Platform Financiering van Ondernemingen stelt 10-ledig actieplan op Michel Vermaerke, Gedelegeerd bestuurder Febelfin. De financiering van ondernemingen ondersteunen: dat is wat voorop staat binnen het Platform Financiering van Ondernemingen. Overleg met het bedrijfsleven speelt hierin een cruciale rol. Tien actiepunten werden uitgewerkt rond de verschillende facetten van de ondernemingsfinanciering. Een sterk signaal om het vertrouwen van de ondernemers in de banken te herstellen. Vertrouwen van de ondernemers in de banken herstellen Naar aanleiding van de financiële crisis heeft Febelfin drie platformen opgericht. Het doel? Het geschonden vertrouwen terugwinnen. Het doelpubliek? De consumenten, de maatschappij en de ondernemingen. Die laatste groep wordt bereikt via het Platform Financiering van Ondernemingen. De eerste doelstelling van het Platform is duidelijk: het vertrouwen van de ondernemers in de banken herstellen. Daarnaast wil het Platform ook aan volgende punten voldoen: -
De evolutie van de kredietverlening aan ondernemingen opvolgen. De financiële vaardigheden van ondernemingen verhogen. Sensibiliseren van ondernemingen voor bestaande initiatieven voor overheidsteun. Ondernemingen inzicht verschaffen in de mogelijkheden om hun eigen vermogen te versterken. Bankiers op hun verantwoordelijkheden wijzen op het gebied van kredietverlening.
Het Platform gaat voortdurend de dialoog aan met de verschillende belanghebbenden en luistert naar hun bezorgdheden en problemen. Uiteraard spreken we hier over de ondernemers zelf die, naast Pairi Daiza en Desobry SA die zelf in het Platform zetelen, vertegenwoordigd worden door verschillende ondernemersfederaties maar ook over adviseurs, overheidsorganen en leden van de financiële sector (zie illustratie 1). Het resultaat van dat overleg is een tienledig actieplan, dat als volgt opgedeeld is: -
Transparantie en informatie Green banking solutions Communicatieplatform Kredietverzekeringen Exportfinanciering Rol en ethiek van adviseur Ondersteunende overheidsmaatregelen voor de financiering van ondernemingen Wet op de continuïteit van de ondernemingen (WCO) Private plaatsingen voor de financieringen van KMO’s Indekking staalprijzen
De tien actiepunten in detail
1. Transparantie en informatie -
Motivering van kredietbeslissing en een tweede kans
Conform de Gedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening1, zullen de banken de belangrijkste factoren toelichten die hun kredietbeslissing hebben beïnvloed. Het geven van een tweede kans is voor de banken een cruciaal aandachtspunt: wanneer een krediet niet wordt toegekend maar het voorgestelde project wel levensvatbaar is, bekijken de banken uit eigen beweging hoe het voorstel aangepast kan worden. Indien het project niet levensvatbaar zou zijn, moet een nieuw en doorslaggevend element worden aangebracht om de beslissing te kunnen herzien. -
Antwoordtijd voor kredietbeslissing
De banken streven ernaar om, op basis van een goed gedocumenteerde kredietaanvraag en in normale omstandigheden, binnen de veertien bankwerkdagen een antwoord te geven op een kredietaanvraag.2 In dit kader werd het document “Hoe kan u via een goed gedocumenteerde kredietaanvraag bijdragen tot een snel antwoord?” opgesteld. Ondernemers vinden er informatie en tips in terug om hun kredietaanvraag alle kansen te geven aanvaard te worden. Het document kan teruggevonden worden op www.financieringvanondernemingen.be.3 -
Funding loss
Ondernemingen zijn zich niet altijd voldoende bewust van de schadevergoeding die zal worden aangerekend wanneer zij hun krediet vervroegd willen terugbetalen, de zogenaamde funding loss. In dat kader heeft het Platform aan de banken gevraagd om, op het ogenblik van het afsluiten van een krediet, transpanter te communiceren over de funding loss en een oplossing te bieden voor de zeer hoge funding loss bedragen die in sommige gevallen worden aangerekend. De bankiers hebben samen met de andere leden van het Platform hiervoor een drieledige oplossing uitgewerkt:
Een werkgroep van bankiers heeft een gestandaardiseerd, transparant schema uitgewerkt m.b.t. de vergoeding die wordt aangerekend bij vervroegd terugbetaligen. Het schema heeft de economische logica weer op basis waarvan de funding loss wordt berekend. Febelfin zal haar leden aanbevelen om het gestandaardiseerd, transparant schema op te nemen in hun algemene voorwaarden, specifieke voorwaarden of kredietbrieven.
1
De Gedragscode is te raadplegen op www.financieringvanondernemingen.be, zie onderdeel “Engagementen”, “Gedragscode”. 2
3
Tenzij een andere termijn werd overeengekomen. Zie onderdeel “Kredietaanvraag”, “Online gids”.
