PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

The following full text is a publisher's version.

For additional information about this publication click this link. http://repository.ubn.ru.nl/handle/2066/127528

Please be advised that this information was generated on 2016-01-06 and may be subject to change.

opinie

Tekst: Michelle Schut en Eva van Baarle1

Dansjongens in de een artikel over de praktijk van bacha bazi Een deel van de naar Afghanistan uitgezonden Nederlandse militairen kwamen terug met verhalen over dansjongens, bloemenjongetjes, schandknaapjes of chai

boys (theejongens); opgemaakte jongens die het hulpje zijn van onder andere politie- en legercommandanten en die meer ‘klusjes’ doen dan thee inschenken (in het Perzisch bacha bazi, letterlijk: jongensspelen). Deze jongens moeten ook seksuele diensten verrichten. In dit artikel willen wij licht werpen op bacha bazi. We bespreken de culturele achtergrond van bacha bazi, de Afghaanse wetgeving en de visie van een aantal werknemers van de Afghan National Security Forces op deze praktijk. Daarna beschrijven we hoe Nederlandse militairen werden voorbereid op mogelijke confrontatie met het fenomeen en vragen we aandacht voor de morele dilemma’s die bacha bazi opleverde in de militaire praktijk.

‘We verbleven in het interconti hotel (Hotel Intercontinental in Kabul), vlak daaronder stonden allemaal tenten van de politie die de shura’s (overleg) beveiligden waar verschillende stamhoofden bijeenkwamen. We zagen dat er jonge jongetjes aanwezig waren, waarbij we eerder door de politie zelf bevestigd hadden gekregen dat ze het ook met deze jongentjes deden. ’s Avonds hoorden wij geschreeuw uit de tenten. Het was mij wel heel duidelijk dat het die jongetjes waren die misbruikt werden. Je hoort als het ware de pijn.’ (Nederlandse majoor)

32 | Carré 1 | 2014

Om de schrijnende situatie van dansjongens in Afghanistan wereldwijd aan het licht te brengen kwam FRONTLINE in 2010 met de documentaire The Dancing Boys of Afghanistan.2 De Afghaanse journalist Najibullah Quraishi brengt het leven van deze, vaak arme, jonge entertainers, in dienst van welgestelde en invloedrijke Afghanen, in beeld. De jongens worden opgemaakt als vrouwen en voeren in vrouwenkleren een dans op. Het is echter niet zo onschuldig als het lijkt: de jongens gaan met de hoogste bieder mee naar huis. Dit gebruik waarbij een volwassen man een seksuele relatie heeft met een jongen voor zijn pubertijd (bacha beeresh, jongens zonder baard) wordt bacha bazi (jongensspelen) genoemd. De jongen wordt opgenomen in de sociale/familie kring van de man en krijgt soms een speciale (financiele) vergoeding voor zijn familie. Voor de invloedrijke mannen is de jongen een statussymbool en sekspartner. Naar aanleiding van de documentaire The Dancing Boys of Afghanistan kwamen er reacties vanuit de hele wereld. Het was echter niet de eerste keer dat er door de Westerse media aandacht werd besteed aan deze praktijk.3 In 2009 bracht de voormalige Canadese korporaal Travis Schouten de gewelddadige verkrachting van een Afghaans jongetje in 2006 door Afghaans veiligheidspersoneel (Afghan National Se-

curity Forces) op een Canadese compound net buiten Kandahar, in het nieuws.4 Schouten wilde bekendheid geven aan dit voorval, met name omdat in zijn ogen de Canadese krijgsmacht het stil hield en ook de NAVO deed alsof haar neus bloedde. Bovendien wilde hij dat er duidelijke richtlijnen kwamen over hoe militairen ter plekke dienen te handelen en aan wie zij dat moeten rapporteren, mochten ze getuige zijn van het seksueel misbruik.5 Hij is niet de enige die zijn bezorgdheid uit. Ook Nederlandse militairen die uitgezonden zijn geweest naar Afghanistan vertellen soortgelijke verhalen. Hoewel er inmiddels een aantal artikelen en documentaires verschenen zijn die de praktijk van bacha bazi beschrijven, wordt er weinig aandacht besteed aan de wijze waarop militairen die in dit gebied opereren hiermee om zouden moeten gaan. In dit artikel ligt de focus op de vraag hoe Nederlandse militairen voorbereid worden op dergelijke situaties. Allereerst geeft dit artikel meer achtergrondinformatie over bacha bazi in Afghanistan. Vervolgens wordt de Afghaanse wetgeving en de visie van een aantal medewerkers van de Afghan National Security Forces beschreven. Daarnaast bespreken we hoe Nederlandse militairen worden voorbereid op mogelijke confrontatie met bacha bazi. Tenslotte bespreken we wat de Nederlandse militairen die wij in het kader van dit onderzoek gesproken hebben doen als zij met bacha bazi geconfronteerd worden en geven we aanbevelingen voor volgende missies.

