stad
Mijn onze
Planeet !
België - Belgique
P.P. - P.B. B - 010 P202224
Maandblad - October 2009 - nr. 48
Alle beetjes helpen, want we zijn met een miljoen Brusselaars
Barometer > p3 De Brusselaars zetten zich in voor het milieu Natuur > p6 Winterbalkon
Afval > p7 Europa doet de vuilniszakken beven
Onderhoudsproducten Huishouden op natuurlijke wijze
> p4 en 5
2
Korte berichten
Groene wijken voor meer natuur
in de stad
De organisatie IEB lanceert voor de n e g e n d e m a a l d e p ro j e c t o p ro e p “Groene wijken”. IEB wil daarmee een duwtje in de rug geven van wijkcomités of andere bewonersgroeperingen die voorgevels, balkons of kleine stukjes verlaten terrein in de bloemetjes willen zetten. Om in aanmerking te komen moet u voor 15 oktober een dossier indienen bij IEB. Info : www.groenewijken.be of Delphine Termolle op 02 223 01 01.
60 projecten Mjam, duurzame grootkeuken op het werk “Eet jij in de kantine ?” Voortaan zal uw collega die vraag niet meer stellen met een smalend lachje om de lippen. Al een jaar pakt Leefmilieu Brussel uit met een gratis begeleidingsprogramma voor alle cateringbedrijven die op duurzame voeding willen overstappen. In 2008 werd de spits afgebeten voor deze opleiding. Een veertigtal bedrijven nam deel. Nu is het programma opnieuw gestart : het speelt in op de behoeften van grootkeukens en bestaat uit meerdere praktische en theoretische cursussen verdeeld over een jaar. Praat erover met de verantwoordelijke van uw kantine !
telex.
Info : www.leefmilieubrussel. be > Professionelen > Voeding > Duurzame grootkeuken, 02 775 75 75
voor de Wedstrijd Voorbeeldgebouwen
Sinds de lancering van de wedstrijd Voorbeeldgebouwen in 2007 kent dit initiatief steeds meer aanhangers. Met ruim 60 ingediende projecten (40 projecten voor woBÂTIMENT EXEMPLAIRE ningbouw, 8 voor profesVOORBEELDGEBOUW sionele activiteiten en 12 voor collectieve gebouwen zoals scholen en crèches) heeft de editie 2009-2010 betrekking op bijna 150.000 m² bebouwde of gerenoveerde oppervlakte. Deze wedstrijd wil aantonen dat het haalbaar en rendabel is om voorbeeldgebouwen te bouwen of renoveren die prima presteren op energie- en milieuvlak. énergie & éco-construction - lauréat 2008 energie & ecoconstructie - laureaat 2008
Info : www.leefmilieubrussel.be, 02 775 75 75
De deelnemende wielrenners aan Friday Bikeday hebben op 4 maanden tijd 184.000 km afgelegd, m.a.w. 4,5 keer de omloop van de aarde. - U hebt nog tot 30 oktober de tijd om een project in te dienen voor uw «Duurzame wijk» - De flink opgefriste expo «Dit is onze aarde 2» is te bekijken in Tour en Taxis tot 28 maart - 60.000 personen, waarvan 82% Brusselaars, hebben tijdens de Autoloze Zondag deelgenomen aan Landelijk Brussel Langs het Koninklijke Domein van Laken zijn de werken aan de Groene Wandeling van start gegaan.
Mijn stad onze planeet Maandelijkse publicatie (verschijnt maandelijks, behalve in januari, juli en augustus) - Leefmilieu Brussel - Gulledelle 100 - 1200 Brussel Tel. 02 775 75 75 -
[email protected] www.leefmilieubrussel.be v.u. : J.-P. Hannequart en E. Schamp. herlezingcomité : Xavier Van Roy, Mathieu Molitor, Louis Grippa, Rik De Laet. redactie : Saâd Kettani (www.karactere.be) foto : K.ractère ; Cécile Duvivier p6. productie : www.4sales.be © ibge-bim - Gedrukt met plantaardige inkt op gerecycleerd papier.