Op vraag van de Federale Kredietbemiddelaar zal vanuit het Platform een aanbeveling worden verstuurd naar de banken om hen te vragen, vanuit de wil om de goede relatie tussen de bankwereld en de ondernemers te bevestigen, of ze op individuele basis zouden open staan voor een constructieve dialoog met de ondernemers aan wie hoge bedragen aan funding loss worden gevraagd.
De banken zullen ook de nodige vorming geven aan de medewerkers die betrokken zijn bij de kredietverlening aan ondernemers. Op die manier kunnen die medewerkers voldoende informatie verschaffen aan de ondernemers zodat deze laatsten met kennis van zaken (inclusief m.b.t. de funding loss) de juiste keuze kunnen maken voor een bepaald kredietproduct.
-
Ratings
Op de website van het Platform4 werd een document gepubliceerd met de do’s (“Wat kan de rating van uw onderneming verbeteren?) en de don’t’s (Wat kan de rating van uw onderneming verslechten?) voor de rating van ondernemingen. Een voorbeeld van één van de vele do’s: de kapitaalstructuur versterken via bijvoorbeeld winstreserveringen. Een voorbeeld van een don’t is dan weer: administratief slordig zijn waardoor betalingen te laat betaald worden. 2. Green banking solutions Er werd een groen plan opgesteld dat bestaat uit twee verschillende luiken: het stimuleren van energieefficiënte investeringen door relatief goedkope financiering op basis van een Gewestwaarborg (ParticipatieMaatschappij Vlaanderen, Brussels Waarborgfonds, Sowalfin); en het optimaliseren van de informatiestroom rond groene investeringen. Banken hebben niet altijd de nodige knowhow in huis om in te schatten of energie-efficiënte investeringen effectief het vooropgesteld bedrag aan besparingen zullen opleveren. Om hen te helpen in die oefening hebben Agoria en Febelfin een tool uitgewerkt die hen ondersteunt bij het evalueren van dergelijke kredietaanvragen. De tool bestaat uit een basislijst van technologieën waarbij voor elke technologie een korte omschrijving wordt gegeven, de range van de energiebesparing die de implementatie van de technologie zal opleveren en een indicatie van de maturiteit van de technologie. De tool is publiek toegankelijk via o.m. de website van het Platform5. 3. Communicatieplatform In de lente van dit jaar (maart 2011) werd de website www.financieringvanondernemingen.be gelanceerd. Zowel de onderneming (en vooral de KMO’s), haar adviseur als de kredietverstrekker 4
5
www.financieringvanondernemingen.be, zie onderdeel “Kredietaanvraag”, “Kredietrating beheren”.
www.financieringvanondernemingen.be zie http://www.financieringvanondernemingen.be/financiering/specifieke%20investeringen%20financieren
kunnen er terecht. De verschillende aspecten van kredietverlening worden toegelicht en de buitenwereld wordt geïnformeerd over de standpunten en de resultaten van het Platform. Ondernemers komen er bijvoorbeeld ook te weten hoe ze hun kredietaanvraag moeten versterken of kunnen er de laatste cijfers over kredietverlening inkijken. (zie illustratie 2) 4. Kredietverzekeringen Het Platform wil de communicatie verbeteren tussen de ondernemers en de kredietverzekeraars. Een van de aandachtspunten betreft het motiveren van een intrekking of vermindering van een limiet op een bepaalde debiteur (klant van een verzekerde). Op die manier kunnen de verzekerde ondernemers ook aan hun debiteuren meedelen waarom zijn limiet werd verminderd of ingetrokken. Uiteraard kan de ondernemer zijn debiteur ook doorverwijzen naar de kredietverzekeraar. Een ander aandachtpunt is het verbeteren van de communicatie tussen debiteuren en kredietverzekeraars. Kredietverzekeraars hebben geen commerciële relatie met de debiteuren (klanten van hun verzekerde) en hebben bijgevolg ook geen direct contact met hen. Toch hebben zij informatie over hen nodig om hun limieten op een correcte manier te kunnen vaststellen. Het Platform heeft daarom een onderdeel van haar website6 gewijd die aan ondernemers uitlegt waarom en hoe ze informatie over hun bedrijf dienen over te maken aan de kredietverzekeraars. 5. Exportfinanciering Het Platform heeft enkele voorstellen op tafel gelegd die de financiering van export van Belgische ondernemingen kunnen faciliteren. Die voorstellen hebben betrekking op twee producten van Finexpo, met name de intereststabilisatie en de intrestbonificatie. Het derde voorstel heeft betrekking op een overheidsgarantie van 100% voor exportkredieten die al door NV Delcredere7 worden gedekt. Dit laatste zou het voordeel bieden dat die kredieten gemakkelijker kunnen worden ingebracht in effectiseringsvehikels en op die manier kunnen worden geherfinancierd. Hierdoor komen bij de banken middelen vrij die dan kunnen worden ingezet om andere exportkredieten te verstrekken. 6. Rol en ethiek van adviseur Het staat vast dat een adviseur (boekhouder, accountant, fiscalist, belastingsconsulent of bedrijfsrevisor) een belangrijke rol speelt in het proces van kredietaanvraag tot uiteindelijke kredietverlening. Ondernemers moeten hem kunnen vertrouwen en ervan uit kunnen gaan dat hij alle ethische en deontologische grondslagen respecteert. Vanuit deze grondslagen hebben de adviseurs een
6
7
www.financieringvanondernemingen.be
De NV Delcredere heeft tot opdracht haar klanten te beschermen tegen risico’s verbonden aan binnenlandse en buitenlandse handelstransacties en de financiering ervan te vergemakkelijken.
