WEEK INTERN BEGELEIDER
Maandag 9 november 2015 - Hogeschool Utrecht
Programma en sprekers
TIJDSCHRIFT INTERN BEGELEIDERS
Deze dag wordt mede mogelijk gemaakt door:
Programmaboekje Utrecht.indd 1
22-10-15 12:56
Dé praktijkreeks voor onderwijsprofessionals tools Voicing: geef leerlingen een stem 9 aanraders
MARIANNE DEN OTTER
1e druk
3e druk
1e druk
3e druk
Alle 13 TIBtools kunt u inkijken en (alleen vandaag) met korting kopen in de Instondo stand.
Claim uw 10% korting met een bezoek aan de Medilex Onderwijs stand!
Tip: Download de Medilex Onderwijs app en ontvang leuke extra’s!
Programmaboekje Utrecht.indd 2
22-10-15 12:56
WEEK INTERN BEGELEIDER SPREKER
programma Utrecht
TIJD
ONDERDEEL ZAAL
09.00 - 09.30 uur
Ontvangst
ONDERWERP
09.30 - 09.35 uur
Welkom
0.51
Ton Smulders
09.35 - 10.15 uur
Plenair 1
0.51
Ron Benjamins
Een jaar passend onderwijs
10.15 - 10.45 uur
Koffie/thee
10.45 - 11.30 uur
Parallel 1
0.51
Kees van Overveld
Voor gedrag een 8 – begeleiden van leraren in hun werk
2.42
Kooistra-Klaassen
Arrangeren vanuit handelingsgericht denken en werken
1.49
Marianne den Otter
Voicing, geef leerlingen een stem
1.47
Marij Bosdriesz
Passend onderwijs en de nieuwe jeugdhulp
1.52
Riet Fiddelaers-Jaspers
Rouwverwerking bij kinderen
0.51
Elenoor van Gerven
Executieve vaardigheden: use it or loose it
2.42
Bert Groeneweg
Intergratie, Co-Teaching en toenemende diversiteit
1.49
Willem de Jong
Ontwrichte kinderen in het onderwijs
1.47
Van der Kamp - Blok
Met SWPBS Schoolbreed in positieve beweging naar een
met gedragsmoeilijke groepen
11.30 - 11.40 uur
Wissel
11.40 - 12.25 uur
Parallel 2
sociaal veilige school 12.25 - 13.15 uur
Netwerklunch
13.15 - 13.55 uur
Plenair 2
0.51
Luc Greven
13.55 - 14.10 uur
Plenair 3
0.51
Bob Maas
WAT SCHOLEN BEWEEGT! de rol van de intern begeleider Passend Onderwijs - Past het? Knelt het? Zeven lastige vragen
14.10 - 14.20 uur
Wissel
14.20 - 15.05 uur
Parallel 3
0.51
Ceciel Borghouts
Voorkom (ernstige) rekenproblemen
2.42
Ron Benjamins
Comminicatie met je team en met ouders
1.49
Peter de Vries
Maak het ouders niet naar de zin
1.47
Ron Ghijssen
De Digitale Leerschool
1.52
Joop Smits
Onbenut talent op kleurrijke en witte scholen
Passend Onderwijs - Past het? Knelt het?
15.05 - 15.30 uur
Koffie/thee
15.30 - 16.00 uur
Plenair 4
0.51
Bob Maas
16.00 uur
Afsluiting
0.51
Ton Smulders
Negen prestatie-bevorderende middelen
Programmaboekje Utrecht.indd 3
22-10-15 12:56
Sprekers:
Ron Benjamins - (Plenair en Parallelsessie) Plenair: Een jaar passend onderwijs. Parallelsessie: Helder communiceren Veel kwesties in het onderwijs zijn op te lossen met stevig doorwerken: plannen opstellen, lessen voorbereiden, nieuwe methodieken eigen maken. Maar of dat ergens toe gaat leiden, hangt vaak af van goede communicatie. Van goed afstemmen, echt contact maken en zeggen wat je vindt. En dat bereik je niet met stevig doorwerken, maar met bewust werken aan je eigen houding. Als
communicatie moeilijk verloopt, denk je al snel dat de ander jou niet goed begrijpt. Dat je het best je punt nog eens kunt maken, maar dan in andere woorden. Dat is vaak niet de beste oplossing. In deze workshop maakt Ron Benjamins duidelijk dat heldere communicatie begint met goed luisteren naar wat de ander beweegt. Goed luisteren doe je met je hart.
