2014 februari jaargang I
aflevering I
Pnyx Hartelijk welkom op ons nieuwe platform waar gymnasium leerlingen, hun ouders en wij als leraren klassieke talen en onze collega’s verhalen over activiteiten die ons bezig houden kwijt kunnen. Er gebeuren binnen het gymnasium veel dingen die vertellenswaardig zijn. Het staat een ieder vrij om een bijdrage te leveren. Wij hopen dat jullie het ook leuk vinden om zo nu en dan iets te schrijven voor deze ‘nieuwsbrief’. De naam van ons nieuwsplatform is Pnyx. In de tijd van de vroege democratie was de Pnyx de plaats in Athene waar het volk samenkwam om te vergaderen. Vanaf de bema, de spreeksteen, kon iedereen die dat wilde de burgers toespreken en het was de plek om politiek te bedrijven. Het idee om deze naam te gebruiken voor dit nieuwsplatvorm komt van onze oud-collega Christine de Haan die deze naam al jaren in gedachten voor een eventuele gymnasium krant of discussie site. De Romeinse variant voor ‘spreekgestoelte’ rostra is ook de revue gepasseerd, maar toch gaan we voor de Griekse Pnyx. We geven, net als de degene die vroeger de vergadering opende, het recht van isegoria (gelijkwaardig spreken): "Τίς ἀγορεύειν βούλεται;", "Wie wenst te spreken?" Deze eerste keer besteden we aandacht aan de e e Griekenland reis van de 5 en 6 klas leerlingen Grieks in september van vorig jaar, humorvol geschreven door Estee van der Heijden. Verder kunnen jullie een verslag lezen van het bezoek dat onze gymnasium 6 leerlingen, samen met de eindexamen leerlingen van Duits, brachten aan de voorstelling De Goede Mens van Sezuan op 16 november in het theater van Sneek. Dan zijn er nog het verslag van de gymnasium dag, gehouden
maandag 16 december, en een rubriek met korte nieuwsflitsen. Gaudeatis his fabulis (Mogen jullie je verheugen over deze verhalen)
D. de Boer
de Pnyx
een reconstructie van de Pnyx
Sfeerimpressie Griekenlandreis september 2013 Maandag 23 september 2013: De maandag was afzien, aangezien we na een lange vliegreis en een knettervroeg vertrek vanuit Sneek in Athene gelijk startten met een propvol dagprogramma. Het heerlijke weer, een pita gyros en de gezelligheid op de Oudgriekse begraafplaats maakten echter veel goed. De leerlingen waren onder de indruk van de vele schildpadden op de Kerameikos. Leuke beestjes inderdaad, maar hebben jullie ook de prachtige grafmonumenten gezien? Na ons bezoek aan de necropolis werden de beenspieren alvast opgewarmd voor de rest van de week, namelijk met een klim naar de pnyx en de Philopappos heuvel. Respect voor onze leerlingen, want geen enkel gemopper was te horen. De vermoeiende dag werd afgesloten bij restaurant Zorbas in de Plaka. Daar aten we onze eerste Griekse gerechten van de week en voor mij was het moussaka (no. 1). Daarna terug naar het hotel, snel het bed in!
