want hoe gebruik je de creatieve onscherpte bij macrofotografie? Na deze uitleg is het tijd om zelf aan de slag te gaan. In de Intratuin bevinden zich talrijke kleurrijke onderwerpen om mooi in beeld te brengen! Belangrijk is ook dat je geen dure macrolens nodig hebt om deel te nemen aan de workshop. Mensen met macro voorzetlenzen en compactcamera’s met macrofunctie zijn ook van harte welkom!

Code CHS260 Aanvangstijd Workshop Locatie Docente Prijs

zaterdag 1 maart 13.00 uur 1 les van 3 uur Intratuin Rosmalen Denise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com € 31

fotografie 58

Natuurfotografie - workshop

Portretfotografie - workshop

Onder leiding van fotograaf Denise van der Stappen gaan we in ontspannen sfeer fotograferen en wandelen. Tijdens de fotowandeling Kampina kan men mooie foto’s maken. Tevens kan men in het natuurgebied foto’s maken in lentesfeer. Tijdens de wandeling krijgt u tips en adviezen, hoe u betere/of andere foto’s kan maken. Het maakt niet uit wat voor camera u heeft. Wilt u graag met anderen fotograferen, meld u dan aan!

Wilt u graag eens een portret maken met studiolampen? Meld u dan aan voor deze workshop! U krijgt uitleg over portretfotografie, de werking van studiolampen, en met welke instellingen op uw camera u het beste kunt fotograferen. Er zal een studio-opstelling met achtergrond zijn, waarmee de deelnemers aan de slag kunnen. Na de fotosessie zal de docente Denise van der Stappen, samen met de deelnemers het beste resultaat kiezen, en op een mooie manier bewerken.



zaterdag 12 april 13.00 uur 1 les van 3 uur Verzamelen aan de parkeerplaats het Loo, 5281 SJ Boxtel Denise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com € 31

donderdag 6 februari 18.30 uur 1 les van 3 uur Volksuniversiteit, Havensingel 24 Denise v.d. Stappen | www.ds-fotografie.com € 31

59

Speksteen bewerken

Boekbinden - workshop

Zo lang de mens bestaat heeft hij sporen in steen achtergelaten. Beeldhouwen is een oud ambacht. In deze cursus werken we met speksteen. Speksteen is een zeer zachte, vettige steensoort die met verschillende soorten raspen gemakkelijk te bewerken is. Het eindresultaat is vaak heel verrassend door de mooie kleuren van het speksteen. Steen (varierend in gewicht van 1 tot 3 kg), raspen en schuurpapier kunt u aanschaffen bij de docente.

In deze basisworkshop worden dunne losse vellen papier volgens eeuwenoude Japanse methodiek tot een sierlijk boek gebonden. Je leert de beginselen over papier, vouwen, naaien en lijmen. Je krijgt tips hoe je thuis met eenvoudig gereedschap zelf aan de slag kan. De schoonheid van dit type boek ligt in de eenvoud van de vorm en de rijkheid van het gebruikte materiaal. Hierdoor is het zeer geschikt als persoonlijk cadeautje voor bijzondere gelegenheden en feestdagen. Ervaring met boekbinden is niet nodig. De docente begeleidt de groep, of waar nodig iedere deelnemer apart, stap voor stap in het proces.

Code CHS158 Aanvangstijd Cursusduur Docente Cursusprijs Lesmateriaal

Code CHS160 Aanvangstijd Workshop Docente Prijs Lesmateriaal

start donderdag 13 maart 13.30 uur 6 x 2 uur (1 les per week) Sandra v.d. Griendt E 102 ± 12 à 20 euro, via de docente.

creatieve technieken 60

woensdag 19 maart 09.00 uur 1 les van 6 uur Inge v.d. Thillart | www.ingevandenthillart.eu E 62 ± 15 euro, via de docente.

Kleuradvies en zijden sjaals verven

Wild van vilt

workshop Het is heerlijk om een zijden sjaal om je heen te voelen. Het is helemaal fijn wanner deze sjaal in de kleur(en) is (zijn) die bij u past. U gaat in de workshop een mooie zijden sjaal verven. De kleuren van de sjaal worden gekozen aan de hand van een persoonlijk kleuradvies door Herma Moolenaar. Zo wordt het een hele persoonlijke sjaal volgens uw persoonlijke tinten gehaald uit uw haar, huid en oogkleur. Dit is een unieke manier om uw kleuradvies mee naar huis te nemen. Docent Wies Jegerings ondersteunt u bij het verven van de sjaals. Een fijne bezigheid en een inspiratie om meer sjaals te maken.

