Programma www.surf.nl/ozdag twitter: #ozdag
De SURF Onderzoeksdag is speciaal bedoeld voor onderzoekers en hun ondersteuners. Op de SURF Onderzoeksdag laten onderzoekers zien hoe ICT-methoden en -hulpmiddelen wetenschappelijk onderzoek, en de presentatie daarvan, kunnen verrijken en vernieuwen. De nieuwste nationale en internationale ontwikkelingen zullen de revue passeren. In keynote speeches en parallelsessies worden de mogelijkheden gepresenteerd. Inspirerende voorbeelden demonstreren de rol die ICT speelt in tekst-, data- en beeldanalyse en – presentatie. Er zijn ook sessies over hoe ICT kan helpen bij het profileren van het eigen onderzoek, en over de link tussen onderzoek en onderwijs.
Programma 9.30 uur Ontvangst met koffie/thee
10.00 Welkomstwoord door Wim Liebrand, directeur SURF
10.05 Keynote Cameron Neylon, senior researcher bij het Britse Science and Technology Facilities Council (STFW): Network Enabled Research: Not just bigger or better, but fundamentally different
10.45 Jos Engelen, voorzitter NWO
11.05 Koffie/thee pauze
11.25 Eerste ronde parallelle sessies
12.05 Tweede ronde parallelle sessies
12.45 Lunch
13.30 Derde ronde parallelle sessies
14.15 Vierde ronde parallelle sessies
15.00 Koffie/thee pauze
15.30 Keynote Richard Zijdeman, onderzoeker Sociologie aan de Universiteit Utrecht: myResearch Portal
16.00 Afsluiting en uitreiking Verrijkte Publicatie van het jaar door Marc Dupuis, programmamanager ICT & Onderzoek SURF
16.30 Borrel
Programma per track RONDE & TIJD
spreker
onderwerp/titel
Zwemmen in Tekst Nanopublicaties
13.30-14.10 14.15-14.55
Antal van den Bosch (RU) Barend Mons (NBIC) Arjan van Hessen (Uwente) Maarten de Rijke (UvA)
DATA
11.25-12.00
Jan Bot (LUMC)
Blauw/Glow
12.05-12.45
Marcel Das (CentERdata)
13.30-14.10
Lars Ridder (NL e-Science Center)
14.15-14.55
Dries Heesakkers (UvA)
Toepassing chemoinformatica Over ervaringen in het CARDS (Controlled Access to Research Data Stored securely) project
BEELD&GELUID 11.25-12.00
Anja Volk (UU)
ICT bij musicologie
Oranje/Flash
12.05-12.45
Roy Damgrave (UTwente)
13.30-14.10 14.15-14.55
Yolande Kolstee en Wim van Eck (AR Lab) Sennay Ghebreab (VU)
PROFILEREN ONDERZOEK
11.25-12.00
Paul Wouters en Rodrigo Costas (CWTS)
Rood/Spark
12.05-12.45
Jan Gutteling (UTwente)
13.30-14.10
Jason Wilde (Nature) Featured Speaker
14.15-14.55
Willem Bouten (UvA)
ONDERZOEK IN ONDERWIJS 11.25-12.00
Adam Belloum (UvA)
TRACK TEKST Groen/Beam
Geel/Fluor
11.25-12.00 12.05-12.45
12.05-12.45 13.30-14.10
Jikke Groot-Adema (UU) Sylvia Moes (VU)
14.15-14.55
Annette Langedijk (UvA)
HLT-Infrastructure for the Humanities information and language processing Data processing in the Life Sciences, from small jobs to Big Data Innovatie in dataverzameling voor wetenschappelijk onderzoek: het MESS project
Virtual Reality als ondersteuning van samenwerking Over de ontwikkeling van augmented reality headsets, ‘brillen’ die het mogelijk maken virtuele beelden toe te voegen aan de fysieke wereld beeldherkenningsonderzoek Users, narcissism and control – tracking the impact of scholarly publications in the 21st century Geen paniek, het is maar een verrijkte publicatie! Nature’s responses to developments in scholarly communication Virtual labs als infrastructuur voor internationale samenwerking bij biodiversiteits onderzoek
Opleiden van DataScientists Virtual Research Environments (VRE) bij onderwijs Verrijkte Weblectures Toepassing e-learning techniek voor onderzoekers
Overzicht zalen Sessies en hoofdprogramma vinden plaats in: -
Auditorium Fluor (geel) Beam (groen) Spark (rood) Glow (blauw) Flash (oranje)
Sprekers Hoofdprogramma Plenair
Wim Liebrand
in Auditorium
Directeur SURF
10.05 – 10.45 uur
Welkom
Plenair
Cameron Neylon
in Auditorium
Senior wetenschapper bij de Britse Science and Technology Facilities Council (STFW).
10.05 – 10.45 uur
Network Enabled Research: niet alleen groter en beter, maar vooral fundamenteel anders. Internet heeft net als alle eerdere netwerktechnologie, zoals mobiele telefonie maar ook het schrijven zelf, de potentie om een kwalitatieve verandering teweeg te brengen in onze mogelijkheden als mens, organisatie en samenleving. De eerste contouren van de veranderingen in de ons ter beschikking staande onderzoekscapaciteit zijn zichtbaar. Hoe kunnen we de netwerkcapaciteit die internet ons biedt, gebruiken om wetenschappelijk onderzoek efficiënter en effectiever te maken?
