elektuur 6-91
pc-transistortester print en software ontwerp: (fJ
1991
ELV GmbH
deel 3
Het is bijna zo ver dat u naar de soldeerbout kunt grijpen, Bijna, want het is toch verstaudig om eerst even het hele verhaal over de opbouw na te lezen, dan weet u waar u op letten moet. We beginnen maar gelijk met een moeilijk konstruktie-punt. Midden op de print moet rond de instelbare versterker een afscherming worden aangebracht. armaal gespro· ken gebeurt dat als laatste en dat heeft 001, zo zijn voordelen, Maar in dit geval zitten een aantal komponenten zo dicht bij de afscherming dat het lastig, ZO niet onmogelijk, wordt om daarna de afscherming nog vast te kunnen solderen, Als we echter eerst de afscherming vast solderen, dan lopen we het risiko dat juist die komponenten niet meer op hun plaats passen, Wewillen daarom het volgende kompromis voorstellen: plaats de komponenten langs de afscherming los op
Vorige maand hebt u gezien dat er heel wat komponenten nodig ZÜn om een zo universeel mogetijtee transistortester op te zetten, Het was dan ook niet moqetij« om de schakeling op een korte PC-insteekkaart onder te brengen; het is dus een lange kaart geworden. Maar op die ene kaart zitten dan wel àlle onderdelen. De software kent geen ruimte-problemen, maar we vergeten uiteraard niet om u uieguiijs te maken in de bediening ervan, Onderdelenlijst Weerstanden: I{ I,K 12,1{67, . ,R70,R88 = ï x 2k 7 K2.1\3.1\10.1\111 = 4 x 100 Q K4 = I x 56 Q K5, K6 = 2 x 33 Q 1<7,K8.KII.KI19' ~ 4· x 220 Q 1{9 ~
I xO.1
Q/3
IV
K 13,1\ 14.K I r- ,K21 ,1\23. 1\24.1\100.1\102 ~ 8 xl k R 15.1\105' ~ 2 x 820 Q I{ 19.1\20' .1\25. , ,1\27. K31.,.1\37,1\40,1\52. K53,R55, , . R62, 1{I08 = 22x 10k 1~22 = I x 39 Q IU8.HII7' = 2x2k2 1\30 I x 82 k
lü8=IXl8k
48
de print en zet de vier 15 mrn hoge wanden van de afscherming op de hoeken vast. Daarna kunt u de wandjes over de hele lengte aan de binnenkant vastsolderen. waarbij u de komponenten die in de weg zitten weer van de print haalt. Let er overigens wel op dat de afscherming niet de sporen raakt die in en uit het afgeschermde deel lopen (en soldeer ze ook niet per ongeluk vast), De rest van de afscherming monteren we straks pas, als alles op de print zit, U gaat vervolgens op de gebruikelijke manier verder met de montage door eerst de lage en clan de hoge komponenten te plaatsen. Bij de komponenten die in het afge· schermde deel worden gemonteerd, moet u er bovendien voor zorgen dat de aanstuitdraden kort worden afgeknipt (I à 2 mm). want ook de onderzijde wordt straks afgeschermd. In het voedingsdeel worden de vol-
gende komponenten liggend gemonteerd: C6, CIQ (dat zijn desondanks radiale elko's). TI. T2. T3. IC2 en IC29, T3 en IC2 worden bovendien tegen het vertinde kopervlak van de print geschroefd dat als koelvlak dienst doet. De spoelen L I en L2 moet u strak tegen de print monteren omwille van de stevig' neid. De ferriettrafo plaatst u zo op de print dat de pennen I, , .5 naar Tin T2 wijzen, dat is dus anders dan de komponenten· opdruk aangeeft! Bij de produktie van een nieuwe serie printen zal dat uiteraard door f:I.V worden gekorrigeerd, Zijn alle komponenten gemonteerd, dan moeten er nog vijf draadbruggen geplaatst worden, Als u voor die draadbruggen geen massief draad gebruikt maar flexibel snoer, dan moet u opleUen dat ook alle adertjes door het printgat steken, Een adertje dat niet in het gat terecht komt, kan namelijk heel vervelende storingen veroorzaken. De eerste draadbrug is kort en ligt langs IC13. De andere draadbruggen beginnen bij de kaart-kon nektar (de punten A .. , D) en lopen naar de korresponderende punten A (bij instelpot K16) en B, .. D (bij instelpot RI 18), Zijn alle komponenten op de print aanwezig, dan kan ook het metalen slot-plaatje aan de print geschroefd worden, Het gat er in wordt bekleed met een rubberen tule. f.r doorheen lopen de I m lange meetdraden die in elkaar worden gedraaid of nog beter gevlochten, Achter de slot-plaat legt u een knoop in de draden als trekontlasting, Omdat de software aangeeft welke kleur draad op welke aansluiting van de te testen komponent moet worden aangesloten, moet u de draden dus ook op de print op de juiste plaats aansluiten: de rode draad aan 5T3, de gele aan 5T4 en de blauwe aan 5T5. Aan het andere eind van de draden sluit u krokodilleklemmen aan of andere testpennen. om het aanSluiten van de te testen komponenten te vergemakkelijken. De transistortester kan IlLI zelf getest worden. f.erst kontroleert u natuurlijk op het oog of u geen vreemde dingen vindt. Daarna wordt de kaart in de PC gestoken (voedinqsspanning even uitschakelen!) en kan er een testprogramma op losgelaten worden dat met de software voor de transistortester wordt meegeleverd. liet programma vertelt u zelf wel wat de bedoeli ng is, Bedenk echter wel dat de afscherming nog niet gesloten is en de elektronica nog niet afgeregeld. dus de gemeten stroomwaarden kunnen door storingen of door het niet afgeregeld zijn wat gek uitvallen en door het testprogramma afgekeurd worden. Maar desondanks moet u nu toch kunnen beoordelen of de kaart goed werkt. Is dat het g val, dan wordt
elektuur
49
6-91
elektuur 6-91
Figuur 14. De layouts van de print hebben we flink moeten verkleinen. De werkelijke afmetingen zijn .3.37 x 100 mm (de konnektor niet meegerekend).
14
(print-Iayouts
in spiegelbeeld afgedrukt)
R41,R44 = 2 x 1 M R43,R47 = 2 x 100 k R45 = 1 x 330 k R46,R90,RIIO = 3 x 15 k R48,R93 = 2 x 68 k R49 = 1 x 220 k R50,RI04 = 2 x 33 k R51,R94 = 2 x 120 k R54 = 1 x 1. Q/0,5%/1 W R63 ... R66 = 4 x 470 Q" R71 ... R81,R1.09 = 12 x 22 k R82,RI07 * = 2 x 120 Q R83 = 1 x 15 Q R84 = 1 x 270 Q R85 = 1 x 680 Q R86 = 1 x lk2 R87 = 1 x 150 Q R89 = 1. x 6k8 R91 = 1 x lk5 R92 = 1 x 27 k R96 = 1 x 270 k R97 = 1 x 680 k R98 = 1 x lM2 R99 = 1 x 150 k RIOl· = 1 x 4k7 RI03 = 1 x 47 k RI06* = 1 x 330 Q Rl12· = 1 x 56 k R16 = 1 x 5-kinstelpotmeter. staand R42 = 1 x 25-kinstelpotmeter. liggend R118 * = 1 x 500-Qinstelpotmeter. staand Kondensatoren: Cl = 1 x 4n7 C2,C4,C29* ,C42, C44,C46,C47 = 7 x 100 n C3,C9 = 2 x 10/-1/40 V CS = 1.x 2n2 C6,CIO = 2 x 1000 /-1/40 V C7,C28* ,C40· = 3 x lOOp C8 = 1 x 47 /-1/40 V Cll ... C21,C23,C34 ... C36 = 15 x lOOn keramisch C22",C24,C37,C38,C43:C45 = 6 x 10/-1/16 V C27,C41 = 2 x 47n C30 = 1 x 10 n C32 = 1 x 10 P C33* = 1 x 56 n C39 = 1 x 1 n Halfgeleiders: 01,07 ... 01.7 = 9 x lN4148 02,03 = 2 x lN5822 04,05 = 2 x BYV958 Tl,T2 = 2 x BUZ71 T3 = 1 x B0250C T4 = 1 x 2N301.9 T5 1 x BC548 T7* = 1.x BC327 T8· = 1 x BC337 ICI = I x UC3524A IC2 = 1 x 7815 IC3 = 1 x A07524 IC4* = 1 x AOC0804
50
000
o o
,~.·o
0
O·
~
,: ....tp'l o
o
L
0
0
0
0
0
0
.J
nu ook de afscherming afgemaakt, waarna de kaart kan worden afgeregeld. De afscherming aan de komponentenzijde hoeft alleen nog te worden afgewerkt met een deksel. Let er op dat het gat waardoor instelpot R42 moet worden bediend, ook boven R42 terecht komt. Aan de koperzijde moet eerst nog de opstaande rand van de afscherming tegen de print worden gesoldeerd, waarna ook hier het deksel volgt. Alle naden van de afscherming moeten over de hele lengte worden dicht gesoldeerd.
