Praktische zaken voor een goede start Auteurs: Susan van der Linden en Rosemarie Irausquin
Bij de start van het schooljaar is een goede voor-
In dit artikel geven wij tips voor de inrichting van de klas, een oriëntatie op de materialen die voor een
bereiding essentieel. Juist in het speciaal (basis)
goede start met de methode Veilig stap voor stap no-
onderwijs is die start afhankelijk van de kinderen
dig zijn, en een beschrijving van veelgebruikte werkvormen en activiteiten.
die in dat schooljaar instromen. Bij het bekijken
Afhankelijk van het instapniveau kan het schooljaar
van de onderwijsbehoefte van elk kind wordt pas
starten met een andere kern dan kern 1. Ook in dat geval zijn deze tips bruikbaar. Op de website zijn –
duidelijk waar dit kind moet starten met het aan-
naast de gewone jaarplanningen – ook planningen
vankelijk leesonderwijs.
opgenomen voor scholen die starten met kern 7 of kern 9.
Sommige kinderen stromen vanuit de groep kleu-
Planning Veilig Stap voor Stap schooljaar 2010/2011 regio midden
ters in het speciaal (basis)onderwijs (vaak ge-
kern 1 – 8 wk
maandag verhaal kern 1 33 dag 1 ik 34 dag 6 roos 2 35 dag 11 ik 1 36 dag 16 aan 1 37 dag 21 pen 3 38 dag 26 herhaling 2 39 dag 1 teen 1 40 dag 6 een 3 41 dag 11 buik 2 42 herfstvakantie 433 dag 16 herhaling 1 44 dag 1 doos 1 45 dag 6 poes 3 46 dag 11 ijs 2 47 dag 16 herhaling 1 48 dag 1 huis 1 49 dag 6 weg 3 50 dag 11 tak 2 51 kerstvakantie 52 kerstvakantie 1 dag 16 herhaling 1 2 dag 1 reus 1 3 dag 6 jas 3 4 dag 11 bijl 2 5 dag 16 vuur 1 6 dag 21 toetsdag 7 dag 1 geit 1 8 voorjaarsvakantie 9 dag 6 uil 3 10 dag 11 duif 2 11 dag 16 herhaling 1 12 dag 1 sch 1 13 dag 6 hoofdletters 3 14 dag 11 -d / -b 2 15 dag 16 mkmm 1 16 dag 21 samenstelling 3 177 2e paasdag 18 meivakantie verhaal kern 8 19 dag 1 nk 1 20 dag 6 cht 3 21 dag 11 mmkmm 2 22 dag 16 -d cluster 1 23 dag 19 herhaling 1 24 2e pinksterdag 25 26 27 zomervakantie
noemd ‘jonge risicokind’) door naar de aanvangsgroep van het speciaal (basis)onderwijs. Deze kinderen starten in de regel met kern 1 van Veilig stap voor stap. Andere kinderen stromen vanuit de kleutergroep van het reguliere basisonderwijs door naar de aanvangsgroep van het speciaal (basis)onderwijs. Voor al deze kinderen is het werken volgens een gestructureerde aanpak met de methode Veilig stap voor stap nieuw. Als de leerkracht die deze groep kinderen gaat begeleiden nieuw is, zal ook hij/zij moeten kennismaken met de materialen en gebruiksmogelijkheden van de methode. In de handleiding van kern 1 zit dan ook een geleidelijke opbouw waardoor zowel kinderen als leerkrachten geleidelijk groeien in het gebruik van deze methode.