Plenair
Jos Engelen
in Auditorium
Voorzitter NWO
10.45 – 11.05 uur
NWO en ICT en Onderzoek
Plenair
Richard Zijdeman
in Auditorium
Onderzoeker Sociologie aan de Universiteit Utrecht Fellow aan de University of Stirling
15.30 – 16.00 uur
myResearch Portal Lancering van het demonstratiemodel van myResearch Portal Richard heeft als eerste onderzoeker myResearch Portal uitgeprobeerd. Via de portal krijgt een onderzoeker gadgets aangeboden van diensten die tot nu toe op verschillende plaatsen via internet worden aangeboden. Zo kan een onderzoeker de resultaten van zijn of haar onderzoek, zowel publicatie als onderzoeksdata, veilig opbergen. Hij of zij kan vervolgens een Verrijkte Publicatie maken.
Plenair
Marc Dupuis
in Auditorium
Programmamanager ICT & Onderzoek van SURF
15.30 – 16.00 uur
Uitreiking van de Verrijkte Publicatie van het jaar en afsluiting
Tracks Track Tekst Zaal Beam
Track Tekst
Trackvoorzitter: Martin Everaert Hoogleraar Syntaxis en Lexicon aan de Universiteit Utrecht en docent bij de opleiding Taalwetenschap
Antal van den Bosch Hoogleraar Example-based language modelling aan de Radboud Universiteit Nijmegen
11.25 – 12.00 uur
Zwemmen in tekst
Zaal Beam
Text mining is een combinatie van technieken uit de taaltechnologie en de data mining waarmee op grote schaal data, informatie en kennis uit teksten afgeleid kan worden. Meer dan ooit vullen we onze wereld met communicatie, en ons primaire middel is en blijft taal (tekst en spraak). Wikipedia, nieuwssites, blogs, en sociale media vullen onze schermen. Al dit meertalige en veelvormige communicatiegeweld is schitterend onderzoeksmateriaal voor
communicatiewetenschappers en taalkundigen. De techneuten-tussenlaag, de taaltechnologie, bouwt tools die zowel handig zijn voor de gebruiker (automatisch vertalen, automatische spellingcorrectie) als diepere inzichten geven aan onderzoekers over de bouwstenen van taal en verbale communicatie.
Track Tekst
Barend Mons Scientific Director van het Netherlands Bioinformatics Centre (NBIC), Universitair hoofddocent Biosemantiek aan het Universitair Medisch Centrum van de Erasmus Universiteit en de Universiteit Leiden, initiator van Concept Web Alliance (CWA) en eScience Integrator bij het Netherlands eScience Center.
12.05 – 12.45 uur
Nanopublicatie in de context van eScience
Zaal Beam
In een wereld met een toenemende complexiteit, speelt de interoperabiliteit van data een sleutelrol en zal ‘data publishing’ de norm worden. Nanopublicatie is een vorm van datapublicatie. Barend beschouwt de toenemende complexiteit en nanopublicatie binnen de levenswetenschappen. Nieuwe technologieën hebben onze mogelijkheden om enorme datasets te creëren veranderd. Meer data wordt erkend als een cruciale bron voor onderzoek. Er zijn methoden ontwikkeld om enorme datasets, afkomstig uit diverse bronnen, te analyseren. De enorme verbeteringen in data mining en de technologie in meetinstrumenten hebben geleid tot een exponentieel groeiende stroom data; de ‘data explosion’ in de levenswetenschappen. De toegenomen complexiteit vraagt ook om samenwerkingsomgevingen om de datasets aan te pakken, de baas te worden en te vertalen in inzichten. Projecten en programma’s in de levenswetenschappen zijn in toenemende mate multidisciplinair en internationaal. Dit maakt samenwerking en data en informatieen kennismanagement steeds complexer en trekt dit over de grenzen van het eigen lab.
Track Tekst
Arjan van Hessen Onderzoeker Geesteswetenschappen bij Twente Universiteit en Universiteit Utrecht en Lid van Executive Board van CLARIN.nl
13.30-14.10 uur
HLT-Infrastructuur voor de Humaniora
Zaal Beam
De Geesteswetenschappen maken zowel voor onderzoek als voor de publicatie/disseminatie van dat onderzoek, steeds meer gebruik van digitale technieken. Het is eigenlijk niet meer goed voorstelbaar dat een onderzoeker maandenlang de archieven induikt op zoek naar ‘data’ als de data al gedigitaliseerd zijn.
Er is wel een aantal potentiële bottlenecks. Vaak zijn de data op een ‘eigen-wijze’ gedigitaliseerd en van metadata voorzien waardoor een applicatie niet zomaar gebruik kan maken van de data. Veel tools zijn gemaakt door ‘techneuten’ die niet altijd de taal van de onderzoekers spreken waardoor het dikwijls erg moeilijk is om de beschikbare technologie te gebruiken. Tenslotte is er nog veel koudwatervrees cq onbekendheid: men kent elkaars ‘producten’ niet. Het zes jaar durende Infrastructuur programma CLARIN probeert oplossingen te vinden voor de bottlenecks. Er wordt o.a. gewerkt aan standaardisering, kennisuitwisseling en centraal beheer en updating van tools en services. De nadruk die nu nog ligt op tekst wordt mogelijkerwijze in de nabij toekomst verruimd naar beeld en spraak/geluid.
