Preventie van cataract

uw leef- en eetwij(s)zer

®

Preventie van cataract

Verkoop supplementen met 20% gestegen.

Melk, witte motor of de witte moordenaar?

Is resveratrol hét nieuwste middel om diabetes te voorkomen?

Geef zuurstof aan tumoren

Belgisch voedingsmagazine Faché instituut

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 101 | 9270 Laarne België e 7,8 | Nederland e 8,5 | jaargang 6 | januari/februari 2009 | tweemaandelijks | P602654

43

Cocoya, ik heb je nodig. Voorbeelden zijn: PCB’s, Pesticiden, Schimmels Ftalaten (terug te vinden in plastic flessen) Fijn stof, Dioxines, Asbest Zware metalen, Chloroform, Chlorine Gevolgen: • Vermoeidheid • Allergieën / Astma • Immuniteitsproblemen • Hoofdpijn / Migraine • Depressie • Hormonale problemen • Etc.

want ik wil energiek blijven, slank blijven, gezond blijven Daarom gebruik ik iedere dag Cocoya Extra Virgin kokosolie, vol met de juiste verzadigde vetten. Verzadigde vetten voor een betere stofwisseling, een slanker figuur, meer energie, een betere bestandheid tegen infecties en minder risico op harten vaatziektes? In-

Resium is een alcoholvrij mengsel van 10 belangrijke ontgiftende kruiden. Eén kuur Resium heeft een onmiddellijk effect.

derdaad. Recent onderzoek heeft onthuld dat verzadigde vetten, als ze zijn opgebouwd uit middellange vetzuurketens (MCT’s), de gezondheid in sterke mate bevorderen. Cocoya zit boordevol MCT’s, die in de lever rechtstreeks in energie worden omgezet. De vorming van vetbolletjes in de bloedbaan wordt zo volledig vermeden. Gevolg: minder kans op harten vaataandoeningen. De MCT’s in Cocoya bevorderen eveneens de stofwisseling en gewichtsafname, zijn snelle energieleveranciers, verhogen uw weerbaarheid, en maken de huid glad en soepel.

Andere positieve effecten van Resium: • Lever-en bloedreinigend • Elimineert urinezuren • Ondersteunt lever en nieren • Ondersteunt de prostaat • Helpt gewicht te verliezen • Helpt bij opgeblazen gevoel • Verbetert de huid

Daarom, Cocoya, heb ik je nodig. Elke dag opnieuw!

• Helpt de spijsvertering • Geeft meer energie en verhoogt de concentratie.

Succesvol gebruikt door miljoenen mensen sinds 1929!

Cocoya Health & Cocoya Cooking zijn twee nieuwe, lekkere en superieure smeer- en braadproducten op basis van biologische extra virgin kokosolie. Ontdek meer over hun heilzame werking op

KORTINGSBON

2,5 KORTING bij aankoop van 1 fles (600cc) Resium (

Naam: .

www.gezondevetten.be betere natuurvoedings Verkrijgbaar in de winkel

of apo thee

OjIbwa|De roeck

Straat: k.

bel +32 (0)52 48 43 00

NATAOS KEY NUTRITION

24,74/fl)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode:

. . . . . . . . . . .

Gemeente: .

............................................

Stuur deze bon terug naar: Postkantoor St-Niklaas 1 • Postbus 148 • 9100 St-Niklaas Tel. 03 789 09 59 • Gratis Fax 0800 800 11 [email protected] • www.energeticanatura.com

®

Inhoud Leefnu geeft belangrijke adviezen en info om onnodige medische kosten uit te sparen. Nog meer info geven wij op onze open en gesloten website www.viow.be en in al onze cursussen.

Leef Nu LeefNu

Medisch Journalist Walter faché

n redactioneel

n ACTUEEL

n intervieuw

• Nieuwe pil verlost reizigers van jetlag ..........8 • Verdubbeling van het aantal diabetesgevallen...............................................8 • Farma-industrie mag reclame maken.............9 • Antioxidanten stoppen het verouderingsproces niet...................................9 • Drie glazen frisdrankschaden de nieren.........9

uw leef- en eetwIj(s)zer

• Verkoop van supplementen met 20% gestegen............................................4 ®

Preventie van cataract

• “Orthomoleculaire en integrale geneeskunde kennen een steeds groter succes!”.................6

Verkoop supplementen met 20% gestegen.

n voedingsdossier

Melk, witte motor of de witte moordenaar?

Is resveratrol hét nieuwste middel om diabetes te voorkomen?


Belgisch voedingsmagazine Faché instituut

Afgiftekantoor Lochristi | V.U.: Walter, O. M. Faché | Kerkstraat 101 | 9270 Laarne België e 7,8 | Nederland e 8,5 | jAArgANg 6 | jANUAri/FeBrUAri 2009 | tWeeMAANdeLijKs | P602654

43

• Opnieuw wordt selenium onwerkzaam door een slecht opgezette klassieke studie..................10 • Melk, witte motor of de witte moordenaar?................................12 • Doorbreek de hegemonie van koemelk....................................................14

n Recepten

LeefNu, een neutraal vakblad Leefnu blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

Erkenning LeefNu Leefnu is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

Wenst u nog meer info?

i

Bezoek onze gesloten website www.viow.be en vraag uw paswoord aan.

• Witte selder, meer dan een soepgroente............................16 • Adviezen van selderij......................................17

n medisch Dossier

• Cataractpreventie met N-acetyl-L-carnosine....................................... 20 • Nieuwe middelen om diabetes te voorkomen? ........................ 22

n alternatieve kankertherapieën

• Geef zuurstof aan tumoren........................... 24

n Sport- en Leefstijl

• Bewegingstip uit het Stenen Tijdperk.......... 27

n milieu

• Stroomvolle daken......................................... 28

n Eetwij(s)zer • Met zijn allen onwetend over voeding.........18 • Nattokinase verlaagt de bloeddruk...............18

n Waarschuwingen • Combinatie van vitamine C en druivenpittenpolyfenolen verhogen de bloeddruk! ................................................ 26 • Opgelet voor omega3.be............................... 26

n toxiciteit • Verhoogde kans op astma door huishoudspray................................................. 30 • Dodende chemie!........................................... 30

n orthotrends • Vis beschermt de nieren!............................... 33 • Paddenstoelen en groene thee verlagen borstkankerrisico............................ 33 • Groene thee verbrandt overtollige vetcellen...................................... 33 • Verminderen melkproducten hersenfuncties?............................................... 34 • Hoe bescherm je de nieren?.......................... 34 • Slapen voor een betere immuniteit!............ 34 • Glutamine en Verslavingen........................... 35 • (Snel)wandelen verbetert de hersenfunctie!........................................... 35

n lezersbrieven..................................... 36

n achterkant van de waarheid

• Bijwerkingen van een industriële mentaliteit....................................31

Publiciteit

Nieuws Faché Instituut

• • • • • •

• • • • •

Ojibwa/De Roeck : Cocoya................................2 Energetica Natura : Resium..............................2 Pharma Nord : Bio Chromium........................19 Consumer links................................................37 Urmale : Bupleuran.........................................37 Minami............................................................. 40

Revolutionaire aanpak van gezondheid.......37 In volgend nummer....................................... 38 Bistro 8: Fytotherapie..................................... 39 Nieuwe monografieën................................... 39 Bistro 7: Hoe de voedingsdriehoek Faché toepassen in de keuken...................... 39

Abonneer u nu op Leefnu en Orthofyto en ontvang een gratis ontbijtboekje !

Redactioneel

Verkoop van supplementen in Europa met 20% gestegen

H

et grootste marketingbureau van de wereld, Frost & Sullivan, publiceerde enkele dagen geleden, een voor de gewone consument peperduur rapport (€ 8250 per exemplaar) over het gebruik van voedingssupplementen in de Europese Unie. De resultaten zijn zo verrassend dat de grote massamedia er geen belangstelling voor hebben. De gepubliceerde studie ging immers na welke impact de minder gunstige economische toestand, die in 2005 begon, zou hebben op de verkoop van kwaliteitsvolle voedingsaanvullingen in het ‘Oude Europa’. Concreet staan de volgende cijfers in het rapport te lezen. De markt voor supplementen, die de mensen helpen beschermen tegen harten vaatziekten, kanker, diabetes, osteoporose en dementie, steeg met maar liefst twintig procent in 2007!

Walter OM Faché

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

4

zesde jaargang 2009 - n°43 - www.viow.be

Vooral de verkoop van vitaminen en niet toxische stoffen, die mannen en vrouwen helpen om de hartfunctie gezond te houden, nam spectaculair toe. Dit deel van het supplementengamma alleen zou, volgens Frost & Sullivan, in 2007 goed zijn geweest voor een Europese omzet van € 421 miljoen. Vooral coënzym Q10 zag de verkoopcijfers in 2007 met maar liefst zestig procent toenemen! “De drijvende factor achter deze verbluffende cijfers zijn de gewone mensen”, schrijven de auteurs. “Steeds meer gezondheidsbewuste mannen en vrouwen willen zich preventief beschermen tegen cardiovasculaire aandoeningen, maar ook tegen andere ziektebeelden, die een opname in een ziekenhuis, of het innemen van peperdure medicijnen met nevenwerkingen, noodzakelijk maken. Men opteert voor voedingssupplementen, die weliswaar niet terugbetaald worden door de ziekenfondsen, maar die pijnloos en zonder vervelende bijwerkingen de gezondheidstoestand mee

helpen in stand te houden.” Frost & Sullivan schrijft er onmiddellijk bij dat deze ‘nieuwe, grote elite’ zich niet beperkt tot het gebruik van voedingssupplementen alleen. Ze volgen ook extra gezondheidscursussen in erkende centra, en proberen - in de mate van het mogelijke - hun levensstijl gezonder en minder hectisch te maken. Kortom, deze nieuwe elite is er zich heel goed van bewust dat de voedingssupplementen een formidabele hulp betekenen, maar dat de extra kracht die ze geven niet volstaat, indien men niet exact weet hoe ze moeten gebruikt worden, en op welke wijze men ze kan integreren in een meer kwaliteitsvolle manier van leven. Het marketingbureau kijkt ook naar de toekomst. Ze voorspellen een verdere gigantische groei voor de voedingssupplementenmarkt minstens tot voorbij het kalenderjaar 2020! Deze prognose heeft alles te maken met de ouder wordende, beter geïnformeerde Europese bevolking, die ook de peperdure zieken-

Redactioneel

huisfacturen wenst te vermijden. Veel mensen weten ondertussen dat ziektepreventie goedkoper en kwaliteitsvoller is dan een hospitalisatie. Frost & Sullivan becijferde dat harten vaatziekten alleen in 2007 goed waren voor een ziekenhuisomzetcijfer van 192 miljard euro. Dit getal geldt voor de volledige Europese Unie. Zeer veel patiënten – er zijn gelukkig ook uitzonderingen – beweren na een ziekenhuisopname nooit meer de levenskwaliteit terug te vinden van voor de aandoening die hen tot in een ziekenhuisbed deed belanden. Ze geven met andere woorden niet de schuld van hun dalende levenskwaliteit aan de artsen, maar wel aan de levensgewoonten die ze er op nahielden voor hun opname. Steeds meer mannen en vrouwen willen daar zelf verandering in brengen door via cursussen, optimale begeleiding en uitstekende voedingssupplementen de hospitalisaties en de toxische geneesmiddelen tot een minimum te beperken. Frost & Sullivan berekende ook welke voedingssupplementen vandaag en morgen zeker in de groeiende belangstelling zullen blijven staan. Het gaat om betaglucanen voor de immuniteit, omega-3 vetzuren voor alle degeneratieziekten, probiotica voor de verbetering van de darmkwaliteit, multivitaminepreparaten voor de algemene conditie en vitaliteit, selenium als preventie tegen kanker, coënzym Q10, groene thee, fytosterolen, sojaproteïnen, foliumzuur en vitamine B12 voor harten bloedvaatziekten en kanker. Het marketingbureau houdt ook rekening met de lancering van totaal nieuwe natuurlijke producten die de rol van voedingsaanvullingen in Europa nog zullen versterken. Volgens de analisten zouden de Europese groeicijfers nog veel groter zijn geweest, indien de Europese Commissie, al of niet in samenwerking met de multinationals die zich achter de Codex Alimentarius en de Wereldgezondheidsorganisatie verschuilen, niet een rem hadden betekend op deze toch spectaculaire gegevens. De analyse van Frost & Sullivan bevestigt de gedachte die het Faché Instituut al twintig jaar nastreeft. Voeding, in haar orthomoleculaire vorm, is de beste medicijn voor iedereen die er op een verstandige wijze weet mee om te gaan. Nutriëntentekorten moeten opgespoord worden door een volbloedanalyse. Mensen moeten ook de kansen krijgen om zelf te leren hoe ze via voeding in al haar vormen, en een iets aangepaste manier van leven, veel

langer gezond en vitaal kunnen blijven. Deze unieke opleiding in de orthomoleculaire voeding en geneeskunde staat centraal in het Faché Instituut. Ze is beschikbaar voor zowel de leek als voor de professional. Het Faché Instituut beschikt reeds over twintig jaar wetenschappelijk gefundeerde ervaring met niet-toxische voedingssupplementen. Artsen en therapeuten schrijven ze in hun praktijk voor. Ze worden verkocht in apotheken. We hebben dit doel bereikt, door voortdurend in alle objectiviteit en neutraliteit informatie te verstrekken aan bewuste medici en aan mannen en vrouwen die lijden of het slachtoffer werden van een medische vergissing. In Europa sterven er jaarlijks meer dan 400 000 mensen aan de gevolgen van ernstige bijwerkingen van geneesmiddelen en medische fouten. Een iets groter aantal patiënten houden zware letsels over aan hun verblijf in een ziekenhuis (bron: Iatrogenic Europe Unite Alliance, www.ieu-alliance.eu). Voor alle duidelijkheid, 90 procent van alle hospitalisaties verlopen perfect. Deze crisistijd leert ondertussen zowel de leek, als de medicus of therapeut, dat preventie de juiste, meest gezonde en financieel de meest haalbare oplossing is voor een optimale levenskwaliteit. Het wordt de hoogste tijd dat beleidsmakers en multinationals er zich van bewust worden dat een groot deel van de mensen vandaag de verantwoordelijkheid voor hun gezondheid zelf in handen wil nemen. Hopelijk respecteert men deze democratische keuze, en opteert men niet voor een schijndemocratie, die eigenlijk een multinationale dictatuur is met showbusiness allures! Referentie:

1. Frost & Sullivan, European heart health market in ‘exceptional’ shape, January 26th, 2009

Walter O M Faché Uw hoofdredacteur van Leefnu.


5

Interview

“Orthomoleculaire en integrale geneeskunde kennen een steeds groter succes!”

Dirk Bogaert

H

et Faché Instituut, dat tot voor kort nog het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschappen (VIOW) noemde, bestaat twintig jaar. We vroegen aan de stichter en huidig directeur van het Instituut om even terug te gaan in de tijd en ook te vertellen wat zijn verwachtingen zijn naar de nabije toekomst.

