PILOT: Zorgversie bij de methode Taalfontein

PILOT: Zorgversie bij de methode Taalfontein De methode Taalfontein wordt op veel scholen voor (speciaal-)basisonderwijs gebruikt. Op deze scholen zitten leerlingen voor wie de methode soms net te moeilijk is. We denken hierbij aan kinderen met een beneden gemiddelde intelligentie of dyslexie. Ook zijn er leerlingen die door hun gedragsproblematiek moeite hebben met de methode omdat zij bijvoorbeeld teveel prikkels krijgen. Om bovengenoemde kinderen ook effectief en op een plezierige wijze met Taalfontein te laten werken, hebben we een deel van de methode (leesbegrip groep 6) omgebouwd tot een zorgversie. In de zorgversie richten we ons op die kinderen die moeite hebben met van taal/lezen. In deze zorgversie wordt geen expliciete aandacht besteed aan de verschillen die er mogelijk zijn in de benadering van de kinderen met diverse problematieken, maar wordt er van uit gegaan dat datgene wat aangeboden wordt goed is voor al deze kinderen. Het profiel van een zorgleerling dat ons voor ogen staat, is:  Kinderen met een beneden gemiddelde intelligentie  Kinderen met een gemiddelde intelligentie maar met leer- en/of gedragsproblemen. Soms hebben ze moeite met taal/lezen (dyslexie)  Kinderen die moeite hebben met contact maken en onderhouden (een stoornis in het autistisch spectrum of bijvoorbeeld druk en ongeconcentreerd gedrag, zoals ADHD). Deze kinderen hebben behoefte aan eenduidigheid in het leerstofaanbod en structuur in het werk. We vinden het belangrijk dat de leerkracht, c.q. de school, eigenaar blijft van het curriculum dat aangeboden wordt en als zodanig ook verantwoordelijk is voor het uiteindelijke aanbod aan de kinderen. Naast de verwerkingsstof uit deze zorgversie zijn de kinderen uiteraard ook zeer gebaat bij een duidelijke en (meer) uitgebreide instructie. Bijvoorbeeld door voordoen en nadoen (modeling) en extra oefenen. Het materiaal van de zorgversie is goed bruikbaar binnen passend onderwijs: het kan goede diensten bewijzen bij het opstellen van een zorgarrangement, i.c. de op groeps- of individueel niveau aangepaste leerlijn begrijpend lezen voor zorgleerlingen.

Thema 1 Leesbegrip 1

1

Lees de tekst Munten verzamelen. 1. Wat is het onderwerp van deze tekst? Onderstreep het met een rood kleurpotlood. 2. Onderstreep de vier deelonderwerpen in de tekst met groen kleurpotlood. 3. Onderstreep daarna in elke alinea nog een of twee belangrijke woorden met een blauw kleurpotlood.

Vul het schema over de tekst Munten verzamelen in. onderwerp

deelonderwerp

belangrijke woorden

________________________

______________________ ______________________

________________________

______________________ ______________________

________________________

______________________ ______________________

________________________

______________________ ______________________

_______________

2

Lees de tekst Het verhaal van Pieter. 1. Wat is het onderwerp van deze tekst? Onderstreep het met een rood kleurpotlood. 2. Onderstreep de drie deelonderwerpen in de tekst met groen kleurpotlood. Denk erom: dit moet kort. 3. Onderstreep daarna in elke alinea nog een of twee belangrijke woorden met een blauw kleurpotlood.

Vul het schema over de tekst Het verhaal van Pieter in. onderwerp

deelonderwerp

belangrijke woorden

______________________ ________________________ ______________________ ______________________ _______________

________________________ ______________________ ______________________ ________________________ ______________________

Probeer nu met behulp van het schema de tekst voor jezelf na te vertellen.


1

Lees de tekst ‘Rijke verzamelingen’. 1. Wat is het onderwerp van deze tekst? Kies uit de drie antwoorden. Onderstreep het goede antwoord in de tekst met een rood kleurpotlood. Rijke dames

Verzamelingen

Het museum

2. De tekst heeft drie deelonderwerpen. Zet een groene streep onder elk deelonderwerp. 3. Onderstreep daarna in elke alinea nog een of twee belangrijke woorden met een blauw kleurpotlood. Vul het schema over de tekst ‘Rijke verzamelingen’ in. Onderwerp

deelonderwerpen

belangrijke woorden

______________________ ________________________ ______________________ ______________________ ______________

________________________ ______________________ ______________________ ________________________ ______________________

Probeer nu met behulp van het schema de tekst na te vertellen. 2

Lees de tekst ‘Verzamelen’. 1. Wat is het onderwerp van deze tekst? Onderstreep het met een rood kleurpotlood. 2. Onderstreep de drie deelonderwerpen in de tekst met groen kleurpotlood. 3. Onderstreep daarna in elke alinea nog een of twee belangrijke woorden met een blauw kleurpotlood.


Vul het schema over de tekst Verzamelen in. Je hoeft niet steeds precies op te schrijven wat je onderstreept hebt. Probeer het zo kort mogelijk. onderwerp

deelonderwerp

belangrijke woorden

______________________ ________________________ ______________________ ______________________ _____________

________________________ ______________________ ______________________ ________________________ ______________________

Kijk naar het ingevulde schema. Probeer nu met behulp van het schema de tekst voor jezelf na te vertellen


1.1

Lees de teksten A, B en C op blz. 13, 14 en 15 van je boek. Je hebt drie verschillende tekstsoorten gelezen. Schrijf op wat voor soort tekst het is. 1. Tekst A is een: ____________________________________________________ ____________________________________________________ 2. Tekst B is een: ____________________________________________________ ____________________________________________________ 3. Tekst C is een: ____________________________________________________ ____________________________________________________

1.2

Lees de teksten A, B en C op blz. 13, 14 en 15 nog eens. Schrijf achter elke nummer de letter van de tekst op (A, B of C) die het best bij de zin past. Soms zijn dat er twee. 1. Er gebeurt iets in deze tekst ______________________ 2. De tekst is op rijm geschreven ______________________ 3. Er staan feiten in die gecontroleerd kunnen worden ______________________ 4. De tekst is verdeeld in coupletten ______________________ 5. Er staat in de tekst waar het zich afspeelt ______________________ 6. Je kunt iets van de tekst leren ______________________ 7. Het kan echt gebeurd zijn ______________________ 8. Er komt een hoofdpersoon in voor ______________________ 9. Er is veel wit rond de tekst ______________________

1.3

Kijk naar de antwoorden bij opdracht 1.2 en schrijf op wat het verschil is tussen een verhaal en een gedicht. Schrijf zoveel mogelijk verschillen op. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

2.1

Lees de titels, schrijvers en flapteksten op blz. 16 en 17 van je boek. Je zoekt een boek met losse verhalen. Welk van de drie boeken zou je kiezen? Schrijf de titel en de schrijver op en schrijf erachter waarom je dit boek kiest. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


2.2

Wat voor soort boek is het? Schrijf de zinnen op en maak ze af. Kies uit het hok. doorlopend verhaal

gedichten bundel

informatief boek

verhalenbundel

1. Gratis toegang! is een ____________________________________________________ 2. Allemaal buitenbeentjes is een _____________________________________________ 3. Het jaar rond is een ______________________________________________________


1.1

Hieronder staan twee titels van boeken. Dagboek van een overval Geldjacht Je zoekt een spannend boek over boeven die gevangen worden. Welk boek zou je kiezen? Schrijf de titel op en zet erachter waarom je dit boek kiest. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

1.2

Kijk op blz. 26 in je boek naar het boek Geldjacht van Roland Kalkman. Wat voor soort boek zou dit zijn? Zet een cirkel om het antwoord en zet eronder waarom je dit antwoord gekozen hebt. a. Een boek over misdadigers die het om veel geld te doen is. b. Een boek over een zeiljacht dat geld vervoert. c. Een spannend boek over jagers die veel geld verdienen met olifanten schieten. d. Een boek over een miljonair die nog rijker wil worden. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

1.3

Lees de twee flapteksten op blz. 27 en 28 van je boek. Kijk of je bij opdracht 1.1 en 1.2 de goede keus hebt gemaakt. Het goede antwoord bij opdracht 1.1 was ____________________________________ Het goede antwoord bij opdracht 1.2 was ____________________________________

2

Lees de tekst ‘Mooie stenen verzamelen’ op blz. 28 van je boek. 1. Wat voor soort tekst is dit? Schrijf op waaraan je dat kunt zien. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2. Wat is het onderwerp van deze tekst? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


3. Lijkt het je leuk om in de bergen naar kristallen te zoeken? Schrijf je mening op en zet erachter waarom je dat vindt. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Daar zit muziek in’ op bladzijde 42 van je boek. Daniël speelt piano. 1. Wie is Bach in het verhaal? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2. Welke andere personen worden in het verhaal genoemd? Wat willen ze allemaal graag? Schrijf dat op. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

1.2

Hieronder lees je een paar gedachten van de personen in het verhaal. Wie denkt wat? Schrijf de juiste naam uit het hok onder de zin. moeder

Daniël

opa

1. Die jongen is vreselijk zenuwachtig. Ik zal hem eerst eens op zijn gemak stellen. _____________________________________________________________________ 2. Hij doet het vast niet goed genoeg. Dat wordt zo niks zaterdag. _____________________________________________________________________ 3. Ik wil niet meer. Het maakt niet uit hoe goed ik mijn best doe, het lukt me toch niet. _____________________________________________________________________ 1.3

Is het een gewone uitvoering, of is er iets bijzonders aan de hand? Hoe weet je dat? Noem twee redenen. Zet door het foute antwoord een streep. Het is een gewone / bijzondere uitvoering, want_______________________________ _______________________________________________________ en ___________ _____________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst ‘Hammond’ op bladzijde 44 van je boek. Dit is een verhaal, maar ondertussen ben je veel te weten gekomen. Beantwoord de volgende vragen. 1. Waardoor is Laurens Hammond beroemd geworden? _____________________________________________________________________


2. Welk beroep had Laurens Hammond? _____________________________________________________________________ 3. Wanneer leefde hij? _____________________________________________________________________ 4. Waren alle uitvindingen van Hammond belangrijk voor de mensen in zijn tijd? _____________________________________________________________________ 5. Wat kun je nu van zijn uitvinding zeggen? _____________________________________________________________________ 2.2

In het verhaal kom je ook veel te weten over de moeder van Laurens. Wat bijvoorbeeld? Kies drie woorden uit het hok en schrijf er achter in welke regel van de tekst je dat te weten bent gekomen. vrolijk

weduwe

jong

ongerust

trotse moeder

slechte moeder

_____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 57 van je boek. Weet je waar het verhaal zich afspeelt? Schrijf het op en vertel ook waarom je dat denkt. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Waarom denk je dat? ___________________________________________________ _____________________________________________________________________

1.2

Wat komt Bart daar doen, denk je? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

2.1

Lees het vervolg van de tekst in opdracht 1.1. op blz. 58 van je boek. Hoe voelt Bart zich als hij op het keyboard mag spelen? Kies drie woorden uit het hok en schrijf erachter waarom je dat denkt. verrast

trots

verveeld

verlegen

verdrietig

driftig

_____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2.2

De verkoper had niet verwacht dat Bart zo goed kon spelen. Hoe weet je dat? Schrijf de nummers op van de regels waarin je dat leest. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

3.1

Lees de tekst op blz. 59 en 60 van je boek. Dit is het begin van het verhaal. De schrijver vertelt al veel over de hoofdpersonen. Teken hieronder hoe de vier kinderen zitten. Wie zit naast wie?


