PRODUCTNIEUWS
De BelOrta 2 - april 2013
diverse proeven, naar de doelgroep. Een voorbeeld hiervan is de rassenlijst witloofhybriden die een overzicht van de eigenschappen van de gecommercialiseerde hybriden geeft. De rassenlijst is gebaseerd op de praktijkproeven van het internationaal rassenonderzoek aangevuld met de praktijkervaring van de sector. De nieuwe rassenlijst is beschikbaar in de proeftuin. We beantwoorden enerzijds de vragen van individuele telers, hetzij telefonisch (016/29.01.74), hetzij via email:
[email protected]. Anderzijds verzorgen we groepsvoorlichtingsactiviteiten. We organiseren proefveldbezoeken, cursussen en voordrachten. Daarnaast komt de informatie via publicaties in vakbladen zoals Proeftuinnieuws, de nieuwsbrieven en de website www.proeftuinherent.be tot bij de witlooftelers. De proeftuin biedt ook dienstverlening aan o.a. voor de bepaling van het drogestofgehalte van witloofwortels, de determinatie van ziekten en plagen op het veld en in de forcerie en in het kader van de witloofzaadreiniging van de telersselecties in de maanden april-mei.
Productnieuws IN DEZE RUBRIEK WILLEN WIJ U ALS TELER (OF ALS WAKKERE AANKOPER) BERICHTEN OVER CONCRETE EN PRAKTISCHE INFORMATIE PER GROENTESOORT.
Agenda van afgelopen productadviesgroepen en teleradviesgroepen 18 februari 2013: Komkommer 18 februari 2013: Witloof 26 februari 2013: Prei 27 februari 2013: Bloemkool & broccoli 4 maart 2013: Tomaat 5 maart 2013: Paprika 6 maart 2013: Asperge 12 maart 2013: Aubergine
13 maart 2013: Courgette 18 maart 2013: Sla en alternatieve sla onder glas 19 maart 2013: Andijvie en krulandijvie 19 maart 2013: Witte selder 20 maart 2013: Snijboon 28 maart 2013: Sla en alternatieve sla openlucht
Aandachtspunten met praktische gevolgen zijn hieronder per groentesoort samengevat. De presentaties en de verslaggevingen zijn terug te vinden op Extranet (Product > Documenten).
Een bezoekje waard De proeftuin is gehuisvest in het Provinciaal Agrarisch Centrum, Blauwe Stap 25 te Herent (Vlaams-Brabant), op een boogscheut van de provinciehoofdstad Leuven in het rustieke platteland op de grens tussen het Dijleland en het Hageland. Op aanvraag en afhankelijk van de doelgroep kan er een specifieke rondleiding in het Centrum gemaakt worden, waarbij de diverse activiteiten van het Centrum worden voorgesteld. Naast witloofteelt wordt er op het Provinciaal Agrarisch Centrum namelijk ook heel wat onderzoek gedaan naar energiegewassen en druiventeelt. Het Provinciaal Agrarisch Centrum is ook de uitvalsbasis van het Coördinatiecentrum Voorlichting en Begeleiding duurzame Bemesting (CVBB) in Vlaams-Brabant. Deze afdeling staat met informatie en begeleiding eveneens ten dienste van de land- en tuinbouw en daar horen de witlooftelers ook bij. ■
Installatie van productadviesgroepen en teleradviesgroepen Om BelOrta optimaal te kunnen laten functioneren in het belang van de producenten is inspraak van de producenten cruciaal. Hiervoor zijn productadviesgroepen en teleradviesgroepen geïnstalleerd geweest. Deze product– en teleradviesgroepen hebben een adviserende bevoegdheid naar de Raad van Bestuur toe. De Raad van Bestuur blijft echter verantwoordelijk. De advisering moet leiden tot een ondubbelzinnig advies aan de Raad van Bestuur en tot een startstandpunt in de nationale productgroepen. Er zijn productadviesgroepen voor de top 10 groenten (asperge, aubergine, bloemkool & broccoli, komkommer, paprika, prei, sla en alternatieve sla onder glas, sla en alternatieve sla openlucht, tomaten en witloof ), hardfruit, zachtfruit en bio. Voorzitter en ondervoorzitter zijn verdeeld tussen respectievelijk een lid van de Raad van Bestuur en een jonge teler die tevens lid is van de productadviesgroep. In januari 2013 hebben de telers zich kandidaat kunnen stellen. Voor de andere groenten zijn er teleradviesgroepen. Deze teleradviesgroepen worden samen geroepen wanneer nodig. Hiertoe neemt de veiling initiatief en worden de betrokken telers aangeschreven. Na de vergadering van een productadviesgroep of een teleradviesgroep worden zowel de presentatie als het verslag op Extranet gepubliceerd. Zo kunnen alle geïnteresseerde telers lezen welke items werden besproken en welke adviezen werden geformuleerd. De betrokken telers worden via een apart schrijven op de hoogte gebracht indien er wijzigingen met praktische gevolgen worden doorgevoerd.