Methode

In het kader van een onderzoek over cultureel en moreel kritische situaties tijdens militaire uitzendingen zijn er 29 semigestructureerde interviews gehouden met Nederlandse militairen. In deze interviews kwamen een aantal vaststaande onderwerpen aan de orde, zoals de achtergrond van de respondent, uitzendervaringen en opwerktrajecten. Er werden vragen gesteld als ‘Bent u tijdens uw uitzending geconfronteerd geweest met gedrag van de

schijnwerpers

lokale bevolking dat botste met uw waarden?’. Hoewel er niet expliciet naar het fenomeen bacha bazi gevraagd werd, werd dit fenomeen wel door 14 respondenten genoemd als cultureel en moreel kritische situatie waarmee zij geconfronteerd werden tijdens hun uitzendingen. In de lessen dilemmatraining en morele oordeelsvorming tijdens de Verdiepingscursus Militaire Ethiek (VME) en tijdens de ethieklessen in de Middelbare Defensie Vorming (MDV) wordt aan Nederlandse militairen gevraagd een moreel dilemma waar zij in de militaire praktijk tegenaan lopen te benoemen. Veel cursisten noemden bacha bazi als voorbeeld van een moreel dilemma. Naar aanleiding van deze ervaringen zijn vijf aanvullende diepte interviews gehouden met Nederlandse militairen die de afgelopen jaren geopereerd hebben in Afghanistan en die specifiek ingingen op hun eigen ervaringen met bacha bazi. Ook zijn er 16 interviews gehouden

met Nederlandse Politie Trainers (zowel marechaussee, in de rang van wachtmeester, tot adjudant, als met mariniers, in de rang van marinier 1 tot majoor) in Kunduz. Bovendien zijn er tijdens een NAVO-certificeringstraining in St. Astier zes interviews gehouden met medewerkers van de Afghan National Security Forces, werkende op het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Afghanistan, of bij de verschillende politiediensten zoals de Afghan National Civil Police, in de rang van kapitein tot kolonel, in Kabul en omgeving. Daarnaast zijn politieposten in de omgeving van Kunduz-stad bezocht, waar twee groepsgesprekken gehouden zijn met elf mannen (verschillende rangen, leeftijden en etniciteiten) van de Afghan Uniformed Police die op dat moment door de Nederlanders getraind werden. Tot slot is er een interview gehouden met een Afghaans humanitair hulpverlener, die werkzaam is in zowel Engeland als Afghanistan.

Cultuur en moreel kritische situaties en morele dilemma’s

Nederlandse militairen zijn op missie geweest in Afghanistan, een totaal andere omgeving, waar andere normen en waarden gelden. In de ogen van Nederlandse militairen zijn seksuele contacten met kinderen volstrekt onacceptabel. Nederlandse militairen ervaren deze praktijk als een cultureel en moreel kritische situatie. Dit zijn situaties waarin gedrag van de lokale bevolking in een uitzendgebied (een andere cultuur) ervaren wordt door de Nederlandse militair als conflicterend met hun persoonlijke morele waarden.6 Uit interviews met Nederlandse militairen komen verschillende moreel en cultureel kritische situaties naar voren. Voorbeelden hiervan zijn de omgang met vrouwen, corruptie en de behandeling van gevangenen. In dit artikel ligt de focus op bacha bazi. Wij definiëren morele dilemma’s als situaties waarin er een conflict bestaat tussen

33

twee morele waarden die niet tegelijk gerespecteerd kunnen worden.7 Kunnen omgaan met morele kwesties vereist morele competentie.8 Bij morele competentie gaat het erom dat mensen weten wat er van hen verwacht wordt en dat ze daarnaar willen handelen. Zes elementen zijn van belang als het gaat om morele competentie. In de eerste plaats; het bewust worden van de eigen waarden en de waarden van de situatie. Pas als je in staat bent om in een bepaalde situatie te herkennen welke waarden er op het spel staan, overtreden of geschonden dreigen te worden kun je 2) ook de morele dimensie van een situatie herkennen. Vervolgens gaat het erom 3) een oordeel te geven over de kwestie en 4) over dit oordeel te kunnen communiceren. Belangrijk is dat je bereid bent om 5) te handelen naar dit oordeel en tenslotte 6) daar verantwoording over af wilt en kunt leggen naar jezelf en naar anderen.9 Hoewel een aantal militairen ervaart dat er waarden botsen, hebben zij niet duidelijk voor ogen hoe te handelen. De lichamelijke integriteit, of zelfs het leven van het jongetje, wordt geschonden en dat botst met hun persoonlijke waarden. Militairen moeten echter ook aan de missie denken en bovendien de relaties met lokale machthebbers goed houden. Er wordt door de respondenten aangegeven dat chai boys nu eenmaal onderdeel zijn van de Afghaanse cultuur, waarbij dat wordt gebruikt als argument om niet in te grijpen. Dit is een duidelijk cultuur en ethisch relativistisch standpunt, waarbij gesteld wordt dat verschillende culturen nu eenmaal verschillende normen en waarden hebben en dat het een imperialistische gedachte zou zijn om te stellen dat Afghanen zich moeten confirmeren aan onze (Westerse) normen en waarden. Los van het feit dat het maar de vraag is of het concept van ethisch relativisme een goed uitgangspunt is10, blijft het de vraag of bacha bazi echt onderdeel is van de Afghaanse cultuur en of de praktijk ook echt geaccepteerd is onder een breder publiek (en niet enkel door een aantal (mannelijke) machthebbers).11

