positie van medisch specialisten i.r.t. het ziekenhuis

Metamorfose van de medische staf? Veranderende rol/positie van medisch specialisten i.r.t. het ziekenhuis

Maart 2013

Inhoud  Aanleiding en urgentie  Drie rapporten: -

‘De medisch specialist 2015’ ‘Gezond belonen’ ‘Positionering 2015’

 De opgave; een passend model  De kern; twee vragen  Een routekaart  Drie grondmodellen  De kernboodschappen

Kernvraag:  Hoe kan de medisch specialist zich zodanig positioneren dat zijn toegevoegde waarde voor de patiënt en de instelling binnen de veranderende context van de medisch specialistische zorg optimaal is

en blijft?

(Discussienota Positionering 2015, OMS)

Aanleiding en urgentie  Integrale bekostiging per 1 januari 2015; ‘Declareren bij’ betekent eind aan fiscaal ondernemerschap  Turbulente ontwikkeling ziekenhuizen en maatschappen: -

Spreiding en concentratie

-

Regio- en netwerkontwikkeling (1½e lijnszorg)

 Vraagt een visie op de ontwikkeling van de relatie medisch specialist - ziekenhuis

‘De medisch specialist 2015’ (Commissie Hilders) Duurzame, betaalbare zorg door vier ‘pijlers’: - Transparante zorg; klinische registraties, spiegelinformatie en kwaliteitsindicatoren

- Zorg in samenhang; taakherschikking, samenwerking 1e lijn, buurtgezondheidscentra, internettoepassingen

- Zorg in levensfasen; preventie, (eigen) regie en selectief medisch handelen in laatste levensfase

- Doelmatige zorg; meer kosteneffectiviteit – bewustzijn bij behandelingen, onderzoek, reductie praktijkvariatie, adequate bekostigingsmodellen

 Deze vier denkrichtingen vragen (meer) medisch inhoudelijke betrokkenheid  Daarom concludeert de commissie: -

“De toekomstig medisch specialist bestuurt mee” “Een regierol is weggelegd voor medisch specialisten”

‘De medisch specialist 2015’ (vervolg) Vier mogelijke organisatiemodellen 

Collectieven van medisch specialisten: -



Medici als managing partner in ziekenhuis: -



Beperkt aantal specialisten als cobestuurder Andere specialisten zijn (managing) partner of in dienstverband bij ziekenhuis of maatschap

Ziekenhuis als facilitair bedrijf: -



Gekozen medebestuurders van het ziekenhuis Als collectief participeren (aandelen) in ziekenhuis Specialisten aandeelhouder in collectief

Specialisten in aparte rechtspersoon onderhandelen met verzekeraars en huren faciliteiten bij ziekenhuis

Zelfstandige specialistenteams: -

Specialisten in aparte rechtspersoon laten zich inhuren door ziekenhuis(-zen) en andere partijen (bijvoorbeeld 1e lijnscentra)

‘Gezond belonen’ (Commissie Meurs)  Honoreringsstructuur medisch specialisten bezien op: -



Conclusie: integrale tarieven meest beloftevol met oog op macrokostenbeheersing en kwaliteit: -



Inkomensniveau van de specialist, effect op macrokosten gezondheidszorg, belangen specialist – ziekenhuis, kwaliteit, toegankelijkheid, fiscale aspecten/goodwill en realiseerbaarheid

Goodwill als transitievraagstuk

Andere belangrijke conclusies: -

Dienstverband faciliteren, maar niet afdwingen Ontwikkeling van regiomaatschappen zeer onwenselijk in verband met belangentegenstellingen ziekenhuis - specialist

‘Positionering 2015’ (discussienota OMS)  ‘Gemeenschappelijk medisch bedrijf’  Participatie op elk niveau van zeggenschap  ‘Mede-eigenaarschap’ prominent naar voren gebracht  Lokale invulling door medische staf en RvB ziekenhuis  Individuele keuzevrijheid  Regionaal samenwerkingsverband wèl een optie

Dus: er zijn meerdere wegen... 

