18-6-2008
Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten Edwin de Vries 3 juni 2008
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
Waarom Architectuur bij Gemeenten? Praktische aanpak Invulling Gemeente Amersfoort Ontwikkeling Gemeente Architectuur
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
2
1
18-6-2008
Waarom Architectuur bij Gemeenten? Wettelijke verplichtingen, zoals: – – – –
Basisregistraties Omgevingsvergunning Ketensamenwerking (Suwi-keten: DKD) Hergebruik beschikbare informatie
Verbetering dienstverlening: – –
Klant centraal stellen met servicegerichte aanpak 65% digitale dienstverlening
Efficiëntere bedrijfsvoering: – –
Optimalisatie werkprocessen Hergebruik van informatie Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
3
De gemeente als één overheidsorganisatie Front Office
Back Office
burger
bedrijf Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
4
2
18-6-2008
Bedrijfsinrichting – Front Office Centrale gebruik van kanalen (balie, post, website, e-mail, telefonie)
Producten & diensten beschikbaar in verschillende kanalen (media afhankelijk) Klant contact centrum (60 tot 80% vragen afhandelen)
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
5
Bedrijfsinrichting – Back Office Digitalisering processen & documenten Hergebruik beschikbare gegevens (lokaal en landelijk) Herinrichting procesarchitectuur: zaakgericht –
Zaak centraal in dienstverlening en bedrijfsvoering
–
Zaakgericht afhandeling en inrichting processen
–
Zaakafhandeling onafhankelijk van initiërend kanaal
–
Vaak meerdere bedrijfsfuncties noodzakelijk voor afhandeling zaak
–
Service gerichte bedrijfsfuncties (intern en extern)
Organisatie verandering –
Anders denken, Anders doen Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
6
3
18-6-2008
Definitie Enterprise Architectuur Architectuur is een ontwerp dat: – de samenhang duidelijk maakt tussen producten, processen, organisatie, informatievoorziening en technische infrastructuur van een organisatie – is gebaseerd op een visie en bepaalde expliciete uitgangspunten, principes en voorkeuren – bestaat uit modellen en onderliggende principes – kaders en richtlijnen levert voor het ontwerpen en realiseren van producten, processen, organisatie, informatievoorziening en infrastructuur Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
7
Praktische Aanpak
4
18-6-2008
Wettelijke verplichtingen Collegeprogramma Missie & Visie Strategie Gemeente Strategie Gemeentelijk informatiebeleid informatiebeleid Gemeentelijk GemeenteArchitectuur Architectuur Gemeente
……. …….
Etc. Etc.
Belastingen Belastingen
Uitkeringen Uitkeringen
Subsidies Subsidies
Omgevings Omgevings vergunning vergunning
Beleidsvelden Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
9
Beschikbare middelen EGEM (ICTU) – Architectuurmodellen – GEMMA NORA (ICTU) Landelijke programma’s Eigen (gemeentelijke) kennis en procesafspraken – Besluitvormingsprocessen – Projectmatig werken – Etc. Commerciële architectuurmethoden Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
10
5
18-6-2008
Praktische invulling (1) Gemeentelijk informatiebeleid Gemeente Architectuur – Architectuurvisie – Raamwerk – Kaders en richtlijnen
Handboek Architectuur
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
11
Gemeentelijk Informatiebeleid Business
Informatie/ICT
Business strategie
Beleidsuitgangspunten
Architecturen
Speerpunten
Projecten Producten en Informatietechnologie diensten Processen & Informatiehuishouding organisatie Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
12
6
18-6-2008
Novius Architectuur Raamwerk
Netwerken
Platformen
Databases
Middelware
Technologie infrastructuur
Applicatiecomponenten
Applicaties
Logisch Informatie Systeem
Objecten/ Gegevens
Informatie voorziening
Mensen/ Organisatie
Besturing
Processen
Bedrijfsfuncties
Processen & Organisatie
Media
Distributiekanalen
