PROGRAMMA Seizoen 2013-2014 Departement Zelhem
Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen Het Nut Ÿ is een organisatie die werkzaam is ten algemene nutte; Ÿ is bereid tot een brede samenwerking Ÿ is een open organisatie zonder voorwaarden voor lidmaatschap; Ÿ kent geen uitgangspunten die verplicht worden opgelegd of waarvan de naleving wordt verlangd; Ÿ is een humanitaire (mensgerichte) organisatie; Ÿ streeft naar individuele en maatschappelijke ontplooiing met een zo hoog mogelijk cultureel gehalte; Ÿ ontplooit zijn activiteiten vooral in het verband van de aangesloten plaatselijke departementen (verenigingen); Ÿ heeft een Maatschappijbestuur dat zich ten doel stelt op landelijk niveau een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk debat en daarnaast de departementen te stimuleren om met hun activiteiten in de eigen omgeving een sociaal-maatschappelijke en educatieve functie te vervullen. De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen telt op dit moment ongeveer 100 departementen met in totaal ruim 10.000 leden. De digitale nieuwsbrief wordt naar een kleine 800 emailadressen verstuurd. Dit is veel minder dan het aantal leden. Als u de Digitale Nieuwsbrief wilt ontvangen kunt u zich abonneren door op www.nutalgemeen.nl het tabblad 'Contact' aan te klikken en daarna te kiezen voor 'Aanmelden'. 1
Geschiedenis De hervorming van het onderwijs in Nederland vanaf 1800 geldt als één van de grootste verdiensten van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Reeds vanaf de oprichting in 1784 vormt de verbetering van het onderwijs één van de belangrijkste doelstellingen van het Nut. De aandacht voor het onderwijs is voornamelijk geïnitieerd door Martinus Nieuwenhuijzen (1759-1793). Stelde vader Jan Nieuwenhuijzen (1724-1806) zich aanvankelijk met de nieuwe vereniging vooral voor de verspreiding van kennis te bevorderen onder de minvermogenden, reeds op de oprichtingsvergadering werd op aandringen van Martinus besloten aan die taak toe te voegen: “de verbetering van het schoolwezen en de opvoeding der jeugd, als de voornaamste grondslag zijnde ter vorming, verbetering en beschaving van den burger”.
Eerste Algemene Vergadering, 1790
2
Departement Zelhem (1857-1871, 1912-heden) Bent u nog geen regelmatige bezoeker van onze avonden? Stap eens over de drempel en breng een nieuw lid mee! De geschiedenis van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen is beschreven in ‘Om het Algemeen Volksgeluk’, het gedenkboek* ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan, 17841984. Daarin staat te lezen dat het departement Zelhem een particulier archief heeft, met als eventuele archiefbewaarplaats het Gemeentearchief Doetinchem, en ook dat er een onvolledig archief is opgenomen in het Archief van het Hoofdbestuur. Vorig jaar zijn alle documenten, voor zover bewaard gebleven in Zelhem, over gebracht naar Doetinchem. Op www.oudzelhem.nl staat onder diversen/Nut een uitgebreide en uitstekend leesbare beschrijving van de geschiedenis van ons departement. In 2013 is, door demografische ontwikkelingen zoals bij veel buurtscholen, een einde gekomen aan de bijzondere basisschool Wolfersveen. Deze school werd in 1931 door het departement opgericht en bestuurd. In 1995 werd het bestuur overgedaan aan de Stichting Nutsschool Wolfersveen, die statutair een hechte band met het departement diende te onderhouden. Nu verhuurt het departement schoolgebouw met grond aan de gemeente Bronckhorst, die het in gebruik geeft aan *
ISBN 9090008020
3
Scholengroep GelderVeste onder beding van het voeren van een bijzondere basisschool op neutrale grondslag. De contractduur is 10 jaar. Enkele voorwerpen, gerelateerd aan de geschiedenis van de school, zijn in beheer gegeven aan museum Smedekinck. Bestuur: Dhr. B. Radstake Mw. A. Looman - van Eerden Dhr. J.W. Rensink Dhr. G.H. Wasseveld Dhr. J.M. Bessem Mw. C.J.S. Matser-Damhuis
Voorz Secr. Penningm. lid lid lid
0314-631410 0314-621350 0314-622464 0314-621705 0314-624921 0314-623843
· Bijeenkomsten worden gehouden in Ellen`s Restaurant, Burg. Rijpstrastraat 10, 7021 CR Zelhem · Tenzij anders aangegeven is de aanvangstijd 20:00 uur, zaal open om 19:30 uur · Verenigingsjaar: 1 juli t/m 30 juni · Contributie: individueel € 16 , twee partners € 24 · Bankrek. 374 703 558 tnv Mij tot Nut van ‘t Algemeen, voor alle betalingen, tenzij anders vermeld · Het lidmaatschap eindigt door schriftelijke opzegging per brief of e-mail aan de secretaris, Halseweg 33a 7021 HV Zelhem of
