PENTADBIRAN KOPERASI Maktab Kerjasama Malaysia

SIRI PENGURUSAN MKM

PENTADBIRAN KOPERASI

Maktab Kerjasama Malaysia

Siri Pengurusan Pentadbiran Koperasi

© Maktab Kerjasama Malaysia Cetakan Pertama : 2006 Cetakan Kedua : 2010 Hak cipta terpelihara. Tidak dibenarkan ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa jua bentuk dan dengan apa juga cara sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Maktab Kerjasama Malaysia.

Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkalogan-dalam-Penerbitan Pentadbiran koperasi (Siri pengurusan MKM) ISBN 983-4296-62-2 1. Cooperative societies -- Management. 2. Consumer cooperatives --Management. I. Maktab Kerjasama Malaysia. II. Siri. 334.5068 Diterbitkan oleh : Maktab Kerjasama Malaysia 103, Jalan Templer 46700 Petaling Jaya, Selangor Tel : 03-7964 9000 Fax : 03-7957 0434 www.mkm.edu.my

ii

Siri Pengurusan Pentadbiran Koperasi

KANDUNGAN

Prakata

Bab 1 : Latar Belakang Koperasi 1.1 Sejarah Awal Gerakan Koperasi 1.2 Sejarah Umum Gerakan Koperasi Di Malaysia 1.3 Definisi Koperasi 1.4 Nilai-nilai Dalam Koperasi 1.5 Prinsip-prinsip Koperasi 1.6 Struktur Koperasi Di Malaysia 1.7 Perbandingan Koperasi Dengan Organisasi Lain 1.8 Kebaikan Berkoperasi 1.9 Perundangan Koperasi Bab 2 : Sistem Pentadbiran Koperasi 2.1 Demokrasi Dalam Koperasi 2.2 Struktur Organisasi Koperasi 2.3 Mesyuarat Agung Koperasi 2.3.1 Jenis Mesyuarat Agung Koperasi 2.3.2 Mesyuarat Agung Tahunan Koperasi 2.3.3 Peranan Anggota Atau Perwakilan Dalam Mesyuarat Agung 2.4 Kesimpulan Bab 3 : Komponen Dalam Pentadbiran Koperasi

3.1 Peranan Anggota Koperasi Dalam Pentadbiran Koperasi 3.2 Peranan Anggota Lembaga Koperasi Dalam Pentadbiran Koperasi 3.3 Peranan Jawatankuasa Audit Dalaman Dalam Pentadbiran Koperasi 3.4 Peranan Pengurusan Dalam Pentadbiran Koperasi 3.5 Kesimpulan Bab 4 : Penutup

Bibliografi

iii

v 2 3 5 7 8 11 13 13 15 20 22 25 26 29 33 38 39 47 57 66 73

75 79

Siri Pengurusan Pentadbiran Koperasi

Senarai Rajah dan Jadual Rajah 1 : Struktur Koperasi Di Malaysia

11

Rajah 2 : Struktur Undang-undang Koperasi Di Malaysia

15

Rajah 3 : Carta Organisasi Koperasi

23

Rajah 4 : Ciri-ciri Jawatankuasa Audit Dalaman (JAD)

65

Rajah 5 : Struktur Pengurusan Koperasi

68

Jadual 1 : Perbandingan Koperasi dengan Organisasi Lain

13

Jadual 2 : Perbandingan Jawatankuasa Audit Dalaman dan Juruaudit Luar

67

iv

Siri Pengurusan Pentadbiran Koperasi

Prakata Peranan gerakan koperasi semakin meningkat sejajar arus pembangunan negara malah telah diterima di peringkat antarabangsa. Pengiktirafan yang diberikan kepada koperasi sebagai sektor ketiga dalam menjana ekonomi negara bukan saja membuktikan bahawa gerakan koperasi masih relevan tetapi juga penting kepada keyajaan negara. Walaupun begitu, bahan-bahan penulisan amat sedikit tidak setanding usianya. Justeru, Maktab Kerjasama Malaysia (MKM) sebagai sebuah pusat pendidikan dan latihan perkoperasian berasa tercabar dan terpanggil untuk menambahkan bilangan bahan bacaan yang boleh dijadikan panduan para koperator di negara ini. Anggota, Anggota Lembaga Koperasi dan Jawatankuasa Audit Dalaman mempunyai peranan dan tanggungjawab yang penting dalam mentadbir koperasi dengan cekap dan berkesan. Begitu juga peranan pengurusan yang menjadi pendokong kepada sistem pentadbiran yang mantap di dalam koperasi. Tanpa pengetahuan yang mantap dalam kalangan anggota koperasi khususnya berkaitan pentadbiran koperasi, adalah agak sukar bagi gerakan koperasi untuk berkembang setaraf dengan sektor-sektor lain. Oleh yang demikian, Siri Pengurusan ini boleh dijadikan wahana untuk menyebarkan ilmu-ilmu perkoperasian khasnya dalam bidang pentadbiran koperasi. Kandungan yang terdapat di dalam buku ini memberikan gambaran yang jelas mengenai fungsi dan peranan yang dimainkan oleh setiap komponen yang wujud dalam koperasi iaitu anggota koperasi, Anggota Lembaga Koperasi, Jawatankuasa Audit v

Siri Pengurusan Pentadbiran Koperasi

Dalaman Koperasi dan pihak pengurusan dengan berpandukan undangundang dan peraturan-peraturan koperasi yang diamalkan pada masa ini. Buku ini juga diterbitkan sebagai satu sumber yang boleh meningkatkan pengetahuan dan kefahaman anggota koperasi dan masyarakat umum terhadap koperasi. Hasrat untuk memantapkan gerakan koperasi hanya akan tercapai sekiranya pentadbiran dan pengurusan koperasi difahami, dihayati dan diamalkan oleh anggota koperasi dan masyarakat umumnya. Pengarah Maktab Kerjasama Malaysia

vi

PENTADBIRAN KOPERASI

Siri Pengurusan Pentadbiran Koperasi

viii