Producten/ Diensten
Markten/ Klanten
Producten & Diensten
Services
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
13
Referentiearchitectuur (NORA) Beheer Beveiliging
Wie
Wat
Hoe
Organisatie
Diensten Producten
Processen
Informatie architectuur
Medewerkers Applicaties
Berichten Gegevens
Informatieuitwisseling
Technische architectuur
Technische Componenten
Gegevensopslag
Netwerk
Bedrijfs architectuur
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
14
7
18-6-2008
Praktische invulling (2) Proces: Werken onder Architectuur – Ontwikkeling vanuit bedrijfsstrategie – Ondersteuning bij nieuwe ontwikkelingen – Project Start Architectuur – Architectuur toets – Management Letter t.b.v afwijkingen Architecten – Gemeente Architect = Bedrijfsarchitect – Specialisten (informatiearchitect, productontwikkelaar, infrastructuurspecialist)
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
15
Besturing en inrichting
Nieuwe ontwikkelingen
Ontwikkelen zonder Architectuur
Bedrijfsoplossingen Ontwikkelen onder Architectuur
Strategische Dialoog Architectuur Services
Bedrijfsoplossingen
Architectuur processen
Dynamisch Gemeente Architectuur Architectuur Beheer Beveiliging
Wie
Wat
Hoe
Bedrijfs architectuur
Organisatie
Diensten Producten
Processen
Informatie architectuur
Medewerkers Applicaties
Berichten Gegevens
Informatieuitwisseling
Technische GegevensNetwerk componenten opslag Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 16
Technische architectuur
8
18-6-2008
Amersfoortse Architectuur
Doelstelling Amersfoortse Architectuur Ontwikkeling vanuit één gemeentebrede visie Structuur en inzicht bieden voor: –
Invulling wettelijke verplichtingen
–
Ontwikkeling dienstverlening
–
Verhoging efficiency bedrijfsvoering
–
Eenduidigheid naar de klant
Kaders voor de inrichting van informatievoorziening Uniformiteit in aanpak Ondersteuning projecten op inhoud Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
18
9
18-6-2008
Uitgangspunten Amersfoortse Architectuur Volgt landelijk beleid en wetgeving Stelt prioriteit op digitalisering van de dienstverlening en werkprocessen om e-dienstverlening mogelijk te maken Realiseert eenmalige opslag en meervoudig gebruik van gegevens (geautomatiseerd) Standaardiseert in architectuur, techniek, werkwijze en functionaliteit Treft gemeentebrede informatiseringsvoorzieningen met als doelstelling gemeentebreed gebruik (met bijbehorend gemeentebreed beheer) Gaat uit van standaard producten en niet van maatwerk of (eigen) ontwikkeling Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
19
Situatie Gemeente Amersfoort Huidige situatie: Geen centrale sturing op producten/diensten Proces en organisatie ontwikkeling sector gericht Meerdere balies, telefoonnummers, deel websites Ontwikkeling: Actieplan Dienstverlening “Attent Amersfoort” Korte termijn: KCC light als opmaat voor KCC Architectuur volgt deels bottom-up benadering Implementatie Microsoft Platform (Sharepoint) Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
20
10
18-6-2008
De gemeente als één overheidsorganisatie Processen / functies
Klantcontacten
Data-opslag
burger Koppeling
Koppeling
bedrijf
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
21
De gemeente als één overheidsorganisatie Servicebus: onderlinge gegevensuitwisseling binnen de e-overheid Kadaster
Onderwijs Zaken
Topografie
Parkeren
Gebouwen Bouwen Adressen burger
Belastingen NHR
Bedrijven
Openb.werken
Polisadm.
Soc. Dienst
Inkomen
Burgerzaken
GBA
bedrijf
Geg.Mag. ambtenaar
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
22
11
18-6-2008
Invulling Gemeente Amersfoort Front Office
Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Burgers
Bouw Zaken
Post Vergunningen
Bedrijven
Geo-informatie
Telefoon
Gegevensdistributiesysteem
Balie
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 23 Omgevingsvergunning, Digitaal Klanten Dossier etc..