7
8
PRODUCTNIEUWS
De BelOrta 2 - april 2013
Nieuwe verpakkingen 2013 Komkommerdoos Na het opwerken van de bestaande voorraad zal er een nieuwe komkommerdoos voor de sorteringen +350 en +400 gram worden ingevoerd. De nieuwe doos is een open, gecoate verpakking 30 x 40 cm. Een belangrijke meerwaarde van deze doos is de betere doorkoeling ten opzichte van de bestaande bodem – deksel doos. Op een pallet kunnen 144 dozen worden gestapeld wat gelijk is aan de huidige doos. De herkenbare Flandria layout blijft behouden.
Doos ‘Corno di Toro’ voor zoete puntpaprika Zoete puntpaprika wordt onder het merk Flandria Specialty Street aangeboden. Om de herkenbaarheid van deze groente in het handelskanaal en het winkelschap te verhogen, is er een nieuwe doos ‘Corno di Toro’ aangemaakt met het beeld van de zoete puntpaprika. De Flandria sorteringen fijn en middel worden met 2,5 kg in deze doos aangeboden. De Flandria sortering groot wordt met 2 kg per doos aangevoerd. Nieuw dit jaar bij de zoete puntpaprika is ook de sortering ‘Krom I’ in de P kist (5 kg). Puntpaprika die perfect voldoet aan de kwaliteitseisen van Flandria behalve de vorm wordt in deze sortering aangeboden.
Romared en San Marzano Zowel de losse pruimtomaten als de trospruimtomaten werden onder het segment ‘Prunella’ aangeboden. Gezien de sterke groei van het areaal losse pruimtomaten is er besloten om vanaf dit jaar deze aan te bieden onder een apart segment ‘Romared’. Ook voor de ‘San Marzano’ tomaat is er dit jaar een doos met een aparte lay-out ‘San Marzano’ voorzien.
Nieuwe verpakkingsnummer BelOrta Naar aanleiding van de fusie van Mechelse Veilingen en Coöbra heeft het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen aan BelOrta een nieuwe verpakkingsnummer “102425” toegewezen. Dit verpakkingsnummer vervangt de verpakkingsnummers van Mechelse Veilingen (33748) en Coöbra (32678). Nieuwe aanduidingetiketten met registratienummer “102425” zijn aangemaakt. Telers, die hun aanduidingen door middel van stempeling of stickering automatisch aanbrengen, dienen het nieuwe verpakkingsnummer en het logo (of naam) van BelOrta op hun verpakkingen aan te brengen. Het logo is digitaal verkrijgbaar op de dienst Productbewaking (tel 015-56 53 07 – mail
[email protected]). Bepaalde klanten vragen ook om het GlobalG.A.P. nummer (= GGN) op elke verpakking te vermelden. Aan de hand van de GGN kan men op de database van GlobalG.A.P. nagaan of de betreffende teler voor GlobalG.A.P. is gecertificeerd. De GGN bestaat uit de letters GGN gevolgd door 13 cijfers. Dit nummer is terug te vinden op het GlobalG.A.P. certificaat/attest. Indien u het registratienummer en logo wijzigt, is het nuttig om na te gaan of uw GGN ook niet mee kan worden afgedrukt.
