Preadvies Portefeuillehouder Datum collegebesluit
: :
H.J. van Komen 6 november 2012
Onderwerp
:
Voorstel inzake Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013
Programma
:
4. Economische Zaken
Commissie
:
Bestuur en Middelen
Agenda nr.
:
15, 2012/63
Corr. nr.: 2012.10619
Aan de raad van de gemeente Loon op Zand,
0. Samenvatting De gemeente streeft naar een maximale zondagopenstelling voor de detailhandel omdat dit gezien wordt als een economische spin-off. Alle voorbereidingen om te komen tot een aanpassing van de Winkeltijdenverordening zijn afgerond. Aan uw raad wordt voorgelegd in te stemmen met de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, inclusief de toelichting, die verruiming van een algehele zondagopenstelling mogelijk maakt. 1. Inleiding en toelichting Op 23 juni 2011 is de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2011 vastgesteld. De verordening diende aangepast te worden vanwege de wijziging van de Winkeltijdenwet. Hierin is bepaald dat gemeenten, die gebruik maakten van een toeristenbepaling, aan de verordening een motivatie toe dienden te voegen. De wijziging in 2011 was er vooral op gericht om de detailhandel op de Efteling en op de campingwinkel te waarborgen. Bij het vaststellen van de verordening heeft uw raad ingestemd met een startnotitie om de mogelijkheden tot verruiming van de zondagsopenstelling nader te onderzoeken. Vervolgens zijn er in 2011 pilots gehouden in de kern Kaatsheuvel en op Bedrijvenpark Kaatsheuvel. Aansluitend is er een enquête gehouden onder de winkeliers met als doel te onderzoeken of er draagvlak is voor verruiming van de zondagopenstelling. Het resultaat van de eerste enquête was niet afdoende, waarop de ondernemersverenigingen een nieuw onderzoek onder de winkeliers hebben laten verrichten door bureau BRO (zie voor de resultaten van dit onderzoek de bijlage ‘rapport ondernemersenquête’ van 18 juli 2012). Op basis van de conclusies / aanbevelingen in het rapport en de kansen voor de economische spin-off heeft het college voldoende aanknopingspunten gezien om een vervolgonderzoek door de ondernemers te laten uitvoeren voor de onderbouwing van een algehele zondagopenstelling. Met de raadsinformatiebrief van 27 augustus 2012 is uw raad hierover geïnformeerd. 2. Wat willen we bereiken De belangenafweging koopzondagen (motivering) voor een algehele zondagopenstelling is opgesteld (gefinancierd door de ondernemers). Met deze onderbouwing (zie de bijlage ‘rapport belangenafweging koopzondagen’ van 2 november 2012 ) kan de winkeltijdenverordening worden opgesteld zodat een algehele zondagopenstelling mogelijk is. De onderbouwing hiervoor is in het preadvies nader uitgewerkt.
Raad \ 2012 \ preadvies Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013
1
Vanuit de Winkeltijdenwet is hiertoe onder andere inzicht nodig in de toeristische aantrekkingskracht van de gemeente (aantoonbaar toerisme) en het draagvlak onder de ondernemers (belangenafweging). Onderstaand is, kort samengevat, de inhoud van de motivering beschreven. De toerismebepaling is in de Winkeltijdenwet in artikel 3 lid 3 onder a als volgt omschreven: "op de betrokken gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang, mits de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling of de bevoegdheid om ontheffing te verlenen mogelijk worden gemaakt". Met andere woorden verduidelijkt: de toerismebepaling houdt in dat het moet gaan om toeristische trekpleisters die, los van de gelegenheid tot winkelen, zelf in aanmerkelijke (substantiële) mate toeristen naar de desbetreffende gemeente of delen daarvan trekken. Toerisme Aan de verordening wordt een motivering toegevoegd. Deze motivering treft u aan in de toelichting Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013. In de motivering dient het volgende minimaal te zijn opgenomen: a. werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in de gemeente, waaronder mede wordt begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en van winkelpersoneel; b. de zondagsrust in de gemeente, en; c. de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in de gemeente. Er hebben enquêtes naar draagvlak tot verruiming van de zondagsopenstelling plaatsgevonden onder winkeliers, personeel en bewoners. Deze enquête is in de Duinkoerier en op de gemeentelijke website aangekondigd. Bewoners en personeelsleden zijn in de gelegenheid gesteld om de enquêteformulieren in bezit te krijgen. De enquêteformulieren waren te downloaden via de gemeentelijke website en af te halen bij de gemeentewinkel. De enquêteformulieren voor de winkeliers zijn door de belangenverenigingen verspreid. Het onderzoek onder de winkeliers toont onvoldoende draagvlak aan voor het open gaan op zondag. Wel geeft een meerderheid van de winkeliers aan er geen bezwaar tegen te hebben als andere winkeliers hun winkel openen op zondag. Uit de respons van het winkelpersoneel