Dinsdag 24 september 2013: Waar het rioleringssysteem in Athene faalt, faalt het ontbijt in hotel Economy allesbehalve. Wat een keus! Het was tijd om flink wat eten weg te werken, want het beloofde weer een intensieve dag te worden! De Griekse yoghurt met honing was erg in trek, evenals de plakken cake, die de Grieken als een ontbijtproduct beschouwen. Rond 8.30 uur -de één heeft wat meer aansporing nodig dan de ander- begon het dagprogramma. Voordat we naar de Griekse en Romeinse agora zouden gaan, had mevr. De Groot bedacht dat het ‘leuk’ zou zijn om langs de moderne agora te gaan. Dit bleek inderdaad een groot succes en zal bij velen zeker een onuitwisbare indruk hebben gemaakt… Het beloofde verder een mooie dag te worden: alle (soms letterlijke) hoogtepunten zouden de revue passeren: de agorai dus, het Olympieion, de Areopaag, en niet te vergeten de Akropolis en het daaraan gewijde museum. Het was voor de leerlingen tof om die ‘heuvel met gebouwtjes erop’ eindelijk eens echt te gaan bekijken, nadat hij eerder al overal in de stad opdoemde. Helaas waren er die dag stakingen, waardoor de site om 15.00 uur dichtging en we de onderkant van de Akropolis (waar o.a. het Dionysostheater ligt) alleen van bovenaf hebben kunnen zien. Ik had zelf vooral zin om de ‘meisjes’ in het Akropolis museum te gaan bekijken, en ’t liefst ze even aan te raken. Ik denk dat mijn ‘kariatidenfetisj’, zoals je het wel kunt noemen,
iedereen wel duidelijk is geworden. Aangeraakt heb ik ze toch maar niet… ’s Avonds hebben we met z’n allen gegeten (moussaka no. 2) aan de Adrianou, vlakbij het plein Monastiráki, met uitzicht op het Hephaisteion.
Woensdag 25 september 2013:
Donderdag 26 september 2013:
Na het ontbijt vertrokken we om 8.30 uur voor het eerst sinds maandag weer met de bus. Onze buschaffeur Kostas (‘Elsjkèè!’, ‘Estai!’, ‘Jaan!’) wist zijn voertuig behendig door het chaotische verkeer te leiden richting het Nationaal Museum in –nog steeds- Athene. Na dit museum begon de rondreis echt: we vertrokken naar Korinthe (na diens indrukwekkende kanaal te zijn gepasseerd) en Epidauros (beiden aan de oostkant van de Peloponnesos) om daar de resten uit de Oudheid te bekijken. Wat mij nog goed bijstaat zijn de nagespeelde inscripties over wondergenezingen. Hoe Jill een reeds vijf jaar zwanger zijnde vrouw naspeelde, zal voor altijd op mijn netvlies staan. In positieve zin uiteraard. Ook de verbazing van leerlingen over de goede akoestiek in het theater van Epidauros was leuk om te zien. Ja, die Grieken waren niet gek hoor.. We overnachtten deze dag in het havenstadje Nafplio en aten in een gezellig restaurantje met uitzicht op de Bourdzi. Wij hadden de buschauffeur ook uitgenodigd om mee te eten. Gezellig, maar de taalbarrière werd wel pijnlijk duidelijk. Hij lachte me uit toen ik de derde moussaka van de week bestelde. Na het eten nog even door het gezellige stadje slenteren, ergens een ijsje scoren en hup, snel naar bed.
Deze dag stonden Mykene, de stad van Agamemnon en Nemea op het programma. Ik was in mijn nopjes, want ik was niet eerder in Nemea (je weet wel, van Herakles en de Nemeïsche leeuw) geweest. Op de valreep besloten we ook een bezoekje te brengen aan Argos. Dit was zeker de moeite waard en iedereen beklom stoer het vervallen theater, waarbij bergklimervaring niet eens zo slecht was geweest. Mykene maakte veel indruk met de Kyklopische muren en de leeuwenpoort. Nemea was ook prachtig met de mooie Zeustempel waarin je nog gewoon kon zuilknuffelen! Via het filmpje in het museum van Nemea leerden we hoe de start bij een hardloopwedstrijd tijdens de Nemeïsche Spelen in z’n werk ging, dus dat kon vervolgens in de praktijk gebracht worden. Eenmaal bij het stadion aangekomen, gaf een behoorlijk aantal leerlingen aan te willen deelnemen aan de wedstrijd. Dhr. Lubbers gaf nog enkele instructies en daarna moesten de renners klaar gaan staan. Het was een close call, maar Mart won de race en dus de krans. Of eigenlijk een ijsje.