Nieuw aanduidingetiket
Automatisering
De BelOrta 2 - april 2013
PRODUCTNIEUWS
Certificaten BelOrta Groepscertificaat GlobalG.A.P. Op 27 en 28 februari 2013 heeft de jaarlijkse PMO-systeemaudit in het kader van de groepscertificatie GlobalG.A.P. (versie 4 – plantaardige producten – groenten en fruit) plaatsgevonden. Tijdens deze audit werden het kwaliteitshandboek en de werking van het kwaliteitssysteem grondig nagekeken. Voorafgaand aan deze PMO-systeemaudit heeft CKCert ook de steekproef van de uit te voeren aangekondigde controles bij producenten onder het groepscertificaat bepaald. De geselecteerde telers zijn ondertussen door CKCert gecontroleerd op de naleving van het lastenboek GlobalG.A.P. versie 4. De certificatieraad van CKCert heeft op 14 maart 2013 haar goedkeuring gegeven voor hercertificatie GlobalG.A.P. optie 2. Gedurende het jaar zal CKCert ter controle van het systeem nog bijkomend een dertigtal GlobalG.A.P. controles op de productiebedrijven uitvoeren. In het kader van hun GlobalG.A.P.certificaat volgden ruim 200 telers in Zellik en Sint-Katelijne-Waver een cursus EHBO dewelke gegeven werd door Johan Vergote, supervisor Verkoop fruit.
Nieuw pancarte ‘VEILIGHEIDS- EN HYGIENEREGELS’ Volgens de GlobalG.A.P. richtlijn AF 4.2 dienen de onderaannemers en de bezoekers op de hoogte te worden gesteld van de relevante procedures op gebied van persoonlijke veiligheid en hygiëne op het bedrijf. Dit kan door relevante richtlijnen en/of pictogrammen op een zichtbare plaats omhoog te hangen. Momenteel zijn er nieuwe pancartes met veiligheids- en hygiëneregels beschikbaar om u in orde te stellen voor de GlobalG.A.P.-controle. De bordjes zijn af te halen in het magazijn inpakmaterialen (afdeling Sint-Katelijne-Waver) of op de kwaliteitsdienst (afdeling Zellik).
BRC, IFS, QS en BIO Zoals de telers dienen te voldoen aan de lastenboeken GlobalG.A.P., Sectorgids Autocontrole/IKKB standaard voor de Primaire Plantaardige Productie, biologische productie en/of geïntegreerde productie van pitfruit heeft BelOrta een aantal kwaliteitssystemen om te voldoen aan een aantal standaarden. Op 21 januari 2013 was er de opvolgingsaudit voor de standaard QS fruit, groenten en aardappelen – stadium ‘wholesale’. Deze audit werd uitgevoerd door de heer Giuseppe Darbo van de Italiaanse controle-instelling CSQA Certificazioni Srl. Tijdens deze audit werden ondermeer de certificatiestatus van de telers, de opvolging van het QS residumonitoringplan en het gebruik van het QS label gecontroleerd. De audit werd zonder opmerkingen afgesloten. Als resultaat werd het hoogste niveau (= QS status I) gehaald. Op 22 en 23 januari 2013 werden door mevrouw Martine Lefevre en de heer Alexander Platteeuw, auditors bij ISA Belgium – AIB Vincotte International, de opvolgingsaudit voor de ‘BRC (British Retailer Consortium) – Global Standard for Storage and Distribution Issue 2’ en een initiële audit voor ‘IFS (International Food Standard) Logistics Versie 2 op BelOrta – afdeling Sint-Katelijne-Waver uitgevoerd. De audits werden succesvol afgesloten. Tenslotte kwam op 26 februari 2013 Karl Van Win, controleur van TÜV Nord Integra, langs voor een jaarlijkse controle van het lastenboek Bioverwerking. Ook deze audit werd zonder problemen afgerond.
