Pedagogisch Beleidsplan. Gastouderbureau

Surplus Kinderopvang B.V.

Pedagogisch Beleidsplan Gastouderbureau

Surplus Kinderopvang

Pedagogisch Beleidsplan Gastouderopvang


Inhoudsopgave Inleiding

blz. 2

1. Organisatie Surplus Gastouderopvang 1.1 Doelstelling 1.2 Aanbod 1.3 Werkwijze 1.4 Kwaliteit

blz. 2 blz. 2 blz. 2 blz. 2

2. Pedagogisch beleid 2.1 Wettelijk kader en uitgangspunten 2.2 Pedagogische visie 2.3 Pedagogische opvoedingsdoelen 2.3.1. Emotionele veiligheid 2.3.2. Ontwikkelen van persoonlijke competenties 2.3.3. Ontwikkelen van sociale competenties 2.3.4. Waarden en normen 2.4 Accenten per leeftijdscategorie

blz. 3 blz. 3 blz. 3 blz. 3 blz. 5 blz. 7 blz. 8 blz. 8

3. Veiligheid en gezondheid 3.1 Beoordeling opvanglocatie 3.2 Beoordeling groepssamenstelling 3.3. Vervoer 3.4 Zelfstandige activiteiten 8+ kinderen 3.5 Kind specifieke gezondheidsaspecten 3.6 Registratie (bijna)ongevallen en fouten (FONA) 3.7 EHBO gericht op kinderen 3.8 GGD inspectie

blz.10 blz.10 blz.10 blz.11 blz.11 blz.11 blz.11 blz.11

4. De gastouder 4.1 Kwalificatie en selectiecriteria gastouders 4.2 Pedagogische houding

blz.11 blz.12

5. Bemiddeling en begeleiding gastouderbureau 5.1 Werkwijze gastouderbureau 5.2 Deskundigheidsbevordering gastouders

blz.13 blz.13

6. Afstemming met ouders/verzorgers 6.1 Uitgangspunten informatie uitwisseling 6.2 Oudergesprekken 6.3 Oudercommissie

blz. 13 blz. 14 blz. 14

7. Contact

blz. 14

Vastgesteld 3 mei 2010

Pagina 1 van 14



Inleiding Het pedagogisch beleidsplan is geschreven voor iedereen die betrokken is bij Surplus gastouderopvang. Het geeft ouders/verzorgers een goed beeld van wat wij verstaan onder veilige en verantwoorde gastouderopvang en wat zij kunnen verwachten van onze dienstverlening. Het is voor gastouders een leidraad in de omgang met de gastkinderen in hun dagelijks werk. Het is voor de bemiddelingsmedewerkers een leidraad in de selectie en begeleiding van de gastouders. Het geeft inzicht in onze pedagogische aanpak binnen de gastouderopvang t.b.v. de toetsing aan het wettelijk kader door de GGD. Het pedagogisch beleidsplan is in onze ogen een dynamisch plan dat zich, samen met de gastouderopvang, verder ontwikkelt. Wij toetsen het pedagogisch beleid regelmatig aan de veranderende maatschappij en ervaringen van ouders, gastouders en bemiddelingsmedewerkers. Wij willen u van harte uitnodigen suggesties en ideeën ter verbetering aan ons door te geven. 1. Organisatie Surplus Kinderopvang 1.1 Doelstelling gastouderopvang Het gastouderbureau van Surplus Kinderopvang is een vorm van kinderopvang, naast onze kinderdagverblijven en buitenschoolse opvangvoorzieningen. De bemiddelingsmedewerkers van het gastouderbureau zorgen voor de bemiddeling tussen mensen die opvang voor hun kinderen zoeken (de klanten/ouders) en mensen die opvang willen bieden tegen een uurvergoeding (de gastouder). De medewerkers van het gastouderbureau zijn verantwoordelijk voor een zorgvuldige totstandkoming van een bemiddeling tussen klanten/ouders en gastouders. 1.2 Aanbod Surplus biedt kinderopvang aan voor kinderen in de leeftijd van zes weken tot het kind de basisschool verlaat, via bemiddeling tussen gastouders en ouders. 1.3 Werkwijze Gastouderopvang is een flexibele en kleinschalige vorm van opvang. Het biedt de mogelijkheid om kinderen door een gastouder op te laten vangen in het eigen huis van de vraagouder of dichtbij huis binnen het gezin van de gastouder. Het kind krijgt persoonlijke aandacht en verblijft op een veilige en vertrouwde plek. Het gastouderbureau bewaakt de kwaliteit van de opvang en biedt ondersteuning en begeleiding aan de gastouders. 1.4 Kwaliteit Surplus Kinderopvang is HKZ gecertificeerd. Dit betekent dat we werken met een kwaliteitssysteem waarin we ons beleid cyclisch evalueren en indien nodig aanpassen.