Bacha Bazi

In Afghanistan worden jongetjes gekidnapt, meegenomen als wees of verkocht door hun ouders voor entertainment en seks. De bacha baz is een volwassen en welgestelde man, zoals een zakenman of commandant, die een jongetje in huis neemt waartoe hij zich aangetrokken voelt. De jongens werken als hulpje, bijvoorbeeld in de winkel van de bacha baz, die door de schoonheid van de jongen extra klandizie heeft. Tevens worden jongens opgedragen

34 | Carré 1 | 2014

zich te schminken, te verkleden in vrouwenkleding en te dansen op festiviteiten. Soms worden ze ‘uitgeleend’ aan andere machtige mannen voor seksuele diensten.12 De jongens, die soms niet ouder zijn dan 11 jaar, worden uitgekozen op hun lengte en schoonheid. Hoe aantrekkelijker de jongen, hoe meer aanzien deze geeft voor zijn bacha baz. Het jongetje is voor hem een statussymbool. Ook voor de jongen geldt dat als zij goede performers zijn, zij gerespecteerd worden en later kans hebben zelf les te geven aan dansjongens, goed te verdienen en in sommige gevallen zelf bacha baz te worden. Het is een vicieuze cirkel13. Het toekomstperspectief voor de meeste van deze jongens is minder rooskleurig dan de hiervoor geschetste toekomst, want zonder educatie, geld en met een enorm stigma is het moeilijk te voorzien in een bestaan.14 Vanuit de literatuur bestaan er verschillende visies over wat verklaringen voor bacha bazi zijn. Enerzijds wordt bacha bazi gezien als een traditioneel en cultuur gebonden gebruik.15 Daarnaast wordt het cultureel genoemd omdat de jongens een gedeelde waarde wordt gegeven, namelijk hun schoonheid en het plezier dat zij kunnen bezorgen.16 Er bestaan verschillende culturele uitingen van de schoonheid van jongens in gedichten, liederen en teksten die bewijzen dat het een eeuwenoud gebruik is, dat van de middeleeuwen dateert.17 Anderzijds is er het verschil dat wordt gemaakt in de Afghaanse cultuur tussen de privé en de publieke sfeer: publieke uiting van affectie tussen mannen en vrouwen wordt niet toegestaan, terwijl dit tussen mannen openlijk getoond wordt. De beperkte sociale interactie tussen de seksen, zou gerelateerd zijn aan het culturele gebruik waar de ongereptheid van meisjes en vrouwen koortsachtig beschermd wordt.18 Sociale en publieke plaatsen zijn met name mannenplekken.19 De culturele moeilijkheid voor Afghaanse mannen om sociale relaties met vrouwen te hebben zou volgens sommige rapporten een van de verklaringen kunnen zijn voor het bestaan van bacha bazi.20 Het idee dat bacha bazi vaker voorkomt dan seksueel contact met meisjes zou ook kunnen komen doordat jongens zichtbaarder zijn in het publieke leven, net als het intieme contact tussen mannen.21 Het Westerse gendersysteem van man en vrouw, hetero en homoseksualiteit, is niet toepasbaar in Afghanistan. Bacha bazi wordt in Afghanistan geen homoseksualiteit genoemd. Homoseksualiteit is seks tussen mannen, maar deze jongens zijn nog