9
10
PRODUCTNIEUWS
De BelOrta 2 - april 2013
Food defense Een nieuw begrip in onze sector is ‘food defense’. ‘Food defense’ staat voor het beveiligen van de locatie tegen opzettelijke besmettingen, sabotage en externe factoren zoals natuurrampen. Dit is anders dan het begrip ‘voedselveiligheid’ dat uitgaat van onopzettelijke besmettingen. De oorsprong van ‘Food defense’ is toe te schrijven aan de aanslagen van 11 september 2001 waarna de Amerikaanse ‘Food and Drug Authority’ besloten heeft om ‘food defense’ eisen op te leggen aan Amerikaanse ondernemingen waaronder de voedingsindustrie, die hun producten op de Amerikaanse markt afzetten. In de laatste versies van BRC en IFS zijn er eisen voor food defense opgenomen. BelOrta heeft deze eisen omgezet in een ‘food defense’ plan. Concreet betekent dit: - Een risicoanalyse - Terreinafscheiding en camerabewaking - Gecontroleerde toegang tot terreinen, gebouwen en ruimten - Opleiding van personeel - Identificatie en registratie van bezoekers, externe dienstverleners en transporteurs.
Advieskaarten 2013 Eén van de belangrijkste activiteiten van het Kenniscentrum voor Duurzame Tuinbouw is het opstellen van de KDT advieskaarten. Deze advieskaarten geven een overzicht van de biologische bestrijders en het toegelaten middelengebruik voor de verschillende plagen en ziekten. Verder staan bij de verschillende gewasbeschermingsmiddelen het maximaal aantal toepassingen, het interval (= minimale periode tussen 2 toepassingen), de maximale residulimiet (MRL) en de opgebruiktermijn vermeld (indien van toepassing). Het is belangrijk om hiermee rekening te houden bij de keuze van een gewasbeschermingsmiddel. De KDT advieskaarten worden jaarlijks geactualiseerd. Echter, de erkenningen van gewasbeschermingsmiddelen zijn voortdurend onderhevig aan wijzigingen. Daarom worden deze wijzigingen (nieuwe erkenningen – intrekkingen – wijzigingen toepassingsvoorwaarden) op regelmatige tijdstippen samengevat in een ‘Update KDT-advieskaarten’ en de ‘KDT nieuwsbrieven’. Tevens is er bij de vruchtgroenten geopteerd om vanaf dit jaar te werken met digitale advieskaarten. Het is de bedoeling dat op regelmatige tijdstippen de advieskaarten worden bijgewerkt. De betrokken vruchtgroententelers ontvangen dan via mail een bijgewerkte advieskaart. Naast de KDT advieskaarten voor groenten en aardbeien stelt de Vlaamse overheid, Afdeling Duurzame landbouwontwikkeling, Dienst Voorlichting ook lijsten van gewasbeschermingsmiddelen voor de verschillende fruitteelten op. Op Extranet zijn alle beschikbare advieskaarten terug te vinden onder de rubriek ‘Product’ - ‘Documenten’ - ‘Advieskaarten’. De tabel hiernaast geeft een overzicht van de beschikbare advieskaarten. Deze kunnen steeds op de dienst Productbewaking worden afgehaald.