Pagina 2 van 14



2. Pedagogisch Beleid 2.1 Wettelijk kader en uitgangspunten Het pedagogisch beleid van Surplus is gebaseerd op een aantal uitgangspunten vanuit de wetgeving en krijgt vorm in de uitwerking vanuit de identiteit van onze organisatie. De vier pedagogische opvoedingsdoelen van professor J.M.A. Riksen-Walraven (2002) Een gevoel van – emotionele – veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competentie De kans om zich waarden en normen, de ‘cultuur’ van een samenleving, eigen te maken; socialisatie De kernwaarden van Surplus Persoonlijk Actief Dichtbij 2.2 Pedagogische visie De pedagogische visie van Surplus Kinderopvang is gebaseerd op één kernpunt: het kind staat centraal. Dit vormt de basis van waaruit gastouders te werk gaan. De gastouder respecteert de eigenheid van ieder kind en houdt hiermee rekening bij de invulling van de opvang. Surplus streeft ernaar om in de gastouderopvang een omgeving te bieden, waarin de kinderen zich ontwikkelen tot evenwichtige mensen die hun eigen talenten onderkennen en benutten. Dit evenwicht realiseren we door situaties te creëren, die ervoor zorgen dat de kinderen zich prettig voelen, vertrouwen hebben in hun eigen kunnen en voor zichzelf opkomen. Kinderen zullen respect ontwikkelen voor zichzelf en anderen, positief in de maatschappij staan, zelfstandig en sociaal vaardig zijn. Als basis voor het ‘zich kunnen ontwikkelen’ is een sfeer van veiligheid en vertrouwen nodig. Wij hebben de taak om voor die veiligheid en dat vertrouwen te zorgen in de gastouderopvang. 2.3 Pedagogische opvoedingsdoelen Ouders en gastouders hebben een grote invloed op de ontwikkeling van kinderen. Ze voeden op en ze leiden de ontwikkelingen en het leren in een bepaalde richting. Met het formuleren van opvoedingsdoelen en het beschrijven van de manier waarop we hieraan vorm geven in de dagelijkse opvang willen we inzichtelijk maken welk aandeel we in de opvoeding van kinderen bieden. 2.3.1 Emotionele veiligheid Wij geven de kinderen een gevoel van emotionele veiligheid. Een kind dat zich veilig voelt, voelt zich goed en heeft de energie om zich te ontwikkelen. Zich veilig voelen is echt een basisbehoefte. Het gevoel van veiligheid in de gastouderopvang wordt bepaald door de gastouder, de ruimte/omgeving en het contact met andere kinderen.


Pagina 3 van 14



De gastouder schept een sfeer van veiligheid, geborgenheid en vertrouwen. Alle kinderen voelen zich welkom en hebben met de gastouder een vertrouwensband. Elk kind mag en kan zichzelf zijn. De kinderen voelen zich ook vertrouwd met en veilig tussen de andere kinderen. Hoe ouder het kind wordt, hoe meer ruimte het krijgt om binnen de opvang zijn eigen gang te gaan. Een relatie en vertrouwensband met het kind en de ouders ontstaat niet vanzelf. Wanneer de kennismaking tussen ouder en gastouder positief is en beide partijen een goed gevoel hebben bij elkaar kan de opvang van start gaan. Door de gastouder en ouder wordt zoveel mogelijk relevante informatie met elkaar uitgewisseld. Daarna nemen we de tijd om aan elkaar te wennen en elkaar te leren kennen. Wij stimuleren een open contact tussen ouders en gastouders. De brengen haalmomenten kunnen benut worden om informatie uit te wisselen over gebeurtenissen en de gemoedstoestand van het kind. Een overdrachtschriftje wordt bij jonge kinderen gebruikt om belangrijke informatie omtrent voeding, slapen en andere bijzonderheden aan elkaar door te geven. Daarnaast kunnen ouders te allen tijde contact opnemen met de gastouder indien nodig. De gastouder begeleidt het kind, maar laat het kind in zijn eigen tempo en op zijn eigen manier de “nieuwe” omgeving verkennen. Na 6 tot 8 weken is een evaluatiegesprek om te bezien of voldaan wordt aan de verwachtingen en het kind zich prettig voelt bij de gastouder. Pedagogisch handelen in de praktijk door de gastouder: • Fysieke aandacht. Een aai over de bol of knuffelen. Deze vorm van aandacht kan een belangrijke bijdrage leveren aan het creëren van een huiselijke sfeer. Het geeft kinderen een gevoel van geborgenheid, veiligheid en vertrouwen in de gastouder. Aandachtspunten zijn: - Er dient rekening gehouden te worden met de behoeften en leeftijd van een kind. - Alle kinderen hebben recht op fysieke aandacht. - Er zijn kinderen die niet uit zichzelf durven te komen maar wel de behoefte hebben aan dergelijke aandacht. • Luisteren. In de opvang gaat het om het opbouwen van een goede relatie tussen kinderen en gastouders. Vertrouwen staat hierin centraal. Vertrouwen bereik je door te communiceren met het kind en te laten merken dat je aandacht en tijd voor hem hebt. Door te luisteren naar kinderen kunnen zij vertellen wat hen bezighoudt. Doordat kinderen deze dingen vertellen worden gastouders betrokken bij het leven van de kinderen. Vandaar dat hier met respect mee omgegaan moet worden. In principe is het van belang dat de informatie doorgegeven wordt aan de ouders. Hierbij wordt wel in acht genomen dat er zorgvuldig en met respect omgegaan moet worden met deze informatie. Met betrekking tot luisteren letten gastouders op de volgende aspecten: - Alle kinderen krijgen de gelegenheid om te vertellen en hebben het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt. - Bij de opvang leren kinderen te luisteren naar elkaar en worden kinderen er bewust van gemaakt dat wat een ander kind te vertellen heeft ook belangrijk is. - Het kan gebeuren dat de gastouder even niet de gelegenheid heeft om te luisteren. In dit geval laat ze merken dat ze het kind gehoord heeft en geeft daarbij aan dat ze straks even naar het kind komt luisteren.