Daarna werd het tijd voor een aantal uurtjes in de bus naar Olympia (aan de westkant van de Peloponnesos). Het werd een prachtige rit door de bergen, al werden sommigen er wat misselijk door. Gelukkig boden de gemberpilletjes van dhr. Lubbers uitkomst. Aangekomen in Olympia bleken we in een zeer fraai hotel te zitten. Waar we ’s avonds aten was helaas wat minder prachtig. Het duurde namelijk lang voordat ons eten geserveerd werd. Maar… ik heb die avond wel iets anders gegeten, kipsouvlaki! Na het eten kreeg iedereen de gelegenheid nog even rond te lopen in het mooie stadje en souvenirs te kopen.
Vrijdag 27 september 2013:
Zaterdag 28 september 2013:
Wat me erg is bijgebleven aan deze dag, is Sjoerdjes verjaardag en de harige baklava die ze kreeg, waarvan we uiteindelijk samen op een pleintje in Athene afscheid hebben genomen. Enkele dames waren de dag van tevoren druk bezig geweest met het voorbereiden van de verjaardag; werkelijk alles werd van stal gehaald om Sjoerdje een mooie dag te bezorgen. Ik weet nog dat ik de kamer van Ilse en Daphne binnenliep, ballonnen op de vloer zag liggen en keihard uitriep: ‘hee, voor wie zijn die ballonnen?!’. Ik ben er goed in om verrassingen te verpesten (al dan niet per ongeluk), maar gelukkig heeft Sjoerdje niets gehoord (toch?). Inhoudelijk bracht de dag opnieuw veel moois. De site van Olympia is ingewikkeld en eist enig inlevingsvermogen. Maar de resten, waaronder de tempel van Zeus waar ooit het metershoge beeld van de god in gestaan moet hebben, zijn zeer indrukwekkend. De leerlingen kregen een goed beeld van de palaistra en het stadion, waar wederom een hardloopwedstrijd werd gehouden.
Na een prima ontbijt in het met prullaria bezaaide hotel in Delfi stonden de opgravingen en het museum van Delfi op het programma. Eén van de meest indrukwekkende sites, als je het mij vraagt. Iemand had besloten om bovenaan te beginnen en dan langzaam naar beneden te lopen, dus we begonnen met een pittige klim de berg op. Gelukkig bleken de meeste leerlingen een prima conditie te hebben, maar of ze mevr. De Groot hebben ingehaald…? Eenmaal boven hadden we een prachtig uitzicht over de resten van onder andere de Apollotempel en het dal. Het was er zo rustig, dat een meditatiemomentje niet had misstaan. Het bovenaan beginnen bleek een gouden zet; het is veel minder vermoeiend. Bijna beneden stuitte ik met Sander en Ilse op inscripties, waarbij ook overwinningsinscripties te zien waren (i.v.m. de Pythische Spelen in Delfi). Ik vond het leuk om te zien hoe geïnteresseerd deze leerlingen waren om de moeilijk leesbare teksten op de stenen te vertalen. Na de lunch in het stadje van Delfi en het museum werd het zo langzamerhand tijd voor de terugtocht naar Athene. Iedereen wist wat dit betekende: het einde van onze reis kwam in zicht. Die avond in Athene mochten de leerlingen in de lange straat Adrianou zelf bepalen waar ze wilden eten. De afgelopen dagen kregen wij – de reisleiding - namelijk zo nu en dan behoorlijk commentaar op het eten en de restaurantkeuze (‘te duur’, ‘vies!’, ‘eten is koud’, ‘ongezellig’, ‘duurt lang!’). ‘Laat ze het dan zelf maar uitzoeken’, besloten wij. Dit momentje van ‘vrijheid’ bleek een groot succes. Trots kwamen de meesten terug met afdingverhalen en dat zij het toch echt veel beter konden regelen dan wij. Ik heb zelf met mijn collega’s heerlijk gegeten bij ‘Δια ταυτα’ (moussaka no. 5).