DB: Eerst een praktische vraag. Waarom veranderde het Instituut in 2007 van naam? Walter Faché: “Geef toe dat de titel Faché Instituut eenvoudiger is om te onthouden dan Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire wetenschappen of VIOW.” DB: Hoeveel artsen, therapeuten en voedingsconsulenten heeft het instituut gedurende de afgelopen twee decennia opgeleid? Walter Faché: “Iets meer dan dertienduizend, en daar ben ik bijzonder fier op.” DB: Waarom? Walter Faché: “Omdat deze dertienduizend afgestudeerden aan integrale gezondheidszorg doen. Kortom de mens staat centraal, niet een orgaan, zoals dat in de klassieke geneeskunde wel het geval is. Een integrale aanpak van de gezondheid werkt ook vooral preventief. De middelen die worden gebruikt zijn ook niet toxisch en belasten dus de patiënten niet. In de klassieke geneeskunde is het zo dat de meeste medicijnen

6


nefast werken op belangrijke organen zoals lever en nieren. In de orthomoleculaire geneeskunde is dat uitgesloten.” DB: Leeft u in een soort ‘koude oorlog’ met de mensen die de klassieke geneeskunde beoefenen? Walter Faché: “Nee. Onze artsen en therapeuten doen al het mogelijke om samen te werken met de zeer waardevolle disciplines waarover de klassieke geneeskunde zondermeer beschikt. Het is alleen spijtig dat de meeste, oudere artsen hier toe niet bereid zijn. Bij de jongere generatie zien we wel een gunstige evolutie.” DB: Wat is volgens u de oorzaak van die kentering? Walter Faché: “Jongere artsen hebben heel veel nevenverschijnselen gezien van medicijnen en zijn meer en meer bereid niet-toxische oplossingen te gebruiken indien de diagnose dit toelaat. Onze vijf jaar durende postuniversitaire cursus laat hen trouwens perfect toe hoe ze de niet toxische geneeskunde probleemloos kunnen toepassen in hun praktijk. Patiënten ervaren

Interview

minder nevenverschijnselen, hun immuniteit wordt sterker, waardoor ze vlugger genezen en minder snel terug ziek worden.” DB: Maakt de preventieve geneeskunde dan de bestaande gezondheidszorg niet ‘economisch’ ziek? Walter Faché : “Integendeel, hoe meer artsen orthomoleculair worden opgeleid, hoe gezonder en goedkoper de geneeskunde voor iedereen wordt…op voorwaarde dat ziekenfondsen, net zoals in Zwitserland en Nederland, orthomoleculaire preparaten terugbetalen. Met veel minder zieke mensen beschikt het land over een grotere actieve bevolking die wel de kracht heeft om zich via cursussen aan te passen aan de economische noden van dit land. Ik heb het al in een artikel van een van mijn wetenschappelijke uitgaven geschreven. De klassieke geneeskunde doet aan een vorm van ‘job protection’ en dit ten koste van de patiënt. De bestaande gezondheidszorg wordt inderdaad ‘economisch’ ziek indien ze niet open staat voor verandering. De moderne geneeskunde en de farmaceutische bedrijven gaan echter vooruit indien ze mee evolueren in de richting van ziektepreventie zoals dit in Japan het geval is. Een arts wordt er in de eerste plaats niet opgeleid om zieken te genezen, maar wel om er voor te zorgen dat gezonde mensen niet ziek worden. Dit laatste is ook de missie van onze orthomoleculaire geneesheren, therapeuten en voedingsconsulenten.” DB: Is de bevolking wel klaar om mee te doen aan de preventieve gezondheidszorg? Walter Faché: “Artsen die orthomoleculair werden opgeleid door het Faché Instituut zeggen me dat de drempelvrees vooral financieel is. Ik geef een voorbeeld. Het overgrote deel van de bevolking gaat preventief naar de tandarts, wordt er behandeld en krijgt het grootste deel van de kosten terugbetaald door het ziekenfonds. Het gevolg is dat de Belgische bevolking vandaag een veel betere gebitskwaliteit heeft dan dertig jaar geleden. Waarom past men diezelfde redenering niet toe op de algemene preventieve geneeskunde? Waarom geeft men geen orthomoleculaire voedingsleer aan de medische faculteiten van onze universiteiten? Het antwoord is eenvoudig. Preventieve geneeskunde betekent – voor een deel – het einde van de farmaceutische, toxische industrie. Hoe meer mensen gezond blijven, hoe meer artsenspecialisten werkloos dreigen

te worden…of ze moeten zich specialiseren in preventieve niet toxische disciplines. Iedereen heeft schrik van veranderingen. Wat vandaag geld opbrengt moet dat morgen ook nog doen.” DB: Ziet u de nabije toekomst dan pessimistisch tegemoet? Walter Faché: “Ik ben en blijf een optimist, samen met de dertienduizend door ons instituut opgeleide practici. Patiënten zoeken steeds meer naar zogenaamde alternatieve medische oplossingen. Ik herhaal dat dit te maken heeft met het feit dat ‘orgaangeneeskunde’ voor teveel zware neveneffecten zorgt, terwijl een integrale aanpak die problemen niet veroorzaakt. De nanotechnologie, de genetica, de fytotherapie en de voedingssupplementen zullen er in de komende jaren blijven voor zorgen dat steeds meer mensen opteren voor een integrale gezondheidsaanpak. We zien dit zowel in het groeiend succes van onze professionele artsen- en therapeutenopleidingen, als bij de cursussen die we aan voedingsconsulenten geven. Het enige gevaar bestaat in de vrijheidsbeperking die men via de Europese Commissie, die samenwerkt met de leden van de Codex Alimentarius, aan de Europese burger wil opleggen. De klassieke geneeskunde wil het leeuwenaandeel van de orthomoleculaire leer naar zich toetrekken. Concreet betekent dit dat de consument straks misschien nog enkel laag gedoseerde vitaminen, mineralen en fytopreparaten bij de apotheker kan kopen zonder doktersvoorschrift. Voor hooggedoseerde voedingssupplementen moet men misschien naar de arts, die een voorschrift ervoor moet afgeven. Dit kan de groei van de orthomoleculaire geneeskunde betekenen, op voorwaarde dat de hoge dosissen vrij blijven van toxische ingrediënten, maar het kan echter ook de dood betekenen van de voedingssupplementenindustrie. Want artsen zouden kunnen fungeren als pionnen van de farmaceutische industrie. Die heeft er alle belang bij dat patentloze voedingssupplementen vervangen worden door peperdure toxische medicijnen. Ongeveer hetzelfde gebeurt nu met de generische geneesmiddelen. Ook daar slaagt de overheid er niet in de macht van de multinationals aan banden te leggen. Maar laten we positief blijven. Ik ben ervan overtuigd dat het gezond verstand van de mens zal zegevieren. Patiënten zullen steeds meer opteren voor behandelingen zonder pijn en nevenwerkingen, en op dat vlak staat de orthomoleculaire aanpak zeer sterk.”


7

Actueel In deze rubriek worden thema’s ‘heet van de naald’ uit de verschillende media overgenomen en door de redactieraad kritisch geëvalueerd.

Nieuwe pil verlost reizigers van jetlag Een nieuw medicijn wordt uitgetest dat de vermoeidheid omwille van jetlag moet verhelpen. The lancet publiceerde in dat verband een onderzoek op 450 proefpersonen. Dit medicijn dankt haar werkzaamheid door de concentratie aan het slaaphormoon melatonine te verhogen. Volgens de onderzoekers zou dit medicijn langer werken dan melatonine. In een reactie in de Morgen waarschuwt prof. Verbraecken dat het medicijn nog niet goedgekeurd

is en dat de werking ervan krachtdadig genoeg moet zijn, “want er is al een natuurlijk hormoon voor handen.” Melatonine is lange tijd verboden geweest in België en pas in 2006 is de verbod opgeheven geweest. De reden van het verbod luidde dat de werkzaamheid onvoldoende bewezen was; terwijl het een uitstekend vervangmiddel is voor synthetische slaapmiddelen. Men is onzeker over de langetermijneffecten van

melatonine, terwijl verslaving aan slaapmiddelen genoegzaam bekend is. Het vervallen verbod heeft ondertussen wel ernstige schade aan het imago van melatonine toegebracht. Melatonine is momenteel enkel verkrijgbaar op voorschrift van de arts. (DB) Bron:

De Morgen, 4/12/2008

Verdubbeling van het aantal diabetesgevallen De website van het Belgisch Diabetes Register meldt een verdubbeling van het aantal nieuwe diabetes type 1-patiënten bij jongens onder de 10 jaar. De verdubbeling werd gemeten over een periode van 15 jaar. Het aantal nieuwe gevallen in de bevolkingsgroep jonger dan 40 jaar blijft evenwel constant, zodat men spreekt van een vervroeging van diabetes type 1. Diabetes type 1 werd altijd beschouwd als het genetisch broertje van diabetes type 2, dat meer geassocieerd werd met slechte voeding en weinig beweging. Ondertussen zien we dat diabetes type 1 eveneens voor een stuk

8


voorkomen kan worden door een gezonde voeding. Onder andere omega 3-vetzuren blijken een belangrijke rol te spelen in de bescherming tegen diabetes. (WF) Bronnen:

1. Website van Belgisch Diabetes Register: www.bdronline.be 2. Norris JM, Yin X, et al. Omega-3 polyunsaturated fatty acid intake and islet autoimmunity in children at increased risk for type 1 diabetes. JAMA. 2007 Sep 26;298(12):1420-8.

Actueel Farma-industrie mag reclame maken België is al een land van pillenslikkers en met de nieuwe EU-richtlijn zal dat er niet op verbeteren. Naar Amerikaans voorbeeld kan de farma-industrie reclame onder het mom van ‘direct-to-consumer-advertising’ hun patiënten rechtstreeks informeren over hun producten. Niet alleen de industrie zitten erop te wachten, ook de grote mediaconcerns zien er een grote bron van (reclame) inkomsten in.

Dit zal het belangenconflict tussen welzijn van de patiënt en winstbejag van de farmaceutische industrie enorm opdrijven. Nu al slagen ze erin om hypes rond bepaalde ziekten te creëren via verdoken geneesmiddelencampagnes (artsenstudiedagen, patiëntenverenigingen, Boodschap van algemeen nut,…). Niettemin blijft hun aura van objectief en wetenschappelijk ongeschonden. (PVM)

Drie glazen frisdrank schaden de nieren GvA schrijft dat meer dan twee glazen frisdrank schade aan de nieren kan brengen. Als hoofdoorzaak wordt het fructose vermeld dat als zoetmiddel wordt gebruikt. Ook het fosforzuur wordt aangehaald als betrokken partij. In Leefnu nr. 21 schreef het Faché Instituut al dat fructose-intolerantie bij 36% van de bevolking voorkomt. Indien men elke dag wat fruit eet, zit men al gauw aan de bovengrens van 75 gram fructose per dag. Vergeet dan ook niet dat gewone kristalsuiker voor 50% uit fructose bestaat! (PVM) Bron:

Gazet van Antwerpen, 7/1/2009

Bron: De Standaard, 13/13/2008

“Antioxidanten stoppen het verouderingsproces niet” Een bericht dat door vele Vlaamse media is overgenomen vond zijn oorsprong in een studie van de University College London. Deze conclusie bekwam men via genetische manipulatie van een rondworm. Men trachtte de levensduur van deze wormen te verlengen door de aanmaak van een antioxidant-enzym kunstmatig op te drijven. Dat was niet gelukt en hieruit concludeerde de media dat vitamine C en vitamine E de veroudering niet stoppen.

Niemand die ernstig met wetenschap bezighoudt zal durven beweren dat het verouderingsproces überhaupt gestopt kan worden met vitamines. Hoogstens spreken we over remming van veroudering, en daarvoor moet men niet bepaald naar de rondworm gaan kijken. (JM) Bron: The Guardian,

1/12/2008

Deze conclusie wel erg voorbarig: (1) Mensen zijn geen wormen (2) Vitamine C en vitamine E zijn geen (antioxidant)enzymen (3) In de voeding zitten veel meer en veel betere antioxidanten dan vitamine C en vitamine E


9

Voedingsdossier

Opnieuw wordt selenium onwerkzaam door een slecht opgezette klassieke studie Joost Meeusen

D

e eerste editie van het wetenschappelijk tijdschrift JAMA van dit jaar begon met minder goed nieuws. Een groots opgezette studie met voedingsaanvullingen draaide uit op een nuleffect. Door vele voorafgaande studies waren de verwachtingen nochtans hoog gespannen: vooraf hoopte men om prostaatkanker met minstens een kwart te verlagen door suppletie met vitamine E en selenium.

Selenium werd in 1817 ontdekt en genoemd naar de Griekse godin van de maan, Selene. Het werd lange tijd als toxisch afgedaan, tot in 1957 een biologische functie eraan werd gekoppeld. Pas in 1979 kreeg de bijhorende deficiëntieziekte een naam: de ziekte van Keshan. Hier gaat het dan ook om extreme tekorten (< 20 µg). Vanaf de jaren ‘80 ontstond het vermoeden dat de minder extreme seleniumtekorten op lange termijn eveneens ziekte kunnen veroorzaken. Er is een zeer brede wetenschappelijke basis waarom selenium zo belangrijk is voor de gezondheid. Selenium speelt een rol in de ontgifting, de strijd tegen tumoren, het immuunsysteem, harten vaatziekten, gewrichtsontstekingen en de schildklierwerking. Bij kankerpatiënten vond men dat prostaat-, lever-, long-, darmen baarmoederhalskanker meer optreedt wan neer mensen het met minder selenium in het bloed moeten stellen. Deze relatie vond men ook tussen het seleniumgehalte in gewassen en het voorkomen van kanker in bepaalde regio’s. In Europa kan die aan de marginale kant zijn, terwijl in de V.S. de bodems veel rijker zijn aan selenium. Het enthousiasme kon niet meer op na de resultaten van enkele klinische studies. Gezonde mensen krijgen er gedurende vijf à tien jaar seleniumsupplementen voorgeschoteld en vervolgens gaat men na of deze mensen minder getroffen worden door een bepaalde ziekte. In een studie uit 1996 werd vond men een ver-

10


Normaal

Tekort aan selenium

Ernstig tekort

Seleniumtoestand van de bodems in Europese landen. Volgens dit kaartje hebben enkel Ierland en Duitsland geen seleniumtekorten.

Voedingsdossier

laagd risico op prostaat-, darmen longproefpersonen hadden een lage PSAkanker. Voor prostaat vond men zo een waarde aan het begin van de studie: moverlaging van prostaat met liefst 63%. gelijk is dit een teken dat deze mensen Dit enthousiasme heeft ertoe genoopt reeds van nature niet beschikt zijn om om twee grootschalige studies op te zetprostaataandoeningen te krijgen. ten: de PRECISE (Europa) en de SELECT (V.S.). In januari van dit jaar verschenen Het flauwe vermoeden van prostaat de resultaten van de SELECT-studie, kanker, ging anderzijds wel gepaard waaruit noch positieve noch met een buitensporige Amerikanen negatieve werkingen van waakzaamheid, waarbij hebben een seleniumsuppletie bij 35.000 het minste teken van selenium bloedmensen bleken. een prostaataandoening waarde van Bij nader inzien is dit bij voorbaat behandeld 135µg/L resultaat niet verrassend. wordt. Met andere In Europa is dit Minstens één derde van alle woorden, men liet niet kankers zijn gerelateerd aan toe – dat zou immers amper 70µg/L. voeding: men kan op basis ethisch onaanvaardbaar van dit gegeven moeilijk verwachten geweest zijn! – om de prostaatkanker dat suppletie van één enkel nutriënt een zich ten volle te laten ontwikkelen. Dat wonderbaarlijke daling van kanker zal is daadwerkelijk het geval geweest, want teweegbrengen. Vele andere factoren zijn de teller van prostaatkankersterfte stond veel sterker dan die ene nutriënt, zoals aan het einde van de studie op 1 (één roken, luchtvervuiling, chemicaliën of geval), terwijl men er 75 à 100 doden aan gewoonweg slechte voeding. Voeding prostaatkanker had verwacht. biedt immers tientallen essentiële vitaKankers zijn een werk van jaren, zoniet minen en mineralen, tussen duizenden een levenswerk. Dat is een biochemische andere bioactieve stoffen. realiteit: een leven lang ongezond leven We zien dan ook dat studies met één nu- kan men niet zomaar ongedaan maken triënt pas resultaten vertonen in bijzonmet suppletie van één nutriënt in een bedere omstandigheden, zoals ziekte, bij stek van enkele jaren. De SELECT-studie rokers of in geval van voedingstekorten. was gepland voor een termijn van 7 à 12 Vooral wat dit laatste betreft komen we jaar seleniumsuppletie, echter deze stutot kritiek punt: supplementen dienen die werd stopgezet bij een gemiddelde per definitie om tekorten aan te vullen. termijn van 5,46 jaar. Wegens een gebrek Passen dit criterium toe op de SELECTaan succes, want statistisch gezien kon studie, dan moeten we vaststellen dat men er niets meer uit halen. deze studie gehouden werd bij AmeriSommige middens riepen deze studie kanen met een gemiddelde selenium uit als het failliet van de orthomolecubloedwaarde van 135 µg/L. In Europa laire geneeskunde. Vermoedelijk zijn ligt die veel lager: om en bij de 70 µg/L. deze mensen niet goed op de hoogte van Suppletie kan daarom ook in onze lande orthomoleculaire geneeskunde die den erg belangrijk zijn. immers niet stopt bij selenium, vitamine Een andere tekortkoming is dat men C en vitamine E. Wij houden ons bezig PSA gebruikte als risicofactor voor met een honderdtal essentiële en minder prostaatkanker. Stijging van de PSA essentiële lichaamseigen stoffen, die geeft een slecht vermoeden dat er iets bovendien geïntegreerd worden met talmet uw prostaat aan de hand is. Alle loze bioactieve stoffen uit planten.