3
Actualiteit
Brusselaar is bewust en bereid zich te engageren
Gedragsbarometer legt prioriteiten van bevolking bloot Momenteel staat een ding buiten kijf : het milieu maakt onherroepelijk deel uit van onze dagelijkse kopzorgen. Steeds meer mensen zijn ervan overtuigd dat het met het milieu echt de slechte kant opgaat en dat we dringend moeten ingrijpen. En we zijn ook steeds talrijker om ons gedrag aan te passen voor de redding van onze planeet. Dat blijkt uit onze milieubarometer, een enquête die dit jaar gevoerd werd bij een representatief staal van de Brusselse bevolking. Allemaal samen voor het milieu Eerste bevinding van deze enquête : milieu maakt voortaan deel uit van de belangrijkste kopzorgen bij een meerderheid van de Brusselaars. De barometer 2009 geeft aan dat we ons de meeste vragen stellen over vervuiling (65 %), voedingskwaliteit (61 %) of opwarming van de aarde (58 %), net na gezondheid (74 %) dat traditioneel de belangrijkste kopzorg blijft. De barometer toont ook aan dat transport door 67 % van de ondervraagde personen beschouwd wordt als de activiteit met de meeste invloed op de klimaatopwarming.
Hier moet nog een betere voorlichting gebeuren, want in werkelijkheid hebben de productie van consumptiegoederen, verwarming en voeding een grotere impact dan de transportsector.
beperkt het vleesverbruik en 57 % verbruikt geen water meer uit plastic flessen.
Kleine gebaren, grote invloed Als het gaat om onze dagelijkse handelingen blijkt uit de barometer dat we steeds talrijker zijn om echte inspanningen te leveren ten voordele van het milieu. Zo zijn we bij voorbeeld met 91 % om te zeggen dat we geen chemische meststoffen of pesticiden meer gebruiken bij het behandelen van onze planten ; met 87 % om voorzichtiger te zijn met geluidsoverlast na 22 uur ; met 82 % om eerder een douche dan een bad te nemen ; met 82 % om te vermijden de auto te nemen bij een traject van minder dan 3 km ; met 77 % om plastic wegwerpzakjes te weigeren in supermarkten (trend gestegen met 9 % in vergelijking met 2008) … In dat verband zijn er ook meer Brusselaars (69 %) die er zich van bewust zijn dat voeding een belangrijke impact heeft op het leefmilieu. 60 % van ons verklaart geen tomaten te kopen in de winter, 33 %
Overheidsbeleid en communicatie Meer dan de helft van de respondenten (53 %) is ten slotte van mening dat de overheid reële inspanningen levert voor het milieubehoud. Een bemoedigende trend, gelet op de vooruitgang met meer dan 10 % in vergelijking met vorig jaar. In diezelfde context bent u steeds talrijker om te vinden dat u beter ondersteund wordt door diezelfde instanties … Een echte opsteker voor al wie zich inzet voor een beter leefmilieu !
Het percentage Brusselaars dat de volgende onderwerpen bij zijn 3 eerste prioriteiten onderbrengt. 74%
de gezondheid 65%
de vervuiling het geweld, de onveiligheid
61%
de voedingskwaliteit
61%
de verwarming van het klimaat
58%
werkgelegenheid
58%
de wereldeconomie
57% 54%
energieproblemen
53%
oorlogen in de wereld het terrorisme
45%
de woning drugsproblemen gemeenschappelijke problemen
44% 38% 34%
Wist u dat ? 74 % van de Brusselaars zeggen dat ze Leefmilieu Brussel kennen. Daarnaast is het gevoel goed geïnformeerd te zijn het laatste jaar lichtjes gestegen (62 % tegenover 57 % voor 2008).
4
Natuurlijke onderhoudsproducten
Breng de natuur in huis : maak anders De reclamejongens zijn niet van gisteren. Ze zijn erin geslaagd ons ervan te overtuigen dat we niet meer kunnen zonder onze indrukwekkende batterij schoonmaakproducten. Voor elk stukje in huis is er een product en het palet subtiele parfums is oneindig. Maar we vergeten vaak de impact van al die producten op onze gezondheid en het milieu. Vooral voor ontsmettingsmiddelen en vochtige doekjes is de situatie zorgwekkend. Toch bestaan er eenvoudige en natuurlijke producten die niet moeten onderdoen voor de klassieke producten. Ze zijn goedkoper, efficiënt, hebben zeer weinig impact op het milieu en veroorzaken geen verontreiniging in de woning. Maar niet allemaal bezitten ze die kwaliteiten. In afwachting kunnen we dus het best het gebruik van bepaalde producten beperken.