3.2

Wat weet je al over het viertal? Schrijf het op achter elke naam. Bijvoorbeeld over hun uiterlijk, of ze familie van elkaar zijn, enzovoort. Chantal _______________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Leo __________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Marcel ________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Linda _________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

3.3

Weet je ook waneer het verhaal zich afspeel? Schrijf het op en vertel waarom je dat denkt. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


1.1

Je gaat straks een tekst over zingen lezen. Je moet van deze tekst zoveel mogelijk onthouden. Hoe ga je de tekst lezen? Kies bij elk nummer en zet een cirkel om wat je gekozen hebt. 1. Als je zoveel mogelijk moet onthouden: nauwkeurig lezen – heel snel lezen 2. Bij stukjes die je niet direct begrijpt: gewoon doorlezen – nog eens lezen 3. Bij woorden die je niet begrijpt: achter de betekenis proberen te komen – gewoon doorlezen 4. Als je de tekst heb gelezen en er is nog tijd over: nog eens lezen en nadenken over wat je gelezen hebt – wat anders doen

1.2

Lees de tekst Zingen op blz. 69 en 70 van je boek. Doe het zoals je het met jezelf hebt afgesproken bij opdracht 1.1. Je gaat nadenken over hoe je gelezen hebt. 1. Heb je je aan je afspraken gehouden? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2. Heb je gedeelten opnieuw gelezen? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 3. Hoe ben je achter de betekenis van de woorden gekomen? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 4. Hoe vaak heb je de hele tekst gelezen? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst ‘Een elastiekciter’ op blz. 70 van je boek. Vergelijk de tekst op blz. 70 met de tekeningen op blz. 71. In één van de tekeningen is een fout gemaakt. Welke tekening is dat? Welke fout is gemaakt? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


2.2

In de tekst staan nog een paar dingen die je moet doen. Die zijn niet getekend. Welke zijn dat? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Maak een schema van de tekst ‘Een elastiekciter’ op bladzijde 70 van je boek. Doe het zo:

wat heb je nodig?

elastiekciter

wat moet je doen?


1.1

Lees de tekst ‘Spijkerklokjes’ op blz. 78 van je boek. Maak het schema van de doetekst Spijkerklokjes af.

Dit heb je nodig

1 2 3 4 5 6 7

1.2

Bekijk de tekeningen op blz. 79 van je boek. Wat moet er op de plaatsen van de vraagtekens staan? Schrijf het op: _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

2.1

Je gaat straks een tekst lezen over trompetspelen. Schrijf eens kort op wat je hier al van weet. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

2.2

Lees nu de tekst op blz. 80. Je moet er zoveel mogelijk van onthouden. Je weet inmiddels hoe je een tekst dan moet lezen.


Hoe heb je de tekst gelezen? Schrijf op wat voor jou geldt. Kies uit het hok. snel nauwkeurig stukjes twee keer gelezen hele tekst twee keer gelezen woorden opgezocht nagedacht over de inhoud niet nagedacht over de inhoud alles gewoon één keer gelezen niets opgezocht. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2.3

Kijk niet meer naar de tekst van opdracht 2.2. Beantwoord de volgende vragen. 1. Wat zijn natuurtonen? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2. Hoeveel natuurtonen kun je op een trompet spelen? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 3. Hoeveel ventielen heeft een trompet? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 4. Waarvoor dienen de ventielen? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 94 van je boek. Beantwoord de volgende vragen. 1. Over wie gaat het verhaal? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wat is er gebeurd? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Waar gebeurt het verhaal? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Wanneer gebeurt het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 5. Waarom is Bram verdwenen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 6. Wat zijn de gevolgen voor de school? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.2

De kinderen in de klas gebruikten twee gebaren voor ondergedoken en opgepakt. Bedenk eens welke gebaren dit zouden kunnen zijn. Je hoeft ze niet op te schrijven.

2

Lees de tekst ‘Straffen in de Middeleeuwen’ op blz. 95 van je boek.

3.1

Lees de drie teksten op blz. 95 en 96 van je boek. Wat voor soort teksten zijn het? Kies uit het hok. doetekst

meningstekst

verhaal

weettekst

gedicht

Tekst 1 is een __________________________________________________________ Tekst 2 is een __________________________________________________________ Tekst 3 is een __________________________________________________________


3.2

Waarom lees je deze teksten? Schrijf achter de tekstsoort bij opdracht 3.1 de letter van het goede antwoord. a. Om ervan te genieten. b. Om meer van het onderwerp te weten. c. Om de mening van de schrijver te weten. d. Om te weten hoe je iets moet doen.

3.3

Hoe lees je deze teksten? Schrijf de drie tekstsoorten van opdracht 3.1 nog eens op. Zet er de beste manier van lezen achter. Je hoeft alleen de goede letters op te schrijven. a. Heel nauwkeurig; als ik het niet begrijp lees ik het nog eens en moeilijke woorden zoek ik op in het woordenboek. b. Lekker ontspannen; ik herlees niets en ik zoek bijna nooit iets op. c. Heel nauwkeurig; ik let erop of de feiten, de mening en de argumenten wel kloppen. _____________________: _______________________________________________ _____________________: _______________________________________________ _____________________: _______________________________________________


1

Lees tekst A en tekst B op blz. 106 van je boek. Beantwoord voor beide teksten de volgende vragen: 1. Wat voor soort teksten zijn het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Waarom lees je deze teksten? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Hoe lees je ze? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Palingoproer ‘ op blz. 108 van je boek. 1. Wat is het onderwerp? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wie betreft het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Waar is het gebeurd? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Wanneer is het gebeurd? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 5. Waarom gebeurde het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 6. Wat waren de gevolgen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


3

Lees de tekst ‘Kinderen werken om te leven’ op blz. 108 van je boek. 1. Wat is het onderwerp? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wat zijn de deelonderwerpen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Wie betreft het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Waar is het gebeurd of gebeurt het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 5. Wanneer is het gebeurd of gebeurt het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 6. Waarom gebeurde en gebeurt het? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 7. Wat zijn de gevolgen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Verlegen’ op blz. 116 van je boek. Schrijf op wat voor tekst dit is. Schrijf erachter waaraan je dat kunt zien. Een _____________________________, dat zie je aan: _________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.2

Waar gaat deze tekst over? Schrijf het onderwerp op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.3

Met welk doel zal de schrijver deze tekst geschreven kunnen hebben. Omcirkel de letters van de goede antwoorden. a. Hij wil de lezer iets spannends laten lezen. b. Hij wil de lezer leren hoe een verlegen kind zich voelt. c. Hij wil de lezer iets grappigs over verlegenheid vertellen. d. Hij wil kinderen die verlegen zijn geruststellen.

2

Lees de tekst bij nummer 2 op blz. 117 van je boek. 1. Wat vind jij van kinderen die weglopen omdat ze het thuis niet naar de zin hebben? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wat vind jij van het idee van de schrijver dat er meer opvanghuizen moeten komen? Schrijf ook op waarom jij dat vindt. Dat vind ik __________________________________________, omdat __________ ______________________________________________________________________

3.1

Lees de tekst bij nummer 3 op blz. 118 van je boek. Uit hoeveel alinea’s bestaat deze tekst? ______________________________________________________________________

3.2

1. In welke alinea staan vooral de feiten die de schrijver gebruikt? In alinea _________ 2. In welke alinea´s staan vooral de argumenten die de schrijver gebruikt? In alinea _________ 3. In welke alinea´s staat vooral de mening van de schrijver? In alinea _________


3.3

Geef nu in je eigen woorden de hoofdlijn van deze tekst weer. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst “Aparte rookplekken voor rokers” op blz. 125 en 126 van je boek. Wat voor tekst is dit? Omcirkel de letter van het goede antwoord. a. weettekst b. reclametekst c. meningstekst

1.2

Welke feiten noemt de schrijver? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.3

In welke alinea’s geeft de schrijver zijn mening? ______________________________________________________________________

1.4

Welke argumenten gebruikt de schrijver ervoor? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

` 1.5

Schrijf nu in zo weinig mogelijk woorden de hoofdlijn van deze meningstekst op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.6

Wat vind je van het plan van de schrijver? Vertel ook waarom je dat vindt. Ik vind het een _______________ plan, omdat ________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst bij nummer 2 op blz. 127 van je boek. Wat voor soort tekst is dit? Kies uit het hok. doetekst

gedicht

weettekst

brief

verhaal

______________________________________________________________________


2.2

Schrijf met een paar woorden op waar deze tekst over gaat. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.3

Verderop in het verhaal doet Annet heel akelig tegen haar broer. Ze heeft ontzettend veel zin om een knallende ruzie met hem te maken. Wat vind je van haar reactie? Schrijf het in een paar woorden op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.4

Hoe zou jij in zo’n situatie reageren? Schrijf het in een paar woorden op. Ik zou _________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

In kranten en jeugdtijdschriften staan soms artikelen over de natuur. Medewerkers van de krant of het tijdschrift schrijven vaak over iets wat er op dat moment in de natuur aan de hand is. Lees het artikel ‘Paddenstoelen’ op blz. 6 van je boek. Welke vraag heeft de schrijver zich gesteld voor hij deze tekst schreef? Omcirkel de letter van de goede vraag.