geen mannen. Naast het leeftijdsverschil is er ook sprake van machtsongelijkheid. Deze jongens hebben een gefeminiseerde rol in hun gehele optreden en voorkomen.22 Juist omdat het Westerse gendersysteem niet toepasbaar is in Afghanistan en termen als pederastie en pedofilie dus ook niet, zullen wij het hebben over bacha bazi, letterlijk jongensspelen.23 Verder wordt de Afghaanse roerige geschiedenis genoemd als reden dat veel jongens kwetsbaar zijn voor seksueel misbruik. Veel gezinnen zijn ontwricht, de moeder of een kind staat aan het hoofd van het gezin en er zijn een groot aantal weeskinderen. Al met al is de bescherming van de familie verminderd en zijn grote aantallen jongens werkzoekend of migranten.24 De exacte aantallen zijn onbekend, maar veel mannen in Afghanistan zouden betrokken zijn bij bacha bazi.25 In 1978 was, volgens Ingeborg Baldauf26, ongeveer één derde van de mannelijke Oezbeekse populatie in noordelijk Afghanistan, als bacha of als bacha baz erbij betrokken. Zouden we nu kunnen stellen dat bacha bazi onderdeel is van de Afghaanse cultuur? Het is duidelijk dat het voorkomt maar is het ook een sociale norm? Volgens Khan is het in sommige delen wel degelijk een sociale norm: ‘ (…) sexual exploitation and/or abuse of adolescent males by older men (…) can, in some parts of the country, be considered a social norm within certain segments of Afghanistan society, particularly among certain populations’.27 Er zijn ook signalen dat het niet door iedereen gezien wordt als sociale norm. Zo zijn er moderne Afghaanse liederen waaruit expliciet blijkt dat men er van walgt. De tekst van het lied ‘Bacha bazi’ van Suhell en Umaira Sadiqzadah laat dit duidelijk zien: ‘Enough with this boy play, Our country’s name has gone bad, You have taken the boys respect and honour away, With this nasty act you are not getting anywhere’-.28 Dit soort tegengeluiden laten zien dat het nog maar de vraag is of bacha bazi in Afghanistan als algehele sociale norm beschouwd wordt. Jongensspelen beperken zich niet tot Afghanistan, maar komen ook voor in andere landen in Zuid Azië, zoals in delen van Pakistan29, India en Bangladesh.30 Ook beperken jongensspelen zich niet tot Azië, het is zeer lange tijd zelfs geïnstitutionaliseerd geweest in de Griekse Oudheid (met name in Athene en Thebe).31 Hoewel er ook kritiek was, bleef jongens spelen duizenden jaren toch vrij gangbaar. Pas met

de opkomst van het Christendom, en de sterke kritiek van apostel Paul tegen homoseksualiteit en pederastie, lijkt het dat er een maatschappelijke omslag tot stand kwam.32 Hoe er naar jongensspelen gekeken wordt blijkt deels afhankelijk van de tijdsgeest, ook in Nederland. In de jaren ‘60 en met name in de jaren ‘70 van de vorige eeuw leek men toleranter in de discussie over pedofilie. Sinds de jaren ‘90 is er veel aandacht in de media geweest over seksueel contact met kinderen: denk aan de zaak Robbert M (2010: grootschalig kindermisbruik op een kinderdagverblijf in Amsterdam); het misbruik binnen de katholieke kerk en misbruik binnen de jeugdzorg (2012: commissie Samson).

Afghaans recht

Het Afghaanse recht en de wetgeving met betrekking tot seksueel contact en uitbuiting van kinderen is complex. Het land kent verschillende en elkaar overlappende vormen van recht, namelijk het gewoonterecht, het Islamitische recht en het nationale recht van Afghanistan. Er is geen regelgeving waarin bacha bazi expliciet genoemd wordt, maar er zijn wel regels met betrekking tot anale seks, pederastie, seksueel misbruik en uitbuiting van kinderen. Het traditionele gewoonterecht en de Islamitische wetgeving (op basis van de Sharia) worden het meest gebruikt.33 De meeste formele overheidsinstanties bevinden zich nog steeds met name in de urbane gebieden en provinciale administratie centra, vandaar dat de invloed van het gewoonte recht tegenwoordig nog duidelijk merkbaar is.34 Het gewoonterecht is gebaseerd op een gedeelde culturele en ethische code dat gebruikt wordt om geschillen op te lossen en sancties op te leggen aan overtreders van normen die belangrijk zijn in de Afghaanse cultuur. Seksuele misdraging en verkrachting tasten de familie eer aan, iets waaraan veel waarde wordt gehecht in de Afghaanse cultuur. Vandaar dat daders volgens het gewoonterecht ernstig gestraft kunnen worden.35 Eerwraak of moordwraak wordt in sommige gevallen gelegitimeerd.36 Het gewoonterecht kan per gebied en etnische groep verschillen.37 Sharia is de wettelijke interpretatie van de Koran en de Sunna.38 In de Koran staat niet specifiek beschreven wat de straf is voor homoseksueel handelen of het misbruiken van kinderen, wel staat er dat mannen die lust uitoefenen op andere mannen immoreel zijn.39 Volgens de Sharia mag seks buiten het hetero huwelijk nooit en kunnen diegene die betrokken zijn bij

