Gastouderbureau Kidscare Vivaldihof 22 2402 VG Alphen aan den RIjn
[email protected] www.gastouderbureaukidscare.nl Telefoon: 06 300 535 67 KvK nummer: 63121263 LRKP nummer: 228017579
Pedagogisch Beleidsplan Gastouderbureau KidsCare
Juni 2015
Inhoudsopgave: Inleiding ................................................................................................................................................... 2 1. Algemene informatie gastouderbureau KidsCare ............................................................................... 3 1.1 Eisen die gesteld worden aan de gastouder ................................................................................. 3 1.2 Achterwacht .................................................................................................................................. 4 1.3 Locatie van de gastouder .............................................................................................................. 4 1.4 Samenstelling van het aantal kinderen wat opgevangen mag worden ........................................ 5 1.5 Risico inventarisatie....................................................................................................................... 5 2. Pedagogisch Beleidsplan ..................................................................................................................... 6 2.1 Meldcode kindermishandeling ...................................................................................................... 7 2.2 Het waarborgen van de emotionele veiligheid van het kind ........................................................ 7 2.3 Stimuleren van de persoonlijke en de sociale competenties ........................................................ 8 2.4 Overdracht van normen en waarden aan het kind ..................................................................... 12 3. Bronvermelding ................................................................................................................................. 14
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 1 of 15
Inleiding In dit document informeer ik u graag over het beleidsplan en de verschillende eisen die aan gastouderopvang worden gesteld. Gastouderbureau KidsCare staat geregistreerd in het (LRKP) landelijk register kinderopvang peuterspeelzalen, wat betekent dat wij voldoen aan de eisen die in de wet kinderopvang worden gesteld. Het is voor zowel gastouder als ouders prettig te weten waar een gastouderbureau voor staat en wat hun werkwijze is. Daarom hebben wij van gastouderbureau KidsCare een pedagogisch beleidsplan opgesteld wat voor iedereen beschikbaar is. De bemiddelingsmedewerker zal dit beleidsplan tijdens de intake bespreken met zowel de vraag als gastouder. Gastouderopvang is opvang van kinderen bij de gastouder thuis. Het gastkind draait mee in het leven van de gastouder, maar de gastouder houdt wel rekening met het ritme van het kind, de wensen en de eisen betreffende het kind. Het gastouderbureau is er gedurende de opvang op de achtergrond aanwezig. Zij verzorgen;
een eventuele koppeling; is bij het koppelingsgesprek aanwezig; verzorgt het administratieve gedeelte; onderhoudt contact met gastouder en vraagouder over de opvang; ziet er op toe dat de gastouder het pedagogisch beleid naleeft zoals omschreven in dit document; ziet er op toe dat de opvang aan alle eisen voldoet die de overheid heeft gesteld aan gastouderopvang.
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 2 of 15
1. Algemene informatie gastouderbureau KidsCare Gastouderbureau KidsCare streeft naar kwalitatief goede opvang voor de kinderen om dit te kunnen waarborgen hebben wij een lijst gemaakt met punten waar de gastouder zich aan dient te houden. Er zijn wettelijke eisen die gesteld worden aan gastouder en gastouderbureau KidsCare heeft zelf ook nog een aantal aanvullende voorwaarden die zij stellen aan haar eigen gastouders.
1.1 Eisen die gesteld worden aan de gastouder Hieronder vind u de eisen uit de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen: (Bron: http://www.ondernemersplein.nl/regel/gastouders/)
De gastouder moet aangesloten zijn bij een gastouderbureau; De gastouder moet 18 jaar of ouder zijn; De gastouder spreekt tijdens de opvang Nederlands, Fries of een erkende Nederlandse streektaal. Wanneer u kinderen opvangt die tijdelijk in nederland verblijven, dan mag u een andere taal spreken; Voorafgaan aan de opvang dient de gastouder een verklaring omtrent gedrag (VOG) te overhandigen aan het gastouderbureau. Zo moeten ook uw meerderjarige huisgenoten een VOG aanvragen; voldoen aan de eisen voor veiligheid (continue screening); De gastouder dient te beschikken over een EHBO diploma dat is opgenomen in het register EHBO-certificaten gastouderopvang (zie bijlage 1); De gastouder dient een diploma of certificaat voor gastouderopvang hebben (zie bijlage 2). De gastouder is of word geregistreerd in het (LRKP) Landelijk register kinderopvang peuterspeelzalen; De gastouder heeft een achterwachtregeling; De bemiddelingsmedewerker voert voor het starten van de opvang de verplichte risico inventarisatie uit en herhaalt dit jaarlijks bij de gastouder thuis;
Aanvullende voorwaarden die gastouderbureau KidsCare stelt:
De gastouder gaat respectvol om met de privacygegevens van de vraaggezinnen en zullen dit niet doorspelen aan derde (denk aan kindegegevens, foto’s van de kinderen); De gastouder dient telefonisch bereikbaar te zijn; (besluit kwaliteit kinderopvang art. 12 lid 2.)