Pagina 4 van 14



• Praten Luisteren en praten hangen heel nauw met elkaar samen. Door met een kind te praten over een gebeurtenis laat je een kind ook merken dat je naar hem luistert. Voor de ontwikkeling is praten ook van belang. Door met een kind te praten stimuleer je de taalontwikkeling. Dit heeft weer tot gevolg dat een kind de gebeurtenissen van de dag beter onder woorden kan brengen. Tot slot is het van belang dat praten gebruikt wordt bij het uitleggen van regels, het gebruik van rituelen, gewoontes en het hanteren van conflicten. Door aan kinderen uit te leggen waarom bepaalde regels gesteld zijn, leren ze deze regels beter begrijpen en zullen ze zich er eerder aan houden. Bij het oplossen van conflicten is het van belang dat kinderen leren om deze op te lossen door te praten en niet door te vechten, of weg te lopen. • Observeren De gastouder kijkt goed naar het functioneren van het individuele kind en het kind in de groep. Dit geeft een beeld van de ontwikkeling en het welbevinden van het kind. De gastouder bespreekt de resultaten met de ouders tijdens oudergesprekken. Wanneer bijzonderheden in de ontwikkeling worden gesignaleerd kan tussentijds actie nodig zijn in afstemming met de bemiddelingsmedewerker. 2.3.2 Ontwikkelen van persoonlijke competenties Wij bieden kinderen de gelegenheid voor het ontwikkelen van persoonlijke competenties. Met het begrip persoonlijke competentie wordt gedoeld op brede persoonskenmerken zoals veerkracht, zelfstandigheid en zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. Dit stelt een kind in staat om allerlei typen problemen adequaat aan te pakken en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden, ofwel het zinvol bezig zijn. De mogelijkheid hebben om vaardigheden onder de knie te krijgen en zelfvertrouwen op te bouwen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het leren van taal, de motorische ontwikkeling en cognitieve vaardigheden. De gastouderopvang is vooral gericht op ontspanning en gezelligheid. Kinderen ontwikkelen en leren spelenderwijs. Er is vrijheid om eigen keuzes te maken, om uitdaging en geborgenheid te zoeken binnen de regels van de groep. Net als thuis. We vinden het belangrijk dat kinderen zelfvertrouwen en zelfstandigheid ontwikkelen. Om hierin te kunnen groeien is het fijn wanneer het kind zich thuis voelt bij ons. Er wordt aangesloten bij de leefwereld van het kind. Kinderen leren door spelen, doen, uitproberen, kijken, imiteren, meedoen en aanwijzingen. Spelen draagt eraan bij dat kinderen hun competenties ontwikkelen. Een competentie is een samenhangend geheel van motivatie, houding, kennis, inzicht en vaardigheden. Voorbeelden hiervan zijn: Kijk, ik mag er zijn (emotionele competenties) Bijvoorbeeld: bewustwording van jezelf: eigen smaak van eten, zelf iets durven ondernemen.


Pagina 5 van 14



Kijk, we doen het samen (sociale competenties) Bijvoorbeeld: hulp vragen en ontvangen, rekening houden met elkaars gevoelens, helpen met opruimen. Kijk, ik kan het zelf, het lukt me (motorisch-zintuiglijke competenties) Bijvoorbeeld: kruipen, aankleden, bewegen. Kijk, ik voel, denk en ontdek (cognitieve competenties) Bijvoorbeeld: benoemen van emotie, kennen van woorden,verband zien tussen gebeurtenissen, je lijf en je zintuigen (her)kennen. Luister, ik kan het zelf zeggen (taal- en communicatieve competenties) Bijvoorbeeld: praten met woorden en zinnen, non verbale communicatie gebruiken, begrijpen. Kijk, ik ben een lief, goed kind (morele competenties) Bijvoorbeeld: gehoorzamen, voor zichzelf opkomen, respect tonen. Kijk, ik kan dansen, zingen en iets maken (expressieve en beeldende competenties) Bijvoorbeeld: ik kan dansen, zingen, iets maken. Gastouders houden bij het aanbieden van activiteiten rekening met de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Naarmate de kinderen ouder worden en zich verder ontwikkelen verandert ook het activiteitenaanbod. Kinderen hebben voldoende uitdaging nodig. Met de leeftijd verandert het type activiteit, maar ook het aandeel dat de kinderen zelf hebben, verandert. De gastouder is betrokken bij het kind en stimuleert zijn ontwikkeling. Kinderen leren ook van andere kinderen in de opvang. Gastouders hebben een actieve rol in de ontwikkeling van persoonlijke competenties van kinderen. Ze scheppen voorwaarden voor spel, leren, contact en creëren kansen door activiteiten aan te bieden. Ieder kind heeft hierin zijn eigen tempo. Wanneer een kind zich anders ontwikkelt dan zijn leeftijdsgenootjes of er zijn gebeurtenissen die betrekking hebben op het kind zoals bijv. ziekte of het overlijden van een familielid, zullen ouders de gastouders informeren en inlichten en zal er samen gesproken worden over de aanpak en aandacht die nodig is. Pedagogisch handelen in de praktijk door de gastouder: • Helpen en stimuleren. De gastouders zien kinderen als zelfstandige personen. Van daaruit worden ze geholpen en ondersteund. Daarnaast hebben kinderen op weg naar die zelfstandigheid vanzelfsprekend begeleiding en stimulering nodig. Zelf dingen doen en ontdekken heeft echter de prioriteit, omdat kinderen hier meer van leren dan van een iemand die bijvoorbeeld tekeningen voor hen inkleurt. Kinderen worden hierin gestimuleerd door het geven van complimentjes.


