1
Viering voor jong en oud In de Protestantse Kerk van Hoogkarspel-Lutjebroek op 22 februari 2015
Poëzieviering 1e zondag van de 40 dagentijd
Voorganger: Ds. Marina Slot Ouderling: Rein Frima Diaken: Simon Oudt Organist:Koos Teekens Fluit: Margaret Mathot
2
Preludio uit Partita c-moll, BWV 997 Johann Sebastian Bach Welkom door Rein Gedicht De Vensterbank van de hemel Leun elke ochtend even met je armen op de vensterbank van de hemel en kijk naar de Heer. Bewaar dat beeld in je hart en put er kracht uit om de dag tegemoet te treden Openingslied (staande) Daglicht gaat stralen (melodie van Morning has broken van Cat Stevens) Daglicht gaat stralen als nieuw geschapen, merels gaan zingen als nooit gehoord. Voor deze dingen moet ik U danken, want zij ontspringen Uw eerste woord. Zoet is de regen, hemels het zonlicht, fris ligt de dauw op het eerste groen. Dit is als Edens bloeiende tuinen, waar wij Gods schreden vinden als toen.
3
Ik vang het zonlicht en groet de morgen, breng aan de Maker mijn eerbewijs. Prijs, al wat ademt, iedere morgen als nieuwe schepping, als paradijs. Opening (staande) Wij zijn hier bij elkaar in de Naam van de Eeuwige en Barmhartige die Liefde heet, en van Jezus Messias die ons roept om vrede te brengen onder de mensen, en van de Geest die ons optilt en ons aanraakt diep in ons hart alle dagen van ons leven. Lied 659: 1,4,5 en 6 Inleidende woorden We hebben een primeur vandaag, de eerste poëzieviering in onze gemeenschap Voor velen is poëzie een manier om tot jezelf te komen, de rustige zinnen, de bezonken woorden van een gedicht brengen ons vaak bij onze diepste gevoelens en gedachten. Wij zijn van jongs af aan opgegroeid met gedichten, de een meer als de ander. Vroeger hadden velen van ons een poesiealbum, zoals je dat noemde. Een kleurig boekje met plakplaatjes waar ouders, opa’s en oma’s, tantes en ooms, vriendjes en vriendinnetjes in
4
schreven dat ze je nooit zouden vergeten. Als je het nu leest, weet je zelf vaak niet meer van wie het gedichtje is. Toch is het onze eerste kennismaking geweest met poëzie, Margreet en ik hebben onze poesiealbum meegenomen en we mogen erin schrijven. Het zegt n.l. ook iets over vriendschap en betrokkenheid. De gedichten die wij woensdagavond hebben uitgekozen hebben één ding gemeen, ze hebben ons geraakt, ze hebben een deurtje in ons hart opengedaan, ze hebben ons getroost in donkere dagen, ze hebben licht gebracht en uitzicht. Het is vandaag de 1e zondag van de 40-dagentijd, de zondag waarop traditioneel het evangelie gelezen wordt over Jezus die zich in de woestijn terugtrekt om bij zijn Vader te zijn en zich te bezinnen op zijn gigantische taak in de wereld. Een tijd van inkeer en bezinning, voor sommigen van vasten en om je heen kijken wat je oog ziet aan nood en leed en wat je hand vindt om te doen. Het is zondag Invocabit, naar de tekst van een Bijbels gedicht Psalm 91 en dan de verzen 15 en 16 Roep je mij aan, ik geef antwoord, in de nood zal ik bij je zijn, je bevrijden en met roem overladen, Velen hebben een groot verlangen naar die God bevrijder, zo ook de psalmdichter, want wat moet je in tijden van oorlog en dreiging? Dat is een goede overstap naar een gedicht geschreven in de 2e Wereldoorlog door de spoorman Bote Lieuwe Dijk, de
5
vader van Gerrit Dijk van de Beatrixhof ( hier in de kerk aanwezig) door Tineke. Vredeslied van Bote Lieuwe Dijk (6/2/1899-18/11/1944) Wijde, wijde groene velden met uw dek van kostlijk gras ’s landmans vlijt wilt gij ons melden. Ge schenkt zijn vee uw mild gewas. Liefste Neerland met uw vlakten Groen en wijd, zo lief en schoon, VREDE straalt van uwe stranden Dat steeds VREDE bij u woon. Wijde, wijde VREDESLANDEN dekt der vad’ren graf met rust, Nimmer mag weer strijd ontbranden die door bloed moet uitgeblust. VREDESADEM stijg’ uit velden wijd en groen, zo lief en schoon VREDE, VREDE zult gij melden aan des VADER’s VREDESZOON. Lied 680: 1,2,3,4 en 5 Gedicht De Psalmen van Geert Boogaard De psalmen staan beschermend om mij heen. Zij zingen dat mij alles is vergeven.
