Projectevaluatie Leiden International Film Festival 2015
1
Inleiding In 2015 vierde het Leiden International Film Festival haar tweede lustrum. Dat mocht natuurlijk niet onopgemerkt blijven: met een verfrissende, gedurfde en uitgebreide campagne, een breed scala aan lustrumspecials, een extra feestelijke opening in de Stadsgehoorzaal en zoals altijd een divers, speels, toegankelijk en kwalitatief programma werd de tiende editie van het LIFF uitgebreid gevierd met onze bezoekers. Dit alles droeg er aan bij dat ook dit jaar weer een groei van de bezoekersaantallen kon worden genoteerd. De kern van het festival, met de American Indie Competitie, voor Amerikaanse onafhankelijke films en het Panorama- programma, met de beste internationale kwaliteitsfilms bleef ongewijzigd. Ook het Science & Cinema-programma keerde weer terug. Nieuw was het Nordic Watching programma voor Scandinavische films en de American Indie Shorts competitie. In 2015 waren er verder een tweetal andere positieve ontwikkelingen waar te nemen die de financiële stabiliteit van het festival verder versterken: de recette was in 2015 flink hoger dan begroot. De voornaamste oorzaak hiervoor was een wederom aanzienlijke toename van het aantal (betalende) bezoekers. Ook op het gebied van sponsoring was een positieve ontwikkeling waar te nemen. Het betreft een relatief bescheiden stijging, maar gezien het huidige, uitdagende sponsorklimaat, is dit een ontwikkeling waar wij erg verheugd over zijn. De voortdurende inspanningen om duurzame en waardevolle relaties met andere partijen aan te gaan bleken zich hier uit te betalen. Gezien bovenstaande punten zien wij de 10e editie van het festival als een uiterst succesvolle. Het LIFF is hard bezig is haar doelstellingen te verwezenlijken en aan het uitgroeien is tot een festival dat niet meer is weg te denken op de culturele kalender. Hieronder zullen wij in de hoofstukken Programma, Publiciteit en Organisatie & Financiën terugblikken op de afgelopen festivaleditie.
2
Programma De kern van het festival bestond ook dit jaar uit de American Indie Competitie voor Amerikaanse onafhankelijke films, het Panorama, met internationale kwaliteitsfilms en het het Science & Cinemaprogramma, waarin film en wetenschap aan elkaar gekoppeld worden. Ook de International Shorts en de Lux Film Prize keerden terug in het festivalprogramma. Om de tiende editie van het festival samen met onze bezoekers te vieren werden er dit jaar daarnaast een breed scala aan lustrumspecials geprogrammeerd. Nieuw was verder het Nordic Watching programma, gericht op Scandinavische films en de American Indie Shorts.
American Indie Competitie De American Indie Competitie, met een focus op Amerikaanse onafhankelijke films, stond ook dit jaar centraal in het programma. Nieuwe, onafhankelijk geproduceerde Amerikaanse films van getalenteerde Amerikaanse filmmakers komen hierin samen en maken kans op de LIFF publieksprijs. Op het LIFF zetten deze vaak jonge en innovatieve filmmakers hun eerste internationale stappen, maar het zijn de grote namen van de toekomst. De aanwezigheid van de makers speelt in dit concept een grote rol. Het festival gelooft erg in de toegevoegde waarde van de dialoog tussen de filmmaker en zijn publiek. Hierdoor komt de film bij de bezoekers tot leven, wordt in een context geplaatst en wordt het maakproces grijpbaar voor de bezoekers. Een dergelijke dialoog heeft niet alleen een educatieve waarde, maar zorgt ook voor een verrijking van de filmervaring. Dit jaar selecteerde het LIFF twaalf onderscheidende films in de competitie, die tezamen een goed beeld gaven van de diversiteit van de Amerikaanse onafhankelijke cinema en meedongen om de publieksprijs van het festival. De film Me And Earl And The Dying Girl van filmmaker Alfonso GomezRejon werd met een gemiddelde van 4,5 uit 5 het beste gewaardeerd, en werd daarmee winnaar van de American Indie Competitie. Ook dit jaar genereerde de American Indie veel media-aandacht en waardering binnen de filmsector. Dit heeft ons bevestigd in onze opvatting dat wij met de competitie het Nederlandse filmaanbod verrijken en sterkt ons in ons streven om de competitie de komende jaren nog verder te ontwikkelen en Leiden de toegangspoort naar Europa te laten worden voor jonge, Amerikaanse filmmakers.