Pagina 6 van 14



2.3.3 Ontwikkelen van sociale competenties Wij bieden kinderen de gelegenheid voor het ontwikkelen van sociale competentie. Het begrip sociale competentie omvat een scala aan sociale kennis en vaardigheden, bijvoorbeeld het zich in een ander kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen, het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. De interactie met leeftijdsgenoten, het deel zijn van een groep en het deelnemen aan groepsgebeurtenissen biedt kinderen een leeromgeving voor het opdoen van sociale competenties. Het geeft aan kinderen kansen om zich te ontwikkelen tot personen die goed kunnen functioneren in de samenleving. We streven ernaar dat iedereen zich geaccepteerd en gerespecteerd voelt. “Respect hebben voor elkaar” is het uitgangspunt. We begeleiden de kinderen in het leren van sociale en emotionele vaardigheden, zoals het omgaan met andere kinderen en omgaan met conflicten. We leren de kinderen om speelgoed, maar ook aandacht te delen. We besteden veel aandacht aan de eigenheid van een kind. Wanneer een kind druk wordt, omdat het teveel prikkels aangeboden krijgt wordt hiermee rekening gehouden door het kind op een rustigere plek te laten spelen. Kinderen die verlegen zijn of moeilijker contact maken worden ondersteund door bijvoorbeeld samen een spelletje te doen. Pesten kan absoluut niet en daarop grijpen we in door met elkaar in gesprek te gaan aan de hand van het pestprotocol. Verschillen tussen kinderen onderling, maar ook tussen gastouders en ouders worden gezien als verrijking. Pedagogisch handelen in de praktijk door de gastouder: • Voorbeeldfunctie Gastouders hebben een voorbeeldfunctie. We verwachten dat iedereen elkaar met respect bejegent. Gastouders laten dat zien door hun gedrag. Kinderen wordt geleerd om positief om te gaan met verschillen tussen mensen. • Hanteren van gedrag Gastouders kijken op een positieve manier naar het kind en proberen dit gedrag zoveel mogelijk te belonen. Hiermee hopen zij kinderen te stimuleren tot positief gedrag. Wanneer zich een situatie voordoet waarin een kind grensoverschrijdend negatief gedrag vertoont, zal de gastouder ingrijpen. Dit doet een gastouder door uit te spreken wat ze niet goed vindt aan het gedrag van het kind en waarom niet. En door uit te spreken wat het kind wel mag en kan. De gastouder zal het kind aanspreken op het niveau van zijn leeftijd. Luisteren naar het kind en hem leren uiten van gevoelens en leren om te gaan met deze gevoelens geeft kinderen het gevoel geaccepteerd te worden. De gastouder zal proberen problemen te voorkomen. Wanneer een kind na herhaaldelijke waarschuwingen, duidelijke afspraken en positieve gedragsaanwijzingen zich negatief blijft gedragen zal de gastouder over gaan tot het geven van straf. Het is belangrijk dat een kind weet waarom hij straf krijgt. Dit wordt dan ook uitgelegd. Kinderen laten ook wel eens negatief gedrag zien om aandacht te vragen. Voor gastouders is het dan van belang dat ze proberen in te schatten waar dat aandacht vragen vandaan komt om hier het beste op te reageren. Respect en bejegening zijn ook hier sleutelwoorden. Het is een basishouding, voorbeeldgedrag van gastouders die zij op de kinderen overbrengen.