anale seks bestraft worden, zelfs met de doodstraf. De wetten van de Afghaanse staat zijn in overeenstemming met de islamitische regelgeving; ‘No law shall contravene the tenets and provisions of the holy religion of Islam in Afghanistan’.40 In de Afghaanse staatswetten zijn verschillende wetten toepasbaar op het seksuele misbruik en uitbuiting van jongens. Allereerst verschilt de leeftijd van volwassenheid en beroepsleeftijden per wet.41 Interessant is dat er in de wetgeving staat dat niemand, en zeker geen kind, gedwongen mag worden te werken.42 Vanuit de Afghaanse Constitutie is de staat verplicht de menswaardigheid te behouden en de mensenrechten43 en familie, als belangrijkste pilaar van de samenleving, en vooral het kind, te beschermen, als ook gerelateerde tradities die tegenstrijdig zijn aan de principes van de heilige religie Islam te elimineren.44 Dit komt naar voren in de wetgeving en het beleid dat Afghanistan toepast om kinderen te beschermen. Zo heeft Afghanistan het National Plan of Action against Child Trafficking (2004) en National Strategy for Children at Risk (2008) aangenomen en internationale verdragen ondertekend die de rechten van de mens, en meer specifiek van het kind, beschermen.45 Er is in Afghanistan een wet met betrekking tot het plegen van pederastie. In die wet staat: Iemand die pederastie pleegt krijgt een lange gevangenisstraf, die nog hoger uitvalt als diegene een tutor of andere autoriteit is en het plaatsvindt met iemand van onder de 18.46 In dezelfde wet wordt echter geen beschrijving gegeven van wat onder pederastie valt. Hoewel er in de Afghaanse wetgeving niet specifiek gesproken wordt over bacha bazi, wordt er wel aangegeven dat kindermisbruik en pederastie strafbaar zijn. Ondanks al deze wetten en verdragen worden er in Afghanistan elk jaar zo’n 1500 incidenten gerapporteerd van kinderen die seksueel misbruikt worden. Vele daders worden echter niet bestraft omdat zij vaak machtig en invloedrijk zijn.47 Daarnaast riskeert ook de bacha beeresh een straf.48 Ondanks dat de jongens vaak duidelijk slachtoffer zijn van seksueel misbruik en exploitatie door volwassenen laten de resultaten van een onderzoek49 onder 247 kinderen in jeugd rehabilitatiecentrums in 2007 zien dat 12 procent van de jongens werd beschuldigd van overspel of sodomie.

De visie van een aantal ANSF medewerkers

De meningen zijn verdeeld over wat pre-

cies de verklaring zou zijn voor bacha bazi en in hoeverre dit gebruik een gedeelde cultuur is binnen Afghanistan. Het is in elk geval niet voor alle Afghanen een sociale norm. Dit komt overeen met de juridische richtlijnen waarin anale seks en pederastie veroordeeld worden. Het is vervolgens interessant om weer te geven wat de Afghanen die wij geïnterviewd hebben wiens taak het is om te zorgen dat dit rechtssysteem gehandhaafd wordt over het fenomeen te vertellen hebben, wat in de antropologie bekend is als de emic vision50. Alle Afghaanse veiligheidsambtenaren die geïnterviewd zijn, kennen het begrip bacha bazi en hoewel de meesten gelijk aangeven hier nooit iets mee te maken hebben gehad, kunnen zij wel beschrijven wat het is. Hun beschrijving komt overeen met wat uit de literatuur naar voren komt en is beschreven in de bovenstaande paragraaf over Bacha bazi. De meeste respondenten zeggen dat het een immoreel gebruik is. Bijna iedereen geeft aan dat het tegen de Islam is en de meesten zijn zich ook bewust van het feit dat het tegen de Islamitische wet en Afghaanse wetgeving is. Eén respondent is nog stelliger en feller in zijn reactie op dit gebruik van mensen die hij beschrijft als ‘bad people, who act like beasts’. Een belangrijke opmerking hier is dat zij deze antwoorden gaven vanuit hun functie als veiligheidsambtenaar tegenover een Nederlandse, vrouwelijke, onderzoeker en het een mogelijkheid is dat zij politiek correcte antwoorden gaven. Desondanks spreken niet alleen de dienaren van de wet zich uit over dit immorele gebruik, zoals we eerder aangaven blijkt ook uit moderne liederen de afkeer van dit gebruik. Als er gevraagd wordt aan de veiligheidsambtenaren wat voor mensen volgens hen mee doen aan deze praktijk, spreken zij over machtige mannen met geld; de Mujahideen, politie- en legercommandanten en Oezbeken. Dit is natuurlijk sterk generaliserend en lijkt op een vooroordeel niet iedere Oezbeek is immers machtig en heeft geld. Het geeft wel aan dat het fenomeen bacha bazi met status en macht te maken heeft. De veiligheidsambtenaren geven aan dat het vooral in gebieden voorkomt waar de Taliban en ook de politie geen macht heeft. Dit lijkt tegenstrijdig met het voorgaande waarin de veiligheidsambtenaren aangeven dat het vooral machtige mannen zijn die zich bezondigen aan bacha bazi. Echter, het is duidelijk dat het grote probleem is dat er te weinig politie is en meer algemeen dat het rechtssysteem niet goed werkt. Een tolk en een oudere politieagent

