personen die aan het woord komen genoteerd. Ook bevat elke beschrijving

Cogis-nieuws Zoek en vind ‘INDISCHE’ BEELDEN OP DVD De Cogisbibliotheek heeft bijna tachtig ‘Indische’ video-opnames op dvd gezet en de beschrijvingen van deze speciale dvd’s opgenomen in een databank. De collectie was al globaal beschreven, maar nu zijn bovendien gedetailleerdere beschrijvingen gemaakt van geselecteerde fragmenten. Bij dvd’s is het namelijk eenvoudiger fragmenten afzonderlijk te bekijken en te beschrijven zoals de hoofdstukken van een boek. De dvd’s bevatten onder andere documentaires met historische informatie over internerings- en krijgsgevangenkampen, de Bersiap, de onafhankelijkheidsstrijd en de politionele acties, en – weliswaar beperkt – de repatriëring. Ook zijn fragmenten geselecteerd met persoonlijke ervaringen over de mogelijk psychosociale gevolgen van de gebeurtenissen in Indië voor de verschillende individuen en groepen, zoals Molukkers, Indische Nederlanders, Indo-Europeanen en Indië-veteranen.  Indien bekend, zijn de titel, de duur, maker(s) en namen van de





personen die aan het woord komen genoteerd. Ook bevat elke beschrijving een samenvatting en trefwoorden. Dit maakt dat de inhoud zichtbaarder is geworden. Doordat nu op naam kan worden gezocht is de collectie onder andere goed toegankelijk voor personen die op zoek zijn naar de geschiedenis van verwanten, vrienden of kennissen. Momenteel zijn er in de dvd-databank 476 opnames en fragmenten beschreven. De collectie is weliswaar niet volledig, maar kan toch een goede basis zijn voor onderzoeken waarin documentaires met elkaar vergeleken worden of waarin de visies en inzichten op de gebeurtenissen in Indië in de loop van de geschiedenis bestudeerd worden. Zo geven bijvoorbeeld de oude – door het Journaal uitgezonden – beelden van de Rijksvoorlichtingsdienst over de verwikkelingen in NederlandsIndië een fraai tijdsbeeld. Via de website van Cogis heeft iedereen vanaf 7 april toegang tot de dvd-databank. Op die website bevindt zich overigens ook de video-databank met het complete aanbod van opnames die aanwezig zijn in de Cogisbibliotheek.



c o g i s - n i e uw s c o g i s c o p e

Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma Sinds 16 januari 2006 bestaat de Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma (NtVP) in oprichting. Het doel van de vereniging is: – bevordering van het samenbrengen en verbreiden van kennis, multidisciplinair en zowel in het Nederlandse taalgebied als internationaal, over de directe en langetermijngevolgen van psychotrauma’s en over effectieve (behandelings- en andere) methoden om de ongewenste gevolgen te voorkomen of te doen verminderen; – bieden van informatie en ondersteuning aan haar leden ten behoeve van hun beroepsuitoefening; – bieden van informatie en advies aan derden. Om dat doel te bereiken, wil de vereniging: – bijeenkomsten organiseren; – kennis verspreiden via diverse media; – de totstandkoming bevorderen van kwaliteitsstandaarden met betrekking tot diagnostiek en therapeutische en andere interventies. De vereniging is opgericht door vertegenwoordigers van een groot aantal instellingen. Het voorlopige

0106

37

Dagelijks Bestuur bestaat uit: – Prof.dr. B.P.R. Gersons, hoofd afdeling Psychiatrie AMC en lid Raad van Bestuur De Meren – Drs. J.W. Reerds MBA, voorzitter Raad van Bestuur Centrum ’45 – Drs. A. de Wijs, directeur Instituut voor Psychotrauma – Drs. Th. Bouhuijs, manager zorg en ontwikkeling BNMO-Centrum Het lidmaatschap van de NtVP staat open voor alle professioneel bij het psychotraumagebied betrokken personen: behandelaars, studenten, onderzoekers, juristen, et cetera, maar ook voor vrijwillige hulpverleners. Het secretariaat van de NtVP is gevestigd bij de Stichting Cogis, Da Costakade 45, 3521 VS Utrecht. Telefoon 030-234 34 36 E-mail [email protected] Zie ook www.ntvp.nl Netwerk Psychotraumahulpverlening Nederland opgericht Op 1 januari 2006 is Netwerk Psycho­traumahulpverlening Nederland (NPN) van start gegaan. NPN is een landelijk werkende netwerkorganisatie ten behoeve van slachtoffers van vervolging, oorlog en geweld, en heeft als doel het bieden van een geïntegreerd