Alle rapporten onthouden zich van normatieve uitspraken over de positionering van medisch specialisten ten opzichte van het ziekenhuis



Verschillende varianten zijn mogelijk, elk met zijn aandachtspunten (voor- en nadelen)



Varianten verschillen wel principieel en fundamenteel



De opgave is om lokaal tot een vorm (of meerdere vormen?) te komen

De opgave; lokaal ontwikkelen van een passend model  Inhoudelijke opgave: -

Wat is een voor ons passend model? Wat zijn voor ons mogelijke varianten? Voor- en nadelen, consequenties van varianten in onze situatie?

 Procesmatig: -

Welk proces staan wij voor? (Met welke tijdlijn?) Met welke spelers in welke rol? (Stafbestuur, bestuur stafmaatschap, raad van bestuur) Welke mate van top-down, bottom-up?

De kern ligt in twee vragen 1.

Kiezen wij voor een integratiemodel of een differentiatiemodel? -

2.

Integratie: medische staf en ziekenhuisorganisatie geïntegreerd Differentiatie: als zelfstandig organisatorisch/juridisch verband, los van of in samenwerkingsverband met het ziekenhuis

Hoe geven wij invulling aan de vier (mogelijke) rollen van de medisch specialist? -

Medicus: inhoudelijk professional Aandeelhouder: mede eigenaar van een onderneming Bestuurder: eindverantwoordelijk beleidsbepaler Manager: leidinggevende van een organisatorische eenheid (afdeling, cluster, team, et cetera)

Het voorkeursmodel is (lokaal) maatwerk (Toekomst)visie ziekenhuis Ambitie

Type zorgfunctie

Missie, visie, strategie

Zorg met publieke beschikbaarheidsfunctie (acute zorg, topreferente zorg, WBMV)

Kernwaarden

Lokale factoren: Externe omgeving Historie Verhoudingen

Interventiekliniek functie (electief, planbaar)

Cultuur

Voorkeursmodel:

Wensen medische staf

Type zorg

Integratie of differentiatie?

Focuszorg

Aandeelhouderschap?

Basiszorg

Bestuurlijke verantwoordelijkheid?

Maatschapsniveau

Managementverantwoordelijkheid?

Stafniveau

Topklinische zorg Topreferente zorg

Individueel niveau

Routekaart naar een passend model Integratie

alliantie

Differentiatie

.. .. .. ..

1. Visieontwikkeling ziekenhuis / medisch specialistische zorg

2. Uitgangspunten en besturingsprincipes

.. .. .. .. ..

3.

Beoordeling van grondmodellen en keuze

4. Uitwerking gekozen grondmodel

Eigenaarschap Bestuur Management Professioneel

Drie grondmodellen als denkraam  Integratiemodel -

Volledige ‘vervlechting’ van medici in management en bestuur, mogelijk zelfs in eigenaarschap van het ziekenhuis

 Alliantiemodel -

Ziekenhuis en collectief als zelfstandige partners in alliantie verbonden met contractuele afspraken, bijvoorbeeld tot exclusieve samenwerking, managementparticipatie e.d.

 Differentiatiemodel -

Medische staf positioneert zich als zelfstandige organisatie (collectief) naast het ziekenhuis Dit collectief kent meerdere ‘klanten’ (denk aan ZBC’s, eerstelijnscentra e.d.) Twee varianten:  Ziekenhuis als ‘facilitair bedrijf’; het collectief contracteert  Het collectief als ‘detacheringsbureau’; het ziekenhuis contracteert

Professioneel Management

Bestuur Eigenaarschap

Uitwerking: puzzelen met bouwstenen

De kernboodschappen  Vorm volgt inhoud; stap voor stap - Visie > Criteria/belangen > Grondvorm > Uitwerking

 De inhoudelijke kern: - Integratie of differentiatie - Vorm geven aan rollen: eigenaarschap, bestuur, management en professioneel.

 (Samen)spel op alle niveaus - Individueel, maatschap, medische staf, ziekenhuis

DamhuisElshoutVerschure Oliemolensingel 1 5211 TN ‘s-Hertogenbosch 073-6124545

Ir. Hemmo Huijsmans : [email protected] Drs. Hanneke Beijer

: [email protected]

Drs. Robert Paquay

: [email protected]

Drs. G. Damhuis

: [email protected]