dinsdag
woensdag
donderdag
dag 2 maan 1 dag 7 roos 3 dag 12 ik 2 dag 17 aan 2 dag 22 en 1 dag 27 toetsdag dag 2 teen 2 dag 7 neus 1 dag 12 buik 3 herfstvakantie dag 17 herhaling 2 dag 2 doos 2 dag 7 koek 1 dag 12 ijs 3 dag 17 herhaling 2 dag 2 huis 2 dag 7 bos 1 dag 12 tak 3 kerstvakantie kerstvakantie dag 17 herhaling 2 dag 2 reus 2 dag 7 riem 1 dag 12 bijl 3 dag 17 vuur 2
dag 3 maan 2 dag 8 vis 1 dag 13 sok 1 dag 18 aan 3 dag 23 en 2
dag 4 maan 3 dag 9 vis 2 dag 14 sok 2 dag 19 pen 1 dag 24 en 3
dag 3 teen 3 dag 8 neus 2 dag 13 oog 1 herfstvakantie dag 18 toetsdag dag 3 doos 3 dag 8 koek 2 dag 13 zeep 1 dag 18 toetsdag dag 3 huis 3 dag 8 bos 2 dag 13 hut 1 kerstvakantie kerstvakantie dag 18 toetsdag dag 3 reus 3 dag 8 riem 2 dag 13 hout 1 dag 18 vuur 3
dag 4 een 1 dag 9 neus 3 dag 14 oog 2 herfstvakantie
dag 2 geit 2 voorjaarsvakantie dag 7 pauw 1 dag 12 duif 3 dag 17 herhaling 2 dag 2 sch 2 dag 7 ng 1 dag 12 -d / -b 3 dag 17 mkmm 2 dag 22 herhaling 1 dag 26 herhaling 5 meivakantie
dag 3 geit 3 voorjaarsvakantie dag 8 pauw 2 dag 13 ei 1 dag 18 toetsdag dag 3 sch 3 dag 8 ng 2 dag 13 mmkm 1 dag 18 mkmm 3 dag 23 herhaling 2 dag 27 herhaling 6 meivakantie
dag 4 uil 1 voorjaarsvakantie dag 9 pauw 3 dag 14 ei 2
dag 2 nk 2 dag 7 ja zo nu 1 dag 12 mmkmm 3 dag 17 -d cluster 2 dag 20 herhaling 2
dag 3 nk 3 dag 8 ja zo nu 2 dag 13 verkleinwoord 1 18 -d cluster 3 dag 21 herhaling 3
dag 4 cht 1 dag 9 ja zo nu 3 dag 14 verkleinwoord 2 Hemelvaart dag 22 herhaling 4
dag 4 poes 1 dag 9 koek 3 dag 14 zeep 2 dag 4 weg 1 dag 9 bos 3 dag 14 hut 2 kerstvakantie kerstvakantie dag 4 jas 1 dag 9 riem 3 dag 14 hout 2 dag 19 herhaling 1
dag 4 hoofdletters 1 dag 9 ng 3 dag 14 mmkm 2 dag 19 samenstelling 1 dag 24 herhaling 3 dag 28 toetsdag meivakantie
vrijdag dag 5 roos 1 dag 10 vis 3 dag 15 sok 3 dag 20 pen 2 dag 25 herhaling 1 verhaal kern 2 dag 5 een 2 dag 10 buik 1 dag 15 oog 3 herfstvakantie verhaal kern 3 dag 5 poes 2 dag 10 ijs 1 dag 15 zeep 3 verhaal kern 4 dag 5 weg 2 dag 10 tak 1 dag 15 hut 3 kerstvakantie kerstvakantie verhaal kern 5 dag 5 jas 2 dag 10 bijl 1 dag 15 hout 3 dag 20 herhaling 2 verhaal kern 6 dag 5 uil 2 voorjaarsvakantie dag 10 duif 1 dag 15 ei 3 verhaal kern 7 dag 5 hoofdletters 2 dag 10 -d / -b 1 dag 15 mmkm 3 dag 20 samenstelling 2 dag 25 herhaling 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
meivakantie dag 5 cht 2 dag 10 mmkmm 1 dag 15 verkleinwoord 3 dag 23 toetsdag
Planning (regio midden)
1 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
lw
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
34 35 36 37 38 39 40 41
Materialen Kijk eerst naar het niveau waarop kinderen in de groep gaan werken. Het is aan te raden om groepen te maken van kinderen met min of meer gelijke onderwijsbehoefte. Een te grote versnippering in te veel instructieniveaus is een aanslag op kostbare instructietijd. Verdeel kinderen per leerkracht in maximaal twee instructiegroepen. In de volgende schema’s staat een overzicht van de materialen die bij elke kern kunnen/moeten worden gebruikt. Er is een schema voor groepsmateriaal en een schema voor leerlingmateriaal.
