P R OEVEN T E C HNISCH

PROEVEN PRAKTIJKERVARINGEN KENMERKEN TECHNISCH

INDEX WEBSITE

- Proeven - Praktijkervaringen - Kenmerken

1.

POTGRONDEN BLZ. Potgrond is een mengsel van ........................................................................................ 1 Optimale structuur van potgrond ................................................................................... 1 Organische meststoffen in potgronden .......................................................................... 1 Substraten voor kwekerijen ........................................................................................... 2 Dosering meststoffen .................................................................................................... 3 Optimale pH .................................................................................................................. 4 Dosering potplanten ...................................................................................................... 5 Dosering boomkwekerij ................................................................................................. 6 Optimale samenstelling ..............................................................................................7-8 Indeling gebruikte grondstoffen ................................................................................9-11 Bruikbare samenstellingen, voorbeeld ......................................................................... 12 Chemische analyse ..................................................................................................... 13 Fysische analyse ......................................................................................................... 14 Kalkstikstof .................................................................................................................. 15 Fysische eigenschappen van turfsoorten .................................................................... 16 Omrekeningsfactoren .................................................................................................. 17

2.

ORGANISCHE MESTSTOFFEN Lotusbiobacter............................................................................................................... 1 Lotusorgamix................................................................................................................. 1 Lotus organische meststoffen........................................................................................ 1 Bemesten met Lotus organische meststoffen ................................................................ 2 Getest en gebruikt door professionals ........................................................................... 2 Samengestelde organische meststof ............................................................................. 2 Werkingsperiode 3 meststoffen ..................................................................................... 3 Organische korrel onderzoek naar verbranding ............................................................. 4 Onttrekking van voedingsstoffen ................................................................................... 5 Biologische bemesting ...............................................................................................6-7 De algemene bemesting van groente (volkstuin) ......................................................7-11 Waarom Lotus? ...................................................................................................... 12-16

3.

ORGANISCH-MINERALE MESTSTOFFEN Informatie meststoffen ................................................................................................... 1 Nodig voor de planten .............................................................................................. 2-11 Algemene kennis .................................................................................................... 12-24 Gebreksymptomen ...................................................................................................... 25 Bemesten voor de professionele sector.................................................................. 26-27 Grondstoffen Organische Meststoffen .................................................................... 28-29 Grondstoffen Organisch Minerale Meststoffen............................................................. 30 Werking Organische Meststoffen............................................................................ 31-32 Werking Organische Minerale Meststoffen .................................................................. 33 Mineralisatie Organische Meststoffen ..................................................................... 34-37 Bemestingsbehoefte kg/ha vollegrond ......................................................................... 38 Onttrekking voedingsstoffen vollegronds groentegewassen ........................................ 39 Bemestingsbehoefte groentegewassen ....................................................................... 40 Mestkorrels ................................................................................................................. 41

Lotus Nutriënten

blz. 1 van 3

Bespreking van de verschillende voedingselementen ............................................ 42-52 Optimale pH ................................................................................................................ 53 Lotus nutriënten (berekeningen) ............................................................................. 54-64 Ter besluit ................................................................................................................... 65 Lotusgazonmest - antimos - 6-3-12+1Fe ................................................................. 66 Lotusgazonmest 8-3-14 ............................................................................................... 66 Lotusmoestuinmest ..................................................................................................... 66 Lotussiertuinmest ........................................................................................................ 66 De rol van de sporenelementen................................................................................... 66 Vruchten en bessenstruiken ................................................................................... 67-77 Gebreken in sla ...................................................................................................... 78-89

4.

GRONDVERBETERING Duwa gran .................................................................................................... ................ 1 Lotusalgenkalk ............................................................................................. ............... .1 Lotusorgahum .............................................................................................. ............... .1

5.

TRAAGWERKENDE MESTSTOFFEN Lotusgrow 15-7-15 ........................................................................................................ 1 Stikstofbemesting buxus op veen kan efficiënter ........................................................ 1-4

6.

CHEMISCHE MESTSTOFFEN Meststoffen ................................................................................................................ 1-2

7.

BLADMESTSTOFFEN Werking vloeibare meststoffen ...................................................................................... 1 Gewassen en dosering .................................................................................................. 2 Boomkwekerij advies dosering ...................................................................................... 3 Groenteteelt advies dosering ......................................................................................... 4 De plant heeft nodig ................................................................................................. 5-10 Voorziening tijdens ontwikkelingsstadia....................................................................... 11 Bemestingsadvies met vloeibare meststoffen ......................................................... 12-13 Grondstoffenlijst organisch minerale bladvoeding .................................................. 14-15 Werking grondstoffenlijst ........................................................................................ 16-17 Maatregelen bij gebreken overmaatverschijnselen ............................................... 18-24 Overdosering is noodzakelijk ....................................................................................... 25 Toepassing Algemeen............................................................................................ 26-27 Algemene kennis .................................................................................................... 28-30 Functies van de spoorelementen............................................................................ 31-32 Bemesten met Lotus bladvoeding ............................................................................... 33 Organische meststoffen, toegepast bij sierplanten ...................................................... 34 Delphinium in pot kan ook organisch bemest worden .................................................. 35 Lotusstimul ............................................................................................................. 36-39 Pathogenen in de primaire productieketen van bladgroenten ................................. 40-41 Salmonella in sla ......................................................................................................... 42

8.

MYCORRHIZASCHIMMELS Mycorrhizaschimmels ................................................................................................. 1-2 Algemene onderzoeksresultaten .............................................................................. 3-10

Lotus Nutriënten

blz. 2 van 3

9.

PLANTVERSTERKERS Plantversterkers ......................................................................................................... 1-2

10.

BODEMBEDEKKERS Waarom schors .......................................................................................................... 1-3 Mulch ......................................................................................................................... 4-6 Bodembedekkers .......................................................................................................... 7 Vercomposteerde dennenschors .............................................................................. 8-10 Humus.................................................................................................................... 11-12

Lotus Nutriënten

blz. 3 van 3

ERVARINGEN MET POTGRONDEN, METSTOFFEN, BLADMESTSTOFFEN EN SCHORS

POTGRONDEN Potgrond is een mengsel van: -

Kennis

witveen zwartveen zodenturf brokjes. Zij beïnvloeden de lucht-waterverhouding zeer positief. Men verkrijgt een stabiele structuur kokosvezels - alternatief voor vele turfsoorten klei - om het water bufferend vermogen te vergroten zand - om het drainerend vermogen te vergroten perliet - zeer luchtig materiaal wat water absorbeert. diversen: gecomposteerde schors van naaldhout, verteerde stalmest, groencompost, geëxpandeerde kleikorrels, steenwol, lavagruis, enz.

Verder worden er nog kalk en meststoffen in verwerkt en ook Traagwerkende meststoffen of organische meststoffen. Potgrond dient als groeimedium voor planten zowel in potten als in de volle grond. Optimale structuur van potgrond

Kennis

Men kan over het algemeen zeggen, potgrond is een mengsel dat gebruikt wordt als substraat voor allerlei planten. Dit mengsel bestaat voornamelijk uit veen. Van belang bij de aanmaak van potgrond of substraten is de zorg voor de structuur van het groeimedium, het dient de meest optimale eigenschappen te bezitten voor de plant. Men dient hoogwaardige kwaliteitsgrondstoffen te gebruiken met een optimale structuur wat vooral te maken heeft met de lucht-waterverhouding van een substraat. Witveen producten (veenmosveen, turfstrooisel) geven in de regel een hoger lucht-watergetal dan zwartveen producten. Ook de grofheid van deze producten is bepalend voor de lucht-waterverhouding van een substraat. Fijne structuren geven in de regel lagere luchtgehaltes en hogere watercapaciteiten dan grove structuren. Organische meststoffen zorgen ervoor dat het product naast steriele veenproducten ook een klein beetje micro-organismen in zich heeft welke vooral in de wortelzone belangrijke taken hebben te vervullen. Organische meststoffen in potgronden

Kennis

Lotus organische meststoffen zorgen ervoor dat het product naast steriele veenproducten ook een klein beetje micro-organismen in zich heeft welke vooral in de wortelzone belangrijke taken te vervullen hebben. LOTUS-september 2010

1. Potgronden - blz. 1

POTGRONDFABRIEK Substraten voor de professionele kwekerijen Het streven om een totaalpakket van substraten te leveren, toegespitst op de specifieke wensen van de klant. Met een deskundig team van adviseurs kan Lotus inspelen op alle vragen vanuit de markt. De fabriek besteedt veel aandacht aan de kwaliteit van onze mengsels en aan de beheersing van het proces.

0-25

3.84.2

< 100

85-95

0-35

3.84.2

< 100

80-90

9095

0-6

4.04.5

110130

160-170

9095

0-5

5.56.0

75-85

% water buff. vermogen

90-100

% gemak. opn.water

< 100

pH water 3.84.2

% Luchtvolume

Andere Kokosgruis

0-15

Watercapaciteit

* ZWARTVEEN: Tuinturf

9398 9398 9398

% Poriënvolume

Zodenturf

Volume gewicht-kg/m 3 =(bulkdichtheid)

Turfstrooisel

EC µS/cm

* WITVEEN: Baltisch veenmosveen

Gemiddelde grofheid - mm

HOOFDCOMPONENTEN

% Organische stof

Voor onze mengsels kunnen wij kiezen uit een groot aantal hoofdcomponenten. De afzonderlijke grondstoffen hebben de volgende gehaltes:

92-95

9501050

10-15

28-33

3-8

92-95

9251025

13-18

25-30

4-9

93-96

9001000

18-23

22-27

5-10

87-90

450550

4-8

22-32

7-11

88-91

700800

40-45

25+30

5-10

Diverse materialen Naast de hierboven opgesomde basisgrondstoffen worden in tal van mengsels nog verscheidene andere grondstoffen verwerkt. We beperken ons tot een eenvoudige opsomming ervan: Perliet, leem, zand, lavagruis, naaldhoutschorscompost, champignonmest, geëxpandeerde kleikorrels, steenwol, enz. … Meststoffen Bemest met: Basisbemesting (PG-mix) 14-16-18+Sp Osmocote Start 12-11-17+2MgO Osmocote 15-9-12+2,5MgO+Sp Osmocote 15-9-11+2,5MgO+Sp Organische meststof 5-3-8+65 Basacote 16-8-12+2MgO+Sp Toe te dienen langzaamwerkende meststoffen buiten. LOTUS - september 2010

(t.e.m. 6 weken) (3-4 mnd) (5-6 mnd) (8-9 mnd) (12-14 mnd) (3-4 mnd) (5-6 mnd) (8-9 mnd)

1. Potgronden - Technische informatie - blz. 2

Dosering meststoffen 1.

Kalkmeststoffen Kalkbehoefte (lage - normale - en hoge kalkbehoefte). Lage pH 3,5 - 5 - normale pH 5 - 6,5 - hoge kalkbehoefte 6 - 7 Hierdoor zal men 0 kg tot 7 kg kalk mengen in het mengsel; Dit hangt af van de samenstelling van de grondstoffen. De juiste bekalking zal uitgetest worden op de mengsels. Een potgrond voor de boomkwekerij met een pH die gelegen is tussen 5,0 en 6,5 ligt wettelijk binnen de normen, maar voor sommige teelten, coniferen en/of sierheesters is het belangrijk om de pH toch nauwkeuriger te sturen bij de productie van de potgrond.

2.

Langzaamwerkende meststoffen Tot potmaat 7 ltr: dosering op m3 watermaat Datum van inpotten

Herfst/Winter Februari Maart/April Mei/Juni

Bemestingsbehoefte van de plant in gr/ltr Laag 3-4 3-5 3 2-3

Normaal 5-6 5 4-5 3-4

Hoog 6-7 6 6+ 5-6

Langzaamwerkende meststoffen, type Osmocote plus of Basacote plus met een werkingsduur die afhangt van de inpotdatum. Potmaat 7 ltr tot 50 ltr Hier wordt de mestgift aangepast aan de behoefte van de plant, maar de dosering varieert hier van 2 tot 3 gr / Ltr potgrond voor de 10 ltr container en van 1 tot 1,5 gr / ltr potgrond voor de grotere containers. Voor langzaamwerkende organische meststoffen worden ook doseringen opgegeven die variëren van 4 tot 5 kg/m3 en bij grotere planten tot en met 6 kg/m3. Bij binnen kweken onder glas of tunnels Verminder de dosering met 30%. Bij EN-cuub moet de dosering aangepast worden. Als vuistregel 25% minder toepassen.

De doseringen zijn gebaseerd op potgrond zonder basisbemesting. Bij gebruik van basisbemesting wordt de dosering langzaamwerkende meststoffen verlaagd. Alles staat onder controle van de Belgische Potgrondfederatie.

LOTUS - september 2010


De optimale pH voor gewassen De optimale pH is meestal gegeven als pHKCI soms als pHCacl2 Groenten: meestal

5,3 - 6,5

Bomen: meestal

5,5 - 7,0

Erwt, boon

6,0 - 6,5

Picea abies

4,3 - 5,3

Rabarber

5,5 - 6,5

Pinus sylvestris

4,5 - 5,6

Tomaat

5,8 - 6,4

Abies alba

5,6 - 6,0

Paprika

6,0 - 6,6

Pseudotsuga

5,5 - 6,5

Koolsoorten

5,7 - 6,4

Larix

5,5 - 6,5

Prei, ui

5,6 - 6,5

Pinus nigra

6,0 - 7,5

Augurk, komkommer

5,7 - 6,4

Pinus strobus

5,6 - 6,5

Sla, spinazie

5,6 - 6,5

Fagus

5,5 - 7,5

Thee

5,0 - 5,5

Alnus

5,8 - 6,2

Asperge

6,0 - 7,0

Robinia

5,8 - 6,2

Selderij

5,6 - 6,5

Betual

4,8 - 5,4

Zuring

4,2 - 5,2

Populus

6,3 - 7,0

Aardappel

4,3 - 5,4

Es, hazelaar

5,8 - 6,6

aardbei

5,6 - 6,4

prunus

5,8 - 6,4

Bloemen: meestal

5,6 - 6,8

Andere gewassen

Anjer

5,8 - 5,6

Boomteelt algemeen

5,0 - 5,6

Chrysant

5,8 - 5,6

Struisgrassen

4,6 - 5,4

Hydrangea macrophylla blauw

4,5 - 5,3

Raaigras

5,4 - 6,0

Hydrangea macrophylla rood

5,8 - 7,0

Bosbes

4,6 - 5,6

Bromelaeceae

5,2 - 5,5

Vuurdoorn

5,0 - 6,0

Gerbera

6,0 - 6,5

Gazon

5,0 - 5,8

Azalea

4,0 - 4;5

Sportveld

5,4 - 6,0

Roos

5,8 - 6,4

Veengroei (vegetatie)

3,8 - 4,2

Pelargonium

5,5 - 6,5

Witbol

4,0 - 4,4

Bol- en knolgewassen

5,6 - 6,7

Heidetuin

4,2 - 5,0

Bloemborder

5,5 - 6,5

Coniferen

5,5 - 6,5



Potplanten Teelt

Type Osmocote

Jonge stekken*

18-11-10

8 - 9

Algemeen 1. Gevoelige soorten:* Bromelia’s, Varens Anthuriums, Calceolaria’s

15-12-15 18-11-11** 6-12-24

3 - 4

Cineraria’s, Azalea’s Primula’s, Orchideeën, Cactussen

2.

3.

Normaal gevoelige soorten:* Bladplanten,Poinsettia’s, Gerbera’s Saintpaulia’s, Cyclamen, Begonia’s Tolerante soorten:* Chrysanten, Geraniums, Fuchsia’s Kalanchoë

Perkplanten in perspot of setjes

Werkingsduur (mnd)

Hoeveelheid (kg/m3) 0,5 - 1 1,5 - 2

15-11-15 14-9-17** 18-11-10 11-22-9+6%MgO 19-6-10+Fe

4 - 5 8 - 9

Dezelfde typen als onder gevoelige soorten Dezelfde typen als onder gevoelige soorten

3 4 8 3 4 8

15-12-15 15-11-15

3 - 4 3 - 5

-

4 5 9 4 5 9

2 - 2,5

2 - 3,5 2,5 - 3 3 - 3,5 4 - 4,5 4,5 - 5 5 - 6 2 2,5

* 1. De hoeveelheden gelden voor gebruikelijke RHP-potgrond met PG-mix. Osmocote mengen voor het oppotten. 2. Het geven van een exact advies is sterk afhankelijk van de teeltomstandigheden 3. Naast de Osmocote kan als spoorelementenbemesting Micromax 0,3 - 0,5 kg/m3 gegeven worden. Noodzakelijk indien regenwater, leidingwater of gezuiverd water gebruikt wordt. 4. Voor oppottingen in herfst en winter een N:K-verhouding van 1:2 gebruiken. De geadviseerde hoeveelheden kunnne met 0,5 - 1,5 kg/m3 verminderd worden indien: a) verwarmingsbuizen onder de tafels liggen en een relatief lage temperatuur wordt aangehouden; b) de kas goed geïsoleerd is (hoge luchtvochtigheid en minder verdamping) **

Deze typen Osmocote zijn niet standaard beschikbaar. Ze kunne eventueel op speciaal verzoek geleverd worden, mits een minimale bestelhoeveelheid wordt aangehouden.



Werkingsduur (mnd)

Hoeveelheid (kg/m3)

Teelt: Boomkwekerij

Type Osmocote

Jonge stekken*

18-11-10

Weinig behoeftige gewassen* Bv. coniferen, zwak groeiende heesters

18-11-10 16-10-9+6%MgO 19-6-10+Fe 14-9-17** 17-10-10

8 8 8 8 12

-

9 9 9 9 14

3 3 2,5 3,5 4

Behoeftige gewassen* Bv. sterk groeiende heesters

18-11-10 16-10-9+6%MgO 19-6-10+Fe 14-9-17** 17-10-10

8 8 8 8 12

-

9 9 9 9 14

4 4 3 4,5 5

Vaste planten*

18-11-10 16-10-9+6%MgO

8 - 9 8 - 9

3 3

Erica’s

18-11-10 16-10-9+6%MgO 14-9-17

8 - 9 8 - 9 8 - 9

1,5 - 2 15 - 2 2

8 - 9

1

* 1. De hoeveelheden gelden voor gebruikelijke RHP-potgrond met PG-mix. Osmocote mengen voor het oppotten. 2. Bij oppottingen in herfst en winter, de geadviseerde hoeveelheden met 1 - 1,5 kg/m3 verminderen. Dan echter wel in mei-juni overbemesten met: a) 1 - 1,5 g/l potgrond Osmocote 15-11-15 4 - 5 mnd of 15-12-15 3 - 4 mnd b) Agriform Container Tabletten 14-4-6 4 mnd: grootte 3, 6 of 12 gram per tablet, voor respectievelijk 1-2-4 liter potten. 3. Bij late oppottingen (juni-juli) kan de 8 - 9 mnd Osmocote vervangen worden door Osmocote 15-11-15 4 - 5 mnd: geadviseerde hoeveelheid met 1 kg verminderen of 15-12-15 3 - 4 mnd: geadviseerde hoeveelheid met 1,5 kg verminderen. 4. Als extra spoorelementenvoeding kan in alle boomkwekerijgewassen maximaal 500 g/m3 Micromax door de potgrond gemengd worden. 5. Bij boomschorssubstraat verdient gebruik van 19-6-10+Fe de voorkeur. **

Deze typen Osmocote zijn niet standaard beschikbaar. Ze kunnen eventueel op speciaal verzoek geleverd worden, mits een minimale bestelhoeveelheid wordt aangehouden.



Onderzoek voor optimale samenstelling De ondernemer zoekt samen met Lotus naar een mengsel dat past bij zijn teelt en zijn specifieke omstandigheden. Op basis van uitgebreide praktijken laboratoriumkennis verkrijgen wij een optimale samenstelling van een substraat. Tevens worden alle recepten en mengsels bewaard als een uniek recept in de computer bij de fabriek. Voor specifiek technische bijstand komen de technische externe adviseurs ter plaatsen. Zo nodig zoeken zij, samen met U, naar de technische optimale samenstelling. Zij doen ook voor U controle van de grondstoffen en de potgrond. Wij hebben externe adviseurs en laboratorium faciliteiten die bevorderen dat de kwaliteit er is.

Chemische eigenschappen De pH in water De EC of electric conductivity of de geleidbaarheid uitgedrukt in milliSiemens/cm (mS/cm) of microSiemens/cm (µS/cm) N-P-K-Mg en Ca - dit wordt steeds proefsgewijze onderzocht.

Fysische eigenschappen: Vocht % (gram water / 100 gram vers substraat) Organische stof % (gram / 100 gram droog substraat) Bulkdichtheid; als droog materiaal (volume gewicht) Poriën (totaal poriënvolume in ml / 100 ml substraat) Water (watervolume in ml / 100 ml substraat bij -10 cm) zuigspanning Lucht (luchtvolume in ml / 100 ml substraat bij -10 cm) zuigspanning Watergetal van de organische stof na indrogen; gewichtsverhouding Na bevochtigen bij -10 cm drukhoogte Uitgedrukt in gram water per gram organische stof

vb 70% vb 94% vb 173 kg/m3 vb 89% vb 83% vb 6% vb 3,3

Voor de grondstoffen wordt zeker ook de Krimp of relatieve volumevermindering bepaald, omdat deze waarde zeer belangrijk is om te weten. De potgronden worden ingedeeld op basis van voornamelijk het luchtgehalte in % van het mengsel en het krimp %. Het percentage krimp is een weergave van de stabiliteit van de structuur van de potgrond over een langere periode. Het gemengd eindproduct controleren op pH en EC en verder moet een volledige chemische analyse uitgevoerd worden met de volgende bepalingen: de pH in water en de pH in KCl, de EC, N, P, K, Ca, Mg en Fe en Mn. Dit wordt steeds proefsgewijze onderzocht. EN cuub m3 Bij de levering van potgrond wordt in EN cuub gerekend in plaats van in watermaat-cuub.

Logistiek Met het fabriekswagenpark kan er snel en slagvaardig worden ingesprongen op uw wensen, met goed opgeleide chauffeurs, en samen met U en onze adviseurs bepalen we hoe er aangeleverd gaat worden.



Vrac Kippers - Walking floor

Verpakt Zakken - Big bag met vrachtauto met kooiaap.

Moderne productiemogelijkheden Bij het produceren van uw mengsels maakt de fabriek gebruik van de modernste technieken. Bijna alles is geautomatiseerd tot aan de waterdosering toe. De fabriek heeft diverse mogelijkheden voor verpakkingen (zakken – big bag).

Keurmerk De fabriek is lid van de Belgische Potgrond federatie. De federatie houdt zich bezig met de normeringen en bevorderen van de kwaliteitsgronden.

De Biologische Markt Biopotgrond. Dit product is toegelaten volgens bijlage 11 van de EG-verordening No. 2381/94 inzake de biologische productiemethode van landbouwgewassen.

Preventie Middels onderzoek brengen wij de natuur tot leven. Door middel van preventief onderzoek en de daarop gerichte adviezen op het gebied van bemesting, teelttechnische problemen tijdens de teelt, zoveel mogelijk te voorkomen. Hierbij geld dat een optimale kwaliteit en kwantiteit van levensbelang is voor uw bedrijf. Zo nodig komen de technische externe adviseurs tot bij U, om problemen tijdens de teelt te voorkomen of op te lossen indien mogelijk.

Informatie Lotus kan door de fabriek voor elke boomkweker een optimale substraat laten maken. Wil U een afspraak maken of een bezoek wensen door een van onze bedrijfsadviseurs, neem dan contact op met Lotus op het nr 0476/413 235. Kennis en ervaring vormen de basis voor een optimale samenwerking.



WAAR DIENT EEN POTGROND AAN TE VOLDOEN? a)

Dient optimale eigenschappen te bezitten naar wateropname om de watergiften te beperken.

b)

Het bemestingsniveau moet voldoende zijn hoog om de herhalingen van extra meststoffen te beperken.

c)

De grofheid moet voldoende zijn om lucht door te laten.

d)

Liefst geen onkruid en plantparasieten en tevens geen humanopathogenen.

e)

De potgrond zo licht mogelijk houden om transportefficiëntie te behouden.

Verder nog: -

Voedselrijk / zuurminnend / voedselarm Voedselrijk / kalkminnend / voedselarm

INDELING GEBRUIKTE GRONDSTOFFEN Ierse turfzoden Deze turfzoden (uiteraard ook ontgonnen volgens de verticale methode), afkomstig uit Ierland, benaderen het best de structuur van de Duitse turfzoden. Na malen en zeven wordt eveneens een relatief stug substraat bekomen met een relatief lage watercapaciteit. De harde brokjes blijven aanwezig na verwerking waardoor de lucht / waterverhouding positief wordt beïnvloed. Het grote nadeel bij de Ierse turfzoden is dat ze niet constant kunnen worden aangevoerd. Het zeer wisselvallige klimaat aldaar bemoeilijkt het drogen en het transport van de turfzoden. Baltische turfzoden Deze turfzoden worden ontgonnen in de Baltische staten, namelijk Estland, Letland en Litouwen. Baltisch veen is zeer jong. Het heeft een zeer hoge lucht / waterverhouding en doordat het zeer zacht is, treedt na verwerking een belangrijke verfijning op die negatief is voor de lucht / waterverhouding. Het Baltische veen is in de regel iets zuurder dan het Duitse veen. Baltisch veen wordt vrijwel het ganse jaar door aangevoerd.

Baltisch veenmosveen (freesmethode) Deze turf afkomstig uit de Baltische staten is ontgonnen volgens de horizontale methode. Het heeft een hoge watercapaciteit en doordat er een grote verfijning is ontstaan tijdens de ontginningsmethode, heeft het een relatief lage lucht / waterverhouding. Doordat het veen zeer jong is kan compostering optreden; het is dus broeigevoelig en vertoont wat krimp. Het materiaal wordt vlot aangevoerd en is een geschikte grondstof voor substraten voor teelten met een kortere teeltduur.



Ierse freesturf Deze turf, eveneens ontgonnen volgens de horizontale methode, heeft als witveen een relatief lage lucht / waterverhouding. De structuur is vrij stabiel en daarom in combinatie met andere grondstoffen wel geschikt voor welbepaalde substraten. Gezien het gemak van de ontginning is deze turfsoort, in tegenstelling tot de Ierse turfzoden, wel het ganse jaar door leverbaar.

Tuinturf Op de veenderijen bevindt zich onder het hoogveen het laagveen (ook wel zwartveen genoemd). Niet doorvroren zwartveen heeft een zeer lage lucht, veel krimp neemt na uitdroging geen water meer op. Het is in feite ongeschikt voor verwerking in potgronden. Om dit materiaal bruikbaar te maken voor tuinbouwdoeleinden dient men het eerst te laten doorvriezen. Na een zachte winter zal men dus extra aandacht moeten besteden aan deze turfsoorten. Wij onderscheiden 2 kwaliteiten in tuinturf: -

Een eerst kwaliteit (superkwaliteit) gekenmerkt door (voor tuinturf) een hoge lucht / waterverhouding, weinig krimp, vezelachtige structuur. Deze kwaliteit wordt voornamelijk gebruikt voor mengsels ten behoeve van potculturen.

-

Een tweede kwaliteit noemen we de standaardkwaliteit en is gekenmerkt door een lagere lucht / waterverhouding, meer krimpt, hogere kleefkracht, vezelschaarste. Deze tuinturf wordt vooral aangewend in mengsels voor perspot.

Leem De door ons aangewende leem vinden we terug in Belgische leemgroeven. Het zijn onontgonnen percelen leemgrond waarvan de bovenlaag werd afgegraven. Leem wordt in potgrond gebruikt om het waterbufferend vermogen te vergroten. Leem droogt immers minder vlug uit dan turf. Het verzwaart uiteraard het soortelijk gewicht van de potgrond. Leem is een buffer om meststoffen aan te binden, bv in een chrysantensubstraat.

Zand Zand wordt eveneens ontgonnen in België. Er wordt enkel gewassen zand gebruikt om zoutgehalte zo laag mogelijk te houden. Zand wordt in diverse substraten aangewend om drainerend vermogen te vergroten in stekgrond en zware potgronden. Zand bevordert poriënvolume waardoor water sneller wegloopt, bevordert ook het luchtvolume. Een nadeel is zand geen voedingsstoffen vasthoudt.

het het het dat

Lavagruis Wordt gebruikt als draineermateriaal.



Geëxpandeerde kleikorrels Kleikorrels worden verkregen door zware klei te laten expanderen. De gebakken kleikorrel heeft een gering gewicht en een poreuze structuur. Kleikorrels bevatten dan ook over het algemeen zeer veel lucht en weinig water. Meestal wordt daarom een frequente watergift in combinatie met een constante waterlaag in het substraat geadviseerd. De pH is ongeveer 7 en de EC laag, er van uitgaande dat een zoutarme klei is gebruikt en er geen chemicaliën zijn toegevoegd die tijdens de teelt in oplossing kunnen komen. Er is aangetoond dat kleikorrels na vijf jaar intensief telen geen veranderingen in fysische samenstelling vertonen. Kleikorrels zijn zeer geschikt voor meerjarig gebruik omdat ze sterk en goed stoombaar zijn. Zij geven een kleiner volumegewicht, geschikt voor daktuinsubstraten.

Perliet Perliet wordt bekomen uit een vulkanisch gesteente. Door een verhitting tot 1200°C verdampt het kristalwater waardoor een poreuze korrel ontstaat die heel luchtig is en toch nog water absorbeert. Ontstofte perliet is zeer geschikt om de watercapaciteit in turfsubstraten te beperken en het luchtvolume te vergroten. Gezien het een inert materiaal betreft, blijft de structuur op langere termijn ook intact. Perliet wordt ondermeer gebruikt om het luchtgetal te verbeteren.

Kokosgruis Dit product wordt vervaardigd uit de kokosnoot, of beter de bast die rond de kokosnoot zit. De taaie bast die rond de kokosnoot zit heeft voor de consumptie geen verder nut. Met de tijd heeft men ontdekt dat deze bast week en soepel wordt als die enige tijd in het water heeft gelegen. Deze doorweekte bast ondergaat nu een soort maalproces waaruit een product ontstaat dat sterk gelijkt op witveen. We noemen het kokosgruis. Het gruis wordt gedroogd en gecomprimeerd om het beter en goedkoper vervoerbaar te maken. Om het bruikbaar te maken als teeltsubstraat moet er terug water worden aan toegevoegd om het product te laten zwellen. Kokos wordt gespoeld om eventuele verontreinigingen eruit te spoelen.

Potgrond voor de boomkwekerij Samenstelling: De potgrond voor sierheesters en coniferen in container is samengesteld uit een mengsel van turfstrooisel en zodenturf middengrof uitgezeefd. Afhankelijk van de grootte van de potmaat worden deze grondstoffen in verschillende percentages gemengd om een goed resultaat te verkrijgen. Voor grotere potmaten kan ook nog een grof uitgezeefde zodenturf in de samenstelling worden gemengd.



Enkele voorbeelden van bruikbare samenstelling Kleine potmaten t.e.m. 12 cm: 50% turfstrooisel + 50% zodenturf middengrof Ofwel 80% turfstrooisel + 20% zodenturf middengrof Potmaat van 13 cm (1 ltr) tot 19 cm (3 ltr): Minder turfstrooisel en meer zodenturf middengrof 60% turfstrooisel + 40% zodenturf 50% turfstrooisel + 50% zodenturf middengrof 40% turfstrooisel + 60% zodenturf middengrof Grotere potmaten: 35% turfstrooisel + 35% zodenturf middengrof + 30% zodenturf grof uitgezeefd

Andere producten Kokosgruis eventueel te mengen in de plaats van turfstrooisel. Gecomposteerde epicea schors kan op aanvraag bijgemengd worden.

Meststoffen: Koolzure kalk met 5% magnesium om de potgrond op de juist pH te brengen. PG-MIX bv. 14-16-18 en Sp aan 1 kg / m3 Organische meststoffen Lotus 5-3-8+65, algemeen aan 1 kg / m3. Kan de weerstand van de planten verbeteren. Alleen organische meststoffen zonder basisbemesting gebruiken, dan min. 5 kg per m3. Langzaamwerkende meststoffen, type Osmocote of Basacote met een werkingsduur die afhangt van de inpotdatum.



A.

VERKLARING VAN DE ANALYSEBEPALINGEN

pH De pH is de zuurtegraad van de grond. De natuurlijke pH van turf ligt tussen 3,5 en 4,5. Deze kan worden verhoogd en aangepast aan de behoefte van de plant door toevoeging van kalk. Een correcte pH aangepast aan het gewas is noodzakelijk voor het goede verloop van de opname van de meststoffen. EC (Elektrische geleidbaarheid Electric Conductivity of elektrische geleidbaarheid is de maat voor de hoeveelheid aanwezige zouten. Deze maat wordt uitgedrukt in Micro-Siemens/cm (µS/cm). Een potgrond met 1 kg basisbemesting heeft een EC-waarde van ± 350 µS/cm. Hoe meer meststoffen worden toegevoegd, hoe hoger de EC. N (Stikstof) Stikstof is een voedingselement dat vooral nodig is in de groeifase (vegetatieve fase) van de plant, voor de productie van eiwitten en bladgroen. Het komt in de grond voor onder de vorm van nitraat stikstof (NO3) en ammoniakale stikstof (NH4). Vooral de NO3 wordt vlot door de plant opgenomen. P (Fosfor) Fosfaat is vooral van belang voor de wortelontwikkeling en de zaadrijping. Fosfaat wordt goed opgenomen bij een voldoende hoge temperatuur en voldoende vocht. K (Kalium) Kalium is bij jonge planten noodzakelijk voor de stevigheid van het blad en de stengel. Bij oudere planten draagt het bij tot de knopontwikkeling en de bloemvorming. Ca (Calcium) Calcium bevordert het bodemleven en verhoogt de beschikbaarheid van de voedingselementen. Het is nodig voor de opbouw van het celweefsel en voor de bevordering van de transpiratie via de huidmondjes. Calcium houdt de verzuring van de grond tegen. Mg (Magnesium) Magnesium speelt een belangrijke rol in de vorming van het bladgroen. Fe (IJzer) IJzer is nodig voor de vorming van bladgroen. Een te hoge pH en teveel calcium kunnen de opname van ijzer verhinderen en zo vergeling van de jonge bladeren veroorzaken. Mn (Mangaan) Mangaan verhoogt de opname van calcium, magnesium en fosfor. Het is nodig voor de groei en rijping van de plant Humus Humus wordt gevormd door de omzetting van organische stoffen (afval, stalmest, compost, groenbemesting, stro, enz) door bacteriën. Het stimuleert het microbieel leven, slaat voedingselementen op en geeft ze terug af. Humus zorgt tevens voor een luchtige structuur van de bodem die niet teveel en niet te weinig water opslaat, ideaal voor de plantengroei.