wordt de conclusie getrokken dat een meerderheid niet negatief is over het werken op zondag. Uit de respons van bewoners gaven vier personen aan dat de koopzondag een negatieve invloed heeft op de zondagsrust. De motivering samengevat maakt duidelijk dat de gemeente Loon op Zand jaarlijks ruim 5,5 miljoen toeristen trekt door de Efteling, de Loonse en Drunense Duinen en de recreatiebedrijven binnen de gemeente. Ook evenementen als het Pleinfestival, het Moers Pinksterweekeind, het Kraokfestival en de Dag van Loon trekken interlokaal mensen naar de gemeente. Hiermee is ruim voldoende sprake van autonoom toerisme. In vergelijking met gemeenten met een omvang, vergelijkbaar met de gemeente Loon op Zand, is het werkgelegenheidscijfer in de toeristisch recreatieve sector aanzienlijk. 26% van de totale werkzame beroepsbevolking in de gemeente is in deze sector werkzaam. Belangrijkste werkgever is de Efteling. Voor informatie over verstoringen van de zondagsrust, leefbaarheid, veiligheid en openbare orde zijn de wijkcoördinatoren en politie geïnterviewd. Uit de afgenomen interviews blijkt dat tijdens koopzondagen de genoemde aspecten niet in het geding zijn. Vanuit de politie wordt zelfs aangegeven dat de overlast op de parkeerterreinen in het centrum van Kaatsheuvel tijdens de koopzondagen minder is dan op de niet-koopzondagen.
Raad \ 2012 \ preadvies Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013
2
De voorgestelde Winkeltijdenverordening biedt de mogelijkheid aan het college om direct in te grijpen als er verstoringen plaatsvinden. De motivering biedt ruimte om op grond van artikel 3 lid 3 onder a en lid 6 over te gaan tot algehele e vrijstelling van het verbod van artikel 2, 1 lid onder a en b van de Winkeltijdenwet. ‘Bredase model’ Het college ziet perspectief in het ‘Bredase model’. Per winkelgebied en in specifieke branches worden door de ondernemers / belangenverenigingen afspraken vastgelegd in convenanten over het aantal gecoördineerde koopzondagen en de invulling hiervan. Dit kan per branche / gebied verschillend zijn. Hierin heeft de gemeente geen aandeel. Het ‘Bredase model’ kan alleen uitgerold worden als besloten is om tot een algehele zondagopenstelling over te gaan. De belangenverenigingen zijn, vooruitlopend op een besluit, gevraagd met een conceptvoorstel te komen. 3. Wat gaan we daarvoor doen De Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2011 wordt ingetrokken. De Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, inclusief de toelichting Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, wordt ter besluitvorming voorgelegd aan uw raad. Nieuwe ontwikkeling wijziging Winkeltijdenwet Op 25 oktober 2012 heeft de Tweede Kamer ingestemd met een wijziging van de Winkeltijdenwet. Met deze wijziging komt de toerismebepaling te vervallen. De invulling van de koopzondagen komt onder verantwoordelijkheid van de gemeente te vallen. Het maximum van 12 koopzondagen komt te vervallen. De gemeenteraad kan bij inwerkingtreding van de gewijzigde Winkeltijdenwet bij verordening vrijstelling verlenen van de in artikel 2 van de Winkeltijdenwet vervatte verboden. In de op te stellen verordening kan de gemeenteraad dan invulling geven aan het aantal zondagen dat winkels e geopend mogen zijn. Ook artikel 10, 2 lid, waarin is opgenomen dat tegen een algemeen verbindend voorschrift bezwaar en beroep kan worden ingesteld, komt met de wijziging te vervallen. De wetswijziging dient nog in de Eerste Kamer behandeld te worden en treedt op zijn vroegst op 1 juli 2013 in werking. Bij vaststelling van de voorliggende Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013 zal deze, na wijziging van de Winkeltijdenwet, opnieuw aangepast moeten worden. In de toelichting van de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, die onderdeel uitmaakt van de verordening, staan verwijzingen naar artikelen die nu opgenomen zijn in de Winkeltijdenwet die bij inwerkingtreding komen te vervallen. 4. Wat gaat het kosten In de gewijzigde Winkeltijdenwet is aan artikel 10 een tweede lid toegevoegd, die het mogelijk maakt om beroep in te stellen tegen een algemeen verbindend voorschrift zoals met de wijziging Winkeltijdenverordening genomen wordt. Artikel 10 1. Tegen een op grond van deze wet genomen besluit kan een belanghebbende beroep instellen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven. 2. In afwijking van artikel 8:2 van de Algemene wet bestuursrecht is het eerste lid voorts van toepassing op een besluit inzake verlening van vrijstelling op grond van artikel 3, derde lid, onder a, voor zover dat besluit aangemerkt wordt als algemeen verbindend voorschrift. Hiermee is de mogelijkheid aanwezig dat er bezwaar en beroep wordt ingesteld tegen de gewijzigde Winkeltijdenverordening. Bezwaar en beroep tegen een wijziging van de Winkeltijdenverordening is niet meer van toepassing na wijziging van de Winkeltijdenwet.
