PLECHTIGE VESPERDIENST 50 jaar parochie Heizijde 1964-‐2014
Kerk H. Johannes Maria Vianney vrijdag 24 oktober 2014
VIERING 50 JARIG BESTAAN PAROCHIE HEIZIJDE Bij koninklijk besluit van 30 oktober 1964 werd de parochie Heizijde officieel erkend als de parochie van de Heilige Joannes Maria Vianney.Deken Leenknegt en de kerkraad hielden er aan, om dit jubileum niet onopgemerkt te laten voorbijgaan. Maart dit jaar, werd al het Jubileumboek ' 50 jaar parochie Heizijde – De weg naar Ars heen en terug -‐ uitgebracht, een boek van de hand van heemkundige Luc Pieters, secretaris van de kerkraad van Heizijde, een uitgave door het provinciebestuur Oost-‐Vlaanderen. Tevens werd er voor geopteerd om ook tijdens het laatste weekend van oktober 2014 -‐ het weekend van de 50e verjaardag – een viering op touw te zetten, enerzijds door het houden van een plechtige vesperdienst, en anderzijds door de uitgave van het jubileumboek door te trekken naar een ruime overzichtstentoonstelling, waarin de geschiedenis van de wijk en de parochie in de schijnwerper zou worden gezet. De tentoonstelling biedt U een ruim overzicht van de historie van de wijk, vertrekkend vanuit het landelijke karakter van de wijk 'd'heysyde' in de 17e eeuw -‐ met tal van originele gebruiksvoorwerpen en authentieke akten -‐ over de opkomende industriële revolutie met de fabriek P.F. De Naeyer, en de stichting van de wijkprocessies in 1897, om zo te evolueren tot de jaren '50 uit vorige eeuw, waarin de geest tot het oprichten van een derde Lebbeekse parochie werd aangewakkerd. Uiteraard komt ook de ganse geschiedenis van de parochieuitbouw zelf ter sprake, de houten noodkerk, het verwerven van de gronden, de oprichting en wijding van de huidige kerk en de bouw van een pastorie en parochiale zaal. De tentoonstelling werpt tevens een licht op al zijn bedienaars, de priesters geboortig uit de wijk, de overleden leden van de kerkraad, .. en zoveel meer…. Een echte aanrader voor wie zich interesseert in het verleden van zijn gemeente. Luc PIETERS, organisator van de tentoonstelling.
2
Het is niet evident om een viering te organiseren voor de verjaardag van de oprichting van een parochie, in een tijd waarin het geloofsleven een andere oriëntering krijgt. De huidige gerichtheid naar meer samenwerking over de parochiegrenzen, in het vooruitzicht van een nieuwe parochie, staat in contrast met wat 50 jaar geleden hier op Heizijde is gerealiseerd: een wijk die kon instaan voor een nieuwe parochie. Voor veel mensen uit Heizijde, die de oprichting van de nieuwe parochie hebben meegemaakt, is het treffend en pijnlijk om te moeten ervaren en zien dat de realiteit anders is geworden dan de mogelijkheden die er waren zovele jaren terug. Het parochieleven heeft ongetwijfeld voor een unieke verbondenheid gezorgd in dit deel van Lebbeke, die vooral tot stand kon komen vanuit het geloof. De kerk heeft hier ongetwijfeld een unieke eigenheid gehad als expressie van verbondenheid. Het kerkgebouw heeft in wijken een bijzondere plaats, omdat ze meestal de enige centrale plaats inneemt. Ondertussen is het praktiserend geloofsleven bij velen relatief geworden. Het gebouw verwijst in veel situaties nog enkel naar de levende gemeenschap van weleer. Het is een plaats waar de stilte niet zozeer meer sacraal is, maar eerder de onhoorbare klank waar het verleden nog eventjes wordt opgerakeld in herinneringen. Vandaag probeert men opnieuw, soms met veel moeite, het leven in de wijken te revitaliseren. Dit gebeurt nu buiten de muren van het kerkgebouw, los van de parochie, buiten het kader van de geloofsgemeenschap. De geschiedenis wordt uiteraard gemaakt door mensen, door de omstandigheden en door de vele maatschappelijke en sociologische veranderingen. We moeten durven de realiteit zien waar we nu voor staan. Kleine parochies kunnen moeilijk nog alleen bestaan en begrijpen heel goed dat samenwerking, solidariteit en een nieuwe