B.

FYSISCHE ANALYSE

Droog volume gewicht (+ schijnlaar soortelijk gewicht) Is het gewicht in gram van een liter los gevuld substraat in luchtdroge toestand, of ander; de som van het totaal poriënvolume + vaste massa. Porositeit (totaal poriënvolume) % Een substraat telt net zoals een spons heel wat poriën. Als de turf volledig verzadigd is met water zijn alle gaatjes van de structuur opgevuld met water. Het % poriën in het totale volume is het T.P.V. (1 l. substraat met T.P.V. 95% is een substraat met 5% vaste materie en 95% poriën.)

Luchtvolume % Als men op een volledig verzadigd substraat een onderdruk van 10 g/cm2 uitoefent, bekomt men het volume % lucht door na te gaan hoeveel water het substraat verliest en hoeveel lucht er bijgevolg in het substraat binnenkomt. (U kunt dit het best vergelijken met een pas begoten plant waar de zwaartekracht ervoor zorgt dat het overtollige water uit de pot wegvloeit.) Bij een potje van 10 cm hoog, is na het beregenen de bovenste substraatlaag onderworpen aan een zuigspanning van 10 g/cm2 . Hoe hoger het volume % lucht is, hoe minder men riskeert de plant nat te telen en bijgevolg hoe zekerder men is dat de wortels voldoende zuurstof beschikbaar hebben. Watervolume % Is het volume water dat in het substraat nog aanwezig is nadat het evenwicht bij een onderdruk van 10 g/cm2 is bereikt. Dit betekent praktisch dat alle grotere poriën dan met lucht gevuld zijn en alle kleinere poriën met water. De porositeit (totaal poriënvolume) min het luchtvolume = het watervolume. Watercapaciteit Dit getal geeft aan hoeveel gram water wordt opgenomen door 100 gram droge stof van het substraat. Een substraat dat een watercapaciteit heeft van 900, kan dus bijgevolg 9 maal haar eigen gewicht aan water opnemen! Hoe hoger de watercapaciteit van een substraat, hoe meer water er door de plant gemakkelijk kan opgenomen worden.

Organische stof % Is het gedeelte van het volledig droge substraat dat uit organische koolwaterstofverbindingen bestaat. Dit organische materiaal kan door verbranding op hoge temperatuur volledig vernietigd worden. Krimp % Dit % geeft weer hoeveel het substraat, vertrekkend van volledige verzadiging, in volume vermindert wanneer men het volledig laat uitdrogen. Hoeveel % trekt het substraat van de rand van de pot weg?



Vocht % Is het vochtgehalte van het substraat zoals het uit de menglijn komt. Het vochtgehalte wordt uitgedrukt in gewichtpercent van het uitgangsmateriaal en komt overeen met het gewichtverlies na volledige droging van het substraat. Droge stof % Is het gedeelte droge stof van het substraat zoals het uit de menglijn komt. Het D.S.-gedeelte wordt uitgedrukt in gewichtspercent van het uitgangsmateriaal en komt overeen met het overblijvend gewicht na volledige droging van het substraat.

KALKSTIKSTOF = KALKCYANAMIDE Voor de teelt: doodt

schimmels onkruid slakken + eitjes

Tijdens teelt:

over gewas prei (droog) onderdoor = onkruid vrij

In najaar voor ’t ploegen

N vrij bij 15° C

9 weken

2 tot 4 weken voor zaaien of planten 350 kg / ha 550 kg / ha

onkruid 3 bladstadium schimmels

Knolvoetinfectie bij kool 1.350 kg/ha 4 weken voor planten. Asperges

400 kg na oogst om 2 jaar

Bij aardappels net voor aanaarden Bij spruiten

4 weken na planten 400 kg / ha Ook tegen sclerotinia

OPGELET !!

N werkt maar na 6 weken.



FYSISCHE EIGENSCHAPPEN VAN VERSCHILLENDE TURFSOORTEN

Witte turfsoorten

Zwartveen


Volume Gewicht in kg/m3 71

Totaal Poriën volume 95,1

Volume % lucht 57,3

Opneembaar water 18,3

93

93,6

31,5

27,3

96

93,4

44,2

21,0

92

93,6

44,7

22,2

165

88,2

9,9

37,7

199

86,5

7,2

40,1

214

84,7

7,1

35,9

265

79,9

4,5

41,2


OMREKENINGSFACTOREN

Vermenigvuldigen met

2.29 P (Fosfor)

P2O5 (Phosphoranhydride) 0.44

1.20 K (Kalium)

K2O (Kaliumoxide) 0.83

1.67 Mg (Magnesium)

MgO (Magnesiumoxide) 0.60

1.40 Ca (Calcium)

CaO (Calciumoxide) 0.71

2.75 Ca (Calcium)

CaCl2 (Calciumchloride) 0.36

1.70 Na (Natrium)

NaO (Natriumoxide) 0.59

2.50 S (Zwavel)

SO3 (Zwaveltrioxide) 0.40

3.22 B (Borium)

B2O3 (Boriumoxide) 0.31



ORGANISCHE MESTSTOFFEN Lotusbiobacter Ervaringen Rijk aan organische stof, bio stikstof, fosfaat, kali en rijk aan spoorelementen. Activeert het bodemleven. Samenstelling: 7-3-8 chloorarm Dosis: 10 kg / 100 m2 teeltafhankelijk Lotusorgamix Ervaringen Het hoge potasgehalte verhoogt de weerstand tegen ziekten, verbetert de smaak en de bewaring van fruit en groenten. Magnesium garandeert een beter bladgroen. Enkele dagen voor het zaaien of planten, Lotusorgamix uitstrooien. De meststof mengen met de aarde tot op een diepte van 10 cm. Tijdens de groei en in functie van het gewas, kan de behandeling hernomen worden. Samenstelling: NPK 4-2-10+55 O.S. Dosis: 8 à 12 kg / 100 m2 teeltafhankelijk Lotus organische meststoffen

Kennis

Geven: 1.

Bodemverrijking met plantenvoeding (stikstof, fosfaat, kali, kalk, magnesium en sporenelementen) 2. Structuurverbetering van de bodem 3. Vergroting van het vochthoudend of waterbergend vermogen 4. Zuurgraadbeïnvloeding 5. Stimulering van het bacterieleven 6. Sterkere koolzuurgasontwikkeling 7. Verhoging van het absorptievermogen 8. Verhoging van de bufferende werking 9. Verbetering van de warmte-opname 10. Vergemakkelijking van de grondbewerking 11. Toename van het aantal regenwormen en ander bodemleven in de grond Organische meststoffen inwerken kan om verschillende redenen een positief effect hebben op de ziektewerendheid van de bodem en daarmee op de gewasproductie verbetering van de bodemstructuur verbetering van de voedingssituatie vrijkomen van stoffen die toxisch zijn voor aaltjes bevordering van de groei van antagonisten tegen aaltjes (Bron: Biokas 2006):


2. Organische meststoffen - blz. 1

Bemesten met Lotus organische meststoffen

Kennis

Is noodzakelijk voor de micro-organismen en om meer activiteit in de bodem te verkrijgen: Lotus organische meststoffen geven een verbeterde kruimelstructuur geven een hoog poriënvolume verbeteren de drainage in de grond brengen meer lucht in de grond zijn meststoffen die langer werken. Voor de wortels het optimale groeimilieu: werkt plantversterkend voor betere kleur meer groei meer massa meer weerbaarheid. Getest en gebruikt door professionals

Kennis

Het productieproces van de langwerkende Lotus mestkorrels is zodanig uitgekiend dat de Lotus mestkorrels langzaam en evenwichtig werken tot 100 dagen. Daar de mestkorrels in een organisch mengsel gebonden worden in een matrix en door het toevoegen van activerende stoffen welke het bacterieleven stimuleert. De Lotus mestkorrel is langdurig beschikbaar. Ook uitspoeling van meststoffen tijdens regenbuien worden voorkomen door de binding aan het organisch matrix. Het gevolg is een evenwichtige ontwikkeling van de gewassen welke door de mestkorrels sterker worden, meer wortelontwikkeling met meer haarwortels, hogere stressbestendigheid. Samengestelde Organische Meststof

Kennis

Werking stikstof Vrijkoming van stikstof Direct beschikbare ammonium Omzetten ureum (vanaf 1 week) Omzetten complexe ureumverbindingen (vanaf 3 weken) Omzetten organische stikstof (vanaf 1 ½ maand) Andere voedingselementen P+K - MgO - Sp zijn gebonden aan het organisch buffercomplex, spoelen niet uit en zijn beschikbaar voor het gewas.



Onderzoek

Werkingsperiode 3 meststoffen Meststof

Incubatiedagen

pH

Zout g/l

N mg/l

P2O5 mg/l

K2O mg/l

1 8 22 36 50 64 92 120 1 8 22 36 50 64 92 120 1 8 22 36 50 64 92 120

6,7 ---6,1 --6,3 6,8 ---5,9 --5,0 6,6 ---6,3 --5,5

1,70 ---2,11 --2,38 2,52 ---2,99 --3,20 1,90 ---2,18 --2,52

69 165 211 259 227 248 282 295 179 240 313 358 367 387 388 422 33 163 197 225 239 267 307 300

133 ---124 --122 158 ---156 --91 92 ---74 --48

236 ---243 --261 248 ---249 --256 161 ---177 --186

Organische meststof 16-4-8

Samengestelde kunstmest met IBDU bevattende stikstof 20-5-8

Samengestelde kunstmest met Ureumformaldehyde stikstof 27-5-8

Bron: Universiteit Weihenstephan (D)



Onderzoek

Organische korrel onderzoek naar verbranding 90 80

A = NPK 12+3+9

78

80

B = Organische korrel

70

% verbranding

70 60 50 40 40 26

30 20

18

16

22

10 0 1

2

3

4

5

1= 30gr/m2 2= 60gr/m2 3=90 gr/m2 3=120 gr/m2 5=150gr/m2



ONTTREKKING VOEDINGSSTOFFEN Gewas

Gemiddelde onttrekking per oogst (kg/ha) K1

L2

Gemiddeld onttrekking per oogst (kg/ha) Kali (K2O)

Kalk (CaO)

Magnesia (MgO)

Granen Tarwe 100 40 65 15 Rogge 55 30 55 10 Gerst 60 30 65 10 Haver 65 35 90 15 Peulvruchten Veldbonen 140 40 75 30 Stambonen 107 29 50 16 Erwten 140 30 60 50 Knol- en wortelgewassen Cons. Aardappelen 85 40 155 5 Fabr. Aardappelen 85 40 160 5 Suikerbieten 250 90 325 115 Voederbieten 165 80 385 95 Stoppelknollen 80 35 120 30 Koolrapen 97 41 171 34 Handelsgewassen Vezelvlas 60 40 85 45 Kanariezaad 75 40 100 20 Blauwmaanzaad 50 20 40 65 Mosterdzaad 60 45 45 Karwijzaad 75 35 145 90 Groenvoedergewassen Klaver (1ste sn.) hooi 102 24 85 75 Luzerne (1ste sn.) hooi 95 25 110 79 ste Grasland (1 sn.) hooi 108 32 128 28 1 K heeft betrekking op de korrel, resp. Knol; L op het stro of het loof 2. Het loof komt voor het grootste deel op het land terug. (Bij maïs ook het stro.) 3. De onttrekking van zink komt in orde van grootte overeen met die van mangaan, LOTUS - september 2010

Orde van grootte der onttrekking van sporenelementen door één oogst in grammen/ha 3 Mangaan Borium Koper Molybdeen (Mn) (B) (Cu) (Mo)

15 10 10 10

250 240 190 220

11 11 8 10

27 26 21 25

3 3 2 2

15 10 15

90 60 80

37 24 33

39 30 37

22 19 22

15 15 85 55 12 12

40 50 400 300 10 50

60 65 300 200 40 84

40 45 100 80 15 23

6 7 11 9 -

15 10 15 10 20

-

-

-

-

24 9 10

150 -

-

40 46 -

35 -

terwijl de ijzeronttrekking ongeveer 5 tot 10 maal zo groot is.


BIOLOGISCHE BEMESTING INLEIDING

Kennis

Het is ongetwijfeld een open deur intrappen om te beweren dat bemesting één van de belangrijkste onderdelen is van succesvol telen. Als men het woord bemesting tot zich laat doordringen zal menigeen in de eerste plaats denken aan de stelmest die n het najaar of het vroege voorjaar in de grond wordt verwerkt. Weliswaar is deze bemesting de basis om de kwaliteit van de grond op peil te brengen, maar daarmee is het mestprobleem niet klaar. In de loop van het seizoen, wanneer het zaad zich tot consumptieplant ontwikkelt, zal aan de bemesting nog de nodige aandacht en inspanning besteed moeten worden. Dit gebeurt door een zo NATUURLIJK mogelijke bemesting, die we ook wel “biologische bemesting” noemen. Met biologische bemesting is het de bedoeling dat opbrengst en biologische kwaliteit in een kwaliteitsvriendelijk evenwicht worden gebracht.

WAT IS BIOLOGISCHE BEMESTING Om geen al te moeilijke vaktaal te gebruiken, komt het in de biologische bemesting op de volgende gulden regels aan, te weten: 1. 2. 3. 4. 5.

zorg voor voldoende humus door rijkelijke gebruikmaking van organisch materiaal toepassing van een bemesting welke uit het oogpunt van hygiëne verantwoord is geen eenzijdige bemesting; geen overbemesting harmonische bemesting, afgestemd op de individuele eisen van de plant toepassen van hygiënische maatregelen ten opzicht van grond en planten.

Werken we de bovengenoemde 5 regels verder uit, dan kunnen we het volgende vaststellen: a)

Ter zake van het verwerken van voldoend humus staan ons in de eerste plaats de verbouw van groenbemesters, bij voorkeur vlinderbloemigen voor de broodnodige stikstof (waaronder lupine, wikke, erwten, bonen, klaver, enz.) ter beschikking. In de tweede plaats is de toepassing van organische meststoffen als stalmest en compost onontbeerlijk voor het op peil houden of brengen van de hoeveelheid humus. Ten derde horen alle organische afvalstoffen uit de natuur zelf bij dit punt, zoals turf, bladgrond en slootvuil. Voor zover mogelijk wordt alle humeuze massa gebruikt in de vorm van bodembedekking of ondiep in de grond gebracht, om vooral een humeuze bovengrond te houden.

b)

Om een bemesting te kunnen toepassen welke uit oogpunt van hygiëne verantwoord is, moeten alle stoffen welke wij aan de grond toevoegen een omzetten (microbiologisch) doormaken. Dit gebeurt: -

horizontaal, in de vorm van bodembedekking zoals in de natuur ook plaatsvindt; verticaal, waarbij alle afval wordt verzameld en gecomposteerd; het voldoende vroeg in de bodem brengen (spitten), zodat tegen het voorjaar de noodzakelijk omzettingen hebben plaatsgevonden.

NB. Het gebruik van gier en verse mest voor groenten tijdens het groeiseizoen moet uit hygiënisch oogpunt absoluut worden verworpen. Er bestaat hierbij een groot gevaar voor bemesting met wormen, zowel spoel- als lintwormen.



c)

Wat( het punt van de eenzijdige en overbemesting betreft, bestaat het gevaar vooral ten opzichte van het toevoegen van teveel kali en stikstof door een te overdadige bemesting met stalmest en gier. Zeker is dit het geval bij de niet-biologische teeltmethoden door de toepassing van kunstmest (kunstmatige stikstof- en kalizouten), zonder dat daarbij de noodzakelijke aanvulling in de vorm van fosfaten, kalk en sporenelementen wordt gegeven. Eenzijdige bemesting en overbemesting zijn vooral merkbaar bij aardappelen, koolsoorten, wortelen knolgewassen omdat stikstof en kali hier de opbrengst vergroten.

d)

Een harmonieuze bemesting, afgestemd op de individuele eisen van de planten, wordt verkregen door de basisbemesting (stalmest, compost en groenbemester) waar nodig aan te vullen. Deze aanvulling bestaat onder andere uit een specifieke voorziening van fosfor door middel van beendermeel of thomasslakkenmeel. Dit laatste bevat veel sporenelementen, ook kalk en magnesium. Voor kali gebruiken we bij voorkeur patentkali of vinasse. Biologisch bekeken is de aanvulling van kali het beste toepasbaar door patentkali in de compost en dus niet rechtstreeks toe te passen. Een goede aanvulling van de minerale bestanddelen van de bodem vindt plaats door gebruik te maken van bentoniet. Ook hiervoor geldt dat het beste resultaat wordt verkregen door bentoniet aan de compost toe te voegen. Een aparte zinsnede moet gewijd zijn aan het gebruik van kalk. De kalk wordt gebruikt als meststof en om de bodemreactie op peil te brengen en de hygiëne te bevorderen. We moeten trouwens meteen stellen dat in veel tuinen, en zeker in biologische, TEVEEL kalk wordt gegeven. Dit is net zo verkeerd als het laten ontstaan van kalkgebrek. “Zure grond” is lang niet in alle gevallen, ja sterker nog, zelfs niet in de meeste gevallen schadelijk, zoals men vaak denkt. Het grootste gedeelte van onze cultuurplanten verlangt een zure tot zwakzure tot in ieder geval neutrale grond. (Een pH laat ons zeggen tussen de 6 en de 7). De omschrijving van de pH waarden is als volgt: tot pH 6.8 is zure grond pH 6.8 tot 7.0 is alkalische of basische grond. Appelbomen en bessenstruiken evenals de aardbei zijn van oorsprong bosplanten en verlangen derhalve zure humus. Kool en peulvruchten verlangen echter een wat neutraler grond, circa 7.0.

DE ALGEMENE BEMESTING VAN DE GROENTE Voor de algemene bemesting, die geldt wanneer we in het najaar of het vroege voorjaar de grond omspitten, kunnen we in feite drie afdelingen in de tuin onderscheiden, te weten DEEL 1 Krijgt een hoofdbemesting en daarop komen die groentesoorten welke veel voedingsstoffen vergen. Dit zijn onder andere bloemkool, witte kool, rode kool, savooikool, koolrabi, tomaten, komkommers en prei. De basisbemesting van dit deel kan bestaan uit 10 kg organische mest, 5 tot 10 kg maerl en wat bentoniet, 1 tot 3 kg thomasslakkenmeel of beendermeel per 100 m2 (are). DEEL 2 Krijgt minder mest dan deel 1. Hierop komen groenten als knolselderij, wortelen, uien, schorseneren, sla, spinazie en kruiden. De basisbemesting van dit stuk is 10 à 14 kg Lotusbiobacter, jaarlijks Lotusalgenkalk 4 kg, eveneens 1 tot 3 kg Thomasslakkenmeel of beendermeel.



DEEL 3 Dit deel krijgt in principe geen enkele bemesting, behalve wat organische mest. Over het algemeen komen hier uitsluitend vlinderbloemigen (peulvruchten) te staan.

DE SPECIFIEKE BEMESTING VAN DE GROENTE -

Koolsoorten - zij onttrekken per jaar per are 2,5 kg stikstof, 0,8 kg fosfor, 3 kg kali en 3 kg kalk. Als aanvullende bemesting geld voor: rode kool: extra organische mest (Lotusbiobacter) in de plantgaten, beendermeel (0,4 kg per 10m2), patentkali (0,4 kg per 10m2). Om het jagen te voorkomen moet voorzichtig worden omgegaan met het geven van stikstof; bloemkool: bekend is dat bloemkool een grotere behoefte heeft aan stikstof en kali dan aan fosfaten. Daarom kan in tegenstelling tot wat bij rode kool staat een aanvulling geschieden met Lotusorgamix; broccoli: - zie bloemkool witte kool: - zie rode kool savooikool: - zie rode kool spitskool: - zie bloemkool chinese kool: - extra organische mest (Lotusbiobacter) in plantgat, wat bloedmeel (0,2 kg per 10m2) spruiten - extra organische mest(Lotusbiobacter) in plantgat, bloedmeel (0,3 kg per 10m2), patentkali (0,3 kg per 10m2) boerenkool - extra organische mest(Lotusbiobacter) in plantgat, bloedmeel (0,1 kg per 10m2) koolrabi - onttrekt aan de grond per jaar per are 0,8 kg stikstof, 0,4 kg fosfor, 1,2 kg kali, 0,7 kg kalk en 0,3 kg magnesium. Aanvullende bemesting: organische mest (Lotusbiobacter) in de zaaigeul, wat chilisalpeter, bloedmeel (0,15 kg per 10m2) en Lotusalgenkalk rammenas - onttrekt aan de grond per jaar per are 1,1 kg stikstof, 0,6 kg fosfor, 1 kg kali, 0,5 kg kalk en 0,3 kg magnesium. Aanvullende bemesting: zie radijs, maar van half tot eenmaal zoveel.

-

Sla - onttrekt niet veel aan de grond: 0,55 kg stikstof, 0,2 kg fosfor, 1,2 kg kali en 0,35 kg kalk. Aanvullende bemesting: organische mest in plantgat, wat bloedmeel, guano of Lotusbiobacter.

-

Andijvie, postelein of groenlof - aanvullende bemesting: bloedmeel (0,25 kg per 10m2), thomasslakkenmeel (0,1 tot 0,2 kg per 10 m2).

-

Spinazie - onttrekt aan de grond per jaar per are 0,95 kg stikstof, 0,35 kg fosfor, 1 kg kali, 0,3 kg kalk en 0,5 kg magnesium. Aanvullende bemesting: organische mest in zaaigeul, patentkali (0,é5 kg per 10 m2), bloedmeel (0,25 kg per 10 m2), thomasslakkenmeel of beendermeel (0,9 kg per 10 m2). Spinazie houdt van kalkrijke grond.

-

Aardappel - aanvullende bemesting patentkali (0,25 kg per 10m2), beendermeel (0,2 kg per 10 m2) of gebruik Lotusorgamix 12 kg per 10 m2. Oppassen voor overbemesting met kali en kalk.

-

Tomaat - onttrekt aan de grond per jaar per are 1,1 kg stikstof, 0,3 kg fosfor, 1,4 kg kali, 1,3 kg kalk en 0,15 kg magnesium. Aanvullende bemesting: organische mest in plantgat, beendermeel (0,3 kg per 10 m2), bloedmeel (0,2 kg per 10 m2).



-

Komkommers - onttrekken per jaar per are aan de grond 1,3 kg stikstof, 0,8 kg kali, 0,3 kg kalk en 0,25 kg magnesium. Aanvullende bemesting: beendermeel (0,2 kg per 10 m2) of Lotusbiobacter 10 kg per 100 m2).

-

Knolselderij - onttrekt per jaar per are aan de grond 1,3 kg stikstof, 0,5 kg fosfor, 2 kg kali, 1,5 kg kalk en 0,4 kg magnesium. Aanvullende bemesting: Lotusbiobacter in het plantgat, bloedmeel (0,2 kg per 10 m2), patentkali (0,3 kg per 10 m2), patentkali (0,3 kg per 10 m2) en chilisalpeter (0,2 kg per 10 m2). Knolselderij is zeer gebaat bij een regelmatige besproeiing met zeewierextract.

-

Rode biet - onttrekt per jaar per are aan de grond 1,5 kg stikstof, 0,5 kg fosfor, 2,75 kg kali, 1 kg kalk en 0,5 kg magnesium. Aanvullende bemesting: Lotusbiobacter in de zaaigeul. NB Aangezien rode bieten kustplanten zijn, kan chilisalpeter toegevoegd worden (hoewel voorzichtig), ook regelmatig met zeewierextract sproeien zal de rode biet baten.

-

Wortelen - onttrekken per jaar per are aan de grond 2 tot 3 kg stikstof, 0,9 kg fosfor, 2,5 kg kali en 2 kg kalk (winterwortel). De wasspeen onttrekt 1,2 kg stikstof, 0,5 kg fosfor, 2 kg kali, 1,2 kg kalk en 0,3 kg magnesium. Aanvullende bemesting in de zaaigeul met Lotusbiobacter (1 kg per 10 m2).

-

Schorseneren - onttrekken per jaar per are aan de grond 1,5 kg stikstof, 0,4 kg fosfor, 1,4 kg kali, 0,5 kg kalk en 0,15 kg magnesium. Aanvullende bemesting met Lotusbiobacter in de zaaigeul, thomasslakkenmeel (0,25 kg per 10 m2), patentkali (0,2 kg per 10 m2) en bloedmeel (0,2 kg per 10 m2).

-

Uien - onttrekken per jaar per are aan de grond 0,8 kg stikstof, 0,4 kg fosfor, 1,2 kg kali, 0,7 kg kalk en 0,3 kg magnesium. Aanvullende bemesting: bloedmeel (0,2 kg kg per 10 m2) patentkali (0,2 kg per 10 m2) en beendermeel (0,2 kg per 10 m2) of Lotusbiobacter.

-

Prei - onttrekt per jaar per are aan de grond 1 kg stikstof, 0,6 kg fosfor, 1,2 kg kali, 0,7 kg kalk en 0,3 kg magnesium. Aanvullende bemesting: Lotusbiobacter (0,15 kg per 10 m2)

-

Stambonen - onttrekken per jaar per are aan de grond 0,6 kg stikstof, 0,15 kg fosfor, 0,5 kg kali, 0,7 kg kalk en 0,15 kg magnesium. Aanvullende bemesting: organische mest in plantgat thomasslakkenmeel of beendermeel (0,3 kg per 10 m2) bloedmeel (0,2 kg per 10 m2).

-

Stokbonen - onttrekken per jaar per are aan de grond 1,1 kg stikstof, 0,25 kg fosfor, 0,84 kg kali, 1,3 kg kalk en 0,25 kg magnesium. Aanvullende bemesting: patentkali (0,3 kg per 10 m2).

-

Tuinbonen - onttrekken per jaar per are aan de grond 2 kg stikstof, 0,6 kg fosfor, 1,3 kg kali, 2,5 kg kalk en 0,25 kg magnesium. Aanvullende mest in plantgat Lotusbiobacter (0,2 kg per 10 m2).

-

Erwten en peulen - onttrekken per jaar per are aan de grond 1,25 kg stikstof, 0,45 kg fosfor, 0,9 kg kali, 1,5 kg kalk en 0,18 kg magnesium. Aanvullende bemesting: patentkali (0,2 kg per 10 m2) en thomasslakkenmeel (0,2 kg per 10 m2).



-

Rabarber - heeft zeer veel voeding nodig, meer nog dan kool. Het onttrekt per jaar per are aan de grond 2,5 kg stikstof, 1,6 kg fosfor, 4,5 kg kali, 3,3 kg kalk en 0,6 kg magnesium. Aanvullende bemesting: thomasslakkenmeel (0,3 kg per 10 m2) en patentkali (0,4 kg per 10 m2).

AANVULLENDE BEMESTING

Groente

Meststof in kg per 10 m2

Aardappelen ..................... patentkali 0,25 - beendermeel 0,2 Aardbeien ......................... Lotusbiobacter 0,1 Andijvie ............................. bloedmeel 0,25 - thomasfosfaat 0,1 tot 0,2 Artisjok .............................. organische mest en oude verteerde mest Augurken .......................... beendermeel 0,2 - Lotusbiobacter 0,1 Bessen .............................. Lotusbiobacter 0,2 Bieslook ............................ patentkali 0,3 - thomasfosfaat 0,1 - bentoniet 0,9 Biet rode ........................... Lotusbiobacter 0,2 - chilisalpeter 0,1 Blauwschokker .................. patentkali 0,2 - thomasfosfaat 0,2 Bleekselderij...................... Lotusbiobacter Bloemkool ......................... beendermeel 0,4 - patentkali 0,4 - tuinbouwmest 0,4 Boerenkool ........................ bloedmeel 0,2 - beendermeel 0,2 Bramen ............................. bloedmeel 0,2 - beendermeel 0,2 Broccoli ............................. zie bloemkool Bruine bonen..................... zie blauwschokkers Capucijners ....................... zie blauwschokkers Chinese kool ..................... bloedmeel 0,25 - thomasfosfaat Courgette .......................... zie artisjok Doperwten ........................ zie blauwschokkers Kelen................................. Lotusbiobacter 0,2 Kervel................................ zie bieslook Knolselderij ....................... Lotusbiobacter - bloedmeel 0,2-patentkali 0,3-chilisalpeter 0,2 Knolvenkel ........................ Lotusbiobacter Komkommer...................... zie augurken Koolraap ........................... beendermeel 0,3 - patentkali 0,3 Kropsla.............................. bloedmeel 0,2 Maïs .................................. Lotusbiobacter Paprika.............................. gier (=water + gedroogde koemest)



AANVULLENDE BEMESTING (vervolg)

Groente

Meststof in kg per 10 m2

Peultjes ............................. zie blauwschokkers Prei ................................... bloedmeel 0,2 - beendermeel 0,2 - tuinbouwmest 0,15 Rabarber ........................... thomasfosfaat 0,3 - patentkali 0,4 Radijs ................................ chilisalpeter 0,1 - bloedmeel 0,1 Rode kool .......................... beendermeel 0,4 - patentkali 0,4 Savooikool ........................ zie rode kool Schorseneren.................... thomasfosfaat 0,25 - patentkali 0,2 - bloedmeel 0,2 Sjalotten ............................ bloedmeel 0,2 - patentkali 0,2 - beendermeel 0,2 Selderij .............................. zie bieslook Spinazie ............................ patentkali 0,25 - bloedmeel 0,25 - thomasfosfaat 0,9 Spruiten ............................ beendermeel 0,3 - patentkali 0,3 Spietkool ........................... zie bloemkool Stambonen ....................... bloedmeel 0,2 - thomasfosfaat0,3 Stokbonen ......................... thomasfosfaat 0,2 - patentkali 0,3 Tomaten............................ beendermeel 0,3 - bloedmeel 0,2 Tuinbonen ......................... Lotusbiobacter 0,2 Uien .................................. zie sjalotten Witlof ................................. Lotusbiobacter 0,1 Witte bonen ....................... zie blauwschokkers Witte kool .......................... zie rode kool Wortelen ........................... Lotusbiobacter 0,1 NB

In plaats van patentkali is vinasse of Lotusbiobacter een beter alternatief omdat deze laatste meststof niet zo vlug uitspoelt. Daardoor heeft een langere werking dan patentkali. Voor bloedmeel kan men ook Lotustop 10-0-3 gebruiken.



WAAROM LOTUS ? Ervaringen

Steeds meer tuiniers gaan beseffen dat LOTUS producten meer doen dan andere meststofproducten. Hoe komt dit? LOTUS gebruikt uitsluitend organische en natuurlijke meststoffen voor de fabricage van uitgekiende samenstellingen voor uw tuin. Deze meststoffen hebben een groot aantal voordelen. • • •

Zo spoelt LOTUS organische mest niet uit zoals kunstmeststoffen. Hierdoor komt alle toegevoegde mest ten gunste van de plant. Met het geven van organische mest voegt U organische stof toe, dit kan geen enkele kunstmeststof ! LOTUS organische meststoffen zijn zeer arm aan cadmium, kunstmeststoffen niet.

Wat zijn de voordelen van LOTUS organische mest t.o.v. natuurlijke meststoffen zoals stalmest, drijfmest, gier, kippenmest, enz. • • •

LOTUS organische mesten zijn rijker aan de noodzakelijke elementen, de hoeveelheden van het te gebruiken materiaal zijn hierdoor veel kleiner. Dus geen onnodig gesjouw. LOTUS organische mesten zijn hygiënischer, alle producten zijn gekruimeld en gedroogd. Dit geeft geen vieze handen of kleding en ook geen stank. Het inwerken van LOTUS organische meststoffen is gemakkelijk uit te voeren. Licht inharken is voldoende.

Op de vraag of LOTUS moet is maar één antwoord mogelijk.

Het aanleggen en onderhouden van uw gazon Veel mensen hebben bij hun huis een stukje gazon waar de tuinliefhebber zich op kan ontspannen. Het nadeel van een gazon is echter dat het veel onderhoud vraagt, met name in groeikrachtige perioden moet het 2 maal in de week gemaaid worden. Met de meststoffen van LOTUS is het echter mogelijk geworden met minder maaien toch een groene grasmat te houden.

De aanleg Voordat U het gazon aanlegt moet de grond eerst worden bewerkt. De grond moet om een voldoende losse structuur te verkrijgen, minimaal 1 spadiepte worden omgewerkt. Indien nodig wordt er gelijk een bodemverbeterend middel mee ondergewerkt zoals bv Lotusorgahum. Om ook de grond voldoende vruchtbaar te maken, adviseren wij om ook 15 kg Lotusplantrelax 8-5-14 over de grond te strooien. Deze meststof zorgt voor een goede start en werkt lang door omdat de meststoffen niet uitspoelen met het grondwater. U bent nu de gehele zomer verzekerd van een groene en dichte grasmat met een constante gelijkmatige groei.