De gastouder heeft informatie van het kind waar het verzekerd is en welke tandarts/dokter benaderd dient te worden wanneer noodzakelijk. Zoals gevraagd in de kindgegevens van het kind. De gastouder is vrij van handelen m.b.t. het bezoeken van een dokter of tandarts dan wel spoedeisende hulp; De vraagouder dient zich te houden aan de afgesproken breng- en haaltijden. Wanneer de vraagouder verhinderd is neemt zij contact op met de gastouder en te bespreken of er mogelijkheid is dat het kind langer blijft, wanneer dit niet lukt zal de vraagouder zelf voor vervanging moeten zorgen. De gastouder brengt de extra uren in rekening; Er word een overeenkomst gesloten tussen gastouderbureau KidsCare en gastouder, vraagouder en gastouderbureau KidsCare en Gastouder en vraagouder. In de overeenkomst van de gastouder en vraagouder worden afspraken omtrent opvangtijden, vakantie, vrije dagen en ziekte en de opzegtermijn opgenomen; De gastouder staat open voor begeleiding en ondersteuning van een bemiddelingsmedewerker van gastouderbureau KidsCare;
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 3 of 15
De gastouder dient kennis te hebben genomen van het protocol kindermishandeling wat zij na inschrijving digitaal krijgt toegestuurt; De gastouder zal niet roken in het bijzijn van de gastkinderen; De gastouder heeft sociale en communicatieve vaardigheden, zodat zij in staat is om op een open en eerlijke houding naar de vraagouder te communiceren.
Verder wenst gastouderbureau KidsCare dat de gastouder het leuk vind om de gastkinderen te stimuleren in hun ontwikkeling doormiddel van leuke activiteiten te organiseren. De gastouder bied gezelligheid, rust en veiligheid aan het kind. Ten aanzien van de verzorging vragen wij een verzorgd persoon in zowel lichamelijk als in kleding. Zij heeft respect en staat open voor andere levenswijze, culturen en gewoontes. De gastouder dient een verantwoordelijkheidsgevoel te tonen en in noodsituaties adequaat te handelen zoals geleerd op de EHBO cursus.
1.2 Achterwacht Wanneer een gastouder 4 of meer kinderen opvangt heeft zij een achterwacht nodig voor noodgevallen. Een achterwacht is iemand die tijdelijk de opvang van de kinderen overneemt. De achterwacht kan iedereen zijn mits aan de onderstaande eisen word voldaan. Hij of zij hoeft hiervoor geen specifieke opleiding te hebben of een V.O.G te overhandige. Gastouderbureau KidsCare vraagt het volgende;
De achterwacht moet telefonisch bereikbaar zijn; Binnen maximaal 15 minuten aanwezig te zijn; De achterwacht moet 18 jaar of ouder zijn;
De gastouder vult hiervoor het bestemde achterwacht formulier in en de achterwacht zet zijn of haar handtekening onder het document. Zo kan de gastouder aan de GGD aantonen wie zij als achterwacht heeft ingesteld.
1.3 Locatie van de gastouder De woning van de gastouder dient aan een aantal wettelijke eisen te voldoen. (Bron: Regeling kwaliteit kinderopvang & peuterspeelzalen, 2012, paragraaf 3,artikel14.)
De gastouder moet kinderen tot 1,5 jaar een eigen slaapplek kunnen bieden; Er moeten voldoende binnen en buitenspeel mogelijkheden zijn; De woning moet volledig rookvrij zijn. Er hangen goed functionerende rookmelders op alle verdiepingen van het huis waar de kinderen komen tijdens de opvang.
Een gastouder mag op meerdere locaties kinderen opvangen zowel bij de vraag als gastouder thuis. Als de opvang bij de vraagouders plaatsvind mogen er meerderen kinderen van meerdere ouders opvangen worden.
Als u een kortdurende ziekte heeft, zoals een griepje, mag u zich laten vervangen door een andere gekwalificeerde gastouder. Dit kan op de locatie waar u werkt. Als u langer uit de roulatie bent, moet de opvang worden verplaatst naar de locatie waar de vervangende gastouder geregistreerd staat. Dit betekent dat de kinderen tijdelijk op een ander adres zullen worden opgevangen. (Bron: http://www.verzekerenvangastouders.nl/welke-eisen-gelden-voor-de-locatie-vangastouderopvang/)
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 4 of 15
1.4 Samenstelling van het aantal kinderen wat opgevangen mag worden Er zijn wettelijke eisen gesteld ten aanzien van het aantal op te vangen kinderen. Een gastouder mag maximaal 6 kinderen tot 13 jaar per dag opvangen dit is inclusief de eigen kinderen tot de leeftijd van 10 jaar. Dit geld ook voor vriendjes die komen spelen bij de eigen kinderen of gastkinderen. (Bron: Regeling kwaliteit kinderopvang & peuterspeelzalen, 2012, paragraaf 3,artikel13.)