35

vertellen een soortgelijk verhaal over een man die is opgepakt wegens bacha bazi. Deze man wordt gevangen gezet, maar loopt vrijwel direct weer vrij rond, omdat hij zichzelf vrij koopt. Dit wordt benoemd als ‘the weakness of the government’. Ondanks dat alle Afghaanse respondenten bekend zijn met bacha bazi en bereid zijn om hier over te spreken, geven zij aan dat het een publiek geheim is waar weinig over gesproken wordt en waar geen educatie over gegeven wordt. Dat het een taboe is, blijkt ook uit de reactie van de Afghan Uniformed Police in Kunduz op het antwoord van een jonge politieagent dat hij een keer toeschouwer is geweest op een dansfeest, waar verklede jongens dansten, op het platteland en dat hij het goed vond. De rest van de groep waarmee het gesprek gehouden werd, reageert meteen met ‘nee, het is niet goed’ en vervolgens wordt er snel overheen gepraat. Een ander interessant punt is hoe Nederlandse militairen die geconfronteerd wor-

den met bacha bazi volgens de Afghaanse veiligheidstroepen zouden moeten reageren. Een Afghaanse humanitair hulpverlener is daar heel duidelijk in, volgens hem moet een militair in alle situaties tijdens de uitzending de eigen grenzen bewaken. Hij zegt dat militairen respect moeten hebben voor de Afghaanse cultuur en bevolking met hun waarden, maar hun eigen waarden niet moeten vergeten en dat zij daarnaar moeten blijven handelen. Verder geeft hij aan dat het verboden is bij de wet en de islam en dat er iets aan gedaan moet worden, maar volgens deze hulpverlener en ook de Afghaanse agenten die wij gesproken hebben, is het dus niet aan de Nederlandse militair om in te grijpen en te interveniëren in het lokale sociale waardesysteem. Ook al is de Nederlandse militair getuige, dan nog mogen zij niet direct handelen, maar moeten het rapporteren, bellen met het noodnummer, of de lokale politie inlichten en hen ondersteunen in de actie, aldus de Afghaanse respondenten.

Eindnoten

docenten. (Radboud Universiteit Nijmegen, proef-

1 Michelle Schut is promovenda op het Centrum

schrift, 2010)

voor Internationaal Conflict - Analyse & Manage-

7 D. Statman, Moral dilemmas, value inquiry

De reacties van de veiligheidsambtenaren die we gesproken hebben, leren ons dat ondanks de wettelijke en religieuze verboden op bacha bazi, het een bekend gebruik is in Afghanistan, ook in Kunduz waar Nederlandse militairen werkzaam waren. Hoewel het strafrechtelijke en de justitiële ketens van Afghanistan nog in opbouw zijn, is het volgens deze Afghaanse veiligheidsambtenaren, niet de bedoeling dat Nederlandse militairen deze taken overnemen. In het volgende nummer van Carre verschijnt het tweede deel van dit artikel waarin we de Nederlandse richtlijnen ten aanzien van bacha bazi beschrijven en we bespreken hoe Nederlandse militairen reageren wanneer zij geconfronteerd worden met dit fenomeen.

11 T. Verheggen en P. Voestermans, ‘Van verloskamer tot strafbank: over het heilloze germarchandeer met ‘cultuur’.’ In: De Psycholoog (2007)

ment, Radboud Universiteit Nijmegen en de

(Amsterdam, book series nr 32, Amsterdam, 1995).

600.

Nederlandse Defensie Academie. Eva van Baarle

Th.A. van Baarda en D.E.M. Verweij, ‘Military

D, Whethem, ‘The Challenge of Ethical Relati-

is universitair docent Ethiek en Filosofie op de

Ethics: Its Nature and Pedagogy’ in Th.A. Baarda

vism in Coalition Operations’ in: Journal of Mili-

Nederlandse Defensie Academie.

and D.E.M. Verweij Military Ethics: The Dutch

2 http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/dancingboys/ (bezocht op 7-3-2013) 3 Ook in het boek The Kite Runner (2003) van Kha-

Approach, a Practical Guide (Leiden, Martinus Nijhoff Publishers, 2006) 2. 8 E. Karssing, Morele Competentie in Organisaties

tary Ethics 7 (2008) (4) 302 - 316. 12 J.L. Leatherman, Sexual Violence and Armed Conflict (Cambridge, Polity Press, 2011). J. Frederick, Sexual Abuse and Exploitation of

led Hosseini komt het thema bacha bazi aan de

(Assen, van Gorcum, 2012) 39.