Eerst en vooral omdat onze woningen over een stabiel microbenevenwicht beschikken dat ons beschermt tegen infecties. Maar ook omdat die ontsmettende schoonmaakmiddelen er nooit in slagen om de vereiste hoeveelheid kiemen te vernietigen. De herkolonisatie gebeurt heel vlug en zo bent u terug naar af voor u het weet. Meestal volstaat het om regelmatig de kamers waar u regelmatig komt schoon te maken met een allesreiniger (inclusief de toiletten). En als een ontsmetting echt nodig blijkt (iemand ziek in huis of een kattenbak), kies dan voor producten op basis
Weg met de vochtige doekjes De zogenaamde “vochtige doekjes”, die overal te vinden zijn in de grootwarenhuizen, zijn ondertussen niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Thuis kunnen ze voor alles dienen : verzorging van de baby, onderhoud van vloeren en sanitair, gelaatsverzorging … Naast het feit dat ze vrij duur zijn in gebruik en hun efficiëntie te betwisten valt, hebben deze doekjes ook een ecologisch nadeel van formaat : ze vullen onze vuilnisbakken met niet recycleerbaar afval. Als ze bovendien doordrenkt zijn met producten die als gevaarlijk geklasseerd staan (bv. dissolvant), is hun impact op het milieu rampzalig. Het intensieve gebruik ervan (10 % van de markt van de producten voor thuisonderhoud volgens sommige studies) heeft ook gevolgen op het verbruik van natuurlijke hulpbronnen en zorgt voor meer energieverbruik en transport ...
Wasballen voor een schonere en zachtere was Voor mijn machinewas gebruik ik wasballen die speciaal verkocht worden in de handel … Mijn wasresultaat is duidelijk beter omdat ze de was flink door elkaar hutselen en kloppen, net als bij de wasvrouwen vroeger. De was
Wist u dat ? Er bestaan in de handel ecologische alternatieven voor klassieke industriële producten. Die kunt u herkennen aan het Europese ecolabel. Verder geeft u beter de voorkeur aan geconcentreerde producten (pas de dosis aan !) en aan navullingen, want dat betekent minder impact op het leefmilieu, minder kosten en minder verpakkingsafval. Laatste tip ? Microvezelvaatdoekjes : die zorgen ervoor dat u minder van een product moet gebruiken of helemaal geen … Dringend uitproberen dus !
Hoe krijg ik die korst kalkaanslag eraf ? Pascale Moiroud uit Elsene getuigt over hoe het anders kan : “Als er in mijn keuken of badkamer moeilijk verwijderbare gele kalkresten zijn, drenk ik een stukje (liefst gerecycleerd) keukenpapier in azijn, ik leg het op de vlek en maak het eventueel vast met wat kleef-
Br
Ontsmettende onderhoudsproducten van het type “microbendoder” worden sterk gepromoot door de reclame en zijn al flink ingeburgerd in de uitrusting van de perfecte huisvrouw. In tegenstelling tot wat u zou verwachten zijn deze schoonmaakmiddelen met antibacteriële bestanddelen (meestal bleekwater) volkomen nutteloos, gevaarlijk voor de gezondheid en schadelijk voor het milieu.
van zuurstofwater dat minder schadelijk is voor het milieu.
Marie T hei js -
Ontsmettingsmiddelen, nee bedankt !
is schoner en zachter. Bovendien moet ik minder wasmiddel gebruiken. Voor een machine van 5 kg gebruik ik een tiental balletjes die ik rechtstreeks in de wastrommel stop.
l se us
5
Natuurlijke onderhoudsproducten
schoon !
Moiroud - Else ne ale sc a P
Homemade recepten
band. Ik laat het enkele uren in de vlek indringen en ga er dan met een spons en een beetje zeep over. Daarna goed spoelen met helder water. In de meeste gevallen zijn die vlekken dan alleen nog een slechte herinnering.”