PSA staat voor prostate specific antigen. Screening met PSA staat onder discussie omdat vele mensen met een hoge PSA een ongevaarlijke vorm prostaattumoren hebben. Men spreekt van een abnormaal hoog PSA-niveau vanaf 10 ng/mL, terwijl de studie enkel proefpersonen nam met een maximale PSA van 4 ng/mL.

Referenties: 1.

2.

3.

4.

Lippman SM, Klein EA, Goodman PJ et al. Effect of selenium and vitamin E on risk of prostrate cancer and other cancers. JAMA. 2009; 301(1):39-49 Gann PH. Randomized trials of antioxidant supplementation for cancer prevention: first bias, now chance – Next, cause. JAMA. 2009; 301(1):102-103 Allen NE, Appleby PN et al. Plasmaselenium concentration and prostate cancer risk: results from the EPIC. Am J Clin Nutr. 2008; 88:1567-75 http://www.kwakzalverij.nl/794/ Exit_orthomoleculairen


11

Voedingsdossier

Melk, witte motor of de witte moordenaar? Hilde Maris

H

oewel steeds meer artsen en voedingsdeskundigen waarschuwen voor de nadelige effecten van koemelk, blijven reclameslogans als “Melk, de witte motor”, “Melk is goed voor elk” en “Melk moet” aanzetten tot het consumeren ervan. De orthomoleculaire geneeskunde en andere natuurlijke geneeswijzen raden al langer het gebruik van melk af, maar ook in de populaire pers verschijnen artikels over de gevaren van melk.

Bron van Calcium Arts Homeopaat Dr. J. Beunk verzamelde op zijn website gegevens en onderzoeksresultaten die niet uit de alternatieve hoek komen. Het zijn bevindingen van de reguliere wetenschappen waaruit blijkt dat melk helemaal niet zo gezond is als bovenstaande slogans ons willen doen geloven. Website: www.jbeunk.nl

12


Het belangrijkste argument dat de melkpropaganda aanwendt, is het feit dat melk rijk is aan calcium, volwaardige proteïnen en andere essentiële nutriënten. Echter is het calcium in melk gebonden aan caseïne, dat in het spijsverteringsstelsel van de mens een moeilijk te verteren, taaie massa vormt, die blijft kleven aan de darmwand en zo de absorptie van calcium verhindert, alsook van vele andere mineralen. Bovendien bevat koemelk veel fosfor, die wel goed opgenomen wordt en calcium uit de botten trekt. Osteoporose wordt dus niet alleen niet voorkomen door het nuttigen van melk en melkproducten, het kan er

zelfs door in de hand gewerkt worden! Dat dierlijke producten de enige bron zijn van volwaardige eiwitten is reeds lang achterhaald: plantaardige voedingsmiddelen zoals granen, zaden, noten, peulvruchten, groenten en soja zijn allemaal bronnen van volwaardige eiwitten, mits ze goed gecombineerd worden. Bovendien zijn deze voedingsmiddelen ook goede leveranciers van calcium. Het drinken van melk om te voorzien in de eiwit- en calciumbehoefte heeft ook nog een ander nadeel: melk levert weinig essentiële vetzuren, maar voornamelijk verzadigde vetten. Een tekort aan essentiële vetzuren en overconsumptie van verzadigde vetten zijn mede de oor-

Voedingsdossier

zaak van vele degeneratieve ziektebeelden, zoals harten vaatziekten, kanker, diabetes, reuma en allergieën. Ten slotte worden vele essentiële nutriënten die in rauwe koemelk nog wel aanwezig zijn vernietigd door pasteurisatie of sterilisatie. De hoge temperaturen die daarbij gebruikt worden denatureren eiwitten en enzymen, en doden ook de goede bacteriën af.

Lactose, lactase Koemelk bevat evenals moedermelk lactose, dat door het enzym lactase moet gesplitst worden in galactose en fructose. Zuigelingen maken normaal gezien genoeg lactase aan om lactose te verteren gedurende de eerste drie jaar van hun leven. De lactaseproductie bij de baby gebeurt voornamelijk in het laatste kwartaal van de zwangerschap en na de geboorte. Indien er echter geen lactase meer wordt aangemaakt, wordt lactose door bacteriën omgezet in gas (CO2) en melkzuur. Dit veroorzaakt diarree, krampen, opgezette buik, flatulentie en bloedverlies, met bloedarmoede tot gevolg. Ook volwassenen die door een erfelijke factor geen of onvoldoende lactase aanmaken, zullen na het drinken van melk last hebben van deze verschijnselen.

Info Lactosevrije melk is in de handel te verkrijgen: zie p.37 voor coördinaten.

Lekkende darm Volgens de Belgische professor Castronovo vernietigt melk het antilichaam IgA, een afweerstof aanwezig in de slijmvliezen van de darmen. Door gebrek aan IgA in de darmen worden deze meer doorlaatbaar en ontstaat een lekkende darm. Meer onvolledig verteerde eiwitten passeren vervolgens de darmwand, waar ze door het immuunsysteem

Hoewel koemelkallergie en -intolerantie ondertussen meer en meer onderkend worden, zijn de meeste mensen en ook vele artsen niet op de hoogte van het verband tussen melkconsumptie en andere aandoeningen, zoals blijkt uit de onderzoeksresultaten van verschillende wetenschappers die op de website van Dr. Beunk worden vermeld: - ziekte van Crohn - kanker - verminderde weerstand - leukemie - gedragsproblemen, ADHD - gebitsproblemen - acné - vitamine B12-tekort - juveniele reumatoïde artritis - premenstrueel syndroom - juveniele diabetes - multiple sclerose - harten vaatziekten - chronisch - osteoporose vermoeidheidssyndroom

als lichaamsvreemd beschouwd worden. Dit heeft ontstekingen en allergische reacties tot gevolg. Een lekkende darm veroorzaakt ernstige darmstoornissen en daaraan gerelateerde aandoeningen: diarree, gasvorming, opgezette buik, braken, bloedverlies, nachtelijk huilen bij baby’s, chronische verkoudheden en neusverstopping, chronische bronchitis, astma, hooikoorts, eczeem, middenoorontsteking, groeipijnen, reumatoïde artritis, migraine, epilepsie, ADHD, ...

Melk is voor koeien De samenstelling van koemelk maakt het een uitstekende voedingsbron... voor kalfjes. Baby’s moeten in hun nutritionele behoeften voorzien door het drinken van moedermelk. Koemelk bevat drie keer meer eiwitten en twintig keer meer caseïne dan moedermelk, dat meer suikers bevat. Moedermelk bevat meer essentiële vetzuren. In moedermelk zit meer calcium dan fosfor en bovendien wordt het calcium beter opgenomen dan uit koemelk. Moedermelk bevat meer taurine, wat voor kinderen essentieel is omdat ze het zelf niet kunnen maken uit methionine. Zowel koemelk als moedermelk bevatten antilichamen, die noodzakelijk zijn voor een goed afweersysteem bij hun eigen nakomelingen. Alle dieren groeien alleen goed op de melk van hun eigen soort. Laat melk maar aan de koeien...


13

Voedingsdossier

Doorbreek de hegemonie van koemelk

Joost Meeusen

V

eel mensen blijken last te hebben van melk en mogelijk ligt dit aan de overconsumptie ervan. Een deel van de oplossing ligt in de melk van andere dieren, maar eigenlijk is de samenstelling van alternatieve melk niet zo verschillend.

Onbewerkte melk is zeer voedzaam: voor vitamine D, vitamine A, vitamine B12, geconjugeerd linolzuur en taurine is het een belangrijke bron. Daarnaast beschikt melk over calcium, selenium, jood, magnesium, zink, vitamine E en foliumzuur. Vermoedelijk is dit de reden waarom melk zo sterk promoot wordt. Betere veevoeder zou de kwaliteit bovendien naar een nog hoger niveau kunnen brengen. Melk is echter een belangrijke aansteker van voedselallergieën: men schat dat 2 à 5 procent van de kinderen aan melkallergie lijdt. In veruit de meeste gevallen (80%) verdwijnt die allergie vanzelf vanaf het vijfde levensjaar. Men kan allergisch zijn zowel voor het caseïne als voor melkwei. Melk is rijk aan proteïnen die bovendien in vloeibare vorm ingenomen wordt. Het blijft minder lang in de maag, waardoor meer allergene proteïnen intact de darmen insijpelen. Hierdoor behouden ze ook hun allergisch karakter. Zoals gewoonlijk is het een kwestie van dosering. Samen met het tarwe in het brood vormt het een belangrijk aandeel van het monotone dieet in de industriële landen.

Rauwe melk Men kan voor rauwe melk kiezen omdat pasteurisatie tot verlies van voedingsstoffen leidt. Deze pasteurisatie heeft nochtans het doel om schadelijke bacteriën te vernietigen. Drinken van rauwe melk kan aanleiding geven tot ernstige voedselvergiftiging. In de V.S. gaan er stemmen op om verkoop van rauwe melk te verbieden. Dat is wat overdreven: het aantal gedocumenteerde dodelijke slachtoffers door melkbesmetting in de V.S. gedurende de laatste tien jaar zijn op één hand

14


te tellen. Ernstig waren wel de tien miskramen in 2001 door het eten van besmette kaas op basis van rauwe melk. [3] Klassieke pasteurisatie omvat het opwarmen van melk gedurende 15 seconden bij 70°C. Wanneer je pannenkoeken bakt, is de hitte veel groter. De vernietiging van nutriënten ligt dan veel groter en je creëert tal van toxische stoffen. Men mag het verlies door pasteurisatie dus zeker niet overdrijven.

Gefermenteerde melk Pasteurisatie haalt ook de goede bacteriën uit de melk, de probiotica. Om bijvoorbeeld yoghurt te maken, moeten we ze er terug in gaan steken. Door de bedrijvigheid van deze bacteriën bekomt men een rijker melkproduct, denk maar aan yoghurt, karnemelk, melkwei of zelfs kefir. Een deel van het lactose wordt omgezet naar melkzuur, wat maakt dat sommige gefermenteerde melkproducten alsnog geschikt kunnen zijn bij lactoseintolerantie. De melkzuurbacteriën ondersteunen ook nog de darmflora, verstevigen het immuunsysteem en zorgen voor een goede vertering. Al deze zaken maken dat gefermenteerde melkproducten minder snel tot een voedselovergevoeligheid zullen leiden.

Voedingsdossier

Andere melkdieren Nagenoeg alle melk die we gebruiken komt van de koe, maar van traditioneel oogpunt komen andere dieren ook in aanmerking voor de productie van melk: geiten, schapen, paarden, ezels, bizons en zelfs kamelen. Deze voedingswaarde zou veel hoger moeten liggen dan koemelk, omdat deze dieren historisch gezien niet geteeld zijn voor melkproductie (minder kwantiteit, maar meer kwaliteit). Ook hier moet aan de voedering veel aandacht besteed worden. De belangrijkste reden om zich toe te leggen op andere melksoorten is het breken van de hegemonie van koemelk. Immers is het door overconsumptie van koemelk dat mensen er gevoelig aan geworden zijn. Geitenmelk Bevat meer mineralen, vitamine A en vitamine D dan koemelk. Van sommige nutriënten is het gehalte dan weer iets lager, zoals foliumzuur en (zeer weinig!) vitamine B12. De consumptie van geitenmelk is het meest verspreid over de wereld. Schapenmelk Schapenmelk bevat meer vitamine B12, meer zink, meer proteïnen en meer vetten dan koemelk. Paardenmelk

voor melk. Slechts 4% van kinderen die allergisch zijn voor koemelk zijn dat ook voor paardenmelk [2]. Buffelmelk Buffelmelk wordt gebruikt om de welbekende Italiaanse mozarellakaas te maken. Heeft het hoogste vetgehalte en bevat het meeste calcium.

Studie: Men heeft het dieet van patiënten met een maagzweer eens onderzocht. Men vond dat deze personen over het algemeen meer melkproducten en vlees aten. Gefermenteerde melkproducten daarentegen, samen met groenten, fruit en thee, bleken te beschermen tegen het voorkomen van een maagzweer. Door de hogere zuurtegraad (lagere pH) van gefermenteerde melkproducten moet de maag minder maagzuur aanmaken. De melkzuurbacteriën waken erover dat de helicobacter niet kan uitbreken en een infectie kan veroorzaken. Deze laatste bacterie is in het merendeel van de gevallen verantwoordelijk voor de maagzweer.

Ezelinnenmelk

Referentie:

Ook deze melk kan gebruikt worden om de plaats in te nemen van melk. Dit is onderzocht geweest bij kinderen die huiduitslag kregen van koemelk [1].

Referenties:

Paardenmelk bevat meer onverzadigde vetzuren dan koemelk. Dat heeft vooral met de darmbacteriën van paarden te maken, die meer geneigd zijn om onverzadigde vetzuren aan te maken. Door de paarden hooi te geven in plaats van voederconcentraten wordt de aanmaak van onverzadigde vetzuren gestimuleerd. Paardenmelk is de minst vetrijke en juist daarom niet het meest geschikt voor baby’s en kinderen. Paardenmelk kan koemelk goed vervangen bij kinderen die allergisch zijn

Emlstahl S, Svensson U, Berglund G. Fermented milk products are associated to ulcer disease. Results from a cross-sectional population study. Eur J Clin Nutr. 1998; 52:668-674

1.

2. 3. 4.

Vita D, Passalacqua G et al. Ass’s milk in children with atopic dermatitis and cow’s milk allergy: crossover comparison with goat’s milk. Pediatr Allergy Immunol. 2007 Nov;18(7):594-8 Businco L, Giampietro PG et al. Allergenicity of mare’s milk in children with cow’s milk allergy. J Allergy Clin Immunol. 2000 May;105(5):1031-4 NEHA positioin regarding the sale or distribution of raw milk. J Environm Health. 2008; 70(7):38-40 Haug A, Hostmark AT et al. Bovine milk in human nutrition. Lipids in health and disease. 2007; 6:25

Melk van andere diersoorten kan wel degelijk nuttig zijn bij kinderen allergisch voor koemelk. Men raadt steeds aan om het betrokken kind te laten testen op een mogelijke allergieën op andere melksoorten. Belangrijk is niet te overdrijven met de consumptie van melk, van welke diersoort dan ook. Een goed alternatief is amandelmelkpoeder opgelost in water, waaraan men gammalinoleenzuur, zink en vitamine C kan toevoegen.


15

Recepten

Witte selder, meer dan een soepgroente Lies Helsloot Witte selder of bleekselder (Apium graveolens var.dulce) is een kruidachtige plant met lange bladstelen. De stelen zijn groen-geel-wit van kleur.

S

elder (Apium graveolens) behoort tot de familie van de schermbloemen, waaronder ook dille, peterselie, wortels, venkel, anijs, koriander en vele andere gerangschikt zijn. De groente is het hele jaar door makkelijk verkrijgbaar in de supermarkt, groentewinkel en natuurwinkel. Deze lekkernij wordt geteeld in eigen land en wordt ook geïmporteerd uit onder andere Spanje en Frankrijk.

Bio-actieve stoffen uit selderij

Info: Lies Kookt www.lieskookt.be [email protected] 056 290 690

16


De plantenwereld verbergt duizenden flavonoïden, waarvan de meeste uniek zijn aan een bepaalde plant of plantengeslacht. Selder bevat zo het flavonoïde apiine, een stof met ontstekingsremmende eigenschappen. Een ander flavonoïde, apigenine, komt wel meer voor in planten. Bleekselderij heeft een vochtafdrijvende werking en bevat vitamine C, caroteen, vitamine B1 en B2, calcium en ijzer. Andere stoffen in selder verhinderen dat medicijnen in de lever geblokkeerd worden. Dit verhoogt de werkzaamheid van sommige medicijnen. Enkel wan-

neer men grote hoeveelheden seldersap zou drinken, moet hiermee rekening gehouden worden. Ernstige allergieën tegen selder zijn beschreven geweest in de wetenschappelijke literatuur, dus sommige mensen kunnen het niet verdragen. In zeldzame gevallen kan het zelfs de huid irriteren. In de zaadjes van selder heeft men insectwerende stoffen gevonden. Ook parasitaire wormen en schimmels zou men met selderijzaadjes afremmen of zelfs afdoden.

Recepten

Adviezen van selderij Vaak vind je aan de stelen nog blaadjes, deze kunnen perfect gebruikt worden in salade of als smaakmaker voor je soepen. Bleekselderij is familie van de bladen knolselderij. De meeste kennen bleekselderij vooral als soep- bouillongroente, maar deze groente heeft veel meer mogelijkheden zowel rauw als gekookt.

