Praktische handvatten om sociale veiligheid op scholen te vergroten

Praktische handvatten om sociale veiligheid op scholen te vergroten

18 februari workshops ∞ lezingen ∞ netwerken

18 februari

Programma Programma

Keuzeworkshops

Plenaire bijdragen

Locatieoverzicht Souterrain

1e verdieping

Begane grond

2e, 4e, 5e verdieping

Op Koers! ∞ 18 februari 2016

2

Programma

9.00 – 9.30

Registratie, Foyer

u

Ontvangst met koffie/thee, Rondeelzaal u 9.30 – 9.45

Welkom, Rondeelzaal

u

Stichting School & Veiligheid

9.45 – 10.15

10.15 – 10.30

Het belang van airbags en lessen in vreedzaam vechten Dr. Stijn Sieckelinck, Universiteit Utrecht

u

Praktijkverhaal Jolanda Hogewind, directeur Calvijn College

u

Van samen werken naar samenwerken Jos Derksen, schooladvies en -coaching

u

11.00 – 11.15

Pauze, Rondeelzaal

u

Plenaire bijdragen

11.15 – 12.15

Theater: Sociale veiligheid in uw praktijk Trainersgroep Wilde Kastanje

u

Keuzeworkshop Ronde 1

12.15 – 13.15

Lunch, Foyer Materialenmarkt, Rondeelzaal

u u

Keuzeworkshop Ronde 2

13.15 – 14.30

Eerste workshopronde

u

14.30 – 14.45

Pauze bij de workshopzalen

10.30 – 11.00

14.45 – 16.00 Tweede workshopronde

u

16.00 – 16.30 Netwerkborrel, Foyer

u

Programma


3

Dr. Stijn Sieckelinck Universiteit Utrecht

Dr. Stijn Sieckelinck studeerde sociale en wijsgerige pedagogiek aan de Katholieke Universiteit Leuven. Sieckelinck is als onderzoeker en docent verbonden aan de vakgroep Pedagogiek van de Universiteit Utrecht en houdt zich bezig met maatschappelijke opvoedingsvraagstukken die van grote invloed kunnen zijn op het welzijn van kinderen en jongeren. Hij publiceert over burgerschapsvorming, radicalisering en nieuwe vormen van pedagogisch gezag. Sieckelinck promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam met zijn proefschrift Het beste van de jeugd, een wijsgerigpedagogisch perspectief op jongeren en hun ideal(ism)en. Een jaar later verscheen Idealen op drift, een pedagogische visie op radicalisering van jongeren in samenwerking met prof. dr. Micha de Winter en prof. dr. Marion van San; gevolgd door Onbevoegd Gezag, hoe burgers zelf de gezagscrisis aanpakken. Zijn laatste werk is Formers & Families, een studie naar voormalig radicalen. Daarin wordt radicalisering neergezet als een ontspoorde zoektocht naar identiteit en hoe het ontwikkelen van idealen een essentieel onderdeel is van de opvoeding en scholing.

Programma Plenaire bijdragen Keuzeworkshop Ronde 1 Keuzeworkshop Ronde 2


4

Jolanda Hogewind Directeur Calvijn College (Amsterdam)

Jolanda Hogewind is directeur van het Calvijn College, een vmbo school voor basis/kader en mbo-2 in Amsterdam Nieuw West. Ze stond aan de basis van de vormgeving- en realisatie van de nieuwbouw van het Calvijn College met Sporthal welke sinds november realiteit is. In het nieuwe gebouw is de verbeelding van een concept te vinden waarin leren, ondernemen, veiligheid, en verbinding met de buiten wereld centraal staan. Investeren in mogelijkheden en kansen, een positief leerklimaat, gezondheid , verbinden met de arbeidsmarkt en omgeving en doorstoom naar een geschikte vervolgopleiding zijn belangrijke speerpunten van het Calvijn College. In 2014 won Jolanda Hogewind de penning Sportraad Amsterdam. Onlangs won het Calvijn de 2e prijs sportiefste VO school van Amsterdam 2016. De school komt van ver en het is gelukt om met een doordacht en uitgewerkt concept, waarin sociale veiligheid voorwaardelijk is, op allerlei fronten succesvol te zijn.



