Patiënteninformatie
Patiënt specifiek instrumentarium
Dr. T. De Baets
Dr. M. Mombert
Heup, enkel en voetchirurgie
Hand-, pols- en elleboogchirurgie
Dr. J. De Wachter
Dr. J. Roos
Enkel en voetchirurgie
Bekken-, heup- en kniechirurgie
Dr. L. Hansen
Dr. E. Vanlommel
Algemene orthopedie
Knie- en schouderchirurgie
Dr. L. Hofkens
Dr. P. Verstraete
Heup- en kniechirurgie
Nek- en rugchirurgie Handchirurgie
Diabetische voetkliniek
Dr. R. Houben Schouder- en elleboogchirurgie
1
Inhoud
Inleiding .................................................................................................. 3 Probleemstelling ..................................................................................... 4 Hulpmiddelen .......................................................................................... 4 Toepassing ............................................................................................. 5 Voordelen................................................................................................ 5 Nadelen .................................................................................................. 6 Conclusie ................................................................................................ 6
2
Inleiding Het resultaat van een operatie wordt mede bepaald door de accuraatheid waarmee de ingreep kan gebeuren. Traditioneel hebben we tal van instrumenten ter onzer beschikking om deze zeer gerichte handelingen uit te kunnen voeren. Met de enorme vooruitgang van de computertechnologie, komt er nu een extra hulpmiddel bij: patiënt specifiek instrumentarium (PSI). Initieel ontstond deze techniek ter ondersteuning bij het plaatsen van een totale knieprothese. Ondertussen bestaan er toepassingen voor de halve (unicompartimentele) knieprothese, de kanteloperatie (osteotomie) van zowel de knie als de pols. Gezien de vergrijzing van de bevolking zal het aantal te plaatsen protheses toenemen. De bestaande middelen zullen efficiënter aangewend moeten worden. Ook hier kan Patiënt Specifiek Instrumentarium (PSI) helpen. Deze brochure biedt u enkel beperkte informatie over de PSItechnologie. Voor uitgebreidere informatie over uw geplande ingreep wordt u verwezen naar de ingreep specifieke brochure die u werd meegegeven op de raadpleging of die u kunt raadplegen op onze site www.orthopedieturnhout.be. Algemene informatie over administratie, wat u moet meebrengen, uw verblijf in AZ Turnhout, ontslagprocedure, niet-medische begeleiding, accommodatie, enzovoort vindt u op onze website www.azturnhout.be of in de onthaalbrochure hospitalisatie die u normaal gezien bij inschrijving of van de verpleging heeft ontvangen. Indien u geen onthaalbrochure heeft ontvangen, vraag ernaar bij de verpleegkundige. Breng deze brochure mee als u naar het ziekenhuis komt.
3
Probleemstelling Er dient een ingreep op een bot te gebeuren. Rond dit bot zitten structuren (huid, vet, spieren, zenuwen en bloedvaten) die de benadering van dit bot bemoeilijken. Hierdoor is het op sommige plaatsen in het lichaam niet evident om een accuraat zicht op de vorm van het bot te krijgen. Dit kan een ingreep op die plaats bemoeilijken. In het geval van een knieprothese dient een correctie naar een neutrale (mechanische) as te gebeuren. Met het klassieke materiaal werd als referentiepunt het mergkanaal van het bot gebruikt.
Hulpmiddelen Door de enorme vooruitgang in de computertechnologie is de medische beeldvorming met rasse schreden vooruitgegaan. Het is tegenwoordig mogelijk om een perfecte 3-dimensionale reconstructie van elke structuur in het menselijk lichaam te maken. Met de opkomst van de “magneetscanner (MRI)” kunnen nu zowel het bot als het kraakbeen, de spieren en al de andere omgevende structuren in beeld gebracht worden. Ook in andere domeinen heeft de computer voor ingrijpende veranderingen gezorgd. De moderne freesbanken draaien op basis van digitaal ingegeven informatie de meest complexe vormen uit metaal of hout. Het is de combinatie van deze twee hoogtechnologische apparaten die ons toelaat om een exacte 3-dimensionele kopie van elk bot te maken.
4
Toepassing Enkele weken voor de geplande ingreep voeren we een MRI scan uit. Deze levert ons een virtueel 3-dimensioneel model van het te opereren gewricht op. Hierdoor kunnen we op voorhand de uit te voeren operatie op het scherm oefenen. De chirurg kan dan exact bepalen waar hij/zij de operatievlakken wil maken. Deze laatste informatie gaat digitaal naar de ingenieurs.
Deze maken dan, exact op onze vraag, een malle, welke een perfect negatief is van het te opereren bot. Gezien de zeer individueel verschillende oneffenheden in elk bot kan de chirurg door een relatief kleinere insnede deze malle op het bot klikken. In deze malle is een zaagsleuf voorzien exact op de plaats zoals op voorhand werd uitgemeten. De hierdoor gemaakte coupe zal een perfecte plaatsing van de prothese opleveren.
Voordelen De plaatsing van de prothese gebeurt met een toegenomen accuraatheid wat de duurzaamheid van de prothese zal doen toenemen. De bepalingen gebeuren op voorhand. De eigenlijke ingreep is dus een 2° versie van de operatie. Verrassingen worden hierdoor vermeden. Een kleinere insnede en het niet opboren van het mergkanaal maken de operatie minder belastend. Dit maakt deze operatie meer toegankelijk voor oudere, fragielere patiënten. De kortere operatieduur werkt kostenbesparend maar bovenal vermindert dit de kans op een infectie. Na
5
de ingreep is er nu zelden nog nood aan een bloedtransfusie. De revalidatie verloopt aangenamer en vlotter. Er zijn ook belangrijke logistieke voordelen te noteren. Gezien de maat van de prothese op voorhand bekend is, kan de stockage van materiaal substantieel verminderd worden. Het te gebruiken instrumentarium neemt enorm af wat de sterilisatiekosten substantieel drukt. Bij eventuele problemen kan altijd teruggegrepen worden naar de conventionele techniek. De prothese die jaren geleden bij de patiënt geïmplanteerd werd en die haar deugdelijkheid heeft bewezen blijft dezelfde.
Nadelen Voorlopig is er nog geen terugbetaling voor deze techniek voorzien. De kostprijs voor de patiënt kan hierdoor, afhankelijk van de toepassing, oplopen tot meer dan 1000€. Het gaat over een hoogtechnologische toepassing: met andere woorden ook hier kunnen fouten insluipen. Waakzaamheid van de chirurg blijft geboden!!
Conclusie PSI (patiënt specifiek instrumentarium) is een prachtige toepassing van de tegenwoordig beschikbare technologie in de geneeskunde (orthopedie). Deze toepassing maakt alle kans om een standaard werkinstrument te worden in de toekomst. Deze technologie is niet voor elke ingreep nodig (of zelfs wenselijk), al was het maar voor de kostprijs die voor de patiënt kan oplopen tot meer dan 1000€. We reserveren deze techniek daarom voor specifieke problemen.
Meer info op www.turnhout-orthopedie.be
6
AZ Turnhout vzw www.azturnhout.be
[email protected]
Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout 014 44 41 11 Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout 014 40 60 11
V.U. : Hans Ramaekers algemeen directeur AZ Turnhout vzw Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout
7