Bladgewassen en kruiden
Uitgiftedatum
Babyleaf 2013
01-02-2013
Bladgewassen onder glas 2012-2013
01-09-2012
Verse kruiden 2013
01-04-2013
Fruit
Uitgiftedatum
Aardbei 2013
28-03-2013
Kersen en krieken 2013
01-02-2013
Pitfruit (appelen en peer) 2013
01-02-2013
Fungi Champignons en oesterzwammen 2013 Vollegrondsteelten
Uitgiftedatum 30-01-2013 Uitgiftedatum
Aardpeer openlucht 2013
01-03-2013
Pompoen openlucht 2013
01-02-2013
Rabarber openlucht 2013
01-02-2013
Radijs, rammenas en rettich openlucht 2013
01-02-2013
Rode biet openlucht 2013
01-02-2013
Rucola openlucht 2013
01-02-2013
Vollegrondsgroenten 2013
01-02-2013
Wortelpeterselie openlucht 2013
01-03-2013
Vruchtgroenten
Uitgiftedatum
Aubergine 2013
01-02-2013
Augurk onder bescherming 2013
01-02-2013
Augurk openlucht 2013
01-02-2013
Bonen onder bescherming 2013
27-03-2013
Courgette onder bescherming 2013
01-02-2013
Komkommer 2013
01-02-2013
Paprika 2013
28-03-2013
Suikermaïs openlucht 2013
01-03-2013
Tomaten 2013
01-02-2013
PRODUCTNIEUWS
De BelOrta 2 - april 2013
Kwaliteitsbeleid BelOrta In de nieuwe veilingorganisatie zal de lijn van een strikt en geharmoniseerd kwaliteitsbeleid, in samenwerking met de andere LAVA veilingen, worden doorgetrokken. De bestaande merken met daaraan verbonden de lastenboeken en het kwaliteitsaspect blijven behouden. BelOrta zal volgende merken hanteren:
Flandria: hét Belgische kwaliteitslabel Het Flandria-label garandeert een milieubewuste teelt, kwaliteit en versheid. Enkel producten van topkwaliteit, met een perfecte smaak en onberispelijk uiterlijk, krijgen het label toegewezen. Alle Flandria-groenten zijn afkomstig van familiebedrijven. De teler wordt professioneel ondersteund door wetenschappers en productontwikkelaars. Zo wordt er constant gewerkt om de smaak en de houdbaarheid van de producten te verbeteren. Kernwoorden hierbij zijn respect voor het milieu, duurzaamheid en hygiëne.
Flandria Specialty Street: altijd weer anders Alle nieuwe specialiteiten van de Belgische tuinbouw met het Flandria-label worden samengebracht in één duidelijk herkenbare groep: Flandria Specialty Street. Coeur de Boeuf tomaten, rood witloof, gele courgettes, zoete puntpaprika’s, pikante pepers, multicolorsla, … Wat wordt uw specialiteit?
Mechelse: zó uit de tuin van Europa De tuin van Europa heeft veel lekkers te bieden. De eigen streekproducten van BelOrta krijgen dan ook een apart label mee: Mechelse bloemkolen, kropsla en asperges. Da’s pas kweek uit eigen streek!
Bel’Oblita: klassiekers in de keuken Denkt u bij duurzame groenten spontaan aan seizoengroenten? Dan is Bel’Oblita zeker iets voor u: groenten van vroeger, geteeld volgens de kwaliteitseisen van vandaag. Deze “vergeten groenten” brengen in ieders keuken inspiratie voor onvergetelijke klassiekers en verrassende nieuwigheden.
Bio: lekker duurzaam Biologische tuinbouw zit in de lift. Steeds meer producenten kiezen voor een wetenschappelijk onderbouwde, gecontroleerde en moderne teeltmethode – duurzaam en transparant. Het areaal voor biologische landbouw neemt dan ook almaar toe. En dat wordt gesmaakt door de consument, want die vindt steeds vaker z’n weg naar bioproducten. U toch ook?
Brava: bravo voor witloof Dé Belgische groente bij uitstek? Witloof! En die verdient dan ook een eigen label: Brava. Gespecialiseerde telers zijn de hofleveranciers van “het witte goud”, dat z’n plaats heeft in zowel een traditioneel Belgische keuken als in meer exotische gerechten.
Top: verwennerij voor fijnproevers Top, da’s een verwennerij op uw bord: fijnproeverswitloof, de lekkerste aardbeien en tomaten, mooi gepresenteerde Conference-peren en Jonagold-appelen, … Smaak en uitzicht gaan daarbij hand in hand en geven gerechten of tussendoortjes een luxueus tintje.