Het onderhoud Om ook in de komende jaren verzekerd te zijn van een mooie grasmat is een onderhoudsbemesting noodzakelijk. Wij hebben daarom speciaal voor het gazon een organische mest samengesteld die het gazon nog wat versterkt voor de winter. Strooi ± 10 kg van onze gazon najaarsmest in de periode september tot half oktober. Deze meststof bevat relatief weinig stikstof om het gras voor de winter af te laten rijpen zodat het niet zo bruin vriest in de winter. In de periode maart/april strooit U LOTUS voorjaarsgazonmest ± 10 kg per 100 m2. U bent nu weer verzekerd van een mooi groen gazon voor de hele komende periode.

Het planten/verplanten van bomen en heesters Iedereen die wel eens bomen heeft geplant en vooral verplant, weet dat er vaak bomen uitvallen doordat ze afsterven. Toch is dit niet nodige als er aan een aantal belangrijke zaken aandacht wordt besteed. Stel dat U op uw plaatselijk tuincentrum een aantal nieuwe bomen of struiken heeft gekocht. Vanaf het moment dat U betaald heeft, begint de verzorging al, of eigenlijk nog eerder. De beste periode om te planten is van november tot en met begin april. De bomen mogen in ieder geval geen blad meer hebben. Als U de bomen naar huis vervoert is het belangrijk ervoor te zorgen dat de wortels niet uitdrogen. Als U nog niet direct gaat planten, kunt U de bomen beter eerst in de grond zetten, ook al is dit nog niet de definitieve bestemmingsplaats. Voor het planten graaft U een gat dat voldoende groot is. Een vuistregel is, het gat 2 maal zo groot te graven als nodig voor de wortelkluit. Door de grond mengt U 15 kg Lotusplantrelax per m3 grond, om de boom van mest te voorzien. Plant de boom niet te diep, meestal is de diepte van de vorige standplaats te zien, plant op dezelfde diepte. Vul nu het gat op met de loss kruimelige grond en trap deze steeds licht aan. Bij grote bomen is het beter nog een paal te plaatsen, zodat de boom niet te veel schudt en de wortels gemakkelijk weggroeien. Als U in droge perioden in het voorjaar en de komende zomer de boom een gieter water geeft, is succes verzekerd.

Zure regen, wat doen we er tegen ? Iedereen heeft wel van zure regen gehoord, nog niet iedereen beseft voldoende dat dit ook reeds zijn tuingrond heeft beïnvloed. Door de neerslag van zure regen is de zuurgraad van uw grond laag geworden. De grond verzuurt geleidelijk aan. Daarom is het nu meer dan ooit nodig dat U bekalkt. Dit gaat de verzuring tegen en geeft de grond weer haar natuurlijke zuurgraad terug. Daarom verkoopt LOTUS algenkalk. Deze algenkalk geeft niet alleen de natuurlijke zuurgraag aan de grond terug, maar verrijkt die ook met sporenelementen die niet in de gewone meststoffen zitten, maar toch onontbeerlijk zijn op lange termijn. Met LOTUSALGENKALK komen ook de reeds in de grond aanwezige meststoffen weer ter beschikking van de plant zodat U minder snel dient te bemesten. Om de strooibaarheid te verbeteren, hebben wij deze kalk zelfs gekorreld zodat U dit gemakkelijk kunt strooien.



De groentetuin Zelf groenten kweken is niet alleen leuk, maar is ook gezond. Als U veel aandacht besteedt aan uw groentetuin, hoopt U natuurlijk ook op een goede oogst. En als U op bepaalde zaken let is dat zeker mogelijk. De moestuin wordt jaarlijks omgespit in de winter of in het vroege voorjaar. Spit niet te diep ! Waarom niet ? In de bovengrond leven bacteriën en insecten die het bodemleven bevorderen en de vruchtbaarheid verhogen. Als U de grond spit, keert U deze om en het bodemleven verstikt in de diepere zuurstofarme onderlaag. Tijdens het spitten kunt U het best organische compost door de grond werken. Voor de mensen die dit doen is geen bemesting meer nodig, mits de compost van goede kwaliteit is. Hoe goede compost wordt gemaakt is in het verhaal hieronder te lezen. Omdat niet iedereen de ruimte heeft voor een composthoop zal er uitgekeken worden naar een alternatief. In dit geval kan de organische stof worden gegeven door bv Lotusmoestuinmest 7-3-6 te strooien, ± 20 kg per 100 m2. Deze kruimels licht inwerken. Heeft iedere groente dan evenveel mest nodig, zult U zich afvragen. Neen, dit is niet zo. Iedere groente heeft een andere behoefte. Lotusmoestuinmest bevat de gemiddelde behoefte van de meest geteelde groenten. Bij de teelt van aardappelen adviseren wij een extra kalium gift met Lotusorgamix, 10 kg per 100 m2. Voor andere gewassen kunt U altijd navraag doen bij uw tuincentrum. Lotusmoestuinmest is arm aan cadmium terwijl veel kunstmeststoffen dit niet zijn. De beste compost maakt U zelf Het zelf maken van compost is niet alleen leuk en milieuvriendelijk, maar ook goedkoop. Het is belangrijk dat uw tuingrond voldoende organische stof bevat. Organische stof heeft veel gunstige eigenschappen die in het verleden vaak vergeten zijn. Organische stof:

-

verbetert de structuur van de grond verhoogt het vochthoudend vermogen houdt voedingselementen verbetert de bewerkbaarheid van de grond

Hoe maakt U zelf uw composthoop? Al het organische afval uit de tuin en keuken is geschikt voor de composthoop. Wat is dat dan allemaal zult U zich afvragen. Dit is bv. onkruid, grasmaaisel, planten, bladeren, groenteafval maar ook koffiedik, eischalen, sinaasappelschillen en bananenschillen. Toch gaat het niet goed als U dit zo op de hoop stort. Gras en bladeren gaan zo “zitten” dat er geen zuurstof bij kan en het niet afgebroken wordt. Spreid maaisel en bladeren daarom in dunne lagen. Bevatten deze afvalproducten voldoende mest ? Neen! Een composthoop bevat zeer weinig meststoffen. Een slimme tuinier strooit dan ook op iedere laag van ± 25 cm wat meststoffen zoals bloedmeel en beendermeel, composteerpreparaat of een mengsel hiervan, Lotusplantrelax 8-5-14.



Wij adviseren op iedere m3 1 kg bloedmeel en 2 ½ kg beendermeel te mengen. Hiermee verkrijgt U een hoogwaardige compostmeststof. Om het U nog makkelijker te maken is het ook mogelijk om het speciaal samengestelde composteerpreparaat te gebruiken. Hiervan strooit U na iedere 12 cm afval 150 gram composteerpreparaat per m2. Een goede composthoop is vochtig en luchtig. De luchtigheid kan worden verbeterd door stro door te mengen. Stro vraag wel extra stikstof omdat de afbraak hiervan stikstof vereist. Door de warmteontwikkeling in de hoop tot ± 65°C worden onkruidzaden gedood en hebt U hiermee geen probleem bij het gebruik. Een goede compost is zeer geschikt voor de groenten- en bloementuin en geeft U het genoegen later de vruchten te oogsten van uw werk. De Rozentuin Wie is er niet aangenaam verrast als hij of zij in de zomer een prachtige rozentuin passeert ? Wie is er niet geneigd hier even bij stil te staan en even te ruiken aan die prachtige rozen ? Wie heeft zich daarbij niet verwonderd afgevraagd hoe de eigenaar dit zo mooi gekregen heeft? Toch kan ook U over een dergelijke mooie rozentuin beschikken. Bij de aanleg moet U zorgen dat de rozentuin een zonnige plaats heeft die liefst ’s morgens vroeg al in de zon komt. Ook is een plaats met wat wind niet ongunstig. Het is van groot belang dat de rozen snel drogen van de ochtenddauw. Dit voorkomt meeldauw en schimmelziekte. Als U aan de belangrijkste voorwaarden voldaan heeft, zorgt U natuurlijk dat de bemesting optimaal is. U geeft ieder voorjaar in maart ± 10 kg Lotusplantrelax. Als U bij aantasting door luizen ook nog eens milieuvriendelijke bestrijding uitvoert met bv Brandnetelpreparaat dan zal U zien dat de voorbijgangers op een zomerwandeling ook bij uw rozen blijven staan, zich afvragend hoe U dit toch doet. De Heidetuin Veel mensen met een heidetuin zien deze na 2 à 3 jaar achteruit gaan. De tuin is niet zo mooi meer en er wordt nog een vergeefse poging gedaan deze wat op te fleuren met een bemesting Wat is er aan de hand Snoeien De heide moet jaarlijks na de bloei gesnoeid worden. Nu zult U zeggen op de heide doen ze dat toch ook niet! Jawel, ook daar wordt gesnoeid. Schapen die de heidevelden afgrazen vreten niet alleen het onkruid weg, maar ook de toppen van de heide. Als U snoeit mag U echter nooit door het kale hout heen knippen. Doet U dit toch dan loopt de heide daar niet meer uit. Daarom is het belangrijk de heide regelmatig te snoeien Bemesten Het strooien met een willekeurige mest werkt vaak averechts uit. Heide mag slechts heel weinig mest hebben en zeker zeer weinig stikstof. Teveel mest geeft verrijking van de bodem en er groeit meer onkruid en gras en de heide laat het afweten. Gebruik daarom alleen Lotusplantrelax, ± 10 kg in het voorjaar strooien. Ook een zure grond is vereist, gebruik daarom nooit een basis werkende meststof of een kalkmeststof. Door de zure regen verzuurt de grond vanzelf, dit is één van de zeldzaamste gevallen dat we voordeel hebben van milieuvervuiling.



De Bloembollentuin Wanneer moeten bloembollen geplant worden? Dat hangt er van af. Ja, nu weet U nog niets. Wel, een voorjaar bloeiende bloem zoals tulp, narcis, hyacint en een krokus moeten in de periode september tot en met november worden geplant. Deze voorjaarsbloeiende bollen moeten zo vroeg mogelijk in de herfst geplant worden. Een zomerbloeiende bol- / knolgewas moet in het voorjaar worden geplant; voorbeelden zijn freesia, dahlia, gladiool, ixia, lelie en crocosmia. Een aparte bemesting voor deze gewassen is niet nodig, maar als er toch bemest wordt, kan Lotusplantrelax worden gebruikt (± 10 kg per are). Belangrijk is in ieder geval geen chloor en fluorhoudende meststoffen te gebruiken, want veel bolbloemen zijn hier gevoelig voor, speciaal tulp, lelie en freesia. De bemesting van de bloembak en bloempot Veel particulieren hebben tegenwoordig niet de beschikking over een tuintje en brengen wat fleurig groen aan door het plaatsen van bloembakken. Natuurlijk is het geen echte tuin met alle voordelen ervan, maar U kunt er toch prachtige bloemen in kweken. U kunt uw bloembak het beste vullen met Potgrond bloembakken. Deze grond is van goede kwaliteit en bevat voldoende poriën voor de luchthuishouding van de grond en heeft een goede vochtcapaciteit. Wat potgrond niet bevat is mest en veel mensen vergeten dit! Meng door onze potgrond 2 kg Lotusplantrelax per 1.000 ltr potgrond. Hiermee geeft U voldoende mest voor het hele groeiseizoen. Om te voorkomen dat de pot of bak afsluit van onderen is het goed om eerst poreus materiaal op de bodem aan te brengen zoals potscherven, kleikorrels of grof steengruis. Milieu bewust mesten = milieu bewust spuiten Met het houden van een tuin, krijgt U vroeg of laat ook te maken met ziekte en schimmelbestrijding. Kunnen we hier dan wat tegen doen, zonder direct naar de pot met chemische bestrijdingsmiddelen te grijpen? Ja, maar ook hier geldt, de beste bestrijding begint voor de aantasting. U kunt door juist planten naast en door elkaar te plaatsen al veel problemen voorkomen. Hebt U dit gedaan, dan kunnen de planten ook nog ziekte resistenter gemaakt worden door te spuiten met plantversterkende middelen zoals zeewierextract. Zeewierextract zorgt dat er op het blad van de plant een beschermende laag ontstaat die de plant minder gevoelig maakt voor schimmel en insecten aantastingen. Bovendien bevat zeewierextract veel sporenelementen, aminozuren en groeihormonen die de plant gezonder en dus sterker maakt. Ontstaan er desondanks nog aantastingen, dan hebben wij natuurlijk pyrethrum.



Als de grond en de plant U nodig heeft

LOTUS Nutriënten

3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 1

WAT HEEFT LOTUS TE BIEDEN ?

Een optimale plantenvoeding bepalen voor een groot deel het resultaat. Om het resultaat volledig te kunnen bereiken dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan:

NODIG VOOR DE PLANTEN

Temperatuur

Te laag

Beschadigen door bevriezing. knoppen. Langzame groei

Temperatuur

Te hoog

Grotere en snellere beschadigingen: verbrandings-verschijnselen, uitdrogingsverschijnselen zoals het verkleuren van lichtgroen tot bruin, slap hangen. Langzaam tot zeer langzame groei.

Te laag

Afsterven

van

Vocht in de bodem

Te hoog

Vaak groene tot geelgroene bladeren, verrotting, afsterven van vooral jonge wortels, vorming van kleine gallen aan de onderzijde van de onderste bladeren (eerst groen, later kurkachtig van kleur).

Vocht in de lucht

Te laag

Meestal van korte duur en daarom geen schade. Bij hoge temperaturen worden de effecten van de temperaturen versterkt.

Zuurstof

Te laag

Afsterven van wortels, bruin kleuringen.

Licht

Te weinig

Lange internodiën, vaak groene vroegtijdig afvallen van blad en bloem.

Licht

Te veel

Bruine en roodbruine verkleuringen, afvallen van het blad, verdorren.

bladeren,


MINERALEN: Deficiënties

Element

Functie

Symptomen bij deficiëntie

Stikstof (N)

Komt overal voor de in plant (Eiwitten; chlorofyl; chromosomen)

Slechte groen; bladeren worden lichtgroen van kleur; lagere bladeren worden geel tot licht bruin.

Fosfor (P)

Erfelijk materiaal (DNA, RNA); membramen, energiedrager (ATP)

Slechte groei, bladeren worden blauwgroen met paarse verkleuringen; lagere bladeren worden bronskleurig met paarse of bruine spots.

Kalium (K)

Coënzym in koolhydraathuishouding; bevordert de stevigheid van de plant

Dunne uitlopers die vaak afsterven; oudere bladeren geven vaak afbraak van chloroplasten te zien; afsterven van de uiteinden van bladeren en uitlopers.

Magnesium (Mg)

M.b.v. chlorofyl wordt lichtenergie omgezet in ATP; Coënzym in ionreacties

Eerst alleen de oudere, maar later ook de jongere bladeren verliezen chlorofyl en roodachtig gaan verkleuren; opkrullen van de randen van bladeren.

Calcium (Ca)

Bouwsteen van membramen; stimuleert enzymactiviteit; speelt rol in strekking van cellen.

Jonge bladeren zien er gekruld uit; de uiteinden zijn vaak krom; knoppen sterven uiteindelijk af.

Boor (B)

Heeft invloed op suikerverdeling en calciumopname in de celwand.

De basis van jonge bladeren wordt lichtgroen en de bladeren krullen op en vallen af; dwerggroei.

Zwavel (S)

Aminozuren; coënzym.

Jonge bladeren worden lichtgroen tot geel zonder spots (vgl N)

IJzer (Fe)

Chlorofylsynthese; veel enzymen

Behalve bij de vaten de bladeren niet groen; gedeelten kunnen zelfs verdrogen.

Zink (Zn)

In sommige enzymen (groei; suikers)

Bladeren en internodiën worden korter en minder in aantal; paarse verkleuringen; rozetvorming.

Koper (Cu)

In sommige enzymen (energie huishouding

Veel minder sterke groei, rozetvorming; niet ontrollen van jong blad; afsterven van jonge uitlopers.

Mangaan (Mn)

In sommige enzymen (celdeling; fotosynthese; eiwitstofwisseling).

Bladeren vergelen behalve bij de kleine vaten; afstervende spots.

Molybdeen (Mo)

In sommige enzymen (nitraat huishouding)

Erge vergeling en dwerggroei; vruchtontwikkeling stopt.


SELENIUM Een laag selenium gehalte in gewassen is een bedreiging voor de volksgezondheid.

SILICIUM (Si) Silicium wordt in de plant gebruikt voor versteviging van alle structuren die te maken hebben met het transport van water en het transpireren. Het silicium wordt met name gebruikt langs de vaten, in huidmondjes en in de buitenste laag van blad en stengel. Ook doornachtige uitstekende delen bevatten veel silicium en vormt hier zeer harde bestanddelen. In de plant wordt namelijk van het kiezelzuur weer water afgesplitst en wordt het polymeer opaal gevormd (formule SiO2).

AMINOZUREN In alle levende wezens worden veel verschillende eiwitten gemaakt. Deze eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. Zowel bij planten, dieren als micro-organismen zijn er maar 20 verschillende aminozuren. De volgorde van de aminozuren en het aantal is bepalend voor de eigenschappen van het eiwit. Alle aminozuren hebben in principe dezelfde opbouw en wel als volgt:

H2N - CH - COOH

R

Hierbij is de groep R bij elk aminozuur anders. De aminozuren worden gekoppeld door de H2N groep te koppelen aan de COOH groep van een ander aminozuur. Zo ontstaat een lange keten van de repeterende basisstructuur van de aminozuren met telkens andere zijketens. De meeste aminozuren worden in de plant, dier en Micro-organismen zelf aangemaakt. Bij sommige dieren (en ook bij de mens) moeten een aantal aminozuren in de voeding zitten omdat ze ze zelf niet kunnen aanmaken. Planten kunnen alle aminozuren zelf maken. Als er echter aminozuren kunnen worden opgenomen uit het substraat of uit de grond, dan zal de plant dit doen. Dit kost aanzienlijk minder energie dan zelf maken.


VITAMINEN In aan aantal van onze producten zijn vitaminen toegevoegd. De functie van deze vitaminen wordt hieronder uitgelegd.

Ascorbinezuur In de plant werkt deze vitamine vooral als antioxidant. Hierbij worden de componenten van de energie voorziening beschermd tegen oxidatie. In vele planten zorgt ascorbinezuur voor een verhoging van het stikstof- en eiwitgehalte in de plant. Tevens zal dit zuur in bepaalde gevallen als antistress middel werken. Als ascorbinezuur wordt toegevoegd aan de voeding van de plant, dan heeft het nog een paar extra werkingen, nl: -

Groeistimulatie (Effecten tot circa 40%) Waarschijnlijk wordt dit effect veroorzaakt door het verhoogde eiwit- en stikstofgehalte en de verhoogde ademhaling die door ascorbinezuur wordt gestimuleerd.

-

Meer bloemen (Effecten tot circa 20%) Dit fenomeen is sterk afhankelijk van de plantensoort. De ene soort zal meer bloemen geven op dezelfde steel, de andere zal meer vertakkingen geven waar bloemen aan komen. Soms kan dit gepaard gaan met kortere bloemstelen.

Niacine Onder normale condities zal de plant het niet nodig hebben om veel wortels te gaan vormen. Er wordt een natuurlijke blokkade opgeworpen om deze wortelvorming tegen te gaan. Niacine is in staat deze blokkade op te heffen zodat wortelvorming kan plaatsvinden. Niacine heeft dus een indirect effect.

ORGANISCHE STOF Het organisch stof gehalte van de bodem is belangrijk voor het vochtvasthoudend vermogen en de luchtdoorlaatbaarheid van de bodem. Hierbij spelen een aantal fasen een rol: -

zoals grotere stukjes organisch materiaal geven een betere luchtdoorlaatbaarheid; gecomposteerd materiaal, zoals lignine, heeft meer tijd nodig om omgezet te worden maar houdt het water langer vast. Na afbraak geeft het onder meer cellulose vrij in de vorm van suikers.


STOMEN Het is bekend dat, na het stomen, de pathogene schimmels en bacteriën zich eerder herstellen dan juist het nuttige bodemleven.

HUMUS (vorm van humus)

Ruwe humus komt bv. voor in de strooisellaag van bosgronden. Deze vorm is weinig verteerd.

Modder gevormd door uitwerpselen van dieren (bv. kleine bodemdieren, mijten, e.d.), deze vorm kan uiteenvallen en als dispersie humus met het doorsijpelende regenwater naar onderen worden verplaatst en in de diepere ondergrond als huidjes van amorfe (hier mee wordt een vormloze, niet gekristalliseerde vorm bedoeld.)

Mull is een menging van humus en fijne mineralen. De stoffen uit humus kunnen verdeeld worden in drie verschillende groepen: Humine

Onoplosbaar macromolecuul.

Huminezuur

Alleen bij hogere pH oplosbaar macromolecuul. Hogermoleculaire verbindingen in droge toestand zijn het amorfe, sterk hygroscopische zwartbruine stoffen. Huminezuren en ook bepaalde delen van fulvozuurgroep spelen een belangrijke rol bij het podzoleringsproces (bodemverrijkingsproces).

Fulvinezuur

Oplosbaar semi-macromolecule. Een zeer ingewikkeld mengsel van allerlei lagermoleculaire verbindingen.

Verschillende groepen van humus. Naar oplosbaarheid in verschillende oplosmiddelen kan humus in de volgende groepen worden ingedeeld: Instabiele humus

Hieronder verstaat men het deel van de humus dat aantastbaar is (omzetbaar).

Stabiele humus

Dit deel is niet of zeer moeilijk omzetbaar.

Wetenschappers gaan ervan uit dat het stabiele deel eigenlijk de humus is. Het totaal wordt ook wel als organische stof aangeduid.


MICRO-ORGANISMEN ALGEN Algen worden ook tot de micro-organismen gerekend. Er is een grote verscheidenheid aan vormen. Ze zijn te gecompliceerd om in kort bestek behandeld te worden. Men ziet ze echter regelmatig op glas, steen, daken en in water of watersystemen (koelwatersystemen, regenleidingen, e.d.) en kunnen daar verstoppingen veroorzaken.

SCHIMMELS Schimmels zijn meercellige micro-organismen. De vorm bestaat uit draden (hyphen) die een netwerk vormen (mycelium). Schimmels zijn veel groter dan bacteriën, meestal zijn ze met het blote oog zichtbaar (pluizig) op beschimmelde producten (brood, fruit). De meeste schimmels vormen (enorme aantallen) sporen, die gemakkelijk verspreid worden en onder gunstige omstandigheden uitgroeien tot nieuw mycelium. In het gekleurde deel van de schimmel vindt spoorvorming plaats. Schimmelsporen staan in dienst van de voortplanting en zijn niet zoals bij bacteriën, een overlevingsvorm. Ze zijn wel resistenter tegen ongunstige invloeden dan de vegetatieve cel.

GISTEN Gisten zijn eencellige schimmels. De vorm is ovaal of langwerpig. De cellen zijn circa tien maal groter dan die van bacteriën. Met behulp van een microscoop zin in gistcellen structuren waarneembaar (kern, vacuolen) die in bacteriecellen niet te zien zijn. Gisten vermeerderen zich meestal door knopvorming; Knoppen kunnen op meerdere plaatsen van de celwand ontstaan. Soms komen oude en nieuwe cellen niet los van elkaar, waardoor lange draden ontstaan (pseudo-mycelium). Onder bepaalde omstandigheden kunnen gisten sporen vormen. Deze sporen staan ook in dienst van de voortplanting en zijn geen overlevingsstadium. Sporen van gisten zijn ook beter bestand tegen ongunstige omstandigheden dan de vegetatieve cel.

BACTERIEN Bacteriën zin ééncellige micro-organismen met een afmeting van 1-2 bij 2-6 µm (micrometer = 0,001 mm). De vorm is rond, staafvormig of spiraalvormig. Bacteriën vermeerderen zich door deling. Onder gunstige omstandigheden (voldoende voedsel, geschikte temperatuur) bedraagt de generatietijd circa 20 minuten. Eén bacterie kan dan in 8 uur uitgroeien tot een aantal van 10 miljoen. Sommige staafvormige bacteriën kunnen sporen vormen, een overlevingsvorm van de vegetatieve cel. Sporen zijn resistenter tegen allerlei invloeden (verhitting, desinfectie) den de cel waaruit ze ontstaan zijn. Met behulp van een paarse kleurstof, de zogenaamde Gramkleuring worden bacteriën verdeeld in Grampositieve (Bacillus, Lactobacillus, Staphylococcus) en Gramnegatieve (Enterobacteriaceae, Pseudomonas). In het algemeen geldt dat Gramnegatieve bacteriën wat gevoeliger zijn.


VIRUSSEN Virussen zijn kleiner dan bacteriën en alleen zichtbaar te maken met behulp van een elektronenmicroscoop. Ze bestaan uit een cel met genetisch materiaal, al dan niet omgeven door een eiwitmantel. Ontbreekt de eiwitmantel, dan spreekt men van een naakte virus. Deze zijn resistenter dan de andere virussen. Vermeerdering van virussen kan uitsluitend plaats vinden in gastheercellen. De gastheercel wordt, via het genetisch materiaal van het virus, aangezet tot het produceren van virusdeeltjes. Dit gaat zo lang tot de cel barst en de virusdeeltjes vrijkomen om andere cellen te infecteren. Virussen die een bacterie als gastheercel hebben, noemt men bacteriofagen. Tussen gastheercel en virus bestaat een erg specifieke relatie. Hiervan wordt bij het typeren van bacteriën gebruik gemaakt (faagtypen). Virussen zijn eigenlijk geen levende organismen (ze kunnen zich niet zelfstandig voortplanten) en alleen mensen en dieren zijn in staat om de virussen te activeren, planten zijn daartoe niet in staat.

ENZYMEN Enzymen zijn geen levende micro-organismen, ze worden o.a. door bacteriën, schimmels en gisten aangemaakt en dienen dan hoofdzakelijk als hulpstoffen om voedsel geschikt te maken voor opname. Ook mensen en dieren produceren enzymen voor vertering van hun voedsel.


MICRO-ORGANISMEN

De bodem is een woonplaats van dieren: miljoenen per ha. Voorkomen.

mollen, wormen, insecten enz. die met

Eén gram teelaarde bevat reeds miljoenen micro-organismen (bacteriën en schimmels). Het zijn vooral de micro-organismen die van de bodem een levend complex maken. Samen met de opname van de voedingsstoffen door de plantenwortels zijn de omzettingen door de micro-organismen zeer ingewikkelde en ten dele niet opgehelderde scheikundige en natuurkundige verschijnselen. Het gewicht van de levende organismen (bodemdieren + micro-organismen) in de bovengrond wordt geschat op 25.000 kg/ha. Hun werking, samen met die van de plantenwortels noemt men de biologische activiteit. Van de micro-organismen (20.000 kg/ha) zijn de bacteriën (10.000 kg/ha) de belangrijkste. Er zijn nuttige bacteriën en schadelijke. Nuttige bacteriën zijn luchtminnend of airool. Ze hebben lucht (zuurstof) nodig om te kunnen leven. Ze eisen een ongeveer neutrale pH. De belangrijkste zijn de humificerende bacteriën die de humificatie tot stand brengen. Zij zorgen voor de omzetting van organisch afval. Eveneens nuttig zijn de nitrificerende bacteriën (Nitrosomonas, nitrobacter). Zij zetten de slecht opneembare ammoniakale stikstof om tot goed opneembare nitrische stikstof (nitraten). In de bodem leven ook bacteriën die stikstof uit de lucht vastleggen: -

de vrij levende Azotobacter (10-30 kg stikstof/ha/jaar) en de Rhizobium die in de wortelknobbeltjes van de vlinderbloemigen leeft (40200 kg stikstof/ha/jaar).

Momenteel zijn er in de handel verkrijgbaar: nuttige geselecteerde bacteriën. GOED BODEMLEVEN IS NODIG VOOR MINERALISATIE

Levende organismen Microflora Bacteriën Schimmels Fauna Protozoën Nematoden Springstaarten Mijten Duizendpoten, insecten, spinnen Regenwormen

gewicht in kg/ha 10.080 10.000 379 50 6,5 4,4 67 4.000

per gram grond 600.000 400.000 1.551.000 50.000 220 150 20 2 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 9

PLANTAARDIGE EXTRACTEN

Plantaardige extracten zijn versterkingsmiddelen, zeewieren kruidenextracten, zijn geconcentreerde plantversterkende preparaten. Zij worden op het gewas verspoten of toegepast via composthopen of organische meststoffen. Met betrekking tot de werking van zeewierextract worden verbetering van bladstand en bladkleur, oogstvervroeging en opbrengstvermeerdering en bij hogere dosering fungicide en insecticide effecten gemeld. Ook brandnetelextract geeft een verbetering van bladstand en bladkleur vooral bij fruitbomen. Bij zeewierextract worden bepaalde effecten toegeschreven aan de aanwezige fytohormonen.

VOORKOMEN -

Een gezonde bodem met een goede voedings- en vochthuishouding geeft gezonde planten die op hun beurt minder snel aangetast worden. Verschillende combinatieteelten worden met succes verbouwd waarbij het ene gewas schadelijke insecten voor het andere gewas afhoudt. Een ruime vruchtwisseling voorkomt allerlei ziekten.

GEBREKSZIEKTEN

Virusziekten Virussen dringen cellen van planten binnen en beïnvloeden de processen die zich in de plant afspelen. Schimmelziekten Net als bij virussen dringen de sporen van schimmels meestal de plant binnen via openingen in de celwand die ontstaan door bijvoorbeeld insectenvraat. Bacteriën Bacteriën zijn ééncellige micro-organismen. Plagen Onder plagen verstaan we de aantasting door grote aantallen organismen waarbij de werking op vraat berust. Meestal zijn dit insecten zoals de wortelvlieg, luizen, enz.


PLANTAARDIGE PREPARATEN

Alsem Boerenwormkruid Brandnetel Equisetumthee Kamille Geconcentreerd zeewier Knoflook Nicotine Quassia Vlier Plantaardige olie

tegen bladluizen tegen wortelvlieg tegen verschillende insecten en bladluizen tegen schimmelziekten tegen bladluizen en verschillende schimmelziekten plantversterkend en groeistimulerend preparaat tegen vogel- en insectenvraat - trips tegen bladluizen tegen bladluizen, kleine rupsen en spint tegen bladluizen tegen fruitspint


ALGEMENE KENNIS

pH De teelt in substraat kan plaatsvinden binnen een groot pH-traject. Beneden een pH van 4 treedt vaak wortelbeschadiging op. Boven pH 7 zijn sommige elementen minder beschikbaar voor de plant. Dit geldt met name voor fosfaat, ijzer, mangaan en borium. Een hoge pH in het substraat kan onder andere veroorzaakt worden door gieten met bicarbonaathoudend water. Een lage pH kan worden veroorzaakt door gieten met zuur water of door een grotere opname door de plant van kationen dan van anionen. Men kan van dit laatste bewust gebruik maken om de pH te verlagen. Bijvoorbeeld door het stimuleren van de ammoniumopname door toediening van extra ammonium. De pH van de voedingsoplossing kan worden beïnvloed door een basische of zure reactie van het substraat. Zij kan ook dalen of stijgen door verhoging respectievelijk verlaging van de EC van de vers bereide voedingsoplossing als deze zuur bevat.

EC Met de EC-waarde wordt het vermogen van een voedingsoplossing of extract aangegeven om elektrische stroom te geleiden. Dit geleidingsvermogen is een maat voor de ionenconcentratie. Tussen de som van de kationen of anionen en de EC bestaat een nauw verband. Op analyseverslagen voor voedingsoplossingen worden hoge en lage analysecijfers vaak onderstreept. In het geval een hoge of lage EC wordt alleen de EC onderstreept. Het is dan niet zinvol om alle hoge respectievelijk lage gehalten aan kationen of anionen te onderstrepen. Een uitzondering wordt echter gemaakt als de onderlinge verhouding tussen genoemde ionen ontregeld is. Verhoging van de EC boven waarden die voor een normale ontwikkeling van het gewas nodig zijn, kan de groei doen afnemen en het gewas steviger maken. Onder lichtarme omstandigheden wordt hiervan in de tomatenteelt gebruikt gemaakt. Een lage ECwaarde kan met gebrekverschijnselen gepaard gaan. De voedselvoorraad in het wortelmilieu kan via opname door de plant snel worden uitgeput.

Ammonium Het is normaal dat ammonium ook als het wordt toegediend, niet of nagenoeg niet op het analyseverslag wordt teruggevonden. Ammonium wordt namelijk snel door de plant opgenomen. Het kan de opname van andere ionen, vooral de tweewaardige, tegenwerken en bijvoorbeeld het optreden van calciumgebrek in de hand werken. De toevoeging van ammonium aan de voedingsoplossing heeft een verlagend effect op de pH in het substraat. Grote hoeveelheden ammonium kunnen de plant vergiftigen. Dit uit zich in een donkergroene kleur van het gewas en groeistagnatie. 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 12

STIKSTOF

WAT IS STIKSTOF? Stikstof is één van de macro-voedingselementen die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van planten. Stikstof speelt een belangrijke rol bij de bouw van eiwitten, chlorofyl en organische verbindingen.

STIKSTOF IN DE GROND Van nature komt stikstof niet voor in de grond en onderscheidt het zich in dit opzicht van de andere elementen. Vlinderbloemigen zijn echter in staat om met behulp van bepaalde bacteriesoorten stikstof vast te leggen in stikstofknolletjes. Deze hoeveelheid stikstof die door de vlinderbloemigen wordt vastgelegd kan oplopen tot 30 kg / ha. Door de uitstoot van stikstofoxide door fabriek komt tegenwoordig ± 10 kg / ha in de grond door neerslag met stof en regen.

DE VERSCHILLENDE STIKSTOFVORMEN Stikstof komt in een groot aantal vormen voor in de grond en kan ook in diverse vormen worden opgenomen.