In de leeftijd tot 4 jaar mogen er maximaal 5 kinderen aanwezig zijn. Dit is inclusief de eigen kinderen tot 4 jaar. In de leeftijd tot 2 jaar mogen er maximaal 4 kinderen aanwezig zijn. Dit is inclusief de eigen kinderen tot 2 jaar. In de leeftijd tot 1 jaar mogen er maximaal 2 kinderen aanwezig zijn. Dit is inclusief de eigen kinderen tot 1 jaar.
1.5 Risico inventarisatie Het gastouderbureau is verplicht om jaarlijks bij de gastouder thuis een risico inventarisatie uit te voeren. Gastouderbureau KidsCare zal voor de start van de opvang een risico inventarisatie uitvoeren, dit zal zich jaarlijks herhalen bij verbouwingen of een verhuizing dient de gastouder dit te melden en zal de risico inventarisatie tussentijds opnieuw uitgevoerd worden het gastouderbureau inventariseert eventuele risico’s en/of gebreken en zal op basis hiervan met een plan van aanpak komen en binnen welk termijn dit opgelost zou moeten worden. De gastouder en het gastouderbureau tekenen beide dit formulier en de gastouder zal binnen dit termijn de zaken hebben moeten hersteld.
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 5 of 15
2. Pedagogisch Beleidsplan Gastouderbureau KidsCare is geinspireerd door 2 pedagogen: Emmi Pikler en Reggio Emilia. Hun visie naar de kinderen toe is wat gastouderbureau KidsCare wenst dat de gastouders dit naleven in de praktijk. Een kind is een op zichzelf staand persoon met een eigen karakter, wat zich in zijn eigen tempo moet kunnen en mogen ontwikkelen. Door kinderen zelf dingen te laten ontdekken, ervaren zij wat zij zelf al kunnen en niet wat de ouders vinden dat zij al moeten kunnen. Het kind heeft een veilige bewegingsvrijheid nodig en speelgoed wat aansluit bij de leeftijd van het kind. Leg kinderen duidelijk met name baby’s uit wat je gaat doen op zachte en rustige toon, zo weet het kind wat er gaat gebeuren. Dwing het kind nooit tot iets zo kan het een vertrouwensband opbouwen met de gastouder. De gastouder is aanwezig om het kind te observeren en te kijken in welk ontwikkelingsstadium het kind zich bevindt en kijkt ook naar het speelgoed wat past bij het kind, zij grijpt in als dit daadwerkelijk nodig is. Loris malaguzzi zegt; " Een kind heeft honderd talen, maar de school en de samenleving stelen er negenennegentig van". Alles is gericht op de communicatie met het kind. Zij drukken zich op verschillende manieren uit en aan ons is de taak om dit te verstaan en hierop in te spelen. Jonge kinderen kunnen zich nog niet uitdrukken in spraak of geschreven taal, maar wel via dans, muziek, tekenen, kleien, beweging of geluid. Kinderen kunnen veel meer dan wij denken en ieder kind is uniek. We moeten eerst leren kijken naar het kind, een band opbouwen, voordat we het kind leren kennen. Kinderen zijn onderzoekers en als gastouder creeër je een omgeving waar het kind zich mag laten horen en zich kan uiten op de manier hoe het kind wilt. Door open te staan voor nieuwe ideeën en creativiteiten worden de activiteiten aangepast aan het kind en stimuleren we het kind in zijn creativiteit en zelfstandigheid. De ruimte van de gastouder dient het kind een veilige bewegingsvrijheid te bieden en uitdagend te zijn. Creeër hoekjes voor de kinderen; een keukenhoekje, vrij spel hoekje, poppenhoekje. Kijk en luister naar waar de behoefte van de kinderen liggen en speel daar als gastouder op in. Speelgoed hoeft niet perse speelgoed uit een speelgoedwinkel te zijn, maar kan ook heel goed bakjes uit de keuken zijn, bekertjes, pollepels etc. Knutselmaterialen mogen ijsstokjes zijn, touwtjes, stofjes etc. Laat het kind zelf ontdekken wat het ermee kan doen. Zo word de creativiteit van het kind gestimuleerd. In principe hoef je weinig voor te bereiden voor kinderen, maar kijk naar waar de behoefte van de kinderen liggen en speel daarop in. Een gastouder heeft ook een signalerende functie ten aanzien van de ontwikkeling van kinderen. Kinderen ontwikkelen zich niet allemaal in hetzelfde tempo, het ene kind is sneller dan het andere kind. Er kunnen ook uitzonderingen zijn in de ontwikkeling van een kind, zo kan het zijn dat je als gastouder iets opvalt in de ontwikkeling of je merkt een achterstand in de ontwikkeling. Doormiddel van het evalueren van het kind en dit schriftelijk vast te leggen op een evaluatieformulier kun je dit uitsluiten. Het is dan goed om dit voorzichtig met de ouder bespreekbaar te maken. De ene ouder zal hiervoor open staan terwijl een andere ouder deze mening niet met jou deelt. Als gastouder kun je dan altijd even contact opnemen met een bemiddelingsmedewerker om dit te bespreken. De gastouder en bemiddelingsmedewerker zullen dan samen kijken of het daadwerkelijk noodzakelijk is om in gesprek te gaan met de ouder en of het belemmerend is voor het kind. De bemiddelingsmedewerker zou dan in contact kunnen gaan met de vraagouder. Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 6 of 15
2.1 Meldcode kindermishandeling Iedere gastouder ontvangt digitaal of bij aanvraag op papier van het bureau een Protocol Kindermishandeling. Bij het vermoeden van kindermishandeling moet de gastouder dit melden bij gastouderbureau KidsCare, waarna zij dan samen gaan kijken hoe verder te handelen naar aanleiding van het protocol en na zorgvuldige overweging eventueel in werking gezet zal worden.