Kies stevige en krokante stengels zonder bruine plekken. Ze bewaren vrij lang en goed in de koelkast. Selderstelen hebben vaak dradige vezels. Om dit te vermijden heb ik volgende tip. Snijd de onderkant van de stronk eraf en schil de stengels aan de bolle kant met een dunschiller. Ik vind de dunschillers van bv. Brabantia heel handig,

omwille van hun katapultachtig model. Als je selder verwerkt in een gepureerde soep, vind ik het lekkerder om de soep eventjes door een puntzeef te duwen om het teveel aan draadjes te verwijderen. Dit is vooral handig als je kleine kinderen hebt. Die ‘vieze draadjes’ willen ze vaak niet en zo los je dit kleine probleempje op.

Dat witte selder meer dan een soepgroente is, bewijs ik hier met twee lekkere receptideeën

Salade van kip, selder, roze pompelmoes, dadels en rozijntjes. (4pers.) • Twee halve kippenborsten (biologisch) • 1 theelepel zachte curry poeder (bv madras curry) • 1 selderstronk • 1 roze pompelmoes • 6 dadels (bij voorkeur medjouldadels en zeker dadels zonder glucosestroop! We gaan voor puur natuur). Elk in 4 gesneden. • Een handvol sultanarozijnen (uit de natuurwinkel, ongezwaveld) • Een handvol grof gehakte pecannoten of ongepelde amandelen • 1 eetlepel mosterd • Zeezout en zwarte peper

wat olijfolie en de curry. Laat afkoelen. Maak in een grote saladekom een dressing van yoghurt, look, zout, peper, bladpeterselie, appelazijn en mosterd (je kan de appelazijn ook vervangen door citroensap) Werkwijze: Was en schil de selder en snijdt deze in blokjes van 1 Snijd de kip in grote dobcentimeter. belsteentjes en bak de blokjes gaar in een pan met Pel de pompelmoes en • 1 eetlepel appelazijn • 100 ml yoghurt (volle of magere) • Een handvol grof gehakte bladpeterselie • 1 teentje look, fijn geperst • Variatie: in de herfst kan je dit gerecht maken met appel i.p.v. pompelmoes en er ook enkele walnoten aan toevoegen.

snijdt elke partje in twee. Doe alles in de saladekom met noten, rozijnen, dadels en kip. Schep alles om. Deze salade is een ideale lunch en blijft lekker tot je middagpauze. Je kan er desgewenst ook een hardgekookt eitje onder mengen.

Gratin van witte selder met roquefort (4pers.) • 1 selderstronk gewassen, geschild en in stukken van 5 cm • 1 teentje look • 2 sjalotjes • Olijfolie • 300 ml halfvolle melk • ½ theelepel nootmuskaat • zwarte peper en zeezout naar smaak • 1 klein glas witte wijn • 2 eetlepels maïzena of arrowroot • 100 g roquefort of Deense blauwe geraspte parmezaanse kaas voor de afwerking.

Werkwijze: Doe de selder in een stoompan en stoom ze beetgaar. Fruit ondertussen de fijngesneden sjalotjes en look in wat olijfolie op een zacht vuurtje. Blus met de witte wijn en laat eventjes inkoken. Los de maïzena of arrowroot op in enkele lepels melk. Dit gaat het

beste met je vinger in een klein kommetje. Doe dit bij de melk, nootmuskaat, peper en zout en meng goed. Verkruimel hierin ook de roquefort. Giet deze melkmengeling bij de ingekookte sjalotjes in witte wijn. Doe de voorgestoomde selder in een met olijfolie ingevette ovenschaal en

giet er de kaassaus over. Werk af met wat parmezaanse kaas en eventueel wat broodkruim of paneermeel. Zet in een voorverwarmde oven op 180 graden gedurende ongeveer 30 minuten. Eventueel kan je het geheel nog even onder de grill zetten voor een extra bruin korstje.


17

Eetwij(s)zer Voeding is een filosofie. Deze rubriek spoort de lezer aan om verstandig met eten om te gaan. Met deze tips en trucs reiken we een leidraad aan om dag na dag tot een beter dieet te komen.

Met zijn allen onwetend over voeding We moeten zelf geen keuzes meer maken, het voedsel wordt ons gewoon via reclame ingelepeld en aangeboden in supermarkten. We staren ons blind op de winkelrekken en twijfelen nauwelijks aan de kwaliteit van al die hapklare maaltijden. Hierbij zijn de economische belangen groter dan de effectieve gezondheidswaarde van de aangeprezen producten. Bedrijven geven nog steeds enorme bedragen uit aan marketing en reclame. Al deze hoogbewerkte, geraffineerde voedingsproducten in de supermarkten mogen dan misschien wel blitse namen dragen en mooi ogen, maar het aspect gezondheid staat helaas niet altijd bovenaan de prioriteitenlijst van fastfoodfabrikanten.

Advies: Goed geïnformeerd zijn over de nadelen van ongezonde voeding kan aldus ook financiële voordelen inhouden voor de consument of patiënt. Goede informatie kan voor meer transparantie brengen in de misleidende reclame waarin alles wordt gefocust op de aantrekkelijkheid van het product en niet op de voedingswaarde.

18


Ook de media draagt bij aan deze gezondheidsbedreigende voedingsindustrie en speelt een indoctrinerende rol. We worden dagelijks in kranten en tijdschriften overspoeld met artikels over voeding en gezondheid die elkaar vaak tegenspreken en weinig of niet eens ernstig onderbouwd zijn. Ook reclame op televisie blijkt vaak misleidend. De juiste biochemische wetenschappelijke bevindingen bereiken het grote publiek vaak niet of te laat. Niet iedereen beschikt over voldoende tijd en de mogelijkheid of interesse om het zelf uit te zoeken. Waarschuwingen als ‘slecht voor je gezondheid’ vinden we wel op pakjes sigaretten maar niet op de etiketten van flessen met frisdranken en vele andere ongezonde producten. Er wordt vaak

beweerd dat onze kinderen op school veel te veel informatie te verwerken krijgen, maar over hoe ze hun gezondheid kunnen behouden of bevorderen, horen ze maar met mondjesmaat. Gelukkig zijn er reeds vele ouders die bewust gezond boven aantrekkelijkheid verkiezen. Slechte voedingsgewoonten hebben vaak ook economische gevolgen.

Minder aandacht besteden aan de kwaliteit van voeding en meer slechte voeding consumeren – zoals chips, frisdranken, worsten, frieten en allerhande ongezonde snacks - leidt tot meer gezondheidsproblemen en bijgevolg op lange termijn tot hogere medische kosten door frequentere doktersbezoeken, medicatie en andere verzorging. (WF)

Nattokinase verlaagt de bloeddruk Een kleine schatting zegt dat ongeveer één miljard van de wereldpopulatie lijdt aan een te hoge bloeddruk. Blijkbaar is het een luxeprobleem want vooral de geïndustrialiseerde landen worden het zwaarst getroffen. Het massaal voorschrijven van bloeddrukverlagende middelen lijkt ons geen duurzame oplossing,

omdat deze stoffen het lichaamseigen metabolisme verstoren. Alle kleine beetjes helpen, zo moet men de geneeskracht van voeding interpreteren. Onlangs toonde onderzoek aan dat het enzym nattokinase de bloeddruk lichtjes deed dalen. Dit enzym haalde men uit natto, dit zijn sojabonen die men

DRANG Actueel NAAR ZOET?

Eetwij(s)zer

Weg met die onweerstaanbare drang naar zoetigheden!

Chromium - goed voor een evenwichtige suikerspiegel heeft laten fermenteren tot een slijmerige massa. Vooral in Japan behoort het tot het dagelijkse dieet. De reden waarom nattokinase de bloeddruk verlaagt is niet duidelijk. Men weet wel dat dit enzym bloedklonters mee helpt opruimen, wat tevens gunstig is bij verstopte aders. Anderzijds moeten patiënten die bloedverdunners innemen, rekening houden met supplementen met nattokinase. Bij gewone

Chromium is een essentieel spoorelement dat in verschillende levensmiddelen voorkomt zoals vlees, volkoren brood, noten en specerijen. Chromium is noodzakelijk voor het behoud van een goed suikermetabolisme en maakt een belangrijk deel uit van een complex, Glucose Tolerantie Factor (GTF).

natto bestaat dit probleem niet zolang je er geen 200 gram per dag van eet. Natto is tegenwoordig te verkrijgen in sommige natuur- en reformwinkels.

Een betrouwbare bron van chromium Er bestaan organische en anorganische bronnen van chromium. In voedingssupplementen is het gebruik van organische chroom (zoals het in de natuur voorkomt) te verkiezen omdat deze vorm over de grootste biologische beschikbaarheid beschikt t.o.v. het synthetische chroom-picolinaat of anorganische vormen.

Gezien de omvang van dit probleem en het grote belang voor het hart is het noodzakelijk de natuurlijke bloeddrukverlagende middelen onder de aandacht te brengen. In de vorige Leefnu vind je nog een vijftal voedingsadviezen die deze ‘stille doder’ onschadelijk maken. (JM)

Opname-ratio

Organisch (natuurlijk uit voeding)

10 Organisch (synthetisch)

8 6 4 2

Hoe natto eten? Niet veel mensen zullen natto lusten. Het is een slijmerige massa met een bittere smaak. In Japan eet men het doorgaans rauw, maar meestal als bijgerecht bij andere schotels. Je zou de natto kunnen kruiden met mierikswortel, mosterd, lente-uitjes of bieslook, al verdwijnt daar overheersende smaak van natto niet. Een betere optie is natto te gebruiken als ‘kruid’ bij andere gerechten, in een soep, bij gestoofde groentes, bij een vegetarische burger of – voor de durvers onder ons – in muësli. Bij dit laatste moet je er zeker yoghurt aan toevoegen, dan verdwijnt die slijmerigheid. Een beetje zurigheid (vinaigrette…) neutraliseert dan weer de ammoniaksmaak.

Anorganisch Chromium

0 Opname door de mens van verschillende vormen van chromium (EU Scienific Committee on Food 23/04/2003; SCF/CS/NUT/UPPLEV/67 Final)

Bio-Chromium bevat een bijzonder stabiele gepatenteerde organische bron van hoogwaardig chromium: ChromoPrecise. Dit garandeert een optimale opname en werkzaamheid van de Bio-Chromium.

NIEUW

Referentie:

Kim JY, Gum SN, Paik JK et al. Effects of nattokinase on blood pressure: a randomized, controlled trial. Hypertens Res. 2008; 31:1583-1588 BE_Chrom_Ad_Leef_Nu_Viow_0109_105x297

1.

Bio-Chromium is verkrijgbaar in apotheken in verpakkingen Innoverend voor de gezondheid van 30 tabletten (CNK 2549-798; richtprijs: 8,95 € voor 1 maand) Minervastraat 14 - 1930 Zaventem en 90 tabletten: CNK 1173-459; richtprijs: 18,40 € voor 3 maanden). Tel.: 02 720.51.20 - Fax: 02 720.51.60 [email protected] Vraag uw apotheker de overeenkomstige CNK-code. zesde jaargang 2009 - n°43 -e-mail: www.viow.be

19

Medisch

Cataractpreventie met N-acetyl-L-carnosine

Dirk Bogaert

F

enomenen zoals oxidatie en glycatie zijn essentieel in het ontstaan van een aantal degeneratieziekten zoals cataract er een is. Glycatie betekent dat er te veel suiker in het bloed aanwezig is. Dit draagt bij tot ziekteverschijnselen zoals cataract en diabetes. Antioxidanten, onder de vorm van voedingssupplementen of oogdruppels, vervullen een belangrijke rol in het voorkomen en vertragen van de cataractevolutie. Uit verschillende studies blijkt dat oogdruppels met N-acetyl-L-carnosine zelfs in staat zijn om bestaande cataractklachten te verminderen.

In een studie werden 96 patiënten, vanaf de leeftijd van zestig jaar, betrokken. Alle deelnemers aan dit onderzoek hadden cataract in diverse stadia. De zichtvertroebeling was bij sommigen pas één jaar geleden begonnen, anderen hadden al twintig jaar last van dit ongemak. De wetenschappers vroegen aan de deelnemers om de klassieke medi-

20


catie niet meer in te nemen. In de plaats daarvan moesten ze driemaal per dag, en dit gedurende een periode van drie tot zes maanden, een tot twee druppels met N-acetyl-Lcarnosine in ieder oog aanbrengen. Alle patiënten zagen hun toestand verbeteren. Zelfs voor de mannen en vrouwen die cataract in een ver gevorderd stadium hadden, was er

na zes maanden nog sprake van een efficiëntiegraad van 80 procent. Dit wil zeggen dat acht op de tien senioren, die al twintig jaar aan cataract leden, een merkbare verbetering van hun toestand, in de meest letterlijke vorm van de betekenis, konden ‘zien’.

Medisch dossier

Hoe het risico op cataract verminderen? Uit een pas verschenen studie blijkt dat vrouwen die veel groenten en fruit eten, maar ook luteïne en zeaxanthine consumeren, een duidelijk lager risico hebben om op latere leeftijd het slachtoffer te worden van cataract. Amerikaanse wetenschappers toonden aan dat luteïne en zeaxanthine twee antioxidanten zijn die zowel in kleurrijke groenten als in fruit aanwezig zijn. Men ontdekt ze ook in geconcentreerde vorm in voedingssupplementen. Cataract is een ziekte die vooral slachtoffers maakt bij de bevolkingsgroep die ouder is dan zestig jaar. Het zicht wordt wazig omdat er zich een ‘mistige laag’ op de ooglens vormt. Dokter William Christen, die verbonden is een de wereldberoemde Harvard School of Medicine, volgde gedurende een periode van tien jaar de eetgewoonten van 35000 vrouwen. Uit die gigantische groep kregen er 2031 dames cataract. Uit het onderzoek blijkt nu dat de cataractpatiënten allemaal mensen waren die amper fruit of groenten aten en zeker geen gebruikt maakten van voedingssupplementen. Veel fruit en groenten eten en luteïne en zeaxanthine gebruiken zorgt voor een verlaagd cataract risico van minimaal 18 procent.

Cataract vermijden betekent ook minder suiker eten! Voeding die rijk is aan producten met een hoge glycemische index verhoogt de kans op het ontstaan van cataract met 77 procent. Het is dus belangrijk voeding met een lage glycemische index te eten.

Dat zijn producten waarin weinig suiker voorkomt of waarbij de suiker slechts langzaam wordt vrijgegeven. Dat is het besluit van een Australische studie waar 1000 mensen aan deelnamen. Cataract wordt een ouderdomsziekte genoemd. Toch krijgt niet iedereen te maken met deze vorm van lensvertroebeling. In onze suikerrijke westerse landen krijgt een op de vijf mannen en vrouwen vanaf hun 65ste levensjaar af te rekenen met cataract. Tien jaar later zijn dit er al een op drie. Mensen die 85 jaar of ouder worden hebben twee kansen op drie om geconfronteerd te worden met deze oogziekte. Toch bestaat er een mogelijkheid om zich te beschermen tegen cataract. Eet veel carotenoïden die bijvoorbeeld terug te vinden zijn in spinazie. Deze groene

Verdere literatuur: Glycatie is een chemische reactie tussen een suikermolecule (glucose of fructose) met de stikstof in een proteïne molecule. Het is een vrij ingewikkelde reactie waarbij uiteindelijk toxische stoffen ontstaan die men de met een Engelse afkorting aanduidt: AGE’s (advanced glycation endproducts). De biochemie van AGE’s is beschreven geweest in Orthofyto 62. Leden van het Faché Instituut (orthospakket) kunnen dit artikel raadplegen op het abonneegedeelte van onze website. Meeusen J, Faché W OM. Carnosine tegen veroudering en AGE’s. Orthofyto. 2008; 62:27-29

Referenties: 1.

Spinazie bevat rijkelijk carotenoïden (luteïne, zeaxanthine,...) 2.

groente bevat per 100 gram 10 milligram luteïne, een stof die de ogen helpt beschermen tegen cataract. Zeaxanthine komt ook in spinazie voor en is een tweede belangrijke stof om cataract te voorkomen. Uit studies blijkt dat een hoge carotenoïdenconcentratie de kans op het ontstaan van cataract met 47 procent verkleint. Het blijft vanzelfsprekend belangrijk te grote hoeveelheden snelle suikers te vermijden.

3.

4.

5.