Boys in South Asia: A Review of Research Fin-

orde. De hoofdpersoon, Amir, gaat op zoek naar

E.M. Wortel en J. Bosch ‘Strengthening Moral

dings, Legislation, Policy and Programme Respon-

Sohrab, de zoon van zijn beste vriend die meege-

Competence: A ‘Train The Trainer’ Course on Mili-

ses (UNICEF Innocenti Research Centre, 2010).

nomen is door de Taliban. Amir treft Sohrab aan

tary Ethics, in Journal of Military Ethics, Vol. 10,

S. Khan, Rapid assessment of male vulnerabilities

in het huis van een militair waar hij gedwongen

(2011) (1) 17-35.

to HIV and sexual exploitation in Afghanistan

wordt om in vrouwenkleren te dansen. Nadat Amir

9 D.E.M. Verweij, ‘Het belang van Militaire Ethiek

(NAZ Foundation International, 2009).

Sohrab gered heeft uit de handen van de Taliban,

voor de Krijgsmacht’ in: Carré 7/8 (2005) 8.

S. Khan, Everybody knows, but nobody knows:

zegt Amir: “I’m so dirty and full of sin. The bad

E.M. Wortel en J. Bosch, ‘Strengthening Moral

Desks review of current literature on HIV and

man and the other two did things to me” K. Hos-

Competence: A ‘Train the Trainer’ Course on Mili-

male-male sexualities, behaviours and sexual

seini, The Kite Runner, (London, Bloomsbury,

tary Ethics’ in: Journal of Military Ethics 10 (2011)

exploitation in Afghanistan (NAZ Foundation

2003)

(1) 17-35.

International, 2008).

4 D. Pugliese, ‘Former Soldier still fights to protect

10 Nadelen van ethisch relativisme zijn bijvoorbeeld

Afghan boys from abuse’ in Ottowa Citizen (21-

1) je kunt culturen nooit bekritiseren (ook niet je

09-2009) http://www.ottawacitizen.com/news/

eigen cultuur, zelfs niet in gevallen van slavernij

Former+soldier+still+fights+protect+Afghan+bo

of genocide 2) morele vooruitgang is daarmee

ys+from+abuse/2014418/story.html (bezocht op

ook zeer problematisch

sian Turkistan, Khokand, Bukhara, and Kuldja

7-5-2013)

J. Rachels, The Elements of Moral Philosophy,

(London, Sampson Low, Marston, Searle &

5 http://www.youtube.com/watch?v=9nml3pEkdEA &feature=youtu.be (bezocht op 7-3-213) 6 S. Maas, Confrontaties met moreel kritische situaties: overwegingen, emoties en handelingen van

36 | Carré 1 | 2014

(New York, McGraw-Hill Inc., 1995) D, Whethem, ‘The Challenge of Ethical Relati-

C. Jenkins, Male Sexuality, Diversity and Culture: Implications for HIV Prevention and Care (UNAIDS, 2004). 13 E. Schuyler, Turkistan: Notes of a Journey in Rus-

Rivington, 1876) 133. 14 Mid-Atlantic Simulation of the United Nations

vism in Coalition Operations’ in: Journal of Mili-

(MASUN) Topic 1: Bacha bazi, George Mason

tary Ethics 7 (2008) (4) 302-316.

University (2011) (7)

15 L. Leatherman, Sexual Violence and Armed Con-


36 Idem.

flict (Cambridge, Polity Press, 2011).


37 J. Frederick, Sexual Abuse and Exploitation of

S. Khan, Rapid assessment of male vulnerabilities







International, 2008) 19.

ses (UNICEF Innocenti Research Centre, 2010)

C. Jenkins, Male Sexuality, Diversity and Cul-

C. Slugget, Mapping of Psychosocial Support for

T. Barfield, Afghan Customary Law and Its Relati-

ture: Implications for HIV Prevention and Care

Girls and Boys Affected by Child Sexual Abuse in

onship to Formal Judicial Institutions (Washington

(UNAIDS, 2004).

Four Countries in South and Central Asia: Afgha-

16 J. W. De Lind van Wijngaarden en B. Rani, ‘Male adolescent concubinage in Peshawar, Northwestern Pakistan’ in Culture, Health & Sexuality 13 (2011) (9) 1068.

nistan, Bangladesh, Nepal and Pakistan (Save the Children, 2003) 3. 25 S. Khan, Everybody knows, but nobody knows: Desks review of current literature on HIV and

DC., United States Institute for Peace, 2003) 1. 38 J. Frederick, Sexual Abuse and Exploitation of Boys in South Asia: A Review of Research Findings, Legislation, Policy and Programme Responses (UNICEF Innocenti Research Centre, 2010)

17 E. Schuyler, Turkistan: Notes of a Journey in Rus-


39 Dit staat in Sura 29 van de Koran.

sian Turkistan, Khokand, Bukhara, and Kuldja


40 http://www.afghanembassy.com.pl/cms/

(London, Sampson Low, Marston, Searle &

International, 2008)

uploads/images/Constitution/The%20Con-

Rivington, (1876) 132-137.