2.2 Het waarborgen van de emotionele veiligheid van het kind Bij kinderen lijkt het leren en ontwikkelen vanzelf te gaan, deels ligt de loop van de ontwikkeling genetisch vast, maar ouders en pedagogisch medewerkers hebben van begin af aan een grote invloed op die ontwikkeling. Zij voeden op en ze leiden de ontwikkeling en het leren in een bepaalde richting. De kinderen gaan uitdagingen aan, ze doen elkaar na en willen hun prestatie delen. Ze worden geboren met een enorm vermogen en motivatie om te leren, zij ontwikkelen zich in interactie met hun sociale omgeving. Tijdens de opvang word er gezorgd voor een veilige en gezonde omgeving waar alle kinderen zich welkom voelen. De kinderen voelen zich vertrouwd en veilig met de gastouder en de andere gastkinderen. De gastouder moet voor het kind een vertrouwens persoon worden waar het kind zich op zijn gemak voelt en zichzelf kan zijn. Het kind zal zich veilig en geborgen voelen wanneer er een herhaald positief contact is tussen gastouder en kind, hierin is het van belang dat het kind een vaste gastouder heeft en de communicatie tussen hen goed verloopt. Het kind zal zich sneller veilig en vertrouwd voelen wanneer het gerespecteerd en gehoord word, zij zullen hierdoor de energie krijgen om op onderzoek uit te gaan om zich op eigen wijze te ontwikkelen. Door de kinderen waar te nemen en daarop te reageren laat je merken dat je het kind gezien hebt en er bent om hem of haar te helpen. Het kind voelt dat het zijn emoties mag tonen, omdat je reageert op zijn emotie. Je begeleidt het kind om zijn of haar emoties te verwerken zoals bijvoorbeeld bij; pijn, verdriet, boosheid, angst en vreugde. Voorbeeld: Nova is 1 jaar en wilt graag glijden van de glijbaan, maar het lukt haar nog niet om zelf op de glijbaan te klimmen. Zij gaat hierdoor huilen uit frustratie en blijft bij de trap staan. De gastouder ziet dat Nova huilt en loopt naar Nova toe en vraagt haar of zij op de glijbaan wilt klimmen om te kunnen glijden. De gastouder helpt Nova bij het klimmen op de glijbaan en helpt Nova om van de glijbaan af te glijden. Nova word hierdoor helemaal enthousiast en wilt dit nog een paar keer herhalen, nadat zij dit een paar keer heeft herhaald wilt zij het zelf proberen en het lukt Nova. Nova kan nu zelf van de glijbaan glijden en gaat soms op de glijbaan staan om een reactie uit te lokken van de gastouder, zodat Nova het gevoel heeft dat de gastouder haar in de gaten houdt.