Aansluiten en afregelen Het aansluiten van de PC-transistortester bestaat slechts uit twee handelingen: de kaart in de PC steken en een voedingskonnektor met de print verbinden. U moet echter wel nog even kontroleren of de computervoeding de extra 2,5 A kan leveren die de 12-V-aansluiting van de kaart nodig heeft. Is dat niet het geval, dan kunt u de maximale meetstroom software-matig beperken (de voeding neemt ruim tweemaal de meetstroom op) of u sluit een externe 12-V-voeding aan. Om de transistortester af te regelen hoeft u na het aansluiten alleen de computer maar aan te zetten. De software is daarbij nog niet nodig, want de hardware komt bij het in-
schakelen automatisch in de goede stand terecht. Voor de afregeling gaan we een paar spanningen meten ten opzichte van AGI (analog ground 1) - één van de vier (!) massalijnen in de transistortester. Het beste punt om de min-klem van de meter op AGI aan te sluiten, is de min-poot van C6 of CIa, of de onderkant van R9. Eerst stellen we met RlI8 de referentiespanning van de AI D-omzetter in op 1,000 V. Die spanning kunt u meten op pen 9 van IC4 of de ernaast gelegen aansluiting van R119. De referentiespanning van de DIA-omzetter moet met RI6 worden ingesteld op 2,55 V. Deze spanning staat op pen 15 van IC3 of knooppunt R14/R15/R17. Tot slot moet de offset van IC7 worden afgeregeld. Het uitgangssignaal vindt u op pen 6 van IC4, want IC7 is nu niet meer bereikbaar door de afscherming. Met R42 wordt de offset-spanning op 0,00 V ±10 mV afgeregeld.
De software Het programma dat u voor de PC-transistortester nodig hebt, staat - vergezeld van nog een paar andere programma's - op een 5 % "-diskette (360 KB). Het programma is zo geschreven dat de diverse grafische interfaces die de PC-wereld rijk is, op de juiste manier bestuurd worden. Op de schijf bevindt
el
zich naast het eigenlijke transistortesterprogramma ook het menuprogramma ELVDOSBATCII en een testprogramma voor de tra nsistortesterkaa rt. Als u de software op een floppy wilt installeren, dan is het kopiëren van de originele disk naar een werk-dtsk al voldoende. Na het intikken van "dos batch" kunt u via menupunl I het transistortester-programma starten. Voor hel installeren op de harddisk wordt vanaf de programma-diskette het kommando "tnstau gegeven. De resl wijst zich dan vanzelf en na afloop verschijnt het menu waarmee u het transistortester-proqrarnrna kunt starten. De transistortester-software wordt bediend via menu's én via een aantal toetsen die een specifieke funktie hebben gekregen. Als u het allemaal even niet meer weet. dan kan met de r t-toets de hulp·tekst worden opgeroepen. Verdwalen in het programma is dus niet nodig. Met de cursor-toetsen kunt u in de menubalk boven in beeld de gewenste funktie kiezen en met "return" selekteren. Het belangrijkst is natuurlijk het eerste menupunt waar kan worden geselekteerd welk type komponent u wilt meten. U kunt hier ook de maximale meetstroom (Ie. ID of I,,)
