Preek over Matt. 26 : 17 – 30 Het nieuwe Pascha Preek over Matt. 26 : 17 – 30 Gemeente van Christus, Heb je weleens een doventolk aan het werk gezien? Een doventolk is iemand die met gebaren duidelijk maakt wat er gezegd wordt Omdat degene met wie de tolk meekomt niet kan horen Ik heb het een jaar lang meegemaakt in een klas waarin een doof meisje zat Zo’n doventolk maakt allerlei gebaren en gezichtuitdrukkingen Die best wat vreemd op je kunnen overkomen Als je het ziet, heb je geen idee wat er de betekenis van is Die betekenis moet je stukje bij beetje worden uitgelegd En dan op den duur kun je die gebarentaal begrijpen En zie van elk gebaar meteen wat de betekenis is Ja, betekenis: Bij heel veel dingen moet je dat leren Daar zijn de opvoeding en het onderwijs voor bedoeld
Rondom het jaar 30 AD stierf op een heuvel buiten Jeruzalem Een Mens, Jezus van Nazareth, aan een kruis
Te midden van twee criminelen werd Hij gehangen Hij kreeg de doodstraf opgelegd Hoewel niemand had kunnen bewijzen dat Hij schuldig was Dat Hij heeft geleefd, en is gestorven, staat vast Ook in andere boeken dan de Bijbel lees je erover Joodse en heidense auteurs schrijven over Jezus en Zijn dood Maar nu kun je vast overtuigd zijn dat Jezus stierf En tegelijk de betekenis daarvan missen Ik denk dat er heel wat mensen zijn geweest in die tijd Die rond het kruis stonden of erlangs liepen En die er niets bijzonders in hebben gezien ‘O, kijk, weer drie misdadigers die de doodstraf hebben gekregen…’ Maar de dood van Jezus van Nazareth is niet zomaar, zinloos Zijn sterven heeft een diepe betekenis Zijn sterven is niet zomaar sterven Al was het alleen maar omdat Hij het allemaal vooraf wist Daarover hebben we het vorige week gehad Jezus bleek het overzicht te hebben Bij vol bewustzijn liet Hij zich gevangen nemen Liet Hij zich veroordelen en aan een kruis hangen
En vanochtend horen we hoe Jezus van te voren
Ook al inzicht had gegeven in wat Zijn sterven betekende Dat had Hij gedaan op die donderdag De dag voordat Hij stierf Het was de dag waarop het Joodse Pesach/Paasfeest zou beginnen Donderdag, de 14e van de maand Nisan Als de zon onderging, begon Pesach [De Joden vieren het feest nog altijd Dit jaar is op maandag 14 april de Sederavond De avond waarop de Paasmaaltijd wordt gehouden En dan volgt daarop het feest van zeven dagen Van dinsdag 15 t/m maandag 21 april] De Here Jezus heeft het feest ook gevierd Elk jaar van Zijn leven opnieuw En in de tekst van vandaag horen we Hoe de discipelen Hem vragen waar zij die maaltijd gereed moet maken Want bij het Pascha hoort wel een goede voorbereiding Een lam moest geslacht; kruiden, brood en wijn ingeslagen, En een ruimte gereedgemaakt worden voor de maaltijd Jezus weet de plaats waar zij moeten zijn Heeft Hij al bepaalde voorbereidingen getroffen? Waarschijnlijk wel. Men denkt dat Hij te voren een zaal gereserveerd heeft
Dat Hij al bekend is geweest bij iemand die een ruimte beschikbaar had Het gaat over ‘de Meester’ De Meester zegt: Mijn tijd is nabij De eigenaar van de zaal zal dus geen volgeling van Hem zijn Want in Matt zijn het altijd niet-volgelingen die Hem ‘meester’ / ‘rabbi’ noemen (Straks, in vs.25 zegt Judas ‘rabbi’ tegen Jezus, de anderen zeggen: ‘Here’) De volgelingen / wie in Hem geloven, noemen Hem ‘Here’ De Meester zegt: Mijn tijd is nabij ‘Mijn tijd is nabij’. Dat kan gewoon zoiets zijn als een seintje: ‘het is zover’ Maar voor ons die het Evangelie kennen betekent het meer Kairos, tijdstip, is een belangrijk woord in het Evangelie Het wijst op een beslissend moment, een keerpunt (in de geschiedenis) En dat moment ging nu spoedig aanbreken De Heiland Jezus gaat Zijn sterven tegemoet Hij gaat Zijn leven geven als offer voor de zonde der wereld ‘Mijn moment is gekomen’: het grote moment van de bevrijding
Ja, bevrijding. Want dat bijzondere moment van het sterven van de Here Jezus Verbindt hij dus heel nauw met die Pesachmaaltijd En Pesach/Pascha, dat betekent: Voorbijgaan