Dit keer met een iets minder goede afloop: een behoorlijk schaafwond voor Ilse. Gelukkig was daar dhr. Lubbers weer, onze EHBO’er, die al het vuil uit de wond heeft – en ik overdrijf niet - geragd. Na Olympia werd het tijd om richting Delfi (in centraal Griekenland) te gaan, wat een pittig eindje met de bus zou worden. De lange zit in de bus werd onderbroken door de mooie boottocht Rio-Andirio, met uitzicht op de nieuwe, moderne brug. Vlak daarna konden de leerlingen eindelijk voor de eerste keer deze reis gaan zwemmen, en wel in Nafpaktos. Al snel zag ik de koppies van de leerlingen boven het water uitsteken en kon ik samen met mijn collega’s (en de buschaffeur! Taalbarrière!) even genieten van een drankje op het terras. Aangekomen in het hotel in Delfi bleek dat we vanaf het balkon een prachtig uitzicht hadden op de bergen. Dit compenseerde enigszins voor het feit dat onze douche niet werkte. We aten die avond bij Vakchos, waar we na enkele verhitte discussies over de deal, heerlijk aten (moussaka no. 4).
Zondag 29 september 2013: Deze dag vormde de afsluiting van de reis en met het eiland Aigina op het programma, kon onze toer niet beter afgesloten worden, vind ik. We begonnen in de metro (eindelijk!), waar we onze tassen à la zwangere vrouw op onze buik hielden en waar we iedereen ineens een verdacht uiterlijk vonden hebben. Aangekomen in havenstad Piraeus gingen we aan boord. Waar Nederlanders uitwaaien op TVTAS, doen Grieken dat op Aigina. Het was dan ook behoorlijk druk (zondag!). Na een prettige boottocht van meer dan een uur, werden we opgehaald door een buschauffeur, waarvan wij als reisleiding ons afvroegen of hij niet allang met pensioen had gemoeten. Deze meneer bracht ons naar de laatste ruïnes van onze reis: de tempel van Athena Afaia, de oude haven van Kolonna en diverse museumpjes (voor mij ook de eerste keer!). Ik merkte dat de hersenen van onze leerlingen al behoorlijk verzadigd waren van alle informatie en indrukken van de hele week en dat de vermoeidheid begon toe te slaan. Het was niet altijd makkelijk om ze bij de les te houden. De rest van de middag stond in het teken van ontspanning. De leerlingen kregen de kans om te zwemmen, nog even te winkelen in het stadje of om ergens een hapje te eten. Dhr. Lubbers en ik doken het terras op, nadat mevr. De Groot besloten had om even een duik te nemen. En nét als je dan je ijskoude colaatje drinkt, gaat de telefoon met de mededeling of we even een apotheek wilden opzoeken i.v.m. een kwallenbeet… Tuurlijk wilden we dat! Tegelijk ook maar even een grote zak pistachenoten gehaald, die we later met de leerlingen hebben verorberd. De laatste avond in Athene heeft een speciaal aangesteld groepje leerlingen bepaald waar we met z’n allen gingen eten. Dit groepje nam die taak zeer serieus. Er werd gewikt en gewogen, keihard onderhandeld met uiteindelijk de keuze voor een Noord-Grieks restaurant, dat alles behalve een toeristenmenu had. Het bleek een zeer goede keuze te zijn (maar zeker geen goedkope, lieve leerlingen!). Die avond geen moussaka voor mij en dhr. Lubbers (hij wilde dit gerecht graag voor de eerste keer proberen), want een té toeristisch gerecht en stond dus niet op de kaart...
Maandag 30 september 2013: Snel de laatste dingen inpakken, het laatste schaaltje Griekse yoghurt met honing naar binnen lepelen en op naar de bus. Kostas’ broer Loukas bracht ons naar het vliegveld. De reis zat er op, ons restte slechts nog de vliegreis naar huis. Ontspannen werd die vliegreis echter niet, aangezien we heftige turbulentie hadden boven het Balkangebied. Het vliegtuig schudde een paar minuten alle kanten op en zelfs de cabin crew moest de riemen vast doen. Eenmaal veilig op Hollandse bodem trilde ik nog na, terwijl sommige leerlingen aangaven ‘niets gemerkt te hebben’ of het ‘heel vet’ te hebben gevonden. In de bus richting Sneek liet ik mijn gedachten gaan over de afgelopen week. Ik heb de reis echt als zeer prettig ervaren. Ik verkeerde in goed gezelschap en heb veel gesprekken met leerlingen mogen voeren, waardoor ik ze beter en van een andere kant heb leren kennen. Zo weet ik bijvoorbeeld nu dat Britt niet zo van fotograferen houdt, Meike des te meer en graag random foto’s van gezichten maakt, Sander erg veel cijfers achter de komma van pi weet, Renske goed kan voordragen, de heren Berend S., Mart van der N. en Jesper N. een speciaal soort anijsparfum gebruiken, dat IJsbrand vergroeid is met zijn mobiel en ga zo maar door. Leuk ook om te horen dat niemand nog naar huis wilde! Bedankt voor een fantastische week!