5

Jos Derksen

Na zijn opleiding tot onderwijzer studeerde Jos Derksen pedagogiek met als afstudeerrichting onderwijskunde aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Hij werkte bijna 30 jaar als onderwijsadviseur en coördinator schoolbegeleiding in de regio Tilburg en omgeving. Hij werkte voor het basis-, speciaal- en voortgezet onderwijs en was nauw betrokken bij de implementatie van ‘Weer samen naar school’, gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid en het kansenbeleid. In dat verband ondersteunde hij zowel scholen als besturen en gemeenten. Van 2006 tot 2012 was hij beleidsmedewerker bij het Samen werkingsverband Voortgezet Onderwijs Midden-Brabant. In die functie werkte hij aan de versterking van de zorgstructuur op schools- en bovenschools niveau. Vanuit dat samenwerkings verband was hij o.a. nauw betrokken bij de inrichting van het veiligheidsbeleid in de regio (convenant De Veilige School) en was hij contactpersoon voor het Veiligheidshuis.


Ook was hij lid van het bestuur van de Vereniging Platform Samenwerkingsverbanden Voortgezet Onderwijs en hij nam deel aan diverse kennisnetwerken van de VO-Raad. Vanaf 2012 werkt hij als onderwijsadviseur en coach en was hij betrokken bij de ontwikkeling van Ondersteuningsplannen voor enkele samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Momenteel is hij onafhankelijk voorzitter van enkele commissies voor toelaatbaarheid passend onderwijs.


6

Plenaire Workshop Trainersgroep Wilde Kastanje

Aan de hand van een concrete casus onderzoekt Trainersgroep Wilde Kastanje met u op interactieve wijze het thema sociale veiligheid op school. Wij nodigen u uit mee te kijken met een medewerker van een middelbare school die op haar school signalen waarneemt van onveiligheid. In haar aanpak stuit zij op dilemma’s. Vanuit uw eigen praktijk geeft u de acteurs input hoe met die dilemma’s om te gaan en hoe een signaal van onveiligheid juist als kans kan worden benut om met elkaar een levendig sociaal veilig klimaat te scheppen. Trainersgroep Wilde Kastanje geeft trainingen door het hele land aan professionals die werkzaam zijn op scholen, in de welzijnssector en zorg. Er wordt op de vloer, met behulp van trainers/acteurs, een werkplaats gecreëerd waarbij de deel nemers de gelegenheid krijgen om verschillende manieren van aanpak uit te proberen en van en met elkaar te leren.



7

Keuzeworkshops Ronde 1 Maatschappelijke onrust in de school

u

Politieke en maatschappelijke onrust in de wereld om ons heen dringt ook de school binnen: polarisatie in de klas of op het schoolplein, zorg om uitreizende jongeren, vluchtelingen problematiek die soms voor verdeeldheid zorgt, incidenten of schokkende gebeurtenissen in de omgeving van de school. Welke rol ziet u voor uzelf in dit samenspel? In deze workshop verkennen we de ruimte en grenzen voor de school die een stevig baken voor jongeren wil zijn in een roerige samenleving. Ine Spee, Stichting School & Veiligheid

De synergie van zorg en sociale veiligheid

u

Het organiseren van sociale veiligheid betekent ook het scheppen van de juiste voorwaarden. De school maakt deel uit van een groter netwerk voor sociale veiligheid. In deze workshop wordt verkend welke bijdrage u concreet kun leveren aan sociale veiligheid. Hoe ziet uw rol eruit en hoe verhoudt die zich tot de andere partijen? Welke mogelijk heden zijn er preventief om de sociale veiligheid op school te bevorderen? Op welke wijze kunnen de interne en de externe partijen hierbij betrokken worden? Ervaringen over samen werking tussen ouders, leerlingen en medewerkers worden gedeeld en u maakt kennis met de ‘plattegrond’ van de belangrijkste partners extern, zoals politie, jeugdzorg, gemeente en maatschappelijk werk.


