Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012

7cjYfZchc.CXmNYYGW\cc`Yb7c``Y[Y Fch\i]nYb5fW\]hYWhYbGhYXYbVcik_ibX][Yb :chc[fUUZ.FiXYbF]YaYbg

Programma van Eisen Frisse Scholen

april 2012

Voor u ligt het ‘Programma van Eisen – Frisse Scholen’. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen en gemeenten) bij het realiseren van Frisse Scholen. Een slecht binnenmilieu in scholen heeft een negatief effect op de gezondheid, leerprestaties en functioneren van leerlingen en onderwijzend personeel. Bij ver- en nieuwbouwplannen is het dus belangrijk vooraf eisen te stellen aan het ontwerp van het gebouw en de installaties. Naast een optimaal binnenmilieu is daarbij ook een beperkt energiegebruik essentieel – alleen al vanwege de kosten. Meer over frisse scholen Het project Frisse Scholen is onderdeel van het programma Energie & Gebouwde omgeving (EGO). Het heeft tot doel scholen te stimuleren minder energie te verbruiken en het binnenmilieu te verbeteren. Op de website www.frissescholen.nl staat nuttige informatie voor iedereen die streeft naar gezonde en energiezuinige scholen. De site is bedoeld voor schoolbesturen en -directies en voor ambtenaren onderwijshuisvesting van lokale overheden. Ook leerkrachten, ouders en technisch adviseurs kunnen hun voordeel doen met www.frissescholen.nl. U vindt er actuele en praktische informatie rondom het realiseren van Frisse Scholen, zowel op technisch, organisatorisch als financieel gebied. Ook staan er ervaringen opgetekend van schoolbesturen en gemeenten. Bent u op zoek naar relevante publicaties dan kunt u die via www.frissescholen.nl bestellen en/of downloaden.

Niet voor alle aspecten zijn aparte eisen voor Klasse A, B én C. In dat geval zijn de vakjes samengevoegd.

Keuze kwaliteitsniveau Het Programma van Eisen is als een menukaart; als opdrachtgever bepaalt u zelf welke eisen u opneemt in het PvE van de school en op welk ambitieniveau. Het uiteindelijke doel is het realiseren van een zo gezond, comfortabel en energiezuinig mogelijke school binnen het beschikbare budget. Bij dit PvE vindt u een formulier waarop u per aspect uw ambities kunt aankruisen. U kunt uw ambities vastleggen op het invulblad bij het PvE. Schakel voor het maken van deze keuze zo nodig een adviseur in.

Uitgangspunten bij het PvE Hoe te gebruiken Op basis van het ‘Programma van Eisen – Frisse Scholen’ kunt u (eventueel in samenspraak met andere partijen) voor uw school een ambitieprofiel wat betreft binnenmilieu en energiezuinigheid vaststellen (of bijstellen). Dit ambitieprofiel kunt u vervolgens opnemen in het Programma van Eisen voor de bouw of verbouw van uw school. Een Programma van Eisen is nodig bij het laten opstellen van offertes en het verlenen van (bouw)opdrachten. Maar ook bij het toezien op de uitvoering daarvan en de toetsing van het eindresultaat. Dit PvE Frisse Scholen is geen compleet programma van eisen, maar helpt u om de juiste eisen te stellen en te toetsen.

De eisen uit het PvE dienen in minimaal 95% van de gebruikstijd te worden gehaald. Het PvE is van toepassing op standaard groepsruimten (theorielokalen) in scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. De eisen zijn niet zonder meer toepasbaar op bijvoorbeeld vaklokalen (zoals lokalen voor scheikunde/natuurkunde of muziek), praktijklokalen, collegezalen, speellokalen, aula’s, kantoren en spreekkamers of werkplekken op de gang (zoals onderwijspleinen). Zie ook de toelichting bij het PvE Frisse Scholen voor een verdere uitleg bij de eisen.

Ambitieniveaus Dit Programma van Eisen gaat in op vijf concrete thema’s die belangrijk zijn voor een Frisse School: energiezuinigheid, luchtkwaliteit, thermisch comfort, visueel comfort en akoestisch comfort. Voor ieder thema zijn ambitieniveaus vastgesteld; van basisniveau klasse C (acceptabel), naar klasse B (goed) en klasse A (zeer goed). Daaraan zijn (prestatie)eisen gekoppeld. Klasse C op deze kaart is het basisambitieniveau; gebaseerd op geldende wet- en regelgeving, zoals het bouwbesluit. De eisen zijn zo geformuleerd dat alle eisen die bij C staan ook voor B en A gelden, tenzij daar een zwaardere eis is opgenomen. Aan de hand van het “invulblad ambitieprofiel” kunt u het ambitieprofiel voor uw school vastleggen.

Frisse Scholen Toets Het opstellen van een goed Programma van Eisen voor de bouw of renovatie van een Frisse School is een belangrijke mijlpaal. Als formele opdrachtgever en direct belanghebbende maakt u daarmee aan het ontwerpteam duidelijk aan welke eisen hun voorstellen dienen te voldoen. Maar het stellen van eisen biedt nog geen garantie tot een goed eindresultaat. U zult tijdens het ontwerpproces de (tussen)resultaten moeten toetsen. En na de bouw zult u moeten controleren of de overeengekomen prestaties inderdaad worden geleverd. Agentschap NL heeft hiervoor de Frisse Scholen Toets ontwikkeld. De Frisse Scholen Toets is te vinden en te downloaden op www.frissescholen.nl

Voorbeeld invulblad ambitieprofiel voor het thema energiezuinigheid

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Klasse B - GOED

Klasse A - ZEER GOED

Energie Energieprestatie



X



Isolatie van de gebouwschil



X



Energiezuinige ventilatie



X



Regeling ventilatie



X



Energiezuinige verwarming



X



Efficiënte opwekking en distributie van warmte

L

Regeling verwarming

L

Energiezuinige koeling







Energiezuinige verlichting





X

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Klasse B - GOED extra t.o.v. klasse C

Klasse A - ZEER GOED Extra t.o.v. klasse B

˜ 8  YYbYf[]YdfYghUh]YWc„ɏW]„bh\YhVYfY_YbXYYbYf[]Y[YVfi]_]ga]b]aUU`jc`[Ybg6cikVYg`i]h"  Toelichting ˜ 8YYbYf[]YdfYghUh]YX]YbhhYkcfXYbVYdUU`XWcbZcfa XYVYdU`]b[Ybi]hB9BƀźŻŹ" ˜ 8YYbYf[]YdfYghUh]Y\ciXhfYW\hghfYY_gjYfVUbXaYh \YhYbYf[]Y[YVfi]_YbXY7Cʪ!Ya]gg]YjUb\Yh[YVcik"

˜ 8  YYbYf[]YdfYghUh]YWc„ɏW]„bh]ga]b]aUU`Żž`U[Yf XUbjYfY]ghjc`[Ybg6cikVYg`i]h" ˜ Ncf[jccf]bX]j]XiY`YYbYf[]YaYh]b[dYf\ccZX[YVfi]_Yf WYbhfUU`UɘYYgVUUf"

˜ 8  YYbYf[]YdfYghUh]YWc„ɏW]„bh]ga]b]aUU`žŹ`U[Yf XUbjYfY]ghjc`[Ybg6cikVYg`i]h" ˜ HfYZjccfn]Yb]b[YbX]YYbYf[]YVY\YYfac[Y`]^_aU_Yb"

Energie Energieprestatie

Toelichting ˜ =bX]j]XiY`YVYaYhYf]b[YbUZfY_Yb]b[jUbYbYf[]Y[YYə YYbX]fYWhYgh]ai`UbgcaVYkighaYhYbYf[]YcahY [UUb"

Toelichting ˜ 9 YbYbYf[]YVY\YYfggmghYYa[YYə[YXYhU]``YYfXY]bZcfaUh]YcjYfXYYbYf[]YghfcaYb kUUfXccfYɌYWh]YZ ]b[f]^dYbac[Y`]^_]g"

Isolatie van de gebouwschil

˜ 8  Y[YjY` XYVY[UbY[fcbXj`cYfYb\YhXU_\YVVYbYYb ˜ 
˜ 8  Y[YjY` XYVY[UbY[fcbXj`cYfYb\YhXU_\YVVYbYYb Fc!kUUfXYjUba]b]aUU`ž Źaɸ?#K"  Toelichting ˜ 6]^YYbnYYf\c[YYbYf[]YdfYghUh]Y\ccfhYYbaUl]aU`Y ]bnYhcdYbYf[]YVYgdUf]b["

Energiezuinige ventilatie

˜ 6  ]^[YVU`UbWYYfXYjYbh]`Uh]YX]YbhkUfahYhYfi[k]bb]b[ khkaYhYYbfYbXYaYbhjUba]b]aUU`ſŹhcY[YdUghhYkcfXYb"

˜ 6  ]^[YVU`UbWYYfXYjYbh]`Uh]YX]YbhkUfahYhYfi[k]bb]b[ khkaYhYYbfYbXYaYbhjUba]b]aUU`ƀžhcY[YdUghhYkcfXYb"

˜ 6  ]^[YVU`UbWYYfXYjYbh]`Uh]YX]YbhkUfahYhYfi[k]bb]b[ khkaYhYYbfYbXYaYbhjUba]b]aUU`ƂŹhcY[YdUghhYkcfXYb"