Pagina 7 van 14



2.3.4 Waarden en Normen Wij bieden kinderen de kans om zich waarden en normen, de ‘cultuur’ van een samenleving, eigen te maken (socialisatie). Leren wat wel en niet mag: hoe je sociaal acceptabel te gedragen. Er zijn veel ongeschreven gedragsregels: je mag een ander geen pijn doen, samen delen, om de beurt, etc. Spelenderwijs en in de dagelijkse omgang met de kinderen proberen we ze bij te brengen hoe ze kunnen functioneren in een groter geheel: in de groep, in de maatschappij. Dit basisdoel beschouwen we als de kern van de opvoeding. We laten de kinderen kennismaken met grenzen, normen en waarden maar ook met de gebruiken en omgangsvormen in onze samenleving. Ouders zijn de primaire opvoeders, maar ook tijdens de opvang wordt er opgevoed. De opvang is een partner in de verzorging en opvoeding van het kind. Er is een wisselwerking tussen ouders en opvang. Gastouders laten merken dat zij respect hebben voor ouders en gaan positief om met diversiteit. De gastouder biedt duidelijke grenzen en rituelen. Dit biedt kinderen de (begrensde) ruimte die ze aankunnen en veiligheid. Het hoort bij de ontwikkeling van kinderen dat zij er voortdurend naar op zoek zijn en er tegen in opstand komen. In principe wordt geprobeerd de kinderen vrij te laten in hun spel met zichzelf, anderen en de omgeving. Maar toch hebben ze bepaalde regels nodig vanuit oogpunt van hygiëne, veiligheid en opvoeding. De hele maatschappij is immers gebaseerd op regels, afgeleid van algemeen gelden normen en waarden. In de gastouderopvang gelden als algemene normen en waarden: • We gaan netjes met elkaar om. • We respecteren en accepteren elkaar. • We houden rekening met elkaar. • We gaan zorgvuldig om met eigen en andermans spullen. Huisregels geven vorm aan deze normen en waarden. Zij maken de grenzen voor iedereen duidelijk. Door huisregels samen op te stellen met de kinderen en de gastouders weten zij waar zij voor staan en kinderen ontdekken dat zelf door de grenzen af te tasten. 2.4 Accenten per leeftijdscategorie Kinderen van 0 tot 2,5 jaar: Bij de jongere kinderen van 0 tot 2,5 jaar neemt de verzorging en het stimuleren van de ontwikkeling een centrale plaats in. Van de gastouder verwachten we in deze fase dat ze met aandacht zorg verlenen aan het kind. Het kind voldoende rust en regelmaat biedt. Het kind koesteren door contact te maken en samen met het kind te spelen. Voldoende gevarieerd en veilig speelgoed aan te bieden. Veel tegen het kind te praten. Aandacht hebben voor de grove motoriek (grijpen, tijgeren, kruipen en lopen). De gastouder stimuleert het kind positief. Kinderen van 2,5 tot 4 jaar: Deze fase staat in het teken van het ontdekken van de wereld om hem heen. De kinderen moeten de ruimte krijgen om binnenshuis en buitenshuis de wereld en zichzelf middels het eigen lichaam te ontdekken. Peuters hebben veel energie en beweging is belangrijk.


Pagina 8 van 14



Van de gastouder verwachten we in deze fase dat ze het kind verzorgt en beschermt. Dat zij erop toeziet dat het kind ook voldoende rust krijgt. Dat zij activiteiten organiseert die de motoriek bevorderen. Het gebruik van taal stimuleren door voorlezen van boekjes, samen spelen en samen tv kijken. Het kind de ruimte geeft om zelfstandig handelingen te verrichten. Hulp, ondersteuning en begeleiding biedt bij het onderzoekende gedrag van het kind. Het kind positief stimuleert. Het kind hulp biedt bij de zindelijkheidstraining. Het kind in contact brengt met andere kinderen. De gastouder is consequent in het benaderen van het kind. Kinderen van 4 tot 8 jaar: Het jonge kind is speels en nieuwsgierig. Het verkent de wereld buiten zijn eigen omgeving door meer in contact te komen met de “grote wereld”. Bij de kinderen vanaf 4 jaar ligt het accent vooral op vrijetijdsbesteding en de ontwikkeling van sociale vaardigheden. Men kan hierbij denken aan het opbouwen en behouden van sociale contacten met anderen, anderen respecteren, elkaar helpen, samen spelen en delen. Naarmate de kinderen ouder worden krijgen ze meer ruimte en verantwoordelijkheid en worden meer betrokken bij de invulling van een dag. Ze verzinnen activiteiten die ze met hulp van de gastouder uitvoeren. Alle kinderen krijgen een stem doordat de gastouder goed naar hen kijkt en luistert en daaruit kan afleiden wat ze nodig hebben. Van de gastouders verwachten we in deze fase dat ze het kind stimuleren steeds zelfstandiger te worden. Hulp en ondersteuning bieden bij deze zelfredzaamheid. Activiteiten organiseren binnenshuis en buitenshuis die de grove en fijne motoriek stimuleren. Actief gebruik van taal stimuleren (voorlezen, samen spelen, vragen stellen, dingen bekijken en er over praten etc.) Het kind bewegingsvrijheid geven en ze samen met andere kinderen laten spelen. Duidelijke grenzen stellen en afspraken maken. Positief gedrag belonen met complimenten. Het kind succeservaringen laten opdoen met gepaste eigen taken. Het kind uitdagen met een rijk aanbod activiteiten en speelgoedaanbod gerelateerd aan de grote mensenwereld. Kinderen van 8 tot 12 jaar: Deze kinderen zijn leergierig en kunnen zich verplaatsen in anderen. Kinderen vanaf 8 jaar vragen om een andere benadering. Hun kijk op de wereld is anders als die van jongere kinderen. Ze zijn zelfstandiger, kritischer en kunnen beter hun eigen keuzes maken. Daarom wordt in de omgang met 8+ kinderen het woord “begeleiden” meer benadrukt. De gastouder zal een andere pedagogische houding hanteren. Ze geeft de 8+er extra vrijheid als hij die vraagt, maar herkent ook dat hij behoefte heeft aan een gezellig gesprek of een extra knuffel. De gastouder gaat de verantwoordelijkheid steeds meer met deze leeftijdsgroep delen. Zij ondersteunt het kind m.b.t. het vergroten van zijn zelfredzaamheid. Zij stimuleert het kind om buiten te spelen met andere kinderen. Zij geeft het kind het gevoel competent en succesvol te zijn (aangepaste taken, complimenteren, zelf problemen laten oplossen, belonen). Het delen van de verantwoordelijkheid komt tot uiting in het 8+contract. Een individueel contract dat ondertekent wordt door ouders, kind en gastouder. Deze geeft het kind “speciale bevoegdheden”. Het bevat afspraken die gemaakt worden met het kind omtrent zelfstandig buiten spelen, zelfstandig van en naar school gaan, bezoek aan vriendjes of vriendinnetjes of bezoek aan muziek- of sportlessen.