8
Natuurlijk afwasmiddel
Allesreiniger
q Materiaal : flesje van 500 ml, trechter, koffielepel (KL). q Ingrediënten : natriumbicarbonaat, neutrale vloeibare zeep, essentiële olie (citroen, den, munt…), water. q Recept : Giet een KL natriumbicarbonaat, 100 ml neutrale vloeibare zeep en 15 à 20 druppels essentiële olie in de fles. Vul met helder water en schud licht. Bij de afwas giet u enkele geutjes van dit mengsel in warm water.
q Materiaal : ondoorzichtige bus van 2 liter, trechter, soeplepel (SL). q Ingrediënten : natriumbicarbonaat, witte azijn, essentiële olie, water. q Recept : Giet in de bus twee SL natriumbicarbonaat, een SL azijn, twee à drie SL essentiële olie (citroen of den) en twee liter warm water. Goed mengen. Schud voor elk gebruik en werk met het pure middel op te ontsmetten oppervlakken (vuilnisbakken, werkbladen…) of leng aan voor het dagelijks onderhoud in huis (grond, badkamer…).
onmisbare ingrediënten voor een natuurlijk huishouden
3
1. Natuurzeep
3. Zout
Natuurzepen (hard, zacht, vlokken of vloeibaar) worden geproduceerd op basis van natrium- of kaliumcarbonaat (voor zwarte zeep) en plantaardige olie. Deze zepen zijn vooral aangewezen voor het wassen van linnengoed en voor het schoonmaken van parketvloeren en tegels (1/2 dopje in een emmer lauw water), sanitair (een beetje zeep op een schuursponsje, schuren en afspoelen) en inductieplaten (een beetje licht aangelengde zeep op een zacht sponsje).
Zout laat porselein en kristal blinken (met een in zout gedrenkte zachte doek). Het zoute water verlengt ook de levensduur van borstels met plantaardige vezels.
1
2. Witte azijn (azijnzuur) Dit is een uitstekende ontkalker. In pure vorm laat hij keramiektegels blinken en maakt hij koperwerk schoon (3 soeplepels zout en 1/2 kop azijn). Aangelengd met water verfrist hij de kleuren van tapijten en meubels in mahonie. Sterk aangelengd kan hij dienen om wollen weefsels te spoelen. Opgelet : niet gebruiken op marmer.
2
4. Lijnolie
4
Deze plantaardige olie maakt houten meubelen en terracotta schoon en laat ze blinken.
5. Citroensap
5
(citroenzuur) Citroensap is bijzonder aangewezen om aluminium vaatwerk, koper en messing schoon te maken. Het geeft rotan ook een tweede leven (2 soeplepels citroensap in een liter water).
6
6. Natriumbicarbonaat Natriumbicarbonaat (korrelig wit poeder te koop bij de drogisterij en de biowinkel) is minder agressief dan de klassieke schuurcrèmes en wordt gebruikt voor het
onderhoud van huishoudtoestellen en gootstenen. Het ontvlekt en maakt wit en het kan vetten wegschuren zonder krassen te maken. Het neutraliseert ook slechte geurtjes uit de koelkast. Een tip : zet een open bakje met een beetje natriumbicarbonaat in de koelkast.
7. Bijenwas en plantaardige was
7
Bijenwas en plantaardige was (bv. carnaubawas) onderhouden en verfraaien meubels en plankenvloeren. Ze bieden langer weerstand dan industriële was.
8. Brandalcohol
8
Lichtjes opgelost in water wordt brandalcohol gebruikt om gloeilampen, piano-, telefoon- of computertoetsen en spiegels schoon te maken.