E. van der Heijden.
De Goede Mens van Sezuan Op zaterdag 16 november 2013 gingen wij, de leerlingen KCV (het thema sloot aan bij het vak filosofie) en Duits (het stuk is door een Duister geschreven) naar het theater in Sneek om daar het toneelstuk De Goede Mens van Sezuan te zien, in een bewerking van het gelijknamige toneelstuk van de beroemde schrijver Bertolt Brecht, gespeeld door Toneelgroep Maastricht. Het verhaal, gebaseerd op het mythische verhaal van Ovidius over Philemon en Baucis, ging als volgt. Drie goden dalen af naar de aarde om een goed mens te zoeken en belanden in Sezuan. Niemand blijkt bereid hen onderdak te verlenen, alléén het hoertje Shen Te. De goden belonen haar met een grote som geld en geven haar een opdracht mee: “zorg goed voor jezelf én wees goed voor anderen”. Shen Te koopt een tabakswinkeltje. Onmiddellijk wordt ze belaagd door familie, vrienden en buren die graag van haar rijkdom meegenieten. Shen Te wil gastvrij zijn, kan geen nee zeggen en raakt verstrikt in de tegenstrijdige opdracht. Dan duikt haar neef Shui Ta op, een jonge zakenman die korte metten maakt met alle profiteurs. Het thema is steeds de vraag hoe een mens het goede kan blijven doen in maatschappelijk slechte omstandigheden. “De parabel over het hoertje Shen Te dat door de goden wordt uitgedaagd om een goed mens te blijven maar haar goedheid ten onder ziet gaan in de driestuiverswet ‘Doch die Verhältnisse, die sind nicht so’, is qua compositie van grote schoonheid en sterke esthetische radicaliteit. Het basisidee is om binnen het toneelspel, voor de ogen van het publiek, op het toneel en binnen de handeling, letterlijk een contrafiguur voor de goede protagonist te laten ontstaan. De boosaardige Streber Shui Ta, die Shen Te uit de narigheid helpt door de handeling van het stuk in hoog-kapitalistische zin over te nemen. Tot de kruik tot barstens toe te water gaat. Om vervolgens Shen Te, dezelfde toneelspeelster dus, en ook het publiek, met de brokken achter te laten.”(Ben van Duin, Theaterkrant) Na de laatste scene wordt het aan het publiek overgelaten om na te denken over goed en kwaad en hoe we willen denken over Shen Te c.s. Velen van ons zullen denken dat het niet meer dan redelijk is, dat iemand voor haar opkomt en voorkomt dat ze al haar geld zomaar weggeeft. Omstandigheden kunnen ertoe leiden dat, hoewel je karakter goed (wat is “goed”?)te noemen is, je daden niet goed zijn. En wat moet je doen wanneer je daden anderen schade toebrengen? Moet je dan jezelf schade toebrengen?
Een pittig stuk, dus. Geen happy end. Het duurde een uur langer dan het theater had aangegeven, waardoor een deel van de leerlingen het slot niet meer kon meemaken vanwege afspraken over vervoer. Later in de KCV les hebben leerlingen aan de hand van 2 stellingen hun ideeën over het stuk op papier gezet. Al met al een bijzondere ervaring, maar geen eenvoudige kost.
De Gymnasium Dag In de activiteitenweek voor de Kerstvakantie waren er veel verschillende activiteiten en zo ook op 16 december de Gymnasium middag. Dit is een middag, waarbij Gymnasium leerlingen vanaf klas 3 en de Grieks en Latijn docenten allerlei leuke dingen doen met betrekking tot het Gymnasium en/of het thema dat elk jaar verschillend is. Zo was dit jaar de dichter Ovidius het thema.