Track Tekst
Maarten de Rijke Hoogleraar Information Processing and Internet bij het Instituut voor Informatica van de Universiteit van Amsterdam
14.15-14.55 uur
De volgende zoekmachine
Zaal Beam
Wat gebeurt er in het onderzoek rondom zoekmachines? Waar gaat het heen? Wat kan de zoekmachine van morgen en overmorgen? Lopend onderzoek aan zoekmachine-algoritmes wordt gekenmerkt door een toenemende diversificatie van interfaces, taken, types gebruiker, soorten tekst en andere informatie. Steeds meer, steeds sneller, en steeds meer divers. Interacties met gebruikers worden vastgelegd en leveren zowel ‘computational’ als cognitieve inzichten op over zoeken en zoekgedrag. In toenemende mate worden deze inzichten ingezet zodat de zoekmachine volautomatisch en in real-time zijn gedrag aanpast aan het gedrag en de (vooral impliciete) feedback van gebruikers. Maarten illustreert deze ontwikkelingen aan de hand van enkele voorbeelden en identificeert de onderliggende trends.
Track Data
Trackvoorzitter: Scott Lusher eScience Integrator eChemistry bij het Netherlands eScience Center
Zaal Glow
Track Data
Jan Bot Promovendus Universitair Medisch Centrum, Universiteit Leiden en e-Architect bij e-BioGrid
11.25 – 12.00 uur
Gegevensverwerking in de levenswetenschappen, van kleine projecten tot Omvangrijke Data
Zaal Glow
Met de komst van nieuwe sequencingtechnieken is het inmiddels mogelijk om het volledige genoom van iemand te ontrafelen. Onderzoekers kunnen zo de genetische oorzaken van ziektes onderzoeken. Aangezien tijdens het sequencen een enorme hoeveelheid data wordt gegenereerd, zijn grote opslag- en rekenfaciliteiten van essentieel belang. Jan Bot geeft een overzicht van de infrastructuur die momenteel gebruikt wordt. Daarnaast zal hij twee voorbeelden geven van de voordelen van deze infrastructuur voor het moleculair biologisch onderzoek.
Track Data
Marcel Das Directeur CentERdata, Instituut voor dataverzameling en onderzoek
12.05 – 12.45 uur
Innovatie in dataverzameling voor wetenschappelijk onderzoek: het MESS project
Zaal Glow
MESS is een geavanceerde faciliteit voor dataverzameling binnen de sociale wetenschappen. Kernelement is het LISS panel: een representatief panel bestaande uit ongeveer 5000 huishoudens (en 8000 individuen). Het panel is gebaseerd op een kanssteekproef. Huishoudens zonder computer of internet krijgen apparatuur en een internet aansluiting in bruikleen om mee te kunnen doen. Naast de maandelijkse vragenlijsten en experimenten worden innovatieve meetinstrumenten ingezet om data te verzamelen, zoals geavanceerde weegschalen en versnellingsmeters, maar ook smartphones. MESS is een publiek goed dat gratis toegankelijk is voor wetenschappelijk onderzoek. Het LISS panel kan worden gebruikt voor verzameling van nieuwe gegevens, maar ook bestaande gegevens worden via een op DDI3 gebaseerde data disseminatie tool vrij beschikbaar gesteld voor onderzoek.
Track Data
Lars Ridder Senior eScience engineer bij het Netherlands eScience Center
13.30-14.10 uur
Over het gebruik van chemoinformatica bij het in kaart brengen van de metabole processen in biologische systemen.
Zaal Glow
Metabolomica is een techniek waarmee (veranderingen in) de metabolieten van een biologisch monster gedetailleerd in kaart worden gebracht. Dit is van groot potentieel belang voor ons inzicht in de biologische systemen en processen op scheikundig niveau. Vanwege de complexiteit van de datasets die met de huidige metabolomische platforms worden gegenereerd, kan de techniek echter nog niet ten volle worden benut. eScience technology gaat een cruciale rol spelen bij de ‘mining’ en het interpreteren van deze complexe data. Lars illustreert dit aan de hand van een praktische applicatie van een recent ontwikkelde chemoinformaticsbased analysis workflow.
Track Data
Dries Heesakkers Projectmanager Universiteitsbibliotheek Universiteit van Amsterdam
14.15 – 14.55 uur
Over ervaringen in het CARDS (Controlled Access to Research Data Stored securely) project
Zaal Glow
Welke ondersteuning kunnen instellingen het best bieden aan hun onderzoekers waar het gaat om omgaan met onderzoeksdata, zodat dit aansluit bij de eisen en wensen van onderzoekers, instellingen en subsidiegevers? In het SURFshare project CARDS (Controlled Access to Research Data, Stored Securely) is onderzocht hoe onderzoekers ondersteund kunnen worden bij omgaan met onderzoeksdata o.a. met zeven pilots bij vijf instellingen. Dit resulteerde onder andere in aanbevelingen aan onderzoeksgroepen, instellingen en subsidiegevers. De nadruk in deze presentatie is op wat onderzoekers zelf kunnen doen (al dan niet doordat financiers als KNAW en EU er om vragen bij project-voorstellen). En welke vormen van ondersteuning mogen onderzoekers van hun instellingen verwachten c.q. waar kunnen zij om vragen.