6
Groene ruimten
Bloemrijke terrassen en balkons in de winter
Uw terras of balkon links laten liggen in de winter ? Geen sprake van. Met enkele gekleurde potten en winterharde planten zullen die ministukjes natuur aantrekkelijk blijven tot de lente ... Als u voldoende ruimte hebt, kan u ook gaan voor heesters in een pot : kardinaalsmuts, struikveronica, winterheide en andere kleine coniferen kunnen ook tegen een stootje en zijn perfect houdbaar in potten van 25 à 30 cm diameter. Voor uw bloembakken opteert u het best voor planten die niet veel aarde nodig hebben, zoals kolen, dwergcyclamens of zilverblad.
van de struikjes tegen ziekten en parasieten die in de snoeiwondjes zouden kunnen doordringen. Gebruik vanaf oktober ook geen meststoffen meer, ook niet de bioversie. Haal bij vorst de potten niet binnen. Die afwisseling koud/warm zou immers fataal kunnen zijn bij de eerste lentedagen buiten. Tip : bescherm uw potten en struiken door ze te omhullen met een overwinteringshoes.
Onderhoud : het strikte minimum
Kies winterplanten U wordt een beetje depressief van een leeg balkon in de winter ? Waarom geen inheemse, groenblijvende planten proberen. De klimop blijft een prominente plek innemen bij de succesnummers. Hij geeft leven en kleur aan je stukje natuur en is bestand tegen weer en wind. Klimop is te koop bij elke goede boomkweker en beschikbaar in verscheidene vormen : dwergklimop, struikklimop, bonte klimop...
Qua onderhoud vraagt uw ministukje natuur heel weinig inspanningen. Het volstaat de aarde van je planten of struikjes te beschermen tegen te extreme weersomstandigheden en ze gemiddeld elke 15 dagen water te geven. Bij te veel water zouden de wortels immers kunnen gaan rotten. Geef ze af en toe ook een kleine opfrisbeurt : verwijder verwelkte bladeren en snoei de uiteinden van de planten bij als ze naar alle kanten gaan groeien. Vermijd het snoeien van november tot eind februari. Dat beschermt de takken
Born to be Wilder Op 18 oktober zal een nieuw verzamelpunt voor jeugdbewegingen in het Wilderbos worden ingehuldigd. “Vereren we de totem van onze manitou en bewonderen we de sachem die deze totem voor ons maakt …”. Het Wilderbos in Sint-Agatha-Berchem is voor verenigingen en jeugdbewegingen altijd al een prachtig speelterrein geweest. De laatste tijd heeft de druk van het jonge publiek op deze plek echter een zekere slijtage met zich gebracht die gevolgen kan hebben voor het behoud en de ontwikkeling van de ecologisch gevoelige zones. In een poging deze impact te beperken en het bos tegelijk toegankelijk te houden voor het publiek hebben de beheerders
van Leefmilieu Brussel en de leiding van de jeugdbewegingen een charter opgesteld dat toegankelijkheid en milieubehoud met elkaar verzoent. In die context is in het Wilderbos een proefproject opgestart waarbij de betrokken jongeren zullen deelnemen aan het afbakenen van de gevoelige zones en de aanleg van een nieuwe verzamelruimte. Die plek zal op 18 oktober worden ingehuldigd in aanwezigheid van een beeldhouwer. Hij zal er een totem maken die symbool staat voor de band tussen de jongere en zijn bos. Dit strategische proefproject zal als model dienen voor andere groene ruimten en bossen in het Brussels Gewest. Een mooi voorbeeld … Info : www.leefmilieubrussel.be – 02 775 75 75
De lente vergt voorbereiding De herfst is het moment bij uitstek om uw tulpen-, krokus- of hyacintbollen te planten. Met het stekken van vroegbloeiende bloemen, zoals vergeet-mij-nietjes of viooltjes, kunt u onmiddellijk na de winter al genieten van het eerste lentegevoel. Niet vergeten !
Onze planeet
7
Europese week van de afvalvermindering
Europa zet de vuilnisbakken op dieet Na de Europese week van de afvalvermindering in november mogen onze vuilnisbakken zich aan het ergste verwachten : ze mogen de riem fors aansnoeren. Dankzij u !
Deze Europese week, een jaar geleden gelanceerd als een Europees proefproject, krijgt dit jaar een eerste officiële weerslag in het kader van een LIFE+-project met de steun van de Europese Unie. Voor deze primeur hebben een twintigtal regio’s uit negen landen (waaronder Brussel) beslist om de krachten te bundelen en onze vuilnisbakken op dieet te zetten.