` a. b. c. d. 1.2

Welke opruimers kent de natuur? Hoe planten paddenstoelen zich voort? Welke kleuren hebben paddenstoelen? Welke soorten paddenstoelen zijn er?

Bekijk dit schema nauwkeurig. Lees het enkele keren voor jezelf. door de wind, bijvoorbeeld vliegenzwam, cantharel en champignon De voortplanting van paddenstoelen door vliegen, bijvoorbeeld stinkzwam Bedek nu het schema en vertel jezelf wat erin staat. Kijk of je alles nog weet.

1.3

Probeer in zinnen (als een soort korte weettekst) terug te vertellen wat er in het schema staat. Je mag hierbij wel naar het schema kijken, maar niet naar de tekst. Je hoeft de zinnen niet op te schrijven.

2.1

Lees de tekst ‘Trekvogels’ op blz. 8 van je boek.

2.2

Welke twee vragen heeft de schrijver zich gesteld voor hij de tekst schreef? Schrijf ze op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.3

Maak nu een schema van deze tekst.


2.4

Leer het schema uit je hoofd. Doe het net als bij de opdrachten 1.2 en 1.3. Lees nog eens wat daar staat.

3.1

Lees de tekst ‘Boombladeren verzamelen’ op blz. 9 van je boek. Pak de Leeskaart en voer de opdrachten 1, 2, 3 en 4 uit.

3.2

Maak een schema van deze tekst. Daarin staat wat je achtereenvolgens moet doen.

3.3

Vertel jezelf, met het schema voor je, wat je moet doen als je boombladeren wilt verzamelen. Doe het daarna zonder schema.


1.1

Lees de tekst ‘Spinnen’ op blz. 18. van je boek.

1.2

Maak een schema van drie woorden over deze tekst. Noem alleen het onderwerp en de twee deelonderwerpen. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst ‘Walvissen’ op blz. 18. van je boek. Pak Leeskaart 2 en voer de opdrachten 1, 2, 3 en 4 uit. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.2

Lees hieronder de vragen die een schrijver over planten en dieren vaak beantwoordt. Je hebt ze laatst ook opgeschreven. Hoe planten ze zich voort? Hoe zien ze eruit? Waar komen ze voor? Welke soorten zijn er? Wat eten ze?

Hebben ze vijanden? Worden ze door de mens gebruikt? Hoe verzorgen ze hun jongen? Hoe gedragen ze zich?

Welke vragen worden in de tekst over walvissen beantwoord? Zet nummers in de goede volgorde voor de zinnen hierboven. Maak nu een schema van de tekst ‘Walvissen’ uit je Fonteinboek. Schrijf het onderwerp en de vijf deelonderwerpen op. De deelonderwerpen zijn de antwoorden op de vragen die je bij opdracht 2.2 van het Fonteinboek hebt opgeschreven. Vul het schema in op de volgende bladzijde.


1 2 3 4 5 6 7 8 2.3

Bekijk je schema nauwkeurig. Probeer voor jezelf de tekst terug te vertellen. Hierbij mag je wel het schema maar niet de tekst bekijken. Kijk daarna in de test om te zien of je het goed gedaan hebt.


1.1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 29 van je boek Wat voor tekst is dit? Kies uit het hok. weettekst

verhaal

meningstekst

doetekst

______________________________________________________________________ 1.2

Wat is het onderwerp van deze tekst? Omcirkel de letter van het beste antwoord. a. b. c. d.

1.3

Kinderen in Amerika spelen 34 uur per week computerspelletjes. Amerikaanse kinderen zijn veel te dik. Kinderen die veel computerspelletjes spelen, zijn allemaal dik. Kinderen die veel computerspelletjes spelen, hebben meer kans om dik te worden.

Lees de zinnen. Schrijf erachter of het een feit of een mening is. 1. Bij zestig procent van de kinderen die te dik zijn, is dit het gevolg van veel computerspelletjes spelen. ____________________________________________ 2. Amerikaanse kinderen spelen gemiddeld 34 uur per week computerspelletjes.__________________________________________________ 3. Wie gezond wil blijven, moet zijn computer verkopen. _______________________

1.4

Geloof jij wat deze onderzoekers beweren? Schrijf op waarom je dat denkt. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.5

Zoek de plaatsnamen die in het krantenartikel staan op in het register van de atlas . Schrijf de cijfers en letters die achter de plaatsnamen staan op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst bij nummer 2 op blz. 31 van je boek. Zijn de onderstaande zinnen feiten of niet? Schrijf erachter: ja of nee.


1. De politie in Middelharnis heeft een oproep gedaan aan de dader om te melden welk vergif is gebruikt. ______ 2. Men is er zeker van dat het kind ziek is geworden na het eten van giftige worst.______ 3. De politie heeft in Sommelsdijk stukjes worst gevonden met blauwe of zwarte korrels erin. ______ 2.2

Zoek in je atlas de plaatsen op die in het krantenartikel worden genoemd. Schrijf de bladzijde en het vak waarin ze liggen op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

6

Lees het krantenbericht op blz. 34 van je boek. Lees ook de tekst uit de natuurgids op blz. 35 van je boek.


1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 40 van je boek. 1. Schrijf twee feiten uit dit krantenartikel op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Hoe zouden we deze feiten kunnen controleren? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Lees het artikel nog een keer nauwkeurig. Staat er ook een onjuistheid in? Zo ja, schrijf hem dan op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Zoek Ommen op in de atlas en schrijf de bladzijde en het vak op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 5. Hoe zouden we het snelst kunnen controleren of er rondom Ommen uitgestrekte bossen zijn? Kies uit de volgende mogelijkheden. Omcirkel het antwoord. a. b. c. d.

In een encyclopedie. In een folder van de VVV van Ommen. In een woordenboek. In een atlas.

6. Mis jij nog informatie in dit krantenartikel? Schrijf op wat je nog meer zou willen weten. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2.1

Lees het artikel op blz. 41 van je boek.

2.2

Wat voor tekst is de tekst bij opdracht 2.1? Kies uit het hok. weettekst

meningstekst

verhaal

doetekst

______________________________________________________________________ 2.3

Welke mening staat er in de eerste alinea? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


2.4

We gaan kijken of we het met deze mening eens zijn. Hiervoor gebruiken we de feiten uit de tweede alinea. Vul de aantallen in en tel ze op. Aantal vragen goed Aantal leerlingen 7 ____________________ 6 ____________________ 5 ____________________ 4 ____________________ .................... ____________________ meer dan de helft van de vragen goed

2.5

Heeft de Stichting Kind en Krant de feiten volgens jou goed gebruikt? Schrijf op waarom wel of niet? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.6

Bedenk een andere kop voor het krantenartikel bij opdracht 2.1 op bladzijde 41van je boek. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst op bladzijde 54 en 55 van je boek. 1. Wie komen in het verhaal voor? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wie is de hoofdpersoon? ______________________________________________________________________ 3. Wat wordt in het verhaal verteld? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Waar speelt het verhaal zich af? ______________________________________________________________________ 5. Wanneer speelt het verhaal zich af? ______________________________________________________________________

1.2

In regel 6 tot 11 denkt Levi aan zijn verloofde. Waaraan denkt hij precies? Omcirkel de letter van het goede antwoord. a. b. c. d.

Aan de vraag wanneer hij haar terug zal zien. Aan haar zakdoek en haar zachte wangen. Aan haar zakdoek en het stukje fluweel. Aan haar geur, haar zachte wangen en of hij haar ooit terug zal zien.

1.3

In regel 20 staat dat Levi toch een goudmijntje vond. Wat wordt daarmee bedoeld? Schrijf het op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst op bladzijde 56 en 57 van je boek. Je weet nu al heel veel over Edwin. Kies het juiste antwoord en maak de zin af. 1. Edwin is (bescheiden / een druktemaker), want _____________________________ ______________________________________________________________________


2. Edwin en Gert zijn (geen / goede) vrienden, want ___________________________ ______________________________________________________________________ 3. Edwin kan (goed / slecht) opschieten met de meester, want ___________________ ______________________________________________________________________ 4. Edwin heeft er (ook / geen) moeite mee om te begrijpen dat iemand geen zin heeft in voetballen, want _____________________________________________________ ______________________________________________________________________ 5. Edwin kan (goed / niet goed) voetballen, want ______________________________ ______________________________________________________________________ 2.2

Ben jij ook een druktemaker of juist niet? Maak de zin af. Ik ben (druk / rustig), want ________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.3

1. Waar speelt het verhaal zich af? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wanneer speelt het verhaal zich af? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst bij nummer 1 op bladzijde 68 van je boek. 1. Wie komen er voor in het verhaal? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wie is de hoofdpersoon? ______________________________________________________________________ 3. Waar speelt het verhaal zich af? ______________________________________________________________________ 4. Wanneer speelt het verhaal zich af? ______________________________________________________________________ 5. Welke kleren draagt Fatima en wat vindt ze daarvan? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.2

Zou jij als meisje in de woestijn ook lange rokken dragen? Waarom? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Pantoffeldier’ op bladzijde 69 en 70 van je boek

3.1

De opa van Erik heeft in de oorlog gevochten. Hij is een veteraan. Maar dat weet Erik helemaal niet. Totdat Erik op een dag met zijn buurmeisje Merel bij opa komt. Lees de tekst bij nummer 3 op bladzijde 70 en 71 van je boek. De opa van Erik is vreemd gekleed. De meeste opa’s zien er anders uit dan hij. Schrijf achter elk kledingstuk van de opa van Erik wat een opa normaal draagt. Camouflagejasje Speelgoedgeweer Legerbroek Soldatenlaarzen Baret

- ___________________________________________________ - ___________________________________________________ - ___________________________________________________ - ___________________________________________________ - ___________________________________________________


3.2

Hoe voelt Erik zich? Schrijf het op en vertel ook waarom je dat denkt. Erik voelt zich _________________________________. Dat denk ik omdat __________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ En hoe voelt opa zich? Schrijf het op en vertel waarom je dat denkt. Opa voelt zich _________________________________. Dat denk ik omdat _________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

4.1

Lees de tekst bij nummer 4 op bladzijde 72 van je boek.