Toelichting ˜ 8  YnYY]g[Y`XhU``YYbV]^YYbjYbh]`Uh]YgmghYYaaYh aYW\Ub]gW\YhcYjcYf"

Toelichting ˜ 8  YnYY]g[Y`XhU``YYbV]^YYbjYbh]`Uh]YgmghYYaaYh aYW\Ub]gW\YhcYjcYf"

Toelichting ˜ 8  YnYY]g[Y`XhU``YYbV]^YYbjYbh]`Uh]YgmghYYaaYh aYW\Ub]gW\YhcYjcYf"

˜ 8  YjYbh]`Uh]Y]gjccfn]YbjUbYYbfY[Y`]b[UɔUb_Y`]^_ jUb\Yh[YVfi]_V]^j"h]^XUɔUb_Y`]^_UUbYb i]hgW\U_Y`Yb"

˜ 8  YjYbh]`Uh]Y]gjfUU[[YghiifXh]^XUɔUb_Y`]^_aYhjYfgW\]``YbXYghUbXYbcZ7Cʪ![YghiifX"

˜ 9 fkcfXhjc``YX][YjUf]UVY`jc`iaYjYbh]`Uh]YhcY[YdUgh aYhhfUd`ccgfY[Y`VUfY[Y`]^_ghfccajYbh]`UhcfYb"8Y fY[Y`]b[]g7Cʪ![YghiifX"

Regeling ventilatie

Energiezuinige verwarmingafgifte

Energiezuinige verwarmingopwekking en distributie

Toelichting ˜ 8YnYY]g[Y`XhnckY`jccfjYbh]`Uh]YgmghYaYbaYh aYW\Ub]gW\YU`gbUhiif`]^_YhcYjcYf"

Toelichting ˜ 8  YnYY]g[Y`XhnckY`jccfjYbh]`Uh]YgmghYaYbaYh aYW\Ub]gW\YU`gbUhiif`]^_YhcYjcYf" 

˜ <  YhjYfkUfa]b[ggmghYYa\YYəYYbUUbjcYfkUhYfhYadYfUhiifjUbaUl]aUU`žŹ­7"

˜ <  YhjYfkUfa]b[ggmghYYa\YYəYYbUUbjcYfkUhYfhYadYfUhiifjUbaUl]aUU`żž­7"

Toelichting ˜ 6  ]^YYb`U[YfYUUbjcYfkUhYfhYadYfUhiif_Ub\Yh cdkY__]b[gfYbXYaYbhjUb\Yhghcc_hcYghY`ghYf_kcfXYbjYfVYhYfX"

Toelichting ˜ A  YhbUaYjccfkUfahYdcadYb]gYYbUUbjcYfkUhYfhYadYfUhiifjUba]bXYfXUbżž­7[YkYbghca\Yh fYbXYaYbhnc[ibgh][ac[Y`]^_hYaU_Yb"

˜ K  UbbYYfYYb[Ug[Yghcc_hY_YhY`kcfXhhcY[YdUghX]Ybh XYnYhYn]^bjccfn]YbjUb;Ug_Yif
˜ J  ccfXYcdkY__]b[jUbkUfahYX]Ybh[YVfi]_[YaUU_h hYkcfXYbjUbfYghkUfahYYb#cZXiifnUaYYbYf[]Y" Toelichting ˜ 5  `gkUfahYVfcbbYb_caYb]bUUbaYf_]b[.  !fYghkUfahYjUb]bXighf]„`YcZUbXYfYdfcWYggYb  !ca[Yj]b[gkUfahY VYbihaYhVY\i`djUbYYb kUfahYdcad  !ncbbYkUfahY  !UUfXkUfahY ˜ 9YbkUfahYdcadd`igkUfahY#_ciXY!cdg`U[gmghYYa _UbYɏW]„bhncf[YbjccfkUfahYYb_ciXY"6]^[YVfi]_ jUbfYghkUfahY_UbYYbUVgcfdh]Y_cY`aUW\]bYjccf _cY`]b[ncf[Yb"

Toelichting ˜ N  cf[kUhVYhfYəhcYghY`_YinYYbX]ghf]Vih]YgmghYYa jccfYYbcdh]aUU`fYbXYaYbh"

Regeling verwarming

Toelichting ˜ 8  YnYY]g[Y`XhnckY`jccfjYbh]`Uh]YgmghYaYbaYh aYW\Ub]gW\YU`gbUhiif`]^_YhcYjcYf" ˜ JUf]UVY`jc`iaY]gYYbgmghYYakUUfV]^XYhYadYfUhiif jUbYYbfi]ahYkcfXh[YfY[Y`XXccfaYYfcZa]bXYf [Y_cY`XYcZjYfkUfaXY`iW\hhcYhYjcYfYb"

˜ 8  YjYfkUfa]b[]gjccfn]YbjUbYYbkYYfgUɔUb_Y`]^_Y jccffY[Y`]b[jUbXYUUbjcYfkUhYfhYadYfUhiif" ˜ 8YjYfkUfa]b[_UbdYffi]ahYkcfXYbbU[YfY[Y`X" ˜ 8YbUfY[Y`]b[VYghUUha]b]aUU`i]hh\YfacghUh]gW\Y fUX]Uhcf_fUbYb" Toelichting ˜ 8  YfY[Y`]b[jUb\Yh_`]aUUhXfUU[hV]^UUbYYbVYdYf_]b[jUb\YhYbYf[]Y[YVfi]_YbYYbjYf\c[]b[jUb\Yh WcaZcfh"

Energiezuinige koeling

˜ C  dU``Y[YjY`gVY\ciXYbgXYbccfX[YjY`X]YbhVi]hYbncbkYf]b[gWfYYbgcZi]hjU`gW\YfaYbUUbkYn][hYn]^b" ˜ 8YdfcXiWh]YjUbÃ]bhYfbYkUfahYÄjYf`]W\h]b[YbUbXYfY[YVcik[YVcbXYbUddUfUhiif a"i"j"`iW\hVY\UbXY`]b[]gaUl]aUU`źžK#aɸ" ˜ 
˜ 6  ]^hcYdUgg]b[jUbaYW\Ub]gW\Y_cY`]b[X]YbhXY_cY`aUW\]bYYYb7CD!kUUfXYfYbXYaYbhhY\YVVYbX]Y jc`XcYhUUb9BźŽžźź"

˜ 8  Y[YVcik_cY`]b[X]Ybh[YVUgYYfXhYn]^bcdYYb K?C!gmghYYakUfahY_ciXYcdg`U[]bXYVcXYa  i]h[YjcYfXWcbZcfa=GGC!diV`]WUh]Ybf"żƂ"

Toelichting ˜ 6  ]^jccf_YifkcfXhYf[YYbaYW\Ub]gW\Y_cY`]b[hcY[YdUgh";Yn]YbXYY]gYbV]^h\Yfa]gW\WcaZcfh]gX]hYW\hYf b]YhU`h]^Xac[Y`]^_"=bXUh[YjU`acYhYfYYbncYɏW]„bh ac[Y`]^__cY`gmghYYakcfXYbhcY[YdUgh"

Toelichting ˜ ;  Yn]YbXYY]gYbcd\Yh[YV]YXjUbh\Yfa]gW\WcaZcfh]g YYb_cY`gmghYYabccXnU_Y`]^_"8]hX]YbhYYbK?C! gmghYYahYn]^b cZYYbgmghYYaaYhYYb[Y`]^_kUUfX][Y YbYf[]Yni]b][\Y]X"

Voor alle eisen geldt dat hieraan in minimaal 95% van de gebruikstijd dient te worden voldaan.

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Klasse B - GOED extra t.o.v. klasse C

Klasse A - ZEER GOED Extra t.o.v. klasse B

˜ 8  YXU[`]W\ɛcYhfYX]b[]gcdh]aUU`"N]Y\]YfjccfXYY]gYb V]^j]giYY`WcaZcfh" ˜ 8  Yhc]`YɛYbn]^bjccfn]YbjUbUUbkYn][\Y]XgXYhYWh]Y jccfXYjYf`]W\h]b[" ˜ 8YfY[Y`]b[]gUZ[YghYaXcdXY\cYjYY`\Y]XXU[`]W\h V]^j"XU[`]W\hUɔUb_Y`]^_YfY[Y`]b[" ˜ 
˜ = bU``YjYfV`]^Zgfi]ahYb]gUUbkYn][\Y]XgXYhYWh]Y"=bXY [fcYdgfi]ahYb_UbXYnYkcfXYbcjYffi`YX" ˜ 8YjYf`]W\h]b[]gX]aVUUf"

˜ 8  Y7Cʪ!WcbWYbhfUh]Y]b[fcYdgfi]ahYb]bXYUXYancbY]gh]^XYbg[YVfi]_gh]^XaUl]aUU`ƂžŹdda"

8Y7Cʪ!WcbWYbhfUh]Y]b[fcYdgfi]ahYb]bXYUXYancbY ]gh]^XYbg[YVfi]_gh]^XaUl]aUU`ƁŹŹdda"