38 38

ccooggi s i sccooppee 00110066

multidisciplinair aanbod aan ondersteuning, begeleiding en behandeling op zowel eerste-, tweede- als derdelijns niveau. NPN richt zich met name op mensen met traumagerelateerde psychische klachten, die behoren tot de volgende groepen: oorlogsgetroffenen, zoals vluchtelingen, asielzoekers, veteranen en WO-II getroffenen; andere getroffenen van (georganiseerd) geweld; getroffenen van rampen; alsmede partners en kinderen van deze groepen. NPN vormt een landelijk dekkende zorgketen voor de boven beschreven doelgroep, die garant staat voor kwalitatief hoogstaande hulpverlening voor zowel de eerste lijn, als de tweede en derde lijn en, indien nodig, voor een soepele doorstroming van de cliënten van eerste lijn naar tweede en derde lijn en vice versa. NPN is een samenwerkingsverband van de landelijke instellingen Stichting Centrum ’45, Sinai Centrum, Stichting Cogis en zes over het land verspreide instellingen voor algemeen maatschappelijk werk met gespecialiseerde afdelingen voor hulp aan slachtoffers van oorlog en geweld. Nadere informatie over NPN kan worden ingewonnen bij de voorzitter van het Platform NPN,

UTitel I T GEvan L IC H T artikel het

drs. J. Lamboo, telefoon 030-2343436, e-mail [email protected] Voorjaar 2006: Trainingen voor vrijwilligers Gastsprekers In samenwerking met het Landelijk Steunpunt Gastsprekers WO II start in het voorjaar weer een training voor ooggetuigen uit de oorlog die als gastsprekers op scholen hun verhaal willen doen voor de klas. De training bestaat uit twee dagen en richt zich op het structureren en presenteren van het eigen verhaal en het omgaan met eigen emoties en met emoties van kinderen in de klas. Data: 8 en 21 maart 2006 (training I), 22 maart en 3 april

2006 (training II) Plaats: Stichting Cogis, Utrecht Aanmelding: Landelijk Steunpunt Gastsprekers WO II – telefoon 0593-592600 Omgaan met oplevende oorlogservaringen in hospices Voor vrijwilligers in hospices wordt een eendaagse training georganiseerd over opleving van traumatische oorlogservaringen in de laatste levensfase van mensen die de oorlog hebben meegemaakt en zijn opgenomen in een hospice. Datum: 12 april 2006 Plaats: Stichting Cogis, Utrecht Ouder worden, trauma, depressie en dementie Pijnlijke herinneringen aan ingrij-

pende ervaringen verdwijnen niet. Het kost veel energie om de herinneringen en daarbij horende gevoelens te onderdrukken. Bij het ouder worden kunnen die herinneringen en gevoelens weer bovenkomen. Bovendien roept beginnende dementie gevoelens op die raken aan de machteloosheid en angst uit de oorlog. Welke mogelijkheden heb je als vrijwilliger om hier adequaat op te reageren? Deze tweedaagse training is bestemd voor vrijwilligers van zelforganisaties en begeleidende instellingen voor oorlogsgetroffenen, partners en hun kinderen. Data: 17 en 31 mei 2006 Plaats: Stichting Cogis, Utrecht

Oproep War Trauma Foundation War Trauma Foundation zoekt een wetenschappelijk medewerker die traumatrainingsprojecten in oorlogsen conflictgebieden professioneel ondersteunt. War Trauma Foundation is een charitatieve organisatie die professionele en financiële steun verleent aan de psychosociale gezondheidszorg, door trainingen in traumahulp mogelijk te maken en te begeleiden. WTF faciliteert wereldwijd tientallen projecten. Onze nieuwe collega is lid van de wetenschappelijke staf en – in samenwerking met onze