[email protected], vóór 1 juli van het lopende verenigingsjaar · Niet leden betalen per avond € 4,= per persoon, · Leden Salehem, op vertoon van lidm. kaart, € 2,= pp 4
Maandag 16 september 2013 Natuurfilms door Ben Tragter uit Borculo Het Haaksbergerveen De film behandelt de geschiedenis, het beheer en de huidige stand van zaken van het meest afwisselende hoogveengebied van Nederland. (beste amateurfilm van Nederland in 2000)
Het Vragenderveen leeft Jubileumdocumentaire over het Vragenderveen en haar beheerder de Stichting Marke Vragender Veen, die in 2006 50 jaar bestond. (winnaar Euregio filmfestival, 2006)
De Berkel in de 21e eeuw Documentaire over het heden, verleden en de toekomst van de Berkel. De film volgt de natuur en het landschap van de Berkel van de oorsprong bij het Duitse Billerbeck tot aan de monding in de IJssel bij Zutphen en geeft een toekomstbeeld van deze rivier. ( zilver op het Nationale amateurfilmfestival, 2006)
Voorafgaand aan de lezing is de jaarvergadering. Alle leden worden hiervoor uitgenodigd. Aanvang 19:00 uur
5
Maandag 21 oktober 2013 De Zijderoute door Cees en Aly Wagenvoorde De Zijderoute is niet één weg die het Westen met het Oosten verbindt, maar een heel stelsel van wegen en paden. Met enorme natuurlijke hindernissen zoals bergen en woestijnen. Op gezette tijden moesten de handelaars nieuwe proviand en water inslaan. Zo ontstonden her en der nederzettingen, op kruispunten van wegen en in vruchtbare oases. De Zijderoute is de oudste verbinding tussen oost en west, tussen Europa en China. Deze lezing voert u in de voetsporen van Marco Polo door Oezbekistan, Kirgizië en China.
We bezoeken o.a. Khiva, Buchara en Samarkand, steden met een magische klank, waar schitterende minaretten, moskeeën en madrassa's, en sprookjesachtige bazaars het straatbeeld bepalen.
6
Maandag 28 oktober 2013 Dinsdag 5 en 12 Maandag 18 en 25 november en 2 december Muziekcursus I in Museum Smedekinck door C. van Zutphen Leven en werk van Wolfgang Amadeus Mozart
Zie p. 13
7
Maandag 18 november 2013 Godfried Bomans door Wim Nijhof uit Apeldoorn
Godfried Bomans bij Mies Bouwman Bomans werd bij het grote publiek vooral populair door zijn roman Erik of het klein insectenboek (tien drukken in het verschijningsjaar 1941) en na de Tweede Wereldoorlog met de strip Pa Pinkelman in de Volkskrant, en weer wat later met zijn columns op de voorpagina van die krant, zijn stukken in Elsevier en zijn radio- en tv-optredens
8
Zaterdag 14 december 2013 Kerstmiddag samen met Oudheidkundige Vereniging Salehem in Museum Smedekinck met medewerking van Chr. Zangvereniging “NieuwLeven” uit Zelhem. Het programma vermeld verhalen en gedichten afgewisseld door optreden van de zangvereniging.
9
Maandag 20 januari 2014 Recht in het echt !
Hoe zit het nu echt met het recht? Het recht is een systeem van geschreven en ongeschreven regels waarmee onze samenleving is geordend. Iedereen wordt geacht de wet (en het recht) te kennen en is verplicht zich daaraan te houden, maar
wat mag wel en wat mag niet? En hoe moet dat dan? Rechten, maar hoe zit het dan met plichten? Hoe gaan we als burgers onderling met elkaar om en hoe gaat dat als de politie of de overheid daarin betrokken is. Het recht is in beweging, maar wat beweegt het recht? z.o.z.
10
Een lezing over Recht in Nedederland, de rol van advocaat en rechter daarin en hun werkwijzen. Door middel van voorbeelden, gelegenheid tot vragen stellen en discussie gaan we het verschil verkennen tussen rechtmatigheid en rechtvaardigheid, tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. Ben van den Tooren is 30 jaar advocaat en notarieel jurist. Hij is partner bij Voorink Advocaten te Zutphen en Dieren en behandelt zaken op verschillende rechtsgebieden, waaronder aansprakelijkheid en letselschade, erfrecht en psychiatrisch patiëntenrecht. Voor meer informatie: www.voorinkadvocaten.nl
11
Maandag 27 januari, 3 en 10 februari Dinsdag 18 en Maandag 24 februari en 3 maart. Muziekcursus II in Museum Smedekinck door C. van Zutphen Leven en werk van Felix Mendelssohn-Bartoldy.
12
Alle middagen van beide muziekcursussen beginnen om 13:45 uur en worden gehouden op de Daele van museum Smedekinck. De kosten per cursus zijn € 65 pp voor leden en € 80 voor nietleden. We hebben dit laag kunnen houden door niet langer gratis consumpties te verstrekken. Uiteraard moet er een minimum aan deelnemers zijn willen de cursussen doorgang kunnen vinden. U krijgt op tijd nog een brief hierover.