˜ 9 fX]YbYbgdi]jYbh]`Uh]Yjccfn]Yb]b[YbUUbkYn][hYn]^b cjYfYYb_cagh][XYY]gYbjccf`iW\h_kU`]hY]h" Toelichting ˜ 
˜ = bfi]ahYbkUUf`YYghU_YbkcfXYbjYff]W\h]gXU[`]W\h UUbkYn][[fcYdgfi]ahYb kYf_d`Y__YbYhW"" ˜ 8YjYf`]W\h]b[\YYəYYb`]W\hcdVfYb[ghjUba]b]aUU` žž¹`a#K" ˜ 5`[YaYbYfi]ahYb hc]`YɛYbYhW"\YVVYbYYb jYY[gW\U_Y`]b[" ˜ J  Yf`]W\h]b[gUfaUhifYb\YVVYb\cc[ZfYeiYbhY jccfgW\U_Y`UddUfUhiif"

Binnenluchtkwaliteit Luchtverversing

˜ 8  Y7Cʪ!WcbWYbhfUh]Y]b[fcYdgfi]ahYb]bXYUXYancbY]gh]^XYbg[YVfi]_gh]^XaUl]aUU`ź"ŻŹŹddadUfhg dYfa]``]cb"

˜

˜

˜



˜ ˜

˜

Spuiventilatie

Toelichting Toelichting ˜ =b\YhfY[i`]YfYcbXYfk]^gX]Ybhi]h[Y[UUbhYkcfXYb 8Y?`UggY7!Y]g]gVYbYXYbXYkYɛY`]^_YY]gjccf jUba]b]aUU`żŹ`YYf`]b[YbYbźXcWYbhdYf[fcYdgfi]ahY"JUbYYbUZk]^_YbXYVYnYɛ]b[_UbkcfXYbi]hb]YikVcik6cikVYg`i]hŻŹźŻYb]gXUUfcaU``YYb [Y[UUb]bX]YbX]YVYnYɛ]b[jccfUZ[UUbXUUbXYVYdUjUbhcYdUgg]b[V]^VYghUUbXYVcik" `]b[jUbXYjYbh]`Uh]YWUdUW]hY]h]gUZ[Ygdfc_YbaYh =b\YhfY[i`]YfYcbXYfk]^gX]Ybhi]h[Y[UUbhYkcfXYb VYhfc__YbdUfh]^YbYbZcfaYY`]gjUgh[Y`Y[XV]^j"]b\Yh jUba]b]aUU`żŹ`YYf`]b[YbYbźXcWYbhdYf[fcYdgfi]ahY"JUbYYbUZk]^_YbXYVYnYɛ]b[_UbkcfXYb gdYW]ɕY_YDj9jUbXYgW\cc`" i]h[Y[UUb]bX]YbX]YVYnYɛ]b[jccfUZ[UUbXUUbXY ˜ 8Y\cYjYY`\Y]X`iW\hjYfjYfg]b[X]YbhhYkcfXYb VYdU`]b[jUbXYjYbh]`Uh]YWUdUW]hY]h]gUZ[Ygdfc_YbaYh VYdUU`XWcbZcfaXYVYdU`]b[Ybi]hXYbcfaB9B!9B VYhfc__YbdUfh]^YbYbZcfaYY`]gjUgh[Y`Y[XV]^j"]b\Yh źżƀƀƂ" gdYW]ɕY_YDj9jUbXYgW\cc`"  CaUUbXY?`UggY6!Y]ghYjc`XcYb]gbcfaU`]hYfYYb 8Y\cYjYY`\Y]X`iW\hjYfjYfg]b[X]YbhhYkcfXYb jYbh]`Uh]YWUdUW]hY]hjYfY]ghjUba]b]aUU`Ɓ žXaɹ#g VYdUU`XWcbZcfaXYVYdU`]b[Ybi]hXYbcfaB9B!9B żŹ ſaɹ#iifdYfdYfgccb" źżƀƀƂ" CaUUbXY?`UggY7!Y]ghYjc`XcYb]gbcfaU`]hYfYYb jYbh]`Uh]YWUdUW]hY]hjYfY]ghjUba]b]aUU`ſXaɹ#g Żź ſ¹aɹ#iifdYfdYfgccb" 6]^XYY]gh"U"j"XY7Cʪ!WcbWYbhfUh]Y]gi]h[Y[UUbjUbYYb 7Cʪ!Vi]hYbWcbWYbhfUh]YjUbŽŹŹdda" 8YjYbh]`Uh]Y`iW\hkcfXh]bXYjYfV`]^Zgfi]ahYbnŠhcY[YjcYfXYbUZ[YjcYfX XUhYYb[cYXYXccfgdcY`]b[jUb XYfi]ahYac[Y`]^_]g\c[YjYbh]`Uh]Y!YɌYWh]j]hY]h" 8Yjccfn]Yb]b[YbjccfbUhiif`]^_Y`iW\ɛcYjcYfn]^b jccf]YXYfYfi]ahYUZncbXYf`]^_YbYYbjciX][XccfUUbkYn][Yjc`kUggYbYbhYVYX]YbYbcdWU"źaYhYf \cc[hY"

Toelichting ˜ = b\YhfY[i`]YfYcbXYfk]^gX]Ybhi]h[Y[UUbhYkcfXYb jUba]b]aUU`żŹ`YYf`]b[YbYbźXcWYbhdYf[fcYdgfi]ahY"JUbYYbUZk]^_YbXYVYnYɛ]b[_UbkcfXYb i]h[Y[UUb]bX]YbX]YVYnYɛ]b[jccfUZ[UUbXUUbXY VYdU`]b[jUbXYjYbh]`Uh]YWUdUW]hY]h]gUZ[Ygdfc_YbaYh VYhfc__YbdUfh]^YbYbZcfaYY`]gjUgh[Y`Y[XV]^j"]b\Yh gdYW]ɕY_YDj9jUbXYgW\cc`" ˜ 8Y\cYjYY`\Y]X`iW\hjYfjYfg]b[X]YbhhYkcfXYb VYdUU`XWcbZcfaXYVYdU`]b[Ybi]hXYbcfaB9B!9B źżƀƀƂ"  CaUUbXY?`UggY5!Y]ghYjc`XcYb]gbcfaU`]hYfYYb jYbh]`Uh]YWUdUW]hY]hjYfY]ghjUba]b]aUU`źŻXaɹ#g Žż Ż¹aɹ#iifdYfdYfgccb"

˜ ;  fcYdgfi]ahYb\YVVYbhYba]bghYŽhYcdYbYbfUaYb aYhYYbhchUU`cddYfj`U_jUba]b]aUU`ſaɸ ncXUb][ XUhXYWUdUW]hY]hjUbXYgdi]jYbh]`Uh]Yjccfn]Yb]b[Yb a]b]aUU`ƂXaɹ#gdYfaɸj`cYfcddYfj`U_]g"

˜ ;  fcYdgfi]ahYb\YVVYbhYba]bghYŽhYcdYbYbfUaYb aYhYYbhchUU`cddYfj`U_jUba]b]aUU`Žaɸ ncXUb][ XUhXYWUdUW]hY]hjUbXYgdi]jYbh]`Uh]Yjccfn]Yb]b[Yb a]b]aUU`ſXaɹ#gdYfaɸj`cYfcddYfj`U_]g" ˜ JUb\YhcddYfj`U_jUbXYhYcdYbYbXY`Yb]ga]b]aUU` żŹUUbkYn][VcjYb]b\YhfUUaj`U_2ź ƁaYb a]b]aUU`żŹcbXYf]b\YhfUUacddYfj`U_0ź Ɓa" ˜ Gdi]jYbh]`Uh]Yjccfn]Yb]b[YbhYcdYbYbfUaYbn]^b `]W\hVYX]YbVUUfghUUbXjUbUZXYj`cYfYb\YVVYb aYYfXYfYɕlYYfghUbXYb]bW`"_]YfghUbXcZn]^bhfUd`ccg ]bghY`VUUf" ˜ 8Ygdi]jYbh]`Uh]Yjccfn]Yb]b[Ybn]^bhY[Y`]^_Yfh]^XaYh XYVi]hYbncbkYf]b[hY[YVfi]_Yb" Toelichting ˜ 8  Ygdi]jYbh]`Uh]YWUdUW]hY]hX]YbhhYkcfXYbVYdUU`X WcbZcfaXYVYdU`]b[Ybi]hB9BźŹƁƀ"

Kwaliteit van de toevoerlucht

5UbkYn][YaYW\Ub]gW\YjYbh]`Uh]YgmghYaYbjc`XcYbUUb XY_`UggY7!Y]gYbi]hWU\]YfDź9]gYbjccf[YncbXYaYW\Ub]gW\YjYbh]`Uh]YgmghYaYbŻŹŹż GYf]YDfU_h]^_VcY_ ;YncbXY;YVcikYb=GGC#G6F"8]hVYhY_Ybhc"U". ˜ 8YXfiddY`jUb[YfYbɕ`hYfgYWh]Yn]^bncXUb][ [YaUhYf]U`]gYYfX [YdfcXiWYYfXYbUZ[YkYf_hXUh bU]b[YVfi]_bUaYXY`iW\h_kU`]hY]hb]YhbUXY`][_Ub kcfXYbVYˆbj`cYX"8]h[Y`Xhcc_jccfjccfn]Yb]b[Yb jccfbUhiif`]^_YjYbh]`Uh]Y"

 UbkYn][YaYW\Ub]gW\YjYbh]`Uh]YgmghYaYbjc`XcYbUUb 5 XY?`UggY6!Y]gYbi]hWU\]YfDź9]gYbjccf[YncbXY aYW\Ub]gW\YjYbh]`Uh]YgmghYaYbŻŹŹż GYf]YDfU_h]^_VcY_;YncbXY;YVcikYb=GGC#G6F"8]hVYhY_Ybhc"U". ˜ 5``YY`YaYbhYbX]Y]bUUbfU_]b[_caYbaYhXYhcY! [YjcYfXYjYbh]`Uh]Y`iW\hn]^bncXUb][[YaUhYf]U`]gYYfX  [YdfcXiWYYfXYbUZ[YkYf_hXUhbU]b[YVfi]_bUaYXY `iW\h_kU`]hY]hb]YhbUXY`][_UbkcfXYbVYˆbj`cYX"8]h [Y`Xhcc_jccfjccfn]Yb]b[YbjccfbUhiif`]^_Y jYbh]`Uh]Y"

Voor alle eisen geldt dat hieraan in minimaal 95% van de gebruikstijd dient te worden voldaan.

