Proeftuinen MLV Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013
Opbouw
Meerlaagsveiligheid Concept gelanceerd in Nationaal Waterplan (2009) Laag 1: preventieve maatregelen Laag 2: gevolgbeperkende maatregelen, door r.o. of waterrobuust bouwen Laag 3: rampenbeheersing
April-brief van de Minister ‘We moeten meer waterbewust gaan bouwen en de ruimte in het dichtbevolkte Nederland zodanig inrichten, dat de kans op en de gevolgen van een overstroming beperkt blijven.’ Om risico’s te beheersen maken we gebruik van het concept van ‘meerlaagsveiligheid’ …
Discussie over MLV • Versmalling MLV tot ‘laag 1 (dijken) of laag 2 en 3 (ruimtelijke maatregelen en evacuatie) • Wantrouwen in waterwereld: geheime agenda MLV is om te kunnen besparen op de dijken • Kuijken: tegenstelling is kunstmatig. ‘Het is nooit het een of het ander. (….) Ruimtelijke oplossingen zijn altijd een aanvulling op dijken en ook onze rampenbeheersing moet op orde zijn.’
In de proeftuinen krijgt deze benadering veel support
Proeftuinen MLV locaties en accenten
https://deltaprogramma.pleio.nl/groups/profile/19493772/proeftuinen
Leergierige praktijk: (‘Ik ga naar huis met het idee dat er meer mogelijk is met meerlaagsveiligheid dan gedacht’)
Samenbrengen laag 1, 2, 3 • Inhoudelijke expertise • Risicobenadering maakt intensief samenwerken • Planprocessen noodzakelijk • Verantwoordelijkheden
Praktijk: ‘restrisico’ centraal • Preventie (laag 1) blijft uitgangspunt; verder terugdringen risico m.b.v. laag 2 en 3 (‘nog veiliger’!) • Veel kansen voor evacuatiein-de-buurt, benutting hogere gebieden of gebouwen • Aanhaken bij ruimtelijke agenda, ‘gezond verstand benadering’, werk met werk maken
Laag 2 + 3 benutten • Evacuatie strategie Veiligheidsregio: (g)een recept voor hele dijkring/ regio • Kansrijk: ruimtelijk uitwerken evacuatie strategieën, shelters, safe places
Inhoudelijk: koppelen ruimte-water • Doelen voor waterveiligheid niet los zien van bredere ruimte/wateropgave • Onderscheid MLV-KBS, of veiligheid-overlast, alleen beleidsmatig relevant
Water-veiligheid-bewustzijn • De mythe van absolute veiligheid doorgeprikt • Eye opener voor professionals, bedrijfsleven, bestuurders • Beleid nodig voor ‘vitaal en kwetsbaar’ • Zelfredzaamheid is aandachtspunt; veel goede voornemens voor betere communicatie, met name bij gemeenten
Deltabeslissing Waterveiligheid: slimme combinaties ‘Maatregelen in het ruimtelijk domein of in de rampenbeheersing kunnen een aantrekkelijk alternatief zijn voor investeringen in de dijk. Met name in gebieden waar de kosten voor dijkversterking heel hoog uitpakken, of waar zwaarwegende maatschappelijke overwegingen om andere oplossingen vragen, is het zinvol de mogelijkheden voor maatregelen in laag 2 of 3 te verkennen.’ Geen zwaar accent in deze proeftuinen. Enigszins aan de orde geweest in Alblasserwaard en Roermond
Alblasserwaard • Dijkhoogte tekort: 45-115 cm • Preventie is niet overal mogelijk vanwege historische bebouwing • Mogelijke denkrichtingen laag 2: hoge woon- en vluchtplekken (terpen aan de dijk) • Beter inzicht nodig m.b.v. de ‘ MLV tool’ , tekenen en rekenen
Roermond Alexanderhaven- Jazz city
Twee extra varianten
Rekenen en tekenen aan slimme combinaties • Alle modellen zijn vanuit veiligheidsoptiek kosten efficiënt te ontwikkelen • Vanuit ruimtelijke kwaliteit voorkeur voor uiterwaardpark • Vanuit uitvoerbaarheid voorkeur voor integraal ophogen • Conclusie atelier: optimalisatie van modellen mogelijk • Realiteit: gemeente gaat door op ingeslagen weg. Gemiste kans. • Conclusie ‘ slimme combinaties’: benadering biedt kansen voor veiligheid met kwaliteit
Doorkijk • Gevolgen risicobenadering en MLV nog slecht begrepen in de praktijk; R.O. ‘rekent gewoon op laag 1’; waterbeheerder moet de kansen van laag 2 en 3 nog ‘ontdekken’ (en vertrouwen). • ‘Het nadrukkelijker agenderen van meerlaagsveiligheid bij ruimtelijke planvorming is in mijn ogen wenselijk om een grote opgave voor waterveiligheid in de toekomst te voorkomen. • Proeftuinen zijn adequaat middel voor noodzakelijke denkomslag en kennisontwikkeling; daarnaast veel aandacht nodig voor governance aspecten. Onvoldoende samenwerking leidt tot verspilling van geld en kwaliteit
Sneak preview