Honderden projecten tijdens de proefeditie Uitgangspunt is de volgende vaststelling : als gevolg van onze productie- en consumptiegewoonten produceren we steeds meer afval waarvan de fabricage, de inzameling en de opruiming schadelijk zijn voor het milieu. Als we met zijn allen ons gedrag thuis, op school of op het werk een beetje aanpassen, dan kunnen we die afvalproductie flink terugschroeven. In die optiek hebben honderden initiatiefnemers tijdens de proefeditie van
Wist u dat ? Op de site www.ewwr.eu/nl vindt u een hele reeks projecten die werden voorgesteld tijdens de proefeditie : een ideale vitrine van goede praktijken voor afvalvermindering.
2008 een hele reeks acties voorgesteld. Zo konden de Brusselaars deelnemen aan de actie “Recto/verso”, georganiseerd door Leefmilieu Brussel. Dit project wilde bedrijven en overheidsdiensten aansporen om dubbelzijdig af te drukken omdat dit minder belastend is voor het milieu.
bare tassen gepromoot … Tijdens deze week zijn de Fransen en de Spanjaarden erin geslaagd om respectievelijk 350 en 65 ludieke en educatieve initiatieven te lanceren… Wie doet beter ?
In Europa hebben ook andere regio’s zich ingezet om de vuilnisbak op dieet te zetten. Zo was het publiek in Porto enthousiast over de lancering van het project “Afvalpreventie en ecodesign”, terwijl in Dublin het hergebruik van voorwerpen centraal stond. In dezelfde geest hebben milieubewuste burgers in het Spaanse Gipuzkoa en in Noord-Londen preventie in de winkels centraal geplaatst en werd in Pamplona het gebruik van herbruik-
Dien uw projecten in voor 6 november U denkt eraan een actie te lanceren om het afval in uw vereniging, school, overheidsdienst of bedrijf te verminderen ? Vat dan de koe bij de horens en neem deel aan de Europese week van de afvalvermindering. Hoe ? Stuur ons voor 6 november een beschrijving van uw project door. Wat is uw voordeel ? U kunt er een pakket met communicatietools, een label en meteen ook Europese visibiliteit voor uw project mee winnen. Meer info : www.leefmilieubrussel.be > Europese week van de afvalvermindering (banner op onthaalpagina)
8
Lezersvraag
Hoekje van de leraar
March belle al (U Isa el) kk
16 october 2009 Is het beter om met de hand af te wassen dan mijn afwasmachine te laten draaien ? Het antwoord is nee. Sommige van de huidige afwasmachines zijn zeer zuinig met water en elektriciteit (een afwasmachine met een AAA-label geeft aan dat de beste score werd gegeven zowel qua energie-efficiëntie als qua was- en droogprestaties). Ze zijn zuiniger met water dan wanneer u met de hand afwast onder stromend water of regelmatig het afwaswater vervangt. De producten voor afwasmachines zijn echter wel complexer en dus meer vervuilend dan producten voor handafwas. Bij het afwassen met de hand voert onze arm immers een mechanische beweging uit die moet vervangen worden door een chemische actie in de afwasmachine. Toch kunt u producten voor de afwasmachine met een ecolabel kopen. Bij de samenstelling van die producten werd getracht de negatieve impact op het milieu te beperken.
30/09 > 10/10
Week van de Fair Trade Om de eerlijke handel te bevorderen, organiseren de BTC (Belgische Technische Coöperatie) en diverse actoren uit de sector de 8ste editie van de Week van de Fair Trade. Op het programma : animaties, concerten, voorlichting van het publiek, proeverijen, ... om te leren “verantwoord te verbruiken”.
Informatie : www.befair.be of 02 505 37 00
06/10 > 17/10 – Agenda 21
Forums 21 In het kader van haar agenda 21-project organiseert de gemeente Sint-Pieters-Woluwe een reeks forums waar alle personen die dat wensen actief kunnen meewerken aan het opmaken van een inventaris van de gemeente. 06/10 : Buurtleven, levende en duurzame economie : verantwoorde aankopen, economisch weefsel, afval, bestrijding van de overlast, geluidshinder. Van 19.30 tot 21.30 u. 14/10 : Rechtvaardigheid en sociale cohesie : gezondheid, intergenerationele solidariteit, territoriale (lokale en internationale) solidariteit. Van 19.30 tot 21.30 u.