Na de voorbereidingen van Gymnasium 4 in de ochtend, begon ’s middags de Gymnasiummiddag echt. Het waren optredens met toneel, zang, rap, pianospel en film, maar ook waren er andere dingen, zoals de presentatie van de app om Latijn te leren, een debat, gedichten en voordrachten en tenslotte de foto’s van de jaarlijkse Griekenland reis.
waar een toneelstuk van nagespeeld is, is het bekende verhaal over Daedalus en Icarus. Ze worden uitgenodigd om een labyrint voor de centaur te maken. Wanneer ze klaar zijn moeten ze in het paleis van de koning blijven, dus daarom willen ze vluchten. Daedalus maakte vleugels van was en veren en waarschuwde Icarus voordat ze vertrokken dat hij niet te dicht bij de zon mocht komen, omdat de was anders zou smelten. Toch deed hij het en zo stortte hij neer in zee.
Natuurlijk waren er ook dit jaar weer toneelstukken. Deze toneelstukken waren verhalen van Ovidius. Het eerste toneelstuk was Echo, dit gaat over de zoon van de nimf Liriope genaamd Narcissus. Hij was ontzettend knap en iedereen werd ook verliefd op hem. Zijn moeder had aan de ziener Teiresias gevraagd wat de toekomst van haar zoon zou zijn en hij antwoordde dat hij lang zou leven zolang hij zichzelf niet zag. Een van zijn minnaressen was ook Echo, een nimf die veel praatte en daarom strafte ze haar zodat ze niet meer kon praten en slechts van elke zin de laatste twee woorden kan zeggen. Wanneer Narcissus het bos in komt vraagt hij wie
er is en Echo herhaalt slechts de laatste twee woorden. Ze komt tevoorschijn en probeert Narcissus te omhelzen, die duwt haar van zich af. Later komt Narcissus bij een bron en drinkt van het water, maar daarbij ziet hij zichzelf. Hij wordt verliefd op zichzelf, maar elke keer verdwijnt zijn spiegelbeeld uit het water en na een tijd huilend en smekend te hebben verlangd naar de terugkeer van het spiegelbeeld, sterft hij. Het andere verhaal
In de derde klas is het verhaal over Odysseus het onderwerp van de Griekse teksten en daarom had de derde klas een heel project rond dit onderwerp gemaakt. Het begon met een filmpje waarin de strijd tussen de godinnen om de gouden appel werd nagespeeld. Ook werd er over zijn leven gerapt en gezongen. Ik vond het zelf een leuke middag met veel leuke optredens die goed de Griekse en Romeinse cultuur en verhalen uitbeeldden. Ook vond ik de hapjes lekker, zoals de Tzatziki, de mini-oliebollen en de gehaktballen. Iedereen heeft heel erg zijn best gedaan om er een leuke middag van te maken en dit was ook gelukt!
Sylvia Koeree, gym 4
Vondst bijzondere boeken
2. M. Tullii Ciceronis, Verrinarum, Libri septem, Vlak voor de kerstvakantie ontdekten leerlingen van gym6 in de kasten van lokaal 16 een aantal oude schoolboeken. Na telefonisch contact met Tresoar in Leeuwarden, en later via de mail, kregen we de volgen de reactie van Jacob van Sluis (zie de opmerkingen bij de pijltjes), waarna we de genoemde internet bronnen hebben bekeken (zie de opmerkingen in blokken). In Tresoar bevindt zich de Buma Bibliotheek, die in 1876 is opgericht door de Staten van Friesland uit een legaat van de Friese classicus Dr. Lieuwe Annes Buma, waarvan een bibliotheek zou moeten komen voor de Griekse en Latijnse taal- en letterkunde.