Amersfoortse Architectuur Front Office
Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Burgers
Bouw Zaken
Post Vergunningen
Bedrijven
Telefoon
Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
Gegevensdistributiesysteem
Balie
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen Basisregistraties, WKPB,
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 24 Omgevingsvergunning,
Digitaal Klanten Dossier etc..
12
18-6-2008
Amersfoortse Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken Gegevensdistributiesysteem
UITTREKSEL Front Office Zoeken Aanvragen Authenticeren Balie Betalen Verwerken Afleveren Doorsturen
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post
Vergunningen
Burger
Telefoon
Website
Web Formulieren
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Betalen
Authenticatie
Landelijke
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Voorzieningen Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 25 Digitaal Klanten Dossier etc..
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
26
13
18-6-2008
Amersfoortse Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken Gegevensdistributiesysteem
UITTREKSEL Front Office Zoeken Aanvragen Authenticeren Balie Betalen Verwerken Afleveren Doorsturen
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post
Vergunningen
Burger
Telefoon
Website
Web Formulieren
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Betalen
Authenticatie
Landelijke
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Voorzieningen Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 27 Digitaal Klanten Dossier etc..
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
28
14
18-6-2008
Amersfoortse Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post
Vergunningen
Burger
Telefoon
Website
Web Formulieren
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
Gegevensdistributiesysteem
UITTREKSEL Front Office Zoeken Aanvragen Authenticeren Balie Betalen Betalen Verwerken Afleveren Doorsturen
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Landelijke
Basisregistraties, WKPB, Voorzieningen Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 29 Digitaal Klanten Dossier etc..
Amersfoortse Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post
Vergunningen
Burger
Telefoon
Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
Gegevensdistributiesysteem
UITTREKSEL Front Office Zoeken Aanvragen Authenticeren Balie Betalen Verwerken Afleveren Doorsturen
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 30 Digitaal Klanten Dossier etc..
15
18-6-2008
Amersfoortse Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post
Vergunningen
Burger
Telefoon
Website
Web Formulieren
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
Gegevensdistributiesysteem
UITTREKSEL Front Office Zoeken Aanvragen Authenticeren Balie Betalen Verwerken Afleveren Doorsturen
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Landelijke
Basisregistraties, WKPB, Voorzieningen Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 31 Digitaal Klanten Dossier etc..
Amersfoortse Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post
Vergunningen
Bedrijven
Telefoon
Burger
Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
Gegevensdistributiesysteem
UITTREKSEL Front Office Zoeken Aanvragen Authenticeren Balie Betalen Verwerken Afleveren Doorsturen
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 32 Digitaal Klanten Dossier etc..
16
18-6-2008
Amersfoortse Evenementenvergunning Front Office
Architectuur Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen Broker
Bouw Zaken
Post Vergunningen Vergunningen
Burger
Telefoon
Website
Web Formulieren
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
Gegevensdistributiesysteem
Balie
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Landelijke
Basisregistraties, WKPB, Voorzieningen Omgevingsvergunning, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 33 Digitaal Klanten Dossier etc..
Microsoft Platform Amersfoortse Architectuur Front Office
Back Office
Mid Office
Sharepoint o.a. – DMS Burger Zaken – WFM BR – Digitaal loket Personen Belastingen CRM BR Gebouwen – Klantrelatiebeheer Bouw Zaken BR Biztalk Adressen Vergunningen – Mid Office Broker SQL Server ….. Geo-informatie – Gegevensmagazijn Milieu – Zakenmagazijn
Gegevens magazijn
Balie
Broker
Burgers
Post Bedrijven
Generieke Applicaties
Telefoon
Website
CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
MIS
Gegevensdistributiesysteem
Sociale Zaken
Zaken magazijn
… Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen Basisregistraties, WKPB,
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 34 Omgevingsvergunning,
Digitaal Klanten Dossier etc..