 UbkYn][YaYW\Ub]gW\YjYbh]`Uh]YgmghYaYbjc`XcYbUUb 5 XY?`UggY5!Y]gYbi]hWU\]YfDź9]gYbjccf[YncbXY aYW\Ub]gW\YjYbh]`Uh]YgmghYaYbŻŹŹż GYf]YDfU_h]^_VcY_;YncbXY;YVcikYb=GGC#G6F"8]hVYhY_Ybhc"U". ˜ 5``YY`YaYbhYbX]Y]bUUbfU_]b[_caYbaYhXYhcY! [YjcYfXYjYbh]`Uh]Y`iW\hn]^bncXUb][[YaUhYf]U`]gYYfX  [YdfcXiWYYfXYbUZ[YkYf_hXUhbU]b[YVfi]_bUaYXY `iW\h_kU`]hY]hb]YhbUXY`][_UbkcfXYbVYˆbj`cYX"8]h [Y`Xhcc_jccfjccfn]Yb]b[YbjccfbUhiif`]^_Y jYbh]`Uh]Y" ˜ 9fkcfXh[YYb[YVfi]_[YaUU_hjUbfYW]fWi`Uh]Y"

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Klasse B - GOED extra t.o.v. klasse C

Klasse A - ZEER GOED Extra t.o.v. klasse B

˜ 9 fkcfXh[YYb[YVfi]_[YaUU_hjUbfYW]fWi`Uh]Y  VY\U`jY]bU``!U]fgmghYaYbcak]``YjUbUUbkUfa]b[ jUb\Yh[YVcikVi]hYb[YVfi]_gh]^X"  :]`hYfgYWh]Ygn]^bjccfn]YbjUbYYbnU__Ybɕ`hYfjUb a]b]aUU`ɕ`hYf_`UggY:žcZYYbjYf[Y`]^_VUUfYɌYWh]YZ ɕ`hYfgmghYYa" ˜ CdXYVcikd`UUhgn]^bXYcdYb]b[YbjUbgh]^[gW\UW\hYb UZ[Yg`chYb"6YgW\YfaYbXYcbXYfXY`YbkcfXYbdUgj`U_ jccf]bghU``Uh]YjYfk]^XYfXcZXYgh]^[gW\UW\hYbkcfXYb bU]bghU``Uh]Yjccf]b[YVfi]_bUaY[cYX[YfY]b][X"

˜ 9 fkcfXh[YYb[YVfi]_[YaUU_hjUbfYW]fWi`Uh]Y  VY\U`jY]bU``!U]fgmghYaYbcbk]``YjUbUUbkUfa]b[jUb \Yh[YVcikVi]hYb[YVfi]_gh]^X"  :]`hYfgYWh]Ygn]^bjccfn]YbjUbYYbnU__Ybɕ`hYfjUb a]b]aUU`ɕ`hYf_`UggY:ſcZYYbjYf[Y`]^_VUUfYɌYWh]YZ ɕ`hYfgmghYYa" ˜ 8Y`iW\h_UbU`YbkcfXYbcdXYVcikd`UUhgjc`XcYbXY VYgW\YfaXhY[YbjYfcbhfY]b][]b["8YcdYb]b[YbjUbXY _UbU`YbkcfXYbUZ[Yg`chYb"6YgW\YfaYbXYcbXYfXY`Yb kcfXYbdUgj`U_jccf]bghU``Uh]YjYfk]^XYfXYbjccf ]b[YVfi]_bUaY[cYX[YfY]b][X" ˜ 6  ]^kUfahYhYfi[k]bb]b[kcfXh[YVfi]_[YaUU_hjUbYYb hmdYkUfahYhYfi[k]bgmghYYaXUhYYb\c[YaUhYjUb gW\Y]X]b[higgYbfYhcif`iW\hYbhcYjcYf`iW\h[UfUbXYYfh V]^j"YYb_fi]gk]ggY`UUf kUfahYk]Y`cZhk]bWc]`"6]^hcYdUgg]b[jUbYYbkUfahYk]Y`kcfXhXYfYhcifjYbh]`Uhcf ni][YbXcd[YghY`X" ˜ 8Y\ccZX_UbU`Ybn]^bcdghfUhY[]gW\Yd`UUhgYbjccfn]Yb jUb]bgdYWh]Y`i]_YjUbXigXUb][YUZaYh]b[YbXUhnY hYjYbg[YVfi]_h_ibbYbkcfXYbjccf\YhgW\ccbaU_Yb jUbXY_UbU`Yb" ˜ 8Y]b\Yh`iW\h_UbUU`]b[YVcikXYjYbh]`Uh]YWcadcbYbhYbn]^bncjYY`ac[Y`]^_hcY[Ub_Y`]^_YbXYacbhUVY`jccfgW\ccbaUU_ cbXYf\ciXYbjYfjUb[]b["

˜ : ]`hYfgYWh]Ygn]^bjccfn]YbjUbYYbnU__Ybɕ`hYfjUb a]b]aUU`ɕ`hYf_`UggY:ƀcZYYbjYf[Y`]^_VUUfYɌYWh]YZ ɕ`hYfgmghYYa" ˜ 8Y`iW\h_UbU`YbkcfXYb]bXYZUVf]Y_[YfY]b][XYbh]^XYbgcdg`U[ jYfjcYfYbjYfV`]^ZcdXYVcikd`UUhgjc`XcYbXYVYgW\YfaXhY[YbjYfcbhfY]b][]b["8YcdYb]b[YbjUbXY_UbU`YbkcfXYbUZ[Yg`chYb"8Y_UbU`Yb kcfXYbdUgj`U_jccf]bghU``Uh]Yi]h[YdU_hYbjccf]b[YVfi]_bUaY[cYX[YfY]b][X" ˜ 6]^kUfahYhYfi[k]bb]b[kcfXh[YVfi]_[YaUU_hjUb YYbhmdYkUfahYhYfi[k]bgmghYYaXUhźŹŹgW\Y]X]b[ higgYbfYhcif`iW\hYbhcYjcYf`iW\h[UfUbXYYfhV]^j"YYb _fi]gk]ggY`UUfcZhk]bWc]`" ˜ 8Y\ccZX_UbU`Ybn]^bcdghfUhY[]gW\Yd`UUhgYbjccfn]Yb jUb]bgdYWh]Y`i]_YjUbXigXUb][YUZaYh]b[YbXUhnY hYjYbg[YVfi]_h_ibbYbkcfXYbjccf\YhgW\ccbaU_Yb jUbXY_UbU`Yb" ˜ 8Y]b\Yh`iW\h_UbUU`]b[YVcikXYjYbh]`Uh]YWcadcbYbhYbn]^bncjYY`ac[Y`]^_hcY[Ub_Y`]^_YbXYacbhUVY`jccfgW\ccbaUU_ cbXYf\ciXYbjYfjUb[]b["

˜ = b[fcYdgfi]ahYb]gXYUZghUbXjUbj`cYfhchjYf`UU[X d`UZcbXa]b]aUU`ż Ża"

˜ = b[fcYdgfi]ahYb]gXYUZghUbXjUbj`cYfhchjYf`UU[X d`UZcbXa]b]aUU`ż ža"

Toelichting ˜ A  YhYYb[fchYfYjf]^Y\cc[hY_UbYYb[cYXY`iW\h_kU`]hY]h]bXY`YYZncbY`Ub[YfkcfXYb[Y[UfUbXYYfX"9lhfU fi]ahYjc`iaYZib[YYfhU`gViɌYf"

Toelichting ˜ A  YhYYb[fchYfYjf]^Y\cc[hY_UbYYb[cYXY`iW\h_kU`]hY]h]bXY`YYZncbY`Ub[YfkcfXYb[Y[UfUbXYYfX"9lhfU fi]ahYjc`iaYZib[YYfhU`gViɌYf"

Individuele beïnvloeding

˜ 8  Yjccfn]Yb]b[YbjccfbUhiif`]^_Y`iW\ɛcYjcYfn]^b jccf]YXYfYfi]ahYUZncbXYf`]^_YbYYbjciX][XccfUUbkYn][Yjc`kUggYbYbhYVYX]YbYbcdWU"źaYhYf \cc[hY"