3
Films in de American Indie Competitie:
4
Consumed
Daryl Wein
Me and Earl and the Dying Girl
Alfonzo Gomez-Rejon
Cop Car
Jon Watts
Mistress America
Noah Baumbach
The End of the Tour
James Ponsoldt
Results
Andrew Bujalski
The Gift
Joel Edgerton
Rosewater
Jon Stewart
Cronies
Michael Larnell
Tangerine
Sean Baker
Houses
Jenner Furst
Z for Zachariah
Craig Zobel
Panorama Doelstelling van het LIFF is het toegankelijk maken van kwaliteitsfilm voor een breed publiek. Naast de competitie doet het festival dit in het Panorama. Het Panorama programma is divers en breed van aard, maar de films hebben wel een gemeenschappelijk karakter: het zijn voornamelijk cross-over films: films op het grensvlak tussen arthouse en commercieel. Het Panorama kan worden onderverdeeld in de volgende soorten films: Avant-premières In het Panorama vertoonden wij enkele interessante grote voorpremières die het meest tot de verbeelding spreken van het ‘brede’ publiek en gedurende het hele festival voor een extra feestelijke festivalsfeer zorgen. Ook richten wij ons op kleinere arthouse producties, die in Nederland meestal maar beperkt te zien zullen zijn. Juist deze films verdienen het om extra onder de aandacht van het grote publiek te worden gebracht. Films buiten distributie Het festival richt zich vooral ook op films die nog geen Nederlandse distributeur hebben en buiten het festival niet in de Nederlandse bioscopen te zien zullen zijn. Hiermee beogen wij een verrijking van het Nederlandse filmaanbod te bewerkstelligen. Reel China Films die Nederland bereiken vanuit China zijn lang niet altijd films die Chinezen zelf ook graag zien. Sterker nog: de films die het internationaal goed doen worden meestal ook speciaal voor de internationale markt gemaakt. In Reel China programmeerden wij, in samenwerking met het Confucius Instituut, een selectie van de beste en meest bezochte films van China.
5
Science & Cinema In het Science & Cinema programma profileert het LIFF zich als een ontmoetingsplek tussen film, wetenschap en het publiek en slaat traditiegetrouw een brug tussen wetenschap en kunst. In populairwetenschappelijke inleidingen worden de onderwerpen die de films in dit programma behandelen zodanig toegelicht, dat de bezoekers met andere ogen naar de films kijken. Het LIFF vindt het interessant om aan ons publiek een beeld te geven van verschillende visies van huidige filmmakers op de invloeden van de wetenschappelijke ontwikkeling op onze maatschappij. Om de werken van de filmmakers nog beter in perspectief te plaatsen nodigen wij wetenschappers uit hun visie te geven op de beelden die geschetst worden door de filmmakers. De volgende films werden vertoond in het Science & Cinema programma: Ex Machina, Experimenter en de wereldpremière van Einstein’s Light. American Icon: Marlon Brando Met de American Indie Competitie legt het LIFF de nadruk op jonge Amerikaanse filmmakers, maar het LIFF wil tijdens het filmfestival ook een podium bieden voor de beste films van gerenommeerde Amerikaanse filmmakers en acteurs. Hiervoor is plaats in het American Icon-programma, waarin films worden vertoond die tot het collectieve filmgeheugen zijn gaan behoren. Vorig jaar bestond het programma uit films van verschillende filmmakers die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de Amerikaanse onafhankelijke cinema. Dit jaar lag de focus in het American Icon-programma op één van de grootste acteurs aller tijden, Marlon Brando, die als grondlegger van de Method Acting acteerschool vele generaties acteurs, zoals James Dean, Paul Newman en Robert de Niro, heeft geïnspireerd. Brando won een Oscar voor On The Waterfront (1955) en The Godfather (1972) en werd daarnaast nog vijf keer genomineerd. De belangrijkste aanleiding voor de focus op Brando, naast deze indrukwekkende palmares, was de nieuwe documentaire Listen To Me Marlon, over het werk en leven van Brando.