Pagina 9 van 14



Al eerder verworven competenties van kinderen worden verder ontwikkeld. De rol van de gastouder is gericht op de wensen van het individuele kind, de communicatie daarover met de ouders en de andere kinderen. Dit alles met aandacht voor de spontane ontwikkeling van een kind. Voor alle leeftijden geldt ons devies: wees actief, ga naar buiten! Het geeft het kind bewegingsvrijheid, de kans om weerstand op te bouwen, kans op frisse lucht, en om energie kwijt te raken. Buitenspelen hebben ze nodig om te ervaren dat ze deel uitmaken van de maatschappij en hieraan actief deelnemen. Naar buiten gaan kan vele vormen aannemen, maar houd uw gastkind te allen tijde onder toezicht. 3. Veiligheid en gezondheid 3.1 Beoordeling opvanglocatie Het huis van de gastouder is zodanig ingericht dat de kinderen in alle redelijkheid goed en veilig kunnen worden opgevangen. De woning is altijd en volledig rookvrij. Er is voldoende en veilige speelruimte voor de kinderen bij de gastouder. Zowel speelruimtes in het huis als de mogelijkheden voor buiten spelen. Voor alle op te vangen kinderen is er een slaapplaats. Er kunnen meer kinderen in één slaapkamer verblijven. De woning beschikt over een aparte slaapruimte voor kinderen jonger dan 1,5 jaar. De ruimten waarin de kinderen verblijven, ook de buitenruimten, voldoen aan de gangbare normen van hygiëne en veiligheid die door Surplus gastouderopvang ten aanzien van gastouderopvang zijn gesteld. Surplus hanteert richtlijnen opgesteld in het hygiëne protocol en de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE). Beoordeling vindt plaats bij de intake van een gastouder en in de jaarlijkse RIE. 3.2 Beoordeling groepssamenstelling Gastouderopvang vindt plaats in het huis van de gastouder. De kleinschaligheid biedt een intieme, gezellige sfeer waar voldoende rust heerst om de verschillende leeftijden op te vangen. Bij de gastouder mogen maximaal zes kinderen in de leeftijd van nul tot dertien jaar (inclusief eigen kinderen) opgevangen worden. Bovendien geldt, dat er maximaal vijf kinderen onder de vijf jaar (inclusief eigen kinderen) gedurende de opvang aanwezig mogen zijn, waarvan maximaal vier kinderen jonger dan twee jaar en waarvan maximaal twee kinderen jonger dan een jaar. Een gastouder, die vier kinderen opvangt, dient (indien nodig) een beroep te kunnen doen op een achterwacht. Dit is een tweede persoon, die telefonisch bereikbaar is en bij calamiteiten binnen vijftien minuten aanwezig kan zijn op het adres van de gastouder. Het gastouderbureau is akkoord met de ‘benoeming’ van deze persoon. 3.3 Vervoer Er bestaat een Surplus Kinderopvang vervoersreglement waarin de richtlijnen en afspraken omtrent het vervoer van kinderen zijn beschreven. Tevens is er een vervoersverklaring waarin de ouder/verzorger schriftelijk toestemming geeft voor het vervoer.