6
Geen stem spreekt er het schuldig uit, niet een. Je zult niet sterven, klinkt het, je zult leven. Dat ik er was, staat eenmaal op een steen. Dat ik er zijn zal, staat bij God geschreven. Gedicht God heeft je lief van Phil Bosmans Overal waar mensen mensen liefhebben, is God werkzaam aanwezig. God is aanwezig in ieder goede mens die van je houdt, die je de moeite waard vindt, die met je meegaat, en bij je blijft als de avond valt. God kijkt je aan door de zachte ogen van iedere mens die begrip voor je heeft. Hij is aanwezig in ieder goed woord dat een troost en een steun voor je is. Hij is in de hand op je schouder die je moed geeft en je liefdevol terechtwijst als je donkere wegen gaat. God is aanwezig in de mond die je met liefde kust. Het is de warmte van zijn hart die je voelt in elke omhelzing. Als de liefde woont in het hart van de mensen is het mogelijk dat mensen zinnig over God spreken en elkaar verstaan. Lied 527: 1,2,3,4 en 5
7
Gedicht Over de eerbied van Ida Gerhardt Gij moet het eenzaam laten het zaad dat ligt te slapen en dat al kiem gaat maken. Dit eerstelingsbewegen van leven binnen leven vermijd het te genaken. Laat het stil zijn in zijn waarde, zaad in de donkere aarde; zaad in de donkere aarde. En het zal groen ontwaken. Korte Overweging Woorden die je raken, zinnen die langzaam uitgesproken moeten worden, omdat de betekenis diep is en er meerdere lagen in zitten. Dat zijn kenmerken van poëzie. En welk gedicht je kiest, wat je mooi vindt, zegt alles over de lezer. Het eerste gedicht over de vensterbank van de hemel, reikt ons perspectief aan, ruimte, troost, kracht. Het openingslied is eigenlijk ook een gedicht, een scheppingsgroet, een lof op de maker van al het moois waar wij in mogen leven. En dan die intense wens om vrede en de liefde voor het Nederlandse land van Bote Lieuwe Dijk, die voor zijn vaderland gevallen is. Alle woorden van zijn gedicht ademen het verlangen naar vrede en de verbinding met Jezus, de zoon van de God van Vrede en Liefde.
8
Het gedicht van Geert Boogaard zingt met de klank van liefde, vergeving, het oordeel voorbij, de woorden omarmen ons. De God van Liefde en gerechtigheid heeft ons lief en kent ons bij onze namen. En dan dat mooie, tere gedicht van Ida Gerhardt over de eerbied, een smeekbede om eerbied, om het nieuwe, het jonge, het kwetsbare te respecteren, te beschermen door de stilte, de rust, door het in zijn waarde te laten. Vermijd het te naderen. Laat het kiemen, laat het groeien zodat het groen zal ontwaken. En dat zien we nu overal op het land, die kleine groene sprietjes, het begin van het nieuwe leven in de zwarte aarde. Maar ook voor mensen geldt dat je ze in hun waarde moet laten, dat je ze soms moet laten en hun eigen spoor moet laten gaan omdat te veel dwang onze groei in de weg staat. Eerbiedig voor de natuur, en eerbiedig en respectvol voor de natuur van de mens, voor het kwetsbare, het persoonlijke. Eén grote overeenkomst hebben al deze gedichten, de woorden omarmen ons, we lezen het over en nog eens over en het geeft ons veel. En dat terwijl de media ons bekogelen met woorden die uitsluiten, die haat en oorlog aankondigen. Vandaag, vanmorgen spreken we van uitzicht, liefde, vrede, eerbied en we worden respectvol omhelsd door de taal van onze poëzie. Kunnen we beter van God spreken dan in deze taal? Kunnen we ons veiliger voelen dan door deze woorden van vrede? In de muziek na deze overweging klinkt weer de roep om God Bevrijder: Kom nu, Heiland van de volkeren! In muzikale woorden en klanken horen we de vraag, het verlangen: Kom nu, help ons!