instellen. Is de keus gemaakt. dan kunt u dat met de return-toets bevestigen. De computer geeft nu op het scherm aan welke kleur meetsnoer op welke pool van de komponent moet worden aangesloten. De rode meetdraad is daarbij altijd positief ten opzichte van de blauwe (door deze draden loopt de hoofdstroom). terwijl de gele draad het stuursignaal in een willekeurige polariteit aflevert (afhan kelijk van de gekozen komponent). De meting wordt gestart door op de spatiebalk te drukken. Het programma bepaalt dan autornatlsch de schaal van de kurve en de benodigde basisstroom (gate-spanning). De maximale basisstroom is in ieder geval begrensd tot 10% van de ingestelde maximale kotlektorstroom. De maximale kollektor/ernltter-. drain/source of anode/katho· de-spanning is standaard op 20 V vastqelegd. In uitzonderlijke gevallen kunnen die maxima ook verkleind worden. Via de hulptoets (FI) vertelt het programma hoe. Zodra de karakteristiek eenmaal op het scherm staat. is een ilerhaling van de meting (zoals bij de "ouderwetse" transistortester) niet meer nodig. De transistor hoeft dus ook niet aangesloten te blijven. Wilt u toch nog een keer meten. dan is een druk op de spatiebalk voldoende op de meting Weer te starten. De kortst mogelijke tijd tussen twee metingen is circa 4 sekonden. Bij vermogenskomponenten kan het echter zijn dat dit te kort is om voldoende af te koelen. Het is dan verstandig om zo'n lOs te wach· ten voor opnieuw gemeten wordt. Koelen met een koelplaat is normaal gesproken niet nodig, omdat de meting door de transistortester slechts kort duurt. Wilt u wat aan de instelling van de transistortester veranderen, dat kunt u zich met de ESC-toets weer toegang verschaffen tot de menu-balk. Dezelfde toets kan ook worden gebruikt om menu's te verlaten en terug te gaan naar het voorgaande menu. Mel de ESC·toets kunt u bovendien het programma verlaten. Door op funktietoets F2 te drukken, kan de gemeten karakteristiek worden afgedrukt op een Epson·kompatibele printer. U kunt de karakteristieken echter ook elektronisch bewaren door de data met F3 op te slaan in een bestand en later met F4 Weervan schijf te lezen. Tot slot nog een opmerking over het testen van zenerdioden (de transistortester wordt hierbij ingesteld als diode-tester), rHerbt] moet u de diode "verkeerd om" aan luiten. Een zener is immers juist in de sperrichting interessant. (909518,3)
5-91
ktuur
IC5 x 1'1.081 IC6 x 1'1.084 IC7 I x TLC271 IC8.IC26 = 2 x CD4051 IC9 = I x 74L532 IC 10 I x 741.5245 ICII I x 741.5139 IC 12 1 x 741.5688 IC 13 I x 74HC244 IC 14.IC 15 = 2 x 74L5374 ICI6 I x 741.5273 IC 17 1 x CI.l4053 ICI8 ... IC21 = 4 xCNYI7 IC22 I x CD4015 IC23 I x CD4040 IC24 I x CD40 174 IC25 I x CD4052 IC27 I x I.M358 I 28 I x 741.504 IC29 I x 7805 IC30 I x CD4093 Diversen: L I.L2 = 2 x 15 ~H Re I ... I\e I 0 = 10 x reedrelais Tr I
=
I x rerriettraro
EF20
(ELV)
2 viervoudige
011-"'-
schakelaars (ISK 1 ... I 4-pollge
BRB)
PC·
voedi nqskounckt
or
M3 x 5
6 boutjes 4 moeren
M3
I PC·slot·plaat I
rubber
tule
(4 mm)
.) printpennen .3 kleine k rokod i Iie k lem men alschermbt!k
• 1\ I 17 ... 1\ I 19 lijn toegevoegd om Vrct /2 van
IC4, in te kunne»
stellen.