Wetenschappelijke Advies Raad – verantwoordelijk voor de toetsing, begeleiding (soms ter plekke) en evaluatie van deze projecten. Aanbevelingen: ervaring met hulpverlening aan slachtoffers van oorlog en geweld; training van hulpverleners in conflictgebieden; wetenschappelijk onderzoek praktijksituaties; kennis Franse taal. Voor informatie en functietypering: [email protected]. Zie ook www.wartrauma.nl





Begeleiden inloopbijeenkomsten/ koempoelans/koffieochtenden Een tweedaagse training voor vrijwilligers van zelforganisaties en instellingen voor oorlogsgetroffenen, partners en kinderen die inloopbijeenkomsten, koempoelans of koffieochtenden organiseren. Wat is het belang van veiligheid en hoe creëer je dat? Hoe breng je structuur aan in deze bijeenkomsten? Hoe vang je een emotionele bezoeker op? Data: 22 mei en 12 juni 2006 Plaats: Stichting Cogis, Utrecht Het gesprek tussen hulpvrager en vrijwilliger In deze tweedaagse training staat het gesprek tussen hulpvrager en vrijwilliger centraal. Wat speelt er allemaal mee in de communicatie tussen hulpvrager en vrijwilliger? Wat is de invloed van de oorlog daarop? Wat te doen als vrijwilliger als emoties hoog oplopen? Mag je nee zeggen? Hoe voorkom je dat je teveel verantwoordelijkheid op je bordje neemt? Welke vaardigheden kun je ontwikkelen opdat een gesprek goed verloopt? Data: 24 mei en 21 juni 2006 Plaats: Stichting Cogis, Utrecht

Voor meer informatie: Wendie de Pater ([email protected]) of Lies Schneiders ([email protected]).





kal e nd e r HERDENKINGEN EN VIERINGEN za .

22 april 2006 Herdenking Dachau Locatie: Nationaal Dachaumonument in het Amsterdamse Bos te Amstelveen. Tijd: 12.00-13.00 uur. Inlichtingen: Vriendenkring Oud-Dachauers, Th.A. Tullenaar, Beukelsedijk 146 A, 3022 DM Rotterdam (010-4770259). E-mail: [email protected] do .

4 mei 2006 Nationale Herdenking Locatie: Herdenking bij Nationaal Monument op de Dam te Amsterdam. Tijd: 19.45-20.00 uur. Defilé tot 21.45 uur. Rechtstreeks verslag op alle publieke en radio- en tv-zenders. Nederland 2: 19.50-20.20 uur. Inlichtingen: Nationaal Comité 4 en 5 mei, Rapenburgerstraat 109, 1011 VL Amsterdam (020-6209688). Website: www.4en5mei.nl (daarna doorklikken naar) herdenkenenvieren.nl 4 mei programma



K A L E N D E R c o g i s c o p e

do .

4 mei 2006 Herdenking slachtoffers Englandspiel Locatie: monument voor slachtoffers Englandspiel in het Van Stolkpark, aan de Hogeweg te Den Haag. Tijd: 14.50 uur. Inlichtingen: Stichting Nationale Herdenking ’s-Gravenhage, dhr. Pars (070-3630429) E-mail: [email protected] vrij .

5 mei 2006 Herdenking Capitulaties 1945 Locatie: Herdenking op 5 Mei plein te Wageningen. Tijd: namiddag juiste tijd nog niet bekend. Inlichtingen: Secretariaat Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen, J.J. Scheeres of J.H. de Raadt, Postbus 8188, 6710 AD Ede (0318-681400). zo .

14 mei 2006 Herdenking 14 mei Rotterdam Locatie: Yarden Crematorium Rotterdam, Maeterlinckweg 101 te Rotterdam. Tijd: 14.30-15.30 uur. Inlichtingen: J. de Bruin (071-5233312). E-mail: [email protected]

0106

39

Herdenkingsreizen en wandelingen zo .

23 april en 7 mei 2006 Wandeling ‘Langs stenen herinneringen’ Wandeling langs minder bekende monumenten in de voormalige Jodenbuurt en de Plantage o.l.v. Joods Historisch Museum. Locatie: Joods Historisch Museum, Nieuwe Amstelstraat 1 te Amsterdam. Tijd: 14.30-16.30 uur. Kosten: vanaf € 6,Inlichtingen: Joods Historisch Museum (020-5310310). Website: www.jhm.nl woe .