Kees van Overveld
Ron Benjamins is adviseur voor organisatie en communicatie in het onderwijs. Hij werkt voor samenwerkingsverbanden en met schoolteams. Hij is docent aan de Inschool Academie en hoofdredacteur van Passend Onderwijs Magazine. schreef eerder de TIBtool ‘Omgaan met weerstand’.
Eleonoor van Gerven
Voor gedrag een 8 In deze presentatie gaat Kees van Overveld in op het ‘crisismanagement’ dat hij verricht in klassen waar het helemaal mis loopt. Het gaat om klassen waar het respect voor de leraar ontbreekt, klassen waar leerlingen niet luisteren naar de aanwijzingen van de leraar, klassen waar leerlingen heel bewust over de grenzen van de leraar gaan enz. Hij zal aan de hand van een aantal cases uit zijn eigen praktijk aangeven waar het vaak fout gaat en hoe, soms met veel creativiteit, het tij weer kan worden geweerd. Aan deelnemers zal worden gevraagd om eigen complexe situaties te delen, te analyseren en na te denken over oplossingen.
Executieve vaardigheden: use it or loose it Annita Smit gaat zich richten op de vraag waarom het ontwikkelen van juist deze vaardigheden zo belangrijk zijn om begaafde leerlingen alle kansen op uitdagend onderwijs te geven. Zij is leerkracht basisonderwijs en Specialist Begaafdheid SE/ZOO. Zij is eigenaar van Talento. Vanuit het expertise bureau Talento ondersteunt ze scholen en leerkrachten bij het herkennen en begeleiden van de begaafde leerling. Annita Smit is auteur van Luister en zie mij. Luister en zie mij is een stappenplan voor diagnostische gespreksvoering met de begaafde leerling.
Annetta Klaassen & Caroline Kooistra Arrangeren vanuit handelingsgericht denken en werken
Deze workshop zal ingevuld worden aan de hand van het thema arrangeren. Wat ís arrangeren, anders dan wat we vroeger deden? Wat vraagt arrangeren van professionals, hoe voer je als school regie op de diverse stappen in het proces van arrangeren, hoe betrek je leerling, ouders, leerkrachten in het bedenken en
uitvoeren van een aanpak, welke voorbereiding is nodig om goed te kunnen samenwerken in een ondersteuningsteam, etc. Welke succesfactoren kunnen we onderscheiden? Daar waar arrangeren succesvol verloopt, wat doen ze daar precies? U ontvangt een werkdocument dat u kunt gebruiken om het gesprek in
Marianne den Otter Voicing: geef leerlingen een stem ‘Voicing’ gaat over ‘leerlingen een stem geven’ en hen actief leren leren. Dit kan bijdragen aan emanciperen en participeren: je volwaardig voelen en actief meedoen in de (leer)gemeenschap waar je deel van uitmaakt. Daarom wordt voicing ook wel ‘democratie in actie’ genoemd. Marianne den Otter reikt instrumenten aan om ‘stem geven en participatie van leerlingen’ te bevorderen. Hiervoor komen technieken en instrumenten in luisteren, interactie dialoog, empoweren, ownership en citizenship van leerlingen aan bod.
Programmaboekje Utrecht.indd 4
uw school voort te zetten, met uw team en professionele partners in arrangeren. Het rendement van deelname aan de workshop is doorgaans het grootst wanneer u ook deze bijeenkomst als ‘tandem’ deelneemt: directeur-intern begeleider of een andere combinatie van functionarissen.
Ton Smulders Dagvoorzitter Ton Smulders is ook dit jaar onze dagvoorzitter in Den Haag, Utrecht en Eindhoven. De afgelopen jaren werd hij door de bezoekers bijzonder goed gewaardeerd. In Zwolle zal Ron Benjamins de taak van dagvoorzitter op zich nemen. Ton Smulders werkte jarenlang als leerkracht in het basisonderwijs. Nu organiseert hij onderwijsgerelateerde evenementen. Daarnaast is hij professioneel muzikant, presentator en theatermaker.
22-10-15 12:56
Sprekers:
Luc Greven (Plenair) Wat scholen beweegt! De rol van de intern begeleider
De effecten van de invoering van Passend Onderwijs dringen door in de scholen. De staatssecretaris heeft opgeroepen na te denken over het onderwijs in 2032. De Onderwijs inspectie stuurt krachtig op prestaties. Ouders verlangen steeds meer van de school en deinzen niet terug voor een
route langs de rechter. De druk om te veranderen is groot. Gaat dat wel lukken? Wat brengt scholen in beweging? De rol van de intern begeleider hierbij staat centraal in de bijdrage van Luc Greven. Hij publiceerde eerder dit jaar in TIB over datzelfde onderwerp. Luc Greven was o.a. intern begeleider
en directeur in het Speciaal Onderwijs en docent en directeur van het Seminarium voor Orthopedagogiek. Op dit moment doet hij onderzoek, publiceert en verzorgt trainingen rond het thema Leiderschap in School met als centrale vraag wat scholen doet veranderen en doet presteren.
