BIJLAGE 1: De lijst van alle samengestelde adjectieven die in de antwoorden van de respondenten voorkomen arm
bang
straatarm
pikkendonker
doodarm
aardedonker
supergoed steengoed
doodsbang
dood
morsdood
superbang
dronken
stomdronken
dun
flinterdun
goed
keigoed megagoed
doodbang bekend
bezopen
bleek
superbekend
splinterdun
alombekend
ultradun
overbekend
extradun
wereldbekend
superdun
straalbezopen
ladderzat
keiduur
dolblij
megagoedkoop groot
levensgroot heet
eenvoudig doodeenvoudig
gek
snikheet
stapelgek
kokendheet
superblij
knettergek
loeiheet
reuzeblij
knotsgek
keiblij
goedgek
hoog
torenhoog huizenhoog
dolgelukkig
superhoog
kamerbreed
doodgelukkig
megahoog
superbreed
zielsgelukkig
metershoog
megabreed
overgelukkig
oliedom
supergelukkig
oerdom donker
bloedheet superheet
poepeenvoudig
gelukkig
dom
reuzegroot
megagroot
zielsblij breed
spotgoedkoop supergoedkoop
peperduur superduur
doodsbleek blij
goedkoop
supergroot duur
strontbezopen
lijkbleek
beregoed
gevaarlijk levensgevaarlijk
pikdonker
supergevaarlijk
stikdonker
aartsgevaarlijk
jaloers
stikjaloers superjaloers
jong
piepjong superjong
I
kalm
doodkalm
drijfnat
doodvervelend
lekker
superlekker
strontnat
strontvervelend
kiplekker
lief
lui
vlug
vliegensvlug
splinternieuw
supervlug
berelekker
spiksplinternieuw
razendvlug
poeslief
rijk
schatrijk
vreemd
supervreemd
superlief
steenrijk
superlui
superrijk
zat
ladderzat
oersaai
ziek
doodziek
saai
aardslui
doodsaai
hondslui
supersaai
keilui
keivreemd
hondsziek zoet
serieus
mier(en)zoet
bloedserieus
suikerzoet
doodserieus
superzoet
ape(n)trots
megazoet
broodmager
beretrots
honingszoet
keimager
supertrots
graatmager doodmager
moe
gloednieuw
keilekker
aartslui
mager
nieuw
doodmoe
trots
verbaasd
stomverbaasd
vers
dagvers
zot
stapelzot apezot
hondsmoe naakt
nat
poedelnaakt
supervers
spiernaakt
kakelvers
kletsnat
kersvers
doornat kleddernat
vervelend
oervervelend stomvervelend
zeiknat
II
BIJLAGE 2: De lijst van samengestelde adjectieven buiten het onderzoek
Adjectieven met Griekse en Latijnse
Adjectieven met Tsjechische equivalenten
voorvoegsels – extradun – megabreed – megagoed – megagoedkoop – megagroot – megahoog – megazoet – superbang – superbekend – superblij – superbreed – superdun – superduur – supergelukkig – supergevaarlijk – supergoed – supergoedkoop – supergroot – superheet – superhoog – superjaloers – superjong – superlekker – superlief – superlui – superrijk – supersaai – supertrots – supervers – supervlug – supervreemd – superzoet – ultradun
– overgelukkig (přešťastný) – wereldbekend (světoznámý)
III
BIJLAGE 3 Kernwoorden van de onderzochte samenstellingen en hun mogelijke basis betekenissen in het Tsjechisch Veel van de onderstaande woorden kunnen in bepaalde contexten verschillende betekenissen hebben. Alle bovengenoemde mogelijke betekenissen in het Tsjechisch dienen alleen als gekozen betekenisniveaus voor onderzoeksdoeleinden. 1. arm - chudý 2. bang - úzkostlivý, bojácný, bázlivý, vyděšený, vystrašený 3. bekend - známý 4. bezopen - ožralý, nalitý 5. bleek - bledý, vybledlý, bezbarvý 6. blij - rád, radostný, potěšený, šťastný 7. breed - široký, širý 8. dom - hloupý, omezený, nechápavý 9. donker - tmavý, temný, chmurný, zamračený, zatažený, černý 10. dood - mrtvý, zesnulý 11. dronken - opilý, zpitý 12. dun - tenký, štíhlý, hubený, slabý 13. duur - drahý, nákladný, neúsporný 14. eenvoudig - jednoduchý, prostý, obyčejný 15. gek - bláznivý, šílený, pošetilý, ztřeštěný 16. gelukkig - šťastný, spokojený, blažený 17. gevaarlijk - nebezpečný, riskatní, hazardní 18. goed - dobrý, laskavý, hodný, správný 19. goedkoop - levný, laciný 20. groot - velký, mohutný, vysoký 21. heet - horký, pálivý 22. hoog - vysoký 23. jaloers - žárlivý 24. jong - mladý 25. kalm - tichý, klidný 26. lekker – zdravý, fit IV
27. lief - drahý, milý, roztomilý, líbezný, vlídný, přívětivý 28. lui - líný, lenivý, zahálčivý 29. mager - hubený 30. moe - unavený, utahaný 31. naakt - nahý, nahatý, svlečený, holý 32. nat - mokrý, vlhký 33. nieuw - nový, nedávný, novodobý 34. rijk - bohatý, zámožný 35. saai - nudný, otravný, únavný, jednotvárný 36. serieus - vážný, seriózní 37. trots - pyšný, hrdý 38. verbaasd - udivený, překvapený, užaslý 39. vers - čerstvý, svěží 40. vervelend - nudný, otravný, protivný, nepříjemný 41. vlug - rychlý, kvapný, hbitý, čilý, svižný, bystrý, čiperný 42. vreemd - cizí, zahraniční, neznámý, divný, podivný, zvláštní 43. zat - opilý 44. ziek - nemocný, chorý, churavý 45. zoet - sladký 46. zot - bláznivý, nerozumný, pošetilý