Dat wijst terug naar het verre verleden van Israël Naar de tijd toen het Pascha voor het eerst werd gehouden De tijd van de uittocht, de bevrijding uit Egypte De uittocht uit Egypte is de a en de z van de Joodse geschiedenis & godsdienst Daar begint de wonderbare historie van het volk Op het moment van de eerste oogst, van het ontluikende leven Is de geschiedenis van het volk begonnen Toen, toen Israël uit Egypte trok, gebeurde dat tijdens het Pascha Er moest een maaltijd worden gehouden Haastig moesten ze eten, staande, met de staf in de hand en schoenen aan Een maaltijd op de grens van slavernij en vrijheid Die maaltijd bestond uit verschillende onderdelen: Eerst: het lam, geslacht en snel (aan het spit) gebraden Zoals het volk in het vuur van de verdrukking in Egypte was geweest Als het lam geslacht was moest een veeg van het bloed Aan de deurposten van het huis worden aangebracht [Volgens de Joden moest dat trouwens aan de binnenkant want er staat in Exodus: Het zal voor u tot een teken zijn een teken dat God voorbijging met Zijn oordeel: van Israël stierven de eerstgeborenen niet]
Verder moesten er ongezuurde broden zijn, matzes haastig gemaakt, zonder gist, ellende-brood Want door de verdrukking in Egypte ontbrak voor het volk De rust en de tijd om zelf goed brood te bakken En bittere groenten/kruiden hoorden ook bij het Pascha Kruiden die symbool stonden voor de bitterheid van het leven in Egypte Later, ook in Jezus’ tijd, gebeurde de slachting van het lam in de tempel Maar de rest van de maaltijd bleef men houden in huiselijke kring Het was en is een gedenkfeest Een feest, dus er werd wijn geschonken De broden en bittere kruiden werden gegeten En natuurlijk: De verhalen werden verteld Over Gods bevrijdende en wonderlijke daden Waardoor Hij Israël uit zo’n grote nood verlost had In het Hallel wordt juist daarover gezongen! In de ogen van de discipelen was het nu zo’n pesachmaaltijd Dat is wat ze hadden voorbereid Een maaltijd zoals die tot op de dag van vandaag wordt gehouden onder Joden Een maaltijd op een speciaal moment Met speciale gerechten
Omkleed met speciale woorden Een maaltijd met een traditie van duizenden jaren Het verhaal dat erbij hoort is het verhaal van Gods volk Het volk dat in Egypte zwaar in de verdrukking zat Maar dat door Gods krachtige arm bevrijd werd Het volk dat door de Rode Zee heen trok En na een lange reis door de woestijn Het land van de belofte binnenging Om daar te wonen zolang Israël zou bestaan
Dat was wat de discipelen hadden voorbereid Maar toen die maaltijd bezig was Gebeurde er iets dat niemand verwachtte Jezus nam het brood – het ongezuurde brood, de matze En Jezus sprak woorden Die bij deze maaltijd nooit gezegd waren Dit is Mijn lichaam… verbroken voor U En toen ze toe waren aan de beker van dankzegging (er werd bij de Pesachmaaltijd uit enkele bekers gedronken) Toen zei Hij alweer nieuwe dingen Dit is Mijn bloed, het bloed van het nieuwe verbond Dat vergoten wordt voor velen tot vergeving van zonden
Die maaltijd, die altijd te maken had gehad met Egypte en zo Die krijgt een nieuwe betekenis, rijker en voller Jezus zegt: Wat Ik jullie geef, gaat over Mijzelf: Mijn lichaam – Mijn bloed… Hier is het! In één keer verzamelde Jezus meer dan 1000 jaar Joodse vieringen En gaf er een geweldige nieuwe lading / betekenis aan
Iemand schreef: Kijk in gedachten eens rond in de kamer en zie de reactie voor je Petrus, die furieus is dat Jezus nog steeds praat over sterven En nog wel op zo’n bijzondere gelegenheid Thomas, die zijn hoofd schudt Hij heeft niet meer dan een derde van alles Wat hiervóór gebeurd is, begrepen en dit begrijpt hij al helemaal niet Johannes, die in verbijstering opkijkt Met een mengeling van liefde en angst Judas, bevroren in zijn stoel, zich afvragend Hoeveel Jezus weet en hoeveel Hij geraden heeft Gemeente, wat ons wel duidelijk wordt: Het is voor de discipelen niet allemaal zo vanzelfsprekend