Ruimtevolume

˜ = b[fcYdgfi]ahYb]gXYUZghUbXjUbj`cYfhchjYf`UU[X d`UZcbXa]b]aUU`Ż Ɓa"

Emissies en stofverspreiding uit bouw- en interieurmaterialen

˜ 6  cik!Yb]bf]W\h]b[gaUhYf]U`YbVYjUɛYb[YYbgW\UXY`]^_YkYY_aU_Yfg#əU`UhYbncU`g89
˜ 6  cik!Yb]bf]W\h]b[gaUhYf]U`Yb\YVVYbUUbhccbVUUf `U[YYa]gg]YgjUbZcfaU`XY\mXYYbj`iW\h][Ycf[Ub]gW\YghcɌYb"AUhYf]U`Yb]bj`cYfYbd`UZcbXjc`XcYb XYf\U`jYUUb\Yh:]bgYYa]gg]Y!W`Ugg]ɕWUh]YgmghYYaAź kkk"fhg"ɕ \Yh8i]hgYa]`]Yi_YifÃ8Yf6`UiY9b[Y`Ä kkk"V`UiYf!Yb[Y`"XYcZjYf[Y`]^_VUUf" Toelichting ˜ 6  Y`Ub[f]^_YVfcbbYbjUbZcfaU`XY\mXY_ibbYbn]^b d`UUhaUhYf]UU`c"U"gdUUbd`UUhYb]gc`Uh]YaUhYf]UU`" ˜ 6Y`Ub[f]^_YVfcbbYbjUbj`iW\h][Ycf[Ub]gW\YghcɌYb _ibbYbn]^bj`cYfVYXY__]b[ d`UUhaUhYf]UU`c"U"d`UZcbXd`UhYb jYfjYb `U__YbYb`]^aYb"

Emissies van apparatuur

˜ J  YfcbhfY]b][YbXYUddUfUhiifV]^j"df]bhYfg Wcd]Yfg ghUUh]bYYbUdUfhYfi]ahYX]YcdcbXYfXfi_ghUUhh"c"j" caf]b[YbXYfi]ahYb" ˜ 8Y`iW\hi]hfYdfcfi]ahYbkcfXhX]fYWhi]hXYnYfi]ahYb bUUfVi]hYbUZ[YjcYfXkUUfXccfc"U"[YifjYfgdfY]X]b[ ]b\Yh[YVcikkcfXhjccf_caYb"

Schoonmaakbaarheid

˜ 8  YWcbghfiWh]YYbXYhU]``Yf]b[VYjcfXYfh[YYbUUb\YW\h]b[jUbghcZ ji]` jcW\hY"X" ˜ J`cYfVYXY__]b[]b[fcYdgfi]ahYb]gYYbjciX][ fY]b][VUUf"

˜ J  YfcbhfY]b][YbXYUddUfUhiifV]^j"df]bhYfg Wcd]Yfg]g jccfn]YbjUbVfcbUZni][]b[" ˜ 8Y`iW\hi]hfYdfcfi]ahYbkcfXhX]fYWhi]hXYnYfi]ahYb bUUfVi]hYbUZ[YjcYfXkUUfXccfc"U"[YifjYfgdfY]X]b[ ]b\Yh[YVcikkcfXhjccf_caYb"

Toelichting ˜ <  Yh[YVcikYbn]^b]bhYf]Yifn]^bcjYfU`[cYXbUhfY]b][VUUf"8Yb_UUbbUhUZbYYaVUfYkUbXYb fcbXUɘcdYbXYd`]bhYb kY[[YkYf_h`Y]X]b[kYf_YbnkYjYbXY hc]`YhdcɛYb" Tabaksrook

˜ @ YYf`]b[YbYb`YYf_fUW\hYbkcfXYb]b\YhgW\cc`[YVcikb]YhV`cch[YghY`XUUbhUVU_gfcc_"

˜ = b\Yh[YVcikkcfXhb]Yh[Yfcc_h cc_b]Yh]bYYb fcc_fi]ahY"

Toelichting ˜ A  cW\haYbfc_YbV]bbYbXYgW\cc`hcYk]``YbghUUb  XUbacYhkcfXYbjccfn]Yb]bYYbUZg`i]hVUfYfcc_fi]ahYaYhY][YbUZni][gmghYYakUUfXccfXYfi]ahYcd cbXYfXfi_ghUUhhYbcdn]W\hYjUbXYcaf]b[YbXY fi]ahYb"

Voor alle eisen geldt dat hieraan in minimaal 95% van de gebruikstijd dient te worden voldaan.

˜ = b\Yh[YVcikYbcd\YhgW\cc`d`Y]bkcfXhb]Yh[Yfcc_h WcbZcfaXYWf]hYf]UjUb8YFcc_jf]^YGW\cc`jUb Gh]jcfc"

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Toiletten

˜ ;  YifjYfgdfY]X]b[jUbi]hhc]`YɛYbbUUfY`XYfg]b\Yh [YVcikkcfXhjccf_caYb" ˜ 8Yhc]`Yhfi]ahYbkcfXYbcdcbXYfXfi_[Y\ciXYbh"c"j" XYca`][[YbXYfi]ahYb" ˜ 8YUZjcYfWUdUW]hY]hjUbXYhc]`YɛYbVYXfUU[ha]b]aUU` žŹaɹ#iifUZni][]b[dYfhc]`Yhdch#if]bc]f" ˜ J`cYfYbYbkUbXYbhcha]b"ƀŹWa\cc[hYn]^bnci]h[YjcYfXXUhif]bYb]Yh]b\YhaUhYf]UU`_UbhfY__Yb" ˜ 8Y`iW\hi]hhc]`YɛYbkcfXhVYgW\cikXU`gfYhcif`iW\h YbkcfXhX]fYWhi]hXYnYfi]ahYbbUUfVi]hYbUZ[YjcYfX"

Legionella

˜ = bghU``Uh]YgjccfkUfaYb_ciXhUdkUhYfacYhYbkcfXYbi]h[YjcYfXWcbZcfaXYVYdU`]b[Yb]b=GGC!diV`]WUh]Yžž"ź@Y[]cbY``UVYghf]^X]b["

Asbest

˜ = b\YhgW\cc`[YVcik]g[YYbUgVYghUUbkYn][XUhYYb UWhiYY`f]g]Wccd`YjYfhYf]ggdfU_YjUbYYbf]g]WcU`g UgVYghb]YhcZbUikY`]^_gaYhYYbV]bXaUhYf]UU`]ghcY[YdUgh cZU`gUgVYgh\ciXYbXYaUhYf]UU`VYgW\UX][XcZ jYfkYYfX]g" ˜ KUbbYYfUgVYgh]b\Yh[YVcikUUbkYn][]gXUh[YYb UWhiYY`f]g]Wccd`YjYfh]g ]gVY_YbXkUUfX]hUUbkYn][]g YbkUhXYf]g]WcÄgn]^b"8]h]gjUgh[Y`Y[X]bYYb UgVYghVY\YYfgd`Ub"

Klasse B - GOED extra t.o.v. klasse C

Klasse A - ZEER GOED Extra t.o.v. klasse B ˜ = bhc]`Yhfi]ahYbjccfXY^cb[ghY_]bXYfYb]ggdi]jYbh]`Uh]Yac[Y`]^_ XccfhYcdYbYbfUaYb]bXY[YjY`"

Toelichting ˜ C  d\YhacaYbhXUh]bgW\c`YbkUUfjccfXYVcikjYf[ibb]b[jccfźƂƂŽ]gUUb[YjfUU[Xg`ccd!cZfYbcjUh]YkYf_nUUa\YXYbkcfXYbi]h[YjcYfX]gYYbUgVYgh]bjYbhUf]gUh]YUUbkYn]["8YUgVYgh]bjYbhUf]gUh]Y]gi]h[YjcYfX XccfYYb[YWYfh]ɕWYYfX]bjYbhUf]gUh]YVYXf]^ZGW!žŽŹcZ [Y`]^_kUUfX][jccfUZ[UUbXUUbXYg`ccd!cZfYbcjUh]YkYf_nUUa\YXYb"6]^X]fYWhf]g]WckcfXh\YhUgVYghXccf YYb[YWYfh]ɕWYYfXUgVYghjYfk]^XYf]b[gVYXf]^ZjYfk]^XYfX"=g[YYbgdfU_YjUbX]fYWhf]gWcXUb]gYYbUgVYghVY\YYfgd`Ubcd[YghY`X"

Thermisch comfort Operatieve temperatuur winter

˜ 8  YcdYfUh]YjYhYadYfUhiifWcaV]bUh]YjUbXY`iW\hhYadYfUhiifYbghfU`]b[ghYadYfUhiif`][h]b\Yhghcc_gY]ncYbVYbYXYbYYb[Ya]XXY`XYVi]hYbhYadYfUhiif jUbźŹ­7higgYbźƂYbŻž­7"

˜ 8  YcdYfUh]YjYhYadYfUhiif`][h]b\Yhghcc_gY]ncYbhiggYbŻŹYbŻŽ­7"