V
BIJLAGE 4: De lijst van alle onderzochte adjectieven en hun mogelijke vertaalequivalenten
Arm (straatarm, doodarm) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Nuzný; ubohý; žebrácký; švorcový;
Vergelijkingen
Chudý jako kostelní myš; Třít bídu s nouzí; být živý z ruky do huby; žít o suchém chlebu; smrdět
Andere fraseologische uitdrukkingen
korunou; nemít co do huby; být na mizině; nemít ani halíř/floka/vindru; mít vysoko do žlabu; žít ze dne na den; mít jednu kapsu prázdnou a druhou vysypanou; být úplně švorc;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
Bang (dood(s)bang) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Vylekaný/vystrašený jako králík/zajíc; bojí se něčeho jako čerta; bojí
Vergelijkingen
se jako čert kříže/svěcené vody; vyjukaný jako poledne; vypadá, jako by viděl strašidlo;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Trne hrůzou; je k smrti vystrašený; strach jím projel až do morku kosti; má panickou hrůzu; třese se strachy; umírá strachy;
VI
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Smrtelně vyděšený;
-------------------------------------------------------------------------------------
Bekend (alombekend, overbekend) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Světoznámý;
Adjectieven met sterkere betekenis
Vyhlášený; proslulý; věhlasný;
Vergelijkingen
Znát jako svý boty;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být v něčem doma; znát něco nazpaměť; znát něco od A do Z;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Všeobecně známý; notoricky známý; důvěrně známý; známý široko daleko; Veleznámý;
Bezopen (straalbezopen, stronbezopen) + Dronken (stomdronken) + Zat (ladderzat) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Nadraný; namazaný; namol; sťatý; ožralý; zrychtovaný; Ožralý jak
Vergelijkingen
dělo/dobytek/doga/duha/prase/slíva/čuně/Dán/sud/štěně/zvíře; opilý jak zákon káže; „Byl vožralej tak, že říkal psovi slečno.“; Být na plech/na mraky/na kaši/na krupici/na hadry/na káry/na šrot; být
Andere fraseologische uitdrukkingen
zpitý pod obraz (boží); mít místo mozku z piva kostku; opít se namol;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
mít naložíno;
VII
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Bleek (lijkbleek, doodsbleek) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Bílý jako stěna/křída/vosk/tvaroh/smrt; bledý jako bledule/jako by vstal z hrobu/jako živá mrtvola/jako by vstal hrobníkovi z lopaty;
Vergelijkingen
šedivý jako popel; být jako průsvitný; být bledý, jako by v něm ani krve nebylo;
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Mrtvolně bledý; smrtelně bledý;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Blij (dolblij, reuzeblij, keiblij, zielsblij ) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Radostiplný;
Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Být šťastný jako blecha; radovat se jako dítě; mít radost jako malý
Vergelijkingen Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
kluk; zářit jako sluníčko; Být radostí bez sebe; být v sedmém nebi; být k smrti rád; skákat radostí do stropu; -------------------------------------------------------------------------------------
Veleradostný, přešťastný; přeradostný, rozradostněný;
VIII
Breed (kamerbreed) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Široširý;
Adjectieven met sterkere betekenis
Širokánský;
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Přeširoký;
Dom (oliedom, oerdom) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Blbý; dementní; pitomý; tupý; dutý; zabedněný;zaostalý;
Vergelijkingen
Být blbý jako tágo; Být pitomej až to bučí; mít v hlavě slámu/piliny; mít slepičí rozum;
Andere fraseologische uitdrukkingen
být prázdná/telecí/skopová hlava; nebýt doma, když Pánbůh rozdával
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Krajně hloupý; úplně blbej;
Voorvoegsels van tsjechische oorsprong
rozum;
Přehloupý;