NITRAAT STIKSTOF Als stikstof als nitraat wordt opgenomen betekent dit dat er een NO3 ionen door de plant wordt uitgewisseld tegen een OH ionen. Dit OH ion vormt met H+ionen water. Dit betekent dat nitraat meststoffen licht basisch uitwerken op de grond. Nitraten zijn goed oplosbaar en worden zeer gemakkelijk door de plant opgenomen. Het nadeel van nitraatstikstof is dat ze gemakkelijk uitspoelt met water. Hierdoor gaat gemiddeld 10 - 20% van alle nitraat verloren. Dit geeft uiteraard een verlies van meststoffen en een extra belasting van het milieu. Verder kan nitraat in zuurstofarme gronden worden omgezet in het voor plant en dier giftige nitriet (NO2). Gewoonlijk gaat hiermee 10% verloren. Nitraatstikstof kan het best niet te lang van tevoren worden gestrooid. Ook wordt nitraat vaak gebruikt als late overbemesting.


AMMONIUMSTIKSTOF Ammonium bevat stikstof in de vorm van een NH4+ion. Dit positief geladen ion wordt gebonden aan het kleihumus complex en spoelt hierdoor minder snel uit. Ammonium kan echter reageren tot ammoniak. Ammoniak is een vluchtig gas en hiermee verdwijnt er dus stikstof in de lucht. Dit beloopt al snel 10% van de gift. Deze omzetting in ammoniak vindt vooral plaats op kalkrijke gronden. Als er zwavelzure ammoniak wordt gegeven is er bovendien de vorming van kalksulfaten die goed oplosbaar zijn. Hierdoor spoelt er kalk uit. Ammoniakmeststoffen en vooral zwavelzure ammoniak werken vaak verzurend door kalkuitspoeling. Ammonium kan door nitrificerende bacterie ook worden omgezet in nitraat en zo dus ook uitspoelen. Ammoniumstikstof werkt vaak beter als nitraat stikstof wanneer er een droge periode is. Nitraat verplaatst zich namelijk via het water.

UREUMSTIKSTOF Stikstof kan ook in organische vorm door de plant worden opgenomen. Een voorbeeld hiervan is ureum. Ureum is een klein organisch molecuul namelijk CO (NH2)2. Dit molecuul bezit geen lading maar wordt goed vastgehouden door het kleihumuscomplex zodat het nauwelijks uitspoelt. Het ureum molecuul kan worden omgezet in ammoniumstikstof zodat het verzurend kan werken.

EIWITSTIKSTOF Stikstof komt ook voor als organische verbinding in de vorm van eiwitten. Dit zijn grote complexe moleculen die niet rechtstreeks kunnen worden opgenomen. Door bacteriën worden eiwitten echter afgebroken tot kleinere moleculen die wel opneembaar zijn. Niet ieder eiwit wordt echter even gemakkelijk afgebroken zodat we twee soorten onderscheiden, de zogenaamde harde en zachte eiwitten. Zachte eiwitten worden snel afgebroken, harde eiwitten langzaam. Eiwitstikstof spoelt niet uit, dus werkt niet milieubelastend. Het bezwaar is dat de concentraties vaak niet erg hoog zijn zodat veel mest moet worden opgebracht.


Kalium Bij normale EC-waarden wordt het element kalium meestal in wat lagere concentraties in het substraat aangetroffen dan oorspronkelijk aanwezig was in de vers bereide voedingsoplossing. Dit lagere gehalte is een gevolg van het feit dat de plant vrij gemakkelijk eenwaardige ionen opneemt. Relatief veel kalium kan de calciumopname verstoren. Dit kan neusrot veroorzaken. De kalium-calciumverhouding uitgedrukt in mmol per liter mag niet groter dan 1 worden.

Natrium en chloride Natrium en chloride worden niet speciaal aan de voedingsoplossing toegevoegd. Ze worden echter in kleine hoeveelheden toegediend als verontreiniging van bepaalde kunstmestsoorten. In grotere hoeveelheden worden natrium en chloride soms toegediend als bestanddeel van het uitgangswater, bijvoorbeeld slootwater, bronwater enz. Te hoge gehalten zijn schadelijk voor de plantengroei. Onder een hoog gehalte verstaan we een gehalte van 3 mmol natrium of chloride per liter. In voorkomende gevallen kan het gehalte alleen door extra doorspoelen van het substraat worden verlaagd. Ongunstig is het als in het gietwater het natriumgehalte belangrijk hoger is dan het chloridengehalte. Dit wijst meestal op de aanwezigheid van natriumbicarbonaat. Natriumbicarbonaat (NaHCO3) heeft in diverse proeven en ook onder praktijkomstandigheden getoond een zeer slechte invloed te hebben op de plantengroei.

Calcium en magnesium Calcium en magnesiumionen worden in het substraat meestal in hogere concentraties aangetroffen dan in een vers bereide voedingsoplossing. Dit is een gevolg van het feit dat tweewaardige ionen minder gemakkelijk worden opgenomen dan eenwaardige ionen. Wat hogere gehalten aan calcium en magnesium zijn doorgaans niet ongunstig. Door het ruimere aanbod van deze ionen wordt de plant dan min of meer gedwongen ze op te nemen. Calciumgebrek wordt in sterke beïnvloed door klimatologische omstandigheden. Het treedt vaak op bij hogere zoutconcentraties in het wortelmilieu waarbij calcium dan relatief weinig aanwezig is. Magnesiumgebrek kan behalve door een tekort aan dit element in het substraat ook optreden bij normale en hogere gehalten. Het treedt op als de pH vrij laag of het kaliumgehalte vrij hoog is. Ook kan het optreden van magnesiumgebrek in de hand gewerkt worden door een v rij lage temperatuur van het substraat.

Nitraat Evenals kalium wordt ook nitraat in het substraat meestal in wat lagere concentratie aangetroffen dan in de vers bereide voedingsoplossing. Nitraat is een eenwaardig negatief ion dat goed door de plant wordt opgenomen. Het is wenselijk dat de 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 15

verhouding nitraat/kalium (in mmol per liter) niet hoger is dan 2 à 2,5. Is de verhouding groter, dan zit er teveel nitraat in de oplossing. De plant neemt dan onnodig veel nitraat op.

Te hoge nitraatgehalten kunnen bijvoorbeeld worden aangetroffen als extra salpeterzuur (HNO3) wordt aangewend om de pH van het substraat te verlagen zonder dat deze extra toevoeging wordt verrekend met de overige toevoegingen.

Sulfaat Sulfaat is een tweewaardig ion dat gemakkelijk in het substraat ophoopt. Voor de meeste gewassen is 1,5 à 2 mmol sulfaat per liter voldoende. Vaak wordt echter meer aangetroffen. Dit komt omdat sulfaat vaak wordt overgedoseerd; Veel sulfaten worden toegediend om een voldoende kalium- of magnesiumniveau in de voedingsoplossing te verkrijgen. Veel van de giften gaan in de vorm van kalium- en magnesiumsulfaat. In enkele gevallen bevat het gebruikte gietwater veel sulfaat.

Bicarbonaat Bicarbonaat (HCO3) is geen plantenvoedende stof. Wel beïnvloedt het de pH van de voedingsoplossing. Als er veel bicarbonaat in het water aanwezig is, zal de pH de neiging hebben om te stijgen. Vaak is dit niet gewenst. Door toevoeging van zuur kunnen we het bicarbonaat uit het water verwijderen.? Omdat we in een weinig bufferend substraatmedium telen, willen we toch niet alle bicarbonaat uit het water verwijderen. De planten werken immers enigszins zuur. Door wat bicarbonaat in het water te laten zitten wordt deze zure werking opgevangen. Zo krijgen we toch enige buffering wat betreft de pH in het substraat. Het is zelfs zo dat als er te weinig bicarbonaat in het water zit, we dit toevoegen. En wel in de vorm van kaliumbicarbonaat (KHCO3). We streven naar een gehalte tussen de 0,5 en 1,0 mmol bicarbonaat per liter voedingsoplossing.

Fosfaat De mate van beschikbaarheid van dit element is afhankelijk van de zuurgraad van de oplossing. Bij constatering van te lage fosfaatgehalte kan het soms voldoende zijn de pH te verlagen om weer voldoende fosfaat in oplossing te krijgen. Dient men in dergelijke gevallen fosforzuur toe, dan vangt men “twee vliegen in een klap”.

IJzer In het algemeen is het gunstig als het ijzergehalte in het sub straat wat hoger ligt dan in de toegediende voedingsoplossing. Een belangrijke rol bij de ijzeropname spelen onder andere de pH, de vochtigheid van het substraat en de vorm waarin het ijzer wordt toegevoegd. 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 16

Bij een lage pH treedt minder snel ijzergebrek op dan bij een hoge pH. Een hoog vochtgehalte kan spoedig ijzergebrekverschijnselen in het gewas geven met name bij veensubstraten.

In vochtige omstandigheden wordt het ijzer omgezet in een voor de plant niet opneembare vorm. IJzerchelaten blijven in oplossing. De plant kan ze makkelijk opnemen. IJzer uit ijzersulfaten slaat makkelijk neer met fosfaten.

Mangaan De hoeveelheid mangaan in het substraat is meestal belangrijk minder dan die in de toegediende voedingsoplossing. Dit kan deels het gevolg zijn van een vrij grote mangaanopname door het gewas en deels van het vastleggen van mangaan door bacterie. Bij een sterke mangaanopname door het gewas is er meestal sprake van een lage pH. Bij vastlegging van mangaan door bacteriën is de pH meestal hoog. Het mangaan wordt dan makkelijk omgezet in slecht oplosbare verbindingen. Bij lage mangaangehalten en hoge pH in het substraat is het meestal ongewenst extra mangaan toe te dienen. U kunt beter een goede pH nastreven.

Zink en koper Zink en koper worden doorgaans goed door de plant opgenomen. Teneinde verzekerd te zijn van een voldoende opname moet het gehalte aan de elementen in het substraat liefst wat hoger zijn dan in de toegediende voedingsoplossing. Bij hoge zinkgehalten in het substraat, bijvoorbeeld als gevolg van toepassing van gegalvaniseerde onderdelen in het systeem, wordt de ijzeropname bemoeilijkt. In die gevallen moeten geen zinkmeststoffen aan de voedingsoplossing worden toegevoegd en kan het nuttig zijn extra ijzer toe te dienen.

Borium Voor borium moet een accumulatie in het substraat tot 2 à 3 maal het niveau van toediening vaak als gewens worden beschouwd. Een hoge pH belemmert de boriumopname. In een dergelijke situatie kan het nodig zijn wat extra borium toe te dienen, docht het is in de eerste plaats van belang naar een goede pH te streven, omdat boriumovermaat vrij gemakkelijk kan optreden.


Voornaamste functies van de spoorelementen Boor (B)

Mangaan (Mn)

-

-

-

-

stimuleert de bloei en de pollen productie verhoogt de vruchtbaarheid bevordert de vruchtzetting verlaagt het waterverbruik verhoogt het suikergehalte in de reserve organen (aardappelen, bieten, fruit) bevordert de stikstof fixatie bij leguminosen beïnvloedt het metabolisme en de distributie van fytohormonen speelt een rol in de eiwit- en nucleïnezuursynthese, in de celdeling en celdifferentiatie verhoogt de vorst resistentie bij fruitbomen

-

-

stimuleert de productie van eiwitten en koolhydraten versterkt de CO2 assimilatie verhoogt de fotosynthese bevordert de transformatie van nitrieten naar meer geëlaboreerde stikstofverbindingen (aminozuren - eiwitten) maakt de planten resistenter tegen de koude (maïs) verlaagt het waterverbruik verhoogt het suikergehalte (suikerbieten), het oliegehalte (koolzaad) het zetmeel (maïs, aardappel), het Vit-C gehalte (druiven, fruit)

Koper (Cu)

Molybdeen (Mo)

-

-

-

stabiliseert het chlorofyl bevordert het aantal chloroplasten speelt een rol in de nitriet reductie vertraagt het verouderingsproces stimuleert de kieming en de groei vergemakkelijkt de opname en het transport van de stikstof versterkt de celwanden (antilegering)

-

is essentieel voor de stikstoffixatie bij de leguminosen is een onderdeel van de nitraatreductase verlaagt de nitraat accumulatie bevordert de eiwit synthese verlaagt het gehalte aan vrije aminozuren verhoogt het chlorofyl gehalte

IJzer (Fe)

Zink (Zn)

-

-

-

samen met het magnesium essentieel voor de vorming en aanmaak van het chlorofyl stimuleert de fotosynthese reduceert de nitrieten helpt de eiwit synthese bevordert de ademhaling speelt een rol in de energie productie en transport

-

is noodzakelijk voor een normale groei en ontwikkeling bevordert de jeugdgroei en de vruchtontwikkeling stimuleert de productie van fytohormonen (auxinen) beïnvloedt rechtstreeks de eiwit productie stabiliseert de cel pH

Magnesium (Mg) -

essentieel voor het chlorofyl en de fotosynthese beïnvloedt en activeert talrijke enzymatische processen (± 300) stabiliseert de celmembranen regelt het inwendige ionentransport bevordert de eiwit opbouw, het vet- en suikergehalte speelt een rol in de nitraatreductie beïnvloedt de fosforopname en het fosfor transport in de plant gunstig. 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 18

SPOORELEMENTEN EN ZIJN ROL IN DE VOEDING VAN DE PLANTEN

GEWAS: SUKERBIET Gebrek aan borium Onregelmatige vergeling van de bladeren. De bladeren zijn vervormd en breekbaar en op de bovenkant van de hoofdnerf zitten barstjes. De oude bladeren worden dik, hard en breekbaar. De groeipunt sterft en veroorzaakt rotting van het hart (zwart hart ziekte). Nieuwe bladscheuten ontwikkelen zich er omheen. Gebrek aan borium hangt samen met een hoge gift stikstof en potas en een langere periode van nat weer of juist droogte. Gebrek aan magnesium Vergeling tussen de nerven vooral op de oudste bladeren. Deze vergeling strekt zich uit van de punten en de randen van het blad naar de hoofdnerf en een afsterven van de bladmassa volgt. Deze dode plekken lijken op brandplekken van een sigaret. De bladeren hangen naar beneden. De ontwikkeling van bladen en wortels is verminderd. Gebrek aan mangaan Het weefsel tussen de nerven van jonge bladeren is gemarmerd door chlorose. Bij ernstig gebrek wordt het gehele blad geel. De randen rollen op en geven zo het blad een karakteristieke driehoekige vorm. Verticale groei van de plant.

GEWAS: AARDAPPEL Gebrek aan magnesium Gele strepen bedekken het weefsel tussen de nerven en veroorzaken soms zijn dood. De bladeren verwelken en sterven af. De groei van de planten is verminderd en zij komen vroegtijdig tot rijpheid. De knollen zijn vatbaarder voor ziektes als schurft en worden eerder beschadigd bij de oogst. Gronden die zuur zijn, zandig en/of gronden die grote hoeveelheden potas krijgen (dikwijls het geval bij aardappelen) lopen de kans een gebrek aan magnesium te ontwikkelen. Gebrek aan mangaan Kleine bruine en zwarte vlekken langs de nerven op de gehele oppervlakte van het blad (vooral jonge bladeren). Soms gaan de spikkels samen met een algehele vergeling van het blad. Dit symptoom niet verwarren met chlorose tussen de nerven. Dit is te wijten aan gebrek aan magnesium. De knollen zien er lelijk uit en ze worden gemakkelijk beschadigd bij de oogst.

LOTUS


Gebrek aan fosfor Het gebrek aan fosfor treft tegelijk de opbrengst en de kwaliteit van de knollen. Een te gering voeding aan fosfor gedurende de vorming van de knollen veroorzaakt een beduidend mindere opbrengst. Later in het seizoen zal dit gebrek leiden tot de vorming van kleine knollen. In het geval van ernstig gebrek blijven de planten laag en verharden de oude bladeren. De jonge bladeren zijn donkergroen, opgevouwen en klein.

GEWAS: MAIS Gebrek aan zink Bleek gele strepen ontwikkelen zich in de lengte tussen de rand van het blad en de hoofdnerf. De vergeling begint aan de basis van de jonge bladeren. Als het gebrek ernstig is worden de gele bladeren wit en verdrogen de bladeren. Een roodachtige verkleuring kan verschijnen op de ernstigst aangetaste gedeeltes. De stukken tussen de knopen zijn korter en de kolven zijn slechts gedeeltelijk gevuld. Het rijpen wordt vertraagd. Gebrek aan ijzer Roodkleuring van de uiteinden van de bladeren en verdroging van de oudste bladeren. Vermindering van de groei en vertraging van het tevoorschijn komen van de draden en van de rijping van de kolven. Koude en vochtige voorjaren veroorzaken de blokkering van fosfor, evenals vaste grond. Gebrek aan magnesium Een ongelijkmatige chlorose verschijnt tussen de zijnerven. De verschijnselen ziet men altijd op de oudste bladeren. In het geval van ernstig gebrek worden deze bladeren bruin, dan rood en sterven af.

GEWAS: ERWTEN (VLINDERBLOEMIGEN) Gebrek aan molybdeen Molybdeen is noodzakelijk voor goede binding van de stikstof. Een gebrek zal leiden tot minder knolletjesvorming en dat veroorzaakt zwakke groei van bleke bladeren. Het is van belang dat in de meeste gevallen molybdeen de rol speelt van groei stimulator. Dientengevolge zullen de voordelen verkregen worden zelfs als de karakteristieke symptomen afwezig zijn. Gebrek aan mangaan Chlorose tussen de bladnerven dat begint aan de randen van de bladeren. Inwendige ontkleuring van de zaden en bruin worden van de peulen.

LOTUS


Gebrek aan ijzer Chlorose van de bladeren en de hechtranken. Bij ernstig gebrek wordt het hele blad wit. Kleine bruine dode vlekken verschijnen aan de rand van de bladeren. Gebrek aan borium Degenereren van de groeipunt, sterke ontwikkeling van hulpscheuten. De bladeren worden bros.

GEWAS: GRANEN Gebrek aan magnesium Afwisselend gele en groene banen op de bladeren. De oudste bladeren worden het eerst geraakt en sterven vroegtijdig. Magnesium is belangrijk voor een betere inplanting van granen, vooral in intensieve systemen. Gebrek aan mangaan Er verschijnen bleke strepen of bruine vlekken op de bladeren, die ook de neiging hebben slap te gaan hangen. Op het land vertoont het gebrek zich gewoonlijk in de vorm van verspreide en ongelijke vlekken. De situatie wordt verergerd door koud of vochtig weer, een hoge pH, zandige gronden, kalkrijke kleigronden of organische (voorral die met een lichte structuur), bekalken en het gebruiken van oude weide. Het gebrek lijkt tijdelijk minder uitgesproken op vaste gronden. (Vandaar het verschijnsel van groene wielsporen) of na een toepassing van stikstof. Gebrek aan koper Het verschijnen van jonge bladeren in een spiraal (het blad van de aar in het bijzonder) en het oprollen van de baard, zijn zeer karakteristiek voor het gebrek aan koper. Direct bij het uitstoelen verwelken de punten van de bladeren. De aren zijn slechts gedeeltelijk gevuld en de zaden zijn slecht gevormd. Het zoeken naar hogere opbrengsten vermeerdert de behoefte aan sporenelementen en in het bijzonder aan koper. Gebrek aan zink Gele strepen verschijnen aan iedere kant van de hoofdnerf. Een oranjegele verkleuring treedt op in het begin van het seizoen.

LOTUS


MANGAAN

De rol van mangaan in de voeding van de planten: Stimuleert verschillende enzymprocessen Speelt een belangrijk rol in de reductie van nitraten Noodzakelijk voor de fotosynthese Maakt deel uit van de synthese van eiwitten Gebrekverschijnselen Chlorose tussen de nerven (vergeling) van jonge bladeren Bleke strepen en bruine vlekken op granen De planten zijn verwelkt (granen) Verticale groei en driehoekige bladeren bij bieten Het gebrek aan mangaan wordt verergerd door: Organische gronden of zandgronden Gronden met een hoge pH Koude en natte periode “Luchtige” gronden Gewassen gevoelig voor gebrek aan mangaan: Granen (vooral gerst en haver), suikerbieten, fruitbomen.

IJZER

De rol van ijzer in de voeding van de planten: Noodzakelijk voor de fotosynthese Noodzakelijk voor de vorming van chlorofyl Noodzakelijk voor de vorming van eiwitten Gebrekverschijnselen Chlorose (bleekheid) van jonge bladeren Het gebrek aan ijzer wordt verergerd door: Gronden met een hoge pH Kalkrijke gronden Gronden met een hoog gehalte aan koper Slecht gedraineerde gronden Gewassen gevoelig voor gebrek aan ijzer: Vruchtbomen

LOTUS


MOLYBDEEN

De rol van molybdeen in de voeding van de planten: Nodig voor het gebruik van stikstof door de plant Nodig voor de vorming van chlorofyl Maakt deel uit van de stofwisseling van ijzer en van fosfaten Gebrekverschijnselen Beperkte groei (verschijnselen van stikstofgebrek) Vermindering van het bladoppervlak van kruisbloemigen Het gebrek aan molybdeen wordt verergerd door: Gronden met een lage pH (zure omgeving) Gering niveau van organische stof Gewassen gevoelig voor gebrek aan molybdeen: Vlinderbloemigen (erwten, luzerne, enz.) Kruisbloemigen (koolzaad, bloemkool, kool)

BORIUM

De rol van borium in de voeding van de planten: Kieming van stuifmeel Gebrekverschijnselen Verwrongen bladeren en veranderingen in hun oppervlak Afsterven van verschillende groeipunten Breuk en verrotting Slechte bevruchting Het gebrek aan borium wordt verergerd door: Gronden met een hoge pH Zanderige gronden Hoog gehalte aan stikstof of calcium Natte of droge periodes Gewassen gevoelig voor gebrek aan borium: Suikerbiet, koolzaad, vlinderbloemigen, luzerne, fruitbomen.

LOTUS


KOPER

De rol van koper in de voeding van de planten: Maakt deel uit van verscheidene enzymprocessen Nodig voor de fotosynthese Essentieel voor de vorming van celwanden Maakt deel uit van de vorming van zaden Gebrekverschijnselen Bladeren in spiraal (het blad van de maïs in het bijzonder) Chlorose aan de uiteinden van het blad Verwelkte planten Gedeeltelijk gevulde aren (graan) Het gebrek aan koper wordt verergerd door: Organische grond, krijtachtig, zanderig Omwerking van ruig land Hoge gift van stikstof Gewassen gevoelig voor gebrek aan koper: Granen

ZINK

De rol van zink in de voeding van de planten: Noodzakelijk voor het correct functioneren van sommige enzymsystemen Gebrekverschijnselen Abnormaal kleine bladeren Bleke strepen parallel aan de hoofdnerf (maïs) Vorming van rozetten Vorming van kleine bladeren Chlorose van de jonge bladeren Het gebrek aan zink wordt verergerd door: Organische grond Grond met een hoge pH Grond rijk aan fosfor die grote gift fosfor krijgt Koude en vochtige periodes Gewassen gevoelig voor gebrek aan zink: Maïs, vlas, sperziebonen, fruit.

LOTUS


GEBREKSSYMPTOMEN

Algemene gebrekverschijnselen in de land- en tuinbouw

Verschijnsel

Gebrek

Het eerste zichtbaar in de oudere bladeren Chlorose beginnende bij de bladpunten

Stikstof

Necrose aan de bladranden Chlorose voornamelijk tussen de bladeren (die groen blijven), bruine, grijze of witte stippen (bv. bij granen)

Kalium

Roodpaarse kleur op groen bladeren of stengel

Fosfaat

Necrose tussen de bladnerven en de kleinste bladeren

Zink

Magnesium

Het eerste zichtbaar in de jongere bladeren Vlekkerige geelgroene bladeren met gele bladnerven

Zwavel

Vlekkerige geelgroene bladeren met groene bladnerven

IJzer

Bruinzwarte stippen (bv. bij vlinderbloemigen, aardappelen)

Mangaan

Chlorose aan de bladranden

Molybdeen

Jongste blad heeft een witte bladpunt

Koper

Jongste blad beginnende bij de voet is bruin of rood

Borium

Jongste blad beginnende bij de top is zwart of dood

Calcium

LOTUS


BEMESTEN VOOR DE PROFESSIONELE SECTOR

BEMESTEN Wij willen wat dieper ingaan op het hoe en waarom van bemesten.

WAT IS BEMESTEN? Bemesten is het toevoegen van plantenvoedende elementen aan de plant waardoor de groei verbeterd wordt. Voor een optimale groei en bloei heeft een plant behalve koolstof, water en zuurstof ook 16 en mogelijk wel meer voedingselementen nodig. Een gedeelte van de voeding wordt verbruikt voor eigen onderhoud, de rest is nodig voor de aanmaak van nieuwe weefsels en organen. De plant neemt water met voeding op uit het teeltmedium. Bij grote verdamping (zomer) zal de plant meer voeding tot zich nemen dan bij geringe verdamping (winter). De plant gaat daarbij selectief te werk en bepaalt zelf welke voedingselementen er op een bepaald moment opgenomen kunnen worden. Wel kunnen we via de bemesting de plant in een bepaalde richting sturen.

HOE GAAN WE BEMESTEN? Bemesten kunnen we op verschillende manieren. We kunnen gebruik maken van enkelvoudige of mengmeststoffen en we hebben tegenwoordig de keuze uit vaste en vloeibare meststoffen. Enkelvoudige meststoffen worden gebruikt als voorraadbemesting en als bijbemesting. Bij de voorraadbemesting worden vooral patentkali, monokaliumfosfaat, kieseriet, kalkammonsalpeter en Dolokal gebruikt. Bij de bijbemesting zijn het vooral kalisalpeter, kalksalpeter, Kieseriet, magnesiumnitraat, ammoniumnitraat en monokaliumfosfaat die gebruikt worden. Dit zijn de over het algemeen wat beter oplosbare meststoffen. Mengmeststoffen bevatten stikstof, fosfaat en kali en soms ook magnesium. Een groot aantal mengmeststoffen bevat tevens één of meerdere sporenelementen. De laatste tijd zien we een toenemende belangstelling voor de organische meststoffen en organisch minerale meststoffen. De vaste meststoffen die wel gebruikt worden voor A/B-bak systemen zijn de meststoffen die eerder al genoemd zijn bij enkelvoudige meststoffen. Deze worden wel aangevuld met sporenelementen en eventueel met één of meerdere zuren (afhankelijk van het te gebruiken gietwater).

LOTUS


Vloeibare meststoffen worden vooral in de substraatteelt gebruikt, maar ook meer en meer bij grondgebonden teelten. Het grote voordeel van deze meststoffen is het vrijwel ontbreken van ballastzouten. Voor iedere leverancier heeft de teeltbegeleider de mogelijkheden om voor alle teelten bemestingsschema’s te maken. Tenslotte hebben we ook nog organische meststoffen. Deze geven we het liefst in het najaar, ongeveer een maand voor de start van een nieuwe teelt. Organische meststoffen verhogen het aantal bodemorganismen en het organisch stofgehalte. Vooral de dierlijke meststoffen en restproducten bevatten vrij veel voedingsstoffen. Producten zoals snoeihout, boomschors, bladeren en stro bevatten veel minder voedingsstoffen. Het uitrijden van dierlijke meststoffen wordt steeds meer gebonden aan allerlei milieuregels. Raadpleeg bij twijfel eerst een deskundige.

WANNEER GAAN WE BEMESTEN? Het tijdstip waarop we gaan bemesten kan heel verschillend zijn. Afhankelijk van het medium en de teelt wordt een tijdstip gekozen. Bij een nieuwe teelt is het vaak vooraf, maar dan nog is er de vraag voor of na het spoelen? Een analyseverslag geeft vaak duidelijkheid wat er gedaan moet worden. In maart-april, bij een sterk verhoogde instraling moeten we extra alert zijn en in het najaar tijdig stoppen.

HOE ONTSTAAN ORGANISCHE KORRELMESTSTOFFEN? Hierna een overzicht van de gebruikte grondstoffen.

LOTUS


GRONDSTOFFENLIJST ORG ANISCHE MESTSTOFFEN

Grondstof voor organische meststoffen

Hoofdbestanddeel in % NN

Na

NO

P

12,00

0,25

0,37 0,18 80,00

1,00

13,00

0,60

0,40 0,18 90,00

1,00

13,90

1,00

0,11 0,06 86,00

1,00

4 Vismeel

8,00

2,90

0,40

5 Diermeel

8,80

1,80

0,17

6 Haarmeel

14,00

Ureum

K

MgO

Nevenbestanddeel in ppm OS

ZBW

Fe

Mn

Zn

Cu

Vocht B

Mo

SiliVet pH EC cium

Dierlijke stikstofbron 1 Bloedmeel

0,05 0,01

2 Verenmeel 3 Hoef- en hoornmeel

0,01 0,10

55,00 350,00

31,00

10

2

74,00

55,00 150,00

31,00

8

2

19,00

14,00 220,00

2,00

6,2

5,9

65,00 85,00

10

Plantaardige stikstofbron 1 Gefermenteerde soya

9,00

2,00

2,00 0,60 73,00

2 Mycelium

7,30

1,20

1,00 0,38 92,00

3 Rizinusschroot

5,00

2,00

1,00

1,00

80,00

17,00

6,00

3,00

27,00 175,00

26,00

14,00 170,00

3,00

5

19

6,0

0,15

8,2

70,00

Fosfaatbron 1 Beendermeel

6,00 15,00

2 Natuurfosfaat

28,00

3 Vleesbeendermeel

8,00 13,00

0,23 0,20 35,00 30,00 0,45

37,00

30,00 2160,00

0,22

52,00

0,08 40,00 0,02

3,00

14,00

Kalibron 1 Vinasse poeder

0,01 0,50

0,14

17,00

5,00

7,00

130,00 480,00

15,00

2,00

4,9

Kalkbron 1 Algenkalk

0,20 5,00

45,00

15,00 80,00 1,00

3

Magnesiumbron 1 Magnesiumoxide

LOTUS

85,00

4,00

250,00


3

GRONDSTOFFENLIJST ORG ANISCHE MESTSTOFFEN (vervolg) Grondstof voor organische meststoffen


Na

Ureum

NO

P

K

Nevenbestanddeel in ppm MgO

OS

ZBW

Fe

Mn

Zn

Cu

B

Vocht

SiliVet pH cium

Mo

Organische stof bron 1 Galnotenschroot

1,80

0,10

2,93

93,00

41,00 13,00

15

5,0

2 Zonnebloemschroot

0,01

0,68

1,20

90,00

110,00 25,00

9,3

5,3

3 Druivenpitten

1,90

1,20

84,00

4 Kinineschors

0,40

0,34

83,00

2,00

80,00

2,80

76,00

0,78

5 Koffiepellen 6 Wormenmest

2,20

7 Wolmeel

25,00

8,9

75,00

8 Sint Janskruid

0,24

0,30

71,00

9 Cacao

1,00

2,50

1,00 70,00 10,00

2,60

3

1,80

12 Moutkiemen 13 Bietenpulp

10 Zeewiermeel 11 Guano

8,00

0,06 2,50

37,00 2,00

2,00

1,80 70,00

6,00 26,00

7,70

1,80

0,90 68,00

3,00

0,80

1,50

65,00

1,00

1,00

60,00

14 Hopafval

5,6 43,00 2,00

24,00

9,00

5,9

27,00 155,00

6,00

7,9

60,00

15 Kippenmest

3,60

2,80

60,00

16 Koemest

2,30

3,20

0,90 60,00

17 Tabak

0,90

2,30

58,00

18 Vlaskaf (lemen)

0,30

0,60

0,30 55,00

0,04

0,01 11,00

12 44,00 17,00 0,11

0,16

0,19

0,65

0,08

18

11 10

18

7,4

1

8,2

19 Narcisschroot Gesteenten bron 1 Lavameel 2 Basaltmeel 3 Bentonietmeel LOTUS

3,40

12,00

85,00 56,00

11,00 75% Montmorilloniet

1,03

44 2,20

82,00

95,00 18,00


7,7

EC

AANVULLING GRONDSTOFFENLIJST ORG ANISCH MINERALE MESTSTOFFEN Grondstof voor organisch minerale mestkorrels


Na

Ureum

NO

P

K

Nevenbestanddeel in ppm MgO OS ZBW

Fe

Mn

Zn

Cu

B

Vocht As Mo

Stikstofbron 1 Ureum 2 Kas Ammoniumnitraat 3 Formaldehyde-ureum

46,00

2,00

13,50 13,50

2

4,00 42,00

Fosfaatbron 1 Tripelsuper

46,00

3

Kalibron 1 Kalisulfaat

50,00

2 Patentkali

30,00 10,00

3 Kali 60

60,00

Magnesiumbron 1 Kieseriet

27,00

Spoorelementenbron 1 IJzersulfaat

19% 650,00 50,00 50,00

2 Mangaansulfaat

0,05

3 Zinksulfaat

0,03

4 Kopersulfaat

28,00 23,00

180,00

5 Boriumsuslfaat

0,02

6 Molybdeen Kalkbron 2 Cyanamide

LOTUS

20,00

50,00


25,00 11,00

Vet pH

EC ms/cm

WERKING GRONDSTOFFENLIJST ORG ANISCHE MESTSTOFFEN Grondstof voor Organische Meststoffen Dierlijke stikstofbron Bloedmeel Verenmeel Hoef- en hoornmeel Vismeel Diermeel Haarmeel

Bloedmeel is zeer rijk aan organische stikstof welke het snelst vrijkomt van alle organische meststoffen. Bloedmeel speciaal voor o.a. bladgewassen. Bloedmeel komt wel vrij, na 10 à 15 dagen en staat snel ter beschikking van de plant. Al deze meelsoorten zijn rijk aan organische stoffen. Ze verzouten de grond niet. De snelheid van het afgeven van de stikstof hangt af van de temperatuur en bacteriën . Het is een hard eiwit, het werkt trager als bloedmeel. Het kan als voorraadbemesting gebruikt worden in de winter of het voorjaar. Is een zeer gistingsvormende meststof afkomstig van restproducten van vis. Is voedsel voor de micro-organismen. Bevordert een snelle groei. Ook deze meststof wordt alleen gewonnen uit getest BSE vrij materiaal volgens EG wetgeving. Dit zijn harde eiwitten. Het is een langzaam werkende stikstof zoals ledermeel.