9
Dan geven de woorden van Psalm 91 nogmaals antwoord: Roep je mij aan, ik geef antwoord, in de nood zal ik bij je zijn, je bevrijden en met roem overladen, Moge het zo zijn! Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 659 J.S. Bach Tafellied 687: 1,2 en 3 Tafelgedicht KERK ZIJN van Vera Huijgen Er leefde eens een mens Zó als mens, dat we er nu nog over praten. Een mens zó in relatie met zichzelf en met anderen, Dat er sprake was van God. Die mens gaf warmte af, zoals Licht dat doet En men kwam zien en voelen. En verlangden er te leven, volgens die mens In goddelijke werkwoordsvorm. Zij deelden alles met elkaar en werden Warm en Licht. En deden Recht en trokken onweerstaanbaar mensen aan. Ze waren bij elkander onder dak en braken het brood van hun leven, In de kracht en de geest van de Grootste Gemene Deler. Zo’n mens van Licht en warmte worden wil ik wel, Een mens van God zijn, lijkt mij wel. Volgens die Mens lúkt het wel.
10
Uitnodiging Ooit eens was er een maaltijd van vrienden met elkaar, vrienden die geloofden dat er een andere wereld mogelijk is. Dat er een beweging van mensen te vormen is die bergen van haat en oorlog zou verzetten. Ze geloofden in een stroom van liefde en genade omdat Jezus van Nazareth hun vriend was. Door zijn passie is het vuur brandend gebleven. Door ons en in ons is Zijn liefde en bewogenheid een levende beweging en ik ben dankbaar dat ik bij die beweging mag horen. Een hele grote vriendengroep van mensen die zoeken naar gerechtigheid, die weten dat er werk aan de winkel is om dat te bereiken. En met de vrienden van nu eten we brood en drinken we wijn als tekenen van leven en van samen. Hier bij ons is iedereen welkom aan de tafel, iedereen die mee wil doen met het creëren van een levende erfenis van Jezus van Nazareth, een wereld waarin vrede is. Wie je ook bent, wat je ook voorstelt, je bent welkom aan de tafel. Komt want alles staat klaar. Breken en delen Muziek tijdens het Breken en delen: Adagio ma non tanto uit Sonata e-moll, BWV 1034, J. S. Bach Stilte voor meditatie of gebed Andante uit Sonata e-moll, BWV 1034 J. S. Bach
11
Wij bidden voor Wij bidden voor onze mensen die snakken naar vrede, die leven in de woestijn van het leven. Wij bidden voor hen die angstig, die bang zijn voor verlies van mensen, dingen, van hun gezondheid, van hun leven. Wij bidden voor de zieken, de rouwenden, de kinderen die in onrust en zonder goede zorg opgroeien. Wij bidden voor ons dorp, voor de mensen die hun best doen om overeind te blijven in een harde wereld. Want het is vaak opletten geblazen, zomaar ben je baan kwijt, is er onenigheid in je familie, zijn je kinderen in de knel. Wij bidden voor de wereld die maar niet aan vrede kan komen, voor de leiders, voor de denkers, voor de doeners, laat hun wegen leiden naar de vrede. Barmhartige, wees bij ons in onze nood en bevrijd ons van alles wat ons terneer drukt.
Dank je wel Ene God met de vele namen, Dank je wel voor eenheid in verscheidenheid, dank voor de moed om te gaan, om door te gaan met de dingen waarvoor we af en toe angst en huiver hebben. Dank voor onverwachte hulp, voor lieve woorden, voor een arm om onze schouder en een zachte blik. Dank voor kameraadschap in het leven, voor weten dat je gelaten wordt, dat je je eigen spoor mag volgen en dat de groei die er in je is door kan gaan.
12
Hoe oud je ook bent, hoe jong je bent, je hebt elk jaar weer de kans om groene sprietjes bij je zelf op te merken. Elke keer weer kan er iets nieuws ontstaan zolang als je leeft. Dank voor uitzicht, voor de veiligheid van uw belofte: In de nood zal Ik bij je zijn, als je mij roept, geef ik je antwoord, ik zal je bevrijden. Onze Vader Mededelingen Collecte voor Noodhulp (Kerk in Actie) Tijdens de collecte spelen Koos en Margaret de Sarabande en Gigue uit Partita c-moll, BWV 997 J. S. Bach Lied 838: 1 en 2 Zegen voor jou De Krachtige en Tedere zegent ons en behoedt ons, De Barmhartige laat haar gelaat over ons lichten en is ons genadig. De Ene met de vele namen verheft haar gelaat over ons en geeft ons vrede, liefde en dankbaarheid. Amen Variations on a Theme by Rossini
Frédéric Chopin
