Patiënteninformatie
Borstamputatie Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd)
Borstamputatie Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd) Bij een borstamputatie wordt de hele borst weggenomen. Een amputatie is nodig als bijvoorbeeld de tumor te groot is voor een sparende behandeling of als er meerdere tumoren in de borst zitten. Sommige patiënten kiezen zelf voor een amputatie. Soorten operaties - Bij een ablatio wordt alleen de borst verwijderd. Deze operatie wordt meestal gecombineerd met een schildwachtklierprocedure. - Bij een mastectomie wordt de hele borst verwijderd samen met de okselklieren. Deze begrippen worden soms door elkaar gebruikt. De operatie Bij een borstamputatie wordt al het borstweefsel weggenomen. De chirurg snijdt een deel van de huid rondom de tepel en tepelhof ovaalvormig in, waarna al het borstweefsel inclusief deze huid worden verwijderd tot op de borstspier. De contour van de borst is na een amputatie verdwenen. Duur van de operatie De duur van de operatie is afhankelijk van de afgesproken ingreep: - als alleen de borst wordt verwijderd (ablatio): één tot anderhalf uur; - als de borst wordt verwijderd met alleen de schildwachtklier: anderhalf tot twee uur; - als de borst wordt verwijderd met de lymfeklieren uit de oksel (mastectomie): twee uur.
3
De huid wordt gehecht en afgedekt met een verband. U krijgt één of twee drains (een dun slangetje in de wond, met daaraan een drainpot) voor het afvoeren van het wondvocht. Klachten na de operatie Bij pijn of misselijkheid na de operatie kunt u van de verpleegkundige medicijnen krijgen om deze klachten te verminderen. Na de operatiedag is paracetamol meestal voldoende om eventuele pijn te verminderen. Aarzel niet om dit te vragen. Alle operatieve ingrepen geven een kleine kans op complicaties, zoals trombose, longontsteking, nabloeding en wondinfecties. Confrontatie met het litteken De confrontatie met het litteken is voor velen een moeilijk moment. Vaak wordt dit daarom in het bijzijn van de verpleegkundige gedaan. Als u dit wenst, meet de verpleegkundige tijdens uw verblijf in het ziekenhuis een tijdelijke borstprothese aan. Om de tijdelijke prothese te kunnen aanmeten, is het noodzakelijk dat u uw eigen bh (zonder beugels) meeneemt naar het ziekenhuis. Duur van de opname De gemiddelde opnameduur is twee dagen. Dit is onder meer afhankelijk van het moment waarop de drain kan worden verwijderd (meestal na 24 uur) en van uw herstel. Weer thuis Doe het de eerste dagen nog rustig aan. U kunt zich wel volledig zelf verzorgen, maar zult waarschijnlijk weinig energie hebben. Geef uzelf de gelegenheid om bij te komen van de operatie. Als dat nodig is, kan er thuiszorg worden ingeschakeld (wijkverpleegkundige of huishoudelijke hulp). Bespreek deze eventuele behoefte tijdig met de mammacareverpleegkundige.
4
Seroompunctie Als na het verwijderen van de drain de wond nog veel vocht produceert, kan het nodig zijn om dit vocht met behulp van een naald weg te zuigen (seroompunctie). Deze puncties worden door de arts, verpleegkundig specialist of de mammacareverpleegkundige op de polikliniek uitgevoerd. Een seroompunctie is nagenoeg niet pijnlijk omdat het geopereerde gebied nog gevoelloos is. Het kan voorkomen dat meerdere puncties nodig zijn. De eerste weken na de operatie kan de wond pijn doen en trekken. De huid rond de wond kan enigszins verkleurd zijn en soms is het littekengebied wat gezwollen. Naarmate de wond geneest, worden deze verschijnselen minder. Het is goed om de arm aan de geopereerde zijde zo normaal mogelijk te gebruiken, maar de eerste drie weken niet zwaar te belasten. Voor alle activiteiten (ook sporten) geldt dat het belangrijk is ze langzaam weer op te bouwen. U krijgt voor of tijdens de opname van de fysiotherapeut voorlichting en tevens oefeningen mee voor thuis (zie het supplement ‘Schouderoefeningen na borstoperatie’). Bij problemen (zoals pijn, roodheid, zwelling, koorts, bloeding), vragen of ongerustheid kunt u contact opnemen met de mammacare verpleegkundige. Bij acute problemen buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp (SEH). Voor telefoonnummers zie ‘Tot slot’. De uitslag Het verwijderde weefsel wordt onderzocht door de patholoog. Bekeken wordt onder meer of de tumor volledig is verwijderd en/of - indien ook de schildwachtklier verwijderd is - er uitzaaiingen zijn in de lymfeklier. U krijgt de uitslag hiervan ongeveer tien dagen na de operatie tijdens het polibezoek bij de chirurg. Hij/zij bespreekt dan of nog aanvullende behandeling(en) nodig is (zijn). In het tweewekelijkse overleg met
5
de artsen uit het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis wordt dit ook besproken. Soms zal de chirurg daarom eerst dit overleg afwachten voor de verdere behandeling. Het verdere herstel Hoe het herstel verder zal verlopen, hangt mede af van de eventuele nabehandeling. In elk geval zult u zich nog een aantal weken de gelegenheid moeten geven om te herstellen. De operatie en alle spanningen er omheen veroorzaken vaak vermoeidheid. De wondgenezing kost ook energie. Het is daarom belangrijk rust te nemen wanneer dat nodig is. Protheses De tijdelijke prothese die u tijdens de opname heeft gekregen, mag direct na de operatie worden gedragen. Deze prothese kan in een bh worden gedragen, is licht en geeft geen druk, waardoor de wond ongestoord kan genezen. Na acht tot tien weken mag u een definitieve (uitwendige) prothese gaan dragen. Als u een nabehandeling met bestraling krijgt, is het verstandig met de aanschaf te wachten tot ongeveer vier weken na de laatste bestralingsdag. Door de bestraling kan de huid namelijk gevoelig zijn, een tijdelijke prothese draagt dan prettiger. De definitieve prothese wordt vergoed door de ziektekostenverzekeraar. U krijgt van de mammacareverpleegkundige de machtiging voor de (gedeeltelijke) vergoeding. De mammacareverpleegkundige kan u tevens verdere informatie over de borstprothese geven. Borstreconstructie In veel gevallen is na een borstamputatie een borstreconstructie mogelijk. Het is afhankelijk van het herstel en de eventuele nabehandelingen wanneer en of een reconstructie kan plaatsvinden.
6
Soms is het ook mogelijk de reconstructie te laten doen tijdens dezelfde operatie waarin de amputatie wordt verricht (een directe reconstructie). De borstreconstructie wordt uitgevoerd door de plastisch chirurg. De chirurg of verpleegkundig specialist kunnen u naar de plastisch chirurg verwijzen. Tot slot U kunt het Mammacentrum en de mammacareverpleegkundige bereiken tijdens kantooruren. Het adres is: - Tergooiziekenhuizen locatie Hilversum, routenummer 51 - T 088 753 16 40 Bij acute problemen buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp locatie Hilversum, T 088 753 15 60.
7
Ruimte voor aantekeningen
8
9
Tergooiziekenhuizen Blaricum – Hilversum – Weesp T 088 753 17 53 www.tergooiziekenhuizen.nl
© Tergooiziekenhuizen
432669 24092012
www.tergooiziekenhuizen.nl