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 7 of 15
2.3 Stimuleren van de persoonlijke en de sociale competenties Alle kinderen leren binnen het eigen tempo, vermogen en eigenwijze. Zij zijn gemotiveerd om dingen zelf te doen en helemaal als de gastouder hen daarin aanmoedigt. Wanneer iets lukt geeft het kind dat zelfvertrouwen en zullen op nieuwe ontdekkingen uitgaan. Het is belangrijk om kinderen te helpen om zichzelf te leren kennen, om zelfstandig te worden en om een positief zelfbeeld te hebben. Kinderen leren van elkaar en van de gastouder. Belangrijk voor het kind is om respect te hebben voor andere mensen en voor zichzelf op te komen. Emotionele ontwikkeling Bij de emotionele veiligheid hebben we al besproken dat het belangrijk is dat het kind zich gerespecteerd en gehoord voelt, zodat het kind een vertrouwensband opbouwt met de gastouder. Er is meer op het emotionele vlak. Het kind word bewust van zijn eigen indentiteit, persoonlijke kenmerken, sekse en leeftijd. Door een positieve levenshouding zal het kind plezier hebben in het eigen lijf, het leven en het spelen met anderen. Het kind zal gaan ondernemen, het ervaren van een eigen smaak van het eten en het kan gaan aangeven wat het wel en niet prettig vind in spel of verzorging. Door op onderzoek uit te gaan en te ondernemen zal het kind door vallen en opstaan niet ontmoedigd worden, het leert zelf de problemen op te lossen. Zij gaan zich vertrouwen op hun eigen kracht en vermogen als eigen persoon en is zich bewust dat het eet met een smaak, geniet van ontwikkelen, spelen en van positieve aandacht van de gastouder. Sterre is aan het fietsen op haar loopfiets. Op het gegeven moment loopt het fietspad iets af en sterre begint te slingeren en ze word bang en onzeker en uiteindelijk valt zij. De gastouder rende met Sterre mee om haar te proberen te corrigeren, maar helaas lukte dit niet. Sterre is gevallen en is heel verdrietig. De gastouder troost haar en verteld haar dat zij het heel goed heeft gedaan en dat vallen er soms bij hoort en dat dat helemaal niet erg is en dat zij best even verdrietig mag zijn. Sterre is troostbaar, maar durft niet meer op de loopfiets. Zij word een stukje getilt door de gastouder en uiteindelijk wilt Sterre zelf weer lopen. Boven op de dijk besluit Sterre het weer te gaan proberen op de loopfiets en doet het ietsje rustiger aan. Sociale ontwikkeling Door contact met andere mensen te hebben onstaan de sociale competenties. Sociale competenties kunnen op verschillende manieren ontstaan. Samen spelen is een vorm hiervan. Je kunt met andere kinderen samen spelen en de wat jongeren kinderen spelen vaker naast elkaar. Samen herkenbare liedjes zingen. Ze imiteren van elkaar, zij kijken wat andere kinderen doen en doen dit na dit kan bij zowel volwassene als bij kinderen het imiteren. Het kan ook in een spel variant dat een kind de andere kinderen uitnodigt om hem of haar te imiteren door gedrag voor te doen. Kinderen kunnen een spel zijn begonnen en andere willen zich daarbij aansluiten, tijdens dit spel kunnen er rollen verdeeld (elkeer beurten geven en nemen) worden, zo leren de kinderen intiatief nemen, volgen, leiding geven en accepteren. Tijdens een spel kan er een conflict ontstaan dan is het goed als de kinderen het conflict oplossen en onderling goed maken. In het samenspel leren kinderen elkaar aan te voelen en rekening te houden met elkaars gevoelens. De kinderen leren om elkaar om hulp vragen, bijvoorbeeld bij het opruimen kunnen zij vragen om het samen op te ruimen. Doordat de kinderen hulp vragen en ontvangen kan het goed samenwerken, zij weten wat zij zelf kunnen en waarbij zij hulp nodig hebben. Het is fijn om het gevoel te Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 8 of 15
hebben dat je ergens bijhoort en ook die verbondenheid voelt met de familie, de groep en de gastouder. Het kind weet wie de gastouder is, weet wat het dagritme is en herkent de andere gastkinderen. Het is blij wanneer de ouders hen komen halen, het kind is trots op de ouders. Kinderen vinden het altijd erg leuk om de gastouder te mogen helpen bij bijvoorbeeld het tafel dekken, helpen opruimen, schoonmaken, de jongeren kinderen helpen te verzorgen etc., daardoor krijgt het het gevoel ergens aan te mogen bijdragen aan het geheel. Kinderen zijn van zichzelf nieuwsgierige wezens zij gaan op onderzoek uit zo ook in de natuur, maar zij moeten nog wel leren hoe om te gaan met dieren en planten. Hoe verzorg je planten en dieren, de gastouder zal de kinderen hierin begeleiden. Door de kinderen te stimuleren om samen activiteiten aan te gaan zullen zij leren met elkaar om te gaan en elkaar te helpen waar nodig. Cognitieve ontwikkeling De cognitieve ontwikkeling is een ander woord voor verstandelijke ontwikkeling. De cognitieve ontwikkeling vindt plaats in de hersenen. Het bestaat uit het waarnemen en verwerken, het denken, bewustzijn, aandacht en concentratie, taal, het verwerken van kennis en het algemene geheugen. Deze ontwikkeling loopt niet bij ieder kind gelijk. Je kunt kinderen tegenkomen die op het ene gebied een sneller ontwikkelingen dan op het andere. Zo kan de spraak achterblijven terwijl het kind jou al goed begrijpt en de gesproken taal ook verwerkt. Ook kan het waarnemen voldoende aanwezig zijn, terwijl het bewustzijn achter blijft. Over het algemeen is het bij het gemiddelde gelijk, kleine afwijkingen worden hierbij geaccepteerd er zullen altijd uitzonderingen zijn. Kinderen zijn van zichzelf onderzoekers, zij willen hun wereld snappen. Denk aan; hun sociale wereld, de gevoelswereld, de natuur en andere dingen. Door hun nieuwe ontdekkingen vergrote zij hun wereld. Hierbij is het belangrijk dat zij emoties kunnen benoemen en begrijpen bij het verzorgen en samenspelen. -
-
-
Het kind moet zich emotioneel kunnen uitdrukken wanneer het boos, verdrietig, blij, moe, pijn heeft, moet plassen, mee wilt doen, niet mee mag doen etc., om te kunnen mee draaien met de groep; Het laat zien waar de behoefte ligt en wat het kind wilt en dat moet mogen en kunnen; Het kent woorden van dieren, planten, dingen, seizoenen en het weer. De kinderen moeten de wereld willen ontdekken doormiddel van de zintuigen; horen, zien, voelen proeven en ruiken; Het kind gaat zoeken naar verbanden tussen gebeurtenissen; oorzaak, gevolg en het leert logisch te gaan denken; Het kind leert doorzettingsvermogen te krijgen als iets niet lukt probeer je het nog een keer, als je iets wilt houd je vast aan je plan; Het kind leert geconcentreerd spelen of dit samen of alleen is, niet laten afleiden aan de omgeving maar bezig zijn met bijvoorbeeld jou toren bouwen; Tijdens het opruimen van speelgoed leren de kinderen ordenen, bij een puzzel maken leren zij meten ( past dit stukje wel of niet), zij leren tellen bij het maken van een ringentoren; Het kind leert bij het knutselen materialen herkennen en gaan zich hier vertrouwd mee maken.