Michiel Jansen en Leon Meijs, Factor Veiligheid


8

Pedagogisch vakmanschap: sturen op sociale veiligheid begint in de klas

u

Leerlingen zeggen vaak dat ze bij de ene leraar meer leren dan bij de andere. Dergelijke uitspraken wijzen niet alleen naar didactische, maar ook naar pedagogische kwaliteiten van leraren. Leerlingen geven aan dat juist de dagelijkse interactie met een leraar en de interactie onderling tussen leerlingen, heel bepalend is voor hun zin en wil om te leren. Het maken van verbinding met leerlingen individueel en als groep en het creëren van een uitdagend en tegelijk sociaal veilig leerklimaat betreft pedagogisch vakmanschap. In deze workshop gaan we koersen op sociale veiligheid in de klas en het versterken van het pedagogisch vakmanschap. Hoe zorgt de school ervoor dat docenten zich hierin kunnen ontwikkelen? Welk leiderschap is daarvoor nodig? Hoe kan de docent zichzelf neer zetten als pedagoog en verschillende stadia van groepsvorming positief beïnvloeden? Otto de Loor, APS en Universiteit Utrecht

Leerlingen als sparring partners voor anti-pestbeleid

Programma

u

“Op school vinden ze dat jíj als leerling naar iemand toe moet gaan. Maar waarom komen ze niet naar ons toe?” Jordy Buijs, 17 jaar, o.a. ProjectP. “Mijn oude school heeft net een nieuw schoolveiligheidsbeleid getekend. Ik was erbij, omdat geen leerling mee hoeft te maken wat ik heb doorstaan.” Cathalina Cascais, 18 jaar Een school heeft de wettelijke verplichting taken voor het coördineren van anti-pestbeleid bij een medewerker te beleggen en te zorgen voor een aanspreekpunt voor leerlingen en ouders. In deze workshop maakt u kennis met een originele aanpak om met de invloed en ideeën van leerlingen het schoolveiligheidsbeleid aan te scherpen: niet voor spek en bonen, maar met daadwerkelijke invloed op de preventie en interventie bij pesten. Het zijn uw leerlingen die weten wat er speelt.

Plenaire bijdragen Keuzeworkshop Ronde 1 Keuzeworkshop Ronde 2

Bamber Delver, Nationale Academie voor Media en Maatschappij


9

Gedragen gedrag

u

Schoolmedewerkers hebben een voorbeeldfunctie, maar welk gedrag leeft u voor? Waar staat de school voor? Hanteert uw collega dezelfde waarden en normen? Handelt uw collega hetzelfde richting leerlingen? In deze workshop staan we stil bij één van de sleutels voor sociale veiligheid: een gezamenlijk ontwikkelde en gedragen visie en gedrags regels. U maakt uitgebreid kennis met Gedragen Gedrag, een hulpmiddel voor onderwijsteams om op een laagdrempelige manier met elkaar in gesprek te gaan over gewenst en ongewenst gedrag en te komen tot afspraken en regels. Alle neuzen één kant op! Lynn Louwe en Bianca van Os, Stichting School & Veiligheid

De school als veilige haven: ook in het voortgezet onderwijs!

u

Eenzaamheid, pesten en isolatie kunnen grote problemen zijn in het voortgezet onderwijs. De systematiek van bijna elk lesuur een andere klas maakt het lastig om leerlingen echt te leren kennen. Op sommige scholen zien docenten een paar honderd leerlingen per week. Leerlingen hebben een veilige haven nodig om te kunnen leren. Als je gepest wordt, vaak problemen met de docenten hebt of kampt met zoiets als faalangst of prestatiedruk, wordt je hersencapaciteit in de beslag genomen door zorgen en is er geen ruimte over om je op de stof te concentreren. Deze workshop geeft u kennis, inspiratie en praktische ideeën om deze processen in uw school verder vorm te geven.


Ingrid Nagtzaam, Merlijn Wentzel & Natasja de Kroon, de Geluksvogels


10

(Toe)zicht op de beleving van sociale veiligheid

u

“Het bevoegd gezag monitort de sociale veiligheid van leer lingen op school. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een instrument dat een representatief en actueel beeld geeft van de sociale veiligheid op school. De monitor moet de school en de inspectie inzicht kunnen geven in hoe het is gesteld met de sociale veiligheid van leerlingen op school.” De wet verplicht scholen te monitoren hoe het is gesteld met de sociale veiligheid op school en op basis daarvan zo nodig vroegtijdig maatregelen tot verbetering te treffen. In deze workshop wisselt u met elkaar van gedachten over hoe u zicht krijgt op de veiligheidsbeleving van leerlingen. Verkend wordt hoe de inspectie hierop toeziet en aansluit bij gegevens die scholen in het kader van hun veiligheidsbeleid verzamelen. Jans Haandrikman, Inspectie van Onderwijs

Programma

Systemisch perspectief op sociale veiligheidu Een systemisch perspectief toont de complexiteit van sociale veiligheid op school. Als ergens op een niveau een radertje in beweging wordt gezet, beïnvloedt dat het hele systeem. De machine zou overal ‘aangezet’ kunnen worden. Alleen, mensen zijn geen machines… In deze workshop wordt u meegenomen in keuzes die te maken zijn op micro-, meso-, en macroniveau. Keuzes die helpen om positie te bepalen en van daar uit richting te geven aan sociale veiligheid op uw school.