recensuit Car. Timoth. Zumptius, Berolini, 1830, Sumptibus Ferd. Dümmleri. de Een 19 eeuwse teksteditie van Cicero, op zich niet zo spannend, maar dit is het enige boek van het viertal dat onze bibliotheek niet bezit. Over Carl Gottlob Zumpt (1792-1849), leraar aan het gymnasium in Joachimstal: http://www.deutschebiographie.de/sfz3262.html
3. Aeschinis Socratici, Dialogi Tres, Quartum 1.De Ilias van Homerus, het eerste en het tweede deel van een vertaling van Mr. Jan van 's Gravenweert, bij Johannes van der Hey in Amsterdam in 1818, gedrukt door A. en H. Bakels , Prinsengracht te Amsterdam. Een Nederlandse vertaling van beide grote epische gedichten van Homerus. Deze vertaling is dubbel poëtisch, zowel in metrum (alexandrijnen) als op rijm; bewonderenswaardig dus. Het is een jeugdwerk van de vertaler, want hij is later bekend geworden vanwege politieke en bestuurlijke functies. Zie:http://resources.huygens.knaw.nl/retrob oeken/nnbw/#source=4&page=343&size=800 &accessor=accessor_index Jan van ’s Gravenweert begon in 1807 aan de e vertaling van de Ilias toen hij 17 was, op zijn 28 was hij klaar. Vervolgens deed hij nog eens 5 jaar over de Odyssee. Zijn vertaling werd bijzonder geprezen door Bilderdijk. Hij promoveerde al op 20 jarige leeftijd, werd Mr. in de Rechten, vervulde vele erebanen voor de Nederlandse overheid, spande zich enorm in voor de Kunsten, en hij stierf op 80 jarige leeftijd op zijn landgoed “Otium” (= Latijn voor “vrije tijd”) in de buurt van Arnhem, geen vrouw, geen kinderen achterlatend.
edidit, adiecit Joh. Frider. Fischerus, Miseni Sumptu Car. Frider. Guil. Erbstenii, 1818 Een tekstuitgave die vaker herdrukt is (onze bibliotheek bezit een eerdere uitgave). Over Fischer (1726-1799), hoogleraar te Leipzig:http://de.wikipedia.org/wiki/Johann_Fried rich_Fischer_%28Philologe%29
Bij de naam Jacobus Cruquius vond ik een artikel : http://www.academia.edu/2101804/Horace_from_Brug es_to_Cambridge_The_editions_by_Jacobus_Cruquius_ and_Richard_Bentley
Kort samengevat: Hoe men ook denkt over de betrouwbaarheid van de Cruquius editie, uitgevers van werk van Horatius konden niet om Cruquius heen, aangezien zijn editie de enige bron is die gebruik kon maken van de Codex Blandinius Vetustissimus. Tijdgenoten erkenden dit gezien de heruitgave van de Cruquius editie, uitgebreid met aantekeningen van Janus Dousa (1545-1604), uitgegeven in 1597, met snel daarna nog een heruitgave in 1611. Bijna elke boekverzameling van zeldzame boeken in West Europa heeft in ieder geval één kopie, of van de originele versie of van de uitgebreide versie.
4. Horatius Flaccus, Jac. Cruquius, Ex officina Plantiniana Raphelengii, 1611. Dit is natuurlijk het interessantste boek van de vier. Het boek is ontstaan in de kringen van de net opgerichte Leidse universiteit (opgericht 1575), eerste uitgave in 1578 door Jacobus Cruquius (ca. 1520-1584). Na diens dood heeft Janus Dousa (= jonker Johan van der Does, heer van Noordwijk; 1545-1604) het met eigen aantekeningen vermeerderd en opnieuw uitgegeven. Zie voor Dousa: http://resources.huygens.knaw.nl/retroboeken/nn bw/#source=6&page=220&accessor=accessor_ind ex
Bij de naam Janus Dousa, Johan van der Does: Zijn lijfspreuk was Dulces ante omnia Musae (Vergilius) , deze spreuk is in Leiden, waar hij woonde met vrouw en 12 kids, in een tegel (uit 2007) terug te vinden:
Hij vocht mee tijdens het Leids Ontzet: Tegen overlopers schijnt hij gezegd te hebben fistula dulce canit, volucrem dum decipit auceps(Cato). Probeer deze beide spreuken maar eens te vertalen!