˜ 8  YcdYfUh]YjYhYadYfUhiif`][h]b\Yhghcc_gY]ncYbhiggYbŻźYbŻż­7"

Operatieve temperatuur zomer

˜ 8  YY]gYbh"U"j"XYcdYfUh]YjYhYadYfUhiif]bXYncaYf VcjYbYYb[Ya]XXY`XYVi]hYbhYadYfUhiifjUbźŹ­7 n]^bUɔUb_Y`]^_jUbXYUUbkYn][\Y]XjUbUWh]YjY_cY`]b[ ]b\Yh[YVcik" ˜ 6]^dUgg]YjY_cY`]b[[Y`XhYYb[`]^XYbXYhYadYfUhiifgW\UU` kUUfV]^XY[fYbgkUUfXYbjUbXYhYadYfUhiif V]bbYbYb][gn]bgcd`cdYbaYhXYVi]hYbhYadYfUhiif jc`[YbgXYjc`[YbXYZcfai`Y.  cdYfUh]YjYhYadYfUhiifV]bbYb1Ź żż`cdYbXY[Ya]XXY`XYVi]hYbhYadYfUhiifźƁ Ɓ¤Ž­7B9B!9BźžŻžź  UbbYl5Ż 7Uh===" ˜ 6]^n]W\hVUfYUWh]YjY_cY`]b[`][hXYcdYfUh]YjYhYadYfUhiifhiggYbŻŻYbŻƀ­7"

˜ 8  YY]gYbh"U"j"XYcdYfUh]YjYhYadYfUhiif]bXYncaYf n]^bUɔUb_Y`]^_jUbXYUUbkYn][\Y]XjUbUWh]YjY_cY`]b[]b\Yh[YVcik" ˜ 6]^dUgg]YjY_cY`]b[[Y`XhYYb[`]^XYbXYhYadYfUhiifgW\UU` kUUfV]^XY[fYbgkUUfXYbjUbXYhYadYfUhiif V]bbYbYb][gn]bgcd`cdYbaYhXYVi]hYbhYadYfUhiif jc`[YbgXYjc`[YbXYZcfai`Y.  cdYfUh]YjYhYadYfUhiifV]bbYb1Ź żż`cdYbXY[Ya]XXY`XYVi]hYbhYadYfUhiifźƁ Ɓ¤ż­7B9B!9BźžŻžź  UbbYl5Ż 7Uh==" ˜ 6]^n]W\hVUfYUWh]YjY_cY`]b[`][hXYcdYfUh]YjYhYadYfUhiifhiggYbŻżYbŻſ­7"

˜ 8  YcdYfUh]YjYhYadYfUhiif`][h]b\Yhghcc_gY]ncYb higgYbŻźYbŻż­7" ˜ 8YY]gYbh"U"j"XYcdYfUh]YjYhYadYfUhiif]bXYncaYf n]^bUɔUb_Y`]^_jUbXYUUbkYn][\Y]XjUbUWh]YjY_cY`]b[]b\Yh[YVcik" ˜ 6]^dUgg]YjY_cY`]b[[Y`XhYYb[`]^XYbXYhYadYfUhiifgW\UU` kUUfV]^XY[fYbgkUUfXYbjUbXYhYadYfUhiif V]bbYbYb][gn]bgcd`cdYbaYhXYVi]hYbhYadYfUhiif jc`[YbgXYjc`[YbXYZcfai`Y.  cdYfUh]YjYhYadYfUhiifV]bbYb1Ź żż`cdYbXY[Ya]XXY`XYVi]hYbhYadYfUhiifźƁ Ɓ¤Ż­7B9B!9BźžŻžź  UbbYl5Ż 7Uh=" ˜ 6]^n]W\hVUfYUWh]YjY_cY`]b[`][hXYcdYfUh]YjYhYadYfUhiifhiggYbŻż žYbŻž ž­7"

Toelichting ˜ 9 ]gYbjccf[YVcikYbaYhdUgg]YjY_cY`]b[V]^j"hYcdYbYbfUaYb j`cYf_cY`]b[_caYbcjYfYYbaYhB9B!9B źžŻžź 5bbYl5Ż"  JccfkUUfXYbjccfhcYdUgg]b[jUbXYnYY]gn]^bXYUUbkYn][\Y]XjUbaU__Y`]^_Vfi]_VUfYhYcdYbYbfUaYb YbYYbjf]^Y_`YX]b[_YinY" ˜ 9]gYbjccf[YVcikYbaYhn]W\hVUfYUWh]YjY_cY`]b[ _caYbcjYfYYbaYhB9B!9B!=GCƀƀżŹ" ˜ 6]^hYadYfUhiifcjYfgW\f]^X]b[gVYfY_Yb]b[YbkcfXh\Yh fYZYfYbh]Y^UUfF5ŻŹŹƁHźjc`[YbgB9BžŹſŹ UUb[Y\ciXYb" ˜ 8Y\cYjYY`\Y]XncbhcYhfYX]b[]bfi]ahYbkcfXhncjYY` ac[Y`]^_VYdYf_hXccfcdncbVY`UghY[YjY`gni]X ccgh YbkYghVi]hYbncbkYf]b[cZncbkYfYbXYVY[`Un]b[aYh YYbncbhcYhfYX]b[gZUWhcfNH5¥Ź ŽYbYYb`]W\ɛcYhfYX]b[gZUWhcf@H5¦Ź ſhcYhYdUggYb" ˜ KUUfac[Y`]^_kcfXh[YVfi]_[YaUU_hjUbXYUWh]YjY h\Yfa]gW\YaUggUjUb\Yh[YVcikncaYfbUW\hjYbh]`Uh]Y ghYYbUW\h][YV]bbYbkUbXYbcZh\Yfa]gW\cdYb d`UZcbXg"

Voor alle eisen geldt dat hieraan in minimaal 95% van de gebruikstijd dient te worden voldaan.

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Klasse B - GOED extra t.o.v. klasse C

Klasse A - ZEER GOED Extra t.o.v. klasse B

Individuele beïnvloeding

˜ 5  Wh]YjYWcadcbYbhYbjccfjYfkUfa]b[n]^b]b\Yh ghcc_gY]ncYbdYfjYfV`]^Zgfi]ahY\UbXaUh][fY[Y`VUUf aYhYYbVUbXVfYYXhYjUba]b]aUU`ż­7V]bbYbXY [Y_cnYb[fYbgkUUfXYbjccfXYcdYfUh]YjY hYadYfUhiif" ˜ 8YgbY`\Y]XjUbXYhYadYfUhiiffY[Y`]b[]gaUl]aUU`ź [fUUXdYf\U`Ziif" ˜ 8YVYX]Yb]b[g_bcdjccfXYhYadYfUhiiffY[Y`]b[acYh ncbXYf]bghfiWh]YhYVY[f]^dYbn]^b" ˜ =bX]YbVi]hYbncbkYf]b[UUbkYn][]gX]YbhXYnYjUbi]h XY[fcYdgfi]ahYbVYX]YbVUUfcZhYcjYffi`YbhYn]^b"

˜ 5  Wh]YjYWcadcbYbhYbjccfjYfkUfa]b[n]^b]b\Yh ghcc_gY]ncYbdYfjYfV`]^Zgfi]ahY\UbXaUh][fY[Y`VUUf aYhYYbVUbXVfYYXhYjUba]b]aUU`Ž­7V]bbYbXY [Y_cnYb[fYbgkUUfXYbjccfXYcdYfUh]YjY hYadYfUhiif" ˜ 8YhYadYfUhiif_UbXccfXYXcWYbhkcfXYbVYˆbj`cYX aYhbVYX]Yb]b[g_bcd"8YnY_bcd]gVi]hYbVYfY]_ jUbXY`YYf`]b[YbUUb[YVfUW\hV]^j"cdkUbXbUUgh\Yh gW\cc`VcfX"

˜ 5  Wh]YjYWcadcbYbhYbjccfjYfkUfa]b[Yb_cY`]b[n]^b \Yh\Y`Y^UUfÄgk]bhYfgYbÄgncaYfgdYfjYfV`]^Zgfi]ahY \UbXaUh][fY[Y`VUUfaYhYYbVUbXVfYYXhYjUba]b]aUU`Ž­7V]bbYbXY[Y_cnYb[fYbgkUUfXYbjccfXY cdYfUh]YjYhYadYfUhiif"

Lokaal thermisch discomfort

˜ 8  Y`iW\hgbY`\YXYb]bXY`YYZncbY\YhXYY`jUbXY [fcYdgfi]ahYkUUf`YYf`]b[YbYbXcWYbhYbjYfV`]^jYb n]^bÃgncaYfgb]Yh\c[YfXUbŹ Żża#g" ˜ 8Y`iW\hgbY`\YXYb]bXY`YYZncbYn]^bÃgk]bhYfgb]Yh \c[YfXUbŹ źƂa#g" ˜ 8Yj`cYfhYadYfUhiif`][hhiggYbźƀYbŻƂ­7" ˜ 8YjYfh]WU`YhYadYfUhiif[fUX]„bhjYfgW\]`higgYbXY `iW\ɛYadYfUhiifcdYb_Y`!Yb\ccZX\cc[hY]g0Ž?#a" ˜ 8YghfU`]b[ghYadYfUhiifUgmaaYhf]YjYfgW\]`]bhYadYfUhiifjUbhY[YbcjYf`][[YbXYj`U__Yb]g.  !V]^YYbkUfad`UZcbX 0ƀ­7/  !V]^YYb_ciXYkUbX 0źż­7/  !V]^YYb_ciXd`UZcbX 0źƁ­7/  !V]^YYbkUfaYkUbX 0żž­7" ˜ 8Y[Ya]XXY`XYghfU`]b[ghYadYfUhiifXY[Ya]XXY`XY cddYfj`U_hYhYadYfUhiifjUbd`UZcbX j`cYf kUbXYb  fUaYb jYfkUfa]b[gdUbY`YbYb]bf]W\h]b[]b[fcYdgfi]ahYb]gÃgk]bhYfg\c[YfXUbXY`iW\ɛYadYfUhiif"