Groepsmateriaal bij de 12 kernen van Veilig stap voor stap Kern
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Gebruikswijzer
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Materialenkatern
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Handleiding per kern
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Ankermateriaal
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Wandplaten
8
5
5
5
6
5
2
2
Doos structureerstroken (LA)
X
X
X
X
X
X
Letterlijn
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Instructiekalender 1 (LA)
X
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
X
Instructiekalender 2 (LA) Klikklakknieboek (LA)
X
X
X
X
X
X
X
X
Lettermuur
X
X
X
X
X
X
X
X
Computerprogramma*
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Letterzetter*
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Woordzetter* Planbord
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Leerkrachtassistent
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Toetssite
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
= materiaal dat in een kern bruikbaar is
N.B.: Indien u over de Leerkrachtassistent beschikt,
cijfer
= aantal dat nodig is per kern
kunt u oefeningen met de letterlijn ook via de module
*
= differentiatiemateriaal
Letterlijn doen. Wij raden echter aan om ook altijd
LA
= bij gebruik van de Leerkrachtassistent
een letterlijn in de klas op te hangen.
vervalt dit materiaal
2 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
Leerlingmateriaal (basis) bij de 12 kernen van Veilig stap voor stap
Kern
1
2
Woordendoos
X
X
Letterdoos
3
4
5
6
7
X
X
X
X
X
8
9
10
11
12
Werkboekje Vsvs
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Leesboekje maan
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Veilig & vlot 1-3
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Veilig & vlot 4-6 Veilig & vlot 7-9 Veilig & vlot 10-12 Klikklakboekje
X
X
X
X
X
X
Klikklakclusterboekje
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Ringboekje maan 1-6**
X
X
X
X
X
X
X
Rinboekje maan 7-12**
X
X
X
X
X
X
X
Stickers bij ringboekje 1-6**
X
X
X
X
X
X
X
Stickers bij ringboekje 7-12** Leesserie Sterretjes
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Leesserie Maantjes
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
8
x
= materiaal dat nodig is per kind
cijfer
= aantal boekjes per kern
**
= differentiatiemateriaal waarvan een beperkt aantal voldoende is
Inrichting van de klas
2. Kies in de klas een plek voor het ankermateri-
Stem de inrichting van de klas zo praktisch mogelijk
aal. In kern 1 is dat een koffertje met prenten-
af op de gewenste leeromgeving voor de specifieke
boekjes. In kern 2, 3, 5, 6, 10, 11 en 12 zijn dat
groep kinderen. Een goed gebruik van de materialen
reuzenboeken. Bij kern 10 hoort een zakkenmu-
vraagt ook om een praktische inrichting van het lo-
seum en bij kern 12 een fotoboekje. In kern 4 is
kaal. Zo moet er ruimte zijn aan de wand om de wand-
er een doos met spelplaten en verhaalplaten. In
platen op te hangen en is een kast of tafel nodig voor
kern 7 en 9 is het een knieboek. In kern 8 is er
bijvoorbeeld de instructiekalender of het ankerboek.
een verteltheater.
Soms staan de tafels in groepjes, staat er een grote
3. Kijk waar de wandplaten een plek kunnen krij-
tafel centraal of zijn er hoeken met een bepaalde in-
gen. U kunt ze het beste ophangen met een spij-
richting.
kertje. Er zijn 38 wandplaten. Als er meerdere ni-
Hieronder volgt een aantal handige tips:
veaugroepen in de klas zijn, kan het nodig zijn
1. Bekijk de materialen die bij de kern horen en
alle wandplaten op te hangen. Anders is ruimte
geef ze een plek in de klas. Berg de overige ma-
voor ongeveer 20 wandplaten voldoende. De
terialen op.
wandplaten kunnen worden omgedraaid. Dat ge-
3 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
beurt op het moment waarop het woord onder de
nerondleiding op www.veiliglerenlezen.nl.
wandplaat niet meer zichtbaar hoeft te zijn.