Plantaardige stikstofbron Gefermenteerde soya Mycelium Ricinusschroot

Zeer hoog stikstofgehalte. Is zeer breed inzetbaar bij diverse producten. Plantaardige grondstof werkt traag. Schimmeldraden Is een natuurlijke stikstofhoudende meststof van 100% plantaardige oorsprong, rijk aan sporenelementen en organische stoffen.

Fosfaatbron Beendermeel Natuurfosfaat Vleesbeendermeel

Beendermeel is rijk aan stikstof, fosfaat en kalk. Het is een zeer goede voorraadbemesting welke langdurig werkt. De stikstof komt traag vrij (3 tot 6 maanden). Natuurfosfaat wordt gedolven in bepaalde gesteentelagen. Het fosfaat lost op bij lage pH. Het wordt door humuszuren opneembaar gemaakt voor de plant. Ontstaat na het steriliseren van dit meel en daarna wordt het vermalen.

Kalibron Vinasse poeder

Vinasse is een restproduct uit de suikerfabricage, uit melasse (suikerstroop), bevat veel kali en weinig eiwit, rijk aan suikers.

Kalkbron Algenkalk

Afkomstig uit de zee, vastgelegd door algen die koraal opbouwen uit de in het zeewater aanwezige kalk, magnesium en Sp. Is pH verhogend.

Magnesiumbron Magnesiumoxide LOTUS

Traagwerkende magnesium 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 31

WERKING GRONDSTOFFENLIJST ORG ANISCHE MESTSTOFFEN Grondstof voor Organische Meststoffen Organische stof bron Galnotenschroot Zonnebloemschroot Druivenpitten Kinineschors Koffiepellen Wormenmest Wolmeel Sint Janskruid Cacao Zeewiermeel Guano Moutkiemen Bietenpulp Hopafval Kippenmest Koemest Tabak Vlaskaf (lemen) Narcisschroot

Bodemverbeterend middel Zeer hoog gehalte aan organische stoffen. Gefermenteerde druivenresten, resulteert in een bacteriële omzetting. Hierdoor ontstaat er een basisproduct met zeer effectieve plantherkenbare groeistimulatoren, organische plantnutriënten en actieve micro organismen. Gecomposteerde kinineschors, zal nadat het is omgezet het water langer vasthouden.

Rijk aan stikstof Bodemverbeterend middel Heeft een hoog zwelvermogen met zeer hoog organisch stofgehalte. Bestemd om de fysische structuur van de grond te verbeteren. Door de rijke elementen van zeewier verbetert de plant dermate dat zij weerstand biedt, dus sterker wordt. Guano elementen, stikstof, fosfaat bezit de drie noodzakelijke plantenvoedende kali. Bodemverbeterend middel Bodemverbeterend middel Is nog rijker dan koemest, te strooien voor een regenperiode. Kan vooral in kassen bij doseringen boven 800 kg/ha ammoniak afgeven welke verbranding kan geven aan de onderkant van het gewas, vooral bij zonnig weer en weinig wind. Het licht inwerken en begieten speelt een rol. Bodemverbeterend middel Groeiverbetering, remt aaltjes en gaat bodemmoeheid tegen. Bodemverbeterend middel Bodemverbeterend middel

Gesteentenbron Lavameel Basaltmeel Bentonietmeel

LOTUS

Is een zacht gemalen gesteentemeel. Bevat veel mineralen en zeer veel silicium. Silicium verstevigt de plantenweefsels. Is een hard gemalen gesteentemeel. Bevat eveneens veel mineralen en zeer veel silicium, kalk, magnesium en sporenelementen. Is een kleimineraal met een hoog gehalte aan montmorilloniet welke de watercapaciteit van de bodem aanzienlik verhoogt. Stimuleert het klei-humuscomplex. 3. Organisch-minerale meststoffen - blz. 32

WERKING ORG ANISCH MINERALE MESTSTOFFEN Grondstof voor Organische Meststoffen Stikstofbron Ureum

Is een goed werkende meststof, rijk aan stikstof, geeft niet zo snel verbranding.

Ammoniumnitraat

Stikstof welke licht verzurend werkt.

Formaldehyde-ureum Fosfaatbron

Is een langwerkende meststof, rijk aan stikstof.

Tripelsuper Kalibron

Bevordert de ontwikkeling van de wortels en de rijping van de vruchten.

Kalisulfaat

Zeer hoge oplosbaarheid, geschikt voor via de regenleiding.

Patentkali

Is zeer geschikt voor chloorgevoelige en magnesiumbehoeftige gewassen, bevat ook zwavel.

Kali 60 Magnesiumbron

Geschikt voor o.a. weilanden, rijk aan chloride

Kieseriet Spoorelementenbron

Is magnesiumrijk, heeft een snelle werking.

IJzersulfaat

IJzersulfaat zorgt voor een snelle en effectieve bestrijding van mos.

Mangaansulfaat

Mangaansulfaat lost in water op, verspuiten in concentraties van 0,1 tot 0,2%

Zinksulfaat

Gebrek komt zelden voor, indien men het toch spuit, dan samen met koper.

Kopersulfaat

Gebrek komt zelden voor, indien men het toch spuit, dan samen met zink.

Boriumsuslfaat

Grote borium behoefte selderij, spruitkool, broccoli, bietjes, koolraap en wortelen.

Molybdeen Kalkbron

Komt voor bv klem hart bloemkool, tomaat chloristische plekjes op de bladeren en bij sla slappe bladeren.

Cyanamide

Rijk aan traagwerkende stikstof en calcium. Na strooien minder last van onkruid en bodemziekten.

LOTUS


Wat zijn grondstoffen welke voor organische meststoffen gebruikt kunnen worden en welke worden voor de organische stof of grondverbetering gebruikt? Grondstoffenlijst voorbeeld

Grondstof Koemest Kippenmest of pluimveemest Zeewiermeel Cacao Verenmeel Haarmeel Beendermeel Vleesbeendermeel Guano Vinasse Bloedmeel Algenkalk Ricinusschroot Sojaschroot Lucerneschroot Compostpellets

Werkt goed voor voedende organische bestanddelen

Werkt goed voor de organische stoffen

Geeft gunstige bij-effecten

x x x x x x x x x x x x x x x x

De N afgifte per product is in een laboratorium vast te stellen. Elk product werkt anders. Ook hetzelfde product bv. bloedmeel van fabriek A kan anders werken dan bloedmeel van fabriek B. Dit kan afhangen van de hoogte van de temperatuur welke het product heeft ondergaan. Doseringen welke men aan de grond mag geven, bv. bloedmeel 500 kg per ha, dit is dan 60 N kg per ha. De afgifte van de N zal de eerste 6 weken 3 à 8% zijn. De afgifte van de N zal van 6 weken tot 12 weken 17 à 25% zijn. Totaal in het eerste jaar afgifte N 88%. Praktische gebruiksaanwijzing kan verschillen. Ook het bodemleven en voldoende zuurstofvermogen hebben hier veel invloed op. Bij de harde eiwitten hangt het erg af of het gehydrolyseerd is. Bodems met een slecht zuurstofvermogen kunnen soms beduidend lagere afgifte hebben, gecombineerd met relatief veel verlies (grasvelden, voetbalvelden, dan heeft een organische bemesting geen zin. In kippenmest is veel variatie in het ammoniak gehalte welke lichte verbranding kan geven aan de onderkant van het gewas, vooral bij zonnig weer met weinig wind. Bij giften van 800 kg per ha lijkt de kans op schade minder maar kan niet worden uitgesloten. Ook het licht inwerken en al of niet begieten speelt een rol. Ook ventileren in de kas is belangrijk. Om een voorbeeld te geven van goed werkende organische stoffen in N afgifte het eerste jaar Bloedmeel 50 à 55% Vinasse 40 à 50% Voorbeeld slecht werkende grondstoffen – afgifte N het eerste jaar Haarmeel 8 à 12% Cacao 10 à 13%

LOTUS


Hoe werkt de voedingsvrijgifte N (stikstof)? Afbraak door micro-organismen in de bodem (biodegradatie). Het vrijkomen van organische meststoffen is belangrijk zodat de plant gelijkmatig voeding krijgt, maar dit is nooit helemaal precies te berekenen. Het hangt af van: micro-organismen in de grond pH vochtgehalte temperatuur Als één van bovengenoemde elementen niet aanwezig is, dan wordt de mineralisatie geremd. Dit betekent dat de snelheid van vrijkomen van de meststoffen op elke grond wisselend is. Uit publicaties en literatuur en proefuitslagen zijn hier wel wisselende cijfers van bekend, maar er wordt wel meer en meer onderzoek naar gedaan.

Afbraaksnelheid organische stof De stikstof in organische meststoffen is aanwezig in de vorm van eiwitten. Deze moeten eerst worden omgezet door micro-organismen (bacteriën, schimmels en eencelligen) in de bodem voordat de stikstof in minerale vorm voor de plant beschikbaar komt. Van de meeste eiwitten is het gehalte aan direct opneembaar minerale stikstof gering.

Mineralisatiesnelheid organische meststoffen De mineralisatiesnelheid van organische meststoffen kan op verschillende manieren worden beoordeeld. Aan de hand van de respiratiesnelheid (de snelheid waarmee bodemorganismen de koolstof afbreken in organische meststoffen) en de C/N verhouding is de stikstofvrijmaking onder praktijk omstandigheden bekend. Men zou kunnen zeggen de grondstof komt als volgt vrij. Beschikbaarheid komen van stikstof gebaseerd op een gift van 100 kg zuivere N per ha bij een temperatuur van 20°C en ideale vochtomstandigheden. Product Verenmeel Bloedmeel Cacaoschroot Moutkiemen Katoenzaadmeel Kippenmest Luzerneschroot Ricinusschroot Grasklaverbrok Koemest K Sojaschroot

LOTUS

Beschikbaar bij 100 kg N gift 4 weken 26 weken 31 kg 78 kg 30 77 30 77 25 68 22 66 17 54 14 52 12 45 10 38 7 27 30 77

Prijs per kg 0,43 0,80 0,60 0,35 0,60 0,15 0,40 0,34 0,46

Prijs per kg N totaal 3,41 7,08 8,35 6,42 8,97 3,55 12,18 6,77 18,52


Verenmeel biedt qua mineralisatiesnelheid en prijs het gunstigste perspectief. Ook de koolstof / stikstof C/N verhouding kan variëren in de grondstoffen. Dit heeft dan ook weer invloed op de mineralisatiesnelheid. Variaties in mineralisatiesnelheid in deze zijn mogelijk van fabriek tot fabriek. Dit kan afhangen van de hoogte van de temperatuur welke het product heeft ondergaan. De N afgifte per product is in een laboratorium vast te stellen. Bij de harde eiwitten hangt het erg af of het gehydrolyseerd is. Ook fijn vermalen grondstoffen werken sneller. In kippenmest is veel variatie in het ammoniakgehalte welke verbranding kan geven aan de onderkant van het gewas, vooral bij zonnig weer met weinig wind. Bij afgiften van 800 kg per ha lijkt de kans op schade minder, maar kan niet worden uitgesloten. Ook het licht inwerken en al of niet begieten speelt een rol. Als je weet wanneer een voedingsstof vrijkomt, dien je nog na te gaan wat gewassen nodig hebben. Bv.: sla is een kortgroeiend gewas (in kas 6 weken), bomen een langgroeiend gewas (1 - 2 jaar). Kippenmest Kan bij hogere doseringen schade veroorzaken, vooral onder serres of plastic waar het extra warm kan zijn, komt het ammoniakgehalte versneld vrij. Dit geeft bij hogere doseringen als 800 kg lichte verbranding. Proeven geven het volgende aan:

LOTUS


Eigenschappen vrijkomen voedingsstoffen bij een bepaalde gift

Stikstof mineralisatie Ricinesschroot Sojaschroot Kippenmestkorrel Bloedmeel Lucerneschroot

118 kg in 6 weken 97 kg 88 kg 85 kg 71 kg

Gift/ha Koemest Kippenmest Cacaopellets Bloedmeel Beendermeel Haarmeel * Vinasse

Totaal N kg

2.000 1.200

60 60

500 1.000 450 1.600

60 60 60 60

1ste 6 weken

2de 6 weken

2-5 7 - 12 < 0 2-5 0 < 0 < 5

7 - 10 6-8 < 8 10 - 15 5 < 5 5 - 10

Totaal 1ste jaar 20 25 10 - 13 50 - 55 15 - 20 8 - 12 40 - 50

* Haarmeel: het betreft niet gehydrolyseerd. < <0

LOTUS

= minder dan = geen afgifte maar opname


Bemestingsbehoeften kg/ha (vollegrond) Gewas

pH

N

P

K

Overige

Landbouwgewas Tarwe

6,5-7,5

130-150

50-70

70-100

And. granen

6,5-7,5

70-100

30-50

70-100

Peulvruchten

6-7

100-150

40-50

60-80

Aardappelen

5,5-6,5

100-150

50-60

200-230

Bieten

7-7,5

150-170

70-80

300-340

Grassen

6-7

100-120

30-40

120-130

Andijvie

6,5-7

90-120

100-150

150-200

Augurken

6,5-7

180-200

50-100

200-250

Bieten

6,5-7,5

140-150

50-100

150-200

Mn en B

Bleekselder

6-7,5

150-200

50-100

200

100 kg MgO + B

Bloemkool

7-7,5

200-250

70-100

250-300

B en Mo

Boerenkool

5,5-6,5

200-250

60-100

250-300

Bonen

6,5-7,5

60-120

150-200

200-250

Chinese kool

6,5-7

250-300

80-100

150-200

B

Erwten

6,5-7,5

60-100

50-100

200-250

50 kg MgO + Mn-Mo

Knolselder

6,5-7,5

150-200

80-100

300-350

Knolvenkel

6-7

100-150

40-80

180-200

50 kg MgO

Koolrabi

6,5-7

150-175

150-200

50 kg MgO

Prei

6,5-7,5

200-250

Radijs

6,5-7,5

50-100

Koolplanten

6,5-7,5

250-300

100-150

250-300

Schorseneren

6,5-7,5

75-100

50-150

150-200

Sla

6,5-7

100-120

80-100

150-200

40-60

50-80

100-150

70-80

200-350

100 kg MgO

Groenten

Snijselder

6-7,5

100 50-100

150-200

50

100-150

50 kg MgO

50 kg MgO 50 kg MgO

Spinazie

6,5-7

150-200

Spitskool

6,5-7,5

250

100-120

250

50 kg MgO

Spruitkool

6,5-7,5

150-200

100

150-200

50 kg MgO

Uien

6,5-7

80-120

100

200-250

± 50 kg MgO

Veldsla

6,5-7

40-60

50

100-150

Witloof

6,5-7

40-60

50-100

200

50 kg MgO

Wortelen

6,5-7

60-90

50-100

250

100 kg MgO + B

LOTUS


ONTTREKKING VAN VOEDINGSSTOFFEN DOOR VOLLEGRONDS GROENTEGEWASSEN

GEWAS

Goede opbrengst in kg / ha

Andijvie

50.000

Asperge

4.500

Augurk

Onttrekking in kg / ha N

P2O5

K2O

CaO

MgO

80

180

14

210

6

11

1

35.000

62

20

60

9

Bloemkool

20.000

190

14

96

6

Doperwt (erwt + peul)

15.000

130

16

48

7

Knolselderij (knol)

35.000

100

72

169

40

Knolselderij (blad)

15.000

75

14

127

3

Knolselderij (knol + blad)

50.000

175

86

296

43

Kroot

50.000

160

46

241

21

Prei

40.000

90

27

120

34

Rode kool

50.000

220

34

180

35

Sla

40.000

75

37

150

17

Spinazie

30.000

115

48

253

55

Spruitkool

16.000

225

44

96

6

Stamslaboon

12.000

130

14

43

7

Tuinboon (peul + boon)

25.000

155

57

120

7

Was + Breekpeen

75.000

200

52

271

42

Witlofwortels

25.000

Witte kool

70.000

210

48

210

49

Zaai-ui

50.000

90

46

120

21

76

20

48

Pruim

100

25

80

Kers

125

35

100

Bessen

75

20

150

40

Bosbes

50/60

20

150

40

Appel / Peer

LOTUS


BENODIGDE MESTSTOFFEN VAN VERSCHILLENDE GROENTE GEWASSEN

GROENTE

Per ha in gr / m2 N

P2O5

Witte kool

180

6,5

250

200

Rode kool

24

6,5

28

14

Savooikool

25

8

30

14

Bloemkool

12

5

13

12

Broccoli

11

3,5

13,5

10

8

2,5

11

9

Groene kool

K2O

CaO

Koolraap

30

12

45

28,5

Wortelen

13

9

25

8

Rode biet

14

5

25

10

Peterselie

7

4

13

Selder

18

12

30

12

Radijs

8

3,5

12

3

Ramanas

15

7,5

20

7,5

Prei

13,5

5

28

13,5

Ui

12

5,5

16

10

Tomaat

11

5

15

10,5

Augurk

15

9

25

6

Pompoen

16

13

30

12

Stokbonen

15

4

12

16

Rabarber

21

7

32

25

Asperge

12

6

15

8

3,5

12

5

Kropsla

7,5

3,5

Andijvie

11

4,5

22

8

Spinazie

10

4

20

7

LOTUS


MESTKORRELS

Sedert een aantal jaren presenteert Lotus organisch samengestelde meststoffen als vervanger van de traditionele stikstofbronnen welke snel vrijkomen en waarvan 5 à 6 giften per jaar nodig zijn en daarbovenop het milieu belasten. Organische meststoffen doen dit niet, in de regel zijn 2, maximum 3 giften voldoende. Gebruik van Lotus organisch samengestelde meststoffen voor structuur en langdurige plantenvoeding geven tevens een rijk gebalanceerd bodemleven. Lotus organisch samengestelde producten hebben een snelle startwerking gecombineerd met een regelmatige afgifte van voedingsstoffen. De minerale voedingsstoffen zijn gebonden aan organische verbindingen. Als gevolg van deze binding komen de voedingsstoffen al vanaf een paar dagen gedurende ongeveer 4 maanden regelmatig vrij, in de pas met de groei van de plant zou je kunnen zeggen.

Wanneer gebruiken? Om maximale resultaten te verkrijgen, wordt aanbevolen om tenminste twee keer per jaar organische mestkorrels te strooien, één keer in de lente en een tweede keer in de voorzomer. Doordat de stikstof over een lange periode vrijkomt, is tweemaal toedienen voldoende.

Waar mestkorrels gebruiken? -

LOTUS

Om de grond ruil te maken (groenten) Voor gewassen met een lange groeiperiode, zoals bomen, rozenstruiken en heesters, enz. Mestkorrels mengen in potgrond.


BESPREKING VAN DE VERSCHILLENDE

VOEDINGSELEMENTEN EN ANDERE

GROEIBEPALENDE BODEMFACTOREN

LOTUS


STIKSTOF (NO3 - NH4 – ureum - N) (N)

sterk groeibevorderend bevordert vooral de ontwikkeling van bladen stengelmassa echter vooral lengtegroei en zwakkere cellen

GEVOLG • grote, lange cellen • legering van het gewas • grotere vatbaarheid voor ziekten • een latere afrijping • mindere kwaliteit

LOTUS


FOSFOR (P)

grote invloed op de opbrengst steviger gewas bevordert de wortelontwikkeling bevordert de afrijping en knolontwikkeling

LOTUS


KALIUM (K)

bevordert de groei belangrijk invloed van de plant: blad, stengel en cel

planten minder gevoelig voor ziekten resistenter aan slechte weersomstandigheden: regen, koude

LOTUS


CALCIUM (Ca)

belangrijk bestanddeel van de celwand

-Ca

+Ca

Steviger celwanden

neutralisatie van de zuren

LOTUS


MAGNESIUM (Mg)

sterke invloed op de bladkleur

Frisgroene bladkleur

bevordert de gezondheidstoestand

bevordert de opname van andere elementen

LOTUS


SPOORELEMENTEN [ ijzer (Fe) - mangaan (Mn) - koper (Cu) ]

zijn in zeer kleine hoeveelheden aanwezig, echter zeer belangrijk voor een aantal groeiprocessen in de plant

onderlinge verhoudingen van de elementen zijn zeer belangrijk. Het element dat in minimum aanwezig is, bepaalt uiteindelijk de groei.

LOTUS


pH (zuurheidsgraad)

• pH water (H2O) • pH kaliumchloride (KCI) De zuurheidsgraad heeft een zeer invloed op de opneembaarheid van voedingselementen door de plant structuur van de grond (vooral gronden.)

LOTUS

belangrijke een aantal en op de zwaardere

Lage pH:

- remming bodemleven - grotere uitspoeling kalium, fosfor en magnesium - moeilijke opneembaarheid van sommige spoorelementen (Mo,…)

Hoge pH:

- moeilijke opneembaarheid van sporenelementen (Fe, Mn, …) - te hoge afbraak organische stof


Geleidbaarheid of zoutconcentratie

Geeft een idee van de totale voedingstoestand

MESTSTOFFEN ZOUTEN WATER

Hoge bemestingstoestand: Zoutconcentratie Lage bemestingstoestand Zoutconcentratie

SLECHT WATER: zoutconcentratie hoog bij weinig meststoffen.

LOTUS


HUMUS

Organische stof

humus humificatie

• stalmest • compost • organische samengestelde meststoffen • groenbemesting • plantenresten

Humus heeft een belangrijke invloed op: de structuur van de grond de opneembaarheid van de elementen opwarming van de grond (donkere kleur)

LOTUS


Goede structuur van de grond

• voldoende afwatering • drainage ! • structuurverbeterende maatregelen o.a. Grondbewerking

LOTUS


GEGEVENS pH - factor die de bodemvruchtbaarheid beïnvloedt Zuurtegraad of pH van de grond in meetbare waarden Optimale pH in functie van teelt pH

8–

7–

6–

5-

pH meer dan 7 Alcalische alcalisch verdragende gewassen: gerst, klaver, luzerne, basische warmoes, rodebiet, suikerbieten, zinnia’s grond neutraal gevoelige gewassen: erwten, bonen, sla, haver, Neutrale grond spinazie, selder, rapen, komkommer, wortels, chrysanten, aubergine, uien, kolen, tarwe, tomaten, vlas, maïs, dahlia’s pH minder dan 7 matig zuurverdragende gewassen: aardappelen, Zure grond aardbeien, witloof, radijs, rogge, pepermint pH 5 tot 5,5 zuurverdragende gewassen: gazon, azalea, rozen, rododendrons, oleander, wilgenroos, erica, lelies

Hoeveelheid kalk per are per jaar pH meer dan 7 Geen kalk pH 7 Geen kalk

pH 6 tot 7 5 tot 10 kg / are pH 5 tot 6 10 tot 20 kg / are pH minder dan 5 20 tot 30 kg / are

Optimale pH in functie van grondsoort en gewas. De meeste planten groeien best in een grond met een welbepaalde pH-waarde. Daar men niet aan monocultuur doet, is een compromis-pH gewenst. Optimale pH-waarden voor tuinen & akkers a = alcalisch verdragende gewassen b = neutraal gevoelige gewassen Grondsoorten c = zuurverdragende gewassen Klei 7 7 7 Leemgrond 6,8 6,4 6,2 Zandleem 6,4 6 5,8 Zandgrond 5,6 5,4 5,2 Bron: Ministerie van Land- en Tuinbouw LOTUS

Optimale pH-waarden voor weiden

Grondsoorten Klei Leemgrond Zandleem Zandgrond


6,5 5,8 5,6 5,4

tot tot tot tot

6 5,4 5 5

Lotusplantrelax is een samengestelde organisch minerale meststof van organische afkomst in minikorrel (kruimel) en langwerkend

Organische meststoffen werken lang. De intensieve vollegrondsteelten gebruiken relatief veel minerale mest bij de bemesting. Als veel daarvan uitspoelt, krijgen ze problemen bij de mineralenboekhouding. Daarom is de belangstelling voor lang(zaam) werkende meststoffen groeiende. Het prijsniveau van de nieuwe organische Lotusmeststof ligt slechts 20 à 30% boven de standaardbemesting. Lotusplantrelax bestaat uit een steriel mengsel van plantaardige producten, mineralen en een organisch complex dat om concurrentiële redenen geheim gehouden wordt. Het product heeft een werkingsduur van 3 maanden, mede afhankelijk van de temperatuur en het bacterieleven in de grond. Lotusplantrelax is vrij arm aan nitraat, de meest uitspoelingsgevoelige vorm van stikstof. De plant neemt stikstof in de ammoniumvorm op, waardoor een ander soort groei ontstaat. Bij spinazie heeft dit tot gevolg dat er minder nitraat in het blad terecht komt, waardoor het gemakkelijker is om aan wettelijke voedselnormen te voldoen. Een meststof welke geleidelijk en lang werkt tegenover een meststof welke maar 6 weken werkt, zal met Lotusplantrelax: -

een hogere opbrengst geven een betere sortering een betere bewaarkwaliteit een lagere nitraatgehalte in het blad.

Lotusplantrelax geeft een hoger saldo dan de standaardbemesting. In vergelijking met standaard NPK spoelt van Lotusplantrelax een kwart minder uit. Ook bestaande langwerkende meststoffen spoelen minder uit dan standaard NPK. De lange werking zorgt ervoor dat minder strooibeurten nodig zijn, iets wat overigens voor alle langwerkende meststoffen geldt. Met Lotusplantrelax krijg je een stikstofbesparing van ± 25% ten opzicht van de standaard meststof. Men verwacht dan ook een flinke gestage groei van de toepassing van steriele organische mest in de groenteteelt. Tot nu toe zijn het vooral toptelers die organisch bemesten, vooral in de buitenteelt.

LOTUS


LOTUSPLANTRELAX

Meststof

Samengestelde organisch minerale meststof NPK bevattende Magnesium8-5-14(3)

Garanties Stikstof (N) totaal .................................................................................... 8% Waarvan *

Organische gebonden stikstof ....................... 4% Ammoniumstikstof ......................................... 2% Ureumstikstof ................................................ 2%

Fosforzuuranhydride (P2O5) oplosbaar in water en neutraal ammoniumcitraat .................................................................................... 5% Kaliumoxide (K2O) oplosbaar in water................................................... 14% Calcium (Ca) oplosbaar in mineraalzuur ............................................... 13% Magnesiumoxide (MgO) oplosbaar in mineraalzuur ................................ 3% IJzer (Fe) ..................................................................................... 1200 ppm Mangaan (Mn) ................................................................................. 48 ppm Zink (Zn) ........................................................................................ 220 ppm Koper (Cu) ..................................................................................... 110 ppm Borium (B) ....................................................................................... 45 ppm Molybdeen (Mo) ............................................................................... 11 ppm *Organische stof ................................................................................... 35%

Neutraal werkend - chloorarm

* = afkomstig van vleesbeendermeel, verenmeel, cacaodoppen en vinasse. Bevat dierlijke eiwitten. Vee mag niet op het land komen gedurende 21 dagen na gebruik.

LOTUS


Voedende werking Lotusplantrelax is een complete en zachte meststof. Zij bevat alle voedingselementen die een plant nodig heeft om zich te vestigen, te herstellen of te versterken (kort - middel-lang werkend) voor een regelmatige duurzame groei. Hierdoor worden de planten sterker en minder vatbaar voor ziektes.

Gebruiksaanwijzing en aanbevolen dosis Geschikt voor: -

voorraadbemesting

-

onderhoud

-

nabemesting

-

rijenbemesting

-

potgrondverrijking

Doseringen voor potgrond: Gewassen met een lage voedingsbehoefte .................. 2 à 4 kg/m3 voor 3 maand Gewassen met een gemiddelde voedingsbehoefte ....... 5 à 6 kg/m3 voor 4 maand Gewassen met een hoge voedingsbehoefte ................. 7 à 8 kg/m3 voor 5 maand (2 x 4 kg) Doseringen voor aanplanting: Aanplanting / 100 m2

Onderhoud / 100 m2

Boomkwekerij - loofhout.................................... 8 à 16 kg ................................. 8 à 12 kg Boomkwekerij – coniferen (naaldhout) .............. 8 à 12 kg ................................. 6 à 10 kg Bolgewassen .................................................... 7 à 10 kg ................................. 6 à 10 kg Groenten............................................................. 6 à 8 kg Gebruik / ha % / kg Loofhout Coniferen / Bosgoed Slateelt

N 120 80 70

P 50 50 30

K 140 100 120

MgO 90 60 40

Cu 2.500 1.000 500

Nabemesting met Lotusplantrelax Container ..............................................2,5 à 4 gr/ltr pot inhoud Bemesting kweekbodem (vollegrond)

LOTUS

- heesters........................................................ 100 à 150 gr/m2

2 giften

- naald- en loofbomen ..................................... 100 à 200 gr/m2

1 à 2 giften


Fruitteelt Eenjarige pitvruchten ............................................ 100 gr/boom Tweejarige pitvruchten .......................................... 200 gr/boom Steenvruchten....................................................... 200 gr/boom Aalbessen / kruisbessen .......................................... 60 gr/plant Frambozen .............................................................. 40 gr/plant Aardbeien verspenen ................................................. 2 gr/plant Uitplanten in de vollegrond ...................................... 10 gr/plant

Openbaar groen Bloeiende planten en heesters in bloembedden en perken100 à 160 gr/m2 Rozen .................................................................................. 75 gr/struik

Nieuwe aanplant van bomen en heesters Grootte plantgat

Doseringen gram/plantgat 3 kg/m3 uitgekomen grond

20 x 20 x 30 cm .............. 0,012 ................................... 35 gram 30 x 30 x 30 cm .............. 0,027 ................................... 80 gram 40 x 40 x 40 cm .............. 0,064 ................................. 200 gram 50 x 50 x 50 cm .............. 0,125 ................................. 375 gram 60 x 60 x 60 cm .............. 0,216 ................................. 650 gram 80 x 80 x 80 cm .............. 0,512 .............................. 1.500 gram 100 x 100 x 100 cm ........ 1,000 .............................. 3.000 gram

Plantsoenen, bomen Toepassing

dosering gram/m2

Sierheesters in parken en plantsoenen ..................... 100 à 150 Rozen ....................................................................... 100 à 150 Jarige bomen 1 – 2 jaar ...................................................... 100 Jarige heesters 1 – 2 jaar ................................................... 100 Oude heesters 3 jaar ................................................ 100 – 200 Half- en hoogstammen.............................................. 150 – 250

Aanleg voor gazons Voor het zaaien, respectievelijk voor het uitleggen van graszoden ............. 200 gram/m2 Nabemesting na 4 maanden

LOTUS


Voor rijenbemesting

Lotusplantrelax heeft volgende voordelen: -

langdurige werking

-

bodemverbetering door organisch materiaal

-

structuurverbetering door silicaten van koraalalgen

-

meer wortelvertakkingen door de plantengroeistof Cytokinine, uit groene zeewieren, hoge opname van de nutriënten

-

verhoogde biologische activiteit van de grond

Welke meststoffen gebruiken?

Voor wortelvorming ................................................ 2-3-1 Beworteling, zaadvorming en afharding ................. 0-3-4 Beworteling, bloeien zaadvorming ....................... 1-6-4 Voor de tuinbouw – vollegrond en glasteelt............ 3-1-5 Anolia, Rododendron, Erica, Hortensia .................. 3-1-1

Organische meststoffen zijn geschikt voor: Potgrond Overbemesting in de boomkwekerij Overbemesting in het openbaar groen Opkweken van bewortelde stek Voorraadbemesting ............................................... 4 tot 8 kg per m3 Bloeiende planten en heesters............................... 4 tot 9 gr per ltr Overbemesting snijbloemen................................... 40 à 60 gram per m2

LOTUS


KWEKERS

De universiteiten en voornaamste onderzoekcentra zijn het er over eens dat onze gronden door de nieuwst teelttechnieken aan het verarmen zijn. De goede oplossing is onder meer samengestelde organische bemesting toe te passen. ° ° ° ° ° ° ° °

Steriele producten In geconcentreerde vorm Lage zoutbelasting Geen onkruidzaden, ziektekiemen of aaltjes Zij vervetten de grond niet Zijn technisch vrij van zware metalen Er is geen uitspoeling van nutriënten Gemakkelijk en evenwichtig te strooien over het land.

Bovendien door de langzame afgifte van nutriënten is er altijd voeding voor het gewas beschikbaar. Aanbevolen doseringen per 100 m2 Gewassen onder glas of tunnels Buitenteelten Traag groeiend Snel groeiend Containerboomkwekerij - algemeen Vaste planten Potgrondmengsels Containerteelt Volle grond

8 kg Lotusplantrelax

10 kg Lotusplantrelax 12 kg Lotusplantrelax

Lotusplantrelax

Lotusplantrelax

6 gr / lt potinhoud 6 kg per m3 2 à 6 gr / lt potinhoud 800 kg / ha

Resultaat Een gezond gewas dat minder gevoelig is voor ziekten, dus minder onderhoud. Het geleidelijk beschikbaar komen van voedingsstoffen bij de afgifte van LOTUS organische plantenvoeding komt goed overeen met het tempo waarin ze voor de plantengroei nodig zijn. Dit is beter dan de stootsgewijze toediening van kunstmest welke na 6 weken weer verdwenen is.