3 t/m ma. 8 mei 2006 Herdenkingsreis naar Mauthausen Vijf-daagse reis per trein en bus i.v.m. de Herdenking bevrijding KZ Mauthausen en onthulling nieuw monument nevenkamp Ebensee. Kosten: 2-pers.kamer € 490,-, 1-pers.kamer € 550,-. Inlichtingen en opgave deelname: Stichting Vriendenkring Mauthausen, mw. M. Ohringer, Borssenburgstraat 35 hs, 1078 VB Amsterdam (020-6719954; fax: 020-6769360).

40



cogiscope

woe .

24 t/m zo. 28 mei 2006 Battlefieldtour Excursie naar de stranden van Normandië o.l.v. gidsen van het Airborne museum. Locatie: vertrek vanaf Airborne Museum Hartenstein, Utrechtseweg 232 te Oosterbeek. Kosten: € 495,- p.p. (opgave voor 8 april 2006). Inlichtingen en opgave deelname: Airborne Museum Hartenstein, W. Boerma, Utrechtseweg 232, 6862 AZ Oosterbeek (026-3337710; fax: 026-3391785). E-mail: [email protected] Website: www.airbornemuseum.com za .

27 mei 2006 Dagexcursie Grebbeberg Dagexcursie met lezing, lunch en rondleiding over het slagveld van de Grebbeberg bij Rhenen. Locatie: Restaurant ‘Het Viaduct’ aan de Grebbeweg 1 te Rhenen. Tijd: 9.30-16.00 uur. Kosten en aanmelding: € 22,50 over te maken voor 1 mei 2006 op banknummer: 3763487 t.n.v. Documentatiegroep ’40-’45 te Ede. Inlichtingen: Documentatiegroep ’40-’45, W. Boersma, Binnenhof 38, 6715 DP Ede (0318-639633). E-mail: voorzitter@documentatiegroep40-45 Website: www.documentatiegroep 40-45.nl

0 1 0 6

Titel van het artikel

Reünies en jaarvergaderingen zo .

9 april 2006 Jaarlijkse reünie Vriendenkring Mauthausen Locatie: Hotel CASA 400, James Wattstraat 75 te Amsterdam. Tijd: 11.00-16.00 uur. Kosten: € 7,- t.b.v. lunch. Inlichtingen en deelname: Stichting Vriendenkring Mauthausen, mw. M. Ohringer, Borssenburgstraat 35 HS, 1078 VB Amsterdam (020-6719954; fax: 020-6769360). 21 april 2006 Reünie (ex-)militairen uitgezonden naar Cambodja Locatie: de Trip van Zoudtlandtkazerne te Breda. Tijd: 11.00-16.00 uur. Inlichtingen: Secretariaat Identiteitsgroep Vredesmachten, F. Kluiters, Albert Schweitzerlaan 10, 2641 ZT Pijnacker. E-mail: [email protected]



K A L E N D E R

cogiscope

Locatie: Zalencentrum In de Driekhoek, Willemplantsoen 1 C te Utrecht. Tijd: 9.30-17.30 uur. Inschrijving: via internet op www.pharos.nl onder Actueel. Kosten: € 150,-. Inlichtingen: Pharos, Carla van de Berg, Postbus 13318, 3507 LH Utrecht (030-2349800) E-mail: [email protected] Inhoudelijke informatie : Cogis, Ivo van der Velden, Da Costakade 45, 3521 VS Utrecht (030-2343436). E-mail: [email protected]

vrij .

BIJEENKOMSTEN EN SYMPOSIA 30 maart 2006 Symposium Transculturele Groepstherapie Groepsbehandeling van jonge en volwassen vluchtelingen en migranten.

TENTOONSTELLINGEN t/m

31

maart

2006

Zwart in dienst van Oranje Afrikaanse soldaten in NederlandsIndië. Locatie: Het Indisch Huis, Javastraat 2-B, 2585 Den Haag. Openingstijden: di. t/m zo.: 11.00-17.00 uur. Inlichtingen: Het Indisch Huis (070-3462616). E-mail: [email protected] Website: www.hetindischhuis.nl

do .

t/m

15 april 2006 Gebruikt, gemaakt, gevonden: voorwerpen uit Kamp Westerbork Voorwerpen uit de periode 1939-1945.

