Pagina 1
Prijzen eerste levensbehoeften In augustus 2012 is een beperkte prijsvergelijking gedaan waarin de prijzen van Jumbo in Nederland zijn vergeleken met de prijzen van Warehouse Bonaire, een supermarkt die veel Jumbo artikelen in het assortiment heeft. De resultaten ziet u hieronder in een staafdiagram en in de tabel op de volgende bladzijde. NB: inkomens op Bonaire liggen gemiddeld 60% lager dan die in Nederland, de prijzen gemiddeld 65% hoger. Prijsvergelijking Jumbo Nederland – Bonaire Warehouse, augustus 2012
Hoe hoger de staaf, hoe groter het prijsverschil. Bij een prijsverschil van 100% is het product 2x zo duur. Bij een verschil van 50% is het 1,5x zo duur, bij 0 procent is het even duur. De staven onder nul procent zijn voor producten die goedkoper zijn dan in NL.
Pagina 2
Pagina 3
Inkomens Caribisch Nederland (CN) 63% van de bevolking heeft een inkomen lager dan $1.400 per maand (bron koopkrachtrapport Ecorys mei 2012) 50% van de bevolking heft een inkomen lager dan $1.117 (CBS 2010) Inkomens 2012 per maand (eurokoers 1,29): Bonaire Minimumloon
$
AOV/AOW alleenstaande * AOV/AOW echtpaar beide 65+ * Onderstand/bijstand alleenstaande** Onderstand/bijstand alleenstaande ouder 1 kind** Onderstand/bijstand paar**
773
Nederland € 598
€ 1.456
$ 555 $ 1.110 $ 228 $ 282
€ 430 € 860 € 176 € 218
€ 1.064 € 1.483 € 668 € 936
$
€ 228
€ 1.337
295
*bedragen AOW en bijstand NL inclusief vakantiegeld. AOV en onderstand Bonaire heeft bij mijn weten geen vakantiegeld **uitgaande van zelfstandig wonen In Nederland kunnen gemeenten aan alleenstaanden en alleenstaande ouders een toeslag geven op bovengenoemde bijstandsbedragen van maximaal € 267 per maand. Dit geldt niet voor CN Nederland kent een sociaal vangnet. Daarin zitten vele voorzieningen die op Bonaire niet gelden. Denk aan: kinderbijslag, kinderopvang, huursubsidie, werkeloosheidsuitkeringen, re-integratiesubsidies, uitkeringen voor arbeidsongeschikten, subsidies voor (startende) ondernemingen enz. Armoedegrens Armoedegrens Curaçao (2008) bestaansminimum Aruba (2010):
Bestaansminimum koopkrachtonderzoek Ecorys (mei 2012):
Pagina 4
Commentaar: Het lijkt er op dat Ecorys geen rekening heeft gehouden met het gegeven dat eerste levensbehoeften op Bonaire 15-20% duurder zijn dan op Curaçao. In de woonlasten is de huur waarschijnlijk niet opgenomen. Voor een gezin met 2 kinderen zal het bestaansminimum op Bonaire in 2012 minimaal rond $1.500 liggen. Zorgverzekering Op 22 december j.l kondigde RCN in een persbericht een ingrijpende inperking aan van het verzekerde basispakket. Minister Schippers noemt in haar brief van 21 december 2012 aan de Tweede Kamer als belangrijkste aanleiding de stijging van de uitgaven met 30% in 2012. De ingreep is zonder overleg tot stand gekomen en dreigt desastreuze gevolgen te hebben voor de zorg op Bonaire. Zie o.a. de bijgevoegde brandbrief van de Caribisch Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten van 28 december 2012. De volgende achtergrondinformatie is van belang. Tot en met 2010 was naar schatting meer dan 80% van de bevolking collectief via de overheid verzekerd. De resterende 20% was grotendeels particulier verzekerd. Een klein percentage was niet verzekerd. De premies voor deze ziektekostenverzekeringen bedroegen gemiddeld minder dan $1000 per jaar per hoofd van de bevolking. Per 1 januari 2011 is een nieuw zorgstelsel ingevoerd. Deze zorgverzekering BES is een vervanging van de voorheen bestaande ziektekostenregelingen. Vanaf 2011 zijn alle inwoners van Caribisch Nederland verplicht verzekerd. De zorgvoorzieningen van het oude stelsel zijn in beperkte mate aangepast. Het basispakket omvat in grote lijnen datgene dat in de oude situatie ook was verzekerd. De gemiddelde premie per hoofd van de bevolking is in 2011 meer dan verdubbeld tot $2.125. De stijging van de totale premieopbrengst met 93% (zie hierna) is grotendeels aan deze zorgpremies toe te rekenen.