Raad \ 2012 \ preadvies Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013
3
Bij het indienen van een bezwaarschrift wordt de bezwaarschriftencommissie van de gemeenteraad ingeschakeld. Hiervoor is geen budget in de begroting opgenomen. Indien er bezwaar en beroep wordt ingesteld, zal er extra inzet gepleegd moeten worden door juridische ondersteuning vanuit de afdeling Vergunningen en Handhaving. Onbekend is hoeveel uren hiermee gemoeid zijn. Op het moment dat er extra inzet nodig is, kan pas beoordeeld worden of de capaciteit binnen de afdeling Vergunningen en Handhaving hiervoor toereikend is. 5. Communicatie Zowel met de ondernemers als met de Stichting Ondernemend Loon op Zand (als overkoepelend belangenbehartiger van de ondernemers) wordt breed gecommuniceerd over een goede invulling van de koopzondagen. Hierbij ligt ook een directe relatie met het mogelijk in te stellen Ondernemersfonds, waarvoor nu de formele stemmingssessies plaatsvinden. 6. Advies raadscommissie De griffier meldt over de bespreking van dit voorstel het volgende: Bij het begin van de vergadering hebben twee mensen ingesproken; een winkelier en de voorzitter van de Stichting Ondernemend Loon op Zand. GemeenteBelangen zegt dat het de bedoeling was om het initiatief zo veel mogelijk bij de markt te laten liggen. Uit de inspraakreacties blijkt echter dat niet iedereen dezelfde mening heeft over dit voorstel. Het CDA is van mening dat de mening van de winkeliers onbelicht is gebleven. De VVD zegt dat er wellicht een tussenstap in de procedure is vergeten. De wethouder constateert dat het niet mogelijk is om alle belanghebbenden op één lijn te krijgen. Het Bredase model biedt mogelijkheden om per gebied afspraken te maken in behoeftes. Hij is van mening dat het vanuit economische motieven goed zou zijn om het voorstel door te voeren. Pro3 en het CDA zijn bezorgd over het omzetverlies dat de kleine winkeliers tegemoet zien als gevolg van de zondagsopenstelling. De wethouder geeft aan dat een aantal onderzoeken aantonen dat deze negatieve ontwikkeling voor de kleine winkelier, los staat van de vraag of er wel of geen zondagsopenstelling komt. In de commissie wordt afgesproken om het voorstel als bespreekstuk te agenderen voor de raadsvergadering van 13 december 2012. 7.
Voorgesteld wordt 1. de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2011 in te trekken per 1 januari 2013; 2. de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, inclusief de toelichting Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, vast te stellen; 3. de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013 te publiceren in het elektronisch gemeenteblad.
8.
Bijlagen 1. Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, inclusief de toelichting Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013 (ter inzage); 2. rapport ondernemersenquête van 18 juli 2012 (ter inzage); 3. rapport belangenafweging koopzondagen van 2 november 2012 (ter inzage); 4. inspraakreactie verontruste ondernemers van Kaatsheuvel en Loon op Zand.
Raad \ 2012 \ preadvies Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013
4
Besluit De raad van de gemeente Loon op Zand; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 6 november 2012, nummer 2012/63; gelet op het advies van de commissie Bestuur en Middelen d.d. 29 november 2012;
besluit: 1. 2. 3.
de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2011 in te trekken per 1 januari 2013; de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, inclusief de toelichting Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013, vast te stellen; de Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013 te publiceren in het elektronisch gemeenteblad.
Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Loon op Zand van 13 december 2012.
De raad voornoemd,
voorzitter,
griffier,
Raad \ 2012 \ preadvies Winkeltijdenverordening Loon op Zand 2013
5