omkadering nodig is. We moeten ook toegeven dat we dankzij de bijdragen van de verschillende instanties, in het bijzonder van onze gemeente, onze kerkgebouwen kunnen onderhouden. Mochten we dit als geloofsgemeenschap zelf moeten doen, dan zou het voor velen veel vlugger duidelijker worden. Toch meen ik dat het steeds zinvol blijft om in kerkgebouwen te blijven investeren, zelfs al worden ze niet veel meer gebruikt. Ze blijven, soms letterlijk, een stille getuige van een gemeenschap. Het zal daarom belangrijk zijn om een goed overleg te voeren rond de bestemming van de kerkgebouwen die onttrokken zullen worden aan de eredienst. Het is belangrijk dat een gemeenschap betrokken kan worden in het zoeken naar een passende nieuwe bestemming. Is er dan geen reden om te vieren? Zeer zeker. Als gelovigen zijn we verplicht onze dankbaarheid te vieren voor zoveel inzet, medewerking en gebed. Er is hier een stuk geschiedenis geschreven die niet vergeten mag worden. Wat we vandaag vieren is eigenlijk meer dan de herinneringen die te lezen en te zien zijn in de tentoonstelling. Het is een moment van hulde en dank aan vele mensen en in de eerste plaats aan God. In deze vesperdienst willen we, op de vooravond van een andere toekomst voor onze parochies, lof en dankzeggen aan God, de Vader door Jezus Christus onze Heer. Geert C. LEENKNEGT, pastoor-‐deken
3
4
Prelude en intrede
Marche van Jean Baptiste Lully (1632-1687)
Openingsritus De pastoor-‐deken voor het dekenaat Lebbeke, tevens pastoor van de parochie H. Johannes Maria Vianney, brengt een groet aan de voorganger kannunik Ludo Collin, kanselier van het bisdom Gent. Eveneens begroet hij de aanwezigen in deze liturgische viering. voorganger
gemeenschap en schola
5
Hymne bij het ontsteken van het licht De aanwezigen worden uitgenodigd om hun lichtje naar voor te brengen.
Stephen kard. Langton: O lux beatissima uit de sequentie Veni Sancte Spiritus
O lux beatissima, reple cordis intima tuorum fidelium.
O, allerzaligst licht, vul het binnenste van het hart van uw gelovigen.
Sine tuo numine, nihil est in homine, nihil est innoxium.
Zonder uw macht, is er niets in de mens, is er niets onschuldigs.
Gebed tot inkeer
Henry Purcell: Remember not, Lord, our offences Remember not, Lord, our offences, Nor th' offences of our forefathers; Neither take thou vengeance of our sins, But spare us, good Lord. Spare thy people, whom thou has redeem'd With thy most precious blood, And be not angry with us for ever. Spare us, good Lord.
Herinner niet, Heer, onze zonden, noch de zonden van onze voorvaderen; noch neemt Gij wraak voor onze zonden, maar spaar ons, o Heer. Spaar uw volk, dat Gij hebt verlost met Uw kostbaar bloed, en wees niet boos op ons voor altijd. Spaar ons, o Heer.
6
Motet gebed:
wij bidden het vet gedrukte
Waar goedheid en liefde heersen, daar is God. De liefde van Christus heeft ons bijeengebracht. Laten wij juichen en daarvan genieten. Laten wij vrezen en liefhebben de levende God. En met een oprecht hart elkaar beminnen. Waar goedheid en liefde heersen, daar is God. Laten wij dus, wanneer wij samenkomen, Oppassen dat wij niet verdeeld van geest worden. Laat ophouden de boze verwijten, laat ophouden de twisten, En dat in ons midden zij Christus God. Waar goedheid en liefde heersen, daar is God. Mogen ook wij met de gelukzaligen in heerlijkheid uw gelaat zien, Christus God, wat een vreugde is, onmetelijk en onverwoestbaar, in de eindeloze eeuwen der eeuwen. Amen
Maurice Duruflé: Motet Ubi Caritas Ubi caritas et amor, Deus ibi est. Congregavit nos in unum Christi amor. Exultemus, et in ipso iucundemur. Timeamus, et amemus Deum vivum. Et ex corde diligamus nos sincero. Ubi caritas et amor, Deus ibi est.
Waar goedheid en liefde heersen, daar is God. De liefde van Christus heeft ons bijeengebracht. Laten wij juichen en daarvan genieten. Laten wij vrezen en liefhebben de levende God. En met een oprecht hart elkaar beminnen.