4.2

Wat meester Geluk voor een meester is, weten we al een beetje. Maar wat voor juf zou juffrouw Peters zijn? Schrijf allebei de namen naast elkaar hieronder. Schrijf onder elke persoon drie woorden uit het hok die waarschijnlijk goed bij hen passen. goedgemutst

saai

grappig

Meester Geluk

4.3

parmantig

aardig

streng

boeiend

Juffrouw Peters

Hoe denk je dat meester Geluk eruit ziet? Wat draagt hij voor kleren? Hoe zit zijn haar? Hoe denk je dat juf Van Genderen eruit ziet? Wat draagt zij voor kleren? Hoe zit haar haar? Schrijf van allebei een paar zinnen op. Meester Geluk:__________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Juf van Genderen:_______________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1

Lees de advertentie op bladzijde 79 van je boek en bekijk de afbeelding. Wat is het doel van deze advertentie? En voor wie is de advertentie bedoeld? Bedoeld om: ___________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Bedoeld voor: __________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2

Lees en bekijk de tekst en afbeeldingen bij opdracht 2 op blz. 80.

3.1

Lees de tekst ‘Geen merkkleding’ op bladzijde 80 en 81van je boek 1. Wat is de mening van de schrijver? Schrijf die zo kort mogelijk op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Wat is zijn belangrijkste argument? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. In welke alinea staan vooral feiten? ______________________________________________________________________ 4. In welke alinea staat vooral de mening van de schrijver? ______________________________________________________________________ 5. In welke alinea staat zijn voornaamste argument? ______________________________________________________________________ 6. Hoe zou de schrijver dit argument kunnen bewijzen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

3.2

Wat is volgens jou de hoofdlijn van de meningstekst bij opdracht 3.1? Omcirkel het goede antwoord. a. Kleding is belangrijk. Kleding verdwijnt in de kast. Zulke kleren moet je niet dragen. b. Veel kinderen dragen merkkleding. Dat moeten ze niet doen. Dat is veel te duur. Laten ze dragen wat ze zelf mooi vinden. c. Kleding houdt warm. Merkkleding kost handenvol geld. Kinderen en ouders moeten niet aan die grillen meedoen.


1

Lees de tekst bij nummer 1 op bladzijde 86, 87 en 88 van je boek. Welke middelen en argumenten gebruiken reclamemakers allemaal? Schrijf ze op. Middelen: _____________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Argumenten: ___________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Lees de brief bij nummer 2 op bladzijde 88 van je boek. Welke mening heeft Sanne? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Wat vindt haar moeder en waarom? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ omdat ________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.2

Lees en bekijk de advertenties van de tassen op blz. 89 van je boek. 1. Welke feiten worden genoemd over de Spirit-rugtas? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. En welke feiten worden genoemd over de SouthBound-rugtas? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Welke middelen gebruiken de reclamemakers om de tassen te promoten? Geef er voorbeelden van. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst bij nummer 1.1 op bladzijde 104 van je boek. Wat is het onderwerp van de hele tekst? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.2

De tekst bestaat uit drie alinea’s en heeft dus ook drie deelonderwerpen. Welke zijn dit? 1 ____________________________________________________________________ 2 ____________________________________________________________________ 3 ____________________________________________________________________

1.3

Bedenk bij elk deelonderwerp de vraag die de schrijver zich hierbij heeft gesteld. 1 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 _____________________________________________________________________

1.4

Bekijk het schema op bladzijde 105 nauwkeurig. Er zijn twee dingen (kernwoorden) in vergeten. Zoek deze en schrijf ze op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Twee leerlingen uit groep 7 van basisschool De Zaaier hebben hun groepsgenoten gevraagd naar hun hobby’s. Van de scores hebben ze de tekening op blz. 105 gemaakt. 1. Hoeveel leerlingen hebben een sport als hobby? ______________________________________________________________________ 2. Hoeveel leerlingen hebben muziek als hobby? ______________________________________________________________________ 3. Hoeveel leerlingen hebben geen hobby? ______________________________________________________________________

2.2

1. Hoeveel antwoorden hebben de leerlingen van groep 7 totaal gegeven? ______________________________________________________________________ 2. Zullen er ook zoveel kinderen in de groep zitten? ______________________________________________________________________


3. Hoe komt het dat er verschil is tussen het aantal antwoorden en het aantal leerlingen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2.3

Zeven leerlingen hebben een andere hobby dan lezen, sport, muziek of werken in een tuintje. Welke hobby’s zouden dit kunnen zijn? Bedenk er eens drie. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

6

Bekijk de figuren bij nummer 6 op blz. 107 van je boek.


1

Lees de tekst bij nummer 1 op bladzijde 112 en 113 van je boek. 1. Wat is het onderwerp van de hele tekst? ______________________________________________________________________ 2. Wat zijn de deelonderwerpen van de tweede, derde en vierde alinea? Alinea 2 : ______________________________________________________________ Alinea 3 : ______________________________________________________________ Alinea 4 : ______________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Paardrijden’ op bladzijde 113 en 114 van je boek.

3.1

Bekijk het cirkeldiagram op blz. 114. Het gaat over de verzameling vlinderpostzegels van Petra. In totaal heeft ze precies tweehonderd van deze zegels. 1. Hoeveel procent van de zegels komt uit Europa? ______________________________________________________________________ 2. Hoeveel zegels zijn dit? ______________________________________________________________________ 3. Hoeveel zegels heeft Petra uit Australië? ______________________________________________________________________ 4. Hoeveel zegels heeft Petra meer uit Noord-Amerika dan uit Afrika? ______________________________________________________________________

3.2

Kun je zelf nog een paar passende vragen bij de grafiek bedenken? Schrijf ze op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

4

Lees de tekst ‘Een vreemde hobby’ op bladzijde 115 van je boek. 1. Wat is het onderwerp van de hele tekst? ______________________________________________________________________ 2. Wat zijn de deelonderwerpen? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


3. Bedenk bij elk deelonderwerp de vraag die de schrijver zich hierbij heeft gesteld. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Neem de Leeskaart en voer opdracht 1, 2 en 4 uit bij de tekst op bladzijde 123 en 124 van je boek.

1.2

Als je iets niet begrijpt of weet, kun je het opzoeken in een woordenboek, in een atlas of een ander boek. Schrijf de woorden uit de tekst ‘Haringkaken’ die je niet begrijpt of kent in de goede rij. Je hoeft niets op te zoeken! woordenboek ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________

1.3

atlas ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________

ander boek ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________

Hieronder staat de uitleg van een aantal moeilijke woorden uit de tekst bij opdracht 1.1. Zoek in de tekst naar het woord dat bij de zin hoort. Zet het antwoord onder de zin. 1. De gezamenlijke naam voor een aantal landen aan de Oostzee. ______________________________________________________________________ 2. Gewoonte. ______________________________________________________________________ 3. Handel tussen verschillende landen. ______________________________________________________________________ 4. Uitvoer. ______________________________________________________________________ 5. Zo behandeld dat het goed bewaard kan worden. ______________________________________________________________________ 6. Een stof uit de alvleesklier die helpt bij de spijsvertering. ______________________________________________________________________ 7. Naam van de maatjesharing. ______________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst ‘De avond-gast’ op bladzijde 125 van je boek. Lees de laatste twee regels nog eens.


Gaan die over wat er in de tuin te zien is of over het gedicht zelf? Leg uit. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2.2

Schrijf het rijmschema op van couplet 5 en couplet 6. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.3

Elke avond over negen Daar ligt hij dan en slaapt misschien Zet nu streepjes onder de lettergrepen die extra klemtoon krijgen.

2.4

Schrijf een regel uit het gedicht op waarin beginrijm voorkomt. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Nomaden’ op bladzijde 133 en 134 van je boek. Neem nu de Leeskaart en voer opdracht 1, 2 en 4 uit.

1.2

1.3

Waar kun je het vinden? Zet de volgende woorden in de goede rij: levensonderhoud Namibië Bosjesmannen Filippijnen oase Lappen

pygmee Scandinavië

woordenboek ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________

atlas ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________

Hieronder staat de uitleg van een aantal moeilijke woorden uit de tekst ‘Nomaden’ bij opdracht 1.1. Schrijf achter de uitleg het moeilijke woord. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

2

encyclopedie ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________ ______________

uitsluitend

leven _____________________________________________________________ aan de kost komen __________________________________________________ huis ______________________________________________________________ vruchtbare plek in de woestijn __________________________________________ kamelen hebben ____________________________________________________ vind je ____________________________________________________________

Lees de tekst ‘Tegelliedje’ op bladzijde 135 en 136 van je boek. 1. Waarom is dit een gedicht? Schrijf zo veel mogelijk antwoorden op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. In de derde regel van het eerste couplet staat dat de ik uit het gedicht tegels moet overslaan. Van wie moet dat eigenlijk? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Als je een weettekst over het onderwerp ‘Adéliepinguïns’ zou moeten schrijven, welke vragen zou jij dan vooraf aan jezelf stellen? Bedenk er vijf. 1 ____________________________________________________________________ 2 ____________________________________________________________________ 3 ____________________________________________________________________ 4 ____________________________________________________________________ 5 ____________________________________________________________________

1.2

Lees de tekst ‘Steentjes als cadeautje’ op blz. 6 van je boek. Welke van jouw vragen van opdracht 1.1 heeft de schrijver in deze tekst beantwoord? Schrijf de nummers op. ______________________________________________________________________

1.3

Heeft de schrijver zichzelf vooraf nog andere vragen gesteld? Zo ja, schrijf die hieronder op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

Bekijk de vragen van opdracht 1.2 en 1.3. Dit zijn de vragen die de schrijver zichzelf gesteld heeft voordat hij de tekst schreef. Weet je nu ook de deelonderwerpen van de tekst? Schrijf ze in het schema.