Vilten is een oude techniek die weer in de belangstelling staat. Niet alleen zijn er prachtige werkstukken te maken van vilt, maar het is ook een zeer meditatieve manier van werken. De ingrediënten zijn natuurlijke vezels, water en zeep. Het materiaal kunt u via de docente aanschaffen, vanaf E 6, een en ander afhankelijk van het te realiseren project. Les 1 Introductie vilten Les 2 Nat vilten Les 3 Nuno vilten Les 4 3D vilten Informatie over de verschillende technieken kunt u vinden op www.volksuniversiteitdenbosch.nl

Code CHS154 Aanvangstijd Workshop Docenten Prijs Lesmateriaal

Code CHS150 Aanvangstijd Cursusduur Docente Prijs Lesmateriaal

vrijdag 14 februari 09.00 uur 1 les van 3 uur Wies Jegerings en Herma Moolenaar E 36 E 20 via de docente.

start woensdag 5 februari 09.15 uur 4 x 2½ uur (1 les per week) Emke Otten E 80 Via de docente.

61

Parfum maken - workshop

Schminken van kindersnoetjes

De workshop parfum maken is een echte geurbelevenis! Tijdens de workshop ga je geuren herkennen en eigen parfums samenstellen. Je leert welke geuren horen bij de topnoot, hartnoot of basisnoot en hoe je deze kunt samenstellen voor je eigen parfum. Hou je meer van oriëntaalse geuren of meer van een frisse of bloemige geur; je gaat het ontdekken tijdens deze workshop. Je gaat 3 soorten parfums maken: Tijdens de 1e bijeenkomst: 1 parfum op basis van gedistilleerd water 1 parfum op basis van jojobaolie Tijdens de 2e bijeenkomst: 1 parfum op basis van alcohol

In 4 lessen leer je de basistechnieken van het schminken van kindersnoetjes. Je krijgt les in de volgende technieken: materiaalkennis kleuren mengen penseeltechnieken sponstechnieken We gaan de meest gevraagde schminkgezichtjes behandelen, nl: De katachtige, vlinders, bloemenprinsessen, draken en monsters.

Code CHS152 Aanvangstijd Workshop Locatie Docente Prijs Lesmateriaal

Code CHS164 Aanvangstijd Cursusduur Locatie Docente Prijs Lesmateriaal

n n n n

n n

Je maakt gebruik van de aanwezige materialen tijdens de lessen.

n

donderdag 6 februari 19.15 uur 2 x 1½ uur (1 les per week) Intratuin Rosmalen Marianne Parie E 12 E 5 per les, via de docente.

creatieve technieken 62

start donderdag 3 april 18.45 uur 4 x 2 uur (1 les per week) Intratuin Rosmalen Marianne Parie E 32 E 3,50 per les, via de docente.

Bridge I - voor beginners Deze cursus brengt de deelnemers de beginselen van de bridge-sport bij. Ervaring met andere kaartspelen is niet vereist. Tijdens de lessen wordt het ‘Klaverenboekje’ van Berry Westra behandeld, verder wordt veel tijd besteed aan speeltechniek. U kunt zich voor deze cursus individueel inschrijven.

In onze huidige maatschappij wordt steeds meer tijd aan gezond, gevarieerd, gemakkelijk en veilig eten en drinken besteed. Het bereiden van eten is niet alleen een noodzakelijke bezigheid maar is ook gezellig en leerzaam. Daarom biedt de Volksuniversiteit ’s-Hertogenbosch een ruime keus van workshops en cursussen op het gebied van koken aan. U maakt kennis met vele verschillende keukens en u leert dat koken niet moeilijk hoeft te zijn.


Code CHS012 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs

start donderdag 9 januari 09.45 uur 15 x 2½ uur (1 les per week) Jan Commandeur E 136

bridge

culinair 63

Wijnkennis - Passie voor wijn Les 1 Wijnbouw en vinificatie. Wat is de invloed van de druivensoort, de ligging van de wijngaard, de bereidingswijze van de wijnboer op het verkregen eindresultaat als wijn. Les 2 Proeven, kleur, geur en smaak. Wijn proeven is een samenstelling tussen ‘zien’, ‘ruiken’ en ‘proeven’. We gaan verschillende witte en rode wijnen beoordelen en de verschillen omschrijven! Les 3 Oude Wereld versus Nieuwe Wereld. We gaan wijnen van identieke druivensoorten proeven uit zowel de ‘Oude’ als ‘Nieuwe’ wereld. Wat zijn de verschillen? Les 4 Wat staat er op het wijnetiket en hoe selecteer ik een lekkere wijn? We gaan enkele etiketten analyseren en de bijbehorende wijnen proeven. Les 5 Gerijpte wijnen. Door wijn te bewaren wordt ze wel ouder, maar ook lekkerder? Wij gaan oude witte en rode wijnen proeven, die het bewaren waard zijn!!

wijncursus 64

Code SED110 Aanvangstijd Cursusduur Docent Cursusprijs Materialen

start donderdag 13 februari 19.30 uur 5 x 2 uur (1 les per week) Henk Miedema E 133 Inclusief te proeven wijnen.

Cursusgelden, -regelingen en kortingen n lesmateriaal Betaling van het cursusgeld kan op drie manieren:

Waardecoupon voor trouwe cursisten

Via het afgeven van een éénmalige machtiging; het cursusgeld wordt vanaf drie weken voor aanvang van de cursus van uw rekening afgeschreven; Contant op de administratie. Dit is alleen mogelijk bij gelijktijdig inleveren van uw inschrijfformulier. Er is géén mogelijkheid tot pinnen. Via iDEAL. Dit kan alleen wanneer u online inschrijft via de website. Kortingen worden hierbij niet automatisch verrekend.