13
Maandag 17 februari 2014 Kröller Müller Museum door Iris Maalderink Kunst en natuur, twee begrippen die horen bij het Kröller-Müller Museum. De plek van het museum, midden in een natuurpark is al bijzonder. In het museum zelf komt de relatie kunst en natuur ook steeds terug. Voor veel kunstenaars uit de collectie is de natuur een bron van inspiz.o.z. ratie.
14
Denk bijvoorbeeld aan het werk van de impressionisten, aan de landschappen van Vincent van Gogh, maar ook aan eigentijdse kunstenaars als Herman de Vries of Gilbert & George. In de beeldentuin worden kunstwerken in de natuur tentoongesteld en veel werken zijn zelfs speciaal voor die plek gemaakt. In deze lezing wil ik u laten kennismaken met kunstwerken uit het Kröller-Müller Museum die op de een of andere manier met de natuur te maken hebben. Er komen allerlei verschillende werken voorbij: oud en nieuw, bekend en minder bekend en natuurlijk allerlei kunstvormen: schilderkunst, sculptuur, fotografie en installaties. Naast de lezing is het mogelijk om mee te gaan met een rondleiding door het museum. Deze zal plaatsvinden op 8 april 2014 om 14.00uur. (zie p. 17)
15
Maandag 17 maart 2014 Wasserburgen in Munsterland door Jan Berends In de loop van de jaren is het Münsterland met zijn vele Wasserburgen in een presentatie aan de orde gekomen. In deze lezing wordt een overzicht gegeven van de vele prachtige kastelen en het mooie Münsterland van west naar oost en van noord tot zuid. Speciale belangstelling hebben we nu voor een bepaalde hoek met enkele kleine kastelen zoals Haus Venne en Ittlingen bij Ascheberg/Herbern. Daar liggen ook het vroegbarokke slot Westerwinkel en het grote Westfaalse Versailles, Nordkirchen. Tot slot besteden we aandacht aan het grote kasteelpark van het slot Lembeck, dat na de Tweede Wereldoorlog is aangeplant. Er staan ruim zestig variëteiten azalea’s en rododendrons. (zie ook p 20)
16
Dinsdag 8 april Excursie naar het Het Kröller-Müller Museum Rondleiding door het museum o.l.v. Iris Maalderink 14:00 uur
17
Maandag 14 april 2014 Op het Gevoel door Charlotte Glorie Durf jij het aan om je een spiegel te laten voorhouden en verder te kijken dan je neus lang is? Kom dan naar de voorstelling van de blinde kleinkunstenares Charlotte Glorie en laat je verrassen door haar originele kijk op het leven, het geloof en de maatschappij. In haar luisterliederen en conferences vertelt en zingt zij over alles wat haar raakt en bezighoudt, soms hilarisch, soms ontroerend, maar altijd herkenbaar voor iedereen met een open blik. Zo wisselen het tragikomische relaas van een overspannen schooljuf, een lachwekkend verhaal over een ontmoeting met Marijke Helwegen, een indringend lied over een in Nederland wonende vluchteling en een aangrijpend gedicht over ouder worden en loslaten, elkaar af.
z.o.z. 18
Charlotte Glorie schrijft al haar teksten en melodieën zelf en begeleidt zichzelf aan de piano. De muziek van al haar liederen ligt goed in het gehoor en is tegelijk verrassend. Haar teksten zitten vol woordspelingen en onverwachte wendingen. Charlotte verzorgt zo’n tachtig voorstellingen per jaar voor publiek in kerken, congrescentra, verenigingsgebouwen, zorginstellingen en kleine theaters. Elk optreden is uniek, omdat ze het leuk vindt om in te spelen op reacties vanuit de zaal en op de situatie van het moment. Na haar optreden zijn haar cd’s “Bewogen & Bevlogen!”, “Op het gevoel” en “Geen probleem” verkrijgbaar als aandenken aan deze bijzondere, afwisselende avond.
19
Donderdag 8 mei 2014 Excursie naar de Wasserburgen in Munsterland met Jan Berends vertrek 8:00 precies, thuiskomst ca. 18:00 plaats van vertrek: de Brink in Zelhem
z.o.z. ©
20
JMB
Programmaboekje2013-2014.ppp 3/8/12
Schloss Nordkirchen
Schloss Lembeck 21
Geschiedenis Op de volgende 4 pagina’s ziet u een stukje geschiedenis.
Op 18 november 1912 wordt ons departement opgericht. In het eerste bestuur hadden zitting Ÿ mej. W.G. Oldenhave, Ÿ Burgemeester J.J. de Kempenaer (voorzitter), Ÿ landbouwer J.W.H. Bruggink (penningmeester), Ÿ de kunstschilder H.E. Knaake en, na enig aandringen, Ÿ J.W. Stapel (secretaris)
Onlangs werd een kopie van de staatscourant van 10 Sept. 1929 terug gevonden waarin Koninklijke Goedkeuring werd gegeven per 31 juli 1929. Alleen J.W.H. Bruggink is dan nog bestuurslid van het eerste uur.
22
23
24
25
26
27