10. Plaats het planbord op een plek waar het voor elk
4. Hang de letterlijn op een plek waar u op een han-
kind goed te zien is. Maak naamkaartjes via het
dige manier elke dag de volgorde van de letters
kopieerblad ‘Planbord naamkaartjes’ op de site
kunt veranderen. Omdat de letterkaartjes in de
en schuif ze in de naamkaarthoudertjes. Bekijk
verlengde instructie vaak worden gebruikt, is het
de plaatjes van de verschillende opdrachten en
handig om een tweede set binnen handbereik te
vul deze aan met eigen materiaal. Hiervoor zijn
leggen. Ondanks het feit dat in de Leerkrachtas-
blanco kaartjes aanwezig in de opbergdoos. Be-
sistent een letterlijn is opgenomen, raden wij u
kijk ook de onlinerondleiding bij het planbord op
aan om ook altijd een letterlijn in de klas op te
www.veiliglerenlezen.nl.
hangen.
11. Tijdens de fase van het zelfstandig werken en
5. De doos structureerstroken (voor kern 1-6) zet u
vervolgwerk geeft u aan een subgroepje verleng-
binnen handbereik tijdens de instructie. Als u be-
de instructie aan de instructietafel. Afhankelijk
schikt over de Leerkrachtassistent kan dit mate-
van de plek waar die instructie en het vervolg-
riaal vervallen, omdat oefeningen uitsluitend in
werk plaatsvinden, kunt u overwegen om een in-
de instructiefase worden gegeven en dit een mo-
structietafel in te richten. Bij meerdere instruc-
dule is in de Leerkrachtassistent.
tiegroepen in de klas is het prettig verlengde
6. Instructiekalender 1 (bij kern 1-6) en Instructie-
instructie aan een aparte tafel te geven. Andere
kalender 2 (bij kern 7-12) worden gebruikt bij de
groepen kunnen dan zelfstandig en ongestoord
klassikale instructie of groepsinstructie. Het is
verder werken. Ook bij een enkelvoudige ni-
handig om deze kalender een plek te geven op
veaugroep is het gebruik van een aparte instruc-
een kast, iets hoger dan ooghoogte van de kinde-
tietafel handig. Zo is er een duidelijk onderscheid
ren. Als u beschikt over de Leerkrachtassistent
tussen de groep die zelfstandig werkt en de
kan dit materiaal vervallen, omdat oefeningen
groep die nog extra instructie krijgt. Zet uw lap-
uitsluitend in de instructiefase worden gegeven
top tijdens de verlengde instructie op de instruc-
en dit een module is in de Leerkrachtassistent.
tietafel, met name voor de modules ‘Letters oefe-
Wel worden de zoekplaten in instructiekalender 1
nen’, ‘Letters flitsen’, ‘Woorden oefenen’ en
ingezet in de vervolgopdrachten, in combinatie
‘Woorden flitsen’.
met Post-itblaadjes. Hierbij zou instructiekalen-
12. Richt een boekenhoek in. In die boekenhoek mag
der 1 dus wel extra ingezet kunnen worden.
naar vrije keuze gelezen worden. De boekjes
7. De Lettermuur (bij kern 1-8) bestaat uit strengen
moeten overzichtelijk worden neergezet en toe-
die regelmatig door de kinderen gebruikt worden
gankelijk zijn voor alle kinderen. De inrichting
in het vervolgwerk. Zorg ervoor dat de strengen
van de boekenhoek moet een ontspannen sfeer
op werkhoogte van de kinderen hangen. In de
uitademen.
eerste kern heeft u 8 strengen nodig. Bij de eer-
13. Richt een lees/schrijfhoek in zodat kinderen op
ste letter van de nieuwe kern kan de letterstreng
een vaste plek kunnen gaan werken met lees/
van de vorige kern worden leeggemaakt en her-
schrijfopdrachten.
gebruikt. Voor vervolgactiviteiten is het soms handig om enkele extra lege strengen (2 of 3) bij de hand te hebben. Zet er een mand of doos bij
Voorbereiding
waarin allerlei spulletjes worden verzameld die
Voor een goede voorbereiding kunt u het volgende
een plek kunnen krijgen in de Lettermuur.
stappenplan gebruiken.