Donker (stikdonker, pik(ken)donker, aardedonker) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Černotemný; temnotemný; černočerný;
IX
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
Tma jako v hrobě; tma jako v pytli/v ranci; temný jako noc/eben/stín;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Tma, že by se dala krájet; černočerná tma;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Dood (morsdood) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Zdechlý; chcíplý; tuhý;
Vergelijkingen
------------------------------------------------------------------------------------Natáhnout bačkory; zatřepat papučemi; být bradou vzhůru; natáhnout
Andere fraseologische uitdrukkingen
brka; ležet na prkně; hryzat hlínu; být pod drnem; „Už ho žerou
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
červi!“;
-------------------------------------------------------------------------------------
Dun (flinterdun, splinterdun) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Tenoučký; teničký; teninký; tenounký; tenoulinký; Tenké jako hůlky/drátky/sirky/špejle; tenký jako
Vergelijkingen
tříska/nit/nudle/vlásek/lupínek/papír/proutek/oteklá nit;
X
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Duur (peperduur, keiduur) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Mastný;
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen
Stát krvavé/hříšné/nekřesťanské peníze;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Přemrštěně drahý;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Předrahý;
Eenvoudig (doodeenvoudig, poepeenvoudig) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Lehoučký; snadňoučký; Jednoduché jako facka/pár facek/násobilka; být jako pro blbé/jako pro
Vergelijkingen
voly; jak nic; jít jako po drátkách/jako po másle;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Lážo plážo; levou rukou;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Trapně jednoduchý;
XI
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Prajednoduchý; přesnadný; přelehký;
Gek (stapelgek, knettergek, knotsgek, goedgek) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Nepříčetný; zběsilý; pominutý; praštěný; střelený; Být jako smyslů zbavený; řádit jako pominutý; být jako utržený ze
Vergelijkingen
řetězu; Popadl ho rapl; nemít to v hlavě v pořádku; nemít všech pět
Andere fraseologische uitdrukkingen
pohromadě; přeskočilo mu; kape mu na karbid; straší mu ve věži;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
šplouchá mu na maják; ruplo mu v bedně;
-------------------------------------------------------------------------------------
Gelukkig (dolgelukkig, doodgelukkig, zielsgelukkig) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
Být šťastný jako blecha;
Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Mít kliku; být dítětem/miláčkem štěstěny; mít z pekla štěstí; být na vrcholu blaha; být na výsluní; vyhřívat se na výsluní štěstí; Nadpozemsky šťastný; navýsost spokojený;
Přešťastný; přeblažený;
Gevaarlijk (levensgevaarlijk, aartsgevaarlijk) XII
Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Tančit/spát/stát na sopce; život mu visel na vlásku; mít nad hlavou Damoklův meč; jít o kůži/krk/kejhák; hazardovat se životem; Smrtelně nebezpečný;
-------------------------------------------------------------------------------------
Goed (beregoed, steengoed, keigoed) Niet-equivalente samengestelde adjectieven Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Bezvadný; perfektní; úžasný; vynikající; skvělý; super; báječný; senzační; výborný;
Vergelijkingen
Být jako anděl; mít srdce jako ze zlata; být jako víno;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Mít srdce na dlani; být dobrák až do morku kostí;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Nadpozemsky dobrý;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Předobrý;
Goedkoop (spotgoedkoop) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
XIII
Vergelijkingen Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Být jako zadarmo; Být za hubičku/za babku/skoro zadarmo; být za korunovou/halířovou cenu; Směšně levný; trapně levný;
-------------------------------------------------------------------------------------