6
Nordic Watching Scandinavische cinema is booming! Nadat series als Borgen, The Killing en The Bridge de laatste jaren al de wereld aan het veroveren waren, begint nu ook de filmindustrie aan een succesvolle nieuwe fase. Dit jaar pakten Scandinavische films op vrijwel alle grote filmfestivals in de wereld belangrijke prijzen, en dat is niet eens heel gek. Prachtige locaties zijn er te over, de kleine dorpen met hun eigenzinnige bevolking lenen zich perfect voor vele verhalen, die dan vaak met een kenmerkend droogkomische stijl verteld worden. We zijn dan ook trots dat we op het LIFF een selectie hebben kunnen laten zien van het beste wat Scandinavische cinema op dit moment te bieden heeft. Geen land werd overgeslagen, dus de filmliefhebber kon van Finland naar Zweden, via Noorwegen naar Denemarken, om vervolgens in IJsland zijn of haar filmische reis af te sluiten. Maar liefst twee IJslandse films zijn in het Nordic Watching programma terecht gekomen. Een bijzondere prestatie voor een land met slechts 300.000 inwoners. Het tragikomische Virgin Mountain was dit jaar de grote winnaar van het Tribeca filmfestival in New York, waar het de prijzen voor beste film, beste acteur en beste scenario in de wacht wist te slepen. De andere IJslandse hit van dit jaar was het sfeervolle Rams, over twee schapenhoedende broers die al veertig jaar naast elkaar wonen zonder met elkaar te spreken. Deze film won de prestigieuze Un Certain Regard competitie op het filmfestival van Cannes en was e IJslandse inzending voor de Oscars. Maar naast IJsland was er natuurlijk nog veel meer te genieten: het Zweeds Flocking was een drama in de traditie van Jagten, terwijl het Finse Fencer het meeslepende en waargebeurde verhaal van een Finse schermer vertelde. Voor de liefhebbers van de Noorse natuur was Out Of Nature een must-see, terwijl met het Deense IN Your Arms een prachtig euthanasie drama werd vertoond. Al met al viel er dus veel moois van Scandinavische komaf te zien in het Nordic Watching programma.
7
Lustrumspecials Om de tiende editie van het festival samen met onze bezoekers te vieren werden er dit jaar daarnaast een breed scala aan lustrumspecials geprogrammeerd: Voor de feestelijke opening van het festival werd dit jaar verder extra uitgepakt op een nieuwe locatie: de Stadsgehoorzaal Leiden. Om het lustrum met de bezoekers te vieren werd er voor het eerst met veel succes een uitverkochte publieksopening georganiseerd, met The Brand New Testament als publieksopener. Er was ook een verjaardagszaal, waar in feestelijke sfeer de beste films van de afgelopen 10 jaar werden geprogrammeerd. Er werd verder een speciale, nieuwe Singalong versie van Monty Python and The Holy Grail vertoond (in Nederland alleen op het LIFF in de bioscoop te zien) voor een uitzinnige publiek van grotendeels verkleedde filmfans. In zwembad de Zijl vond een Springbreakers Pool Party (vertoning + feest) plaats, terwijl in het kader van de première van de nieuwe Bondfilm een 0:07 Midnight Special van Spectre werd vertoond, die uiteraard om 0:07 begon. Ook werd een tweetal filmklassiekers begeleid met live muziek. Bij Vampyr werd de muziek verzorgd door Bombay, de film The Lost World (1912) werd muzikaal ondersteund door Kevin Toma.