8. Het Klikklakknieboek wordt vooral gebruik in de
1. Lees de Gebruikswijzer (artikelen op www.veili-
instructiefase. Zet het binnen handbereik tijdens
grenlezen.nl).
de instructie. Bij gebruik van de Leerkrachtassi-
2. Lees de richtlijnen/werkvormen in de artikelen
stent is dit materiaal overbodig omdat dit een
‘Materialen’ en ‘Gebruik materialen Veilig leren
module is in de Leerkrachtassistent.
lezen bij Veilig stap voor stap’ (te vinden op www.
9. Zorg dat het computerprogramma van Veilig le-
veiliglerenlezen.nl).
ren lezen is geïnstalleerd. Voer de namen van de
3. Lees de inleiding van de handleiding van kern 1.
kinderen in. Geef het kind, afhankelijk van de ba-
4. Bereid het ankerverhaal voor.
sisinformatie een startniveau ‘maan’ of ‘ster’ (zie
5. Lees de eerste les van de kern: dag 1.
beschrijving computerprogramma in ‘Handlei-
6. Maak voldoende kopieën van de kopieerbladen
ding computerprogramma’). Bekijk de onli-
die u in de kern nodig heeft.
4 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
Voor kern 1:
deren met Veilig & vlot woordrijen oefenen waarin
– kopieerblad ‘naamkaartjes’ voor dagles 1 ‘ik’;
die leesmoeilijkheid voorkomt. De werkwijze van dit
– kopieën van de ‘ik-bladen’;
oefenen kan variëren. Afhankelijk van de mogelijk-
– eventueel kopieerblad ‘ik’ van een hoger niveau.
heden van de kinderen gaat dit zelfstandig oefenen
Voor alle kernen:
in tweetallen of alleen.
– de registratiebladen
Bij het oefenen met een leesmaatje kunt u hen leren
(zie www.veiliglerenlezen.nl);
hoe ze moeten omgaan met de rol van lezer en met de
– aanwijskaartjes voor het leesboekje en teksten
rol van luisteraar.
in het werkboekje.
Voor heel zwakke lezers vindt het oefenen vaak
7. Klikklakboekjes. Deze boekjes moeten in princi-
plaats in de verlengde instructie onder begeleiding
pe leeg zijn. De letters voor dit boekje worden
van de leerkracht. Maar ook deze groep kan op an-
gedurende kern 1 tot en met 6 gevuld met steeds
dere momenten van de dag zelfstandig oefenop-
een nieuw geleerde letter. In het begin (en bij een
drachten krijgen.
instap lager dan kern 6) hangen de kinderen ook de letters die ze in de periode voorafgaande aan deze startfase hebben geleerd in het boekje. Dat betekent dus dat het handig is om elk boekje een persoonlijk kenmerk te geven. Dat kan bijvoorbeeld een stickertje zijn. De letters die nog niet worden ingehangen, kunnen in een opbergsysteem worden bewaard. Het is handig om dit in de klas te zetten. 8. Tijdens de vervolgopdrachten krijgen de kinderen ook opdrachten die in de tekstblokjes onder de lijst met vervolgopdrachten staan. Een van die activiteiten is het maken van een poster. Daarvoor hebben de kinderen tijdschriften nodig. Leg een stapel tijdschriften in de klas klaar. 9. Maak kopieën van de registratiebladen en lees de toelichting bij de registratiebladen op www. veiliglerenlezen.nl. 10. Lettermuur. Zet een mand of doos klaar met voor-
Oefenen in tweetallen
werpen waarin de letters van de betreffende kern
De lezer moet altijd proberen om correct maar toch
voorkomen.