7
Overweging
Uit het Hooglied 2: 3b-4 Ik smacht ernaar in zijn schaduw te zitten; zijn vrucht is zoet voor mijn mond. Hij heeft mij binnengeleid in het wijnhuis waar het schild van zijn liefde voor mij hing. Edward Bairstow: I Sat Down Under His Shadow I sat down under his shadow with great delight And his fruit was sweet to my taste. He brought me to the banqueting house And his banner over me was love.
Stilte voor pers gebed
Lezing
wij staan recht bij de lezing
Uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Matteus Pas op dat jullie je gerechtigheid niet doen voor het oog van de mensen, om door hen gezien te worden. Anders wacht je geen loon bij jullie Vader in de hemel. Dus wanneer je barmhartig bent, loop er dan niet mee te koop, zoals de schijnheiligen dat doen in de synagogen en op straat, om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie, ze hebben hun loon al. Maar als jij barmhartig bent, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechter doet, opdat je barmhartigheid in het verborgene gebeurt; en je Vader, die in het verborgene ziet, zal het je lonen. En wanneer je bidt, wees dan niet als de schijnheiligen; zij staan graag in de synagogen en op de hoeken van de straten te bidden, om op te vallen bij de mensen. Ik verzeker jullie, ze hebben hun loon al. Maar als je bidt, ga dan je binnenkamer in, doe de deur dicht, bid tot je Vader, die in het verborgene is; en je Vader, die in het verborgene ziet, zal het je lonen. Matteus 6, 1-6
8
Homilie Korte responsorie
Andante molto van H. Ph. Johnson (1717-1771)
Jubellied terwijl het altaar wordt bewierookt
Ludovico da Viadana: Exsultati justi Exsultate justi in Domino rectos decet collaudatio Confitemini Domino in cithara In psalterio decem chordarum psallite illi Cantate ei canticum novum Bene psallite ei in vociferacione quia rectum est verbum Domini et omnia opera ejus in fide
Psalm 33 Rechtvaardigen, juich om de HEER; wie oprecht is moet Hem eren. Speel op de citer een danklied voor de HEER, maak muziek voor Hem op de harp. Zing een nieuw lied voor de HEER, speel met overgave, laat het klinken. Oprecht is het woord van de HEER, alles wat Hij doet getuigt van trouw.
Intercessiegebeden We antwoorden op elke bede met:
Wij bidden U, verhoor ons Heer.
9
Onze Vader
Afsluitend gebed en zegen
We staan recht voor de zegen en tot na het Salve Regina. Daarna kunnen we terug zitten om te genieten van het orkest dat nog een aantal werken brengt.
10
Afsluitende zang
11
We blijven recht staan tot het koor en de voorgangers de liturgische ruimte hebben verlaten.
Uittrede
Rondo di Pietro van Luc De Sterck (1943-)
Afsluitende stukken
Seconde intermède uit een suite van Jean Baptiste Lully (1632-1687) Bourée pour la suite de la Nymphe van Marain Marais (1656-1728)
Inleidingen op de tentoonstelling
toespraken door • Z.E.H. Geert C. Leenknegt, pastoor-deken • Dhr. Jozef Dauwe, gedeputeerde voor Cultuur • Dhr. Luc Pieters, secretaris kerkraad
12
In vehementi spiritu en Praeludium Vitae Aeternae
Het knapenkoor In vehementi spiritu is een jongenskoor in het dekenaat Zele-Berlare bestaande uit een bovengroep van twaalf knapenstemmen (sopranen), ondersteund door enkele volwassen onderstemmen. Het aldus vierstemmig opgebouwd koor deelt in de middeleeuwse en oud-Engelse koorsamenstelling, waarbij de altuspartij wordt bezet door volwassen contra-tenoren. De bovenstemmen klinken dan ook heel homogeen en maken In vehementi spiritu tot een typisch helder knapenkoor. In vehementi spiritu werd in 1995 gesticht door de huidige koorleider, E.H. Marc Van Steen, musicus in hart en nieren. Het koor is een strikt liturgisch koor, d.w.z. dat het zich in principe niet toelegt