0106

40

Locatie: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Oosthalen 8, 9414 TG Hooghalen. Openingstijden: ma. t/m vrij.: 10.00-17.00 uur; za. en zo.: 13.00-17.00 uur. Inlichtingen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork (0593-592600; fax: 0593-592546). E-mail: [email protected] Website: www.kampwesterbork.nl t/m

23 april 2006 Getrouw aan hun geloof De vervolging van Nederlandse Jehovah’s Getuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Locatie: Nationaal Monument Kamp Vught, Lunettenlaan 600, 5263 NT Vught. Openingstijden: di. t/m vrij.: 10.00-17.00 uur; za. en zo.: 12.00-17.00 uur. Inlichtingen: Nationaal Monument Kamp Vught (073-6566764; fax: 073-6560835). E-mail: [email protected] Website: nmkampvught.nl t/m

14 mei 2006 De Vredesfabriek Kindertentoonstelling met 15 machines waarmee de bezoekers vrede en vrijheid kunnen produceren. Locatie: Verzetsmuseum Amsterdam, Plantage Kerklaan 61,



COGISCOPE

V an

0106

r ed a ctio n ee l



K AL E N D E R

co g i s cope 0 1 0 6







de redactie

De ruim zestig jaar oude herinneringen aan de oorlogsperiode hebben diezelfde zestig jaar lang allerlei vormen van bewerking ondergaan, bewerkingen waarvan we de resultaten ons niet altijd bewust zijn. Een aantal bijdragen in dit nummer over het wel en wee van geheugen en herinnering. Hoogleraar geschiedenis van de psychologie Douwe Draaisma legt in zijn bijdrage vooral de nadruk op de invloed van het reminiscentie-effect: oude mensen blijken in te zoomen op ervaringen die ze als tiener en adolescent opdeden. Die herinneren ze zich het beste en bij hen is de kans groot dat juist die periode traumatische oorlogsherinneringen bevat. De autonomie van het autobiografisch geheugen is een veelvuldig ge­koesterde en weinig weersproken illusie. Historisch socioloog Jolande Withuis bespreekt vier niveaus van sociale invloed op het herinneren. Zo geeft ze een aantal voorbeelden van mensen die, ten gevolge van die invloed, op oudere leeftijd een meer werkelijkheidsgetrouwe getuigenis over hun oorlogservaringen hebben kunnen geven dan eerder in hun leven mogelijk was. NIOD-onderzoeker David Barnouw schetst de ‘democratisering’ van de geschiedschrijving, de toegenomen aandacht voor ‘oral history’ en wijst op de gevaren daarvan. Het onkritisch verzamelen van getuigenissen, doet geen recht aan de feilbaarheid van het geheugen en geeft ruimte aan pseudoherinneringen en verzinsels. Dit illustreert hij met een reeks van voorbeelden uit de oorlogsliteratuur: oorlogsslachtoffers en hun imitatoren. Onderzoeker bij het Centrum voor Holocaust- en Genocidestudies Ton Zwaan was gastredacteur van het vorig jaar verschenen NIOD-jaarboek ‘Politiek geweld: etnisch conflict, oorlog en genocide in de twintigste

eeuw’. Hij schreef de inleiding voor deze bundel die enigszins bewerkt in dit nummer is opgenomen. Met de introductie en definiëring van een aantal concepten ordent hij de uiteenlopende vormen van politiek geweld die Europa de vorige eeuw heeft gekend. Hij eindigt met de voortgaande onderzoeksvraag ‘onder welke voorwaarden min of meer vreedzame multinationale en multi-etnische samenlevingen kunnen bestaan en in stand blijven’. Een van de effecten van bovengenoemde vormen van politiek geweld in Europa gedurende de laatste decennia is het grote aantal vluchtelingen en asielzoekers, ook in Nederland. Daar ontmoeten ze een steeds strikter geworden geheel van wetten en regels waaraan ze moeten voldoen om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning. Als ze hulp zoeken of zorg nodig hebben, komen ook hun hulpverleners in aanraking met deze regelgeving. Psychiater Ruud Jongedijk bespreekt ‘Een briefje van de dokter… Medische zaken in de asielprocedure’ geschreven door Evert Bloemen, waarin handreikingen worden gedaan om als hulpverlener verantwoord en prudent om te gaan met medisch-juridische kwesties. Een bijzonder kwetsbare groep asielzoekers wordt gevormd door de alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama’s). Journaliste Veronique Huijbregts doet verslag van de in december gehouden conferentie over deze groep, naar aanleiding van een onderzoek naar hun geestelijke gezondheidstoestand. Bij het uitkomen van dit nummer gaat op de Cogis-site (www.cogis.nl) een nieuwe service van start. Van artikelen in eerder verschenen nummers is een register gemaakt waarin deze voorzien zijn van trefwoorden. Sommige artikelen zijn fulltext beschikbaar.