Pagina 5
De geraamde premieopbrengst bedroeg in 2011 circa 35% van de kosten. De meevallende premie-opbrengsten zorgden ervoor dat in 2011 zelfs 50% van de kosten door de premieopbrengsten is gedekt, fors meer dan de raming. De stijging van de zorguitgaven met 30% is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de waardedaling van de Euro met ruim 13% in 2012. In dollars is de kostenstijging 17%. Oorzaken van de kostenstijgingen zijn door de minister niet bekend gemaakt. De kosten voor zorg geven overigens een vertekend beeld, omdat structurele lasten en eenmalige investeringen (bijvoorbeeld de inhaalslag vernieuwbouw van ziekenhuis) bij elkaar worden opgeteld. Desondanks zijn de zorguitgaven o.a. door het lagere zorgvoorzieningenniveau op de BES-eilanden in 2011 €2.800 per persoon en in Nederland €5.400 per persoon. Nederland heeft in het transitietraject bewust gekozen om de aanbevelingen van de Raad van State in de voorlichting van 29-8-2008 over de gefaseerde herstructurering van de BES eilanden naast zich neer te leggen (bijgevoegd). Minister Schippers kan nu, kennelijk zonder voorafgaande raadpleging van de Staten Generaal of van de stakeholders op de BES eilanden, de gemaakte afspraken op het laatste moment eenzijdig wijzigen om de door haar niet gewenste gevolgen te vermijden. Wederom wordt de indruk gegeven dat de regering met grote haast ondoordachte maatregelen doorvoert. De prijs hiervoor wordt nu neergelegd bij de bevolking van de BES eilanden.
Toename collectieve lastendruk De draagkracht van de bevolking is veel lager dan in Europees Nederland (inkomens Bonaire gemiddeld 60% lager dan in NL). Dat was in 2010 bij de vaststelling van het nieuwe belasting- en premiestelsel voor de regering nog aanleiding de lastendruk in 2011 niet te verhogen. De collectieve lastendruk in Caribisch Nederland is desondanks in 2011 gigantisch gestegen. De collectieve lastendruk wordt berekend als percentage van het Bruto Binnenlands Product (BBP per hoofd van de bevolking.
Caribisch Nederland Europees Nederland
Collectieve lastendruk 2010 25.7% 37.6%
Collectieve lastendruk 2011 32.6% 37.2%
Pagina 6
Opbrengsten belasting en premies Van directe en indirecte belastingen zijn de onderstaande 1e en 2e raming terug te vinden in de kamerstukken. De premiebedragen en de realisatiecijfers komen uit het rapport van Ecorys. Overigens zijn de premieramingen en de realisatiecijfers ook schattingen. In het Ecorys rapport lopen de schattingen van de totale opbrengsten 2011 uiteen tussen $109 miljoen en $120 miljoen. Het verschil zit uitsluitend in de directe belastingen. Bedragen in $ x 1000 Directe belastingen Indirecte belastingen Premies Collectieve lasten
realisatie 2010 30,912 16,800 30,576 78,288
1e raming 2011 16,089 25,964 40,000 82,053
2e raming 2011 21,581 30,261 45,399 97,241
realisatie 2011 12,935 41,101 58,971 113,007
stijging tov 2010 -58% 145% 93% 44%
Als de realisatie eventueel de bovengrens van 120 mio bereikt, is de stijging t.o.v. 2010 niet 44% maar 53%. De kostprijsverhogende belastingen (denk aan BTW en accijnzen in NL) brachten in 2011 bijna 2,5 keer zoveel op als in 2010. De collectieve lasten stegen met 44%. Onderzoekbureau Ecorys heeft in opdracht van de regering geconcludeerd dat het nieuwe belasting en premiestelsel geen noemenswaardig effect op de prijzen en/ of de koopkracht heeft gehad.