Annemiek Broersen en Anja Ossenblok, Seminarium voor Orthopedagogiek en Instituut Archimedes, Hogeschool Utrecht


11

Keuzeworkshops Ronde 2 Maatschappelijke onrust in de school

u

Politieke en maatschappelijke onrust in de wereld om ons heen dringt ook de school binnen: polarisatie in de klas of op het schoolplein, zorg om uitreizende jongeren, vluchtelingen problematiek die soms voor verdeeldheid zorgt, incidenten of schokkende gebeurtenissen in de omgeving van de school. Welke rol ziet u voor uzelf in dit samenspel? In deze workshop verkennen we de ruimte en grenzen voor de school die een stevig baken voor jongeren wil zijn in een roerige samenleving. Ine Spee, Stichting School & Veiligheid

Pedagogisch vakmanschap: sturen op sociale veiligheid begint in de klas

Programma

u

Leerlingen zeggen vaak dat ze bij de ene leraar meer leren dan bij de andere. Dergelijke uitspraken wijzen niet alleen naar didactische, maar ook naar pedagogische kwaliteiten van leraren. Leerlingen geven aan dat juist de dagelijkse interactie met een leraar en de interactie onderling tussen leerlingen, heel bepalend is voor hun zin en wil om te leren. Het maken van verbinding met leerlingen individueel en als groep en het creëren van een uitdagend en tegelijk sociaal veilig leerklimaat betreft pedagogisch vakmanschap. In deze workshop gaan we koersen op sociale veiligheid in de klas en het versterken van het pedagogisch vakmanschap. Hoe zorgt de school ervoor dat docenten zich hierin kunnen ontwikkelen? Welk leiderschap is daarvoor nodig? Hoe kan de docent zichzelf neer zetten als pedagoog en verschillende stadia van groepsvorming positief beïnvloeden?


Otto de Loor, APS en Universiteit Utrecht Op Koers! ∞ 18 februari 2016

12

Ouders: van informeren naar samenwerken u Zorgen voor een veilig schoolklimaat vraagt om een nietvrijblijvende samenwerking met ouders. In deze samen werking nemen leraren én ouders hun gezamenlijke verantwoordelijkheid en zijn de verwachtingen die de school van ouders heeft hoog. In deze workshop verkennen we hoe u een dergelijke samenwerking met ouders op het thema sociale veiligheid voor elkaar krijgt. U maakt kennis met het concept Ouderbetrokkenheid 3.0: van informeren naar samenwerken. U ontvangt praktische handvatten en tips. Bert Wienen, CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Gedragen gedrag

u

Schoolmedewerkers hebben een voorbeeldfunctie, maar welk gedrag leeft u voor? Waar staat de school voor? Hanteert uw collega dezelfde waarden en normen? Handelt uw collega hetzelfde richting leerlingen? In deze workshop staan we stil bij één van de sleutels voor sociale veiligheid: een gezamenlijk ontwikkelde en gedragen visie en gedragsregels. U maakt uitgebreid kennis met Gedragen Gedrag, een hulpmiddel voor onderwijsteams om op een laagdrempelige manier met elkaar in gesprek te gaan over gewenst en ongewenst gedrag en te komen tot afspraken en regels. Alle neuzen één kant op!


Lynn Louwe en Bianca van Os, Stichting School & Veiligheid


13

De school als veilige haven: ook in het voortgezet onderwijs!

u

Eenzaamheid, pesten en isolatie kunnen grote problemen zijn in het voortgezet onderwijs. De systematiek van bijna elk lesuur een andere klas maakt het lastig om leerlingen echt te leren kennen. Op sommige scholen zien docenten een paar honderd leerlingen per week. Leerlingen hebben een veilige haven nodig om te kunnen leren. Als je gepest wordt, vaak problemen met de docenten hebt of kampt met zoiets als faalangst of prestatiedruk, wordt je hersencapaciteit in de beslag genomen door zorgen en is er geen ruimte over om je op de stof te concentreren. Deze workshop geeft u kennis, inspiratie en praktische ideeën om deze processen in uw school verder vorm te geven. Natasja de Kroon, de Geluksvogels

(Toe)zicht op de beleving van sociale veiligheid

u

“Het bevoegd gezag monitort de sociale veiligheid van leerlingen op school. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een instrument dat een representatief en actueel beeld geeft van de sociale veiligheid op school. De monitor moet de school en de inspectie inzicht kunnen geven in hoe het is gesteld met de sociale veiligheid van leerlingen op school.”