17
18-6-2008
Ontwikkeling Gemeente Architectuur
Ontwikkeling Gemeente Architectuur Van eilandoplossingen naar één omgeving Multi-channel architectuur: – Meerdere kanalen & backoffice omgevingen – Integrale afhandeling van de klant Leveranciers: – Specifieke markt applicaties (gemeente) – Generieke markt applicaties (bedrijfsvoering) Overheidsverplichtingen – Wetgeving – Landelijke voorzieningen Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
36
18
18-6-2008
Ontwikkeling op gemeentelijke markt Gemeentelijke voorkeuren Leveranciersinrichtingen – –
Deel oplossingen Platform oplossingen
GovUnited / Andez-3: ASP inrichting Dimpact: elektronische dienstverlening Samenwerkingsverbanden tussen gemeenten
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
37
Ontwikkeling Gemeente Architectuur Service gerichte aanpak – Hergebruik bestaande componenten – Ontwikkeling nieuwe services – Flexibiliteit ontwikkeling en vernieuwing Business Proces Management – Vernieuwing en digitalisering bedrijfsprocessen – Digitalisering documenten – Hergebruik gegevens -> Gefaseerde evolutie naar een service gerichte informatievoorziening
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
38
19
18-6-2008
Amersfoortse Architectuur Front Office
Back Office
Mid Office
Sociale Zaken Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Balie Broker
Burgers
Bouw Zaken
Post Vergunningen
Bedrijven
Telefoon
Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
Generieke Applicaties CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Geo-informatie
BR Personen
Gegevensdistributiesysteem
Belastingen
BR Gebouwen BR Adressen
…..
Milieu … Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 39 Omgevingsvergunning, Digitaal Klanten Dossier etc..
Front Office
Mid Office
Back Office
Balie
Gegevens magazijn
Burger Zaken
Belastingen
Mid Office Broker
Burgers
Post
Bouw Zaken
Vergunningen
Gegevensdistributiesysteem
Sociale Zaken Zaken magazijn
BR Personen BR Gebouwen BR Adressen
Bedrijven
…..
Appl. X
Telefoon
Generieke Applicaties Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Appl. Y
Backoffice Broker
…. Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen Basisregistraties, WKPB,
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 40 Omgevingsvergunning,
Digitaal Klanten Dossier etc..
20
18-6-2008
Front Office
Mid Office
Back Office Sociale Zaken
Balie
Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken BR Personen
Belastingen
Mid Office Broker
Burgers
BR Gebouwen
Bouw Zaken
Post
BR Adressen
Vergunningen Bedrijven
…..
Appl. X
Telefoon
Generieke Applicaties Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Appl. Y
Backoffice Broker
…. Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 41 Omgevingsvergunning, Digitaal Klanten Dossier etc..
Back Office
Front Office
Sociale Zaken
Balie
Zaken magazijn
Gegevens magazijn
Burger Zaken BR Personen
SERVICES Belastingen
BR Gebouwen
SERVICES
Broker Burgers
Post
Bedrijven
Bouw Zaken BR Adressen
Vergunningen
SERVICES
Generieke Applicaties Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
…..
Appl. X
Telefoon
CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Appl. Y …. SERVICES Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen Basisregistraties, WKPB,
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 42 Omgevingsvergunning,
Digitaal Klanten Dossier etc..
21
18-6-2008
Back Office
Front Office
Sociale Zaken
Balie
Zaken magazijn
Burger Zaken BR Personen
SERVICES Belastingen
BR Gebouwen
SERVICES
Broker Burgers
Post
Bedrijven
Bouw Zaken BR Adressen
Vergunningen
SERVICES
…..
Appl. X
Telefoon
Generieke Applicaties Website
Web Formulieren
Betalen
Authenticatie
Landelijke Voorzieningen
CMS
CRM
DMS
WFMS
GIS
MIS
Appl. Y …. SERVICES Kantoor Automatisering
Landelijke Voorzieningen
Basisregistraties, WKPB, Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten 43 Omgevingsvergunning, Digitaal Klanten Dossier etc..
Vragen?
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
44
22
18-6-2008
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten Edwin de Vries mail:
[email protected] website: www.novius.nl
Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten
45
23