engagement opgesteld, specifiek voor de financiering van ondernemingen. Het engagement is terug te vinden op www.financieringvanondernemingen.be8. 7. Ondersteunende overheidsmaatregelen voor de financiering van ondernemingen In de Gedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening9, hebben de banken zich geëngageerd om de bestaande overheidsmaatregelen voor de financiering van ondernemingen bekend te maken in hun netwerk. De ondernemersorganisaties hebben er zich op hun beurt toe verbonden om de maatregelen bekend te maken bij hun leden. Daarnaast wordt ook heel wat overzichtelijke informatie hierover ter beschikking gesteld via de websites van het Platform, de banken, KeFiK (Kenniscentrum voor Financiering van KMO) en de ondernemersorganisaties. Op vraag van het Platform organiseert Febelfin Academy een roadshow om de ondersteunende overheidsmaatregelen beter bekend te maken in het bancaire netwerk. De pilootsessie hiervan vindt plaats in oktober 2011.
8. Wet op de Continuïteit van Ondernemingen (WCO) Het Platform is voorstander om de Wet op de Continuïteit van Ondernemingen, twee jaar nadat ze in werking is getreden, te evalueren. Hoewel het Platform het principe van de wet niet in vraag stelt (en dus ook de wet zelf niet wil aanpassen), vraagt het wel de toepassing ervan te verbeteren. De voornaamste knelpunten zijn: - De laagdrempelige toegang tot de WCO en het gebrek aan controle tijdens de periode van opschorting levert het gevaar op dat de procedure wordt misbruikt. - Er zijn grote regionale verschillen en inconsistenties tussen de gerechtelijke arrondissementen. - Er is een gebrek aan opleiding bij de gedelegeerde rechters door te weinig tijd en middelen. 9. Private plaatsingen voor de financieringen van KMO’s Dit actiepunt werd geïntegreerd in de werkzaamheden van de Febelfin werkgroep “SME External Financing”. De werkgroep “SME External Financing” bekijkt of een Closed End Fund (CEF) een alternatief kan zijn voor de financiering van KMO’s. Aandachtspunten hierbij zijn : 8
9
Zie onderdeel “Engagementen”, “Rol en ethiek advisuer”.
De Gedragscode is te raadplegen op www.financieringvanondernemingen.be, zie onderdeel “Engagementen”, “Gedragscode”.
-
het dient een fonds te zijn dat specifiek kan aangewend worden om de groei te financieren van KMO’s, een fonds dat het groeipotentieel van bedrijven wenst te financieren op een andere manier dan de klassieke banklening.
-
het closed end fund kan een fonds zijn met een ruime activiteitsrange gaande van een gewone obligatielening tot en met een achtergestelde lening (quasi bijna equity).
-
met een dergelijk fonds:
kan ingespeeld worden op de druk vanuit Basel III
wordt een aanvullend palet aan financieringsmogelijkheden gecreëerd bovenop de bestaande kredietverlening
kan ademruimte gecreëerd worden om herfinancieringen mogelijk te maken
-
dergelijk fonds mag geen surrogaat zijn van bestaande bankkredieten maar dient eerder gezien te worden in een concept van “diversified funding” (zoals bij de grotere bedrijven).
-
het kan een mooi aanvullend alternatief zijn voor enerzijds de banklening en puur private equity anderzijds.
-
het fonds kan op een onafhankelijke manier beheerd worden met een duidelijk rendementsoogmerk.
Volgende stap is deze studie toe te lichten bij de bevoegde beleidsverantwoordelijken. 10. Indekking staalprijzen Naar aanleiding van een vraag van Agoria om een overzicht op te stellen van de financiële instrumenten die de grote afnemers van staal kunnen gebruiken voor het afdekken van het prijzenrisico, vond op 1 december 2010 een workshop plaats met leden van Agoria en Febelfin. Het doel daarvan was te analyseren of een prijsindekking mogelijk zou zijn.
Illustratie 1 Deelnemers Platform
Paira Daiza* NSZ – Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen BVA – Belgian Venture Capital & Private Equity Association Essenscia Agoria UWE VOKA VBO UNIZO UCM BECI KBC BNP P Fortis ING KeFiK Federale Kredietbemiddelaar Dexia IBR FMCF Bank J. van Breda BIBF Assuralia IEC-IAB
*Eric Domb (Paira Daiza) was tot en met augustus 2011 onafhankelijk voorzitter van het Platform Financiering van Ondernemingen.
Illustratie 2