ook redelijk vlot de woorden te lezen. De luisteraar moet luisteren of alle woorden correct worden gele-
Werkvormen en activiteiten die vaak gebruikt worden in Veilig stap voor stap
zen. Laat twee kinderen voor de klas komen en geef ieder
In de fase van verwerking en verlengde instructie
een rol. Laat een rijtje lezen en bespreek de manier
wordt een beroep gedaan op routines. Dit zijn werk-
waarop het gelezen is. Was het te vlug? Was het ver-
vormen en activiteiten die vaak gebruikt worden. In
staanbaar? Hoorde je foutjes? Hoe kun je het beste
de handleiding bij kern 1 worden deze werkvormen
reageren als luisteraar? Belangrijk is dat de luiste-
en activiteiten stapsgewijs geïntroduceerd. Hieron-
raar na elk rijtje even het lezen benoemt: ‘Je maakte
der staan praktische tips bij het introduceren van
een foutje/geen enkel foutje.’ ‘Ik kon het goed/niet
deze routines.
goed verstaan.’ ‘Je hebt de woordjes goed en snel gelezen.’ Laat hen vervolgens het volgende rijtje lezen
Werkwijze Veilig & vlot
en kijk of ze goed op elkaar reageren. Laat na elk rij-
Veilig & vlot wordt vanaf dag 15 (sok-dag 3) elke dag
tje de beurt wisselen.
gebruikt tijdens het zelfstandig werken. Het materi-
Laat vervolgens de hele klas in tweetallen oefenen.
aal wordt ook gebruikt in de verlengde instructie,
Steeds begint het ene kind; het andere kind luistert
maar dan onder begeleiding van de leerkracht. Kin-
en geeft feedback. Na elk rijtje wisselt de beurt. Be-
deren die er zelfstandig mee gaan oefenen moeten
spreek na de eerste ronde hoe het ging. Bij wie ging
leren hoe dit oefenen in z’n werk gaat. Nadat de nieu-
het goed? Vraag niet welk kind foutloos las, maar in-
we leesmoeilijkheid is geïntroduceerd, gaan de kin-
fomeer alleen naar de samenwerking. Herhaal dit en
5 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
laat nu het andere kind beginnen. Bespreek met de
wijst u voor deze eerste zelfstandige vervolgop-
groep hoe het deze keer ging.
dracht een leerling aan die de werkwijze kent en kan
Observeer de groep en noteer welke kinderen nog
assisteren. Laat het kind het de keer daarna alleen
moeite hebben met deze werkwijze. U kunt deze kin-
proberen.
deren eventueel de volgende dag in een kleine groep opnieuw instrueren. Individueel oefenen Zorg ervoor dat kinderen weten waarom ze oefenen. Vertel dat ze daarmee hun eigen leesniveau kunnen verbeteren. Bij de toets van Veilig & vlot aan het eind van de kern zal dat blijken. Koppel een beloningssysteem aan deze toets. U kunt hiervoor het Veilig & vlot-diploma gebruiken.
Werkwijze ringboekje Plan op de tweede dag een extra instructiemoment voor de werkwijze van het ringboekje. Deze werkwijze is uitgewerkt in een gevisualiseerd stappenplan op het kopieerblad ‘Ringboekje: stappenplan’. Dit kopieerblad kunt u downloaden via de website www. veiliglerenlezen.nl. Maak voor elk kind een kopie van dit stappenplan. Zorg dat elk kind een stickervel heeft van de betreffende kern. Maak ook een kopie van kopieerblad ‘Ringboekje: stramienblad schrijven bij kern 1-6’ als u ervoor kiest om de kinderen de woorden te laten schrijven of kopieerblad ‘Ringboekje: stramienblad stempelen’ als u ervoor kiest om de woorden te laten stempelen.