8
Lux Film Prize In ons LUX programma kwamen drie van de beste Europese films van het afgelopen jaar samen. De selectie werd samengesteld door het Europees Parlement. De geselecteerde titels waren films die een unieke kijk geven op politieke en sociale vraagstukken die nu leven in Europa. Om die reden worden in elk land binnen de EU de drie geselecteerde films in een speciaal programma vertoond, in Nederland gebeurt dat op het LIFF. De drie geselecteerde films waren American Indie Shorts & International Shorts Net als voorgaande jaren bracht het LIFF In samenwerking met LisFe de beste internationale korte films van dit moment naar Leiden in het International Shorts programma. Dit jaar werd bovendien een aparte American Indie Shorts competitie geprogrammeerd, met als doel jonge, talentvolle Amerikaanse fillmmakers nog eerder op de radar te krijgen en het Nederlandse publiek met hun allereerste korte films in aanraking te brengen. Dit vanuit de gedachte dat zij vervolgens ook met hun speelfilms makkelijker de weg naar Leiden weten te vinden.
9
Publiciteit De belangrijkste promotiekanalen van LIFF waren de postercampagne door de randstad en Social Media. 45% van onze bezoekers werd door de posters op het festival geattendeerd, voor 50% waren social media een belangrijke factor voor bezoek aan LIFF. Daarnaast speelde free publicity een grote rol. Het festival kreeg meer (landelijke) media-aandacht dan ooit, met vermelding in twee items in De Wereld Draait Door en twee pagina’s in De Volkskrant. Ook online leefde het festival meer dan voorgaande jaren, waarmee wij het bereik van het festival enorm hebben zien groeien. Highlights: -
Groei naar 35.000 bezoeken in 2015. Groei van betalende bezoekers met 21%. 2 items in De Wereld Draait Door, 2 pagina’s in De Volkskrant. Groei op social media van 4k likes op Facebook naar 6.5k likes. 51% van de kaartverkoop ging via online kanalen. 7,4% meer niet-Nederlandstalige bezoeken op de website. Gemiddelde bezoekerswaardering van 4,3 uit 5. PR-waarde media-exposure LIFF (gemeten met Clipit): 359.000 euro
Publiciteitsdoelen Twee doelen stonden dit jaar centraal om groei te bewerkstellingen: 1. Bezoekers van voorgaande jaren stimuleren naar meer films te gaan. Het percentage bezoekers die maar naar 1 film gaat, is dit jaar teruggedrongen van 13% naar 11%. De LIFF bezoeker ging gemiddeld naar 4 films. 2. Nieuwe bezoekers stimuleren naar het festival te komen. De afgelopen jaren kwam steeds de grootste groei van buiten Leiden. Dit jaar is, naast een uitbreiding van de campagne buiten Leiden, door een eveneens intensieve campagne in Leiden echter ook weer een enorm groei binnen Leiden bewerkstelligd. 60% van de bezoekers die nog nooit op het festival waren geweest, kwam uit Leiden. Met dank aan de campagne in enkele grote steden in de randstad, wisten ook meer mensen vanuit Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Haarlem, Utrecht en Delft het festival te vinden.
Campagne: Find out what you’re missing at LIFF 10 jaar is een behoorlijke leeftijd voor een festival, maar natuurlijk totaal geen reden om je oud en serieus te gaan gedragen. Daarom hebben wij vervreemding centraal gezet in een bijzondere campagne. Door heel de randstad hingen onze vermist posters, en online was reuring rondom de speciale campagnesite: WhatIsMissing.nl. Nergens stond dat het LIFF hiervoor verantwoordelijk was, en dat leverde heftige discussies op social media op. Na twee weken door heel het land het de vermist posters te hebben gehangen, veranderden de posters in de officiële festivalposters. De stijl van de vermist posters werd hierin doorgetrokken, met schreeuwende letters en veel kleuren. Het LIFF is een speels en innovatief festival, net zoals Comic Sans en WordArt dat ooit waren voor de werkstukken van vele scholieren. Onze poster volgt het voorbeeld van Comic Sans en WordArt daarom op de voet: soms moet je lelijk zijn om op te vallen.
10
Landelijke exposure Voor het eerst hebben wij ook ingezet op een grote postercampagne buiten Leiden, om ook in andere grote steden in bekendheid te groeien. De Abri’s van het festival hebben gehangen in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Delft en Haarlem. Kijkend naar de herkomst van onze bezoekers hebben wij in al deze steden een groei kunnen bewerkstelligen. De festivalposter heeft ook gehangen in een selectie van Pathé theaters. Hiermee hoopten wij te onderstrepen dat het LIFF niet alleen een festival is voor de filmpurist, maar een festival waar ook liefhebbers van meer toegankelijke cinema welkom zijn en dat er ook voor deze doelgroep veel te ontdekken is op het LIFF. De LIFF poster hing in bioscopen buiten Leiden: Pathé Tuschinski, Pathé City, Pathé Buitenhof, Pathé Scheveningen, Pathé Delft, Pathé Schouwburgplein en Cinerama in Rotterdam.