geweest Ja, achteraf is het natuurlijk beter tot hen doorgedrongen: Wat Jezus hier deed en zei Had alles te maken met die gevangenneming Met die gang van de ene rechtszaal naar de andere Met die spot die over Hem kwam en de slagen die Hij kreeg Met dat kruis dat Hij droeg en waaraan Hij moest hangen Maar hier, terwijl Jezus dit deed, begrepen zij er weinig van Dat kun je duidelijk zien aan het effect dat dit eerste avondmaal had: Heeft wat Jezus hier deed het gevolg gehad Dat de discipelen gesterkt waren in het geloof En zo de Here Jezus afstonden aan de dood En hoopvol wachtten op Zijn opstanding? O nee. Ze worden verstrooid, Petrus verloochent Hem zelfs En straks zitten ze bang bij elkaar op de morgen van Pasen
Maar dan, vanaf Pasen, en later Pinksteren Dan gaat de betekenis helemaal voor hen open Dan zien ze hoe het allemaal met elkaar te maken had Egypte, vroeger, het diensthuis van de slavernij God had Zijn volk er uit gehaald, terwijl zij Pesach vierden Het was een beeld voor wat God deed in Jezus de Messias
Om heel de zondemacht te overwinnen En zondaren te verlossen van het verderf Boeien en banden van zonde en ellende kunnen worden losgemaakt Door Jezus’ lijden, sterven, begrafenis en opstanding Ja, heel de betekenis van wat met Jezus gebeurde Is af te leiden uit die oude geschiedenis van Israël Laten we dat meenemen en bedenken vandaag Nu het Evangelie ons zegt En de tekenen van brood en wijn het zichtbaar maken Wat Jezus onze Here deed, was: WEGNEMING VAN HET OORDEEL / VERZOENING & BEVRIJDING VAN DE MACHTEN (ZONDE, DOOD EN DUIVEL) & BEGIN VAN NIEUW LEVEN ALS VOLK VAN GOD Dat deed Hij, zoals Hij daar toen zei En zoals Hij vandaag opnieuw laat zeggen Door Zijn lichaam te laten verbreken En Zijn bloed te laten vergieten Het brood betekent Zijn lichaam De wijn betekent Zijn bloed Geen lam is er meer, want hét Lam van God is geslacht
Geen ellende-brood meer, maar brood tot voeding en versterking Geen bittere kruiden meer, want Hij maakte het bitter tot zoet Wel wijn, de beker der dankzegging, de kelk van het heil En wie nu gelovig eet en drinkt Krijgt deel aan de verzoenende kracht van Zijn lijden en sterven Delen in het brood is delen in Zijn dood Delen in de wijn is delen in Zijn pijn En wie delen in Zijn dood, gaan delen in Zijn leven Want in Zijn sterven bewerkte Hij verzoening De weg naar de dood loopt dood in Zijn dood De weg naar het leven is opengegaan Dit is een wonder dat niet kleiner is dan de bevrijding uit Egypte De God die het ons geeft is Dezelfde Als die het Israël gaf in oude tijden Hij is de God van het verbond Die Zijn verbond met ons nieuw maakt Ons opnieuw met Hem verbindt Door ons aan tafel te nemen En de tekenen van het nieuwe verbond te geven
Tot slot. Jezus zegt tegen Zijn broeders:
Ik zal van deze wijn niet meer drinken totdat… Dat is een heel hoopvolle boodschap Want door te zeggen dat Hij de volgende keer Dat Hij met hen eet en drinkt Dat zal doen in Zijn Koninkrijk Verkondigt Hij dat Hij in de dood niet zal blijven Maar dat Hij er uit boven zal komen Zijn dood loopt ten slotte uit op het drinken van de wijn in Gods Koninkrijk En zo sluit Jezus toch weer aan bij de hoop die er onder Joden leefde: Dat de verlossing uit Egypte vooruit wees naar een laatste en definitieve verlossing Waarbij God de zonde van Israël en de volken zou wegnemen En een verlost volk zou binnenleiden in Zijn Koninkrijk Die verlossing ging Jezus nu ten uitvoer brengen En die verlossing zou en zal er komen Daar verzekert Hij hen van Door hen die grote maaltijd in Zijn Koninkrijk al aan te kondigen Nu, met de hoop daarop viert Gods gemeente het Heilig Avondmaal Zo mag ze lijken op dat oude Israël Dat Pesach vierde, met de reisstaf in de hand
Klaar om te vertrekken naar het beloofde land Amen