11
12
PRODUCTNIEUWS
De BelOrta 2 - april 2013
Studiereis Turkije door LAVA kwaliteit Van 5 tot 9 februari 2013 trokken de kwaliteitsmanagers van de LAVA veilingenen LAVA kwaliteit naar Antalya in Turkije. Turkije is een belangrijke producent van tomaten – de streek rond Antalya heeft ongeveer 7500 ha tomatenteelt – en een grote concurrent op de Russische markt. Via een studiereis in samenwerking met Biobest, Rijk Zwaan en Syngenta werd een inzicht in de stand van zaken van tuinbouwontwikkeling in Turkije verkregen.
Huidige situatie De Turkse tuinbouw is eentje van een rijke cultuur en geschiedenis, getuige hiervan de oudere, kleine glazen serres die ons doen terug denken aan de authentieke serres van de Belgische druivenstreek. De glastuinbouw is echter ook met modernere kassen ‘type Venlo’ aanwezig (1/3) naast de massa plastieken kappen (2/3) die vrij kleinschalig met een gemiddelde oppervlakte van 0,4 ha worden uitgebaat. In de moderne kassen wordt al enkele jaren op substraat geteeld. Toch is de productie nog beperkt. Voor tomaten, waar dezelfde rassen als bij ons worden geteeld, ligt de productie op ongeveer 30 kg per m². Het klimaat is er minder goed dan in Spanje. In de winter kan het lichtjes vriezen terwijl in de zomer de temperatuur tot 45°C kan oplopen. De verwarmingsvoorzieningen zijn nog beperkt. De oogstperiode gaat van december tot juni. De kwaliteit van het eindproduct was er duidelijk, wetende dat export naar Rusland
of West-Europa, met de nodige hindernissen onderweg, ook 5 dagen duurt. Het meest opvallend was de grote hoeveelheid arbeid voor het sorteren om een mooi exportproduct te verkrijgen. De arbeidskost is wel laag en bedraagt ongeveer 15 euro per dag. De kleur van de tomaten (o.a. Bandita en Diamantino) was opvallend rood ten opzichte van de andere zuiderse regio’s Marokko en Spanje. Biologische bestrijding staat nog in de kinderschoenen. Biobest tracht naast de lokale hommelproductie de biologische bestrijding stapsgewijs te introduceren. Bacterie– en virusziekten loeren ook om de hoek en zorgen dat er zoveel mogelijk hygienisch en met gaasnetten wordt gewerkt. Water is voldoende en gratis aanwezig. Voor telers die voor export telen, is GlobalG.A.P. de algemene regel.
Groeimogelijkheden De overheid wil de tuinbouwsector helpen om uit de kleinschaligheid te geraken en de
omknelling van de handelaars die tot 1000 kleine telers aan zich binden met teeltleningen in ruil voor product. Een coöperatie is echter onbekend en de telers leven algemeen in armoede. Het contrast met het toerisme is ongelooflijk groot. Ook de wegeninfrastructuur is een ramp in de productiegebieden. De vraag is dat de overheid dit kan bewerkstelligen als je merkt dat aangelegde waterprojecten niet worden gebruikt. Ongeveer de helft van de Turkse bevolking is werkzaam in de primaire sector. De massa kleine telers maakt dat er veel productiecapaciteit voor lokale afzet aanwezig is. Er zijn investeerders die op hoger gelegen gebieden nieuwe serres met moderne teelttechnieken willen bouwen. Ze zoeken hierbij naar westerse inbreng. Deze tuinbouwprojecten hebben enkel kans op slagen als zij ondersteund worden door de nodige kennis en een afzetstructuur door export. De groei van de Turkse export is potentieel mogelijk. Deze groei zal in grote mate bepaald worden door een herstructurering van de bestaande bedrijven, het voorzien van een aangepaste infrastructuur en de nodige kennis. ■