H.E. Bartlett and F. Eperjesi. A randomised controlled trial investigating the effect of lutein and antioxidant dietary supplementation on visual function in healthy eyes. Journal of Clinical Nutrition, Published online ahead of print 4 March 2008 William G. Christen; Simin Liu; Robert J. Glynn; J. Michael Gaziano; Julie E. Buring. Dietary Carotenoids, Vitamins C and E, and Risk of Cataract in Women: A Prospective Study Arch Ophthalmol, Jan 2008; 126: 102 - 109 Guo Y, Yan H. : Preventive effect of carnosine on cataract development / Yan Ke Xue Bao. 2006 Jun;22(2):858. Babizhayev MA, Deyev AI, Yermakova VN, Semiletov YA, Davydova NG, Doroshenko VS, Zhukotskii AV, Goldman IM. : Efficacy of N-acetylcarnosine in the treatment of cataracts. / Drugs R D. 2002;3(2):87-103 Tan J, Wang JJ, Flood V, Kaushik S, Barclay A, Brand-Miller J, Mitchell P. Carbohydrate nutrition, glycemic index, and the 10-y incidence of cataract. Am J Clin Nutr. 2007 Nov;86(5):1502-8


21

Medisch dossier

Nieuwe middelen om diabetes te voorkomen. Dirk Bogaert

G

eschat wordt dat 4% van de Europese bevolking diabetes heeft. Ook op Europese schaal heeft 85-90% van deze patiënten type 2 diabetes. De frequentie van type 2 diabetes neemt toe met de leeftijd. Meer dan 10% van de personen ouder dan 65 jaar heeft diabetes. Type 2 diabetes komt steeds vaker ook op jongere leeftijd voor. Dit is te wijten aan de toename van het aantal zwaarlijvige kinderen met verkeerde voedingsgewoonten en weinig lichaamsbeweging. Een remedie vinden we dan ook in gezonde voedingsgewoonten en een juiste levensstijl. “De cijfers zijn zo dramatisch, dat we stilaan mogen spreken van een diabetesepidemie”, zegt Chantal Mathieu, voorzitter van de Vlaamse Diabetes Vereniging en hoogleraar aan de KU Leuven. Nog meer alarmerend is dat de helft van de mensen niet eens weet dat hij of zij diabetes heeft en er dus ook niets aan doet. Het ministerie van Volksgezondheid wil de Vlaamse groenten inzetten als wapen in de strijd tegen de suikerziekte.

Resveratrol: hoopgevend Volgens twee pas verschenen studies met dieren zou resveratrol in staat zijn diabetici te helpen om hun toestand te verbeteren. Klinische studies op mensen worden nog uitgevoerd worden. Indien resveratrol gedurende klinische studies op diabetici dezelfde resultaten geeft als bij muizen en ratten, dan is dit natuurlijk ingrediënt zeker een extra troef voor de nabije toekomst. Meer nog, aangezien resveratrol over tal van gezondheidsbevorderende eigenschappen beschikt, kan iedereen dit voedingssupplement opnemen in zijn of haar ziektepreventiepakket. Diabetici informeren best hun vertrouwensarts als ze resveratrol willen gebruiken. De kans is immers groot dat er een interactie ontstaat met reeds gebruikte medicijnen. In een 70-tal dierproeven werd aangetoond dat resveratrol over uitstekende kwaliteiten zou kunnen beschikken om diabetes te voorkomen en te behandelen. Resveratrol normaliseert bij suikerzieke muizen en ratten de sleutelenzymen die verantwoordelijk zijn

22


Resveratrol vinden we in de schil van rode druiven. Vandaar vindt men ook een beetje resveratrol terug in rode wijn. De concentraties in rode wijn liggen echter véél te laag om daar therapeutisch enig baat bij te vinden.

voor de stofwisseling van koolhydraten. Men diende bij de dieren wel, gedurende een periode van dertig dagen 5 milligram resveratrol toe per kilogram lichaamsgewicht om tot dit resultaat te komen. Het gevolg was een duidelijke daling van de bloedglucose en een stijging van de insulineconcentraties. Onderzoekers vragen zich vandaag af of mensen dagelijks – en dit gedurende een lange termijn – een hoge dosis van 350 tot 750 milligram resveratrol kunnen verdragen (en betalen), tenminste indien de proeven op mensen even succesvol zijn als die op de knaagdiertjes. Juist omdat op dergelijke vragen nog geen antwoorden bekend zijn adviseert het Faché Instituut om nog andere orthomoleculaire middelen te gebruiken teneinde diabetes op afstand te houden.

Gewone thee van kamille! Kamillethee is al jaren bekend als eens rustbrengende warme herfst- en winterdrank. De gedroogde blaad-

Medisch dossier

jes van de chamomilla L. de Matricaria bevatten een rijkdom aan antioxidanten. Britse en Japanse wetenschappers hebben nu - bij knaagdieren - ontdekt dat deze kruidenthee niet alleen suikerziekte helpt voorkomen, maar er tevens voor zorgt dat diabetes veel minder snel gepaard zal gaan met complicaties aan het hart, de nieren en de ogen.. Voor het onderzoek gebruikte men twee groepen knaagdiertjes die al suikerziek waren. De ene groep kreeg gedurende drie weken water met kamille, de andere groep dronk zuiver water. Na deze korte proefperiode werd al duidelijk dat kamillethee er voor zorgde dat het bloedsuikergehalte duidelijk daalde. Mensen die dagelijks twee tot drie porties kamillethee drinken worden niet alleen rustiger, ze beschermen zich tevens tegen suikerziekte. Mensen die al aan diabetes lijden worden door het drinken van kamillethee beschermd tegen de mogelijke levensbedreigende complicaties.

62 procent minder diabetes met vitamine C Een nieuwe Britse studie levert het bewijs dat de dagelijkse inname van relatief grote hoeveelheden vitamine C via fruit en groenten, of via voedingssupplementen, de kans op het ontstaan van diabetes mellitus, met maar liefst 62 procent vermindert. De resultaten van dit onderzoek werden gepubliceerd in de Archives of Internal Medicine. Dokter Anne-Helen Harding, die verbonden is aan de universiteit van Cambridge, volgde 21.831 mannen en vrouwen in de leeftijdscategorie tussen 40 en 75 jaar in de periode 1995-2007. Men ging regelmatig hun voedingspatroon na. Tijdens de twaalf jaar durende studie kregen 735 deelnemers aan deze studie diabetes. Na afloop werd zeer duidelijk dat de mensen met de hoogste vitamine

C inname per dag 62 procent minder kans hadden om suikerpatiënt te worden dan de personen met het laagste vitamine C bloedplasma. Vitamine C is een zeer krachtige antioxidant die onrechtstreeks meehelpt om de bloedglucose op een aanvaardbaar niveau te houden.

Ginseng belangrijk om diabetes te voorkomen of te behandelen Dokter Vladimir Vuksan is verbonden aan het St-Michail hospitaal dat deel uitmaakt van de universiteit van Toronto (Canada). Samen met zijn wetenschappelijk team toonde hij aan dat 3 gram Amerikaanse ginseng (Panax quinquefolium) in staat is om het bloedsuikergehalte met 20 procent De wortels van de Panax ginseng zijn zeer moeilijk te telen. Beste kwaliteit bekomt men wanneer de wortels vanaf een leeftijd van tien jaar geoogst worden. te laten dalen. Het interessante aan ginseng was dat de bloedsuiker enkel verlaagd werd, wanReferenties: 1. Schmatz R, Schetinger MR et al. neer dit nodig is (bijvoorbeeld na een Effects of resveratrol on nucleotide degrading enzymes in streptozotocinmaaltijd). Klassieke medicijnen verlagen induced diabetic rats. Life Sci. 2009 Jan 8 de bloedglucose constant, wat tot een 2. Palsamy P, Subramanian S. Modulatory effects of resveratrol suikertekort kan leiden tussen maalon attenuating the key enzymes activities of carbohydrate metabolism tijden door. In de wetenschappelijke in streptozotocin-nicotinamideinduced diabetic rats. Chem Biol literatuur bestaan er reeds een twintigInteract. 2008 Nov 19 3. Kato A, Minoshima Y et al. Protective tal studies die zowel op mensen als op effects of dietary chamomile tea on diabetic complications., J Agric Food dieren werden uitgevoerd. Ze tonen Chem. 2008 Sep 10;56(17):8206-11 4. Kim HY, Kim K. Protective effect allemaal aan dat ginseng waardevolle of ginseng on cytokine-induced apoptosis in pancreatic betamogelijkheden biedt in het voorkomen cells.J Agric Food Chem. 2007 Apr 18;55(8):2816-23 en behandelen van suikerziekte.


23

Alternatieve kankertherapieën


Joost Meeusen

W

anneer men tumoren onderzoekt, dan ziet men vaak dat de binnenste cellen van tumoren met een zuurstoftekort te maken hebben. Met een zuurstof- of ozontherapie wil men aan deze tumoren halt toeroepen.

Zuurstof is om twee redenen belangrijk in de preventie van kanker. Ten eerste is een voldoende aanvoer van zuurstof nodig voor een goede verbranding in de cel. Slechte verbranding leidt tot meer vrije radicalen en verstoring van het normale metabolisme. Ten tweede zal zuurstoftekort de groei van tumoren stimuleren. Tumoren ontstaan uit delende cellen die zich niet aan de regels houden. Doof voor de signalen uit hun omgeving blijven ze groeien ten koste van de gezonde weefsels. Ware het niet dat er plots een deficit aan zuurstof ontstaat in het binnenste van een tumor. Dit gebeurt reeds vanaf een tumorgrootte van 1 à 2 mm! Het gebeurt wel vaker dat dergelijke kiempjes van tumoren in het

24


lichaam ontstaan. Normaal worden ze opgeruimd door het immuunsysteem of sterven ze vanzelf af. Echter, wanneer een stukje weefsel – al dan niet van een tumor – aan zuurstofgebrek lijdt, zal het schreeuwen om bloedtoevoer. Deze eis is zo prangend dat er onmiddellijk nieuwe bloedvaten aangelegd worden naar dat stukje weefsel. Men noemt dit dan in medische termen angiogenese. Voor een verdere ontwikkeling tot kwaadaardige kankercellen zijn deze bloedvaten essentieel.

De goedkoopste zuurstoftherapie Sport en beweging staan voor minder kanker. Het belang van een betere bloedtoevoer kan hierbij niet

Alternatieve kankertherapieën

onderschat worden. Meer zuurstof en meer nutriënten naar de weefsels zal bij voorbaat het kiemen van tumoren verijdelen. Immers zijn zuurstof en nutriënten nodig om de cel alle middelen te geven om zich tegen alle kwalijke invloeden te beschermen. Aan de andere kant, we zien eveneens dat sport een zekere stress teweegbrengt in het lichaam. Door de verbranding op te drijven zal automatisch de aanmaak van vrije radicalen vermeerderen. Tijdens een hevige inspanning gaan spiercellen massaal antioxidanten uit het bloed halen om niet ‘oververhit’ te geraken. Het is dus een tegenstrijdige situatie: meer vrije radicalen en toch minder kanker? Het wetenschappelijke antwoord op deze tegenstrijdig heeft nog geen definitieve vorm gekregen. Gelukkig is de stress bij de verstandige sporter slechts kortstondig. De stress zal dus geen blijvende schade aanrichten in de cellen, integendeel zal ze de cellen juist bestendig maken tegen barre omstandigheden. De cellen zijn als het ware beter getraind om vrije radicalen aan te pakken. Kankercellen kunnen minder overweg met deze verhoogde stress. Zij denken maar aan één ding: vermenigvuldigen. Veel materieel in de cel wordt opgeofferd om de celdeling te forceren. Bijgevolg wordt minder aandacht besteed aan bescherming tegen de stress waaraan ze blootgesteld zijn tijdens het sporten. Sport staat dus voor een gezonde dosis stress voor normale cellen, maar een fatale dosis voor kankercellen. Een ideale kankertherapie en toch spotgoedkoop!

Enkel voor tumoren aan het hoofd en in de nek heeft men nog maar positieve resultaten van deze therapie ondervonden, bij andere vormen van kanker is het nog onvoldoende onderzocht. Ook deze therapie is niet zonder risico.

Ozon: een gat in de kankertherapieën Bij ozontherapie wordt geen zuurstof aan het lichaam toegediend, ook geen ozon. Ozon is een zeer reactief goedje en kan veel schade aanrichten in het lichaam. Bij ozontherapie gaat men bloed van de patiënt vermengen met ozon en pas daarna wordt het bloed terug in de patiënt gespoten. Dit gebeurt allemaal met de nodige toestellen, want er mag zeker geen ozon in zijn praktijk ontsnappen. Ondertussen is het ozon allang weg gereageerd en blijven allerlei reactieproducten achter. Dit zijn dezelfde reactieproducten die men terug vindt als gevolg van oxidatieve stress. In feite zijn ze schadelijk en gaan de cellen hierop reageren. Zo worden de rode bloedcellen ook een beetje geagiteerd: ze worden geprikkeld om meer zuurstof te gaan ronddragen. Ozontherapie heeft dus iets weg van sport: men gaat heel weinig stress teweegbrengen om de cellen extra aan te zetten zich tegen echte stress te beschermen. Bij ozontherapie gaan de effecten wel veel langer mee dan sport.

Klinische zuurstoftherapieën

Ozontherapie heeft lange tijd in alternatieve sferen vertoefd en enige amateurisme inzake de ozonpraktijk brachten ook de nodige negatieve publiciteit met zich mee. Ozontherapie geniet nu veel belangstelling voor een groot aantal kwalen. Meestal wordt ozontherapie toegepast in combinatie met een reguliere therapie.

Er bestaan ook kunstmatige manieren om de zuurstofbevoorrading te verhogen. Men noemt dit hyperbare zuurstoftherapie, waarbij de patiënt zuivere zuurstof krijgt onder iets hogere druk (in een zogenaamde drukkamer). Het is bekend dat dit de zuurstoftoevoer naar de weefsels verhoogt en komt zelfs in aanmerking om ernstige wonden beter te doen genezen.

Diegenen die zich er beter bij voelen, moeten het zeker niet laten. Men zoekt hiervoor best een arts op die zich ernstig met ozontherapie bezighoudt. Ozontherapie kent vele varianten met elk een specifieke toepassingen. Sommige van die varianten zijn niet zonder risico wanneer men er onvakkundig mee omgaat!

Referentie: 1.

2.

3.

Bennett M, Feldmeier J et al. Hyperbaric oxygenation for tumour sensitisation to radiotherapy: a systematic review of randomised controlled trials. Cancer Treatment Reviews. 2008; 34:577-591 Gerlacht NL, Barkhuysen R et al. The effect of hyperbaric oxygen therapy on quality of life in oral and oropharyngeal cancer patients treated with radiotherapy. Int. J. Oral Maxillofac. Surg. 2008; 37: 255-259 Schulz S, Häussler U, Mandic R et al. Treatment with ozone/oxygenpneumoperitoneum results in complete remission of rabbit squamous cell carcinomas. Int J Cancer. 2008 May 15;122(10):2360-7


25

Orthomoleculaire waarschuwingen Niet alles wat orthomoleculair is, is zomaar goed. Daarom deze kanttekeningen bij voeding en voedingssupplementen, opdat elke voedingsstof op de juiste plaats bij de juiste persoon terechtkomt.

Combinatie van vitamine C en druivenpittenpolyfenolen verhogen de bloeddruk! Een hoge bloeddruk is doorgaans erg slecht voor het hart en komt zéér vaak voor. Vrije radicalen spelen een belangrijke rol in hypertensie of hoge bloeddruk. Om deze vrije radicalen aan te pakken kan men opteren voor antioxidanten. Vitamine C ligt voor de hand: bevolkingsonderzoeken tonen duidelijk aan dat meer vitamine C in het bloed in verhouding staat met een lagere bloeddruk. Studies hebben dan ook aangetoond dat suppletie van vitamine C de bloeddruk kan verlagen. Polyfenolen uit planten zijn misschien wel nog sterkere antioxidanten en van sommige polyfenolen weet men dat ze ook de bloeddruk kunnen verlagen. Men heeft hetzelfde willen onderzoeken met polyfenolen uit druivenpitten (1gram) in combinatie met vitamine C (500 mg). Men gaf deze supplementen aan patiënten die aan een te hoge bloeddruk leden en die reeds Vitamine C gaf een kleine daling in de bloeddruk, maar de druivenpittenextract gaf geen resultaat. Echter de combinatie druivenpitten en vita-

mine C resulteerde in een bloeddrukverhoging! De reden voor deze onverwachte bloeddrukverhoging is niet duidelijk. Wel duidelijk is dat de ene polyfenol niet de andere is en dat vrije radicalen maar één aspect is in een te hoge bloeddruk. Andere polyfenolen konder overigens wel de bloeddruk verlagen. Zwarte chocolade bleek gunstig te zijn voor de bloeddruk, terwijl witte chocolade (zonder cacaopolyfenolen) niet. Pycnogenol®, een geregistreerd product uit de schors van de zeeden, heeft men op de markt gebracht omwille van problemen met bloeddruk, maar ook erectieproblemen. Van quercitine, een polyfenol dat in vele groenten en kruiden voorkomt, heeft men ook aangetoond dat het bepaalde parameters van de bloeddruk gunstig beïnvloeden. (JM) Referenties: 1. 2. 3. 4. 5.