Ron Ghijssen
Marij Bosdriesz
De Digitale Leerschool
Passend onderwijs en de nieuwe jeugdhulp
De Digitale Leerschool biedt uitdagende Engelstalige digitale vakken voor excellente leerlingen. Het betreft de vakken Science, English (de taal als vak) en Mathematics voor het Primair Onderwijs. Met het aanbieden van uitdagend Engelstalig digitaal leermateriaal, sluiten we aan op een zeer actueel thema in het PO: namelijk het (blijvend) uitdagen en stimuleren van excellente leerlingen. Het ontwikkelen van 21e-eeuwse vaardigheden speelt hier een belangrijke rol in. Leerlingen kunnen zelf met het materiaal aan de slag.
Met de nieuwe Jeugdwet verandert er veel in de inrichting van de jeugdhulp. Ook scholen krijgen te maken met veranderingen in de samenwerking met jeugdhulppartners. Gemeenten hebben nu de taak de toegang tot hulp te organiseren. Nu iedere gemeente dat zelf mag bepalen weten scholen vaak niet waar zij aan toe zijn. Dus wat zou je moeten weten van de gemeente of de jeugdhulp? En hoe kom je dat te weten? Omdat hét antwoord niet voorhanden is wordt dit vooral een (inter)actieve sessie, waarin de vragen en ervaringen van de deelnemers centraal staan en we vooral van elkaar kunnen leren.
Angeline vd Kamp & Reinder Blok Met SWPBS Schoolbreed in positieve beweging naar een sociaal veilige school
In 2013 heeft de staatssecretaris van OCW zich persoonlijk ingezet om Pesten en vooral de preventieve aanpak daarvan onder de aandacht te brengen. Dat heeft geresulteerd in een landelijke campagne ‘veilig leren en werken in het onderwijs’. De daarbij uitgebrachte notitie worden vragen gesteld als: waarom is het moeilijk aan te pakken en waarom
krijgen we het niet op de radar? In deze interactieve workshop zetten we deze om in hoe krijgen we zicht en grip op de verwezenlijking van een veilig leerklimaat? En: hoe kunnen we daar samen met behulp van SWPBS vorm aan geven? Voor u als intern begeleider van de school belichten we de mogelijkheden die SWPBS biedt, om schoolbreed vanuit een
oplossingsgerichte basishouding een veilig leerklimaat voor alle betrokkenen te scheppen. U krijgt gerichte handvatten, om de problemen van onveiligheid, om te zetten in concrete oplossingsgerichte acties voor de praktijk met de principes van SWPBS als uitgangspunt.
Bert Groeneweg Intergratie, Co-Teaching en toenemende diversiteit
In een Meerleerjarenklas (leeftijdsgemengde klas) zitten leerlingen uit verschillende leerjaren bij elkaar. Niet uit noodzaak, zoals combinatieklassen meestal ontstaan, maar als bewuste keuze. In deze bijdrage behandelt Bert Groeneweg de voor- en nadelen van de Meerleerjarenklas, de mogelijkheden die het biedt als antwoord op toene-
Programmaboekje Utrecht.indd 5
mende diversiteit en passend onderwijzen. Het geeft voorbeelden vanuit een land dat ons ‘passend’ voorging, tips en adviezen en daarbovenop nog een aantal ongedachte positieve effecten voor uitdagingen waarvoor we ons met het huidige onderwijs in Nederland gesteld zien. Een hoopvolle kijk in de toekomst.
22-10-15 12:56
Sprekers:
Bob Maas (Plenair) Passend Onderwijs: Past het? Knelt het? Zeven lastige vragen. + Negen prestatie-bevorderende middelen
Als student aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, ontwikkelt Bob Maas in 1980 een cursus voor eerstejaars studenten. Daarna zal hij het onderwijs van boven tot onder leren kennen door te werken van kleutergroepen, basis en speciaal onderwijs, tot cursussen op
maat voor universitair docenten. In 1998 wordt hem gevraagd een cursus leiderschap te ontwikkelen voor professionals die met elkaar in hetzelfde schuitje zitten: kapiteins, stuurlieden en machinisten die over de hele wereld varen. Deze opdracht duurt nog voort en
heeft zijn kijk op leiderschap en teamprestaties een krachtige impuls gegeven. Hij start na de middagpauze met zeven lastige vragen. Maar hij laat u niet vertrekken zonder u, als afsluiter van de dag, negen prestatie-bevorderende middelen aan te reiken!