Adéliepinguïns


Maak het schema compleet door de overige belangrijke (kern)woorden achter de deelonderwerpen te schrijven Kijk naar het schema en vertel de tekst over Adéliepinguïns in je eigen woorden aan jezelf. 2.1

Lees de tekst ‘Vleermuizen’ op blz. 7 van je boek. Welke vragen heeft de schrijver zich vooraf gesteld? Schrijf ze op. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

2.2

Welke verschillen worden in de tekst genoemd tussen de vliegende hond en de hoefijzerneusvleermuis? Schrijf er twee op. ________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________


1

Lees het gedicht ‘Hangbuikzwijn’ op blz. 16 van je boek. 1 Wat is het onderwerp van dit gedicht? ______________________________________________________________________ 2 Schrijf eens een aantal kenmerken van dit hangbuikzwijn op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 In het tweede couplet wordt over een stopcontact gesproken. Wat zou de dichteres daarmee bedoelen? ______________________________________________________________________ 4 Hoe worden een vrouwtjes- en mannetjesvarken genoemd? Weet je ook nog andere namen voor vrouwtjes- en mannetjesdieren? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2.1

Lees de tekst ‘Het wilde zwijn’ op blz. 17 van je boek. Wat is het onderwerp van deze tekst? _______________________________________

2.2

Welke vragen heeft de schrijver zich vooraf gesteld? Schrijf ze op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


2.3

De tekst bestaat uit vier alinea’s. Elke alinea heeft een deelonderwerp. Schrijf ze hieronder op. Kijk ook naar de vragen bij opdracht 2.2. 1 ______________________________________________________________________ 2 ______________________________________________________________________ 3 ______________________________________________________________________ 4 ______________________________________________________________________

Zet nu het onderwerp, de deelonderwerpen en de overige belangrijke woorden over de Tekst ‘Het wilde zwijn’ in het onderstaande schema.

Kijk naar het schema en vertel in je eigen woorden de tekst zachtjes aan jezelf.


3.1

Lees de tekst ‘Honden- en kattentaal’ op blz. 18 van je boek. 1 Welke vragen heeft de schrijver zich vooraf gesteld? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

2 Welke deelonderwerpen kun je uit deze vragen afleiden? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

3.2

Vergelijk de kattentaal met de hondentaal. Vul het onderstaande schema in. honden

katten

___________________________

________________________________

___________________________

________________________________

Lichaamstaal ___________________________

________________________________

___________________________

________________________________

___________________________

________________________________

Geluiden


1.1

Lees de tekst ‘De bruine beer’ op blz. 26 van je boek. In je boek op blz. 27 onderaan staan drie korte teksten. Hierin staat alleen het allerbelangrijkste uit de tekst over de bruine beer. Zo’n korte tekstbeschrijving heet een samenvatting. Lees de samenvattingen a, b en c van de tekst over de bruine beer. Schrijf dan de letter van de beste samenvatting hieronder op. ________________________

2.1

Lees de tekst ‘De dromedaris’ op blz. 28 en 29 van je boek. Wat is de beste samenvatting: a, b of c? Schrijf de letter op. ________________________

2.2

Is deze tekst fictie of non-fictie? ________________________

3.1

Lees de tekst ‘Apentaal’ op blz. 30 van je boek. Dit is een stukje tekst, geschreven door Eeuwoud Koolmees. Is deze tekst fictie of non-fictie? ________________________

3.2

In dit stukje gedraagt de aap zich echt dierlijk en niet menselijk. Toch heeft de schrijver de gorilla wat op mensen laten lijken. Waardoor? Schrijf dat op en zet er een voorbeeld bij. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Mieren’ op blz. 41 en 42 bovenaan in je boek. Welke samenvatting is de beste? Kijk op bladzijde 42 in je boek. Schrijf de letter op. ________________________________

2

Lees de tekst op bladzijde 42 onderaan en 43 bovenaan. Bekijk het schema. realistisch (echt) fictie niet-realistisch (niet echt) teksten

non-fictie

Als een schrijver een dier laat praten of denken, is dat fictie en bovendien nietrealistisch. Maar als hij goed naar dieren gekeken heeft en gezien heeft hoe ze zich meestal gedragen, dan kan hij dat realistisch beschrijven. Noem je het verhaal bij deze opdracht realistisch of niet-realistisch? Geef je mening met argumenten. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


3

Lees het gedicht ‘Reigers’ op bladzijde 44 van je boek. 1 In een verhalend gedicht gebeurt er iets, er wordt een verhaaltje verteld. Is dit een een verhalend gedicht of niet? Schrijf het op. _____________________________________________________________________ 2 Is het gedicht realistisch of niet-realistisch? Geef je mening met argumenten. Ik vind ________________________________________, omdat ____________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Filips II en de Beeldenstorm’ op blz. 58 van je boek. 1 Welke vragen heeft de schrijver zich gesteld voor hij de tekst schreef? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________

2 Wat is het onderwerp van de tekst? ___________________________________________________________________

3 De tekst kent twee deelonderwerpen. Welke zijn dit? Kies uit: a ‘Filips II’ en ‘Het volk’. b ‘Katholieken’ en ‘Protestanten’. c ‘De aanleiding’ en ‘De opstand’. _____________________________ 4 Wat is de hoofdgedachte? Schrijf deze in één zin op. ___________________________________________________________________

1.2

In het schema hieronder moeten de belangrijkste kernbegrippen bij de twee deelonderwerpen worden ingevuld. Bij beide is er al één voorgedaan. Zoek er bij beide nog vier. De aanleiding

De opstand

Filips II

hagenpreken

______________________________

________________________________

______________________________

________________________________

______________________________

________________________________

______________________________

________________________________


1.3

Bedek de tekst over de beeldenstorm. Kijk naar het schema en vertel jezelf in je eigen woorden wat er in de tekst staat. Lees daarna de tekst nog een keer. Controleer of je het goed aan jezelf hebt verteld.

2.1

Lees de tekst ‘Slepen’ op blz. 60. 1 Welke vragen heeft de schrijver zich gesteld voor hij de tekst schreef? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2 Wat is het onderwerp van deze tekst? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 De tekst kent vier deelonderwerpen. Schrijf hieronder de letters van deze deelonderwerpen in de volgorde van de tekst op. Er staan twee verkeerde tussen. a Eigendom van anderen zoekmaken. b Tuinstoelen en konijnenhokken. c Eigendom van anderen op andere plaats neerzetten. d Eigendom van anderen en gemeente-eigendommen vernielen. e Vernielde fietsen en verbrande konijnenhokken. f Eigendom van anderen vernielen. _____________________________________________________________________ 4 Schrijf de hoofdgedachte zo kort mogelijk op. _____________________________________________________________________

2.2

Maak een schema bij de tekst ‘Slepen’.


Bedek de tekst ‘Slepen’. Kijk naar het schema en vertel jezelf in je eigen woorden wat er in de tekst staat.

2.2

Lees de tekst nog een keer. Controleer of je het goed aan jezelf hebt verteld.


1

Begint je achternaam met een van de letters A tot en met L? Voer dan opdracht 1.3 van de les Leesbegrip 1 nog eens uit met behulp van het bij 1.2 ingevulde schema op je werkblad. Kijk op bladzijde 59 van het Fonteinboek. Lees hierna de tekst nog eens. Heb je alles goed naverteld? Straks moeten enkelen van jullie de tekst aan de groep vertellen. Begint je achternaam met een van de letters M tot en met Z? Bedek de tekst ‘slepen’ op bladzijde 60 van je Fonteinboek. Kijk naar het schema op je werkblad en vertel jezelf in je eigen woorden wat er in de tekst staat. Heb je alles goed naverteld? Straks moeten enkelen van jullie de tekst aan de groep vertellen.

2.

Lees de teksten op blz. 68 en 69 bovenaan in je boek.

3.1

Lees de twee teksten. 1 Neem Leeskaart 3 en voer bij de teksten stap 1 en 2 op de voorkant uit. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 2 Schrijf op wat voor soort teksten het zijn. ____________________________________________________________________ 3 Bij welke van de teksten moet je na vraag 3 de achterkant van de Leeskaart gebruiken? ___________________________________________________________________

3.2

Tekst 1 is een weettekst. Had jij dat ook? _________________________________ Neem Leeskaart 3 en beantwoord van stap 1 (achterkant) de vragen 1, 3 en 5. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________


3.3

1 Heb je alles van tekst 1 begrepen? ___________________________________________________________________ 2 Welke gerichte acties worden bedoeld? Schrijf er drie op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst op blz. 78 van je boek. Wat voor soort tekst is dit? Kies uit het hok. _____________________________________________________________ verhaal

1.2

weettekst

brief

meningstekst

doetekst

Kies het beste antwoord en schrijf het op. In een meningstekst staan: a meningen. b feiten.

c argumenten. d feiten en meningen.

e feiten, meningen en argumenten.