Groot (reuzegroot, levensgroot) Niet-equivalente samengestelde adjectieven Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Velikánský; setsakramentský; obrovský; obří; ukrutánský; gigantický; ohromný; hrozitánský; Být velký jako
Vergelijkingen
almara/Goliáš/gorila/hora/hovado/hrom/kobyla/mašina/obr/slon/tele/ hrad/stodola/Brno/barák/kráva/prase/vrata od stodoly;
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Ukrutně veliký; nadpozemsky veliký;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Převeliký;
Heet (bloedheet, snikheet, kokendheet, loeiheet) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Spalující; pražící; žhavý; rozpálený; vařící; parný; Horký jako v peci/pekárně/pekle; být jako vy výhni; horký jako na
Vergelijkingen
Sahaře; pálit jako čert/ďábel/; horký jako kamna/cihlička/dvířka od kamen;
XIV
Andere fraseologische uitdrukkingen
Jen hořet; být v jednom ohni;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Nesnesitelně horký;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Hoog (torenhoog, huizenhoog, metershoog) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Vysokánský; vytáhlý; čnící;
Vergelijkingen
Vysoký jako topol/bidlo/věž/šibenice/jedle/chmelová tyč;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být vysoký, že by mohl šacovat eroplány;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Převysoký;
Jaloers (stikjaloers) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Nevraživý; řevnivý;
Vergelijkingen
Žárlit jako čert/blázen; být žárlivý jako Othello;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Sžírat se žárlivostí;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Prudce žárlivý; divoce žárlivý;
XV
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Jong (piepjong) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Mlaďoučký; mladičký; mladinký; mlaďoulinký; novopečený;
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Být mladý/zelený/neostřílený zajíc; být ještě neopeřené mládě; ještě mu teče mléko po bradě; -------------------------------------------------------------------------------------
Pramladý; přemladý;
Kalm (doodkalm) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Klidný jako beránek/ovečka; mít nervy jako z ocele/ze železa; mít
Vergelijkingen
nervy jako provazy/špagáty; Reagovat se stoickým klidem/s ledovým klidem/s klidem Angličana/se
Andere fraseologische uitdrukkingen
svatým klidem; ticho po pěšině; nepohnout ani brvou; být se
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Stoicky klidný; ledově klidný; božsky klidný; hrobově klidný;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
zatajeným dechem; být bez dechu;
Překlidný; veleklidný;
Lekker (kiplekker, keilekker, berelekker) XVI
Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
Zdravý/fit jako rybička; být jako čiperka; cítit se jako ryba ve vodě;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být v plné síle; být ve formě; být plný sil; mohl by skály lámat;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Lief (poeslief) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Sladký; medový; lichotivý; zlatý; srdečný; Mít srdce jako na dlani; být jako dobrá hodina; být jako Panenka
Vergelijkingen
Maria; být jako anděl; být jako med; být, jako když másla ukrajuje; být jako mílius;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být samý med a cukr; mít srdce ze zlata;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Přemilý; velemilý;
Lui (aartslui, aardslui, hondslui, keilui) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
XVII
Být líný jako veš/valach/vůl; sedět jako bluma/buchta; být jako čamrda, ale přišitá; být líný jako kanec; mít se k něčemu jako lačnej k Vergelijkingen
sraní; být do práce jako lev – zařvat a lehnout si; válet se jako pecivál; sedět jako pecka; být líný jako svině; Válet se za kamny/za pecí; ležet na líné kůži; být lechtivý na práci;
Andere fraseologische uitdrukkingen
kam ho ráno postavíš, tam ho večer najdeš; čeká, až mu budou pečení holubi lítat do huby; vyhýbat se práci jako čert kříži; být kůže líná; být líná veš; být líný na krok;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