Track Beeld en Geluid Zaal Flash
Trackvoorzitter: Dr. Maurice Bouwhuis Relation & innovation manager SARA
Track Beeld en Geluid
Anja Volk
11.25 – 12.00 uur
Over ICT gebruik bij musicologie: het modelleren van muzikale gelijkenis voor muziekzoekmachines.
Zaal Flash
Anja laat aan de hand van haar VIDI-project “Modelling musical similarity over time through the variation principle” zien, welke verbanden er tussen muziekonderzoek en ICT bestaan in het nieuwe, snel groeiende vakgebied van Music Information Retrieval (MIR). De afgelopen twintig jaar vond er een enorme digitalisering in muziek plaats. Daarom ontwikkelen MIR onderzoekers zoekmethoden die luisteraars helpen bij het zoeken van muziek op internet. Muzikale gelijkenis is daarbij een belangrijk concept. In het VIDI-project ontwikkelen ze, door muziekwetenschap, cognitiewetenschap en informatica te integreren, een model dat beschrijft hoe luisteraars muzikale gelijkenis ervaren. Typische ICT-uitdagingen zijn de verschillende typen data die voor muziek bestaan en de verschillende implementaties van algoritmes, die op een wetenschappelijk verantwoorde manier vergeleken moeten kunnen worden.
Onderzoeker Informatica: multimedia en geometrie, Universiteit Utrecht
Ook de communicatie tussen mensen die in muziekonderzoek en informatica werken is van groot belang voor een goed resultaat. Typische misverstanden komen vaak voor. In deze presentatie geeft Anja een aantal voorbeelden vanuit haar eigen onderzoek over de uitdagingen van computationeel onderzoek naar muziek.
Track Beeld en Geluid
Roy Damgrave
12.05 – 12.45 uur
Virtual Reality als ondersteuning van samenwerking
Zaal Flash
Binnen een gemiddeld productontwikkelingsproces creëert het gecombineerde werk van vele verschillende ontwerpers, ingenieurs en andere belanghebbenden de synergie die nodig is om de kwaliteit van het resultaat te maximaliseren. Ieder teamleden is een expert in zijn expertisegebied, en kan als zodanig een waardevolle bijdrage leveren aan het proces. Om dit volop te benutten is een adequate samenwerking en communicatie tussen de verschillende
Onderzoeker in het Virtual Reality Laboratory Twente
belanghebbenden essentieel. Om dit proces te faciliteren en te stimuleren kan er gebruik gemaakt worden van talloze (virtuele) ondersteuningen. Essentieel hierbij is juist de keuze van welke techniek bruikbaar kan zijn op welk moment binnen het project, en hoe deze in te passen is in de bredere context van de betreffende ontwerpfase. Binnen het Virtual Reality Laboratorium in Twente wordt er (mede in samenwerking met het Europese Visionair project) gezocht naar mogelijkheden om de keuze en implementatie van (nieuwe) virtuele technieken te ondersteunen.
Track Beeld en Geluid
Yolande Kolstee en Wim van Eck Yolande is hoofd van het AR Lab, het Augmented Reality laboratorium en lector innovatieve visualisatietechnieken aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag. Wim is 3d-animator/augmented reality ontwikkelaar bij het AR Lab en gastonderzoeker aan de Universiteit Leiden naar hybride biologisch-digitale systemen.
13.30 – 14.10 uur
Over de ontwikkeling van augmented reality headsets, ‘brillen’ die het mogelijk maken virtuele beelden toe te voegen aan de fysieke wereld
Zaal Flash
Het AR Lab is een samenwerking tussen de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag, TU Delft en Universiteit Leiden. Gezamenlijk streven zij ernaar om het samengaan van de fysieke wereld en virtuele wereld te begrijpen, te ontwikkelen, verfijnen en verbeteren. Yolande en Wim gaan we in op de ontwikkeling van augmented reality headsets, ‘brillen’ die het mogelijk maken virtuele beelden toe te voegen aan de fysieke wereld. Studenten en docenten van eerdergenoemde onderzoeksinstellingen werken actief samen om zo hun artistieke, experimentele en wetenschappelijke expertise te combineren.
Track Beeld en Geluid
Sennay Ghebreab
14.15 – 14.55 uur
Over beeldherkenningsonderzoek
Zaal Flash
Binnen een paar honderd milliseconden vertalen wij de lichtpatronen die op ons netvlies vallen, in percepties van objecten en situaties met een emotionele betekenis. Wat opvalt is de rekenkundige efficiency van dit proces, aangezien de visuele wereld complex and zeer variabel in elkaar zit. Wij vermoeden dat in onze natuurlijke omgeving regelmatigheden zitten verborgen die zorgen voor een snelle perceptuele en emotionele verwerking. Sennay laat zien dat de computationele
Assistent-hoogleraar bij het Intelligent Systems Lab Amsterdam, Instituut voor Informatica van de Universiteit van Amsterdam
response op (bewegende) beelden visuele regelmatigheden aan het licht brengt. En dat op basis van deze regelmatigheden de perceptuele en emotionele response kan worden voorspeld, zowel op neuraal niveau (fMRI, EEG) als gedragsmatig.