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 9 of 15
Communicatieve ontwikkeling In elke leeftijdsfase hebben kinderen de vaardigheden zichzelf kenbaar te maken. De pasgeboren baby’s maken zich voornamelijk kenbaar door te huilen op ten duur worden dat geluidjes, gebaren, kijken en oogcontact en zo rond het eerste jaar gaat zich dit uiten in taal. Rond het eerste levensjaar van het kind is de taal nog beperkt. Het kind spreekt zijn eigen taal wat in het begin nog niet verstaanbaar is, maar al snel echte woorden gaan worden en uiteindelijk eenvoudige zinnen gaan vormen. Het kind gaat leren hoe het non verbale communicatie kan begrijpen en hoe zij dit zelf kunnen gaan gebruiken. Het kind leert zelf te vertellen wat het wilt, zo kan het iemand een beurt geven of aannemen. Het kan gaan aangeven hoe hij zich voelt of wat het heeft meegemaakt. Dit laatste kan naar aanleiding van een verhaal wat de gastouder verteld uit een boek of zelf verzonnen verhaal. Kinderen moeten gemotiveerd zijn om te leren andere te begrijpen en om zichzelf begrijpelijk te maken. Door samen met de gastouder te kijken naar plaatjes en foto’s leert het kind te kijken en te begrijpen wat de foto’s of plaatjes inhouden. En uiteindelijk op oudere leeftijd gaat het kind de beschreven taal leren en begrijpen. Motorisch-zintuigelijke ontwikkeling Met motoriek word bedoelt dat het kind zijn lichaam in staat stelt het te gebruiken en te bewegen. De motorische ontwikkeling vindt plaats op basis van de ontwikkeling van het zenuwstelsel; hierdoor verdwijnen pasgeborene reflexen, ontwikkelen de zintuigfuncties zich en ontstaat er controle over spierspanning en houding. Jonge kinderen hebben een aangeboren drang om dingen zelf te doen. In het begin van de levensfase is dit in relatie met hun verzorgers, zij leren dan zuigen en zich omdraaien. Op ten duur word dit steeds meer zelfstandig, zij gaan dan; kruipen, zelf eten, zelf drinken uit een beker, los leren lopen, glijden, klimmen, dansen, fietsen enz. Het kind gaat leren om zich te bewegen op muziek en zich ritmisch te bewegen, het kind beleeft plezier in het bewegen en het gaat gevaren onderkennen. Wanneer het kind gaat lopen, loszitten, omdraaien en kopje duikelen leert het om zijn evenwicht te gaan bewaren. Het kind leert zijn zintuigen te gebruiken en hiervan plezier te gaan ondervinden door te; horen, zien, proeven, voelen en ruiken. Tijdens het spelen leert het kind te bouwen en uit te vinden bij bijvoorbeeld het maken van tenten en het bouwen van kastelen met blokken. Bewegen van baby’s bevordert de ontwikkeling en de gezondheid van het kind. Ook het wiegen en zachtjes op en neer bewegen van je baby op de arm is erg positief. Door het lichaampje van een baby voorzichtig te bewegen zal het zich bewust worden van zijn/haar eigen lichaam en leren dat het kan bewegen. Tijdens het aankleden is het goed om de baby even op de buik te leggen zo leert het het hoofdje omhoog te houden, je kunt het kindje omdraaien zodat het leert dat het lichaam kan bewegen en het zijn de eerste stappen naar het zelfstandig omdraaien. Het kindje gaat de spieren trainen in de nek als je het kindje op de buik ligt, het gaat proberen het hoofdje omhoog te houden. Wanneer een kindje sterk genoeg is zal deze willen zitten op schoot en op ten duur zelf het hoofd omhoog kunnen houden. Het kind geeft zelf aan wanneer het wilt zitten, het zal de hoofd aanspannen en zich proberen omhoog te trekken. Wanneer je iets in de hand van de baby zou geven zal het kind zich reflexmatig handelen. Neem bijvoorbeeld een rammelaar, je legt een rammelaar in de hand van het kind, het kind zal de rammelaar pakken en onbewust gaan bewegen. Het kind zal merken dat het geluid maakt wanneer het beweegt met een rammelaar en moedig het Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 10 of 15
kind dan ook aan. Wat je kunt gebruiken aan materialen zijn bijvoorbeeld; een wipstoeltje, rammelaar, muziekmobiel en activity mat. Daag het kind uit door bijvoorbeeld, kiekeboe te spelen, een rammelaar in de handpalm te geven of leg iets bij de voetjes van het kind zodat het gaat trappelen. Je hebt twee soorten motoriek, de grove motoriek en de fijne motoriek. De grove motoriek bestaat uit de bewegingen van de armen, benen en de romp. En hoe het lichaam deze verschillende bewegingen tegelijk kan doen. Het kind leert te klimmen, hinkelen, klauteren, huppelen, rennen en fietsen. De fijne motoriek gaat over de kleine bewegingen van handen en vingers. Het kind leert; een potlood vast te houden met tekenen, het kan iets