1{20 is daardoor
op de oorspronkelijke plaats
vervallen
(vervangen
door een
prlntspoorr
en elders
het schema
in
toegevoegd
(R20! /C291. Een andere ".... aarde (typenumrncrj dan
in het schema
vermeld
hebben:
'~1 7,
R I Ol. ru 05 ... IU 07, 1\ 112, C28. C29. C33, C40. T7. T8 en IC4. U dient
dus de waarden
deze ondeructcntljst
in
aan
te houden.
figuur 15. In dil menu kunt ti aangeuen welk type komponent u wilt doormeten.
figuur 16. De computer uerteil hoe u de komponenl uan hel gekozen type
moet aansluiten.
Na een druk op de spatiel)alk wordl dan ti]. äens de meting auloma· tisch bepaald hoe de karakteristiek hel beste gemelen en in beent gebrecnt kiln worden.
51
~
POUTIEVERB1NDI~ENST Het opsporen van strafbare (elten en het handhaven van de openbare orde zijn belangrijk voor de veiligheid van onze samenleving. Een voorwaarde voor het kunnen vervullen van deze taken is dat justitie en politie kunnen beschikken over middelen die een optimale communicatie van mens tot mens garanderen. De Politieverbindingsdienst (PVD) Is het technologische centrum dat hiervoor zorg draagt. Dit gebeurt door het (kosteloos) verstrekken van advies aan gebruikers, het testen van door het bedrijfsleven aangeboden apparatuur en installatie en onderhoud van communicatiemiddelen. De ontwikkelingen op het gebied van moderne communi· catietechnieken gaan razendsnel. De Politieverbindingsdienst speelt hier op in door permanente educatie en actualisering van de kennis van de medewerkers. zowel van de adviseurs als van degenen die werkzaam zijn op het gebied van toegepast onderzoek en het onderhoud. Kortom. de Politieverbindingsdienst biedt een moderne werkomgeving met geavanceerde apparatuur gericht op de veiligheid van de Staat. Het hart van de Politieverbindingsdienst is gevestigd in Bilthoven. Voor het verlenen van een optimale service zijn er door het gehele land servlce-centra. Voor huidige en door uitbreiding te verwachten vacatures o.a. in de plaatsen Enschede, Arnhem. Middelburg, Rotterdam, Rijswijk, Amsterdam en Bilthoven is de PVD op zoek naar
ERS TEI:EMATICA Als elektronicus
gaat u zich in heetdraak
zaamheden aan retecomrnuntcatte-, apparatuur en infrastructuur het vervaardigen en uitrustingen
MET SERVICEGERICHTE INSTELLING bezig houden met werk-
recherche-endersteunende
en elektrotechnische
van schakelingen en prepareren voor recherche-deeleinden.
apparatuur en van voertuigen
Voorts
het uitvoeren
behalen. U beheerst één of meerdere een rijbewijs
B. Gelet op de aard
van
programmeertalen
en heeft
de functie verwachten
van u, dat u beschikt over goede contactuele omgaan met gegevens van vertrouwelijke
wij
eigenschappen, kunt
aard en uiterst precies
kunt werken.
van metingen en geven van instructie. Tot de taken behoren ook het deelnemen aan bereikbaarhelds-
Belangstelling? Als u eerst meer wilt weten kunt u telefonisch
dienst en het verlenen van assistentie bij calamiteiten
contact opnemen met de heer
en bijzondere
inzetten van korpsen.
tel. 030·29.67.91.
Om voor deze functie In aanmerking te komen. heeft u minimaal
Uw sollicitatie
MTS·elektronica
voorkeur
telecommunicatie
niveau en kennis van en/of ervaring met
en digitale en analoge technieken.
U bezit de
dlploma's MC/MP en BCD van DIrksen of bent bereid deze te
R.J.
Adelaar. personeelsfunctionaris.
met vermelding van vac.nr. 91051!EL en de
van de standplaats kunt u binnen twee weken zenden
aan de Politie verbindingsdienst. afdeling Personeelszaken,
t.a.v. de heer
Postbus 370. 3720
J. Schouten. Al Bilthoven.
hoofd