Als u de registratiebladen gebruikt, leert u de kinde-
Leg vervolgens de stappen uit die horen bij de werk-
ren ook hoe ze na afloop dit onderdeel moeten aan-
wijze:
kruisen. Verderop in dit artikel vindt u tips over het
1. Het kind leest de woorden in relatie met de
werken met de registratiebladen.
plaatjes.
Werkwijze computerprogramma
2. De pagina met de woorden wordt naar achteren gevouwen, het kopieerblad wordt in het boekje
Probeer een moment te vinden tijdens het zelfstan-
geschoven. De hokjes waar de stickers moeten
dig werken om de kinderen wegwijs te maken in de
komen bevinden zich rechts van het blad.
werkwijze met het computerprogramma. Begeleid
3. Het kind schrijft of stempelt het woord dat hoort
een groepje kinderen de eerste keer dat ze inloggen.
bij het plaatje op het kopieerblad.
Leg het gebruik van ‘afroeplijst’ of ‘werken met een
4. Het kind controleert de woorden en verbetert
groepslijst’ uit. Zorg dat de kinderen een ‘beurten-
eventueel de woorden die fout waren.
kaart’ hebben met een picto dat correspondeert met
5. Het ringboekje wordt weggelegd/dichtgemaakt.
hun inlogpicto of dat er een lijst hangt met de namen
6. Het kind leest zijn eigen woorden nu terug en
en de daarbij behorende picto’s. Volg de eerste erva-
plakt het bijbehorende stickertje op.
ringen met het programma. Wijs de kinderen op het
7. Het kind controleert met behulp van het ring-
gebruik van de luidspreker en Zoem.
boekje.
Werken met het planbord Gebruik voor het visualiseren van de verschillende
Leer de kinderen hoe u het planbord van Veilig stap
stappen het stappenplan. Door deze werkwijze een
voor stap wilt gebruiken. Geef na de werkinstructie
keer te oefenen kunnen de kinderen de volgende keer
van een les duidelijk op het planbord aan welke op-
dat dit materiaal bij de vervolgopdrachten aan bod
drachten verplicht zijn en welke opdrachten ze zelf-
komt deze opdracht zelfstandig doen. Eventueel
standig mogen doen. De rode opdrachten (werkboek-
6 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
je en Veilig & vlot vlot) zijn altijd verplicht. De opdrachten
Ten slotte
van het zelfstandig werken en vervolgopdrachten
Het komt vaak voor dat een kind juist gedurende het
staan daarna genoemd. Als een van deze opdrachten
schooljaar overstapt naar het speciaal (basis)onder-
verplicht is, zet u daar een picto bij dat aangeeft:
wijs. Afhankelijk van de onderwijsbehoefte van dat
‘verplichte opdracht’.
kind zal hij dan ergens in een van de andere kernen instappen. Deze situatie kan zich voordoen, maar we wijzen er hier nogmaals op dat een te grote spreiding van instructieniveaus moet worden voorkomen. Ook dan is het goed om naar de bovenstaande aandachtspunten te kijken.
Werken met de registratiebladen Indien u gebruik wilt maken van de registratiebladen is het handig om de werkwijze bij het invullen van de registratiebladen uit te leggen in combinatie met de uitleg van het planbord. Op de website vindt u bij de registratiebladen tevens een toelichting bij het gebruik van deze bladen. naam: kern 1
ik
1
maan roos vis
2 3
7
4
aan pen en
m
m r
8
10
11
r
12 13
15
16
v
18
19
ik sok
6
m blok 0 1.4
i
21 22
23
24
1
2
26 27
28
29
3
4
31 32
33
34
5
6
36
37 38
39
7
8
9
10
s
1 s
aa p
kern 1
aan
p
en toetsblok
1.18
r
r
v
v
i
i
2
s
s
5
aa
aa
p
p
e
e
6
pen
e
m
9
10
9
10
toetsdag Veilig stap voor stap • Registratieblad kern 1
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl
7 Veilig stap voor stap Praktische zaken voor een goede start
© Uitgeverij Zwijsen B.V. - www.veiliglerenlezen.nl