˜ 8  Y`iW\hgbY`\YXYb]bXY`YYZncbYn]^bÃgncaYfgb]Yh \c[YfXUbŹ ŻŹa#g" ˜ 8Y`iW\hgbY`\YXYb]bXY`YYZncbYn]^bÃgk]bhYfgb]Yh \c[YfXUbŹ źſa#g" ˜ 8Yj`cYfhYadYfUhiif`][hhiggYbźƂYbŻſ­7" ˜ 8UUfkUUf_]bXYfYbcdXYj`cYfn]ɛYb]gXYj`cYfhYadYfUhiifa]b]aUU`ŻŻ­7" ˜ 8YjYfh]WU`YhYadYfUhiif[fUX]„bh]g0ż?#a" ˜ 8YghfU`]b[ghYadYfUhiifUgmaaYhf]Y]g.  !V]^YYbkUfad`UZcbX 0ž­7/  !V]^YYb_ciXYkUbX 0źŹ­7/  !V]^YYb_ciXd`UZcbX 0źŽ­7/  !V]^YYbkUfaYkUbX 0Żż­7"   Toelichting ˜ =bd`UUhgjUbXYUUb[Y[YjYb`iW\hgbY`\YXYb_Ubcc_ kcfXYbi]h[Y[UUbjUbXY8fUi[\hFUhY8FcZkY`\Yh jYfkUW\hYdYfWYbhU[YcbhYjfYXYbYbU`g[Yjc`[jUb hcW\h"Jccf?`UggY6[Y`XhYYb8F0ŻŹ"

˜ 8  Y`iW\hgbY`\YXYb]bXY`YYZncbYn]^bÄgncaYfgb]Yh \c[YfXUbŹ źſa#g" ˜ 8Y`iW\hgbY`\YXYb]bXY`YYZncbYn]^bÄgk]bhYfgb]Yh \c[YfXUbŹ źża#g" ˜ 8YjYfh]WU`YhYadYfUhiif[fUX]„bh]g0Ż?#a"   Toelichting ˜ =bd`UUhgjUbXYUUb[Y[YjYb`iW\hgbY`\YXYb_Ubcc_ kcfXYbi]h[Y[UUbjUbXY8fUi[\hFUhY8FcZkY`\Yh jYfkUW\hYdYfWYbhU[YcbhYjfYXYbYbU`g[Yjc`[jUb hcW\h"Jccf?`UggY5[Y`XhYYb8F0źŹ"

 Toelichting ˜ 9]gYbjccf`c_UU`h\Yfa]gW\X]gWcaZcfhn]^b]bcjYfYYbghYaa]b[aYhB9B!9B!=GCƀƀżŹ" ˜ =bd`UUhgjUbXYUUb[Y[YjYb`iW\hgbY`\YXYb_Ubcc_ kcfXYbi]h[Y[UUbjUbXY8fUi[\hFUhY8FcZkY`\Yh jYfkUW\hYdYfWYbhU[YcbhYjfYXYbYbU`g[Yjc`[jUb hcW\h"Jccf?`UggY7[Y`XhYYb8F0żŹ" ˜ 
Visueel comfort Kunstlicht

˜ ?  ibghjYf`]W\h]b[]bXY[fcYdgfi]ahYbjc`XcYhUUbXY Y]gYbi]hB9B!9BźŻŽſŽ!ź. ˜ 
˜ <  YhjYf`]W\h]b[gghYf_hYXccf_ibgh`]W\h]gcdkYf_j`U_b]jYUia]b]aUU`žŹŹ`ilaYhYYb[Y`]^_aUh][\Y]Xg]bXYljUba]b]aUU`Ź ƀ" ˜ =bX]Yb[YYbX][]hU`YgW\cc`VcfXYbkcfXYbhcY[YdUgh n]^bYfgdYW]U`YUdUfhgW\U_Y`VUfYUfaUhifYbkUUfaYY YYbjYf`]W\h]b[gghYf_hYjUbžŹŹ`iljYfh]WUU`cd\Yh gW\cc`VcfXkcfXhVY\UU`X"

˜ 8  YjYf`]W\h]b[gghYf_hYXccf_ibgh`]W\hcd\YhkYf_V`UX jUb`YYf`]b[Yb]ga]b]aUU`žŹŹ`ilaYhYYb[Y`]^_aUh][\Y]Xg]bXYljUba]b]aUU`Ź ƀ" ˜ KYf_d`Y__YbjccfXcWYbhYb\YVVYbdYfgccb`]^_Yjccfn]Yb]b[YbjccfhUU_jYf`]W\h]b[ aYhYYbjYf`]W\h]b[gghYf_hYjUba]b]aUU`ƀžŹ`ilcd\YhkYf_V`UX" ˜ 8YI;FLkUUfXYjccfXYVYdYf_]b[jUbXYÃjYfV`]bX]b[g\]bXYfÄjUbXY]bXY`c_U`YbhcY[YdUghYUfaUhifYb]g0źſ"

Daglicht

˜ 8  YXU[`]W\hZUWhcfcd\YhkYf_j`U_]bXY[fcYdgfi]ahYg ]g[Ya]XXY`XcjYfXYfi]ahYa]b]aUU`ż" ˜ ;`Ug]gV`Ub_cZ[f]^g[Yh]bh"8Y`]W\ɛcYhfYX]b[gZUWhcf @H5!kUUfXYjUb\Yh[`Ug]ga]b]aUU`Ź ſŹ"

˜ 8  YXU[`]W\hZUWhcfcd\YhkYf_j`U_]bXY[fcYdgfi]ahYg ]g[Ya]XXY`XcjYfXYfi]ahYa]b]aUU`ž" ˜ ;`Ug]gV`Ub_cZ[f]^g[Yh]bh"8Y`]W\ɛcYhfYX]b[gZUWhcf @H5!kUUfXYjUb\Yh[`Ug]ga]b]aUU`Ź ƀž"

˜ 8  YXU[`]W\hZUWhcfcd\YhkYf_j`U_]bXY[fcYdgfi]ahYg ]g[Ya]XXY`XcjYfXYfi]ahYa]b]aUU`ƀ"

Helderheidswering

˜ 6  ]^UUbkYn][\Y]XjUbX][]hU`YgW\cc`VcfXYb]g]bXY [fcYdgfi]ahYbcc_UUbXYbccfXn]^XY\Y`XYf\Y]XkYf]b[UUbkYn][ kUUfaYY\]bXYf`]^_hY[Yb`]W\hYb\]bXYf`]^_YfYɘYWh]YgkcfXYbjccf_caYb"6]^\Yh[YVfi]_jUb XY\Y`XYf\Y]XgkYf]b[V`]^əYb][i]hn]W\hbUUfVi]hYb ac[Y`]^_" ˜ 8Y\Y`XYf\Y]XgkYf]b[kcfXhncXUb][[YgY`YWhYYfXXUh `ia]bUbh]YjYf\ciX]b[YbÃWcbhfUghYbÄ]b\Yh[Yn]W\hgjY`XhiggYbhUU_V]^j"gW\f]ə X]fYWhYca[Yj]b[V]^j" hUZY`V`UXYbdYf]ɕf]YV]^j"fUUaaUl]aUU`ź.źŹ.żŹ hUU_.X]fYWhYca[Yj]b[.dYf]ZYf]YVYXfU[Yb" ˜ 6]^\Yh[YVfi]_jUbXY\Y`XYf\Y]XgkYf]b[V`]^əYb][i]hn]W\hbUUfVi]hYbac[Y`]^_"

˜ = bXY[fcYdgfi]ahYbcc_UUbXYbccfXn]^XY]g\Y`XYf\Y]XkYf]b[UUbkYn][ kUUfaYY\]bXYf`]^_hY[Yb`]W\hYb \]bXYf`]^_YfYɘYWh]YgkcfXYbjccf_caYb"6]^\Yh [YVfi]_jUbXY\Y`XYf\Y]XgkYf]b[V`]^əYb][i]hn]W\h bUUfVi]hYbac[Y`]^_" ˜ 8Y\Y`XYf\Y]XgkYf]b[kcfXhncXUb][[YgY`YWhYYfXXUh `ia]bUbh]YjYf\ciX]b[YbÃWcbhfUghYbÄ]b\Yh[Yn]W\hgjY`XhiggYbhUU_V]^j"gW\f]ə X]fYWhYca[Yj]b[V]^j" hUZY`V`UXYbdYf]ɕf]YV]^j"fUUaaUl]aUU`ź.ż.źŹ hUU_.X]fYWhYca[Yj]b[.dYf]ZYf]YVYXfU[Yb"

Individuele beïnvloeding

˜ <  Yh`]W\h_Ub]bY`_Yfi]ahYUZncbXYf`]^_UUb!cZi]h[YgW\U_Y`XkcfXYb" ˜ 8Y\Y`XYf\Y]XkYf]b[_UbdYf[fcYdgfi]ahYkcfXYb VYX]YbX"

˜ ?  ibghjYf`]W\h]b[]b[fcYdgfi]ahYb]gVYdYf_hfY[Y`VUUf. XYjYf`]W\h]b[]gV]^jccfVYY`X]bXY`YbUUb!cZi]hhY gW\U_Y`YbXYncbYV]^\YhVcfXUdUfhcZX]aVUUf"

Voor alle eisen geldt dat hieraan in minimaal 95% van de gebruikstijd dient te worden voldaan.