C. Slugget, Mapping of Psychosocial Support for

stitution.pdf Hoofdstuk 1 Artikel 1 bezocht op

18 J. W. De Lind van Wijngaarden en B. Rani, ‘Male


7-12-2012

adolescent concubinage in Peshawar, Northwes-


tern Pakistan’ in Culture, Health & Sexuality 13

nistan, Bangladesh, Nepal and Pakistan (Save the

(Civil Code artikel 249), vanaf 12 jaar mag een

(2011) (9) 1069.

Children, 2003).

kind strafrechtelijk vervolgd worden (Constitu-

J. Frederick, Sexual Abuse and Exploitation of Boys in South Asia: A Review of Research Findings, Legislation, Policy and Programme Respon-

26 I, Baldauf, Die Knabenliebe in Mittelasian: Baca-

41 Tot 7 jaar moet er voor jongens gezorgd worden

tion of Afghanistan artikel 49), vanaf 14 jaar mag

bozlik (Berlin, Das Arabische Buch, 1988).

het een opleidingsplek krijgen en vanaf 15 jaar

27 S. Khan, Everybody knows, but nobody knows:

licht industrieel werk verrichten, terwijl 18 jaar



de minimum arbeidsleeftijd is (Labor code).



42 Zoals in de Afghaanse Constitutie artikel 49




International, 2008) 10.

exploitation in Afghanistan (NAZ Foundation International, 2008). 20 J. W. De Lind van Wijngaarden en B. Rani, ‘Male

28 http://www.youtube.com/watch?v=odaKxBzjq4o (bezocht op 8-5-2013). 29 J. W. De Lind van Wijngaarden en B. Rani, ‘Male

beschreven. 43 Artikel 6 van de Afghaanse Constitutie 44 Artikel 54 van de Afghaanse Constitutie 45 Verdragen zoals de United Nations Convention on the Rights of Children, de Universal Decla-



ration of Human Rights, en de Convention on


tern Pakistan’, in Culture, Health & Sexuality, vol.

Preventing and Combating Trafficking in Women

(2011) (9) 1069.

13 (2011) (9).

and Children for Prostitution van de South Asian

J. Frederick, Sexual Abuse and Exploitation of

J. Frederick, Sexual Abuse and Exploitation of



46 Strafrecht van 1975 artikel 427



47 http://childrensrightsportal.org/afghanistan/



32. 21 C. Slugget, Mapping of Psychosocial Support for


Association for Regional Cooperation (SAARC)

bezocht op 8-5-2013 48 http://www.unicef.org/media/files/Justice_for_


Children_2_FINAL201008.pdf bezocht op 3-4-



2012



Zo is het verhaal bekend van een 14-jarige jon-

nistan, Bangladesh, Nepal and Pakistan (Save the Children, 2003) 13. 22 J. W. De Lind van Wijngaarden en B. Rani, ‘Male

31 W.A. Percy, Pederasty and Pedagogy in Archaic Greece (Chicago, Illinois Press, 1996).

gen die na zes maanden passieve sodomie met een man in een naburig dorp beschuldigd werd

32 Idem.

van pederastie. Terwijl hij rapporteerde dat de


man hem gedwongen vasthield, werd de man



vrij gelaten en de jongen vastgehouden in een

(2011) (9) 1070.


jeugd rehabilitation centrum in afwachting van




36.


K. Khurram en N. Rea, The Customary Law in

http://www.unicef.org/media/files/Justice_for_


Afghanistan (The International Legal Foundation,

Children_2_FINAL201008.pdf bezocht op 8-5-

International, 2008)19-22.

2004).


23 S. Khan, Rapid assessment of male vulnerabilities

34 T. Barfield, Afghan Customary Law and Its Relati-

zijn straf 49 Justice for Children Afghanistan Series 2 (2008)

2013 50 Emic vision is ‘life as experienced and described



by the members of a society themselves , the


DC., United States Institute for Peace, 2003) 26.

natives point of view’

C. Jenkins, Male Sexuality, Diversity and Cul-


T.H. Eriksen, Small Places, Large Issues: An Intro-

ture: Implications for HIV Prevention and Care


duction to Social and Cultural Anthropology (Lon-

(UNAIDS, 2004).


den, Pluto Press, 2001) 36.




International, 2008).


T. Barfield, Afghan Customary Law and Its Relati-



32.

DC., United States Institute for Peace, 2003).

37

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

Recommend Documents