Zibadi S, Rohdewald PJ et al. J Nutr Res. 2008; 28(5):315-320 Loke, WM, Hodgson JM, Proudfoot JM et al. Am J Clin Nutr. 2008; 88(4):1018-25 Taubert D, Roesen R et al. JAMA. 2007; 298(1):49-60 Rodrigo R, Prat H et al. Clin Sci (Lond). 2008; 114(10):625-34 Ward NC. Hodgson JM, Croft KD et al. J Hypertens. 2005; 23:427-434

Opgelet voor omega3.be “Op deze site kom je alles te weten over de werking van omega 3-vetzuren.” Op die manier beoogt de website onafhankelijke informatie te geven aan de internetganger. Echter spectaculair zijn die nieuwtjes niet, maar onwaar evenmin. Terloops wordt de lezer aangeraden om deze essentiële vetzuren te halen uit broodsmeerproducten, bak- en braadproducten en sauzen, want in de westerse voeding is niet veel plaats voor lijnzaadolie of voor vis. Broodsmeerproducten lijken op boter, maar zijn het niet. Veelal zijn ze rijk aan schadelijke transvetten – hoewel men tegenwoordig inspanningen doet ze eruit te halen – en zijn ze zeker niet geschikt om mee te bakken. Alfalinoleenzuur uit lijnzaadolie bijvoorbeeld is erg onstabiel bij hogere temperaturen. Het is voor de bezoeker zeker niet moeilijk te raden door wie de website gesponsord wordt. Niet alles wat omega3 is, is dus goed. (PVM) Bron: Website: www.omega3.be

26


Sport- en leefstijl

Bewegingstip uit het Stenen Tijdperk

Joost Meeusen

O

oit, in een lang vervlogen tijd, konden we enkel terugvallen op eigen spierkracht om maar het minste te kunnen verwezenlijken. De oermens was dan ook aangepast aan deze situatie. De natuur had de mens dan ook voorzien van de nodige spieren en het metabolisme.

Vandaag is dat eigenlijk nog niet veranderd. Genetisch gezien zijn mensen nog steeds even ‘voorbestemd’ om veel te bewegen. De situatie heeft wel een serieuze ommekeer ondergaan. De noodzaak van beweging is bijna volledig weggevallen. De dag maken we al zittend door: bed, ontbijttafel, bureaustoel, autostoel, fauteuil... Een keuken vol met apparatuur en huis vol met afstandsbedieningen: niets kost ons nog enige moeite. Maar hoe weet men juist hoe onze prehistorische voorouders geleefd hebben? Veel meer dan wat fossiele beenderen en sporen van kampvuren hebben ze niet achtergelaten. Maar zelfs het minste stukje been iets over hun gesteldheid. Ook vandaag leven nog zeldzame volkeren in afgelegen wouden min of meer zoals in het stenen tijdperk. Op basis van dergelijke puzzelstukjes heeft men een beeld kunnen schetsen van onze verre voorouders. Men noemt hen de jager-voedselverzamelaars: ze leefden vooral van kruiden, vruchten en knollen, maar indien het wat meezat stond er ook een stukje vlees op de menu. Energie stak men ook in het opzetten van beschuttingen, het maken van werktuigen, het zoeken naar brandhout, het slachten van dieren, in rituele dansen en spelen... . Hoeveel energie men in het zoeken naar voedsel stak, hing af van het terrein of van het seizoen. Dat kon dus variëren, maar al bij al zal die variatie niet groter zijn dan bij de hedendaagse mens. Nu vinden we extremen terug van luiaards die geen poot verzetten tot sportfanatici die géén dag kunnen zonder 10 km gejogd te hebben. 25000 jaar geleden

Anno 2000

Verbruik per dag

5,4 MJ (1240 kcal)

2,3 MJ (555 kcal)

Inname per dag

12,2 MJ (2900 kcal)

8,5 MJ (2030 kcal)

Tabel: Schatting van verbruik en inname van aantal calorieën 25000 jaar geleden en nu ([1], MJ megajoule)

De gevolgen zijn nu zwaar om te dragen. Aderverkalking, beenderbroosheid, zwaarlijvigheid en diabetes worden allen bevorderd door een gebrek aan lichaamsbeweging. In de globale gezondheidszorg van de geïndustrialiseerde landen ziet men dat een verdubbeling van de levensverwachting in 100 jaar tijd gerealiseerd werd. Echter de recentere inspanningen in de globale gezondheidszorg hebben gefaald. In 1990 had het gezondheidsbeleid van de V.S. een aantal doelen voor het jaar 2000 vooropgesteld. Daarvan werden slechts 15% gerealiseerd [2]! Diabetes en zwaarlijvigheid is dramatisch blijven toenemen in alle Westerse landen. Het achterhalen van de menselijke bedrijvigheid in het stenen tijdperk is onvermijdelijk erg controversieel. Toch kan het een biologische basis vormen om richtlijnen voor de moderne mens op te stellen. Momenteel haalt men die basis uit bevolkingsstudies, maar die resulteren zelf in uiteenlopende richtlijnen. Bijgevolg zijn er verschillende richtlijnen in omloop (gaande van 15 tot 60 min beweging per dag), wat verwarrend kan zijn voor de patiënt.

Referenties: 1.

2.

Eaton SB, Eaton SB. An evolutionary perspective on human physical activity: implications for health. Comparative Biochemistry and Physiology. 2003; 136:153-159 Health Objectives for the Nation Healthy People 2000: National Health Promotion and Disease Prevention Objectives for the Year 2000

Een jagervoedselverzamelaar. Goed voor 1240 kcal per dag!


27

Medisch dossier Milieu

Stroomvolle daken

Dirk Bogaert Een Turby windmolen in het centrum van een moderne stad.

S

inds kort kan iedereen die dat wil een kleine windmolen kopen voor eigen individueel gebruik. Het toestel lijkt op een sierlijke uitgave van een – in dit kabelland - achterhaalde televisieantenne en levert tot 5000 kWh per jaar. Dat is in principe ruim voldoende om in het elektriciteitsverbruik van een gezin te voorzien. Het toestel – de ‘Turby’ – kost 10.400 € en is geschikt voor plaatsing op platte, hoge daken.

De Turby produceert stroom bij windsnelheden van 14.4 kilometer per uur tot 50.4 kilometer per uur. De promotoren van windenergie geloven in dit kleinschalige project en zeggen dat er ruim voldoende wind is waardoor een ideaal geplaatste ‘Turby’ de beloofde stroomproductie zeker kan realiseren. De positivisten worden gesteund door een studie van de Vrije Universiteit Brussel waaruit blijkt dat de gemiddelde windsnelheid op een hoogte van 75 m overal in Vlaanderen hoger ligt dan 14.4 kilometer per uur (4 meter per seconde). De VUB-studie werd wel uitgevoerd voor de plaatsing van grote windturbines. De zeer lichte en speciale constructie van de ‘Turby’ laat toe de hoogte aanzienlijk te verminderen om toch aan een voldoende rendement te geraken. midden

28


De Turby werkt in principe op iedere hoogte, maar omdat de windsnelheid toeneemt met de hoogte is een dak van vijftien meter of méér ideaal om er een kleine windturbine op te plaatsen. De mast is bij voorkeur 5 meter hoog en de turbine 2,88 meter. In totaal komt er een constructie van 7,88 meter of hoger op het dak. Mensen die overwegen een Turby-windmolen te kopen moeten wel rekening houden met extra kosten. De Turby vereist nu een investering van 10.400 € voor de turbine met alle elektronica. De kostprijs van de mast varieert echter - afhankelijk van uitvoering en hoogte - tussen 1500 € en 6000 €. Voor het plaatsen van de 90 kilogram zware turbine zijn twee technici nodig die de klus klaren in minder dan één dag.

Milieu

Wat met vergunningen?

Overlast ?

Vergunningen zijn een onderwerp apart. Mensen die een ‘Turby’ willen aankopen hebben daarvoor een bouwvergunning nodig. In het Nederlandse Tilburg, Den Haag en Breda – waar de miniturbines al draaien - werd de plaatsingsvergunning binnen de zes weken verkregen tegen marginale kosten. Het gaat immers om een investering in groene stroom. Ook bij ons gaat het om een investering in groene stroom waarvoor er per gemeente soms zeer sterk verschillende regels gelden. Het plaatsen van de kleine windturbine valt onder het ‘Besluit van de Vlaamse regering van 23 mei 2003, artikel 3, paragraaf 6, verschenen in het Staatsblad van 16 juli 2003 en van kracht vanaf 1 september 2003. De werken zijn vrijgesteld van de medewerking van een architect. Fabrikant Dick Sidler verwacht geen veranderingen in de wetgeving eens blijkt dat de ‘Turby’ massaal aanslaat. “Als de Turby massaal zou worden geplaatst – volgens berekeningen zijn er in België en Nederland 200 000 mogelijke locaties - voorzie ik niet echt een verandering wat betreft de vergunningen mits het gaat om goede plaatsingen. Op een gewoon woonhuis is de Turby echter te groot”, vertelt de Nederlander.

Sidler stelt dat de Turby geen overlast bezorgt. “Als je op je dak een dergelijke installatie hebt, dan hoor je dat niet. Je hebt ook geen last van trillingen. Gezien de beperkte hoogte is deze molen ook niet of nauwelijks zichtbaar. Van protest van omwonenden is dan ook geen sprake.”

De individuele stroomproducent De ‘Turby’ wordt geplaatst aan de afnamezijde (woning zijde) van de meter. De energie wordt in de eerste plaats benut om de eigen vraag te voldoen en een overschot wordt aan het net geleverd. Indien de netbeheerder geen aparte teruglevermeter plaatst, zal bij die hogere opbrengst dan het eigen verbruik de draaistroommeter teruglopen, waardoor men een terugleververgoeding krijgt die gelijk is aan het standaardtarief. In België wordt daarvoor door het energiebedrijf een (geringe) terugleververgoeding betaald van minimaal 0.05 € en maximaal 0.17 € per kWh. Dick Sidler is ervan overtuigd dat de kleine windturbine gedurende twintig jaar probleemloos kan functioneren. Op een dak van een flatgebouw kunnen er eventueel verschillende Turbyturbines geplaatst worden. Per installatie is er een ruimte nodig van 30 m2 nodig. Het criterium is de asafstand die bij voorkeur 10 meter moet zijn.

Mini Turby windmolen op het dak

Veiligheid Installaties kunnen het best zoveel mogelijk op het midden van een dak geplaatst worden . Dat heeft alleen maar voordelen, meent de Nederlander. “De windrichting is toch van geen belang voor de opbrengst. Als je een turbine midden op het dak zet heb je dan ook bij elke windrichting resultaat. De Turby is in dat geval ook beter aan het zicht onttrokken. Op het gebied van veiligheid is het ook een goede zaak.”

Enkel werken met echte specialisten! Niemand weet vandaag of de ‘gezinswindmolen’ echt een grote toekomst heeft in de lage landen. Het plaatsen van een ‘Turby’ lijkt op het eerste gezicht een aantrekkelijke optie om op een milieuvriendelijke manier groene stroom op te wekken. Gezien de kostprijs zijn ze voorlopig nog relatief duur. “De prijs kan dalen tot 6 000 € indien er voldoende belangstelling voor is”, besluit Dick Sidler. Mensen die overwegen een windturbine voor eigen energieproductie te kopen doen er goed aan vooraf een zeer grondige analyse te laten maken van de gemiddelde stroomproductie op hun dak. Dergelijke studie kan vooraf gebeuren door de leverancier.


29

Toxiciteit In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar toxiciteit in onze voeding en milieu. De consument moet weten dat toxines ons lichaam overbelasten en dat deze moeten geëlimineerd maar liever voorkomen worden.

Verhoogde kans op astma door huishoudspray

Dodende chemie!

Schoonmaakmiddelen, meubelsprays, luchtverfrissers en haarlakken die verneveld worden door spuitbussen en plastic flessen met een sproeikop, verhogen het risico op astma. Dat blijkt uit onderzoek waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in het American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. De grootschalige, epidemiologische studie vond plaats in tien Europese landen. Men verzamelde gedurende een periode van negen jaar gegevens van ruim 3500 personen die huishoudelijke taken uitvoerden. De diagnose astma werd vergeleken met het gebruik van vernevelde schoonmaakmiddelen of luchtverfrissers. Daaruit bleek dat mensen die wekelijks werken met een verneveld schoonmaakmiddel 50 procent meer risico lopen op astma dan niet-gebruikers. Gebruik vanaf vier keer per week leidde tot 200 procent meer risico. De wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de verstoven druppeltjes - de zogeheten aerosolen- diep in de longen kunnen doordringen. Omgerekend zouden de resultaten van deze studie betekenen dat in de totale bevolking ieder zesde geval van astma verband zou houden met het gebruik van huishoudelijke schoonmaakmiddelen in sprayvorm. (WF) Referentie:

Zock JP, Plana E et al. The use of household cleaning sprays and adult asthma: an international longitudinal study. Am J Respir Crit Care Med. 2007 Oct 15;176(8):735-41

30


Hoe kan je nog zware metalen in stofdeeltjes tegenhouden?

Stofdeeltjes in de lucht, die we inademen en die geladen zijn met zware metalen en andere toxische componenten, hebben een enorme weerslag op de kinderen die nu geboren worden. Het verband tussen zware metalen en toxische stofdeeltjes werd aangetoond door Vlaamse, Spaanse, Franse en Amerikaanse wetenschappers. Onderzoekers hebben immers ontdekt dat het niveau van schildklierhormonen, waarin stoffen zitten die essentieel zijn voor de cognitieve ontwikkeling omgekeerd evenredig is aan het gehalte aan PCB’s in de navelstreng. Wat zijn de gevolgen? Een lager geboortegewicht,

gedragsstoornissen omdat de hersenen niet alle nodige stoffen hebben gekregen die afkomstig is van de schildklier van de moeder. Daardoor kan o.a. ADHD ontstaan. Een ander probleem is de sterk dalende fertiliteit bij de mannen (gemiddeld min 40 procent in vergelijking met twintig jaar geleden). Wetenschappers voorspellen dat de mens het in dit vervuilde klimaat steeds moeilijker zal krijgen om gezonde kinderen te verwekken. (WF) Referentie:

M. López-Teijón, M. Elbaile, J. G. Alvarez, Geographical differences in semen quality in a population of young healthy volunteers from the different regions of Spain. Andrologica. 2008; 40(5): 318-328, E-pub: 2008

Achterkant van de waarheid

Bijwerkingen van een industriële mentaliteit

Guido Duerinckx

O

nderzoeken stellen de (soms verwaarloosbare) werking van het medicijn in de schijnwerpers en minimaliseren de negatieve effecten. Er wordt geen enkel ernstig onderzoek ondernomen om de oorzaken van deze ongewenste effecten op te sporen. Als zich iets dergelijks zou voordoen in bijvoorbeeld de luchtvaart dan worden uitgebreide onderzoeken gedaan om oorzaken op te sporen. Bij medicijnen moeten er eerst honderden doden vallen alvorens men gaat overwegen om een waarschuwing te geven, en er zijn duizenden doden te betreuren eer het medicijn wordt van de markt gehaald.