overpakken van de andere hand, iets tussen duim en wijsvingen oppakken, eten in de mond stoppen met een lepel en drinken uit een “gewone” beker. Het is belangrijk het kind de ruimte en mogelijkheid te geven tot ontwikkelen op motorisch gebied. De grove motoriek kun je stimuleren door het kind mee te nemen naar de speeltuin, zodat het kan gaan klimmen, glijden klauteren en op de wip, een fiets aan te bieden om de evenwicht te bewaren, te laten dansen op muziek en spelletjes te spelen met een bal (overgooien of overtrappen). De fijne motoriek kun je stimuleren door met het kind te gaan knutselen, het kind zelf te laten eten en drinken, het kind zelf een puzzel te laten maken, te laten kralen rijgen, hamertje tik te doen, het kind uit te nodigen dat het zelf gaat zingen, te laten bellen blazen en wat ook nog een goede is voor de mond motoriek is door het kind te laten drinken uit een rietje. Creatieve ontwikkeling Kinderen zijn heel fantasierijk en dat zie je vaak terug in de creativiteit van de kinderen bij het knutselen. De gastouder kan de creativiteit stimuleren door dans en beweging, zingen en muziek maken, tekenen, verven, beeldende uitingen, bouwen en constructies maken van grote en kleine materialen aan te bieden. Jongen kinderen zijn heel vrij in het uiten van de creativiteiten en het maakt ze niet uit wat andere ervan vinden, naarmate de kinderen ouder worden gaat dit wel meespelen en kan dit de creativiteit gaan beinvloeden. Ze zijn zich meer bewust van zichzelf bezig of andere mensen hun product wel mooi vind, terwijl een klein kind zich niet bewust is of iets mooi of goed is. Gastouderbureau KidsCare staat voor; alles is mooi wat een kind heeft gemaakt en er word niets gecorrigeerd, want iedereen heeft zijn eigen talent. Ook al zie je er als gastouder niets in, ga dan met het kind samen kijken naar het product en laat het kind uitleggen wat voor moois het heeft gemaakt. Zo kan het kind vol trots vertellen wat het product inhoudt. Seksuele ontwikkeling Het leren kennen van je lichaam is een onderdeel van de seksuele ontwikkeling. Mensen zijn over dit onderwerp vaak wat terughoudend en onzeker, wat helemaal niet nodig is. Een kind moet zich ook op dit gebied ontwikkelen. Kinderen ontwikkelen zich op dit gebied onbewust spelenderwijs en zullen vragen stellen uit nieuwsgierigheid. Maak kinderen ervan bewust dat je niet zomaar aan iemand zit denk aan; borsten, billen, maar ook de rest van het lichaam maakt hier onderdeel van uit. Bij papa of mama is het fijn om geknuffelt te worden, maar een gastouder vraagt of het kind een knuffel wilt of merkt op dat het kind een knuffel nodig heeft. Bij kleine kinderen is het bijna normaal om aan elkaar te zitten, ze houden elkaars hand vast, aaien elkaar over de bol of geven elkaar uit het niets een knuffel. Baby’s ontdekken het Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 11 of 15
lichaam doormiddel van knuffels en babymassages, zij ontdekken de handen en voeten door erop te sabbelen naarmate zij ouder worden ontdekken zij de rest van het lichaam. Het beleeft hier geen plezier aan het is pure nieuwsgierigheid naar het lichaam. Peuters spelen de hele dag door en zijn heel nieuwsgierig. Het is dan ook begrijpelijk dat hun nieuwsgierigheid naar hun lichaampje en dat van anderen in hun spel naar voren komt. Vooral ook omdat kinderen op deze leeftijd echt geïnteresseerd raken in andere kinderen. Er wordt doktertje gespeeld of vader en moedertje. De kinderen kennen geen schaamte en raken elkaar aan, het mag een knuffel zijn, een aai over de bol of tijdens het doktertje spelen luisteren naar de blote buik (net als een echte dokter doet). De gastouder zal zichzelf moeten afvragen waar ze de grens legt en wat je wel en niet goed vind met in het achterhoofd dat het belangrijk is dat het kind het gevoel heeft open te kunnen zijn in de spelletjes. Praat ook met de ouder, zodat je op één lijn ligt met de ouder. Leer het kind dat het spelen op deze manier wel mag, maar dat er wel regels zijn zoals; alleen wanneer beide kindjes het willen, stoppen wanneer een kindje nee zegt, geen pijn doen en niets ergens instoppen. Ook is het belangrijk dat de kinderen ongeveer even oud zijn en enigszins gelijkwaardig. Het ene kind moet niet de baas kunnen spelen over het andere kind. En realiseer je als gastouder steeds dat het vooral nieuwsgierigheid is en niets te maken heeft met wat een volwassenen ervaart op het gebied van seksualiteit.Ten alle tijde staat respect voor en naar elkaar bovenop, respecteer wanneer de ander wilt dat je stopt of iets niet wilt.