Mager (graatmager, doodmager, broodmager, keimager) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Vyzáblý; vychrtlý; šlachovitý; hubeňoučký; vyhublý; Být jako bič/bidlo; jakoby cvrčky louskal; jakoby čtrnáct dní nejedl; být jako duch/chroust/chrt/komár/koza/chroust/křížala; být jako z kozy duch; být jako lunt; být jako nic; být jako opuchlá/oteklá/těhotná nit; být jako nudle; když se svleče, jako když odejde; být hubený jako
Vergelijkingen
pes/sirka/souška; být jako střízlík/sušinka/špejle; být jako třasořítka/věchýtek/vyžle; být vysušený jako treska; být jako chrastítko; být jako za groš kudla; mít břicho jako obrácený lavor; mít zadek, jako když babička sepne ruce; mít zadek jako dva kmíny;
Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Být kost a kůže; být vyhublý/vychrtlý na kost; být lehká/muší/pérová váha; žebra bys mu mohl počítat; Nezdravě hubený
-------------------------------------------------------------------------------------
Moe (doodmoe, hondsmoe)
XVIII
Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Dodělaný; utrmácený; podlomený; přetažený; udolaný; upachtěný; Být vymačkaný jako citrón; být jako vymačkaný citrón; být jako po bále; být utahaný jako čokl; být jako po flámu; být jako chcíplý; být utahaný jako kočka/kotě/kůň; být jako zvadlá lilie; být utahaný jako
Vergelijkingen
pes; být jako polámaný/přelámaný/přejetý/přeražený/převálcovaný/rozmlácený/ zpráskaný;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být na smrt/k smrti unavený;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Smrtelně unavený;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Naakt (poedelnaakt, spiernaakt) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Nahý jako Adam/nahá jako Eva; být, jak ho Pánbůh stvořil/ jak na svět
Vergelijkingen
přišel;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být v rouše Adamově/Evině;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Dočista nahý;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Nat (kletsnat, doornat, kleddernat, zeiknat, drijfnat, strontnat)
XIX
Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Zmáčený; promáčený; promočený; Být mokrý jako hastrman; kape to z něj jako z hastrmana; být mokrý
Vergelijkingen
jako hnůj/houba/káně/myš; být jako rousňák; být, jako by ho do vody hodil;
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Mokrý skrz naskrz;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Nieuw (gloednieuw, (spik)splinternieuw) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Zbrusu nový; fungl nový;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Rijk (schatrijk, steenrijk) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Zazobaný; prachatý; movitý;
XX
Žít si jako baron; mít peněz jako hnoje; mít peněz jako šlupek; mít se Vergelijkingen
jako hrabě/kníže; žít si jako král; mít peněz jako smetí; být zazobaný jako sysel; mít peněz jako želez;
Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Být za vodou; mít nahrabáno; být těžký pracháč; patřit mezi horních deset tisíc; Královsky bohatý; pohádkově bohatý;
Velezámožný; velebohatý;
Saai (oersaai, doodsaai) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Suchopárný;
Adjectieven met sterkere betekenis
Úmorný;
Vergelijkingen
Je to napínavé jak kšandy;
Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Být nudný k uzoufání; zívat nudou; trpět nudou; tady chcípnul pes; být nudný/suchý patron; ukousat se nudou; Extrémně nudný; zoufale nudný;
Velenudný;
Serieus (bloedserieus, doodserieus) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen
Brát něco smrtelně vážně; jít do tuhého; být bez legrace;
XXI
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Smrtelně vážný;
Plnovážný; převážný; velevážný;
Trots (ape(n)trots, beretrots) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Bohorovný;
Adjectieven met sterkere betekenis
Furiantský; nadutý; nafoukaný; nafučený; povýšený; Chodit jako baron; být pyšný jako čert; nadýmat se jako holub; nést se jako hovno na oleji/lopatě; tváří se, jako by sežral Šalamounovo
Vergelijkingen
hovno; nafukovat se jako krocan; tváří se, jako by sežral všechnu moudrost světa; být pyšný jako páv; tváří se, jako by mu patřil svět; nafukovat se jako žába;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Nadouvat se pýchou; nosit hlavu/nos vzhůru; nafukovat se až do nebe;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Přepyšný;