17/10 : Agenda 21 voor de kinderen > Diagnose vanuit het standpunt van de kinderen. Van 10 tot 12.00 u. Plaats : Gemeentehuis van Sint-Pieters-Woluwe – Charles Thielemanslaan 93 - 1150 Brussel.
In aansluiting op het succes van het seizoen 2008-2009 organiseert vzw GREEN ook dit jaar weer de actie Jongeren keren het klimaat ! Doel : samen en op hetzelfde ogenblik een concreet en symbolisch gebaar stellen dat ertoe bijdraagt de productie van broeikasgassen te verminderen. Op het programma: het verorberen van een lokaal geteelde seizoensappel als tussendoortje om zich bewust te worden van de CO2-impact van ons voedsel op het milieu. De leerlingen kunnen hun appel meebrengen, hem op school kopen of hem gratis ontvangen. Als appels besteld moeten worden, raden wij de biologische of duurzame landbouw aan, indien mogelijk bij de producent zelf.
Informatie : www.jongerenparlement.be 02 209 16 30
Om dit tijdschrift elke maand gratis te ontvangen : 02 775 75 75,
[email protected] of www.leefmilieubrussel.be Informatie : M. Frisque 02/773.06.18 of
[email protected]/ www.woluwe1150.be
Inschrijving :
[email protected] of 02 775 75 75
21/10 – Conferentie 08/10 – Tuinieren
Wijkcomposteren
Elektriciteit : hoe de factuur verlagen ?
Wenst u een goede compost te maken voor uw planten, maar hebt u niet voldoende plaats ? Door voor wijkcomposteren te kiezen, kunt u toch uw afvalproductie verminderen. Tijdens deze opleiding, aangeboden door Inter-Environnement Bruxelles, leert u hoe een dergelijk project met succes uit te voeren. Plaats : Mundo-B, Huis voor duurzame ontwikkeling, Edinburgstraat 118-26 - 1050 Brussel. Van 19 tot 12.00 u. Inschrijvingen :
Door elektriciteitsverspilling te vermijden, kan men aanzienlijke bedragen besparen ! Welke apparaten kiezen, hoe de verlichting optimaliseren en welke premies zijn beschikbaar ? Het antwoord op al die vragen krijgt u tijdens een conferentie georganiseerd door Leefmilieu Brussel. Conferentie in het Frans maar presentatie en vragen/antwoorden ook in het Nederlands. Plaats : Jeugdherberg Jacques Brel Zavelput 30 - 1000 Brussel. Gratis. Van 19 tot 21 uur.
02 775 75 75 -
[email protected]
Inschrijving :
[email protected] of 02 775 75 75
14/10 – Conferentie
Economisch verwarmen
28/10 – Conferentie
Energie wordt almaar duurder en schaarser. Het is dan ook de hoogste tijd dat we ons energieverbruik gaan beperken. Maar hoe ? Welke investeringen zijn hiervoor nodig ? En hoe rendabel zijn ze ? Het antwoord op al die vragen krijgt u tijdens een thematische conferentie georganiseerd door Leefmilieu Brussel.
Gebruik van hernieuwbare energie in de woning
Conferentie in het Frans maar presentatie en vragen/antwoorden ook in het Nederlands. Plaats : Jeugdherberg Jacques Brel Zavelput 30 - 1000 Brussel. Gratis. Van 19 tot 21 uur.
Hernieuwbare energie is niet overal beschikbaar en/of bruikbaar. Overzicht van de mogelijkheden en oplossingen inzake hernieuwbare energie in de stad. Conferentie het Frans maar presentatie en vragen/ antwoorden ook in het Nederlands. Plaats : Jeugdherberg Jacques Brel Zavelput 30 - 1000 Brussel. Gratis. Van 19 tot 21 uur.
Inschrijving :
[email protected] of 02 775 75 75
V.U. : J.-P. Hannequart en E. Schamp - Gulledelle 100, 1200 Brussel - Afgiftekantoor : Brussel X.
Agenda
Actie Eet lokaal, denk globaal seizoensfruit als tussendoortje