2.4 Overdracht van normen en waarden aan het kind Onze normen en waarden worden ook wel onze cultuur genoemd. Ieder mens heeft bepaalde eigen normen en waarden. Bijvoorbeeld over godsdienst, hoe om te gaan met conflicten en vriendschappen, respect voor elkaar en elkaars spullen, het taalgebruik en het nemen van en dragen van verantwoordelijkheid. Het is voor de gastouder en vraagouder goed om hierin op elkaar afgestemd te zijn. Er zijn verschillende manieren om waarden en normen te stimuleren. Leg bij het overdragen van normen en waarde meer de nadruk op het verhelderen en ontwikkelen. Het kind komt in aanraking met verschillende groepen mensen die hun eigen normen en waarden hebben, het is daarom best lastig om te bepalen voor een kind welke normen en waarden nou juist zijn. Bij de overdracht van normen en waarden prent je dingen in bij het kind terwijl je bij het verhelderen en ontwikkelen het kinder bewust maakt van zijn handelen door erop te reflecteren. Het is aan de gastouder om de aanwezige normen en waarden te verhelderen, dat kunnen de normen en waarden van het kind zelf zijn, maar ook van de groep en of samenleving. De gastouder maakt hierbij gebruik van de alledaagse situaties. Bij de gastouder zullen andere regels zijn dan bij de vraagouder thuis denk aan religie of andere culturen. Het is daarom als gastouder belangrijk dat je je hiervan bewust bent en uitlegt aan het kind dat niet iedereen hetzelfde is. Wanneer een kind ongewenst gedrag vertoont stel je grenzen en wanneer het kind goed gedrag vertoont complimenteer je het kind en zou je het eventueel kunnen belonen. Het is ten alle tijden belangrijk om je als gastouder zelf ook aan de regels te houden. Voorbeeld: Sterre van 3 jaar is aan het oefenen om ’s nachts zindelijk te worden. De ouders van Sterre hebben afgesproken met Sterre dat wanneer zij droog is in de ochtend zij dan een sticker mag uitzoeken en in haar stickerboek mag plakken. Het gaat een paar weken heel goed, maar daarna een weekje wat minder goed. De ouders van Sterre leggen haar uit dat zij nu Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 12 of 15
geen sticker mag plakken in haar boek, zij zal eerst weer droog moeten zijn ’s ochtends. Sterre is gemotiveerd en blijft weer weken droog. Haar stickeralbum is vol en de ouders belonen haar door haar een prinsessenjurk te geven. Sterre blij en de ouders van Sterre blij.
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 13 of 15
3. Bronvermelding boek: Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar
Internetbron: - Bron: http://www.ondernemersplein.nl/regel/gastouders/ - Regeling kwaliteit kinderopvang & peuterspeelzalen, 2012, paragraaf 3,artikel13. http://wetten.overheid.nl/BWBR0031613/geldigheidsdatum_22-06-2015#Paragraaf3_Artikel14 - Regeling kwaliteit kinderopvang & peuterspeelzalen, 2012, paragraaf 3,artikel14. http://wetten.overheid.nl/BWBR0031613/geldigheidsdatum_22-06-2015#Paragraaf3_Artikel14 - http://www.opvoedadvies.nl/voorlichting.htm - https://www.ncj.nl/jgz-kennisportal/themas/knooppunt/?dossid=29 - http://yonki.nl/nieuws/4856/de-motoriek-van-je-peuter-stimuleren - http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/kinderen/4602-stimuleer-je-babys-ontwikkeling-0-2maand.html
Pedagogisch beleidsplan GOB KidsCare Versie juni 2015
Pagina 14 of 15