Track Profileren van je onderzoek Zaal Spark
Trackvoorzitter: Marco de Vos eScience Integrator Astronomie voor het Netherlands eScience Center
Track Profileren van je Onderzoek
Paul Wouters en Rodrigo Costas
11.25 – 12.00 uur
Gebruikers, narcisme en controle – het traceren van de effecten van wetenschappelijke publicaties in de 21e eeuw
Zaal Spark
Wat is het wetenschappelijke en maatschappelijke effect van mijn onderzoekspublicaties? Deze vraag houdt wetenschappers en onderzoekers al bezig sinds het begin van de moderne wetenschap 400 jaar geleden. Een vraag die moeilijk te beantwoorden is. Heel lang in de geschiedenis van de moderne wetenschap hadden onderzoekers geen idee wie hun werk las. Ook was het moeilijk om na te gaan of - en hoe - hun werk praktisch werd toegepast. Hierin lijkt nu verandering te komen.
Directeur van het Centrum voor Wetenschaps- en Technologie Studies (CWTS) van de Universiteit Leiden.
Paul en Rodrigo gaan in op de snel groeiende hoeveelheid tracking tools die gepaard gaat met de opkomst van webgebaseerde informatie-instrumenten. Is het mogelijk om ‘real-time’ te volgen hoe nieuwe onderzoeksuitkomsten gelezen, geciteerd en gebruikt worden en vertaald worden naar praktische resultaten en applicaties? Op welk niveau kunnen deze nieuwe tools worden gebruikt? Zijn ze nuttig voor de onderzoekers zelf? Is er kans dat ze worden opgenomen in universiteitsbrede of misschien wel landelijke impact measurement-systemen? En wat zijn de mogelijke risico’s en nadelen van de nieuwe tracking tools? In welk opzicht fungeren ze als een waardevolle indicator van het wetenschappelijke, academische of maatschappelijke belang van de onderzoekers? Kunnen deze metingen op elk gebied worden toegepast of zijn ze per definitie beperkt tot bepaalde onderzoeksdisciplines?
Track Profileren van je Onderzoek
Jan Gutteling
12.05 – 12.45 uur
Geen paniek, het is maar een verrijkte publicatie!
Zaal Spark
Jan gaat kort in op de achtergronden van de ESCAPE-tool, die gebruikt kan worden om verrijkte documenten te genereren van ‘traditionele’ wetenschappelijke output. En hoe je deze verrijkte documenten op een aantrekkelijke en toegankelijke wijze op het web kunt publiceren. In een verrijkte publicatie kunnen onderzoekers antwoord bieden aan geïnteresseerden op vragen als: Wie citeert en hoe? Wie verwijst? Wordt onderzoek toegepast in beleidscontext? Welke onderliggende gegevens worden gebruikt in een publicatie?
Onderzoeker sociale psychologie aan de Universiteit Twente
Jan toont enkele voorbeelden van verrijkte documenten waarbij een wetenschappelijk artikel, of een hoofdstuk in een boek als uitgangspunt dient, maar de tool kan ook worden gebruikt om scripties van studenten meer zichtbaar en toegankelijk neer te zetten.
Track Profileren van je Onderzoek
Featured Speaker: Jason Wilde
13.30 – 14.10 uur
De aard van wetenschappelijke communicatie
Zaal Spark
De wetenschappelijke uitgeverswereld is bezig met een snelle transformatie, niet alleen wat bedrijfsmodel betreft, maar ook vanwege de toenemende roep om het vrij beschikbaar stellen van informatie en met name ook van onderzoeksgegevens. Jason geeft een kort overzicht van de activiteiten van Nature Publishing Group op het gebied van Open Access en laat zien hoe NPG met auteurs samenwerkt om de almaar groeiende hoeveelheid gegevens die in supplementaire databases en databases van derden is opgeslagen, bruikbaar te maken.
Track Profileren van je Onderzoek
Willem Bouten
Business Development Director bij Nature Publishing Group (NPG)
Hoogleraar aan het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica, Universiteit van Amsterdam en eScience Integrator Ecologie bij het Netherlands eScience Center
14.15 – 14.55 uur
Virtual labs als infrastructuur voor internationale samenwerking bij biodiversiteits onderzoek
Zaal Spark
In het onderzoek van Willem en collega’s ontwikkelen zij virtual labs om de internationale samenwerking in het biodiversiteitsonderzoek te bevorderen. De hoeveelheid gegevens in de ecologie neemt hand over hand toe door satellietbeelden, sensor netwerken en het uitwisselen van gegevens over internet. Hierdoor zijn de bestaande methodieken en instrumenten waarmee ecologen zijn opgeleid vaak niet geschikt. LifeWatch heeft als doel om een eScience onderzoeksomgeving (virtueel laboratorium) aan te bieden, die onderzoekers in staat stelt hun onderzoek efficiënter uit te voeren. Het blijkt dat een dergelijke technische faciliteit onderzoekers bovendien bij elkaar brengt zodat internationale samenwerking beter verloopt.