Het is algemene regel dat de bijwerkingen op lange termijn totaal onbekend zijn. Toch worden meer en meer patiënten langdurig behandeld voor chronische kwalen (die vaak het gevolg zijn van eerder genomen medicijnen). Men heeft er dus totaal geen weet van (en wil het ook niet weten) dat het permanent toedienen van medicatie ook bijwerkingen zou kunnen hebben. En zelfs al zou men het vermoeden dan zal men nog niet overgaan tot een grondig onderzoek en liever advocaten betalen om zijn onschuld te bewijzen. Zij beschikken tenslotte over miljarden die de individuele patiënt niet heeft. Hoewel de patiënt de enige is die de ongewenste effecten moet ondergaan kan hij, volgens het Europese reglement (art. 22 van de Verordening 726/2004), zelf geen aangifte doen. De resultaten van de onderzoeken die de firma’s uitvoeren zijn stikt geheim onder het mom van ‘intellectuele eigendom’ en zijn zelfs niet toegankelijk voor de

instanties die geneesmiddelen moeten goedkeuren. Zelfs als er bijwerkingen gemeld worden nadat het medicijn op de markt is gebracht, tracht men alles in het werk te stellen om objectieve berichtgeving hierover te verhinderen. Zo verstrekt men bijvoorbeeld geen gegevens over de hoeveelheid verkochte eenheden, zodat er niet kan worden nagegaan worden in hoeveel procent van de gevallen deze effecten worden waargenomen. Ook de landelijke geneesmiddelenagentschappen zijn karig met hun gegevens en houden het liefst alles geheim. Ze zijn voor hun werking trouwens sterk afhankelijk van de financiële steun van de producenten van de producten die ze moeten keuren [2]. Bovendien hebben de experten van deze agentschappen zeer nauwe banden met de industrie die hen soms direct financieren. [3] Deze toestand leidt onvermijdelijk naar belangenconflicten. [4] Alle aandacht gaat naar het zo snel mogelijk op de markt brengen van medicijnen, negatieve effecten zo lang mogelijk onder tafel vegen en firma’s zo veel mogelijk uit de wind te zetten. [5]


31

Achterkant van de waarheid

Dat slechts 3 tot 5% van de bijwerkingen gerapporteerd worden is volgens een enquête te wijten aan: [1] •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• ••

Het werd de dokters niet geleerd Ze zijn van mening dat alle bijwerkingen goed onderzocht of gekend zijn. Dokters zijn van oordeel dat bijwerkingen niet al te opvallend zijn en niet blijvend. Ze zijn niet voldoende gemotiveerd om rekening te houden voor de klachten van de patiënt. Zij weten niet hoe zij de bijwerkingen moeten aangeven. Zij veronderstellen dat de vastgestelde bijwerkingen nog nooit werden waargenomen en vrezen dat hun twijfel niet gewaardeerd zal worden. Zij vrezen dat het aangeven van ongewenste bijwerkingen hun competentie in het gedrag brengt en misschien zelfs disciplinaire sancties of een proces tot gevolg kan hebben. Zij zijn bang dat de betrokken firma hen voor de rechter kan dagen wegens ‘valse’ verklaringen Zij weten niet welke klasse ongewenste effecten ze moeten doorgeven De ongewenste effecten vertonen overeenkomst met de symptomen van een courante ziekte die dan met andere medicijnen wordt behandeld. De neveneffecten verergeren de symptomen van de ziekte en worden niet al nevenwerking aanzien Zij weten niet welke al dan niet voorgeschreven medicatie de patiënt reeds neemt. Tijdsgebrek; de tijd die ze besteden aan de aangifte van ongewenste effecten wordt niet vergoed. Zij krijgen geen respons

Wetenschapper met gewetensoverwegingen worden bovendien gerechtelijk vervolgd door deze firma’s. [6]

Referenties: 1.

2.

3. 4. 5. 6. 7.

8. 9. 10.

32

The Uppsala Monitoring Centre, WHO Collaborating Centre for International Drug Monitoring: Dialogue in Pharmacovigilance, 2002 & The Importance of Pharmacovigilance, 2002 & Safety Monitoring of Medicinal Products. 2000; Güttler M et al. Zu viele Ärtze sind ‘meldemüde’. Dt. Ärtzebl. 1999,96: C-1221-3 Gürwitz J.H., Field T.S.? Harrold L.R. et al. Incidence and preventability of adverse drug events among older persons in the ambulatory setting. JAMA 2003. 289/1107-16 Editorial. Improving ADR reporting. Lancet 2002; 360:1435 Grahaam D. in Lenzer J. / FDA is incapable of protecting US 3against another VIOXX.” BMJ 2004. 329:1253 Abraham J. The science and politics of medicines control. Drug Safety 2003; 26: 135-43. Herxheimer A. Side effects: freedom of information and the communication of doubt. Int. J. Risk & Safety Med. 1996; 9: 201-10 Meyboom R.H.B., Hekster Y.A., Egberts A.C. et al. Causal of casual? The role of causality assessment in pharmacovigilance. Drug Saf. 1997 ; 17 :374-89. Innman W., Pearce G. Prescriber profile and post-marketing surveillance. Lancet 1993; 342: 658-61 Fontanorosa PB et al. Postmarketing Surveillance – Lack of Vigilance, Lack of Thrust; JAMA 2004 ;292:2647-50 Friffin J, Fletcher P. How can interest be stimulated in adverse drug reaction? Scrip Magazine Nov. 1998: 6-7


Omdat het grootste deel van de wetenschappelijke bladen een belangrijk deel van hun inkomsten van de industrie krijgen onder de vorm van publiciteit kan men ook niet verwachten dat de berichtgeving over de ongewenste bijwerkingen van medicijnen objectief zal zijn. Sommige journalisten hebben ook sterke financiële banden met farmaceutische firma’s en laten niet na de ongewenste effecten te minimaliseren of zelfs helemaal te doen verdwijnen. [7] Niet verwonderlijk streeft de industrie ernaar om de voorafgaande onderzoeken naar bijwerkingen helemaal af te schaffen. Het voorstel dat nu ter tafel ligt is dat er geen onderzoek meer wordt gedaan naar bijwerkingen. Deze zullen bestudeerd worden op de patiënten zelf! U zal dus het genoegen hebben om voor deze firma’s uit te testen welke bijwerkingen hun medicijnen hebben op uw lichaam. Op uw kosten, en met het risico

op blijvende letsels of zelfs de dood. Ter compensatie beloven de firma’s dat ze nauwgezet verslag zullen doen van alle gemelde bijwerkingen… . [8] Inmiddels is gebleken dat de firma’s het niet zo nauw nemen met deze opvolging van de nevenwerkingen die de patiënten voor hen, op eigen kosten, hebben uitgetest. Minder dan de helft van de firma’s komen hun engagement na. [9] De firma’s die het wel doen, maken van de gelegenheid gebruik om de goede eigenschappen van het medicijn nog eens extra in de verf te zetten en hun product in de belangstelling te plaatsen of voorzien hun verslag van gegevens die het hun bij een eventuele rechtsgeding makkelijker zal maken. [10] Als de industrie dan toch gedwongen wordt om schadevergoedingen te betalen aan patiënten of nabestaanden gebeurt dit liefst in een vertrouwelijke sfeer om zo weinig mogelijk publieke aandacht te trekken. Opdat niet nog meer patiënten zouden beginnen procederen…

Orthotrends In deze rubriek gaat de redactie op zoek naar de meest actuele en praktische informatie over gezonde voeding en hoe wij ziekten kunnen behandelen met nutriënten uit onze dagelijkse levensmiddelen.

Vis beschermt de nieren! Mensen die aan diabetes mellitus lijden (diabetes van het type 2 of zogenaamde ouderdomsdiabetes) hebben er alle belang bij om minstens twee vismaaltijden per week te eten. Door het consumeren van vis worden ze beter beschermd tegen mogelijke nierklachten zoals nierinsufficiëntie. Britse wetenschappers deden in dat verband een onderzoek bij 22 238 volwassenen, waarvan er 517 leden aan diabetes mellitus. De onderzoekers concentreerden zich o.a. op het albuminegehalte in de urine van de proefpersonen. Het uitscheiden van albumine is een symptoom dat gekoppeld

wordt aan nierproblemen. Bij de diabetici die regelmatig vis aten had slechts 4 procent relatief grote hoeveelheden albumine in de urine. Achttien procent van de suikerpatiënten die geen vis consumeerden, hadden wel hoge concentraties albumine in de urine. De Britse onderzoekers stelden ook vast dat de albumineconcentraties meer daalden naarmate er meer visolie of omega-3 supplementen per week werden gebruikt.(WF) Referentie:

Lee CT, Adler AI C et al. Cross-sectional Association Between Fish Consumption and Albuminuria: The European Prospective Investigation of Cancer–Norfolk Study, Am J Kidney Dis. 2008 Nov;52(5):876-86

Paddenstoelen en groene thee verlagen borstkankerrisico Uit de resultaten van een recente studie, waarbij 1009 borstkankerpatiënten en evenveel gezonde vrouwen werden betrokken in de leeftijdscategorie tussen 20 en 87 jaar, blijkt dat het dagelijks eten van paddenstoelen en groene thee het risico op het ontstaan van borstkanker aanzienlijk verkleint. Het consumeren van meer dan tien gram verse paddenstoelen en meer dan vier gram gedroogde paddenstoelen kwam volgens de wetenschappers overeen met respectievelijk 64% en 47% minder kans op een tumor, dit in vergelijking

Groene thee verbrandt overtollige vetcellen Recent onderzoek heeft aangetoond dat groene thee langs verschillende kanalen voor gewichtsverlies kan zorgen. Behalve het feit dat het een krachtige hongerremmer is, verhoogt groene thee ook de vetverbranding. Groene thee heeft een thermogene werking. Het lichaam verbrandt dan meer dan gemiddeld voedingsstoffen zoals vet. De EGCG (Epigallocatechin Gallaat) in groene thee verhoogt noradrenaline, één van de belangrijkste vetafbrekende hormonen van het lichaam. Daarnaast verhoogt groene thee de vetafbraak. Dit komt doordat groene thee de werking van maag- en alvleesklier- lipase onderdrukt. Lipase is een enzym welke een belangrijke rol speelt in de vertering van vet. Als lipase wordt onderdrukt, wordt minder vet door het lichaam opgenomen en meer uitgescheiden. Groene thee is ook een krachtige hongerremmer. Dit kan gedeeltelijk worden verklaard door het feit dat groene thee zowel noradrenaline als dopamine verhoogt. Een andere verklaring is dat groene thee cholecystokinin (CCK) verhoogt, een hormoon dat de eetlust onderdrukt. (DB) Referentie:

Lee MS, Kim CT, Kim IH, Kim Y. Inhibitory effects of green tea catechin on the lipid accumulation in 3T3-L1 adipocytes. Phytother Res. 2008 Dec 23

met de vrouwen die geen paddenstoelen aten. Bij proefpersonen die het eten van paddenstoelen combineerden met het dagelijks drinken van groene thee, waarbij men meer dan 1.05 gram gedroogde groene theeblaadjes gebruikte, verkleinde het borstkankerrisico met 89% in vergelijking met de vrouwen die dagelijks noch paddenstoelen, noch groene thee aten en dronken. De onderzoekers besluiten dat iedere vrouw, jong of oud, baat heeft bij het gebruikt van de genoemde voedingscomponenten. In latere studies, die dit jaar beginnen wil

men de exacte werkingsmechanismen nagaan waarom de combinatie van paddenstoelen en groene thee zo hoog ligt. (PVM) Referentie:

Zhang M, Holman CD, et al, “Dietary intakes of mushrooms and green tea combine to reduce the risk of breast cancer in Chinese women,” Int J Cancer, 2008 Oct 1

Te bestellen: [email protected]


33

Orthotrends

Verminderen melkproducten hersenfuncties? Volgens de resultaten van een zeer recente studie zou het veelvuldig gebruik van melkproducten, die veel verzadigde vetten bevatten, de kans op een lichte achteruitgang van de hersenfuncties vanaf het zestigste levensjaar verdubbelen. Verschillende factoren spelen een rol in het behoud van optimaal functionerende hersencellen. Een tekort aan de onvolprezen onverzadigde vetzuren uit de omega-3 familie (EPA en DHA) speelt hierin een rol. Uit het onderzoek blijkt zeer duidelijk dat mensen die meer vis of vissupplementen

gebruiken en minder melkproducten gebruiken scherper van geest zijn, dan de personen die blijven opteren voor producten die rechtstreeks of onrechtstreeks iets met melk te maken hebben. Melk is wel zeer belangrijk tot het dertigste levensjaar, daarna wordt een meer gemodereerd gebruik van zuivelproducten door de wetenschappers geadviseerd. Omega-3 vetzuren blijven het hele leven lang van cruciaal belang. (JM) Referentie: Eskelinen MH, Kivipelto M, et al, Fat intake at midlife and cognitive impairment later in life: a population-based CAIDE study, Int J Geriatr Psychiatry, 2008; 23(7): 741-7.

Hoe bescherm je de nieren? Meer dan 75 procent van alle nierproblemen ontstaan door een te hoge bloeddruk die chronisch van aard is, of door suikerziekte. Er bestaan enkele zeer eenvoudige tips om je nieren te beschermen. Vermijd zoveel mogelijk de klassieke pijnstillers. Mensen die er veelvuldig gebruik van maken, beschadigen hun nieren. Het is ook zeer belangrijk te zorgen voor

een degelijke hydratatie door voldoende water te drinken. Water houdt de nieren gezond. Vooral oudere mannen en vrouwen hebben hier problemen mee omdat ze zich minder bewust worden van het belang om voldoende te drinken. Hoe dan ook is het voor iedereen eenvoudig dagelijks een fles water van anderhalve liter binnen handbereik te plaatsen.

De opdracht is dan eenvoudig. Om gezonde nieren te behouden moet men dagelijks dergelijke fles water leegdrinken. Het is vanzelfsprekend ook belangrijk om hypertensie en diabetes met alle mogelijke gezonde middelen te vermijden. (DB) Referentie: Korhonen P, Aarnio P, Vesalainen R, Saaresranta T, Kautiainen H, Järvenpää S, Kantola I. Hypertensive women with the metabolic syndrome are at risk of renal insufficiency more than men in general population. J Hum Hypertens. 2009 Feb;23(2):97-104.

Slapen voor een betere immuniteit! Mensen slapen anno 2009 gemiddeld negentig minuten minder per nacht dan een halve eeuw geleden. Een nachtrust van acht tot negen uur is nochtans noodzakelijk om de immuniteit te versterken. Een zeer recente Amerikaanse studie heeft aangetoond dat mensen die slechts zeven uur per etmaal rusten driemaal meer kans hebben om een verkoudheid of een infectie aan de bovenste luchtwegen te krijgen, dan personen die acht tot negen uur genieten van een herstellende slaap.

34


Aan dit onderzoek namen 153 proefpersonen deel in de leeftijdscategorie tussen 21 en 55 jaar. Alle vrijwilligers werden via de neus besmet met het verkoudheidsvirus. Het immuunsysteem van de langslapers elimineerde het virus. Het afweersysteem van de mensen die slechts zeven uur per etmaal sliepen was niet sterk genoeg. Zij kregen een verkoudheid. (WF) Referentie:

Sheldon C, William J D, et al. Sleep Habits and Susceptibility to the Common Cold, Arch Intern Med. 2009;169(1):62-67.

Te bestellen: [email protected]

Orthotrends

Glutamine en Verslavingen L-Glutamine is een vrije-vorm aminozuur dat als belangrijkste brandstof van de hersenen wordt beschouwd en ingezet wordt bij lage bloedsuikerspiegel in de hersenen, vermoeidheid, concentratiestoornissen, en bij het afkicken van verslavingen (met name alcohol, verslavende geneesmiddelen en suiker). L-Glutamine verhoogt tevens de eigen glutathion productie, waardoor de levenscyclus van gezonde cellen worden verlengd. Dit aminozuur is samen met glu-

cose de belangrijkste brandstof voor de cellen. Onderzoek heeft aangetoond, dat glutamine het verlangen naar alcohol en suiker kan onderdrukken. In veel Amerikaanse alcoholklinieken wordt aan drankverslaafden vier keer per dag een dosis van 500 mg toegediend. Dezelfde werking heeft glutaminezuur ook bij mensen die verslaafd zijn aan suiker en koolhydraten. (WF) Referentie: Ernst T, Chang L. Adaptation

of brain glutamate plus glutamine during abstinence from chronic methamphetamine use. J Neuroimmune Pharmacol. 2008 Sep;3(3):165-72.

(Snel)wandelen verbetert de hersenfunctie!