De Volksuniversiteit ’s-Hertogenbosch kent veel trouwe cursisten. Deze trouwe cursisten bieden wij een uniek voordeel door een waardecoupon aan te bieden. Alle cursisten die zich in het cursusjaar 2013-2014 voor tenminste 3 cursussen (uitgezonderd lezingen, excursies en workshops) hebben ingeschreven met een minimaal bestedingsbedrag van € 300 krijgen een coupon ter waarde van € 30 die kan worden besteed in het cursusjaar 2014-2015.

n

n

n

Lesmateriaal Korting cursusgeld Indien u in het bezit bent van een geldige Brabantpas van één van de vestigingen van de Openbare Bibliotheek heeft u in het kader van ‘Uitmetjebiebpas’ recht op een éénmalige korting van € 2,50 per cursusjaar. Deze korting wordt alléén verstrekt op een cursus (dus niet voor lezingen, excursies en workshops). U dient dan uw persoonlijke pasnummer op het inschrijfformulier te vermelden.

Voor de cursussen dient de cursist voor eigen rekening lesmateriaal aan te schaffen, tenzij anders vermeld. Tegelijk met uw bevestiging/deelnemersbewijs sturen wij u een mededeling met informatie over aankoopmogelijkheden van lesmateriaal. Wanneer u via de website inschrijft kunt u deze informatie op de website vinden en krijgt u hierover geen schriftelijk bericht.

65

Doelstellingen

Algemene voorwaarden

De Volksuniversiteit heeft een Stichtingsvorm. Dit betekent dat het Bestuur toeziet op de naleving van de doelstellingen van de Volksuniversiteit. Deze doelstellingen zijn: Leermogelijkheden scheppen voor alle niveaus in de samenleving. Het aanbieden van cursussen in een ontspannen informele sfeer tegen een aantrekkelijke prijs. De Stichting heeft geen winstoogmerk.

1. Aanmelding geschiedt middels een volledig ingevuld inschrijfformulier. Bij schriftelijke aanmelding moet u het formulier ondertekenen. Uw inschrijving is pas definitief na onze bevestiging daarvan. 2. U kunt per cursusjaar slechts van één kortingsregeling gebruik maken. Korting geldt niet voor excursies, workshops en lezingen. 3. Indien wij het bedrag niet van uw rekening kunnen afschrijven middels uw éénmalige machtiging, moeten wij helaas € 7,50 administratiekosten in rekening brengen. 4. Inschrijving verplicht - na onze bevestiging - tot volledige betaling. Bij annulering tot één week vóór aanvang krijgt men het betaalde bedrag retour. Vroegtijdig inschrijven is dus zonder risico, terwijl de kans dat de cursus al is volgeboekt dan minimaal is. Bij latere annulering (tot de dag van aanvang) bent u € 10,- administratiekosten verschuldigd. Restitutie vanaf de aanvangsdag is niet mogelijk. Ziekte of verzuim van lessen geeft géén recht op gedeeltelijke of gehele restitutie.

n

n

n

66

Het bestuur 5. De kosten van ingrediënten van de culinaire cursussen/ workshops dient u toch te voldoen wanneer u zich pas afmeldt op de dag daaraan voorafgaand of later. 6. Bij onvoldoende deelname annuleren wij de activiteit circa één week voor aanvang. Een cursus kan ook, in overleg met de docent, tijdens de eerste les aangepast worden in duur. 7. De Volksuniversiteit en haar docenten behouden zich alle intellectuele eigendomsrechten voor. Lesmateriaal mag u alleen voor u zelf gebruiken. 8. Wij zijn niet aansprakelijk voor schade aan personen en/ of uw bezittingen (noch vermissing van bezittingen) in onze gebouwen, noch bij activiteiten elders. 9. Voor het geval u onverhoopt een klacht heeft over de Volksuniversiteit, verwijzen we u graag naar onze klachtenprocedure, te vinden op onze site.

Dhr. W.C.M. Meijers Dhr R. Fabrie Mevr. C. Copier-van Geffen Dhr. C.C.M. van Puijenbroek Mevr. M. van den Oord

voorzitter penningmeester secretaris bestuurslid bestuurslid

Manager Helen van Drunen

Medewerkers Nanny Neggers Myrenne Joosten

cursistenadministratie financiële administratie

Het Bestuur staat open voor uw suggesties. Correspondentie kunt u sturen naar: Volksuniversiteit ’s-Hertogenbosch T.a.v. Het Bestuur Havensingel 24 5211 TX ’s-Hertogenbosch

67

www.volksuniversiteitdenbosch.nl U vindt ons hier

68

Dit programmaboekje is met zorg samengesteld. Onze aanbiedingen zijn bindend, tussentijdse prijswijzigingen en eventuele zetfouten voorbehouden. © Volksuniversiteit ‘s-Hertogenbosch 2013.

programma voorjaar 2014 Daar blijf je bij! s-hertogenbosch

Recommend Documents