op het organiseren van eigen concerten, doch enkel ingaat op de vraag tot liturgische opluistering van een bestaande groep vierende mensen. De bedoeling is de lokale liturgie meer luister te geven door een hoogstaand surplus van klassieke gewijde muziek. In vehementi spiritu betekent ‘in hevige wind’ en doelt op het krachtig gedruis dat ontstond toen de apostelen in het Cenakel in geloofstwijfel samen waren en dat hen bezielde met een nieuw Pinkster-‐elan. Het koor wil muzikaal vuur zijn in de vierende gemeenschap van vandaag. Het koor werkt van zowat haar begin samen met het Zeelse barok-‐orkest Praeludium Vitae Aeternae (Prelude van het eeuwig leven). Het orkest werd door de huidige orkestmeester en stemvormer van het koor, Luc De Sterck uit Langevelde, gesticht in 1994. Het ensemble onderscheidt zich door zijn authentieke klank en zijn uitgesproken expressiviteit. Met het knapenkoor vormt het een unieke eenheid. Koor en orkest traden reeds talrijke malen op in binnen- en buitenland. Samen zorgden zij voor niet onopgemerkte opluisteringen in de kathedralen van Utrecht (Nederland), Sion (Zwitserland), Edinburgh (Schotland), Annecy (Frankrijk), Salamanca en Jaca (Spanje), Pistoia en Bergamo (Italië), Exeter (Groot-Brittanië), Cobh (Ierland) en in tal van andere kerken in binnen- en buitenland. Er staan drie afgewerkte cd’s op hun naam (“Hij leeft”, “Kom tot ons” en “In Hem voltooid”), ook tal van live-cd’s als hun jubileum-cd “Als een vuur”: een prachtige, bloemlezing van vocale en instrumentale luister gedurende tien jaar. Info en lidmaatschap vriendenkring knapenkoor: E.H. Marc Van Steen, tel. 0475/32 07 73. www.invehementispiritu.be Info barokorkest: Luc De Sterck, Langevelde 29, 9240 Zele. tel. 052/44 68 06.
13
TIJDLIJN HISTORIE PAROCHIE HEIZIJDE
13 november 1955 Missie Redemptoristen O.-‐L.-‐Vrouwparochie met zending op Heizijde April 1956: Oprichting houten noodkerk 6 mei 1956 Inzegening van de noodkerk 8 januari 1957 KB Oprichting van een ‘ANNEXE‘afhangende van de hulpparochie van O.-‐L.-‐Vrouw 9 maart 1957 Schenking van een perceel bouwgrond aan de kerkfabriek van de hulpparochie Onze-‐Lieve-‐Vrouw, bestemd voor de annexe van de wijk Heizijde 13 november 1957 Aanbrengen van een kruisweg in de kapel op Heizijde 1959 Eerste opdracht voor het oprichten van een nieuwe kerk, door architect Julien Du Bois 19 juni 1960 Turnfeest -‐ werkcomité ‘Lebbeke Bouwt’, voor het oprichten nieuwe kerk Heizijde 14 juli 1960 Aankoop van een perceel grond van de heer Pieters Frans, voor 75.000fr 8 januari 1961 Kerkraad O.-‐L.-‐Vrouwparochie -‐ principebeslissing tot het bouwen van een definitieve kerk voor de Annexe Heizijde Januari 1961 Aanstelling architect Eugène De Witte uit Wetteren, voor het opmaken van de plannen 19 juli 1962 Eerste officiële vermelding ’ H. Pastoor van Ars’, als patroonheilige van de nieuw op te richten kerk 29 juli 1961 Eerste voorontwerp kerk Heizijde 18 november 1962 Kerkraad O.-‐L.-‐Vrouw, goedkeuring plannen officiële bouwaanvraag voor het oprichten van de kerk, geraamd op 5.437.120 fr 26 maart 1963 Benoeming E.H. Omer Van den Bergh als nieuwe pastoor op O.-‐ L.