LOTUS


Herkomst LOTUS producten Bloedmeel Beendermeel Verenmeel Zeewiermeel Pluimveeresten Vinasse Bicalciumfosfaat

Producten zijn afkomstig van: Dierlijke herkomst Plantaardige herkomst Aardachtige herkomst

Waarde Organische Mest per kg / %

Organische stikstof Kunstmest stikstof Fosfaat Fosfaat oplosbaar in zwak zuur Kali chloorarm Magnesium Zuurbindende waarde korrel Organische stof Spoorelementen

Per kg / % 5,70 1,26 1,48 0,90 1,18 1,80 0,66 0,15 12,-

Strooikosten per ha Geconcentreerde organische korrels 1.500 kg/ha - € 20 per ha Geconcentreerde grondverbeteringkorrels 3.000 kg / ha - € 30 per ha Ruwe stalmest 25.000 kg/ha - € 30 per ha (aankoop / transport / strooikosten)

De mestvoedingswaarde van de meest gebruikte LOTUS voedingsstoffen per 1.000 kg (analyse waarde) Kostprijsvergelijkingen a)

Men geeft 20 ton ruwe mest (dan geeft men): Kg

Organische stof Stikstof (organisch) Fosfaat (zwak zuur) Kali Kalk Magnesium Droge stof Spoorelementen

3.200 100 40 120 60 20 4.880 9

Werkingscoëfficiënt het eerste jaar: 30% Min strooikosten Mestwaarde voor 20 ton per jaar en per ha. Waarde per 1.000 kg Aankoopwaarde Verschil

LOTUS

Prijs per kg / % 0,15 5,70 0,90 1,18 0,66 1,80 12,-

Bedrag 480 570,36,141,60 39,60 36,108,1.411,20 423,36 -30,393,36 21,65


b)

Men geeft 1.000 kg Lotusplantrelax 8-5-14 Kg

Organische stof Stikstof (organisch) Stikstof (kunstmest) Fosfor water Kali Magnesium Droge stof Spoorelementen

350 40 40 50 140 30 880 12,63

Prijs per kg / % 0,15 5,70 1,26 1,48 1,18 1,80 12,-

52,50 228,50,40 74,165,20 54,151,56 775,66

Min strooikosten

-20,-

Mestwaarde voor 1.000 kg per jaar en per ha.

755,66

Aankoopwaarde

740,-

Verschil

c)

+ 15,66

Men geeft 2.500 kg Lotusorgahum Kg

Organische stof Stikstof Fosfaat Kali chloorarm Magnesium Droge stof Spoorelementen

1.625 100 75 50 25 2.200 12

Min strooikosten Mestwaarde voor 2.500 kg per jaar en per ha. Aankoopwaarde Verschil

LOTUS

Bedrag

Prijs per kg / % 0,15 5,70 1,1,18 1,80 12,-

Bedrag 243,75 570,75,88,50 45,144,1.166,25 -30,1.136,25 700,+ 436,25


d)

Men geeft NPK 9-7-14+3MgO Prijs per kg / % 1,26 1,48 1,18 1,80 12,-

Kg Stikstof (kunstmest) Fosfaat (water) Kali (water) Magnesium (water) Spoorelementen

90 70 140 30 2

Totale waarde 113,4 103,60 165,20 54,24,460,20

Min strooikosten

-30,-

Mestwaarde voor 1.000 kg per jaar en per ha.

430,20

Aankoopwaarde

460,-

Verschil

- 29,80

e)

Men heeft “enkelvoudig” gestrooid Gebruikt

Kg

Kalkammonsalpeter 27-0-0 223 60 Tripelsuper 0-45-0 87 39 Patentkali 0-0-30+10MgO 400 120 Spoorelementen Mix +3% 146 3 Lotusorgahum 4-3-2+65 847 550 Magnesium 40 Min strooikosten Mestwaarde voor 1.568 kg per jaar en per ha.

Prijs per kg / % 1,26 1,48 1,18 12,0,15 1,80

Totale waarde

Aankoopwaarde

627,22

Verschil

f)

- 181,80

Vergelijking gestrooid tegen dezelfde NPK waarden - strooikosten

Kg gestrooid per ha

a Stalmest

Kg gestrooid per ha Stikstof Fosfaat Kali Magnesium Spoorelementen Mestwaarde per jaar/ha

20.000 100 40 120 60 20 393,36

Inkoopkosten per jaar/ha Verschil

LOTUS

75,60 57,72 141,60 36,82,50 72 -20 445,42

0,+ 393,36

b Lotusplantrelax 1.000 80 50 140 30 12,63 755,66

c Lotusorgahum 2.500 100 75 50 25 12,1.136,25

740,-

700,-

+ 15,66

+ 436,25

d NPK 9-7-14 1.000 90 70 140 30 2 430,20 460,- 29,80

e Enkelvoudig 1568 100 65 140 40 3 445,42 627,22 - 181,80


g)

Prijsvergelijkingen per % organische N - kostprijs per % kg

Inhoud % Bloedmeel 12 Verenmeel 12 Bactosol / Soya 8 Gemiddelde prijs organische N

Prijs per kg 0,80 0,60 0,48

Prijs per kg / % 6,70 5,6,5,90

Samengestelde Organische Meststoffen Als je nu via een samengestelde organische meststof wil strooien:

Stikstof Fosfaat Kali

120 48 144

Prijs per ton vanaf 3 ton kost/ha

Uitgaven in €

Dan dien je te gebruiken - per ha:

Lotusbiobacter 7-3-8+55 Lotusplantrelax 8-5-14+3+35 Lotusorgahum 4-3-2+65 Ruwe stalmest Kalkammon 27% 450 Tripelsuper 46% 110 Patentkali 30% 234 Mengmest 9-7-14+3

Kg per ha Dekkend voor NPK

N

P

K

120 120

40 13

80 39

1.714 1.500

650,00 680,00

1.114,10 1.020,00

120 120

75 48

64 144

3.000 24.000

240 00 0,340,00 530,00 490,00 340,00

720,0,-

}---------120

70

794

170

1.333

325,96 453,22

Opmerking: stalmest mestwaarde eerste jaar: 393,36

Samengestelde Organische Meststoffen - 2 à 3 keer per jaar herhalen Als je nu via een samengestelde organische meststof wil strooien: Stikstof Fosfaat Kali

120 48 144

Dan dien je te gebruiken: Product

LOTUS

N

P

K

Kg dekkend voor NPK

Lotusbiobacter

7-3-8

1.720

1.600

1.800

1.800

Lotusplantrelax

8-5-14

1.500

960

1.030

1.500

Lotusorgahum

4-3-2

3.000

1.600

7.200

7.200


Positieve effecten 1.

Dankzij een beter microbiologisch leven ontstaat er een betere balans tussen bacteriën en schimmels en een verbeterde wortelwerking. Een gezond wortelstelsel is de basis van ieder gewas.

2.

Organische korrelmest is verhit tot 120° C, dus een steriel product. Het bevat geen onzuiverheden zoals onkruidzaden, ziektekiemen, enz.

3.

Samengestelde Organische Meststoffen werken traag zodat het vroeg gestrooid kan worden. De voordelen zijn: -

Eén keer strooien, dus in één bewerking alles strooien, N - P - K - Ca - Mg plus organische stof en sporenelementen.

-

Tijdig strooien, afhankelijk van de grond (hoge grond is vroeg droog, lage grond is later droog, denk aan sporen rijden).

-

Werkt lang door - 3 maanden.

-

Elk jaar strooien om de behoefte te dekken, dan krijg je geen schokeffecten.

-

Gezondheid aan het gewas door de harmonieuze werking van het product welke rijk is aan mineralen.

Netto bemestingswaarde (analysewaarde) De bemestingswaarde wordt ook afgewogen tegen Economisch rendement = Kwaliteitsverbetering - Opbrengstverhoging - Grondverbetering Opmerking De waarde van de sporenelementen zijn vergeleken met de prijs van koperslakkenbloem. Men gebruikt stalmest

-

op kleigrond op zandgrond

25 ton x 21,65 =541,25 45 ton x 21,65 =974,25

Nuttige eigenschappen van LOTUS ° °

Tot 19 maal rijker dan stalmest Bevordert het microbiologische leven in de bodem, dus betere structuur, meer licht en lucht in de bodem

°

Langzame werking van de aanwezige stikstof omdat deze voor een groot deel organisch gebonden is, tot gevolg, geleidelijke groei.

Samengestelde Organische Meststoffen BESLUIT LOTUS organische plantenvoeding vroeg strooien vanaf februari, voor de boomteelt, dit speciaal voor de diktegroei van de stam (maart/juni).

Kostprijs - Rendement - Resultaat

LOTUS


TER BESLUIT

Bereiding Alle LOTUS producten worden gemaakt van eerste-kwaliteit basisproducten die streng geselecteerd worden.

KWALITEITSCONTROLE De productie van LOTUS wordt aan een strenge kwaliteitscontrole onderworpen. Daardoor blijft de kwaliteit van LOTUS plantenvoeding op een constant hoog niveau. Regelmatig worden er analyses gemaakt voor handhaving van de kwaliteit. Op grond van de analyseresultaten waarborgt LOTUS de kwaliteit van het eindproduct. LOTUS plantenvoedingsproducten worden onder het merk LOTUS op de markt gebracht. De producten staan onder advies en begeleiding over kwaliteitsnormen.

TOT SLOT Het is geleden vanaf oktober 1968 dat wij onze zaak van milieu plantenvoeding zijn begonnen. Om U van dienst te zijn, trachten wij door middel van dit Technische boek meer duidelijkheid te geven over LOTUS meststoffen in zijn algemeenheid. Mag ik U een prettig zaken doen toewensen.

Fa. LOTUS A.M. Scheele, Directeur



ORGANISCH-MINERALE MESTSTOFFEN

Lotusgazon Product kennis Organische gazonmeststof met lange werking. Anti-mos op basis van ijzer (Fe): doodt alle mos. Verdelgt al het breedbladige onkruid in het gazon. Bacteriën verorberen de viltlaag en maken verticuteren overbodig. Samenstelling: NPK 6-3-12+1Fe+35 O.S. Dosis: 5 à 8 kg / 100 m2 Lotusgazon 6-3-12+1Fe+35 Uitstekende meststof voor lange termijn Geeft een sterkere zode vorming Geschikt voor mosreparatie in winter / voorjaar Geeft directe kleurverbetering Spoelt minder uit dan kunstmest

Product kennis

Lotusgazon 8-3-14+3MgO Uitstekende Algemene najaarsmeststof Vormt een actief wortelbestand Geeft veel vernieuwing in het wortelbestand Geeft directe kleurwerking Spoelt minder uit dan kunstmeststoffen Niet gebruiken kort voor of na doorzaai / inzaai

Product kennis

Lotusmoestuinmest Uitstekende meststof voor inzaaien / planten Geeft een sterker gewas Geschikt om bij te bemesten zomer (juni), najaar (september) Geeft directe kleurwerking en groei Spoelt minder uit dan kunstmest

Product kennis

Lotussiertuinmest Uitstekende meststof voor zaaien en verplanten Geeft een sterker gewas Geschikt voor bijbemesten juni / september Geeft directe kleurwerking en groei Spoelt minder uit dan kunstmest

Product kennis

De rol van de sporenelementen

Product kennis

Sporenelementen, soms ook wel microvoedingsstoffen genoemd, zijn voor de gezondheid en de groei van het gewas even belangrijk als de hoofdelementen N, P en K. Gebrek aan een of meer sporenelementen kan een vermindering van opbrengst en ook van de kwaliteit van het product veroorzaken. Er moet dus onmiddellijk worden ingegrepen.



VRUCHTEN EN BESSENSTRUIKEN

Kenmerken

Onze vruchtboom is een door jarenlange selectie verkregen soort vrucht die geënt is op een onderstam. Meestal is deze onderstam een uit zaad verkregen boom die langzaam groeit. Ook worden soorten hout gebruikt die gestekt worden, deze zijn de snelgroeiende. Naargelang geënt op een langzaamgroeiende of snelgroeiende onderstam bepaalt het type vruchtboom, d.w.z. een hoogstam of een laagstam. Hoogstam vruchtboom Is geënt op een langzaamgroeiende onderstam. Het duurt na het planten 3-5 jaar voordat deze boom vrucht draagt, maar houdt dit dan wel 40-60 jaar vol. Laagstam vruchtboom Is geënt op een snelgroeiende onderstam. Deze geeft al na 2 jaar vruchten, maar wordt niet ouder dan 10-15 jaar. Kent geen beurtjaren, maar meestal is een soort geënt die veel verzorging verlangt en veel bespuitingen tegen ziektes en insecten. De hoogstam komt weer in de belangstelling. Er zijn weer veel rassen te koop waarvan de meeste weinig of geen verzorging vragen. De laagstam daarentegen is een verzwakte boom die snel en veel draagt over een korte periode, kent veel ziektes en heeft voortdurend verzorging nodig.

Bodem en bemesting Een vruchtboom verlangt een goede afwatering en geen storende lagen in de ondergrond. Deze verzuren de grond, verdichten de structuur (te weinig lucht) en geven wortelrot en slechte groei en vruchtvorming. Doorbreek de storende laag met een grondboor, door om de meter een gat te boren zo diep mogelijk of als de laag te dik is door op de laag een drainageafvoer te leggen, zodat het water afgevoerd wordt naar een doorgaande sloot. Op een goed voedzame klei, zandgrond, veengrond, losse gronden kunnen vruchtbomen met goed resultaat groeien. Zware en vette klei met slechte structuur geven luchtproblemen. Het is dan aan te raden de structuur te verbeteren door veel compost-mest-stro-bonkveen ermee te vermengen. Veengrond die zuur is en waar de afwatering slecht is, zal ook verbeterd moeten worden door allereerst de afwatering in orde maken en verder met kalk en compost tot een goede luchtige grond te komen. Lichte zandgrond die weinig voedingsstoffen bevat en zuur is, kan door goed verteerde mest-compost-kalk-lavameel-basaltmeel geschikt gemaakt worden voor vruchtbomen. De vruchtboom verlangt een pH van 6-7. Is die lager dan ontstaan voedingsproblemen met meestal meeldauw aantastingen. De bemesting moet jaarlijks geschieden met organische mest Lotusplantrelax 8-5-14, in het voorjaar geven en afdekken met 20 cm stro. Voor een jonge boom 0,10 kg per m2 en een oude boom 0,25 kg per m2, licht inwerken met een riek of cultivator. Basaltmeel en lavameel zijn meststoffen waar vrij veel kiezel en magnesium in zit en nog 40 andere sporenelementen. Zij versterken en activeren een boom in hoge mate. Per boom 1-2 kg per jaar geven in het voorjaar.



Een vruchtboom die slecht bloeit en vrucht draagt heeft voedingsgebrek, vooral kaligebrek. Houtas verbetert dit, per boom 500 gr houtas. Bij oude verwaarloosde vruchtbomen kan ook een greppel op 1,5 m van de stam gegraven worden en 50 cm diep, opgevuld met potgrond aanplanten. Een grasbegroeiing verdicht de bodem en onttrekt voeding, het gras weghalen, potgrond aanplanten geven en afdekken met 20 cm stro. Een directe voeding kan via de stam gegeven worden. De stam schoon maken met een staalborstel, zodat algen er af zijn en hierop een boompap smeren. De boompap maak je als volgt: 1 deel compost of mest, 1 deel klei of leem, 1 deel basaltmeel of lavameel, aanvullen met brandnetelgier tot een smeerbaar papje en voeg er per 5 kg 10 cl waterglas bij. Dit doet de pap aan de boom kleven. Dit op de stam en dikkere takken smeren, het waterglas houdt de pap op de bast. Meestal blijft de pap werkzaam en op de stam voor 5 maanden.

Ziektes die kunnen ontstaan door voedingsgebrek Meeldauw op het blad Meestal het gevolg van een te vaste bodemstructuur, dus te weinig lucht, voedingsgebrek, zure grond door slechte afwatering. Slechte groei en vergeeld blad Weer te zure grond met te weinig voedingsstoffen, kaligebrek. Wel bloesem, maar geen vruchten Meestal een gevolg van kaligebrek, maar kan door verwaarlozing ontstaan, dus flink snoeien. Er moet weer licht in de kruin komen. Afsterven van eindtakken Wortelrot door verzuring grondwaterstaat.

van

de

bodem,

voedingsgebrek,

of

door

sterke

daling

Bij al deze ziektebeelden is de beste oplossing het verzuren te verhelpen door de afwatering te verbeteren, compost te geven waarin houtas, lavameel, basaltmeel verwerkt is en een boompapbemesting. Verder flink snoeien bij verwaarloosde bomen zodat 1/3 weggesnoeid wordt. Laagstam vruchtbomen zijn over het algemeen niet geschikt voor de volkstuinder, dit boomtype is zwak, erg gevoelig voor ziektes en insecten en dient dan ook 10-20 keer per jaar bespoten te worden door de beroepsfruitkweker. Neem liever de hoogstam en daarbij oudere rassen die van nature erg sterk zijn.

Andere ziektes en insecten Bladvlekkenziekte Een schimmel die het blad bedekt met bruine plekken. Ontstaat meestal door een zwakke soort vruchtboom en door een slechte bodemstructuur en verzuring. Bespuiten met het kiezelpreparaat, akkerpaardenstaart, bemesten en lavameel geven en ook de bladeren bestuiven met lavameel, basaltmeel. Fruitmot Veroorzaakt wormstekigheid in de vrucht, soms helpt het om salie, hysop, citroenmelisse bij de vruchtbomen te planten en verder lijmbanden ophangen.



Bloedluis Deze luis bedekt stengel, tak en blad. Weer lijmbanden, brandnetelgier waarin wat groen zeep vermengd is. Ook alsemthee en boerenwormkruid spuiten helpt goed. Zaagwesp Legt eitjes in de vrucht, de larve tast de vrucht aan. Spuiten met alsem, boerenwormkruid en lijmbanden ophangen. Soms kan een late nachtvorst grote schade geven, vooral op laagstam zijn vroegbloeiende rassen geënt. Deze rassen hebben de grootste problemen met een late nachtvorst. Daarentegen bloeien de oude rassen die vanouds hier voorkwamen later. Zij hebben nauwelijks problemen met nachtvorst.

Het planten van vruchtbomen Maak allereerst de afwatering in orde door grondgaten of een drainagepijp bij een storende laag of door greppels afhellend naar een sloot. Verder de zuurgraad van de grond, is die lager dan 5,5 kalk geven en een ruime bemesting. Een plantkuil maken met 1 meter doorsnee en diepte, de bodem ervan bedekken met stenen of pui. Daarna compost en grond door elkaar mengen met lavameel, basaltmeel. Daarin de jonge vruchtbomen planten, goed aanstampen en een stevige boompaal bij plaatsen, altijd aan de noordkant van de boom. Goed bevestigen met rubber of fietsband. Flink water geven en 50 cm rond de stam afdekken met 30 cm strolaag. Dit voorkomt uitdrogen, het dichtslaan van de grond, grasbegroeiing en bevordert de bodemactiviteit. Een boomgaard met daarin kippen is een goede aanvulling van elkaar. Een vruchtboom geplant in de moestuin geeft schaduw waarin niet alle groenten kunnen groeien en aardappels bij vruchtbomen kunnen phytophtora overbrengen op de vruchtboomwortels. Salie, hysop, citroenmelisse, afrikaan, goudsbloem hebben een gunstige werking op de vruchtboom. Ze houden insecten weg en de bodem vrij van ziektes. In het eerste jaar 2x de grond begieten met brandnetelgier en het blad 2-4 keer bespuiten met brandnetelgier of een algenmeststof, lavameel, basaltmeel. Ook op de stam boompap smeren. Deze goed opneembare stamvoeding komt via de cambiumlaag in de voedselbaan en geeft direct resultaten. De wekring ervan is 5 maanden en kan het gehele jaar op de stam gesmeerd worden. Als gips of kalk toegevoegd wordt aan de boompap geeft dit een bescherming tegen konijnen, hazen, reeën en herten, maar het maakt de stam en takken wel uit. Verzorging van een oude vruchtboom Bij oude vruchtbomen mag de bodemtoestand niet te zuur zijn, de bodemstructuur niet verdicht anders ontstaat luchtgebrek en voldoende opneembare voedingsstoffen. Door met een grondboor 4 gaten op 1 meter van de stam te maken en die te vullen met compost of met stro treedt verbetering op. Bij een grasbegroeiing rond de stam, weghalen, compost inwerken en afdekken met een 20 cm strolaag. Ga nooit spitten want de vruchtboom heeft vele oppervlaktewortels die dan beschadigd kunnen worden. Compost licht inwerken met een riek of cultivator.



Als de stam groen is van alggroei moet dit met een staalborstel weggehaald worden, ook de oude bastdelen verdwijnen dan. Op deze schone stam boompap aanbrengen, ook op de dikkere takken. Heeft de boom veel dode eindtakken, die goed wegsnoeien en als er onder uit de stam wildgroei ontstaat, dat ook wegsnoeien. Bij een dichtgegroeide kruin stevig insnoeien. Haal gerust dan ook wat dikkere takken weg. Is de boom de laatste vijf jaar niet gesnoeid, snoei dan gerust 1/3 uit de kruin weg. Eventueel bij een zeer slechte staat de helft wegsnoeien en opnieuw enten met hout van een goede vruchtboom. Doe al het snoeiwerk bij afnemende maan. De sapstroom is dan naar beneden gericht en er ontstaan weinig of geen bloedingen. Het blad bemesten met brandnetelgier en/of lavameel, basaltmeel. Is de boom te hoog, dan de stam bemesten met boompap en via de grond. Jaarlijks 8-10 kg goedverteerde compost geven met daarin verwerkt 500 gr kalk en bij zure grond 1 kg kalk. Ook houtas in de compost verwerkt, op de 10 kg ca. 200 gr houtas. De compost elk voorjaar geven, licht inwerken en afdekken met stro. Beschadigde plekken goed verzorgen, dood hout weg beitelen en besrijken met wondpek en diepere plekken opvullen met beton en dat goed bestrijken met wondpek zodat er geen water in kan komen. Elke soort vruchtras kent zijn eigen grondsoort, klimaat en laat- of vroegbloeiend. De vroegbloeiende kwamen veelal voor aan de kust waar geen late nachtvorst voorkwam. De laatbloeiende rassen kwamen voor in het binnenland waar wel een late nachtvorst voorkomt die dan grote nachtvorstschade kan geven. De laatste jaren worden rassen uit zuidelijke gebieden, die vroeg bloeien, op laagstam geënt en aangeplant in gebieden met late nachtvorsten. Daarom is de nachtvorstschade zo groot. Neem dan ook rassen die vanouds voorkomen in deze gebieden en dan pas gaan bloeien als de nachtvorst niet meer komt. Steeds meer worden weer oudervruchtrassen aangeboden geënt op hoogstam. Dit is een goede ontwikkeling die vooral voor de kleine tuin de meeste kans of succes geeft zonder te moeten spuiten voor allerlei zwakteziektes. Hier volgt een lijst met oude vruchtboomrassen, de meeste geënt op hoogstam Appelrassen Sterappel

Een helderrode, zachtzure appel. De boom groeit vrij langzaam en is vooral geschikt op de licht, drogere zandgronden. Draagt 3-5 jaar na het planten de eerste vruchten. Vraagt bestuiving met Bellefleur of Zoete Ermgaarde

Groninger Kroon

Een grote groene appel die geel kleur bij rijpheid, met een zachtzure smaal. Groeit langzaam en is zeer geschikt voor licht zandgrond. Draagt 2-3 jaar na het planten en vrij regelmatig. De appel is goed te bewaren.

Gravensteiner

Een helergroene, friszure appel. Groeit wat sneller en draagt 2 jaar na het planten. Door de goede appelkwaliteit zeer gewild.

Notarisappel

Een lichtgroene, grote, zachtzure appel. Groeit snel en draagt na 1 jaar al vruchten. Voorkeur voor lichtere zandgrond.



Dubbele Bellefleur

Een grote, geelrode, zachtzure appel. Sterke groeier die op licht zandgrond beter en vroeger draagt dan op zwaardere gronden.

Zoete Bloemee

Een zoete, groengele harde appel die goed draagt op elke grondsoort. Na 2 jaar de eerste vruchten.

Goudreinet

Een grote, roestbruine, lichtzure appel. Groeit op elke grondsoort vrij snel en draagt na 2 jaar.

Lemoenappel

Een grote, gele, zure appel die lijkt op de Goudreinet. Een sterke groeier voor de lichte zandgrond. Draagt na 1-é jaar vrucht.

Zoete Ermgaard

Een middelgrote, lichtgroene, zoete appel. Groeit op elke grond, met zeer weinig ziektes. Een winterappel die houdbaar is tot april.

Bramley Seedling

Een zeer grote, scherpzure appel. Een sterke groeier op alle grondsoort, die na 1 jaar als goed vrucht draagt. Een moesappel die tot april houdbaar is.

Ossekop

Zeer grote, vrij zure appel. Groeit snel en draagt na 1 jaar. Goede moesappel, houdbaar tot februari.

Zomerparadijs appel Een egaal rode, zachtzure, vroege appel. Groeit vrij snel op alle gronden en draagt na 1 jaar. Geen bewaarappel.

Peerrassen Kruidenierspeer

Een kleine, geelgroene peer. Eén der vroegste handperen. Kent weinig ziektes en draagt na 3 jaar.

Gieser Wildeman

Een kleine, roestbruine stoofpeer. Snelle groeier voor alle grondsoorten.

Winterrietpeer

Een zeer oude stoofpeer, hardgroen, met een goede kwaliteit. Kent weinig ziektes en draagt na 1 jaar.

Doyenne de Comice Middelgrote, sappige, zoete peer. Groeit langzaam en draagt na 3-4 jaar. Conference

Een vroege, langgerekte, heldergroene sappige peer die rijk draagt. Zoete handpeer en draagt vrucht na 3 jaar.

Juttepeer

Eén van de oudste peerrassen, een kleine, donkergroene, sappige peer met een zachte smaak. Kent weinig ziektes en draagt na 1-2 jaar vrucht. Niet houdbaar.

Zoete Brederode

Middelgrote, dofgroene stoofpeer die rood kookt. Groeit vrij langzaam en draagt na 3-4 jaar vrucht. Zeer goed houdbaar tot maar.



Pruimen De pruimeboom is een snelle, sterke hoogstammige vruchtboom die meestal weinig ziektes kent. Meeldauw op het blad komt alleen voor als de bodemstructuur te dicht is. De kruin groeit steeds weer dicht. Snoei daarom jaarlijks ¼ deel uit de kruin weg, anders ontstaat te weinig bloei en vruchtvorming. Pruimen kunnen niet tegen een grasbegroeiing aan de voet. Weghalen en met stro bedekken. Soms bloeit de pruim uitstekend, maar vormt weinig vruchten. Dan is er een kalitekort. Door per boom 2 kg houtas, 5 kg lavameel of Lotusorgamix 4-+2-10 te geven wordt dit verbeterd. Meestal zijn de hoge pruimebomen een sieraad in het landschap. De verdere behandeling is als bij de appel en de peer. Opal

Een paars-rode pruim met geel vruchtvlees die vroeg rijp is. Zelfbestuivend. Groeit op alle grondsoorten en draag na 1-2 jaar de eerste vruchten.

Reine Claude d’Altman

Een roodpaarse, zoete, sappige pruim die na 2 jaar vrucht draagt. Vraagt een kruisbestuiving met de Opal.

Reine Claude D’Ouilline

Een grote, goudgele pruim met een zachte smaak. Is zeer vruchtbaar en draagt na 1-é jaar. Zelfbestuivende “Eierpruim”.

Reine Victoria

Een grote, eivormige rode pruim die weer zeer vruchtbaar is en na 1 jaar al vrucht kan dragen. Als er jaarlijks flink gesnoeid wordt dan zijn de pruimer zoeter en zachter.

Kersen De kers verlangt over het algemeen een betere, voedzame grond waar de waterhuishouding zeer goed geregeld is. Weer geldt jaarlijks flink snoeien geeft de beste opbrengst, maar ook de lekkerste kersen. De verdere behandeling van bodem, bemesting als bij de appel en de peer. Morel

Een zuur type kers, meestal om op sap te zetten. Zelfbestuivend en een snelle groeier die na 1 jaar flink wat vruchten kan dragen. De morel verdraagt ook halfschaduw als enige vruchtboom!

Meikers

Een iets zure, zachte kers die vroeg afrijpt, zelfbestuivend en gevoelig voor koud weer (kleinere vrucht) en late nachtvorst. Bloeit vroeg.

Early Rivers

Een grote, donkerrode kers met een zachte smeek die vroeg rijp is en weer kans op nachtvorstschade. Vraagt een kruisbestuiving met de Meikers.

Mierlose Zwarte

Een stevige, zoete, zwarte kers kruisbestuiving met Early Rivers.

Hedelfinger

Een grote, roodbruine kers, die hard maar sappig is. Rijkdragend en vraagt een kruibestuiving met de Meikers.


die

rijkdragend

is.

Vraagt


Perzik De perzik kan in ons klimaat goed vruchten dragen als die wel op een beschutte zonnige plaats staat. Weer geldt een optimale afwatering en een goede voedzame grond met een pH van 6-7. Houtas bevordert in sterke mate de bloei en vruchtvorming. Ook houdt de perzik zijn vruchten langer vast. Jaarlijks licht snoeien, vooral waterloten wegsnoeien en om de 2 jaar wat dikkere takken. Het hout van de perzik is sappig en zoet, dus erg gewild bij konijnen, hazen, reeën en herten. Goed afschermen met gaas, gips of kalk. De verdere behandeling als bij de appel en de peer. Vaes Oogst

Een buitenperzik met een losse pit. Draagt na 1-2 jaar vruchten op een goed zonnige plaats.

Amsden

Een buitenperzik met grote vruchten die een hoge opbrengst geeft. Draagt na 2 jaar vruchten.

Moerbei De moerbei kan in ons klimaat alleen op een zonnige, goed beschutte plaats vruchten dragen. Een goede waterhuishouding en voedzame grond met een pH van 6-7 is gewenst. Een stevige boompaal is nodig daar de moerbei slecht tegen wind kan. De witte moerbei is een sterkere groeier dan de zware soort. Ongeveer 1-3 jaar na het planten begint de bloei en vruchtvorming. Er is dan al een flinke oogst te verwachten. In een koude en vochtige zomer is de moerbei later rijp en meestal ook wat kleiner met een grotere kans op meeldauw. Meeldauw komt vrij vaak op de moerbei voor en regelmatig akkerpaardenstaart of het kiezelpreparaat sproeien is aan te raden. Ook lavameel en basaltmeel zijn door hun hoog kiezelgehalte een goede bescherming tegen de meeldauw, per plant jaarlijks 3 kg. De snoei alleen in het voorjaar anders vriest die in, soms tot op de stam. Een jaarlijkse lichte snoei waarbij de waterloten weggehaald worden. Verder hetzelfde als bij de appel en de peer. Morus alba

De witte moerbei met braamachtige vruchten. Groeit snel en vroeger vruchtbaar dan de zwarte.

Morus nigra

De zwarte moerbei met een frisse smaak. Heeft sierlijk blad en de vruchten zijn wat groter.

Abrikoos De teelt van de abrikoos is te vergelijken met de perzik. De windbeschutting vraagt meer aandacht en in een koud-vochtige zomer meer kans op meeldauw. De abrikoos bloeit vroeg dus een late nachtvorst kan een grote schade aanrichten. Verder hetzelfde als bij de appel en de peer. Tros Orange

Een zeer vruchtbare soort die al het 2de jaar vruchten draag. Een kleine vrucht.



Notenbomen Een notenboom is als vanouds een sieraad in het landschap. Wordt meestal 80-120 jaar oud bij een goede verzorging en is bekend om de geur die vliegen, muggen afschrikt. De boom kan 10-20 m hoog worden en kent weinig ziektes. Een jaarlijkse bemesting van 5-15 kg compost en een strobedekking aan de voet is eigenlijk de enige verzorging. Houtas, lavameel, basaltmeel bevorderen weer de bloei en goede vruchtvorming en het langer vasthouden van de vrucht. Ook komen dan minder loze noten “naar beneden”. Om de 5 jaar wat dikkere takken wegsnoeien zodat voldoende licht in de boom komt. Walnoten zijn zelfbestuivend, hazelnoten zijn kruinbestuivers, dus meerdere bij elkaar planten. De hazelnoot blijft kleiner en is door zijn groeivorm een struik. Ze kunnen uitstekend in een boomwal groeien of als windkering. Okkernoot “Buccaneer”

dragen na 3 jaar de eerste vruchten.

Juglans Regia

De walnoot die sterk groeit en die de grootste boom wordt. Draagt na 2-3 jaar vruchten en houdt dit 70-100 jaar vol!

Hazelnoot Corylus Avellana

De hazelnoot stelt weinig eisen en kent weinig ziektes. Snoeien is alleen nodig als hij dichtgegroeid is, dan 5-7 takken wegsnoeien. Er zijn voor beroepstelers verschillende geselecteerde rassen te koop zoals de “Corylus maxima Rubra” en de “Lange Spaanse”. Deze zijn moeilijk te koop en voor de kleine tuin voldoet de “Corylus Avellana” uitstekend. Een onderbegroeiing van driekleurige viooltjes, klaver, goudsbloem en bosanemonen houdt de grasgroei weg en stimuleert de hazelnoot.

Mispel Deze uit de middeleeuwen bekende vruchtboom is helaas verdwenen. De mispel is een sieraad voor de tuin, wordt ca. 3 m hoog en bloeit met grote witte bloemen. Ze zijn zelfbestuivend en meestal geënt op een meidoorn of een mispelzaailing. De niet geënte wilde mispels geven kleinere vruchten die moeilijk rijp worden. De vruchten zijn rijp in oktobernovember, maar moeten dan nog 3-5 weken hangen om overrijp te worden, dan pas worden ze sappig en zoet en eetbaar. De mispel kent geen ziektes en verlangt een jaarlijkse compostgift van 3-5 kg. De pH moet 5-7 zijn en de grond moet goed voedzaam zijn. De waterhuishouding dient goed te zijn. Aan de voet geen grasbegroeiing maar de compost afdekken met een strolaag. Ras “Mespilus Germania” een 3-4 m hoge boom die rijkelijk bloeit, geen probleem met nachtvorst heeft en een hoge opbrengst geeft. Verlangt een stevige boompaal want is windgevoelig.