_____________________________________________________________ 1.3

Schrijf de mening van de schrijver zo kort mogelijk op. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________

1.4

In welke alinea staan de argumenten? Schrijf een van de argumenten op. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________


2

Lees de tekst ‘Tekst A’ en op blz. 79 en ‘Tekst B’ op blz. 80 van je boek. Welk fragment vind je het mooist geschreven? Waarom? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

3

Lees de tekst ‘Vandalen’ op blz. 80 onderaan en 81 van je boek. 1 Uit hoeveel alinea’s bestaat deze tekst? _________________________________ 2 In welke alinea wordt de meeste informatie kort weergegeven? _______________ 3 Aan welk woord kun je dat zien? ________________________________________ 4 ‘Samenvattend’ is een signaalwoord. In deze tekst staan nog meer van deze woorden. Lees de tweede en derde alinea nog eens en schrijf alle signaalwoorden op die je tegenkomt. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst op blz. 87 van je boek. Door welke ogen beleef je dit verhaal? Schrijf de goede zin op en schrijf erachter waarom je dat vindt. a Door de ogen van de hoofdpersonen, Sander, Niels en Dennis. b Door de ogen van de ik-persoon. c Door de ogen van de bouvier. ________________________________________________________________ ________________________________________________________________

1.2

Welk perspectief heeft de schrijver hier gebruikt? Kies uit.

ik-perspectief

hij/zij perspectief

____________________________________

1.3

Maak de onderstaande regel af. Het woord perspectief betekent hier: Kijken door _________________________ ________________________________________________________________

2

Lees de tekst “Doe er iets aan’. Op blz. 89. Zoek de feiten, meningen en argumenten uit de tekst. Schrijf de op. -

feiten: ________________________________________________________

_________________________________________________________________ -

meningen: _____________________________________________________

_________________________________________________________________ -

argumenten ____________________________________________________

_________________________________________________________________


3 Schrijf nu de hoofdlijn van de tekst zo kort mogelijk op. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ 4 Ben jij het met de schrijver eens? Schrijf je argumenten erbij. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

3

Lees de tekst ‘Ik ben het niet met mijn buurman eens’ op blz. 89 onderaan en blz. 90 van je boek. Wat volgt er na dit signaalwoord? Kies uit het hok. Een van de twee woorden moet je twee keer gebruiken. Opsomming

tegenstelling

verklaring

samenvatting

Kortom

- _________________________________________________________

Hoewel

- _________________________________________________________

Daarbij

- _________________________________________________________

Daardoor

- _________________________________________________________

Samenvattend - _________________________________________________________


1.1

Lees de vier teksten op blz. 108 en 109 van je boek. Wat voor soort teksten zijn het? Tekst A: _______________________________________ Tekst B: _______________________________________ Tekst C: _______________________________________ Tekst D: _______________________________________

1.2

Waarom lees je deze teksten? Schrijf achter de gekozen tekstsoort bij opdracht 1.1 de letter van het gekozen antwoord. Kies uit: a Om te weten hoe je iets moet doen. c Om ervan te genieten. b Om de mening van een ander te weten. d Om meer over het onderwerp te weten.

1.3

Hoe lees je deze teksten? Schrijf achter de gekozen tekstsoort bij opdracht 1.1 ook nog de letter van de beste manier van lezen. Kies uit: e Heel nauwkeurig, ik let op de feiten, de argumenten en de mening. f Lekker ontspannen, ik probeer er beelden bij te zien. g Heel nauwkeurig, ik herlees moeilijke gedeelten en ik zoek de woorden op die ik niet begrijp. h Lekker ontspannen, ik verbind de tekst met de tekeningen.

2.1

Lees het gedicht ‘Bimbam boeit’ op blz. 110 onderaan en blz. 111 bovenaan van je boek. 1 Schrijf alle namen op die in het gedicht voorkomen. Wat valt je op? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2 Schrijf drie zinnen op uit het gedicht met veel beginrijm. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


2.2

De letterlijke betekenis van de uitdrukkingen in het gedicht is hier getekend. (zie blz. 111) Je moet hier de betekenis niet letterlijk opvatten maar figuurlijk. Dus wat bedoelt de schrijfster echt met deze zinnetjes? Als je het niet weet, gebruik dan een spreekwoordenboek. 1 In het geld zwemmen _________________________________________________ 2 Hun slag slaan ______________________________________________________ 3 Van wanten weten ____________________________________________________ 4 In een deuk liggen ____________________________________________________


1

Lees het gedicht ‘Dolfi en Wolfi’ op blz. 121 van je boek. Beantwoord de vragen. 1 Vertelt het gedicht een verhaal? ____________________________________________________________________ Als het geen verhalend gedicht is, wat vertelt het dan wel? ____________________________________________________________________ 2 Wat wordt bedoeld met: Ze zien een kans waar niemand die nog zag? ____________________________________________________________________ En met Op een kritiek moment slaan ze hun slag? ____________________________________________________________________ 3 Waarom denkt de dichter: Poeh, zo kan het wel een keer? ____________________________________________________________________ 4 Wat vind je van het gedicht? Schrijf je argumenten er ook bij. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

2

Lees de teksten op blz. 122 en blz. 123 van je boek.

3.1

Lees de vier teksten op blz. 124 en blz. 125 en blz. 126 bovenaan in je boek. Wat voor teksten zijn het? Tekst A: ____________________________________________________________ Tekst B: ____________________________________________________________ Tekst C: ____________________________________________________________ Tekst D: ____________________________________________________________


3.2

Waarom lees je teksten zoals bij opdracht 3.1? Schrijf de letter van het gekozen antwoord achter de tekstsoorten van opdracht 3.1. Kies uit: a om te weten hoe je iets moet maken. b om te genieten.

3.3

Zoek bij elke manier van lezen de bijpassende tekst. Kies uit tekst A, B, C of D bij opdracht 3.1. Schrijf het nummer van de manier van lezen op en zet de letter van de tekst erachter. Soms kun je meer dan één letter opschrijven. 1 Moeilijke gedeelten herlezen. 2 Heel nauwkeurig lezen 3 Letten op volgorde en materialen.

4

c om iemands mening te weten d om informatie te krijgen

4 Ontspannen kijken en lezen. 5 Letten op feiten en argumenten 6 Onbegrepen woorden opzoeken.

Bekijk de strips op blz. 127 van je boek. Schrijf kort op wat er in de strips gebeurt en hoe dat komt. _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________


1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 135 van je boek. 1 Ken je het boek De vlucht van Pjotr en Lamir? Heb je het zelf of heb je het boek uit de bibliotheek gelezen? Schrijf je antwoord hieronder op. ____________________________________________________________________ 2 Wat lees je liever: het jeugdboek De vlucht van Pjotr en Lamir, of het stripboek? Schrijf ook op waarom. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 3 Het verhaal speelt zich jaren geleden af. Vind je het leuk om geschiedenisstrips te lezen? Schrijf ook op waarom je dat vindt. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 4 In de laatste alinea staat dat Pjotr en Lamir nu in Roemenië wonen. Klopt dit volgens jou? Licht je antwoord toe. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Soorten strips’ op blz. 136 en blz. 137 van je boek. 1 Je kunt strips op allerlei manieren indelen. Welke vier indelingen worden in de tekst genoemd? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________


2 Over welke tijd zou jij het liefst een historische strip lezen? Schrijf ook op waarom. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 Wat vind je van een strip die over de toekomst gaat? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4 Klopt het wanneer iemand zegt dat ‘spannende strips’ een genre is? Licht je antwoord toe. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

3

Hier volgt een aantal strips. Zet erachter in welk tijdperk ze volgens jou horen. Je mag er ook bijschrijven waarom je dat denkt. 1 Arthur in het legendarische koninkrijk

_______________________________________________ _______________________________________________

2 Het graf van de farao

_______________________________________________ _______________________________________________

3 Arin en het volk van de hunebedbouwers

_______________________________________________ _______________________________________________


4 Ik, Napoleon

_______________________________________________ _______________________________________________

5 Godfried van Bouillon, de kruisridder

_______________________________________________ _______________________________________________

6 Meester der mammoeten _______________________________________________ _______________________________________________ 7 Het Ardennenoffensief

_______________________________________________ _______________________________________________

8 Kroniek der Guldensporenslag

_________________________________________

_______________________________________________ 9 Cori de scheepsjongen

_______________________________________________ _______________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Strips’ op blz. 146 van je boek. 1 Lees de derde alinea nog eens. Ben jij het met deze informatie eens? Schrijf ook op waarom je het er wel of niet mee eens bent. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 2 Welke genres ken jij nog meer bij stripverhalen? Schrijf er minstens twee op. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

2.1

Pak twee verschillende strips en voer opdracht 2.2 en 2.3 uit.

2.2.

Bekijk de twee strips. Schrijf de namen en de genres in het schema. Opdrachten

strip 1

strip 2

stripnaam

_________________________

______________________

_________________________

______________________

_________________________

______________________

_________________________

______________________

_________________________

______________________

_________________________

______________________

karaktereigenschap _________________________

______________________

_________________________

______________________

genre

hoofdpersoon

2.3

Schrijf van elke strip de naam van de hoofdpersoon of hoofdpersonen op in het schema. Beschrijf van deze hoofdpersoon/hoofdpersonen vervolgens kort de karaktereigenschappen in het schema.


2.4

Welke van deze strips vind je het best? Waarom? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

3.1

3.2

Zoek vijf strips. Vul het onderstaande schema in. naam strip weinig/veel tekst

realistisch/karikatuur

_____________________

______________________ ________________________

_____________________

______________________ ________________________

_____________________

______________________ ________________________

_____________________

______________________ ________________________

_____________________

______________________ ________________________

1 Welke van deze strips lees je liever: die met veel of weinig tekst? Schrijf ook op waarom. Ik lees liever de strip met _______________tekst, omdat ________________________ ______________________________________________________________________ 2 Welk soort tekeningen vind je mooier: realistische tekeningen of karikaturen? Licht je antwoord toe. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 Moest je bij vraag 1 en 2 je waardering geven of je oordeel? Schrijf op waarom je dat denkt. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 6 van je boek.

2.1

Lees de tekst bij nummer 2 op blz. 7 van je boek.

2.2

Wat voor soort tekst is dit? geschiedenisboek

encyclopedie

atlas

woordenboek Klikwereld

1 Op welke manier zou de schrijver van deze tekst aan de informatie over Jules Verne zijn gekomen? __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ 2 Waar zou jij informatie over Jules Verne gaan zoeken? Kies uit het hok. Schrijf op waarom je daar zou zoeken. __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________

2.3

We gaan een klein onderzoekje doen. Kijk naar onderstaande zinnen en schrijf erachter of het waar of niet waar is. 1 Jules Verne is 78 jaar geworden.