De wet verplicht scholen te monitoren hoe het is gesteld met de sociale veiligheid op school en op basis daarvan zo nodig vroegtijdig maatregelen tot verbetering te treffen. In deze workshop wisselt u met elkaar van gedachten over hoe u zicht krijgt op de veiligheidsbeleving van leerlingen. Verkend wordt hoe de inspectie hierop toeziet en aansluit bij gegevens die scholen in het kader van hun veiligheidsbeleid verzamelen. Jans Haandrikman, Inspectie van Onderwijs


14

Grenzen kennen & grenzen bewaken

u

Elke schoolmedewerker heeft een veiligheidsbevorderend pedagogische taak jegens leerlingen. Daarnaast heeft elke school een aantal functionarissen die in hun takenpakket begeleidende taken hebben als het gaat om het welzijn en de veiligheidsbeleving van leerlingen. Denk aan de mentor, leerlingbegeleider, zorgcoördinator en de vertrouwens persoon. In deze workshop gaat u naar aanleiding van een aantal praktijkvoorbeelden bekijken hoe de school de begeleidende taak kan verdelen onder alle betrokkenen. Giti Ban, Stichting School & Veiligheid



15

Begane grond Begane grond

Receptie ENTREE

L

wc L

Rondeelzaal

wc

L P.1

P.2 ENTREE PARKEER PLAATS

P.3

P.4

L = Lift P.1 t/m P.4 = zalen

Plenair programma & materialenmarkt: Rondeelzaal

Begane grond Souterrain 1e verdieping 2e, 4e, 5e verdieping


16

Souterrain Souterrain

wc Garderobe

L

Foyer

Inschrijf balie

wc r

Ba

S.1

S.2

S.3 L = Lift S.1 t/m S.3 = zalen

Begane grond

Lunch: Foyer Netwerkborrel: Foyer

Souterrain 1e verdieping 2e, 4e, 5e verdieping


17

1e verdieping 1e verdieping

wc

wc

1.5

L L

wc L 1.1

1.2

1.3

1.4 L = Lift 1.1 t/m 1.5 = zalen

Ronde 1

u Pedagogisch vakmanschap: sturen op sociale veiligheid begint in de klas: 1.3-1.4 u (Toe)zicht op de beleving van sociale veiligheid: 1.5 u Maatschappelijke onrust in de school: 1.1-1.2

Begane grond Souterrain 1e verdieping 2e, 4e, 5e verdieping

Ronde 2

u Pedagogisch vakmanschap: sturen op sociale veiligheid begint in de klas: 1.3-1.4 u (Toe)zicht op de beleving van sociale veiligheid: 1.5 u Maatschappelijke onrust in de school: 1.1-1.2


18

2e, 4e, 5e verdieping 2e verdieping

Ontmoetingsruimte

2.1 L = Lift

wc

2e verdieping 2.1 = zaal

L L 4e verdieping

4.2 4.3

4.1

wc

L = Lift 4e verdieping 4.1 t/m 4.3 = zalen

L L 5e verdieping

Begane grond

5.2 5.3

5.1

wc 5.4

L

L = Lift

Souterrain

5e verdieping 5.1 t/m 5.4 = zalen

1e verdieping

L Ronde 1

u Leerlingen als sparring partners voor anti-pestbeleid: 5.1 u Gedragen gedrag: 2.1 u De school als veilige haven: ook in het voorgezet onderwijs!: 4.1 u Systemisch perspectief op sociale veiligheid: 4.2 u De synergie van zorg en sociale veiligheid: 5.2

2e, 4e, 5e verdieping

Ronde 2

u Gedragen gedrag: 2.1 u De school als veilige haven: ook in het voorgezet onderwijs!: 4.1 u Grenzen kennen & grenzen bewaken: 5.2 u Ouders: van informeren naar samenwerken: 5.1


19

Praktische handvatten om sociale veiligheid op scholen te vergroten

Recommend Documents