1018 CX Amsterdam. Openingstijden: di. t/m vrij.: 10.00-17.00 uur; za., zo., ma./feestdagen: 12.00-17.00 uur. Inlichtingen: Verzetsmuseum Amsterdam (020-6202535). Website: www.verzetsmuseum.org t/m

11 juni 2006 Marokkanen en de Tweede Wereldoorlog Locatie: Verzetsmuseum Amsterdam, Plantage Kerklaan 61, 1018 CX Amsterdam. Openingstijden: di. t/m vrij.: 10.0017.00 uur; za., zo., ma./feestdagen: 12.00-17.00 uur. Inlichtingen: Verzetsmuseum Amsterdam (020-6202535). Website: www.verzetsmuseum.org t/m

25 juni 2006 Over muziek Tentoonstelling over muziek in en rond de oorlog. Locatie: OorlogsVerzetsmuseum Rotterdam, Veerlaan 82/92, 3072 ZZ Rotterdam. Openingstijden: di. t/m vrij.: 10.00-16.00 uur; zo.: 12.00-16.00 uur. Inlichtingen: OorlogsVerzetsmuseum Rotterdam (010-4848931). Website: www.ovmrotterdam.nl

OVERIGE ACTIVITEITEN De verschillende herinneringscentra en oorlogs- en verzetsmusea organiseren naast hun tentoonstellingen ook regelmatig bijzondere activiteiten zoals lezingen, cursussen, educatieve activiteiten en voorstellingen betrekking hebbend op de Tweede Wereldoorlog. Het betreft eenmalige activiteiten. De opgave daarvan ten behoeve van dit overzicht is de verantwoordelijkheid van de betrokken organisaties. De volgende activiteiten zijn door hen aan ons doorgegeven. zo.

26 maart 2006 Tien generaties in indië en Indonesië Lezing door drs. W. Westerkamp, conservator Indonesië museum Nusantara. Locatie: Indische Zaal, Museum Bronbeek, Velperwerg 147, 6824 MB Arnhem. Tijd: 14.00 uur. Reserveren is noodzakelijk. Inlichtingen en reservering: Museum Bronbeek, N. Ravensbergen (026-3763555). Website: www.bronbeek.nl

woe. 29 maart 2006 Het vergeten bombardement Ooggetuigen vertellen en discussiëren over het bombardement op Delfshaven op 31 maart 1943. Locatie: OorlogsVerzetsmuseum Rotterdam, Veerlaan 82/92, 3072 ZZ Rotterdam. Tijd: 14.00 uur. Inlichtingen: OorlogsVerzetsmuseum Rotterdam (010-4848931). Website: www.ovmrotterdam.nl

zo.

za.

Bron: Overzicht herdenkingen en vierin-

20 mei 2006 Boekenbeurs 15e Boekenbeurs van tweedehands boeken en documenten met betrekking tot WO II en de strijd in het voormalig Nederlands Indië. Locatie: Airborne museum Hartenstein, Utrechtseweg 232 , 6862 AZ Oosterbeek. Tijd: 10.00-16.00 uur. Inlichtingen: Airborne museum Hartenstein, W. Boersma (026-3337710). Website: www.airbornemuseum.com

21 mei 2006 Generaal Spoor: mens en militair Lezing door dr. J.A. de Moor. Locatie: Indische Zaal, Museum Bronbeek, Velperwerg 147, 6824 MB Arnhem. Tijd: 14.00 uur. Reserveren is noodzakelijk. Inlichtingen en reservering: Museum Bronbeek, N. Ravensbergen (026-3763555). Website: www.bronbeek.nl

gen. Uitgave van de Stichting Cogis en het Nationaal Comité 4 en 5 mei.