______________

2 Jules Verne schreef sciencefictionverhalen.

______________

3 Alles wat Jules Verne schreef, was in die tijd onmogelijk

______________

4 Je kunt nog steeds niet met een boot onder de Zuidpool doorvaren

________

5 Naar de maan reizen is nu mogelijk.

______________

6 Veel van Jules Vernes ideeën blijken nu werkelijkheid

______________


3

Lees de tekst op blz. 8 onderaan en 9 bovenaan. 1 Jules Verne schreef dit boek in 1873. Zouden er in dat jaar al veel motorboten zijn geweest. Waarom denk je dat? Ik denk _______________________________________, omdat _______________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 2 Hoe zou je erachter kunnen komen of er in 1873 al echt motorboten waren? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 3 Wat voor soort boot zou de Nautilus zijn geweest: een passagiersschip, een vrachtboot of een duikboot? Waarom denk je dat? Ik denk ___________________________________, omdat ___________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 4 Hoe zou je te weten kunnen komen wat voor soort boot de Nautilus was? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 5 Bedenk eens op welke manier de mensen in de toekomst zullen reizen en schrijf dat op. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________


1

Je hebt een onderzoek gedaan over hoe mensen zullen reizen in de verre toekomst. Schrijf in een paar zinnen op wat je leuk vond aan dit onderzoek. Schrijf ook op wat je niet zo prettig vond. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________

2

Lees. Wanneer je een verslag over een onderzoek schrijft, schrijf je in het kort op wat je tijdens het onderzoek allemaal gedaan hebt. Ook vermeld je de resultaten en de antwoorden die je van tevoren verwachtte. En tot slot vertel je welke conclusie(s) je uit het onderzoek kunt trekken. Schrijf nu je verslag over het onderzoek. __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst bij nummer 1 op blz. 26 van je boek. De tekst is verdeeld in vier alinea’s. Zoek bij elke alinea een woord. Kies uit het hok. nu

1.2

vroeger

inleiding

afsluiting

Alinea 1

__________________________________________

Alinea 2

__________________________________________

Alinea 3

__________________________________________

Alinea 4

__________________________________________

Lees de regels 8 tot en met 10 nog eens. 1 Waarom glimlacht opa eerst? _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ 2 Waarom wordt hij daarna verdrietig? _________________________________________________________________ _________________________________________________________________

1.3

Ben je het met opa eens dat salamanders vangen strafbaar met zijn? Schrijf je mening met argumenten op. Ik ben ________________________________, omdat _____________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________


1.4

Maak het schema af. oorzaak

gevolg

1

_________________________________ Vennetjes verdwijnen.

2

_________________________________ Opa zit in een rolstoel.

3

Vennetjes zijn bijna verdwenen.

__________________________ __________________________

4

_________________________________ Èriks vader keek urenlang naar de salamanders.

2.1

Lees de tekst ‘Alles verandert’ op blz. 28.

2.2

Neem Leeskaart 3 voor je en voer de stappen uit die bij de tekst passen. Doe dit samen met een groepsgenoot. Bespreek elke stap samen. Je hoeft nog niets op te schrijven. Zorg er wel voor dat je andere kinderen niet stoort.

3.1

Lees de tekst “Hoe een kind verandert’ op blz. 29 van je boek. Welke vragen zal de schrijver zich gesteld hebben voor hij de tekst schreef? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________

3.2

De tekst bestaat uit vier alinea’s. Kies steeds een woord dat het best bij de alinea past. Kies uit het hok. vroeger

5 6

conclusie

nu

inleiding


Alinea 1 _____________________________________________________________ Alinea 2 _____________________________________________________________ Alinea 3 _____________________________________________________________ Alinea 4 _____________________________________________________________

3.3

Kijk naar de vragen van opdracht 3.1 en naar de antwoorden van opdracht 3.2. Passen de vragen en de antwoorden bij elkaar? ___________________________________________________________________

3.4

1 Waarom is het nu zo belangrijk dat kinderen naar school gaan? ___________________________________________________________________ 2 Waarom gingen kinderen vroeger vaak niet naar school? Schrijf drie redenen op. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________

Neem leeskaart 3 en voer de stappen uit bij de tekst op bladzijde 31. Doe dit weer samen met een groepsgenoot.


1.1

Neem Leeskaart 3 en voer de stappen uit die bij de tekstsoort passen. (Je moet dus eerst vaststellen wat voor tekstsoort het is.) Doe dit samen met een groepsgenoot. Bespreek elke stap samen. Je hoeft nog niets Op te schrijven. Zorg ervoor dat je andere kinderen niet stoort. Lees de tekst op blz. 35 onderaan en blz. 36 bovenaan.

1.2

1 Welke vragen heeft de schrijver zich gesteld voor hij de tekst schreef? __________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 2 Wat is het onderwerp van de tekst? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 3 Wat zijn de deelonderwerpen? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 4 Wat is de hoofdgedachte van de tekst? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________

1.3

Zoek bij elke alinea een jaartal. Kies uit: 2000, 1900 en 1960. Alinea 1 ___________________________________________________________ Alinea 2 ___________________________________________________________ Alinea 3 ___________________________________________________________


1.4

1 Bespreek met je groepsgenoot de antwoorden van opdracht 1.2 en hoe je die antwoorden hebt gevonden. 2 Bespreek ook of er moeilijke woorden in de tekst zaten. Hoe ben je te weten gekomen wat ze betekenen? 3 Bespreek tot slot samen stap 4 van 5.7 op Leeskaart 3.

1.5

Bedenk een goede titel voor deze tekst. Schrijf deze hieronder op. _____________________________________________________________________

2.1

1 De tekst die je nu gaat lezen is ook een weettekst. Waarom lees je zo’n tekst? _____________________________________________________________________ 2 Wat doe je als je een weettekst leest? Schrijf de letters van de juiste antwoorden in de goede volgorde op. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ a Heel snel doorlezen tot het eind. b De tekst snel doorlezen en daarna direct de vragen maken. c Moeilijke gedeelten nog een keer lezen. d Direct beginnen met het lezen van de hele tekst. e Eerst letten op de titel, illustraties en opvallende kenmerken f De eerste alinea lezen, van de overige alinea’s het begin en de laatste alinea lezen. Hierna nadenken over het onderwerp.

2.2

Lees de tekst op blz. 37 onderaan en blz. 38 van je boek. Schrijf de woorden uit het hok in de goede volgorde op.

euro

ruilhandel

chipknip

gulden

gouden en zilveren munten

________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________


2.3

1 Waarom maakte men in een land één gezamenlijke munt, zoals bij ons de gulden? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 2 Wat wordt bedoeld met plastic geld? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst ‘Taal en dialect’ op blz. 52 en 53 van je boek Welke vragen heeft de schrijver zich gesteld voor hij de tekst schreef? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

1.2

Maak een schema van het onderwerp en de deelonderwerpen. Kijk hiervoor naar de vragen van opdracht 1.1. Lees ook de eerste alinea nog eens. Vul het schema verder in met de overige belangrijke woorden.

1 2 3 4

Vertel jezelf de tekst in je eigen woorden aan de hand van het schema. Controleer of je het goed hebt verteld door de tekst nog eens te lezen. Leer het schema uit je hoofd. Vertel aan een andere leerling in zinnen de hoofdzaken uit de tekst zonder in het schema te kijken.


1

Lees de tekst ‘Levende talen’ op blz. 63 en 64 van je boek. 1 Wat voor soort tekst is dit? Schrijf het antwoord op. ___________________________________ 2 Hoeveel alinea’s heeft deze tekst? ___________________________________

2

Lees de tekst ‘Wereldtalen’ op blz. 65 en 66 bovenaan in je boek. Maak een schema van de tekst.


1

Taal kan soms heel grappig zijn. Vooral wanneer woorden meer betekenissen hebben. Lees de onderstaande zinnen en probeer de grap te ontdekken. 1 ‘Wil je me even een kopje geven?’ ‘Ik ben geen poes.’ 2 Misdeelden werden onderdrukt, daarom namen armen vaak de benen. 3 Met het oog op zijn rug kon hij niet komen. 4 Ik zag twee vliegen vliegen en er was ook nog een bij bij. Welke woorden zorgen voor een grapje in zin 1 tot en met 4? Schrijf die woorden op. 1 ____________________________________________________________________ 2 ____________________________________________________________________ 3 ____________________________________________________________________ 4 ____________________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Woordenboeken’ op blz. 76 en 77 van je boek. 1 Welke vraag heeft de schrijver zich vooraf gesteld? ______________________________________________________________________ 2 Wat is het onderwerp van deze tekst? Schrijf het op. ______________________________________________________________________ 3 Wat zijn de deelonderwerpen van deze tekst? Schrijf ze op. Denk ook aan de vraag die je bij vraag 1 hebt opgeschreven. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4 Is deze tekst volledig? (Worden alle woordenboeken die in de eerste alinea worden genoemd ook in de tekst behandeld?) Schrijf op wat je nog mist. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


5 Is de informatie die in de tweede alinea gegeven wordt juist? Controleer dit met behulp van je eigen woordenboek. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

Zet in onderstaand schema het onderwerp en de deelonderwerpen van de tekst bij opdracht 2 op de goede plaats in het schema. Schrijf achter de deelonderwerpen nog enkele kernbegrippen of belangrijke woorden.

Kijk naar het schema en vertel jezelf de inhoud van de tekst over de verschillende woordenboeken. Lees daarna de tekst bij opdracht 2 nog eens en controleer of je de tekst goed terugverteld hebt. 3.1

1 Yoka wil een nieuwe rok. Samen met haar moeder zoekt ze een leuk patroon uit. Dan gaan ze stof kopen. 2 Ferdy vond een lege patroon in het bos bij de kazerne. Het woord patroon is een homoniem. Zoek in het woordenboek op welke betekenis het woord in deze zinnen heeft. 1 ______________________________________________________________________ 2 ______________________________________________________________________


3.2

Zoek de meervoudsvorm van het woord patroon en schrijf die op. ____________________ Is het meervoud bij de twee betekenissen in opdracht 3.1 hetzelfde? __________________


1

Lees de tekst ‘Taal’ op blz. 89 en 90 bovenaan in je boek. 1 Welke vragen heeft de schrijver zich vooraf gesteld? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2 Schrijf het onderwerp en de deelonderwerpen van deze tekst op. Denk hierbij aan de vragen die de schrijver zich gesteld heeft. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 Zet het onderwerp en de deelonderwerpen in een schema.