Track Onderzoek in Onderwijs
Trackvoorzitter: Christien Bok Programmamanager ICT & Onderwijs, SURFfoundation
Zaal Fluor
Track Onderzoek in Onderwijs
Adam Belloum
11.25 – 12.00 uur
Naar een nieuw curriculum voor eScience
Zaal Fluor
Ruim tien jaar na de eerste toepassing is eScience een gangbare werkwijze geworden voor het uitvoeren van zeer complexe wetenschappelijke experimenten, vaak door onderzoekers uit verschillende disciplines. De voortgang van dit soort samenwerkingsverbanden ondervindt dikwijls hinder van een gebrek aan algemene kennis naast de traditionele wetenschappelijke expertise die binnen de diverse vakgroepen van een universiteit onderwezen wordt.
Assistent-hoogleraar aan het Instituut voor Informatica van de Universiteit van Amsterdam
Er is behoefte aan scholing van studenten en onderzoekers, zodat zij inzicht krijgen in de complexiteit van de omgeving waarin ze komen te verkeren wanneer ze aan een eScience-experiment deelnemen. Onderzoekers die in het eScienceveld werken, hoeven niet op elk aspect van eScience deskundig te zijn. Wel moeten ze over de juiste kennis beschikken om binnen een multidisciplinaire omgeving efficiënt met hun collega’s te kunnen communiceren en van de complexe e-infrastructuur te kunnen profiteren. Er is behoefte aan een curriculum dat voorziet in vakoverstijgende ondersteuning van de wetenschappelijke opleiding. Studenten dienen methoden en technieken aan te leren waarmee ze domeinspecifieke wetenschappelijke problemen op het gebied van de alfa-, bèta- of gammawetenschappen kunnen oplossen aan de hand van een moderne eScience aanpak. Daarnaast dienen ze een basaal begrip te hebben van computer- en informatiewetenschappen en van de onderliggende
infrastructuur. Adam put uit zijn ervaringen als hoofd van het Virtual Laboratory for e-Science (2004-2009).
Track Onderzoek in Onderwijs
Jikke Groot-Adema
12.05 – 12.45 uur
Virtual Research Environments (VRE) bij onderwijs
Zaal Fluor
De Universiteitsbibliotheek Utrecht ondersteunt sinds 2006 wetenschappers met VREs. In Utrecht heten deze collaboratories VKC's: virtuele kennis centra. Per januari 2012 zijn er 34 VKC's.
Projectleider in de sector Innovatie en Ontwikkeling bij de Universiteit Utrecht
Binnen het SURFshare programma is in 2008 een aparte module gemaakt voor het ondersteunen van onderwijs bij het maken van Evidence Based Critical Reviews. Deze EBCR-module is in 2009 t/m 2011 in drie aparte VKC's ingezet. Daarnaast worden sinds 2009 ook standaard VKC's ingezet voor specifieke onderwijsdoeleinden, en dan met name op het grensvlak tussen onderwijs en onderzoek. In 2010 is er een gebruikersonderzoek gedaan onder de kernleden van 21 VKC's, waaronder 1 VKC dat primair voor een masteropleiding is gestart. Ook is in 2011 de EBCR-module geëvalueerd. Jikke deelt de lessons learned wat betreft de inzet van een virtuele onderzoeksomgeving voor onderwijsdoeleinden in het algemeen, en de inzet van de EBCR-module in het bijzonder.
Track Onderzoek in Onderwijs
Sylvia Moes
13.30 – 14.10 uur
Verrijkte Weblectures
Zaal Fluor
In het kader van het SURFshare programma heeft de VU de eerste technologische stappen in gang gezet om ‘verrijkte weblectures’ te gaan koppelen aan ‘(verrijkte) publicaties’ en vice versa.
Programma- en innovatiemanager Media aan de Vrije Universiteit Amsterdam
Voor de VU kon dit het best gerealiseerd worden door de bestaande database van de VU, die is gebouwd om weblectures te verrijken met content, verder uit te bouwen. Doel is om semantische relaties te leggen tussen verrijkte weblectures en relevante wetenschappelijke (verrijkte) publicaties die bijvoorbeeld in NARCIS
ontsloten zijn. Sylvia toont, aan de hand van een case studie bij de Faculteit Sociale Wetenschappen, de methode hoe docenten hun weblecture(s) kunnen verrijken. Ook laat zij het resultaat zien van de visualisatie van de semantische relaties, en worden de kansen die hierdoor ontstaan met elkaar besproken.
Track Onderzoek in Onderwijs
Annette Langedijk
14.15 – 14.55 uur
eLearning versus eScience: Hoe versterken ze elkaar?
Zaal Fluor
Vanaf halverwege de jaren negentig nemen de toepassingen van ICT (met name Internettechnologie) voor het onderwijs in sneltreinvaart toe. Vandaag is elearning geïntegreerd in het curriculum, en een vast onderdeel in de universitaire organisatie. Ook het wetenschappelijk onderzoek is in deze periode steeds data-intensiever geworden. Om dit onderzoek te ondersteunen en te versterken is vorig jaar het nationale eScience Center opgericht.
Medewerker Onderwijs- en Onderzoeksdienstengroep (ODG) van de Universiteit van Amsterdam.