Kweepeer Ook weer een oud vruchtras dat weinig eisen stelt en niet gesnoeid hoeft te worden. Een prachtige boom die 3-5 m hoog wordt, rijk bloeit en als leistruik tegen een muur het prima doet. Jaarlijks 3-4 kg compost, waarin houtas, lavameel, basaltmeel vermengd is. De vruchten zijn gekookt erg lekker, verder als bindmiddel in jam, enz. Ze bezitten een hoog pectinegehalte en ijzer. De kweepeer is in twee types te koop, als hoogstam en als spilvorm. LOTUS - september 2010


Bessenstruiken De bessenstruik verlangt een goed voedzame bodem waarvan de pH 5-7 is en waar de afwatering goed geregeld is. Een jaarlijks compostgift van 3-4 kg met houtas, lavameel en basaltmeel erin vermeng of een gift Lotusplantrelax 8-5-14. Grasgroei aan de voet remt de groei in sterke mate, weghalen en bedekken met een 30cm strolaag. Dit houdt de vochtigheid op peil en door de oppervlakte beworteling van de best een directe voedingsbron. Ga nooit spitten of de grond loswerken aan de voet van de bes want dan worden de haarwortels enorm beschadigd. Basaltmeel, lavameel versterken de bes tegen meeldauw en geven een goede vruchtvorming. De bes jaarlijks snoeien, zodat er voldoende licht in kan komen, dichtgroei geeft vruchtrot en weinig bloei en vruchtvorming. De rode, witte en zwarte aalbes dragen op het tweejarig hout, de kruisbes daarentegen op het eenjarige hout. Heeft de aalbes 15 takken, haal er dan 6-8 weg en elk jaar ook een oudere tak zodat elke 9 jaar de bes zich verjongt. Bij het weghalen van een oudere tak moet een jonge tak de kans krijgen uit te groeien, op deze manier gesnoeid kan de bes 40-50 jaar oud worden. De kruisbes dient elk jaar zo gesnoeid te worden dat hij zich na 3 jaar verjongd heeft, dus weer 10-12 takken laten zitten en daarvan elk jaar 3-4 oudere wegsnoeien en 3-4 nieuwe uitlopers de kans geven groot te worden. De snoei kan jaarlijks van oktoberfebruari gebeuren en bij afnemende maan om het bloeden tegen te gaan. Bloeit de bes slecht, dan flink snoeien en dan per plant 100 gr houtas geven en/of 1 kg lavameel of basaltmeel. Tegen vogelvraat de plant afdekken met een dun nylongaas maar op tijd geplukt geeft ook goede resultaten. De rijpe of overrijpe bessen trekken de vogels aan! Jonkheer van Tets

Een rode bes die vroeg rijp is en krachtig groeit. Dubbele bessen in lange trossen met een hoge opbrengst. Ook geënt op stam.

Rondom

Een wat zuurder rode bes die een hoge opbrengst geeft.

Stanza

Een vrij zure rode bes die erg sterk groeit en jaarlijks flink gesnoeid dient te worden.

Witte Parel

Een witte bes met grote vruchten die lichtzuur zijn. Kent nauwelijks ziektes.

Engelse Witte

De witgroene, zoete kruisbes met grote vruchten. Een zeer sterke groeier met een hoge opbrengst.

Goliath

Een zwarte bes die laat bloeit en daardoor weinig hinder ondervindt van late nachtvorst. Grote bessen die in trosvorm groeien.

Wellington

Zwarte bes die vroeg bloeit en gevoelig is voor nachtvorst. Een sterke groeier waarvan de bessen een goede smaal bezitten.



Blauwe bosbes De blauwe bosbes is alleen geschikt voor de lichte, wat zure zandgrond. Een pH van 4-5 is het beste en de blauwe bosbes is allergisch voor kalk en voedingzouten, dan wordt de groei sterk geremd en vaak gaat die daardoor dood. De blauwe bosbes lijkt niet op de in ons land voorkomende bosbes. Het is een struik die 1,50 - 2 m hoog kan worden en voorkomt/kwam in Noord-Amerika en Zuid-Duitsland. Deze soort is verder geselecteerd en in productie genomen. Op dit moment zijn er meer hectares met de blauwe bosbes dan andere bessoorten als productie kleinfruit. Is de grond “te goed” dan verzuren met zaagsel, turfmolm, bonkveen, door bovengrond te mengen. Ook afdekken met zaagsel verzuurt de grond licht en is prima voor de blauwe bosbes. Jaarlijkse bemesting met Lotusplantrelax 8-5-14, per struik ½ kg, geen houtas geven maar lavameel, basaltmeel, 1 kg per struik stimuleert de vruchtvorming. Jaarlijks snoeien in februari en alleen 1-jarig hout wegsnoeien, zodat er voldoende licht in kan komen. De blauwe bosbes kent geen ziektes en geeft jaarlijks een hoge opbrengst tot 15 kg per plant als de grond geschikt is. Dat is de belangrijkste voorwaarde. Er zijn verschillende types waarvan de Amerikaanse soort grote bessen geeft, meestal in trosvorm groeiend en de Duitse soorten die geven kleinere bessen, zijn iets zuurder maar de struik groeit snel en is over het algemeen productiever. Goldtraube 71

Een Amerikaanse soort, met grote, zoete blauwe bosbes. Hoge opbrengst.

Doornloze braam De doornloze braam is een sterke klimmer die 2 meter lange uitlopers krijgt per jaar. Het beste is hem goed te leiden langs een stevig latwerk. Maak het latwerk wel ca. 2 m hoog. Deze braam kan heel goed tegen wind en halfschaduw. De grond moet goed voedzaam zijn en de pH 5-7 met jaarlijks 3-4 kg compost, waarin houtas, lavameel, basaltmeel vermengd is. En alles goed afdekken met 30 cm strolaag. De doornloze braam kent nauwelijks ziektes en dient overrijp geplukt te worden anders zijn ze te zuur en hard. De bramen zijn groter dan de gewone braamsoort en langer houdbaar. Het vitamine-C gehalte ligt ook hoger en de opbrengst kan zeer hoog zijn daar ze meestel in trosvorm groeien. Per struik tot 5-7 kg bramen en na 3 jaar al een flinke oogst. Als de uitloper 2 meter zijn, de top wegsnoeien. Daarop gaat hij vertakken en die weer in februari wegsnoeien tot 5 cm van de uitloper. Meestal wordt op dit uiteinde de bloesem gevormd. Elek 2 jaar 1/3 terugsnoeien tot de grond, dan verjongt de plant zich elke 6 jaar zonder ziektes en met een hoge opbrengst. Mocht het vruchtdragen toch tegenvallen, dan per plant 500 Gr houtas en 1 kg lavameel, basaltmeel. Ras: Thornless Evergreen



Framboos De framboos is veelal een snelle groeier die 1,5 - 2 m hoog wordt. Elke 3 jaar terugsnoeien tot de grond, dan dragen ze constant. Na het snoeien de grond bedekken met 30 cm strolaag en per m2 0,25 kg Lotusplantrelax 8-5-14 geven. Daaruit groeit de framboos, terwijl het gras geen kans krijgt. Tevens is het stro een goede bemesting en dan kan volstaan worden met elke 3 jaar 5 kg compost per meter. Kalk, houtas, lavameel, basaltmeel vermengen in de compost. Bij een goede bemesting zijn er vrijwel geen ziektes. Ras Malling Promise Een rijkdragende framboos met grote vruchten die vroeg rijp zijn

Druiven De buitendruiven kunnen in ons klimaat goed vruchtdragen en met weinig problemen, mits geplant op een zonnige plaats en beschut tegen de noorden- en oostenwind, bijvoorbeeld op een zuidmuur van het huis of schuur. De druif moet geleid worden tegen een stevig latwerk. De grond moet goed voedzaam zijn en met een goede afwatering want de druif wortelt diep. Jaarlijks 0,25 kg Lotusplantrelax 8-5-14 per druivenplant met daarbij weer lavameel en basaltmeel verwerkt. De snoei vereist ervaring maar het eenvoudigst is jaarlijks in februari-maart alles scheuten weg te snoeien tot op 5 cm van de uitloper. Mocht de uitloper van de druif langer worden dan 3 meter, dan de top eruit halen. De druif gaat op de ingekorte scheuten bloeien en vruchtdragen. Tijdens de vruchtvorming, na de bloei, in de tros dieven. Dit dieven is het weghalen van korrels tot er ca. 20-30 korrels overblijven per tros en die worden goed rijp en geven grote druiven. Een dichtgegroeide, verwaarloosde druif zal weinig bloeien en vruchtdragen, dan flink snoeien, alle zijscheuten weghalen tot 5 cm van de uitloper en de dikkere uitlopers, takken, met boompap insmeren. Bij slechte groei, geel blad, dode takken, regelmatig brandnetelgier geven, 2 kg lavameel, basaltmeel. Dood hout wegsnoeien en flink wat compost geven. Geen onderbegroeiing, dat remt sterk de groei, maar wel een strobedekking. Bij meeldauw op het blad of de vruchten regelmatig spuiten met akkerpaardenstaart of het kiezelpreparaat, meestal een gevolg van te zure grond en/of slechte afwatering, dan ontstaat wortelrot en meeldauw. Vroege v.d. Laan

Een witte buitendruif die het in de mooie zomers prima doet. Bij een koude en vochtige zomer snel last van meeldauw.

Glorie van Boskoop

Dit Hongaarse ras is een prima blauwe buitendruif met weinig last van meeldauw en andere ziektes. De vrucht is zoet en geeft in een koud jaar rijpe, zoete vruchten.



GEBREKEN IN SLA Kennis

STIKSTOFGEBREK Symptomen De bladeren worden lichtgroen en de plant blijft achter in groei. In een ernstig stadium zijn de oudere bladeren zeer licht van kleur, terwijl de oudste afsterven. De bladvorm is normaal. Bij ernstige remming van de groei, vooral van de jongste bladeren, wordt geen krop gevormd. De grond is veelal intensief beworteld. Optreden

Stikstofgebrek komt op alle gronden voor indien de bemesting wordt verwaarloosd, op lichte gronden als teveel water wordt gegeven waardoor uitspoeling optreedt. Bij opkweek op veensubstraat indien de potgrond lange tijd buiten is opgeslagen en aan uitspoeling heeft blootgestaan. Voorkoming en bestrijding

Op lichte gronden, waar de basisbemesting gemakkelijk uitspoelt, tijdens de teelt een aanvullende bemesting via de regenleiding. Beregenen met een 0,2% oplossing van kalksalpeter of bespuiten met een 0,3% oplossing van Organic 8-3-3, herhalen naar behoefte.

Figuur 1 Links met en rechts zonder stikstof

Figuur 2 Stikstofgebrek bij sla



FOSFORGEBREK Symptomen

De plant blijft achter in groei, maar duidelijke symptomen ontbreken. De kropvorming is geremd of blijft geheel achterwege, de plant is eer plat en rozetvormig. Bij ernstig fosforgebrek sterven de oudste bladeren af. Anthocyaanhoudende rassen vertonen een rood-paarse verkleuring. Optreden

Fosforgebrek is te verwachten in nieuwe kassen, vooral op arme gronden of gescheurd grasland indien de fosfaatbemesting is verwaarloosd. Berucht zijn ruilverkavelingen waarbij de grond is omgezet. Er zijn dan extreem hoge fosfaatgiften nodig. Voorts bij het opkweken van sla op oligotroof veen indien geen stalmest of anorganische fosfaatmeststof aan het substraat is toegevoegd. Voorkoming en bestrijding

Toediening van voldoende fosfaatmeststof. Ook na het uitplanten kan men fosfaat inregenen, bv. wateroplosbare meststoffen in de actieve startperiode toedienen, maar bemesting vooraf is efficiënter, bespuiten met 0,3% oplossing van Organic 6-5-6, herhalen naar behoefte.

Figuur 3 Fosforgebrek bij sla van een proefveld in een kas.



KALIUMGEBREK Symptomen

Matig kaliumgebrek remt de groei, maar duidelijke symptomen treden meestal niet op. De bladeren zijn anders gebobbeld en donkerder. In een ernstig stadium zijn de bladeren gesteeld, rond of lepelvormig (oudste bladeren) en niet egaal donkergroen. Voornamelijk in de toppen van oude bladeren ontstaan chlorotische vlekjes, die samenvloeien, waarna necrose kan optreden. Bij anthocyaanhoudende rassen verkleuren de bladranden rood. Optreden

Kaliumgebrek kan optreden bij jonge zaailingen verspeend in veensubstraat, waaraan geen kali is toegevoegd. Ook in nieuwe kassen op arme grond en in oude kassen wanneer de bemesting wordt verwaarloosd, vooral indien een losse plant wordt uitgepoot. Bij perspotten zal hoogstens in een later stadium groeiremming optreden omdat de pot doorgaans rijk aan kali is. Kaliumgebrek in sla onder glad geteeld, zal zelden voorkomen omdat andere gewassen in de rotatie, die veel sterker op kalium reageren, een hoge kalitoestand eisen. Voorkoming en bestrijding

Door bemesting met bv. wateroplosbare meststoffen 8-9-33+5 3 kg K2O per 100 m2, op kalifixerende kleigronden de dubbele hoeveelheid.

Figuur 4 Kaligebrek bij sla

Figuur 5 Kaligebrek bij sla geteeld op veensubstraat



MAGNESIUMGEBREK Symptomen

In de oudste bladeren ontstaat een gele verkleuring, beginnend in de bladranden tussen de grote nerven, die overgaat in een marmering. De groei is weinig geremd. In watercultuur doen de symptomen zich eerst voor in de jonge bladeren. Bij ernstig gebrek sterven de chlorotische delen af terwijl de groei sterk wordt geremd. Optreden

Magnesiumgebrek in sla onder praktijkomstandigheden treedt op bij slecht wortelgroei op koude en natte grond. Voorkoming en bestrijding

Daar verschillende factoren het optreden van magnesiumgebrek bepalen, vallen hieronder ook teeltmaatregelen die ten doel hebben de wortelwerking te bevorderen. Ter voorkoming kan een magnesiumhoudende meststof zoals Algenkalk worden gebruikt en ter bestrijding Bitterzout.

Figuur 6 Magnesiumgebrek bij sla, geteeld op watercultuur.



CALCIUMGEBREK Symptomen

De groei is sterk geremd, vooral in de jongste bladeren die ook donkerder en sterker gebobbeld zijn. De plant heeft een platte habitus en vertoont een op, gratige groei. Beginnend aan de bladrand van de jongste en daarna de oudere bladeren treden onregelmatig gevormde, bruine tot donkergrijze vlekjes op. Deze vloeien ineen, waarna de bladeren vanaf de top en de randen insterven. Het afgestorven weefsel is donker grijsgroen. Bij anthocyaanhoudende rassen wordt soms een lichtpaarse verkleuring van de middelste bladeren waargenomen. Optreden

Calciumgebrek is in de praktijk niet bekend. Het kan voorkomen bij jonge planten op veensubstraat indien geen kalk is toegevoegd. Een slechte groei op ontkalkte grond treedt pleksgewijze op en wordt soms door mangaanovermaat, misschien door aluminiumovermaat of molybdeengebrek veroorzaakt. Voorkoming en bestrijding

Voorkomen met LOTUS ALGENKALK. Bestrijding is weinig zinvol. Indien omvangrijke plekken met een lage pH worden aangetroffen, zal opruimen van het zieke gewas en starten van een nieuwe teelt, uiteraard na bekalking, doorgaans de economisch meest verantwoorde oplossing geven, bespuiten 1 kg/ha Natural Green met voldoende water.

Figuur 7 Kalkgebrek bij sla



ZWAVELGEBREK Symptomen

De gehele plant, vooral het hart, verkleurt groengeel, terwijl de groei geremd is. De bladeren zijn minder gebobbeld en dikker en stugger. Ook hebben de oudere bladeren soms minder glans. Bij anthocyaanhoudende rassen ontstaat soms een zwak rode verkleuring aan de bladrand en rondom de kleine nerven. IJssla vertoont een geremde groei, terwijl de gehele plant verkleurt. Bij romeinsla werd dit laatste niet waargenomen. Optreden

Zwavelgebrek is niet bekend in de praktijk. Het kan worden verwacht op grote afstand van industriële centra indien uitsluitend meststoffen worden gebruikt die geen sulfaten bevatten. Voorkoming en bestrijding

Toediening van sulfaat houdende meststoffen

Figuur 8 Zwavelgebrek bij sla



BORIUMGEBREK Symptomen

De plant is donkerder en de groei sterk geremd. Boterslatypen hebben een rozetvormige habitus. Vooral de jongste bladeren zijn stug, rond en vertonen een chlorotische marmering langs de randen en tussen de zijnerven. Bij anthocyaanhoudende rassen is de verkleuring paarsbruin. In het groeipunt en de samengevouwen jongste bladeren ontstaan bruine stipjes, vooral in het voorjaar. Bij ernstig boriumgebrek sterft het groeipunt af. Het wortelstelsel is slecht ontwikkeld. IJs- en romeinsla zijn donker en vertonen groeiremming. Optreden

Boriumgebrek in sla is niet bekend. Het kan onder glas op overkalkte zandgronden optreden indien veel oligotroof veen en weinig of geen stalmest wordt gebruikt. Boriumgebrek in slaplantjes geteeld op veen is niet ondenkbaar. Voorkoming en bestrijding

Voorkomen door bemesting met Borax. Bestrijden door bespuiting met Borax chelaat.

Figuur 9 Boriumgebrek bij sla



KOPERGEBREK Symptomen

De plant is slap en blijft achter in groei. Het blad is klein, smal en lepelvormig, terwijl de vergelende bladrand naar beneden omvouwt. De vergeling, gevolgd door verwelking breidt zich vanaf de top en randen over de gehele bladschijf uit, waarbij de nerven rood verkleuren. Deze verschijnselen beginnen in de oudste bladeren, terwijl daarna jongere bladeren worden aangetast. Kropvorming vindt niet plaats. Optreden

Kopergebrek is niet bekend in de praktijk. In proeven werd het waargenomen in jonge planten op bolsterveen waaraan geen koper was toegediend. Voorkoming en bestrijding

Voorkomen door 10 gr kopersulfaat. Bestrijden door bespuiting met Koperchelaat of PreTect Sp Mix, oplosbaar spuitpoeder.

Figuur 10 Kopergebrek bij sla



MANGAANGEBREK Symptomen

De gehele plant heeft een groengele kleur maar de groei is slechts weinig geremd. De bladeren zijn vlakker. In een ernstig stadium vertonen vooral de oudere bladeren een zwakke chlorose van het bladmoes. De nerven, ook de kleinste, blijven groen. Bij anthocyaanhoudende rassen werd geen rode verkleuring waargenomen. Optreden

Mangaangebrek kan worden verwacht op kalkrijke kleigronden of te zwaar bekalkte zanden veengronden. De mate waarin het gebrek onder praktijkomstandigheden optreedt, is onbekend. Voorkoming en bestrijding

Spuiten met een mangaansulfaatoplossing, bv. PreTect Sp Mix, oplosbaar spuitpoeder.

Figuur 11 Mangaangebrek bij sla



MOLYBDEENGEBREK Symptomen

De groei van de bovengrondse delen en wortels is sterk geremd. Jong plantjes verkleuren bleekgroen, maar de zaadlobben blijven donkerder. Beginnend bij de oudste bladeren verwelkt eerst de bladtop en daarna de rest van het blad, terwijl het bladweefsel vanaf de rand insterft en bruin tot grijsgeel verkleurt. Bij oudere planten ontstaan soms in de oudere bladeren doorschijnende vlekjes, die later afsterven en ineenvloeien. De planten kunnen geheel ten gronde gaan; de jongste bladeren blijven het langst in leven. Optreden

Molybdeengebrek bij sla werd voor 1968 niet onderkend. Toen werden bij het opkweken van slaplantjes in perspotten van veen “slappe blaadjes” aangetroffen. Deze symptomen bleken molybdeengebrek te zijn. Het gebrek wordt bevorderd door een lage pH van de grond een hoog sulfaatgehalte. De invloed van de pH is zo groot, dat molybdeengebrek wel voor kalkgebrek wordt aangezien. De groeiremming is in de winter, bij weinig licht sterker dan in voor- en najaar. Voorkoming en bestrijding

Let op een goede pH van de grond. Chelamix bevat extra molybdeen.

Figuur 12 Molybdeengebrek bij sla



IJZERGEBREK Symptomen

De gehele plant is licht van kleur en de groei is sterk geremd. Het oudere blad is gemarmerd doordat de nerven, vooral de grotere, minder chlorotisch zijn dan het bladmoes. Bij ernstig gebrek zijn vooral de jongste bladeren bleekgeel of dof van kleur en staat de groei vrijwel stil. De oudste bladeren sterven af. Doorgaans zijn de bladeren minder gebobbeld. Bij anthocyaanhoudende rassen kan rode verkleuring van de jongste bladeren optreden bij ernstig ijzergebrek. Optreden

IJzergebrek kan optreden op kalkrijke gronden met een slechte structuur. Het is niet bekend in welke mate het onder praktijkomstandigheden voorkomt. Voorkoming en bestrijding

Bestrijden met IJzerchelaat PreTect Mix dat o.a. 7,5% Fe bevat. Geschikt voor gronden met een pH van 1,5 à 6,5%.

Figuur 13 IJzergebrek bij sla



ZINKGEBREK Symptomen

De plant heeft een rozetvormig uiterlijk en de groei is sterk geremd. Aanvankelijk treedt geen chlorose op. Later ontstaan in de bladeren grote, papierachtig verdrogende, necrotische vlekken met een donkere rand, vooral tussen de nerven. Opvallend is, dat de niet aan het licht blootgestelde delen van het blad volkomen gaaf en groen zijn. De plant maakt een “geschroeide” indruk. Het verschijnsel treedt eerst op in de oudste bladeren en vervolgens in jongere. Optreden

Zinkgebrek bij teelten in volle grond is niet bekend in België, onder glas zal dit gebrek wel nooit voorkomen. Voorkoming en bestrijding

Bespuiten met zinksulfaat (0,05% oplossing) of een chelaat meststof bv. PreTect Sp Mix, gebruik 1 kg per ha al bladbemesting met 150 à 400 ltr water, herhalen naar behoefte.

Figuur 14 Zinkgebrek bij sla



GRONDVERBETERING

Duwa gran Ervaringen Korrelkalk zorgt voor een goede aanvulling van de normale bemesting. Het toedienen van kalk impliceert een pH-verhoging, wat de meststofopname verbetert. Niet gebruiken bij zuurminnende planten. Het magnesiumgehalte van 19% MgO zorgt voor een diepgroene bladkleur. De fijne witte korrel is makkelijk strooibaar met de hand of met de meststofstrooier. Deze kalk is door zijn hoge zuurbindende waarde (55%) uitermate geschikt voor het voorkomen van mossen in gazons. Geschikt voor alle toepassingen in de tuin (groenteteelt, boomgaard en gazon). Niet gebruiken bij zuurminnende planten. Dosis: teeltafhankelijk Lotusalgenkalk Ervaringen Verbetert de zuurtegraad en de bodemstructuur. Optimaliseert de werking van meststoffen en activeert micro-organismen. Rijk aan spoorelementen. Samenstelling: 48 NW + 4MgO + Sp Dosis: 8 à 12 kg / 100 m2 Kippenmest (Lotusorgahum) Ervaringen Organisch bodemverbeterend middel rijk aan organische stof. Gedroogde en gesteriliseerde kippenmest, vrij van onkruidzaden en ziektekiemen. Samenstelling: 65-4-3-2 Dosis: 15g / 100 m2


4. Grondverbetering - blz. 1

TRAAGWERKENDE MESTSTOFFEN

Lotusgrow 15-7-15+3MgO Ervaringen Professionele universele meststof voor het bemesten van de gehele sier- en groentetuin en boomgaard. Dosis: teeltafhankelijk Lotusgrow 15-7-15+3MgO Ervaringen Gebruikt bij opkweek pot 8 boomkwekerijgewassen. Gebruikt als aanvulling langwerkende meststof. Goede ervaringen over alle soorten boomkwekerijgewassen. Gebruikt potgrond met Osmocote 3 kg met aanvulling in het seizoen van 2 gr / ltr Lotusgrow 15-7-15 met Magnesium. Reeds 8 jaar ervaring.

Stikstofbemesting Buxus op veen kan efficiënter

Proef DLV Plant - NL

Met de huidige mestnormen is efficiënt bemesten extra belangrijk. Dat is, zou je zeggen, niet gemakkelijk bij Buxus: een gewas dat relatief veel stikstof vraagt. DLV Plant ging op zoek naar mogelijkheden om zelfs in dit gewas efficiënter te bemesten. In het nieuwe mestbeleid is de stikstofgebruiksnorm voor Buxus op veengrond en zandgrond vastgesteld op 95 kg N per ha. Dit is lager dan wat in de praktijk veelal wordt gegeven. Veel Buxuskwekers vragen zich af of met de huidige gebruiksnorm nog wel voldoende groei is te realiseren bij Buxus. Gezien de huidige stikstofnorm is het belangrijk te streven naar een efficiënte bemesting zodat de plant optimaal over de voeding kan beschikken. In de praktijk wordt gewerkt met enkelvoudige stikstofmeststoffen als KAS en kalksalpeter, maar ook met langzaamwerkende meststoffen en dierlijke en plantaardige mestkorrels. De vraag is of met deze meststoffen een goede groei kan worden gerealiseerd, rekening houdende met de gebruiksnormen. DLV Plant heeft daarom in 2006 een bemestingsdemo uitgevoerd op veengrond.

Opzet De praktijkproef is uitgevoerd bij boomkwekerij Van Aalst & Van Waaij in Hazerswoude, in de teelt van tweejarige Buxus voor bosjes. Het tweede jaar is de groei immers het sterkst. Daarnaast wordt in het eerste teeltjaar dikwijls voor de teelt organische mest of verse aanvulgrond opgebracht waaruit stikstof vrijkomt. Voor de opzet van de praktijkproef zijn verschillende meststoffabrikanten benaderd voor hun medewerking. Dit heeft geresulteerd in het testen van de volgende meststoffen: Agroblen (behandeling E), Multigro (behandeling F), organische mest 10-4-8 (behandeling C) en organische mest 5-2-4 (behandeling D) (Beproefde meststoffen en tabel 1). Deze meststoffen zijn eind april gestrooid en vergeleken met een standaard praktijkgift bestaande uit twee giften met KAS (behandeling A). De ene helft KAS is eind april gestrooid en de andere helft begin juli. Het uitgangspunt voor het bepalen van de dosering was de gebruiksnorm van 95 kg N per ha. Op basis hiervan is de maximale gift berekend en toegepast. Dit komt overeen met 3,5 kg KAS per 100 m2, 3,7 kg Agroblen per 100 m2 of 4,3 kg Multigro per 100 m2.


5. Traagwerkende meststoffen - blz. 1

De stikstof in kunstmest telt voor 100% mee voor de stikstofgebruiksnorm. organische mest 10-4-8 en organische mest 5-2-4 zijn meststoffenmengsels van organische gebonden stikstof en minerale stikstof. Bij deze mengsels mag rekening worden gehouden met de werkingscoëfficiënt van stikstof, mits de stikstofgehalten duidelijk op het etiket staan vermeld (Werkingscoëfficiënt organische meststoffen). Dit betekent dat in de proef 32 kg NPK 5-24 per 100 m2 is gebruikt en bijna 12 kg 10-4-8 per 100 m2. Naast deze behandelingen met verschillende meststoffen bestond een van de behandelingen uit geen stikstofgift (behandeling G). Om te kijken wat het effect is van extra stikstof is verder een behandeling met KAS aangelegd waarin 150 kg/ha verdeeld over twee giften is gegeven (behandeling B). Dit is ruim 1,5 keer de stikstofgebruiksnorm. Alle behandelingen zijn in drievoud aangelegd.

Geen zichtbare verschillen Begin juli is per behandeling een stikstofmonster genomen door Blgg Oosterbeek om een indicatie te krijgen van de hoeveelheid beschikbare stikstof. De onbehandelde vakken bevatten de minste stikstof, gevolgd door de vakken behandeld met de standaardgift. Dit is logisch, want in deze vakken was de halve dosering stikstof gestrooid. Na de monstername is in deze vakken de tweede helft van de gift gestrooid, zo ook bij behandeling B. In de andere vakken was het stikstofniveau goed, zeker omdat uit de langzaamwerkende en organische meststoffen gedurende het gehele seizoen stikstof vrijkomt. Gedurende het seizoen zijn geregeld waarnemingen in het gewas gedaan. Qua kleur en groei zijn geen verschillen waargenomen. Dit komt ook omdat de kweker alle planten geregeld heeft gesnoeid. Begin oktober heeft de eindbeoordeling plaatsgevonden. Ook toen waren er geen verschillen zichtbaar wanneer globaal naar het proefveld werd gekeken. Uit de metingen komen wel verschillen naar voren. In ieder vak is bij 15 willekeurig gekozen planten de lengte gemeten en de dikte beoordeeld. Per behandeling zijn dus 3x15 = 45 planten beoordeeld. De lengte is uitgedrukt in centimeters. De dikte van de plant is uitgedrukt in een cijfer van 1 (zeer licht) tot 5 (zwaar). Van alle gemeten waarden is per behandeling het gemiddelde berekend (tabel 2).

Wel degelijk bemesten Bij alle behandelingen waarin stikstof is gegeven, zijn de planten duidelijk dikker (en langer) dan bij de behandeling waarin geen stikstof is gegeven. Bemesting op veengrond is dus wel degelijk nodig, ondanks dat vanuit milieuoogpunt soms wordt gesteld dat veengrond zó veel stikstof levert dat bemesting niet nodig zou zijn. Een extra hoge stikstofgift (behandeling B) geeft gemiddeld een iets zwaardere plant dan de standaardgift (behandeling A). Het verschil is niet significant, maar het lijkt voor de boomkwekerijsector verstandig om de stikstofgebruiksnorm van Buxus nog eens verder te onderzoeken. De verschillen in gewasgroei tussen de geteste meststoffen zijn in deze proef klein. Alle meststoffen geven een goede groei. Kwekers baseren de keuze voor een bepaalde meststof overigens niet alleen op de gewasgroei. Andere factoren die een rol spelen zijn meststofkosten, arbeid, werkgemak en kans op gewasverbranding. In de proef is twee keer KAS gestrooid om uitspoeling te beperken. Dit is gangbaar op veengrond. Op zandgrond wordt nog vaker gestrooid. Langzaamwerkende meststoffen als Agroblen en Multigro, en de organische korrels 10-4-8 en NPK 5-2-4 spoelen minder snel uit en zijn dus één keer gestrooid. Dit bespaart arbeid, en dus kosten. Overigens, KAS moet voorzichtig tussen het gewas worden gestrooid. Wanneer korrels in het gewas blijven hangen, is er grote kans op schade.



Meer onderzoek gewenst De genoemde langzaamwerkende en organische meststoffen geven in de praktijk geen problemen met verbranding, al zijn in de proef alle meststoffen wel tussen het gewas gestrooid. De meststoffen bevatten afhankelijk van het type, ook fosfaat, kali en magnesium (dit in tegenstelling tot KAS). Voor de organische meststoffen 10-4-8 en 5-2-4 geldt dat het organische deel gedurende het eerste jaar niet helemaal vrijkomt, en dat er dus ook het jaar erna nog sprake kan zijn van een naleverend effect. Meer onderzoek naar de stikstofbehoefte van Buxus en naar een efficiënte bemesting is gewenst. Het jaar 2006 was een jaar van weersextremen: juli was zeer warm en droog en augustus was zeer nat. Het weer heeft grote invloed op onder meer uitspoeling en mineralisatie. De vraag is daarom hoe de resultaten zouden uitvallen in een gemiddeld jaar. De proefresultaten geven ook alleen een beeld voor veengrond. Zandgrond is veel gevoeliger voor uitspoeling en heeft tevens een lager stikstofleverend vermogen. Op zandgrond luistert de stikstofgift dus nog nauwer. DLV Plant voert daarom in 2007, in overleg met fabrikanten, een nieuwe demo uit op zandgrond.

Beproefde meststoffen * *

*

* *

KAS: kalkammonsalpeter is een stikstofmeststof bestaande uit 13,5% nitraatstikstof en 13,5% ammoniumstikstof. Agroblen is een langzaamwerkende gecoate meststof van Scotts International bv voor de vollegrond. Er zijn verschillende typen (met en zonder fosfaat) en werkingsduren verkrijgbaar. In de proef is Agroblen 26-0-12+2 MgO met een werkingsduur van 4-5 maanden gebruikt. Multigro is een langzaamwerkende gecoate meststof van Haifa met een startwerking. Er zijn verschillende typen. In de proef is Multigro 22-5-22 gebruikt met een werkingsduur van 4-5 maanden. NPK-5-2-4 hebben een samenstelling van 5-2-4+1,5 MgO. De meststof bevat 2,25% organisch gebonden stikstof. 10-4-8 heeft een complete lijn samengestelde organische meststoffen. In de proef is de 10-4-8+3 MgO gebruikt. De meststof bevat 4,5% organisch gebonden stikstof.

Werkingscoëfficiënt organische meststoffen Veel organische mestkorrels bevatten een combinatie van organisch gebonden stikstof en minerale stikstof. Normaal geldt bij toepassing van een mengsel de werkingscoëfficiënt van de meststof met de hoogste werkingscoëfficiënt. Dit zou dus betekenen dat alle stikstof voor 100% meetelt. Als de stikstofgehalten echter duidelijk op het etiket staan vermeld, mag naar rato met de betreffende werkingscoëfficiënt van de betreffende stikstof worden gerekend. Zo bevat de NPK 5-2-4 5% stikstof waarvan 2,25% organisch gebonden stikstof, en 2,75% minerale stikstof in de vorm van ammoniumstikstof en ureumstikstof. De minerale stikstof telt 100% mee. De organisch gebonden stikstof bestaat uit organische meststof. Deze heeft een werkingscoëfficiënt van 10%. Voor de stikstofgebruiksnorm telt dus 100%x2,75 + 10%x2,25% = 2,975% mee. Dit betekent in de proef dus een maximale gift van 31,9 kg per 100 m2.