4 Vul het schema verder in met kernwoorden.

2

Leer het schema van opdracht 1 uit je hoofd. Vertel jezelf in zinnen de hoofdzaken uit de tekst.


3

Lees de tekst ‘Gebarentaal’ op blz. 90 van je boek. 1 In de tweede alinea zegt de schrijver dat we tegenwoordig geen gebaren meer gebruiken. Ben jij het daarmee eens? Schrijf je mening op en vertel waarom je het er wel of niet mee eens bent. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ 2 Welke gebaren ken jij? Bedenk er vijf, schrijf ze op en zet erachter wat ze betekenen. a ______________________________________________________________________ b ______________________________________________________________________ c ______________________________________________________________________ d ______________________________________________________________________ e ______________________________________________________________________ 3 Zoek in het woordenboek het woord primeur op. Schrijf de betekenis op en vertel of het Wilhelmus alleen toen in gebarentaal is weergegeven. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ 4 Zoek in het synoniemenwoordenboek het woord gebaar op. Welk woord zou je in plaats van ‘gebaar’ kunnen gebruiken wanneer je gebarentaal van dove mensen bedoelt? Schrijf dit nieuwe woord op. _________________________________________________

4

Lees de tekst ‘Taal van dove mensen’ op blz. 91 en 92 van je boek. Lees nog eens de eerste alinea en kijk naar de illustratie (blz. 92). Is de informatie in de tekst volledig? Over welk deelonderwerp wordt niets geschreven? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________

6

Als je de betekenis van een spreekwoord of een uitdrukking niet kent, kun je die opzoeken in een gewoon woordenboek of in een spreekwoordenboek. Dat doen we


1

Lees het gedicht ‘Veilig thuis’ op blz. 106 van je boek. 1 Dit gedicht rijmt. Welke regels rijmen telkens in de coupletten? Schrijf het op. ________________________________________________________________ 2 Wordt er in dit gedicht een verhaal verteld? Waarom vind je dat? ___________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 Welke gevoelens heeft de ik-figuur? Vul het rijtje aan met nog twee gevoelens. Veilig, ____________________, ______________________

2

Lees het gedicht ‘Stamboom’ op blz. 107 van je boek. 1 Welke gevoelens heeft de ik-figuur in het eerste couplet? Probeer die zo kort mogelijk op te schrijven. ______________________________________________________________________ 2 Welk gevoel heft de ik-figuur in het derde couplet? Schrijf dit weer zo kort mogelijk op. ______________________________________________________________________ 3 Wat was Grethe van de ik-figuur? ______________________________________________________________________ 4 Vergelijk het gedicht ‘Veilig thuis’ met ‘Stamboom’. In welk gedicht wordt het duidelijkst een verhaal verteld? Waarom vind je dat? Ik vind in gedicht __________________, omdat _______________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

3.1

Dit zijn twee titels van boeken: a Ffwachtuh b Maria, dochter uit Colombia


Welk boek zou je het liefst willen lezen? Schrijf de letter op die bij deze titel hoort, en zet erachter waarom dit boek je het meest aanspreekt. Ik zou graag boek _____ het liefst lezen, omdat _________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

3.2

Pak nu kopieerblad 158. Bekijk de voorkant van de genoemde boeken. Welk boek lijkt je nu het mooist? Is je mening veranderd? Zo ja, schrijf dan op hoe dat komt. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

3.3

De volgende flapteksten horen bij de boeken van opdracht 3.1. Lees de tekst op bladzijde 108 en 109. Welk boek lijkt je nu het mooist? Waarom? Boek ________________, omdat _____________________________________________ ________________________________________________________________________

3.4

Is je mening nog veranderd? Zo ja, schrijf dan op waardoor dat is gekomen. Zo niet, vertel dan waarom dit boek jou nog steeds het leukst lijkt. _______________________________________________________________________

4.1

Hieronder staat het begin van Ffwachtuh! (a) en van Maria, dochter uit Colombia (b). Lees tekst a en tekst b op bladzijde 109 en 110 van je boek. Lees nog eens de eerste zinnen van beide teksten. Welke zinnen maken jou het meest nieuwsgierig? Omcirkel het voor jou beste antwoord en maak de zin af. De eerste zinnen van tekst a / b maken mij het meest nieuwsgierig, omdat ___________________________________________________________________


4.2

Wat zijn de verschillen tussen tekst a en b? Let hierbij op: 1 De lengte van de zinnen. 2 Afwisseling beschrijving en dialoog. 3 Perspectief (ik-perspectief of hij/zij-perspectief). ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

4.3

Welk boek zou je nu het liefst willen lezen? Omcirkel de goede letter en zet erachter waarom je dat antwoord kiest. a Ffwachtuh ___________________________________________________________ b Maria, dochter van Colombia ____________________________________________ c geen van beide _______________________________________________________


1.1

Hieronder staan vier titels van boeken die over familie gaan. a De wedstrijd (Anja Elshout) b Afke’s tiental (Nienke van Hichtum) c Alleen op de wereld (Hector Malot) d Vlucht (Guurtje Leguijt) 1 Welke titel maakt je het meest nieuwgierig? Omcirkel de letter en vertel waarom deze titel je nieuwgierig maakt. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2 Welk boek zou je het liefst willen lezen? Schrijf de titel op. ___________________________________________________________________ 3 Ken je de naam van de schrijver(s) en heb je daarom het boek gekozen? ______________________________________________________________________

1.2

Lees de flaptekst (zie bladzijde 117 onderaan in je boek) van één van de boeken waaruit je bij opdracht 1.1 mocht kiezen. Bij welk boek past deze flaptekst het beste? Schrijf ook op waarom je dat vindt. Ik vind bij boek _________________________________, omdat __________________ ______________________________________________________________________

2

Pak kopieerblad 159 en 160 en bekijk de voorkanten van de vier boeken. Lees vervolgens de flapteksten. 1 Welk boek van deze vier zou je nu, na het lezen van de flapteksten, het liefst willen lezen? Schrijf ook op waarom. Boek ___________________________________, omdat ________________________ ______________________________________________________________________ 2 Vergelijk je antwoord met dat van opdracht 1.1, vraag 2. Is je mening veranderd? Leg ook uit waarom wel of niet. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


3

Lees de teksten a, b, c en d op blz. 118, 119 en 120 bovenaan in je boek. Tekst a, b, c en d zijn gedeelten van de eerste hoofdstukken van de vier boeken die bij opdracht 1.1 zijn genoemd. Welke van de vier boeken lijkt jou nu het leukst? Geef ook aan waarom je dat vindt. Boek __________________________________, omdat _________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Bekijk het schema. De letters a, b, c en d zijn van de teksten op blz. 118, 119 en 120 in je boek. Vergelijk de vier teksten met elkaar door kruisjes in de kolommen te zetten. Je mag meerdere kruisjes zetten bij elk cijfer. Dingen om op te letten a

Boeken b

c

d

1. Mooie titel 2. Ik ken de auteur 3. Omslag maakt me nieuwsgierig 4. Flaptekst maakt me nieuwsgierig 5. Eerste zin maakt me nieuwsgierig 6. Begint met beschrijving 7. Begint met dialoog 8. Afwisseling beschrijving/dialoog 9. Ik - perspectief 10. Hij/zij - perspectief

Welk boek heeft de meeste kruisjes gekregen? Is dat hetzelfde boek dat je bij opdracht 3 had ingevuld? ______________________________________________________________________ 4

Lees het gedicht op blz. 120. 1 Waarom is dit een gedicht? Schrijf zoveel mogelijk kenmerken op. ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________


2 Dit gedicht rijmt. Zet de woorden naast elkaar die op elkaar rijmen. _________________________________ ___________________________________ _________________________________ ___________________________________ _________________________________ ___________________________________ _________________________________ ___________________________________ 3 Wordt er in dit gedicht een verhaal, een gevoel of een gebeurtenis beschreven? Schrijf op waarom je dat vindt. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 4 In dit gedicht schrijft een jongen over zijn grote zus. Waarover heeft hij het vooral? Kies uit: karakter – uiterlijk In couplet 2: ____________________________ In couplet 4: ____________________________


1

Lees de tekst ‘Wie weet een mop?’ op blz. 128 en 129 van je boek. 1 Neem de Leeskaart. Stel vast wat voor soort tekst het is. Schrijf ook op waarom je dat vindt. ___________________________________, omdat ____________________________ ______________________________________________________________________ 2 In de tekst staat een stuk schuin gedrukt. Waarom is dat gedaan? Schrijf het op. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Ontwikkeling’ op blz. 129 en 130 van je boek. 1. Neem de Leeskaart. Stel vast wat voor soort tekst dit is. Geef ook aan waarom je dat denkt. _________________________________, omdat ______________________________ ______________________________________________________________________ 2. Voer stap 3 op de achterkant van de Leeskaart uit.

3

Lees de tekst ‘Te laat’ op blz. 130 van je boek. Pak je Leeskaart en kijk bij de juiste tekstsoort. Maak vraag 1 en 2. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


1.1

Lees de tekst op blz. 137 en 138 bovenaan in je boek. 1 Neem de Leeskaart. Stel vast wat voor soort tekst het is en beantwoord de eerste twee vragen die bij de tekstsoort horen. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2 Waarom is er een stukje tekst schuin gedrukt? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3 Lees regel 15. Erik zegt: ‘Ik snapte niet waar ik niets aan kon doen.’ Waarom zegt hij dat? Schrijf op wat jij denkt. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4 Schrijf enkele gevoelens op van de ik-figuur. Noem er minstens twee. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________

2

Lees de tekst ‘Lieve Indra’ op blz. 138 van je boek. Deze tekst lijkt op een brief. Maar is dat ook zo? Waaraan kun je dat zien? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________


3.1

Lees de tekst op blz. 139 van je boek. Neem de Leeskaart en stel vast wat voor soort tekst dit is. _________________________

3.2

Beantwoord de vragen op de Leeskaart die bij deze tekstsoort horen. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

PILOT: Zorgversie bij de methode Taalfontein

Recommend Documents