Wat kunnen eLearning en eScience van elkaar leren? En waar kunnen zij elkaar versterken? Aan de hand van praktijkvoorbeelden van de Universiteit van Amsterdam illustreert Annette hoe eLearning in de organisatie verankerd is en wat eScience daarvan kan leren. En via de huidige trendrichting ‘socialer’, ‘persoonlijker’ en mobiele ICT, belicht zij hoe beide gebieden elkaar kunnen versterken in bijvoorbeeld Virtual Learning Environments en Research Based Teaching.
Deelnemerslijst Roepnaam Patrick Inge Theo Kurt Adam Frank Wouter Maarten Marnix Axel Marc Gerard Magchiel Ivo Christien Lex Antal Jan Willem Remco Renze Leen Daan Hans Marie-Joëlle Ron Rene Tim Steven Michiel Jan Bas Rodrigo Peter Roy Ron Marcel Lisanne Paul Hans Sietske Ingrid Paul John Robert Yvonne Niels Marc Anne Wim Lianne Anita Jos Willem Thecla Martin Roel Martin Femke
Tussenvoegsel
De
van van
van den
de
van den
van
de
van
van der
van van
van
Achternaam Aerts Angevaare Bakker Belder Belloum Benneker Bennekom Bentum Berchum Berg Berg Bierens Bijsterbosch Boer Bok Bontjes Bosch Bot Bouten Brakel Brandsma Breure Broeder Brouwer Browaeys Buijs Butter Cardol Claeyssens Cock Companjen Cordewener Costas Daalmans Damgrave Dankers Das Davids Dijk Dijkman Dijkstra Dillo Doorenbosch Doove Drift Drost Drost Dupuis Dykstra Eck Elk Emans Engelen Engen Ettema Everaert Faber Feijen Francissen
Organisatie Netherlands eScience Center NCDD Universiteit van Amsterdam Leiden University Universiteit van Amsterdam Universiteit van Amsterdam Universiteit Utrecht Universiteit Twente SURFfoundation SARA Universiteit Tilburg Radboud Universiteit Nijmegen SURFfoundation Hogeschool Inholland SURFfoundation Erasmus Universiteit Rotterdam Radboud Universiteit Nijmegen Technische Universiteit Delft Universiteit van Amsterdam Wageningen Universiteit and Research Centre Universiteit van Amsterdam Data Archiving and Networked Services (DANS) Max Planck Institute for Psycholinguistics Saxion Nyenrode Business Universiteit Erasmus MC Science Guide Koninklijke Bibliotheek/ NIWI Leiden University De Haagse Hogeschool SURFfoundation CWTS Utwente Universiteit Twente Fontys Hogescholen Universiteit van Tilburg SURFfoundation SURFnet bv Universiteit van Amsterdam Data Archiving and Networked Services (DANS) Koninklijke bibiliotheek SURFfoundation NWO Trimbos-instituut Vrije Universiteit Amsterdam SURFfoundation Fryske Akademy Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten SURFfoundation Fontys Hogescholen NWO Nationaal instituut voor subatomaire fysica Radboud Universiteit Nijmegen Universiteit Utrecht Erasmus MC SURFfoundation NBIC
Saskia Matto Hans Henk Sven Hans Ton Sennay Arthur Annuska Jikke Paul Christophe Iwona Jan Jeannette Roland Frank Okke Driek Liesbeth Marianne Arjan Maarten Frans Patrick Henk Arjan Krijn Michiel Alexander Francesco Nick Arie Rik Eva Alan Roy Jan Just Max Menno Harrie Wim Yolande Lieuwe Hans Ulrike Maarten Pieter-Gerrit José Martijn Annemiek Cees Annette Jeroen Annemarie Josephine Wim Walter Scott Jason Ana
de
van
van der van der van van van den
van
de van der de
van
Franken Fransen Fransen Frencken Gabriel Gankema Gerritsen Ghebreab Gieles Graver Groot-Adema Groth Guéret
Universiteit Utrecht Rijksuniversiteit Groningen Leiden University Leiden University NIKHEF Rijksuniversiteit Groningen Erasmus MC Vrije Universiteit Amsterdam Hogeschool der Kunsten Den Haag NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Universiteit Utrecht Universiteitsbibliotheek Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam
Gusc Gutteling Haagsma Haffmans Harmelen Harsta Heesakkers Heide Heijden Hessen Hillebrandt Hoesel Hoetink Hoogen Hoogenaar Hoogendorp Hootsmans Ittersum Izzo Jankowski Jansen Janssen Jaspers Kabki Keesenberg Keijser Kemman Kiel Knippenberg Kok Kolstee Kool Koolmees Koot Kremers Kroeger Kruif Kuijper Kuil Laat Langedijk Langestraat Laport Lappia Liebrand Lioen Lusher Maassen Meegen Silva
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genoci Universiteit Twente KNAW Vrije Universiteit Amsterdam SURFnet Universiteit van Amsterdam Universiteit Leiden Nederlands Instituut vor Ecologie, NIOO-KNAW Universiteit Twente Universiteit Utrecht Rijksuniversiteit Groningen Universiteit Twente Universiteit Maastricht DANS KWR Watercycle Research Institute Wageningen Universiteit and Research Centre Haagse Hogeschool KNAW Christelijke Hogeschool Windesheim KNAW Universiteit Utrecht Politieacademie OCW NIKHEF Erasmus Universiteit Rotterdam Hogeschool Rotterdam Radboud Universiteit Nijmegen Leiden University Hogeschool der Kunsten Den Haag AMC Universiteit van Amsterdam Hogeschool Zuyd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen SURFnet bv Science Guide Universiteit Utrecht Erasmus MC SURFfoundation Universiteit van Amsterdam Universiteit van Amsterdam Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Saxion Hogeschool Rotterdam SURFfoundation SARA Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam
Sonja Peter Maarten Olga Sylvia Jan-Arjen Barend Wilma Cameron Ed Peter Leon Marco Michel Ietje Ronald Hinke Leo Jan Matthijs Esther Alenka Gera Saskia Roel Kees Lars Laurens Maarten Marieke Kenneth Ton Ivonne Keith Mischa Rene Arjen Wybren Mark Roger Sylvia Michaela Henk Frank Martin Madeleine Viola Wouter Sicco Adri Mirjam Jacqueline Jeff Robert Jaap Bas Yvette Taeke Gepke Lilian
van
van
de van
van
de
van
van
van der
Meeuwsen Michielse Miner Missioura Moes Mondria Mons Mossink Neylon Noyons
Erasmus Universiteit Rotterdam
Ooijen Osinski Otte Paardekooper Pauw Piebes Piersma Plugge Polman Pontier Popta Princic Pronk Rademaker Rexwinkel
Center for Medical Imaging North East Netherlands Technische Universiteit Eindhoven Wageningen Universiteit and Research Centre Vrije Universiteit Amsterdam
Ribbens Ridder Rietveld Rijke Rijs Rijsdijk Risse Ruijter Russell Salle Schaik Schalken Scheepsma Schenk Schmitz Schoenmakers Schok Schut Seinstra Slabbertje Smaele Spek Spek Spermon Spruit Storm Struijk Swet Templon Tijssen Till Toeter Tuin Tuinstra Uiterdijk Vaart
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genoci Netherlands eScience Center Vrije Universiteit Amsterdam Universiteit van Amsterdam Erasmus MC Universiteit van Amsterdam Wageningen Universiteit and Research Centre Vrije Universiteit Amsterdam SURFfoundation NIKHEF Netherlands eScience Center Vrije Universiteit Amsterdam Hogeschool Leiden TU Delft Universiteit van Tilburg Hogeschool Zuyd Veteraneninstituut Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Universiteit Utrecht TU Delft Avans Hogeschool T.I.B. Development Universiteit Utrecht Universiteit Utrecht Fontys Hogescholen Erasmus Fontys Hogescholen NIKHEF Leiden University
Trimbos instituut Vrije Universiteit Amsterdam Rijksuniversiteit Groningen Netherlands Bioinformatics Centre SURFfoundation Science and Technology Facilities Council (STFC) Universiteit Leiden
KNAW NIOD SURFfoundation
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Technische Universiteit Delft SURFnet bv De Haagse Hogeschool SURFnet bv
Universiteit van Amsterdam NWO NHL Hogeschool
Maurice Jan Herman Ellen Peter Nol Lieke Ernst-Jan L. Marja Renée Edwin Johan Anja Marco Sabrina Leo Hans Coen Ben Aljona Wilma Frans Paulien Iris Hilde Rien Jason Roel Astrid Hayco Pia Paul Saskia Anna Bert Woutje Richard Freek Regina
de de de
van der van van
van van
de
van der de
Vanderfeesten Veldkamp Verbakel Verhaar Verhagen Verhelst Verhoeven Verkooijen Verstelle Verwey Vet Visser Volk Vos Vredenberg Waaijers Wal Wartenhorst Werkhoven Wertheim Wezenbeek Wiering Wiersma Wijk Wijngaarden Wijnhoven Wilde Willems Willigen Wind MSc Wolters Wouters WoutersenWindhouwer Zalm Zeeman Zeeuw Zijdeman Zuidweg Zwarthoed
SURFfoundation Rijksuniversiteit Groningen TU Delft Universiteit Leiden Universiteit van Amsterdam Wageningen Universiteit and Research Centre Universiteit van Amsterdam Windesheim Flevoland Universiteit Leiden Maastricht University Universiteit van Tilburg Erasmus MC Universiteit Utrecht NFRA/Astron SURFfoundation Saxion Vrije Universiteit Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Technische Universiteit Delft Universiteit Utrecht Universiteit Utrecht Hogeschool van Amsterdam Hogeschool van Amsterdam SURFfoundation Nature Publishing Group Radboud Universiteit Nijmegen Hogeschool van Amsterdam Rijksuniversiteit Groningen SURFfoundation Leiden University Universiteit van Amsterdam Universiteit Utrecht Universiteit van Amsterdam NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Universiteit Utrecht Hogeschool Utrecht Netherlands eScience Center
De SURF onderzoeksdag 2012 is mogelijk gemaakt door
en
Over SURF In SURF werken universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen samen aan grensverleggende ICT-innovaties, met als doel de kwaliteit van hoger onderwijs en onderzoek te verhogen. Over Netherlands eScience Center SURF en NWO hebben samen het Netherlands eScience Center opgezet The Netherlands eScience Center supports and reinforces multidisciplinary and data-intensive research through creative and innovative use of ICT in all its manifestations (eScience).