Joop Smits
Willem de Jong
Onbenut talent op kleurrijke en witte scholen
Ontwrichte kinderen in het onderwijs
De inspanningen van kleurrijke scholen om een enorme leerachterstand in te lopen wordt meestal veel te weinig gewaardeerd. Is het terecht dat zij eenzijdig worden ‘afgerekend’ op het behaalde eindniveau? Op veel ‘witte’ scholen komen kinderen met grote voorsprong binnen, omdat ze van thuis uit al veel bagage mee krijgen. De meeste scholen echter houden deze voorsprong niet vast. Is het terecht dat deze scholen een basisarrangement krijgen? De intern begeleider kan in beide gevallen de spil zijn in het signaleren van onbenut talent en vooral in het zichtbaar maken dat de inspanningen van de school succesvol zijn.
Hoewel het Nederlandse kind volgens het jongste Unicef Rapport (2013) het gelukkigste ter wereld is, blijft er veel discussie over en zorg om die Nederlandse jeugd. Het aantal kinderen in de jeugdzorg neemt toe, evenals het aantal kinderen dat in armoede opgroeit. Kinderen met hechtingsproblematiek en getraumatiseerde kinderen worden in het onderwijs lang niet altijd herkend. Het risico op misinterpretatie van hun gedrag is groot. Leerkrachten ervaren, als ze de oorzaak wél herkennen, vaak onmacht. Ze blijken onthand en handelingsverlegen.
Ceciel Borghouts
Riet Fiddelaers-Jaspers
Voorkom (ernstige) rekenproblemen Voorkom dat kleine problemen groot worden. Veel leerlingen kampen met rekenproblemen. Daarbij spelen zowel kindkenmerken als onderwijsfactoren een rol. Hoe minder aanleg voor rekenen je hebt hoe harder je het onderwijs nodig hebt. Daar ligt de oplossing voor de problemen. Kindkenmerken kunnen we veranderen. Daar zullen we rekening mee moeten houden. Goed rekenonderwijs, daar kunnen we echter wel voor zorgen! Daar is alle hoop van zwakke rekenaars op gevestigd. Met goed rekenonderwijs zijn veel rekenproblemen binnen de perken te houden. Kleine problemen worden dan niet groter en lopen niet uit de hand.
Rouwverwerking bij kinderen Inleiding in de rouwprocessen van kinderen. Hoe gaan kinderen om met rouwverwerking? Riet Fiddelaers-Jaspers is deskundige op het gebied van verlies en rouw en spreekt regelmatig op de congressen van Medilex Onderwijs. Als geen ander weet ze wetenschappelijke kennis te verbinden met het leven van alledag. Ze staat bekend om de gewone manier waarop ze over bijzondere gebeurtenissen kan spreken. Riet is geschoold in diverse therapeutische stromingen waarvan systemisch werken inmiddels de basis vormt en promoveerde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op een onderzoek naar verliesverwerking bij jongeren.
Peter de Vries Maak het ouders niet naar de zin
Met tevreden ouders heb je niet altijd betrokken ouders, en een lagere score op het oudertevredenheidsonderszoek wil nog niet zeggen dat er geen sprake is van betrokken ouders. Bij passend onderwijs hoort passende ouderbetrokkenheid en gaat het om goed samenwerken met élke ouder. Ook wanneer het wat minder gaat met een leerling. Zijn informatieavonden, tienminutengesprekken en thema-avon-
Programmaboekje Utrecht.indd 6
den dan nog wel passende vormen of moet het roer om? Peter de Vries was bijna tien jaar leerkracht in het basis- en speciaal basisonderwijs. Daarna werkte hij als locatiemanager op een orthopedagogisch dagcentrum voor kinderen met een verstandelijke en een lichamelijke beperking. Hij schreef onder andere het Handboek ouders in de school en Ouderbetrokkenheid 3.0.
Bert Wienen heeft ervaring bij justitie en in de jeugdzorg. Hij is projectleider geweest van verschillende projecten op het snijvlak van onderwijs en zorg, zowel in het primair- voortgezet onderwijs als in het MBO. Bert zijn uitdaging ligt in het verbinden van onderwijs en zorg. Een prachtige uitdaging waarover Bert in de lezing over ouderbetrokkenheid 3.0 graag met u van gedachten wisselt.