Drie keer per week wandelen verbetert de hersenfuncties

Mensen die driemaal per week 45 minuten aan (snel)wandelen doen - tempo 5 kilometer per uur - vertragen niet alleen de vermindering van hun cognitieve functies. Ze keren - volgens een zeer recente Amerikaanse studie - ook het verouderingsproces van de hersenen om. Wetenschappers lieten een groep oudere volwassenen (leeftijdscategorie 60 tot 75 jaar) gedurende zes maanden driemaal per week aan snelwandelen doen. Iedere sessie duurde 45 minuten. Een placebogroep deed gedurende dezelfde periode aan gewichtheffen en yoga. Na een half jaar bleek dat de wandelaars niet alleen hun fysieke conditie hadden verbeterd, maar

tevens al hun cognitieve functies. Hun geheugen en concentratievermogen was duidelijk sterker geworden dan bij de groep mensen die de spierversterkende oefeningen hadden gedaan. De reden waarom dit zo is lijkt eenvoudig. Bij snelwandelen komt er veel meer zuurstof in de hersenen dan bij gewichtheffen en yoga. Toch is er een opmerking. De wandelingen moeten wel kunnen gebeuren in relatief onvervuilde lucht. Een bos, park of de zee zijn de uitverkoren gebieden om via fysieke inspanningen je hersenfunctie tot op zeer hoge leeftijd optimaal te houden. (PVM) Referentie: Erickson KI, Kramer AF. Aerobic exercise

effects on cognitive and neural plasticity in older adults, Br J Sports Med 2008 Oct 16.


35

Lezersbrieven De lezer kan aan de redactie vragen stellen over bepaalde voedings- en ziekteproblemen die iedereen kan interesseren. Wij selecteren geschikte vragen en voedingsdeskundige biochemicus Walter Faché beantwoordt deze in deze rubriek. Vraag:

Ik word dagelijks zowel in mijn thuisomgeving als op het werk geconfronteerd met spanningen. Ik ben nochtans een rustig iemand en wil altijd anderen proberen te helpen. Mijn arts schreef me een kalmeermiddel voor om ‘afstand’ te kunnen nemen van stressvolle situaties. Bestaan er geen andere, niet verslavende methoden om aan stressbeheersing te doen en helpen kalmeermiddelen echt? Linda V. – Evergem

Antwoord: Kalmeermiddelen bestrijden symptomen, maar lossen de oorzaak van uw probleem niet op. Ze kunnen een tijdelijke noodhulp zijn. Het komt er echter op aan de oorzaken van uw spanningen weg te nemen. Dat vergt inzicht in jezelf en de bereidheid om je leven in die mate te veranderen (menselijk en financieel) zodat stress veel minder in je leven aanwezig is. Het is wel belangrijk dat je dit doet in functie van je levenskwaliteit. Vergeet ook niet dat stress mensen snel mentaal en lichamelijk veroudert. Dit blijkt uit meer dan duizend wetenschappelijke studies. We leven in een maatschappij waar stress even omnipresent is als zuurstof. Iedereen moet flexibel zijn, natuurlijke regelmaat missen. Het gevolg is dat steeds meer mannen en vrouwen bijna verplicht ongezond leven en verschillende vormen van stress accumuleren in hun organisme. Meer en meer personen krijgen af te rekenen met burnout, oververmoeidheid en ernstige degeneratieve ziektebeelden, zoals hartaandoeningen en kanker, om enkel de meest bekende te noemen. Ziek verklaarde personen, die een rustperiode krijgen voorgeschreven, zullen nooit meer de energie kunnen opbrengen die ze vroeger wel hadden. Dit komt omdat we ons energie- en beheersbaar stressniveau genetisch hebben meegekregen van bij de ge-

36


boorte. Hoe sneller we ons kapitaal aan energie en stress opgebruiken, hoe sneller we verouderen, ziek worden en sterven. Het komt er volgens wetenschappers in dit leven op aan werk te verrichten waarvan men echt houdt, voldoende te bewegen, tijd te reserveren voor echte ontspanning en alles te doen om een mentaal rijk affectief leven te leiden. Op de mogelijk vervolgvraag of stress volledig te vermijden is, moet het antwoord ‘nee’ zijn. Er bestaat immers ook positieve stress die er voor zorgt dat we gemotiveerd presteren. Een gezonde portie stress

behoort tot het leven zelf. Leer u ook te ontspannen en problemen van u af te zetten door de stilte van de natuur op te zoeken. Vermijd echter stress af te reageren door andere stresssituaties op te zoeken. Zo is het niet goed u onder te dompelen in nachtelijke escapades met keiharde discomuziek en door een gebrek aan nachtrust uw lichaam nog verder uit te putten. Misschien slaagt u er wel in het teveel aan stress te neutraliseren door gebruik te maken van magnesium. Heel veel mensen krijgen ‘spanningsproblemen’ door een tekort aan magnesium.

Consumer links

Auteurs: Walter O.M. Faché & Jenni Thys Uitgever: Conota Leuven Prijs: 29,95 euro Bestellen kan bij het Faché Instituut, Kerkstraat 101, 9270 Laarne T 09/369.06.42 F 09/366.18.38 E [email protected] W www.viow.be

Melatonine Melatonine is verkrijgbaar via het internet aan doseringen van 0,1 mg. Voor hogere doseringen kan je het op doktervoorschrift bij de apotheek bestellen. Lactosevrije melk

Selenium

Zero Lactose™ Valio-Vache Bleue Grand'Route 552 1428 Lillois-Witterzee www.zerolactose.be www.ikwilmelk.be

Se-Zyme, Se-Zyme Forte Energetica Natura Postkantoor Sint-Niklaas 1 Postbus 148 9100 Sint-Niklaas Tel. 0800-990-11 [email protected] www.energeticanatura.com

Ozontherapie Dr. Fermon Immerzeeldreef 98 9300 aalst Tel. 053 783959

Bupleuran

Voor de feestende lever

Bupleuran complex is ideaal te gebruiken tijdens de periode van de feestdagen en uiteraard ook erna om ons lichaam te zuiveren. Aangewezen bij allerhande leveraandoeningen en tevens ook een positieve invloed op gal, milt en maag. Bupleuran complex gaat de lever stimuleren om meer gifstoffen te verwijderen en tevens om meer verteringssappen te gaan produceren.

U Voor meer informatie: CVBA Urmale [email protected] De pierpontstraat 2 3540 Herk-de-Stad Tel: 013 55 60 92 Fax: 013 55 21 05

De revolutionaire aanpak van onze gezondheid “Een uniek standaardwerk over het voorkomen en behandelen van ziekten door toepassing van de orthomoleculaire wetenschap” Moeten we ons cholesterolniveau echt zo laag houden? Zijn vetten wel zo ongezond als ons wordt voorgespiegeld? Is het opportuun van extra calcium in te nemen? Kan obesitas zonder dieet worden bestreden? Wat te denken van al die lightproducten en van al die voedselverrijkingen? Iedereen hecht veel belang aan zijn gezondheid. Maar leven we tegenwoordig wel zo gezond? En hoe kunnen we zorgen voor een optimaal gezond leven? In het boek worden nu de principes van de orthomoleculaire wetenschap en geneeskunde uitgelegd en aangegeven hoe daarmee kan worden omgegaan om te komen tot een lang en gezond leven.

Tropa-cat Weg met die griep

Tropa-cat complex is een natuurlijk antibioticum dat zowel virale als bacteriele problemen bestrijdt en dit door zijn unieke combinatie aan ingrediënten. Tropa-cat complex heeft een anti-biotische werking, werkt ontsmettend, is bloedzuiverend en is ontstekingsremmend zonder nevenwerkingen. Tropa-cat complex gaat de weerstand verhogen, is aangewezen bij reuma, jicht, langdurige infecties en ontstekingen.

URMALE

In volgend nummer Eten om niet te vergeten Wist je dat gewoonweg het nahouden van goede voedingsgewoonten al een enorme impact hebben op het voorkomen van alzheimer? Dan spreken we nog niet van voedingssupplementen of puristische voedingsregels, maar wel van het zogenaamde orthotarisch dieet. Hoewel het gezonde dieten ondertussen verdrongen zijn door de industriële opgang, kunnen tal van lessen eruit getrokken worden om dementie te voorkomen.

Aromatherapie

Belgisch Voedingsmagazine faché instituut Verschijnt 6 maal per jaar met concrete, nuttige dagelijkse voedingsadviezen en leeftips, voor mensen die bezorgd zijn voor hun eigen gezondheid of beroepsmatig met de voedings problematiek bezig zijn zoals natuur- en reformwinkels, gezondheidszorgwerkers, schoonheidspecialistes, sport coaches, horecabedrijfsmensen, sportcentra, onderwijzend personeel, kortom voor iedereen die begaan is met de gezondheid. Hoofdredactie/Eindredactie Walter OM Faché Eric Ost Joost Meeusen

Uitgever Walter OM Faché,

Directeur Faché Instituut

Kerkstraat 101 9270 Laarne

Kernredactie

Walter OM Faché, Orth. Bioch. Dirk Bogaert, Med. Journalist Philippe Gerard, Apr. Hilde Maris Jozef Poppe, Prof. Dr. Ir. Guido Duerinckx Joost Meeusen, Bio-ingenieur Pieter Van Melckebeke

Secretariaat/Advertenties

Laetrile

Vormgeving, productie en druk

Hoe abonneren?

Het gebruik van Laetrile (vitamine B17 of amygdaline) als kankertherapie is nog zeer controversieel, al loopt de discussie intussen ook al bijna 100 jaar. Een hoop literatuur is er over geschreven, maar op welke wetenschap is het nu gebaseerd?

Coppens Danny Drukkerij Coppens bvba Hospitaalstraat 2 - Lochristi 09 353 93 93 www.coppens-druk.be

Wat geurtjes verspreiden in de kamer van dementerende patiënten? Je zou er versteld van staan hoeveel steun de patiënt daarvan kan krijgen! Achter essentiële oliën schuilt een echte wetenschap dan je op het eerste zicht zou vermoeden.

Aluminium Een metaal met ontzaggelijke toepassingen, maar dat we liever niet in onze voeding hebben. Het houdt zo’n beetje verband met de ziekte van Alzheimer, al wordt dit nog steeds niet aanvaard door de klassiek wetenschappelijke wereld. Het probleem is al voor twee derde opgelost wanneer je weet welke producten veel aluminium bevatten. Maar ook voor het andere derde van het probleem krijg je een elegante oplossing!

Het Masterplan van de Farmaceutische Industrie Er bestaan genoeg aanwijzingen dat het voorschrijven van methylfenidaat onverantwoord is voor kinderen (met ADHD), maar de farmacie komt tot andere conclusies. Beter voorschrijven aan studenten, nachtrijders en chirurgen om hun waakzaamheid te vergroten. Want – zo wordt het voorgesteld – dan zullen minder fouten gemaakt worden. Is dit de nieuwe tactiek van de farmaceutische industrie: geneesmiddelen gaan voorschrijven aan gezonde mensen?

Walter OM Faché Joost Meeusen Pieter Van Melckebeke

Advertenties Joost Meeusen [email protected]

Larenhoeve, Kerkstraat 101 9270 Laarne. Tel +32 09 3690642 Fax +32 09 3661838 E-mail: [email protected] Website: www.viow.be

Betaling geldt als enige abonnering. Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand. Jaarabonnementen voor 6 nrs: België: Storting van € 40 op rek nr. Fortis 290-0307607-41 Nederland Storting van € 44 op rek nr. Fortis IBAN BE 88290030760741 BIC code GEBABEBB

Prijs per nummer: € 7,8 (België) € 8,5 (Nederland)

FIOW

© Copyright 2008 ISSN 1379-8383

Uitgeverij Publimedia Faché Instituut • Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze en adviezen bij ziekten. • Overname van arikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Dit tijdschrift werd gedrukt op chloorvrij papier.

38


Bistro 8: Practische fytotherapie De chemie van aromatherapie maandag 9 maart 2009 van 19-22u. door Apotheker Philip Gerard Omdat we in de volgende bistro’s dikwijls de fantastische kracht en mogelijkheden van aromatische planten zullen zien, is het onontbeerlijk even stil te staan bij een overzicht van de inhoudsstoffen van essentiële oliën en hun therapeutische kwaliteiten. Ook zonder chemische voorkennis word je veilig doorheen het chemisch fabriekje van de plant geleid! Welke vlugoliën kan ik waarvoor gebruiken? Hoe, hoeveel en hoelang? En wat met eventuele veiligheid? Wat dien ik te weten vooraleer ik het pad van de aromatherapie bewandel? Hoe werken essentiële oliën in op de biochemie van de mens bij ziekte? Daar krijg je allemaal een antwoord op!

Locatie: Kerkstraat 101, 9270 Laarne Inschrijvingsgeld: 35 euro Inschrijving: [email protected] of 09/369.06.42

Nieuwe nutritionele monografieën Zwangerschap, lactatie en orthomoleculaire voeding. nr22

Actoren zwangerschap, foetusbescherming, urgentieproblemen boreling en biochemische veranderingen moduleren met voeding en suppletie. Faché OM Walter. Monografie nr. 22. Publi Media update 2009. 30 euro Hoofdpijn en migraine. nr14

De oorzaken van hoofdpijn en migraine elimineren en een orthomoleculair behandelingsplan opstellen. Faché OM Walter. Monografie nr. 14. Publi Media update 2009. 35 euro Depressies. nr13

Het topje van de ijsberg. Faché OM Walter. Monografie nr. 13. Publi Media update 2009. - 25 euro Deze publicaties kan men bestellen bij het Faché Instituut: 09/369.02.42 of [email protected]

Bistro 7: Gezondheidsproblemen Hoe de voedingsdriehoek Faché® toepassen in de keuken? 2 maart 2009

Hoe astma onder controle krijgen? 20 april 2009 Oogaandoeningen voorkomen en behandelen 4 mei 2009 Aandachtstoornissen bij kinderen (ADHD) 16 november 2009 Hyperventilatie, een sluimerende oorzaak van vele klachten 7 december 2009

Praktisch: Tijdstip: Van 19.00 u. tot 22.00 u. Locatie: Kerkstraat 101, 9270 Laarne Inschrijvingsgeld: 35 euro; opleidingscheques worden aanvaard; 30 euro voor huisvrouwen & gepensioneerden. Voor een volledige bistro van 5 avonden betaal je 140 euro in plaats van 175 euro. Inschrijving: [email protected] of 09/369.06.42

MorEPA , uw omega-3 van ™

wetenschappelijk bewezen kwaliteit

Voor het behoud van het emotioneel en fysiek welzijn EPA- en DHA-gehalte in de circulatie bij het begin van de proef op het einde van de proef 4,5

% van de totale vetzuren in de circulatie

4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0

EPA

DHA

MorEPA

EPA

DHA

Betrouwbare etikettering!

nepmiddel

Uit analyseverslag van het Farmaceutisch Tijdschrift voor België nr. 4/2007 bevatte MorEPA™ minstens 98,1% en 98,7% van resp. het EPA- en DHA-gehalte aangegeven op de verpakking Omega-3 van Minami Nutrition nu ook in de VS erkend als hoogst geconcentreerde omega-3 capsules, met betrouwbaar omega-3-gehalte en laagste gehalte aan contaminanten. (bron: ConsumerLab-goedkeuring, www.consumerlab.com)

Beproefde visolie met hoog EPA-gehalte, bruikbaar bij grote geestelijke inspanningen: Studenten tonen bij gebruik van MorEPA™ visolie een grotere bereidheid om een extra mentale inspanning te leveren* De omega-3 vetzuren uit MorEPA™ visolie worden moeiteloos opgenomen in de circulatie, een bewijs van de hoogwaardige kwaliteit* ( ) * Bron: Antypa N, Van der Does AJ, Smelt AH, Rogers RD. J Psychopharmacol 2008 Sep 18

Kleinste ecologische voetafdruk Uit respect voor het milieu gebruikt Minami Nutrition enkel kleine diepzeevissen - zoals ansjovis, makreel, sardienen en haring - die erkend zijn als niet bedreigde soorten afkomstig van de onbezoedelde wateren rond Antarctica.

L

OI

L

RAT

TOP

C

RAT

★

HIGHEST

HIGHEST

★ ★★ ★

TOP

OI

★★

★★

★ ★★

www.minami-nutrition.be

★

CNK 2552-628

OIL

Wenst u meer informatie over onze studies, mail: [email protected] www.patchpharma.com - T 067 84 35 91

8

G BE S T IN ★★★★★

H FIS

CNK 2072-890

ConsumerLab

OIL

CNK 2387-876

PURITY

CNK 1670-538

&

PURITY

ConsumerLab

R G BESOTNCENT ATION IN ★★★★★

8

★

CENTRATION

H FIS

ON

&

C

Om haar visolie te concentreren past Minami Nutrition het superkritische CO2-distillatieproces toe (EFP® -proces), zonder chemische solventen zoals hexaan. Resoluut de milieuvriendelijkste oplossing! Deze ‘groene’ fabricage werd overigens bekroond met het EMAS-certificaat, een strenge Europese norm voor milieuzorg.

Preventie van cataract

Recommend Documents