˜ ?  ibghjYf`]W\h]b[]b[fcYdgfi]ahYb]gX]aVUUfb]b XY`YbUUbYbi]hhYgW\U_Y`YbXYncbYV]^\YhVcfX UdUfh"

Thema

Klasse C - ACCEPTABEL

Klasse B - GOED extra t.o.v. klasse C

Klasse A - ZEER GOED Extra t.o.v. klasse B

Akoestisch comfort Geluidwering van de gevel

Installatiegeluid

˜ 8  Y[Y`i]XkYf]b[jUbXY[YjY`;A]g[Y`]^_UUb\Yh j YfgW\]`higgYbXY[Y`i]XVY`Ugh]b[cdXY[YjY`YbżżX6" ˜ 8Y[Y`i]XkYf]b[jUbXY[YjY`X]Ybha]b]aUU`ŻŹX6hY VYXfU[Yb"

˜ 8  Y[Y`i]XkYf]b[jUbXY[YjY`]g[Y`]^_UUb\YhjYfgW\]` higgYbXY[Y`i]XVY`Ugh]b[cdXY[YjY`YbŻƁX6" ˜ 8Y[Y`i]XkYf]b[jUbXY[YjY`X]Ybha]b]aUU`ŻžX6hY VYXfU[Yb"

Toelichting ˜ 8  Y[Y`i]XkYf]b[jUbXY[YjY`;AX]YbhhYkcfXYb VYdUU`XWcbZcfaB9BžŹƀƀ"8Y[Y`i]XkYf]b[X]YbhhY kcfXYbVYdUU`XV]^[Yg`chYbfUaYb aUUfaYhXY VYcc[XY\cYjYY`\Y]X`iW\hjYfjYfg]b[" ˜ JccfXY[Y`i]XVY`Ugh]b[kcfXhi]h[Y[UUbjUbXYkYf_Y`]^_Y[YWiai`YYfXY[Y`i]XVY`Ugh]b[jUbU``YUUbkYn][Y [Y`i]XVfcbbYbkY[YbY"X""

Toelichting ˜ 5  UbVYjc`YbkcfXhcai]hhY[UUbjUbXY?`UggY5!Y]g kUbbYYf\Yh`c_UU`[fYbghUUbYYbgdYY`d`UUhgX]Yh]^XYbg`Ygh]^XkcfXh[YVfi]_hkUbbYYfb]YhU``Y`YYf`]b[Yb hY[Y`]^_dUinYfYb"9jYbhiY`Y\]bXYfhYb[Yjc`[YjUb dfUhYbXYYbgdY`YbXY_]bXYfYb_UbXccfXYVYhYfY [Y`i]XkYf]b[jUbXY[YjY`kcfXYbVYdYf_h"

˜ <  Yh[Y`i]Xb]jYUi]bXY[fcYdgfi]ahYbh"["j"]bghU``Uh]Yg @I;A]gaUl]aUU`żžX6"

˜ <  Yh[Y`i]Xb]jYUi]bXY[fcYdgfi]ahYbh"["j"]bghU``Uh]Yg ]gaUl]aUU`żżX6"

˜ <  Yh[Y`i]Xb]jYUi]bXY[fcYdgfi]ahYbh"["j"]bghU``Uh]Yg ]gaUl]aUU`żŹX6"

˜ 8  Y[Ya]XXY`XYbU[U`ah]^X]bXY]b[Yf]W\hY[fcYdgfi]ahYVYXfUU[hhiggYbŹ ſYbŹ Ɓg"

˜ 8  Y[Ya]XXY`XYbU[U`ah]^X]bXY]b[Yf]W\hY[fcYdgfi]ahYVYXfUU[hhiggYbŹ ŽYbŹ ſg"

Toelichting ˜ <  Yh_UfU_hYf]gh]Y_]bghU``Uh]Y[Y`i]Xb]jYUi@I;AX]YbhhY kcfXYbVYdUU`XWcbZcfaB9BžŹƀƀ" ˜ CbXYf]bghU``Uh]YgkcfXYbaYW\Ub]gW\Yjccfn]Yb]b[Yb jccf`iW\hjYfjYfg]b[ kUfahYcdkY__]b[cZkUfahY! hYfi[k]bb]b[jYfghUUb" Ruimteakoestiek

˜ 8  Y[Ya]XXY`XYbU[U`ah]^X]bXY]b[Yf]W\hY[fcYdgfi]ahY]gaUl]aUU`Ź Ɓg" Toelichting ˜ 8  Y[Ya]XXY`XYbU[U`ah]^XVYhfYəXY[Ya]XXY`XY kUUfXYjUbXYbU[U`ah]^X]bXYcWhUUɋUbXYbŻžŹh#a ŻŹŹŹ
Luchtgeluidisolatie

˜ 8  Y`iW\h[Y`i]X]gc`Uh]Y8bH/5higgYb[fcYdgfi]ahYb# `Yg`c_U`Yb _UbhcfYbYbUUb[fYbnYbXYjYfV`]^Zgfi]ahYb ]ghYba]bghYżƂX6" ˜ 8Y`iW\h[Y`i]X]gc`Uh]YhiggYb[fcYdgfi]ahYb#`Yg`c_U`Yb  _UbhcfYbYbUUb[fYbnYbXYjYf_YYfgfi]ahYb]ghYb a]bghYŻžX6" ˜ 6]^YYbhiggYbXYif]bXYgW\Y]X]b[gkUbXhiggYbhkYY [fcYdgfi]ahYb#`Yg`c_U`Yb]gXY`iW\h[Y`i]X]gc`Uh]YhYb a]bghYżŽX6" Toelichting ˜ <  Yh[Ykc[Yb`iW\h[Y`i]Xb]jYUijYfgW\]`8bH/5 X]YbhhY kcfXYbVYdUU`XWcbZcfaB9BžŹƀƀ"

Contactgeluidisolatie

˜ 8  YWcbhUWh[Y`i]X]gc`Uh]Y@bH/5higgYb[fcYdgfi]ahYb# `Yg`c_U`Yb _UbhcfYbYbUUb[fYbnYbXYjYfV`]^Zgfi]ahYb ]ghYb\cc[ghYžƂX6" ˜ 8YWcbhUWh[Y`i]X]gc`Uh]YhiggYb[fcYdgfi]ahYb#`Yg`c_U`Yb _UbhcfYbYbUUb[fYbnYbXYjYf_YYfgfi]ahYb]ghYb \cc[ghYſƂX6" ˜ <]bXYf`]^_Yhf]``]b[YbjUbXYj`cYfcZhfUddYbXccf `cdYb#VYkY[YbcZain]Y_kcfXYbjccf_caYb" Toelichting ˜ <  Yh[Ykc[YbWcbhUWh[Y`i]XXfi_b]jYUi@bH/5X]YbhhY kcfXYbVYdUU`XWcbZcfaB9BžŹƀƀ"

Voor alle eisen geldt dat hieraan in minimaal 95% van de gebruikstijd dient te worden voldaan.

˜ 8  Y`iW\h[Y`i]X]gc`Uh]YhiggYb[fcYdgfi]ahYb#`Yg`c_U`Yb  _UbhcfYbYbUUb[fYbnYbXYjYfV`]^Zgfi]ahYb]ghYb a]bghYŽżX6" ˜ 8Y`iW\h[Y`i]X]gc`Uh]YhiggYb[fcYdgfi]ahYb#`Yg`c_U`Yb  _UbhcfYbYbUUb[fYbnYbXYjYf_YYfgfi]ahYb]ghYb a]bghYżźX6" ˜ 6]^YYbhiggYbXYif]bXYgW\Y]X]b[gkUbXhiggYbhkYY [fcYdgfi]ahYb#`Yg`c_U`Yb]gXY`iW\h[Y`i]X]gc`Uh]YhYb a]bghYżƁX6"

Dit is een uitgave van: Agentschap NL Postbus 8242 | 3503 RE Utrecht T +31 (0) 88 602 92 00 E [email protected] www.frissescholen.nl © Agentschap NL | april 2012 Publicatienummer: 2EGOU1203 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is het aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst. Divisie NL Energie en Klimaat voert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het programma ‘Energie & Gebouwde Omgeving’ uit. Wij bieden professionele marktpartijen en overheden ondersteuning bij energiebesparing, duurzame energie en CO₂-reductie van de gebouwde omgeving.