Pagina 10 van 14



3.4 Zelfstandige activiteiten 8+ Onderdeel van de opvoedtaak is om kinderen te begeleiden op weg naar zelfstandigheid. Dit betekent dat 8+ kinderen in overleg met de ouders en gastouders afspraken kunnen maken over wat zij al zelfstandig kunnen en mogen ondernemen. Deze afspraken worden schriftelijk vastgelegd in een zelfstandigheidcontract 3.5 Kind specifieke gezondheidsaspecten De ouder informeert bij de intake de gastouder zo volledig mogelijk over de van belang zijnde gezondheidsaspecten van het kind. Een aantal aspecten waarover geen onduidelijkheden mogen bestaan omdat ze een mogelijk risico kunnen vormen, worden schriftelijk vastgelegd. Voorbeelden hiervan zijn o.a. allergie en slaaphouding. Om duidelijkheid te scheppen voor zowel ouder als gastouder over de afspraken die gemaakt worden over eventueel medicijngebruik van de kinderen is er een akkoordverklaring medicijngebruik beschikbaar. 3.6 Registratie (bijna) ongevallen en fouten (FONA) Er zijn situaties waarbij mogelijkheid bestaat voor het ontstaan van een ongeluk voor de gastouder zelf of de kinderen of situaties wanneer er daadwerkelijk een ongeluk met een gastouder of kind gebeurt. In alle deze gevallen moeten gastouders van Surplus Kinderopvang (bijna) ongevallen melden, door het invullen van het formulier: Registratie fouten en (bijna) ongevallen. Door het invullen van het formulier komt er een registratie van fouten en (bijna) ongelukken. Er kan gekeken worden of dit bij meerdere gastouders een probleem/gevaar vormt. Toekomstige gevaren of ongelukken worden zo verkleind, al dan niet voor meerdere gastouderlocaties. 3.7 EHBO gericht op kinderen Alle gastouders beschikken over een EHBO certificaat gericht op kinderen, zodat zij in staat zijn eerste hulp te verlenen bij mogelijke ongevallen van de kinderen. 3.8 GGD inspectie De Wet Kinderopvang legt het toezicht en de handhaving bij de lokale GGD. De GGD inspecteert Surplus gastouderbureau op de afspraken m.b.t. de veiligheid en gezondheid bij gastouders thuis. 4. De gastouder 4.1 Kwalificatie en selectiecriteria gastouders Gastouders moeten aan strenge criteria voldoen om inhoud te geven aan de pedagogische werkwijze: Persoonlijke eigenschappen en motivatie gastouder: • Positieve houding in de omgang met kinderen en sensitief. • Openstaan voor en respecteren van diverse sociale en culturele achtergronden. • Goede beheersing Nederlandse taal. • Minimaal 21 jaar. • In bezit Verklaring Omtrent Gedrag voor zichzelf en huisgenoten > 18 jaar. • Stabiele gezinsituatie, waarbij gezinsleden positief staan tegenover de opvang.


Pagina 11 van 14



Kennis en ervaring / Pedagogische kwaliteiten gastouder: • Ervaring met en/of kennis van ontwikkeling van kinderen van 0-12 jaar door eigen kind(eren) of opleiding. • In staat tot pedagogisch handelen teneinde de opvoedingsdoelen te realiseren. • In bezit van diploma, voldoet aan competenties MBO 2, helpende Zorg & Welzijn of EVC certificaat. • In bezit certificaat EHBO voor kinderen volgens eindtermen van het Oranje Kruis. • Gericht op leren en verbeteren van haar pedagogische kwaliteiten (met ondersteuning vanuit het gastouderbureau). • Professionele houding. Kunnen observeren van kinderen. Bereid en in staat problemen bespreekbaar te maken, toegankelijk en bereid tot luisteren. Vaardigheden gastouder: • Zorg dragen voor veilige, schone en sfeervolle omgeving • In staat het zelfvertrouwen van een kind te stimuleren, zodat het kind een positief zelfbeeld kan ontwikkelen • Het bieden van sociaal/emotionele veiligheid • Inzicht hebben in de ontwikkelingsfasen van kinderen • Kinderen kunnen stimuleren in hun ontwikkeling • Kunnen inspelen op de zorgbehoefte van het individuele kind • Kunnen inspelen op de belevingswereld van kinderen in de verschillende levensfasen • Speelgoed aan kunnen bieden, afgestemd op beleving en ontwikkeling • In staat zijn tot reflecteren op eigen handelen • Het (in overleg met de ouders) kunnen overbrengen van normen en waarden • Over sociale competenties beschikken 4.2 Pedagogische houding Om een goed pedagogisch klimaat te kunnen creëren voldoet de gastouder aan een aantal criteria. Hiermee is het mogelijk om het pedagogisch handelen in de praktijk vorm te geven zoals in hoofdstuk 2 is beschreven. De beroepshouding die een gastouder heeft zal deels gebaseerd zijn op haar eigen waarden en normen. Maar ook de regels, normen en waarden van de organisatie dienen gehanteerd te worden. De beroepshouding zal dus een combinatie van beiden zijn. De gastouder is dichtbij, persoonlijk en actief. Dit zijn de kernwaarden waar vanuit gewerkt wordt binnen Surplus Kinderopvang. Dichtbij: vlakbij en in aansluiting op ritmen en gewoonten van het gezin Persoonlijk: een vertrouwd gezicht, die oog heeft voor de eigenheid van het kind Actief: we werken samen aan de ontwikkeling van het kind en gaan veel naar buiten De dagelijkse gang van zaken bij de opvang ligt redelijk vast. Dit zorgt voor stabiliteit en rust. Af en toe zal het nodig zijn het dagritme onder de loep te nemen en eventueel aan te passen. Belangrijker is het om regelmatig met elkaar over de wijze van pedagogisch handelen te reflecteren. Dit gebeurt in overleg met de bemiddelingsmedewerker. De pedagogische handelswijze wordt kritisch bekeken en eventueel bijgesteld. Dit alles verhoogt de professionaliteit van de opvang.