Verbaasd (stomverbaasd) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Zaražený; vyjevený; ohromený; zaskočený; užaslý; Zůstal překvapen, jako kdyby do něho hrom uhodil; dívat se na něco
Vergelijkingen
jako tele na nová vrata; Být oněmělý údivem; mít oči navrch hlavy; kroutit na něčím hlavou;
Andere fraseologische uitdrukkingen
stát s otevřenými ústy; mít hubu dokořán; mrkat na drát; oči mu lezou z důlků; spíš se smrti nadát; to člověku vezme/vyrazí dech; být z něčeho úplně paf;
XXII
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
Vers (dagvers, kakelvers, kersvers) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
Svěží jako jarní vánek; čerstvý jako ranní rosa;
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Vervelend (oervervelend, stomvervelend, doodvervelend, strontvervelend) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Nesnesitelný; odpudivý; Být milý jako hřebík v botě; být milý jako vosina v prdeli; být jako za trest; být milý jako trn v patě; být jako veš v kožichu; být protivný
Vergelijkingen
jako činže; být protivný jako čtvrtodenní zimnice; být protivný jako štěnice;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Je to hořká pilulka; je to pod psa;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Krajně nepříjemný;
XXIII
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Vlug (vliegensvlug, razendvlug) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
Bleskurychlý; bleskorychlý; rychlorychlý; střelhbitý;
Adjectieven met sterkere betekenis
Bleskový; spěšný; hbitý; Rychlý jako blesk/střela/šipka; rychlý jako po telegrafu; rychlý, jako
Vergelijkingen
když hrom bije; utéct rychle, jako když do nich střelí; být někde jako na koni; být jako namydlený blesk; Vzít to hopem/horempádem; pohybovat se světelnou
Andere fraseologische uitdrukkingen
rychlostí/rychlostí blesku; udělat něco co by dup; udělat něco, než by pět napočítal/než by řekl švec/na to tata; uhánět s větrem o závod; být někde cukem letem/v cuku letu;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Bleskově rychlý; závratně rychlý;
Přerychlý;
Vreemd (keivreemd) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
-------------------------------------------------------------------------------------
Vergelijkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Prapodivný; pradivný; předivný; přepodivný; prazvláštní; pracizí;
XXIV
Ziek (doodziek, hondsziek) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
------------------------------------------------------------------------------------Vypadá, jako by vstal z hrobu; být jako lazar; vypadat jako živá
Vergelijkingen
mrtvola; je, jako by vstal z mrtvých; být jako přízrak; vypadá, jako když má smrt na jazyku;
Andere fraseologische uitdrukkingen
Být nad hrobem; být uplný lazar;
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Smrtelně nemocný; těžce nemocný; vážně nemocný;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
-------------------------------------------------------------------------------------
Zoet (mier(en)zoet, suikerzoet, honingszoet)) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
Adjectieven met sterkere betekenis
Slaďoučký; medový;
Vergelijkingen
Sladký jako med/jako dívčí políbení; sladký jako cecek/cumel;
Andere fraseologische uitdrukkingen
-------------------------------------------------------------------------------------
Combinaties van bijwoorden en adjectieven
Medově sladký;
Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
Přesládlý; přesladký;
Zot (stapelzot, apezot) Niet-equivalente samengestelde adjectieven
-------------------------------------------------------------------------------------
XXV
Adjectieven met sterkere betekenis
Potrhlý; potřeštěný; střelený; ztřeštěný; ťuknutý; praštěný; trhlý; ujetý; Potrhlý jako švec; být jako třeštiprdlo; dělá, jako by mu v hlavě
Vergelijkingen Andere fraseologische uitdrukkingen Combinaties van bijwoorden en adjectieven Voorvoegsels van Tsjechische oorsprong
přeskočilo; Být praštěný pavlačí/pytlem/pavuzou; přeskočilo mu;vynechává mu motor; straší mu v hlavě; Správně trhlý;
-------------------------------------------------------------------------------------
XXVI