22-10-15 12:56
Passend onderwijs in 1 dag! 18 APRIL 2016 - JAARBEURS UTRECHT
Thema: Praktisch leiding geven aan duurzame schoolontwikkeling
+ GRATIS BOEK (t.w.v. €29,95):
De 9 principes van de excellente schoolleider Luc F. Greven
De NEGEN principes van de excellente schoolleider
In bijna alle samenwerkingsverbanden zijn afspraken
van passend onderwijs kunnen benutten. In 1 dag wordt
gemaakt over passende ondersteuning voor leerlingen.
u bijgepraat over de stand van zaken rond de invoering
Maar nog lang niet alle leraren, ouders en begeleiders
van passend onderwijs, zoals de samenwerking met de
hebben hun draai gevonden in het nieuwe systeem.
jeugdhulp, de positie van ouders en afspraken met het
Op het congres horen directeuren en leidinggevenden
samenwerkingsverband. En vooral: hoe geef je leiding
hoe zij hun teams mee kunnen krijgen en de kansen
aan deze duurzame veranderingen in de school?
RESERVEER 18 APRIL 2016 DUS IN UW AGENDA! Voor meer informatie en/of inschrijven: www.pocongres.nl Programmaboekje Utrecht.indd 7
22-10-15 12:56
Cursusprogramma VO O RJA AR 2 0 1 6 Cursus: Co-teaching bij taal en rekenen Inhoud: Deze cursus biedt een effectieve taal-/lees- en rekenles; varianten van co-teaching, co-teaching ter versterking van de taal-/leesles op de eigen school en co-teaching ter versterking van de reken-/wiskundeles op de eigen school. Docenten: Drs. Vivian van Alem, Drs. Pauline van Vliet Cursusdata: 11 januari, 21 maart, 11 april 2016
www.instondo-academy.nl/taalrekenen
Cursus: Omgaan met gedragsproblemen Inhoud: In deze cursus wordt kennis en inzicht aangereikt op het gebied van gedragsproblemen- en stoornissen. Zowel theorie als praktijk komen ruimschoots aan bod. Er worden handvatten aangeboden voor de klas en de school. Humor ontbreekt niet! Docent: Willem de Jong Cursusdata: 25 januari, 21 maart, 11 april 2016
www.instondo-academy.nl/gedragsvraagstukken
Cursus: Teamcoaching: op weg naar actieve leerteams Inhoud: Verdiepen en verbreden van coachingvaardigheden om een professionele leergemeenschap (PLG) te ondersteunen. Docent: Drs. Erna Broekman Cursusdata: 21 maart, 11 april, 23 mei en 13 juni 2016
www.instondo-academy.nl/teamcoaching
Cursus: Voer een opbrengstgerichte leerlingbespreking Inhoud: De cursisten voeren leerlingbespekingen die resulteren in concrete maatregelen passend bij de leerkracht en waarbij de administratie beperkt is tot het vastleggen van afspraken. Docent: Dr. Wim Meijer Cursusdata: 21 maart, 11 april, 23 mei en 13 juni 2016
www.instondo-academy.nl/leerlingbespreking
Cursusdetails Studiebelasting: Totaal aantal SBU: 18. Uren voorbereiding: 2, aantal contacturen: 12, aantal uren praktijkopdrachten: 4. Certificering en accreditatie: Bij iedere met goed gevolg gevolgde opleiding ontvangt u als cursist een certificaat van Instondo Academy. Deze cursussen worden gevalideerd voor registerleraar.nl.
Locatie:
Congrescentrum Domstad Koningsbergerstraat 9, 3531 AJ Utrecht (op loopafstand centraal station)
Cursuscoordinator:
CRKBO: Instondo Academy voldoet aan de kwaliteitscode voor onderwijs- drs. Vivian van Alem instellingen voor kort beroepsonderwijs en is in 2015 geauditeerd op basis van de CRKBO kwaliteitsnormen opgesteld door het CPION, het Centrum voor Post Initieel Onderwijs Nederland.
Tijdelijk prijsvoordeel
slechts €595 Schrijf u in voor 31 december 2015 en betaal thee en cursusmateriaal. in plaats van €795 per cursus. Prijs inclusief BTW, koffie, ondo-academy.nl meer informatie en/of inschrijven? www.inst
Programmaboekje Utrecht.indd 8
22-10-15 12:56
