1 Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 12 Gastransportnet in Nederlan...
Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma
Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport
1
9-10-2013
Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland
Missie Gasunie is een leidende Europese gasinfrastructuuronderneming. We dienen het publiek belang, bieden klanten geïntegreerde transport- en infrastructuurdiensten en houden ons aan de hoogste veiligheids- en businessstandaarden. We richten ons op waardecreatie, zowel voor de korte als voor de lange termijn, voor onze aandeelhouder(s), andere stakeholders en onze omgeving.
Volume
~125 mrd m3 aardgas p/j
Exportstations
14
Lengte leidingnet
~15.500 km
Gasontvangstations
1.300
Compressorstations
22
Mengstations
19
LNG opslag (incl peakshaver)
2
Meet- en regelstations
93
Stikstofinstallatie
2
Ondergr. opslagfaciliteit
1
Strategische pijlers
Visie
Optimaliseren
Versterken van
Mogelijk maken
We geloven in
van de waarde
onze leidende positie
van de transitie
een duurzame toekomst met een
van onze
als grens-
naar meer
bestaande
overschrijdende
duurzaam
uitgebalanceerde
assets
gasinfrastructuur-
energiegebruik
energiemix en een
onderneming in
blijvende rol voor
Europa
gas dat afkomstig is uit verschillende bronnen. We geloven dat we onze klanten het best bedienen met innovatieve oplossingen op het gebied van de gasinfrastructuur.
2
9-10-2013
Pijler 3: mogelijk maken van de transitie naar meer duurzaam energiegebruik
•Activiteiten om de toename van groen gas mogelijk te maken •Het potentieel voor LNG voor de transportsector ontsluiten •Optimaliseren van de voordelen van gas- en energiewaardeketen door •Bijdrage leveren aan ontwikkeling synthetische gassen •Ontwikkeling van energieopslag en systeemflexibiliteit
Bron: CBS, Bundesministerium fur Umwelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit, National Renewable Actions plans, Energieakkoord
3
9-10-2013
Het productieprofiel van elektriciteit zal veranderen: meer windenergie
3 weeks prognose voor wind in Denemarken 2012 ~30% van de consumptie 2035 ~75% van de consumptie 2050 ~140% van de consumptie
http://www.youtube.com/watch?v=7 FfmDaNTPno
Bron: Energinet.dk
Energieopslagvormen voor gas en elektriciteit
10000
1000 Pump Hydro
Ontlading tijd (h)
100
Powerto-gas
CAES
10
1
Batterij
0,1 Vliegwiel 0,01
0,001 1kWh
10kWh
100kWh
1MWh
10MWh
100MWh
1GWh
10GWh
100GWh
1TWh
10TWh
100TWh
Opslag capaciteit van de verschillende opslagvormen
Bron: Fraunhofer
4
9-10-2013
Gasunie en Power to gas
Wij beschouwen energieopslag als een van de grootste uitdagingen van de energiesector de komende decennia Power to gas (PtG) concept als een essentiële factor voor stabiele energievoorziening Het maakt de inpassing van duurzame bronnen mogelijk Grote investeringen in elektriciteit infrastructuur kunnen worden vermeden
Power to gas en gasinfrastructuur; verschillende routes en eindgebruikers mogelijk H2
O2
H2O
Industrie
H2
Elektrolyse Gas netwerk
Wind
H2
Mobiliteit
CH4
Methanisering
CO2
Centrales
Warmte
Zon
Gas opslag Gebouwde omgeving
5
9-10-2013
Gastransport is de goedkoopste en meest efficiënte vorm van energietransport Elektriciteit 260 km € 600 mln 1 GW capaciteit 230€ per kW/100 km
Gas 230 km € 500 mln 20 GW capaciteit 11€ per kW/100 km 9€ per kW/100 km
Duitsland zeer actief in Power to gas, meerdere proefprojecten
http://m.youtube.com/ watch?v=3CnMHZYDg 8s
Bron: Strategieplattform Power-to-gas, Audi
6
9-10-2013
Potentiele locaties voor grootschalige methanisering in Nederland
Gas netwerk Potentieel gebied
Onderzoek uitgevoerd door DNVKEMA voor Gasunie Beschikbaarheid van (offshore) wind, gas infrastructuur, CO2 bronnen, consumptie Potentiele locaties
Power to gas biedt kansen op de Noordzee Olie- en gasvelden in de Noordzee raken de komende jaren uitgeput Op termijn zullen veel boorplatforms en leidingen overbodig worden Vele miljarden nodig voor decomissioning Mogelijkheden om platforms en pijpleidingen te gebruiken voor Power to gas-toepassingen Onderzoek noodzakelijk
7
9-10-2013
Illustrative
Eemsdelta regio lijkt een geschikt gebied voor Power to gas
(potentieel) Wind park Industrie
Elektriciteitscentrale Gas opslag Gas netwerk
On-shore en offshore windparken aanwezig of in planning In het gebied is behoefte aan waterstof Elektriciteitscentrales en industrie aanwezig met CO2 emissies Gas infrastructuur is aanwezig
Hoogspanningsnetwerk
Gasunie-ervaringen met Power to gaspilotprojecten Samenwerking tussen Gasunie en Greenpeace Energy in proefproject om windgas te produceren en in het aardgasnetwerk te injecteren Doel van de samenwerking: – Demonstratie van de technische haalbaarheid – Versnelling van ontwikkeling van innovatie opslag en transport mogelijkheden
Project status: – Eind 2012 moest Greenpeace Energy stoppen
Picture: signing cooperation agreement Greenpeace Energy and Gasunie (April 2012)
8
9-10-2013
Gasunie betrokken bij meerdere PtG-initiatieven
North Sea Power to Gas-platform – Verkenning en onderzoek naar de haalbaarheid van powerto-gas in de landen rond de Noordzee
Strategieplatform Power to Gas (Duitsland) – Uitwisseling van kennis tussen industrie, energiesector en wetenschap
Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) Gas – 2012/2013; PtG systeemstudie naar de economische, ecologische en technische haalbaarheid – 2014 verschillende voorstellen ingediend voor onderzoek en proefprojecten
Samenvattend Energieopslag is nodig om fluctuerende duurzame energievormen te integreren in het energiesysteem Uitgebreide gasinfrastructuur is reeds aanwezig Power to gas heeft het potentieel om grootschalig energie op te slaan en efficiënt te transporteren Onderzoek en proefprojecten zijn noodzakelijk Gas is de perfecte partner van duurzame energiebronnen. Het houdt onze energievoorziening stabiel en betrouwbaar