WhatIsMissing.nl Er stonden bijna 100 films op het programma van dit jaar. Om bezoekers te helpen een keuze te maken tijdens het festival, werd onze campagne-website WhatIsMissing.nl tijdens het festival ingezet als tool voor persoonlijke filmadvies. Aan de hand van een ludieke quiz gaf de website iedere bezoeker een filmtip voor tijdens het festival. De quiz is in totaal 3.443 keer gemaakt.
Media-aandacht Vele nationale media hebben aandacht gegeven aan het LIFF in 2015. Hoogtepunten waren twee fragmenten in DWDD (over Steve Jobs en Einstein’s Light), twee pagina’s in De Volkskrant (over Me and Earl and the Dying Girl en Einstein’s Light). Filmmedia waren veelvuldig aanwezig op het festival, met mooi mooie exposure op Cinema.nl, FilmTotaal, MovieScene, Filmpjekijken.com, Cleeft, CJP, Indebioscoop.com en De Filmkrant. Dit jaar wisten wij naast filmmedia ook via veel andere media bezoekers te bereiken. LIFF kwam o.a. langs in Vice, Glamour, JAN Magazine, Talkies Magazine en Viva.
Organisatie en financiën Organisatie In 2015 werd flink geïnvesteerd in de professionalisering van de organisatie van het LIFF. Zo werd een grotendeels nieuw bestuur geïnstalleerd, dat qua kennis en netwerk beter aansluit op de behoeften van het festival. Ook werd deel genomen aan het Wijzer Werventraject van het ministerie van OC&W, Beerenschot en Van Dooren Advies, waarbij 60 uur aan workshops en trainingen op het gebied van sponsoring, fondsenwerving en organisatiestructuur werden gevolgd. Onder meer naar aanleiding hiervan werd een duidelijkere functie- taakverdeling opgesteld, waardoor verantwoordelijkheden duidelijker zijn afgebakend. Voor deze aanpassing waren de verantwoordelijkheden op sommige gebieden te veel verdeeld over verschillende personen. Deze nieuwe structuur draagt bij aan de continuïteit van de organisatie, doordat makkelijker vacatures voor deze afgebakende functies kunnen worden uitgeschreven.
11
Financiën Het LIFF streeft naar een evenwichtige financieringsmix, waarin eigen inkomsten, subsidie, fondsen en sponsoring zo gelijkwaardig mogelijk bijdragen aan de totale baten. Hierdoor wordt voorkomen dat het festival te veel van één inkomensbron afhankelijk is. Op deze wijze is het financiële risico beperkt en kan de continuïteit van het festival optimaal gewaarborgd worden. Ook streeft het festival naar het aangaan van duurzame verbinden met een breed scala aan partijen binnen en buiten de regio. Het LIF zet zich intensief in om sponsoren en andere partners aan het festival te verbinden. In 2015 waren er een tweetal positieve ontwikkelingen waar te nemen die de financiële stabiliteit van het festival verder versterken: - De inkomsten uit recette waren flink hoger dan begroot. De voornaamste oorzaak hiervoor was een wederom aanzienlijke toename van het aantal (betalende) bezoekers. - Ook op het gebied van sponsoring was een positieve ontwikkeling waar te nemen. Het betreft een relatief bescheiden stijging, maar gezien het huidige, uitdagende sponsorklimaat, is dit een ontwikkeling waar wij erg verheugd over zijn. De voortdurende inspanningen om duurzame en waardevolle relaties met andere partijen aan te gaan bleken zich hier uit te betalen. Naast verlenging van de partnerships met de bestaande partners wisten wij onder andere Aeon Astron, BDO, Filmservice en Transip als sponsor aan het festival te verbinden.
12