-‐Vrouw parochie 30 oktober 1964 KB. Officiële erkenning van de nieuwe parochie Heizijde, onder de benaming van de H. Joannes Maria Vianney 21 april 1965 Benoeming E.H. Frans Verberckmoes tot eerste pastoor van de parochie 29 april 1965 Aanstelling eerste kerkraad van de parochie Heizijde 30 mei 1965 Aanstelling E.H. Frans Verberckmoes 15 juni 1965 Aankoop van een perceel grond van Omer Huybens, voor 600.000fr Augustus 1965 Eerste ‘Heizijdefeesten‘ 20 september 1965 Aankoop van een perceel grond, van de kinderen Pieters, voor 90.000 fr 31 oktober 1965 Goedkeuring gewijzigde plannen door kerkraad Heizijde, raming van de werken, begroot op 7.891.295 fr 10 november 1965 Oprichting vzw Parochiale Werken Heizijde 27 maart 1966 Eerste ‘Heilige missie‘ op Heizijde door de paters Redemptoristen 20 september 1966 Bouwvergunning voor de nieuwe kerk 21 augustus 1967 Aanvang bouwwerken door aannemer Coppens uit Overmere 22 oktober 1967 Eerste steenlegging kerk van de Heilige J. M. Vianneykerk 29 mei 1968 Brand houten noodkerk 13 oktober 1968 Opdracht wandtapijt, zusters augustinessen van de priorij Gods Werkhof, te Werkhoven in Nederland, naar een ontwerp door Eerwaarde
14
Zuster Theofoor Maria Van Zeijst. Het grote offeraltaar, het sacramentsaltaar en de doopvont werden vervaardigd door de firma Renier en zoon te Aarschot, in ruw gebeitelde okerkleurig natuursteen 21 oktober 1968 Kruis op de toren geplaatst 24 december 1968 Inzegening van de nieuwe kerk door Mgr. L. De Kesel, hulpbisschop van Gent 11 mei 1969 Kerk-‐ en altaarwijding door Mgr. L.A. Van Peteghem, bisschop van Gent 9 augustus 1969 Wijding klokken met de namen Joannes Maria, Maria en Jozef, door E. H. Omer Van den Bergh, deken van Lebbeke 14 augustus 1969 Aanbrengen van een automatisch torenuurwerk met verlichting 1971 Oprichting van een pastorie naast de kerk 1976 Oprichting van een parochiaal centrum ‘Heidehof’ 6 juli 1984 Viering 20 jaar parochie Heizijde 20 mei 1990 viering 25 jaar parochie Heizijde en 25 jaar pastoor Frans Verberckmoes 15 juni 1993 Benoeming E.H. Walter De Beer tot pastoor van Heizijde 29 augustus 1993 Afscheid pastoor Frans Verberckmoes 7 februari 2001 Overlijden pastoor Fr. Verberckmoes 12 februari 2005 Afscheid E.H. Walter De Beer 13 februari 2005 Aanstelling E.H. deken Roger Cooreman tot pastoor van Heizijde 30 september 2005 Viering 40 jaar parochie Heizijde 14 oktober 2007 Zendingsviering Diaken André Arnould 8 december 2008 Afscheid E.H. deken Roger Cooreman 14 december 2008 Aanstelling E.H. Eduard Janssens tot deken van Lebbeke en pastoor Heizijde 4 oktober 2009 Viering 150 jaar overlijden J. M. Vianney dankviering met Mgr. Luc Van Looy, bisschop van Gent. Onthulling en inwijding beeld van de H. J. M. Vianney, een werk van beeldhouwer Wilfried Jacops 25 september 2011 Laatste reguliere zondagsviering op de parochie Heizijde 31 juli 2013 Overdracht ‘Parochiale Werken van Heizijde – Lebbeke’ aan de vzw Dekenale werken, van het Dekenaat Lebbeke. 1 oktober 2013 Eervol ontslag deken Eduard Janssens 10 oktober 2013 Benoeming E. H. Geert C. Leenknegt tot deken van Lebbeke en tot pastoor voor de parochie Heilige Joannes Maria Vianney 21 maart 2014 Voorstelling jubileumboek '50jaar parochie Heizijde' door Luc Pieters
Hulppastoors te Heizijde:
E.H. PAUL VYNCKE hulppastoor te Heizijde van 1965 tot 1967 E.H. JOZEF VAN GELE hulppastoor te Heizijde in de periode 1967-‐1972 E.H. DANIEL HAUTEKEETE hulppastoor te Heizijde van 1972-‐1998
15
Tipografie dekenaat Lebbeke Lettertype: Cambria en Garamond Kaftfoto: Geert Heyvaert. De Bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan de Willibrordvertaling, © Katholieke Bijbelstichting, 's-Hertogenbosch, 1995. Orde van dienst opgemaakt onder de verantwoordelijkheid van deken Geert C. Leenknegt. De viering werd voorgegaan door Z.E.H. kan. Ludo Collin, assistentie pastoor-deken Geert C. Leenknegt, diaken André Arnould, diaken Petrus Van der Steen, lector Katrien Cooreman. Liturgische gezangen en polyfonie door het knapenkoor In Vehementi Spiritu onder leiding van Z.E.H. Marc Van Steen Muzikale opluistering en ondersteuning door het barokorkest Praeludium Vitae Aeternae onder leiding van dhr. Luc De Sterck
www.dekenaatlebbeke.be
16