Pagina 12 van 14



5. Bemiddeling en begeleiding gastouderbureau 5.1 Werkwijze gastouderbureau Het gastouderbureau gaat op basis van de wensen van de vraagouders op zoek naar een gastouder die geschikt is voor die specifieke situatie. De werving en selectie van gastouders gebeurt door de bemiddelingmedewerkers van het gastouderbureau aan de hand van de selectiecriteria voor gastouders. Er worden maximaal 3 gastouders aan de vraagouders aangeboden voor een kennismaking. Indien een kennismaking positief verloopt worden de afspraken gemaakt voor de start van de opvang. Na 6 tot 8 weken vindt er een evaluatie plaats om te bezien of de bemiddeling voor beide partijen naar wens verloopt. De bemiddelingsmedewerkers blijven de koppeling begeleiden en de gastouder ondersteunen. Als er problemen zijn kunnen ouders en gastouders altijd een beroep op bemiddelingsmedewerkers doen. 5.2 Deskundigheidsbevordering gastouders Om de gastouders te ondersteunen in hun dagelijkse werkzaamheden wordt een map met informatie, protocollen en instrumenten aan iedere gastouder verstrekt bij start van de opvang. Het gastouderbureau organiseert ook de deskundigheidsbevordering aan de gastouders middels themabijeenkomsten. Tijdens deze themabijeenkomsten is ruimte om met elkaar ervaringen uit te wisselen aan de hand van gerichte thema’s, zoals bijvoorbeeld het meten van welbevinden van kinderen, observeren/rapporteren en het voeren van oudergesprekken. De bemiddelingsmedewerkers van het gastouderbureau bewaken de pedagogische kwaliteit in de gastouderopvang. 6. Afstemming met ouders/verzorgers 6.1 Uitgangspunten informatie uitwisseling . In de relatie tussen gastouder en kind is de inbreng van de eigen ouders van grote betekenis. Een prettige relatie tussen vraag- en gastouder, die gebaseerd is op vertrouwen, heeft een positieve invloed op het kind. Om de samenwerking goed te laten verlopen, hanteren wij de hiernavolgende uitgangspunten: Wij bevorderen een goede voorbereiding van het kind op de nieuwe situatie in het gastoudergezin, dit is een belangrijke voorwaarde voor succesvolle plaatsing. Afstemming tussen ouders en gastouder is belangrijk om het opvoedingsmilieu van het eigen gezin en het gastoudergezin dicht bij elkaar te brengen. Dagindeling, gebruiken en gewoontes in de verzorging worden op elkaar afgestemd en daarover worden afspraken gemaakt. Belangrijke normen en waarden van de ouders en het gastoudergezin moeten op elkaar zijn afgestemd. Bijvoorbeeld op het gebied van godsdienst, omgaan met vriendschappen en conflicten, taalgebruik, respect hebben voor elkaars opvattingen en eigendommen en het leren nemen van verantwoordelijkheid. Het is goed dit alles van elkaar te kennen en te bespreken hoe daarmee zal worden omgegaan.


Pagina 13 van 14



Sommige zaken zullen bij de gastouder anders gaan dan thuis. Dit hoeft geen problemen op te leveren. Het is van belang dat kinderen zien dat er verschillen zijn en dat zij hiermee leren omgaan. Dit kan een aanvulling, en zelfs verrijking zijn. Respect voor elkaars mening en wederzijds vertrouwen spelen ook hierbij een belangrijke rol. 6.2 Oudergesprekken Er zijn 2 evaluatiegesprekken per jaar met de ouders. Een telefonische evaluatie met de ouders en een evaluatie op de opvanglocatie met ouder en gastouder, waarvan schriftelijk verslag wordt gemaakt. Dit verslag wordt ondertekend door alle partijen. Voorafgaand aan deze evaluatie draagt de gastouder er zorg voor dat zij ieder kind heeft geobserveerd en daar een helder verslag van kan weergeven. 6.3 Oudercommissie Een oudercommissie van de gastouderopvang heeft als doel de belangen van de kinderen en de ouders van het gastouderbureau zo goed mogelijk te behartigen en de ouders te vertegenwoordigen. Zij hebben adviesfunctie m.b.t. kwaliteit in de gastouderopvang. Er is een oudercommissie actief voor de gastouderopvang binnen Surplus Kinderopvang. 7. Contact Surplus Kinderopvang Gastouderbureau Voorsteven 48 4871 DX Etten-Leur T: 076 – 5039340 E: [email protected] W www.surpluskinderopvang.nl


Pagina 14 van 14

Pedagogisch Beleidsplan. Gastouderbureau

Recommend Documents