D. de Boer
nuntiata brevia Lokaal 15: nieuw schilderij
Rome boek
Simone de Ruijter uit gym 4 heeft voor de gymnasium dag een decorstuk gemaakt voor het toneelstuk Daedalus en Ikarus, dat binnenkort opgehangen gaat worden in lokaal 15. Dit lokaal is een aantal jaren geleden al sfeervol geverfd met een tempelingang rond de deur, een landkaart op de achtermuur, en een inspirerende spreuk boven het digibord: Gaudeamus igitur iuvenes dum sumus. De nieuwe aanwinst komt boven Kreta te hangen: het stelt namelijk een beroemde op Kreta aangetroffen muurschildering voor van acrobaten die over een stier proberen te springen: deze sport wordt beschouwd als voorloper van de olympische sporten.
Simone, links op de foto, met een deel van de groep toneelspelers uit gym 4. Hieronder zie je het origineel, de Stiersprong (ook taurokathapsia, in het Grieks ταυροκαθάψια) is een bekend motief in de figuratieve kunst van de Midden Bronstijd, bijvoorbeeld in de Minoïsche beschaving in Knossos op Kreta.
Een prachtig boekje werd het: het Rome boek van en voor de leerlingen gym 5 van 2013, dankzij de inspanningen van Neel en Luca. Het boekje werd voor de eerste keer echt gedrukt bij een drukkerij, met de mooiste foto’s, gedichten en verhalen van de deelnemers. De beide dames hebben bovendien een record gebroken: nog niet eerder was het boek in september al klaar. De foto hierboven is gemaakt tijdens de uitreiking, op een i-uur, ook georganiseerd door beide dames, met daarbij een hapje en een drankje. Later heeft ook de teamleider dhr. Bus een exemplaar overhandigd gekregen. In de maand november is het boek “Verslag van de Maand” geweest in de Mediatheek, waarvoor de dames een certificaat hebben gekregen. Mocht iemand nieuwsgierig zijn geworden: tijdens de Open Dag zal het boekje ter inzage liggen in het lokaal van Klassieke Talen, lokaal 2.
Nieuwe aanwinsten gymbieb Boek lezen tijdens de les, dat gebeurt nog niet veel bij Latijn of Grieks in de onderbouw, maar het voornemen is er. Ook is een aantal nieuwe DVD’s aangeschaft met als doel de onderbouw leerlingen meer kennis te laten nemen van het dagelijks leven in de oudheid.
PWS-dag Op donderdag 19 december werd de dag voor de profielwerkstukken gehouden. Het is indrukwekkend om te zien hoe alle deelnemers zich dan inzetten, hoe zenuwachtig sommigen zijn, hoe strak in pak de jongens zitten, hoe keurig de dames gestyled gaan. Wij feliciteren alle winnaars van harte, en met name de afdeling VWO waar onze gymnasium leerlingen goed van zich deden spreken: Luca Besse en Sjoerdje Bruinsma (verschil in wat leraren bieden en leerlingen wensen binnen e de kernvakken van de RSG) 1 prijs, Huib Jongsma e en Jelke Boellen (de verlokking om te frauderen)2 prijs en Hente de Ruijter en Sophie Eggengoor e (verschil jongeren platteland en Randstad) 3 prijs. De jury hoopte dat het onderzoek van de winnaars een vervolg zal krijgen.
Activiteiten 1e kwartaal 2014 30 januari 30 januari 4 februari 8 februari 10 februari
17,18 februari 19 februari 19 februari 4 maart
e
Olympiade 5 klas Grieks in Utrecht cursus Griekse schoolauteurs in Utrecht lezing dr. Anton van Hooff in Tresoar voorronde Ken Je Klassieke quiz in Tresoar workshop Ovidius in de kunst voor e 6 klas Latijn, kunstvakken Door dr. Jan de Jong van de RUG Doedagen Certamen Septentrionale, vertaalwedstrijd in Leek Open Dag lezing dr. Christiaan Caspers (oudleerling van de school) in Tresoar