Tabel 1. Behandelingen en gemeten stikstofniveau in juli Meststof

Stikstof (kg/ha)

A

KAS 27% N (referentie)

49

B

1,5 x KAS gift (150 kg N/ha)

82

C

Organische mest (10-4-8+3)

77

D

Organische mest (5-2-4+1,5)

113

E

Agroblen 26-0-12+2 (4-5M)

101

F

Multigro 22-5-22

90

G

Onbehandeld

30

Tabel 2. Gemiddelde plantlengten en -dikten van Buxus per behandeling Lengte (cm) Dikte* A

KAS standaard

33,8

3,3

B

KAS (150 kg/ha)

34,5

3,4

C

Organische mest 10-4-8

33,2

3,1

D

Organische mest 5-2-4

33,5

3,4

E

Agroblen

34,0

3,3

F

Multigro

34,0

3,7

G

Onbehandeld

32,0

2,8

* 1= zeer lichte kwaliteit; 5= zware kwaliteit



CHEMISCHE MESTSTOFFEN

Ammoniaksulfaat: Ervaringen Ammoniaksulfaat is een chemische, snelwerkende meststof rijk aan stikstof. Ammoniaksulfaat zorgt voor een snelle groei van planten. Deze meststof werkt verzurend en is gunstig voor de bemesting van zuurminnende gewassen. Ammoniaksulfaat zorgt voor een effectieve mosbestrijding in het gazon. Gezien de zuurtegraad van het product blijft bekalken van niet-zuurminnende gewassen noodzakelijk. Samenstelling: 21% N Dosis: gazon: 3 kg / 100 m2; andere teeltafhankelijk

NPK 9-7-14 Ervaringen Universele meststof voor het bemesten van de gehele sier- en groentetuin. Uitgebalanceerde samenstelling voor een evenwichtige bemesting met extra magnesium. N = Stikstof is belangrijk voor de roei en de vorming van bladeren en stengels van het gewas. P = Fosfor is essentieel voor de goede inworteling van een gewas. Het zorgt voor een basisbemesting. K = Kalium is noodzakelijk voor de vruchtvorming en de goede weerstand tegen droogte, koude en ziekten. MgO = Magnesium is ook vaak terug te vinden in meststofsamenstellingen, het zorgt voor een mooie groene kleur van het gewas. Chloorarm Samenstelling: NPK 9-7-14 + 3MgO + 20 SO3 Dosis: 3 à 14 kg / 100 m2 afhankelijk van de teelttoepassing

Kalkcyanamide Ervaringen Kalkcyanamide is een specialiteit in de moderne plantenteelt. Kalkcyanamide is een milieuvriendelijke meststof met meervoudige werking. Op grond van zijn bijzondere samenstelling verzorgt kalkcyanamide de planten op ideale wijze met stikstof en levert de bodem de zo waardevolle kalk. Gelijktijdig wordt de druk van onkruiden en ziekten verminderd door de deelwerking van kalkcyanamide tegen de uit zaad opkomende éénen tweezaadlobbige onkruiden alsook tegen de met de bodem verbonden ziekten. Samenstelling: 19,8%N Dosis: teeltafhankelijk

IJzersulfaat Ervaringen IJzersulfaat zorgt voor een snelle en effectieve bestrijding van mos, dat op enkele dagen zwart wordt. Nadelen zijn het gevaar voor vlekken op tegels en het afdoden van bodemleven. Ongeveer een week na het strooien van ijzersulfaat worden het afgestorven mos en de viltlaag verwijderd door te verticuteren. Dosis: 5 kg / 100 m2


6. Chemische meststoffen - blz. 1

Kieseriet Ervaringen Kieseriet is een natuurlijk product dat magnesium bevat. Magnesium is belangrijk bij de vorming van de groene bladkleur. Kieseriet wordt daarom meestal toegediend bij planten waar de bladkleur een belangrijke rol speelt (bladhoudende struiken, hagen, gazons). Kieseriet vormt de perfecte aanvulling van het NPK menu aan elke plant. Samenstelling: 24% MgO - 50% SO3 Dosis: teeltafhankelijk

Superfosfaat Ervaringen Fosfaten bevorderen de ontwikkeling van de wortels en de rijping van de vruchten. Gazons worden minder gevoelig door droogte. Fosforgebrek komt vooral voor op ijzerhoudende gronden, alsook op arme, aangevoerde gronden. Samenstelling: 26% P2O5 Dosis: teeltafhankelijk

Patentkali Ervaringen Speciale kaliummeststof met een hoog gehalte aan magnesium en zwavel. Magnesium in patentkali is aanwezig uit het natuurlijke mineraal “Kieseriet”. Is zeer geschikt voor chloorgevoelige en magnesiumbehoeftige gewassen zoals aardappelen, sier- en bloementeelt, fruit, vollegrondsgroenten en boomkwekerij gewassen. Is toegelaten als meststof in de biologische land- en tuinbouw. Samenstelling: 30 K2O + 10mgO + 42SO3 / chloorarm Dosis: 2 à 12 kg / 100 m2 afhankelijk van de teelttoepassing.

Strooizout Handig voor de winterdagen.


Ervaringen

6. Chemische meststoffen - blz. 2

VLOEIBARE MESTSTOFFEN WERKING -

Gemakkelijk in gebruik. Men giet de meststoffen in de oplosbak en dan het nodige water erbij en de meststof is klaar voor gebruik. Geen geknoei met afwegen en oplossen.

-

Ze kunnen met gelijk welke meststofverdeler en beregeninginstallatie gebruikt worden, zowel met een eenvoudig toestel als door een met computer bestuurde bemestings- en beregeninginstallatie.

-

De oplossing blijft stabiel. Eenmaal opgelost hoeft men niet meer te roeren. Ze geven geen bezinking of verstopping van de beregeningsdoppen.

-

Ondanks de lagere N-P-K inhoud is het rendement bijzonder goed. Waarom? Onze vloeibare meststoffen worden volgens totaal nieuwe principes geformuleerd. De planten reageren vlug dankzij deze speciale formulatie. Men geeft minder gemakkelijk teveel meststoffen.

-

Ze bevatten geen schadelijke ballaststoffen of zouten, dus geen te hoge zoutconcentraties in uw grond en het daaraan verbonden doorspoelen valt weg. Dus geen tijd- en geldverlies met doorgespoelde meststoffen.

-

Onze vloeibare meststoffen kunnen in alle teelten gebruikt worden en zelfs voor de meest gevoelige planten zoals orchideeën, varens, cactussen, bromeliaceeen, salade, enz.

-

Kunnen gebruikt worden in de normale grondculturen, in turfgroeizakken en hydrocultuur en steenwol.

ALGEMENE DOSIS -

1 tot 2 gr/ml per L water:

-

3 tot 5 gr/ml per L water: 6 tot 8 gr/ml per L water:

voor jonge planten, zaailingen en planten met een trage of zwakke groei of 2 L oplossing aangieten per m2 voor normaal groeiende planten. voor sterk groeiende planten of 2,5 L oplossing aangieten per m2.

POT- EN PERKPLANTEN KWEKERS Een complete vloeibare NPK inclusief spoorelementen voor de beste resultaten. LOTISOL ZEEWIER 3-3-10+50 voor een snelle weg groei van al uw stekmateriaal, maar ook voor bladen perkplanten zoals geranium zonales, bacopa, lobelia, abutilon, bidens. LOTUS

7. Vloeibare meststoffen - Technische informatie - blz. 1

LOTUSSTIMUL 8-0-0 voor een compacte groeien bloeifase van alle potplanten en perkplanten zoals: fuchsia’s, peltatums, verbena’s, lysemachia, scaevola.

LOTUS ORGANIC 6-5-6 voor een goede kleur van uw gewas en gelijkmatige groei. Bovendien uitstekend als meststof tijdens de beworteling van perkplanten zoals: geranium zonales, scaevola, felicia, bacopa, lobelia.

VLOEIBARE MESTSTOFFEN als bladbespuiting * * * * * *

Vloeibare formulering gebruiksgemak Optimale pH-waarde voor bladopname Excellente gewasveiligheid Buitengewone hechting - geen afspoeling van het bladoppervlak Kan gespoten worden met alle spuiten irrigatie-apparatuur. Kan gemengd worden met de meeste pesticiden.

GEWASSEN EN DOSERING Teelt

Tijd

Wintergranen

Herfst: begin van uitstoeling Lente: begin van stengelgroei tot het intreden van de bloei

5 L/ha 5 L/ha

Zomergranen

Starten op het 3-blad-stadilum totdat het blad gaat verwelken

5 L/ha

Koolzaad

Vanaf vroege voorjaar tot aan het knop stadium

5 L/ha

Suikerbieten

Vanaf 5 - 6 blad stadium tot aan het 8 - 12 blad stadium

5 L/ha

Aardappelen

Vanaf knopvorming tot aan het begin van de nabloesem periode

5 L/ha

Erwten

Bij de bloei, speciaal tussen het 10-11 blad stadium en de peulvorming

3 à 5 L/ha

Hop

Op elke Peronospora spuitbehandeling

Druiven

Na de bloesem, bij de vruchtzetting en de start van de vruchtrijping

Appels

Voor de bloesem en 1 - 2 x na walnoot grootte

3 à 5 L/ha

Steenfruit

Na de bloesem, herhaal elke 14 dagen

3 à 5 L/ha

Aardbeien

Bij het begin van de groei en kort na de bloesem

3 à 5 L/ha

Groenten

Herhaaldelijk tijdens perioden van intensieve groei

4x3 à 5 L/ha

Boomkwekerij

Preventieve en curatieve toepassingen

4x4 à 7 L/ha

Kerstbomen

1 wanneer de nieuwe groei 5 - 10 cm lang is 2 wanneer de nieuwe groei 10 - 15 cm lang is

Sierplanten

Over de planten beregenen

5x3 à 5 L/ha

Onder glas

Over de planten beregenen, regelmatig, min. 3 à 5 keer

100-300 ml / 100 L water

LOTUS

Hoeveelheid

0,15% (max 0,3%) 5 L/ha

5 L/ha 5 L/ha


BEMESTINGSADVIES MET VLOEIBARE MESTSTOF VOOR BOOMKWEKERIJ - CONTAINERTEELT Teelt zonder voorraadbemesting

Te gebruiken

Te zwak

Groei Normaal

Te sterk

Stekken sproeien met Ingewortelde stekken sproeien of begieten

Lotusstimul Lotusstimul

2 ml/L

½ ml/L 1 ml/L

½ ml/L

Oppotten jonge planten Aanvang groei Groeiperiode Afrijping

Lotus Organic Lotusstimul Lotisol zeewier

2 ml/L 2 ml/L 3 ml/L


½ ml/L ½ ml/L 3 ml/L

Meerjarige planten in grote potten Aanvang groei Groeiperiode mei-juni-juli Zo de groei niet voldoende is Einde augustus-september Afrijping

Lotus Organic Lotusstimul Lotusstimul Lotusstimul Lotisol zeewier

2 ml/L 2 ml/L 2 ml/L 2 ml/L 3 ml/L

1 ml/L 1 ml/L 1 ml/L 1 ml/L 3 ml/L

½ ml/L ½ ml/L ½ ml/L ½ ml/L 3 ml/L

Gebrekverschijnselen Om gebrek te voorkomen, om de 14 dagen bijbemesting toevoegen IJzer tekort Mangaan tekort Magnesium tekort

Lotisol Chelaat Mix IJzer DTPA 6%Fe Lotisol Chelaat Mix Lotisol Chelaat Mix


Deze bovenstaande bemesting wordt bij iedere beregening gegeven voor coniferen en loofbomen en wel: -

jonge planten: volwassen planten:

3 L oplossen per m2 gieten 4 L oplossen per m2 gieten

Zeker eenmaal per week bemesten. Bij veel regenval 1 maal per week bemesten met 5 ml/L. Voordelen Lotusstimul Lotusstimul wordt in spuit- giet- en dompelmethode toegepast. Bespaart kosten bij de inzet van gewasbeschermingsmiddelen door: vervanging van uitvloeiers / hechters en absorptiemiddelen hogere effectiviteit van de bespuiting geen groeistilstand bij toepassing van herbiciden.

LOTUS


BEMESTINGSADVIES MET VLOEIBARE MESTSTOF VOOR GROENTETEELT Teelt zonder voorraadbemesting

Te gebruiken

Te zwak

Groei Normaal

Te sterk

Planten op wachtbed, spuiten met of Beregenen met

Lotusstimul Lotusstimul

2 ml/L 2 ml/L

1 ml/L 1 ml/L

Aanvang groei Tijdens de groei Bij te zwakke groei Aanvang vruchtvorming Kleuring van de vruchten Tijdens de oogst

Lotus Organic Lotusstimul Lotusstimul Lotusstimul Lotus Organic Lotisol zeewier

3 ml/L 3 ml/L 2 ml/L 3 ml/L 3 ml/L 4 ml/L

1 ml/L 1 ml/L

½ ml/L ½ ml/L


½ ml/L ½ ml/L 1 ml/L

Gebrekverschijnselen Om gebrek te voorkomen, om de 14 dagen bijbemesting toevoegen

Lotisol Chelaat Mix

2 ml/L

Deze bovenstaande bemesting wordt bij iedere begieting toegepast en wel: -

jonge planten: volwassen planten:

2 L oplossen per 4 lopende meter 4 L oplossen per 4 lopende meter

Zeker eenmaal per week bemesten. Bij te sterke groeiers kan men minder meststof toedienen. Bij te zwakke groeiers zal men meer meststof toedienen.

LOTUS


TOEPASSINGEN EN HOEVEELHEDEN Teelt

Tijd

Hoeveelheid

Druiven

Samen met alle pesticide toepassingen om ijzergeïnduceerde chlorose te voorkomen of op te heffen. Belangrijke toepassingstijdstippen: 1. toepassing op het 5-6 blad stadium 2. toepassing net na de bloei 3. toepassing voor trosopvulling

5 L/ha

Toepassing moeten snel plaatsvinden na de knop als de chlorose ernstig is.

Sierteelt

Als ernstige chlorosesymptomen worden verwacht, zoals ze vaker voorkomen bij bijvoorbeeld typische kalkhoudende grondsoorten, moet bladbemesting en/of bodembemesting met ijzer in overweging worden genomen. Frequente toepassingen met een lagere concentratie zijn effectiever als de chlorose ernstig is.

0,05 - 0,15%

Max. 0,05% voor gevoelige teelten.

Groenten Granen

Een kleinschalige proef is aanbevolen voor algemeen gebruik, omdat de verschillende soorten en variëteiten van sierteeltgewassen ieder hun eigen behoeften hebben. Diverse toepassingen om ijzerdeficiëntie te voorkomen of te bestrijden. 2 toepassingen tussen het 1-knop-stadium en het begin van het in de aar schieten

0,1 - 0,15% 3 L/ha

De plant heeft nodig: a) b) c)

Hoofdelementen Nevenelementen Spoorelementen

N, P, K MgO, Ca, S B, Cu, Fe, Mn, Mo, Zn

Als een element ontbreekt, dan wordt de groei (ontwikkeling) van de plant geremd. Hierdoor wordt de productie van de plant benadeeld, zowel kwalitatief als kwantitatief. % 100

Mogelijk productieniveau

Huidig productieniveau

80

1. zaad 2. grondbewerking 3. spoorelementen 4. plantbescherming 5. NPK bemesting 6. nevenbemesting

60 40 20 1

LOTUS

2

3

4

5

6

0


Nadelen van minder evenwicht in de bodem -

Opneembaarheid van voedingsstoffen vermindert. Er zijn geen zichtbare gebrekverschijnselen, doch er is wel een vrij belangrijk productieverlies, minstens 5% tot mogelijk 20%

Optimale voedingstoestand -

Alle voedingselementen zijn in optimale hoeveelheid beschikbaar voor de plant. Overmaat van een voedingselement verstoort het evenwicht van de voedingselementen. Daardoor krijgt men een blokkering van andere elementen. Bij overmaat van een voedingselement kan dit ook aanleiding geven tot vergiftiging van de plant door toxiciteit.

Een plant heeft per jaar aan spoorelementen nodig: Boor (B) Koper (Cu) IJzer (Fe) Mangaan (Mn) Molybdeen (Mo) Zink (Zn)

30 - 300 gr/ha 25 - 100 gr/ha 0,5 - 1 kg / ha 150 - 600 gr/ha 10 - 20 gr/ha 100 - 300 gr/ha

Vloeibare bladmeststoffen De laatste jaren zien we een steeds grotere behoefte bij de tuinder om te werken met bladmeststoffen. Deze toenemende vraag is het directe gevolg van de goede ervaringen die er in de praktijk mee zijn opgedaan. De planten worden sterker, dat wil zeggen, betere vruchten en bloemen en een grotere weerstand tegen schimmels en insecten. Verder krijgen de bladeren meer glans en een donkergroene kleur. De tuinder moet echter oppassen dat hij het gebruik van bladmeststoffen niet als doel gaat zien. Blad bemesting is een aanvulling en/of een correctie op de grondbemesting. De vraag is daarom wanneer kan er verantwoord gebruik gemaakt worden van bladbemesting. Bladmeststoffen dienen vooral te worden ingezet als de opname van voedingselementen via de wortel geblokkeerd is. Een aantal mogelijk oorzaken van een blokkering kunnen zijn: Te lage bodemtemperaturen Te natte of te droge grond Te weinig zuurstof in de grond De plant heeft een nog onvoldoende ontwikkeld wortelgestel Er is sprak van antagonisme tussen bepaalde elementen Er is sprake van fixatie van bepaalde elementen Een reëel tekort aan één of meer elementen. In de eerste plaats moet dan geprobeerd worden om de oorzaak van het probleem vast te stellen om deze, indien mogelijk, op te lossen. Dit vraagt echter tijd terwijl er direct bijgestuurd moet worden. In dergelijke situaties is bladbemesting een uitstekende oplossing op korte termijn.

LOTUS


Niet iedere meststof is echter geschikt om via het blad toe te dienen. Een goede bladmeststof moet aan de volgende eisen voldoen: -

De elementen moeten in een voor de plant opneembare vorm aanwezig zijn mogen geen verbranding geven moeten niet tot verstopping in het watergeefsysteem leiden

Het is natuurlijk mogelijk om zelf in een bak een vaste meststof op te lossen. Dit is weliswaar goedkoper, maar moet toch worden afgeraden. Ten eerste is er het probleem dat veel meststoffen moeilijk oplossen. Ten tweede verschillen de samengestelde meststoffen in oplossnelheid waardoor het ene element sneller oplost dan het andere en zo tot een ongelijke verdeling leidt. Het gebruik van bladmeststoffen geeft, als er sprake is van een juiste toepassing, een zeer gering verbrandingrisico. Allereerst moet altijd gelet worden op de uiteindelijke EC waarde de oplossing. Houdt er rekening mee dat jonge zwakke gewassen gevoeliger zijn dan oudere gewassen. Omdat ook zon en wind van invloed zijn, kan het beste worden gespoten bij stil en donker weer.

BELANG VAN DE ESSTENTIELE VOEDINGSELEMENTEN Stikstof De plant neemt stikstof op als nitraat-, ammonium-, amideen als organische stikstofverbindingen. Stikstof is een elementaire bouwsteen voor aminozuren, chlorophyl, chromosomen en eiwitten. Doordat stikstof een bouwsteen is van het chlorophyl is ze direct van invloed op de fotosynthese en de assimilatie. Stikstofgebrek geeft kleine gele planten met slechte groei. Een overmaat leidt tot een geil gewas dat snel legert en minder bloemen en vruchten geeft.

Fosfaat Fosfaat vormt in de plant de bouwsteen voor de chromosomen en de energieoverdracht is sterk afhankelijk van fosfor. Ook de wortelontwikkeling wordt sterk beïnvloed door de fosfaten. Tekorten aan fosfaat geven vaak roodachtige bladnerven, een overmaat geeft, voor zover bekend, geen schade.

Kalium Kalium heeft een katalytische werking bij de emzymreacties in de cellen. Tevens regelt kalium de celspanning en de wateropnamen. Een overmaat aan kalium geeft vaak gebrek aan andere elementen zoals bv. magnesium.

LOTUS


Magnesium Magnesiumgebrek komt voor in veenachtige grond, zure zandgrond en slecht ontwaterde kleigronden. Tijdens natte seizoenen zal het probleem groter zijn dan in droge perioden. De symptomen zijn vergeling van de oudere bladeren. In ernstige gevallen vindt er afbraak van weefsel plaats tussen de nerven en langs de randen van het blad.

IJzer Gebrek aan dit element kan vooral optreden bij hogere pH waarden, maar ook op zure fosfaatrijke gronden door fixatie. In warme en droge perioden zal dit gebrek zich verergeren. De symptomen zijn een bleekgroene chlorose met donkere nerven. Dit zal het eerst tot uiting komen in de toppen de jonge scheuten. Gevoelige gewassen zijn: rododendron, azalea, gerbera, roos, appel, pruim, peer, perzik, noot, sla, andijvie, gerst, tomaat, haver, tarwe en maïs.

Mangaan Mangaangebrek treedt het eerst op in gronden met een hoog gehalte aan organische stof en vooral als de pH hoger is dan 6. De symptomen zijn een vaalgele verkleuring tussen de nerven in de jonge en ook in de oudere bladeren. Dit gebrek vertoont veel overeenkomsten met ijzergebrek, maar doordat mangaan mobieler is in de plant zal mangaangebrek zich het eerst tekenen op de oudere bladeren. Gevoelige gewassen zijn: roos, bloembollen, prei, spinazie, tomaat, witlof, aardappel, gerst, haver, tarwe, appel, framboos en aardbei.

Koper Kopergebrek komt vooral voor op pas ontgonnen zandgronden. Ook op veengronden kan dit probleem optreden. Kopergebrek wordt verergerd door overmatige stikstof of fosfaatbemestingen. Ook een overmatige bekalking kan negatieve gevolgen hebben. De symptomen van een gebrek lopen sterk uiteen. Bij granen treedt vergeling op, terwijl de jonge bladtoppen verbleken. Er worden minder aren gevormd en de korrels blijven kleiner; Bij houtige gewassen sterven de eindknoppen af en krijgen de bomen en heesters daardoor een bossig uiterlijk. Het blad vertoont scherp begrensde zwarte sectoren. Gevoelig voor kopergebrek zijn: appel, raap, wortel, gerst, haver, tarwe, maïs, vlas en lupine.

LOTUS


Zink Zinkgebrek komt het meeste voor op gronden met hoog fosfaatgehalte en op basische gronden. Doordat zink er immobiel is in de grond zal er na het omkeren van de grond vaak snel een gebrek optreden. Een langdurige koude of natte periode zal de kans op gebrek doen toenemen. De symptomen zijn kleine bladeren met een licht verkleuring langs de nerven, terwijl de groei afneemt. Bladafsterving kan zeer snel verlopen en een gewas kan in enkele dagen geheel verdrogen. Gewassen die gevoelig zijn voor een zinktekort zijn: appel, peer, perzik, bonen, uien, tomaat, maïs, vlas, aardappelen, gerst, luzerne, suikerbieten en tarwe.

DE FUNCTIES VAN DE SPOORELEMENTEN IN DE PLANT B - Boor -

Regelt de celdeling Stimuleert de bloei en pollenproductie Verhoogt de vruchtbaarheid en bevordert de vruchtzetting Verhoogt het suikergehalte in de reserveorganen (suikerbieten, aardappel, fruit) Verhoogt vorstresistentie van fruitbomen Bevordert stikstoffixatie bij leguminosen Is essentieel voor gezonde celwanden

Cu - Koper -

Stimuleert de kieming en de groei Is zeer belangrijk voor de vruchtbaarheid van de plant (Cu-gebrek is oorzaak van steriele aren bij graangewassen = lege of halfgevulde aren) Vertraagt het verouderingsproces Verbetert de legervastheid

Fe - IJzer -

Stimuleert de bladgroenwerking Is samen met magnesium essentieel voor de vorming van het bladgroen Is belangrijk voor energieproductie en transport Stimuleert eiwitsynthese en ademhaling

Mn - Mangaan -

Verhoogt bladgroenwerking Verhoogt kouderesistentie (maïs) Bevordert omzetting van nitrieten naar aminozuren en eiwitten Verhoogt het suikergehalte

LOTUS


Mo - Molybdeen -

Is essentieel voor stikstoffixatie bij leguminosen Verlaagt het nitraatgehalte Is zeer belangrijk voor de omzetting van stikstof naar eiwitten Verhoogt het eiwitgehalte

Zn - Zink -

Is noodzakelijk voor goede jeugdgroei en vruchtontwikkeling Stimuleert productie van de natuurlijke groeihormonen Beïnvloedt de eiwitproductie

Mg - Magnesium -

Is essentieel voor het bladgroen en de bladgroenwerking Beïnvloedt en activeert talrijke enzymatische processen (± 300) Stabiliseert de celmembranen Regelt het inwendige ionentransport Bevordert de eiwitopname, het vet- en suikergehalte Speelt een rol in de nitraatreductie Beïnvloedt de fosforopname en het fosfortransport in de plant gunstig

Behoefte spoorelementen in de bladeren tot de oogst Element IJzer Mangaan Zink Borium Koper Molybdeen

Fe Mn Zn B Cu Mo

Pitvrucht Steenvrucht Gr / 35 ton productie / ha 105-175 196-378 14-32 21-56 18-42 24-74 67-140 44-160 7-32 7-40 0,1-0,5 0,1-0,5

Totale behoefte % / ha 800-2500 90-350 110-215 95-320 25-125 0,3-1,2

Afhankelijk van de leeftijd van de boom, opbrengst en plantdichtheid.

a)

De meeste behoefte aan spoorelementen is direct na de bloei en tijdens de zomer.

b)

In het bijzonder bij gronden met een hoge pH > 6,5 en tijdens langere periodes van droogte in de zomer bestaat er een groter risico van latent of zichtbare tekorten aan spoorelementen. Door gericht gebruik van Lotus vloeibare meststoffen met spoorelementen worden gezondere en fysiologisch actievere bladeren verkregen. Daarmee wordt een goede opbrengst en kwaliteit verkregen.

LOTUS


Welke bladmeststof ontwikkelingsstadia

gebruiken

ter

verbetering

van

en

Veel stikstof nodig

Veel fosfaat nodig

Veel kali nodig

Dekt de stikstofbehoefte bij kouder weer en bij verwachte volledige bloei. Na een zware oogt ter versterking van de knoppen .

Dekt de fosfaatbehoefte, bv in de bloei ter verbetering van de bewaarziekte.

Dekte de kalibehoefte in de rijpingsperiode, stevigheid ter verbetering op de bewaarperiode.

De belangrijkste voordelen op een rij: - Vloeibare stikstofformulering - Laag zoutgehalte - Goed hechtend vermogen, minimale uitspoeling - Eenvoudig doseerbaar - Niet corrosief - Inzet past zeer goed bij gereduceerde stikstofbemesting via de bodem - Verzekerde stikstofverzorging bij droogte, koele bodem en goede zetting - Verbetering van de vruchtaanzet, bijzonder in combinatie met spoorelementen - Verbeterde opname van andere elementen, bv. Borium

Bij tekorten aan fosfaat treden de volgende problemen op: - Verminderde bloeien vruchtzetting - Verminderde celdeling (minder maar grotere cellen) - Slechte bewaarbaarheid van het fruit - Geringere hardheid - Fysiologische bewaarziekten

Bij tekorten aan kali treden de volgende problemen op: - Kleur blad donkergroen - Het bladmoes tussen de nerven bobbelt. De blaadjes glimmen en zien eruit alsof ze gepoetst zijn. - De kleur wordt bronsachtig, het bladmoes langs de randen en soms ook midden in het blad begint af te sterven. - Het gewas sterft voortijdig af. - De knollen vertonen het zg. blauw worden.

voorziening

tijdens

Veel spoorelementen nodig Voor de optimale verzorging van de intensieve culturen met spoorelementen. De volledig gechelatiseerde spoorelementen worden door speciale organische en gemineraliseerde additieven snel opgenomen en in de plant verplaatst. Bij tekorten aan spoorelementen treden de volgende problemen op: - Verminderde fotosynthese / assimilatie - Slechte bladkleur (lichtere kleur) - Weinig gezond, fysiologisch actieve bladeren - Bladvlekken en bladval, bv. bij Cox en Golden Delicious - Kleinvruchtigheid - Slechte uitkleuring

TOEPASSINGEN OPLOSMESTSTOFFEN Bladvoeding Buitenteelt 4 kg per ha spuiten (concentratie 1% - 1 gr per L water) in 400 L water - 3 à 4 herhalingen om de 10 à 14 dagen. Containerplanten bij 0,5 à 2 gram per L wekelijks Snijbloemen bij 1 à 2 gram per L wekelijks Groenten bij 1 à 2 gram per L wekelijks Bij 1 L oplossing per m2 Onder glas 1 à 2 gram per L water wekelijks Algemeen 1 gram per L water voor jonge planten en zoutgevoelige planten, wekelijks toepassen indien nodig of 2 L oplossing per m2, gieten. Bij hogere doseringen naregenen. LOTUS


BEMESTINGSADVIES MET VLOEIBARE MESTSTOFFEN Aanbeveling bij aanwending Gebruik naar behoefte en bespuiten met voldoende water met een interval van minimum 8 à 10 dagen. Oplosmeststoffen strooien Grasvelden strooien 50 kg / ha verspuiten 5 gr per L water - met 1.000 L water per ha. Stam- of voedingsoplossingen: 17,5 kg per 100 L water Opmerkingen: Mengen in:

putwater regenwater

1 à ½ gram per liter 2 gram per liter en afspoelen voor de zouten.

Algemene opmerkingen Buitenteelt Serreteelt

4 L per ha (concentratie1% - 1 gr per L water) 2 à 3 L per ha (concentratie 0,2 à 0,3% - 0,2 à 0,3 gr per L water)

Zoutgevoelige gewassen naspoelen. Algemene opmerking Liefst spuiten bij donker weer of in de late namiddag. Hoe langer het product op het blad blijft, hoe meer werking. Oppassen in de wintermaanden dat de vochtigheidsgraad niet te hoog wordt. De planten mogen geen droge potkluit hebben, ook de vollegrond culturen moeten voldoende vocht hebben. Planten met een ver gevorderd gebrek (bruine vlekken in de bladeren) kunnen verbrandingen krijgen, daar er geen bladgroenverrichting meer is. Toepassing van bladvoeding -

In alle tuinbouw- en landbouwculturen waar gebrek voorkomt. Waar de pH niet correct is en er dus gebrek kan voorkomen. Waar een andere bemestingsfactor verkeerd is. Waar er een snel resultaat moet verkregen worden.

Via regenleiding (B-bak of aparte bak) in een dosis van 10 - 20 liter per ha (1 à 2 ml per m2). In substraatteelt ongeveer halve dosering - 5 liter per ha. Kuur afmaken door herhalen om de 2 tot 4 weken. Onderhouden (preventief) door wekelijks in het eindwater 5 tot 20 pp in meer te geven. Uitgaande van 50.000 liter (50 m3) per ha komt dit overeen met 0,25 tot 1 liter product per ha. Spuiten in een dosering van 0,1 à 0,2% (100 à 200 ml per 100 liter spuitvloeistof). LOTUS


Voorzorgsmaatregelen en betrouwbaarheid Bij bewaring van het product moeten temperaturen onder de 5°C en boven 40° C en frequente temperatuurschommelingen worden voorkomen. Aanzienlijke temperatuurveranderingen en/of te lage temperaturen kunnen kristallisatie veroorzaken. De kristallen zullen echter gemakkelijk weer oplossen in de spuitoplossing. Beware voor langere tijd kan ook k l e u r v e r a n d e r i n g v e r o o r z a k e n en een omkeerbare fasescheiding. Zowel de kristallisatie als de kleurverandering zullen in geen geval de productkwaliteit aantasten wat betreft het gewenste fysiologische effect. -

Gebruik ijzerchelaat om het risico van ijzerchlorose te minimaliseren. Voedingsstoffen direct beschikbaar voor de planten Kan samen gebruikt worden met de meest voorkomende pesticiden.

Opslag Niet bij temperaturen beneden 5°C en boven 30°C opslaan en transporteren. Sterke temperatuursschommelingen vermijden. Om het bladbemestingseffect te verbeteren moeten bespuitingen in de vroege morgen, vroeg in de avond of tijdens bewolkt weer worden uitgevoerd. Op grond van mogelijke gewasgevoeligheid, voor het spuiten de gevoeligheid testen.

Algemene aanwijzingen De brochure dient uitsluitend ter informatie. Nauwkeurige gebruiksaanwijzingen staan op de etiketten op de verpakking. Wij raden aan deze te lezen en op te volgen.

LOTUS


(O.M. Opl.) INHOUD GRONDSTOFFENLIJST ORGANISCHE MINERALE OPLOSMESTSTOFFEN (BLADVOEDING)

Grondstof voor organisch minerale oplosmeststoffen Stikstofbron 1 Ammoniumnitraat 2 Magnesiumnitraat 3 Salpeterzuur

Chemische samenstelling NH4NO3 M9(NO3) HNO3


NO

P

K


OS

ZBW

3,30


NH4H2PO4 KH2PO4

4 Bicalciumfosfaat 5 Fosforzuur

H3PO4 KNO3 KNO3

18,00 12,00

Ca(NO3)2 Ca(OH)2

Sporenelementenbron 1 Mangaansulfaat 2 Borax 3 Kopersulfaat 4 Zinksulfaat

MNSO4 Na2B4 CuSO4 ZnSO4

Magnesiumbron 1 Bitterzout

MgSO4

Zn

Cu

B

13,00 12,00

Vocht As

14,50 14,00 8,00 8,00 4,40

1,70 0,15

0,09 0,25

0,40

3,10

95,00

0,20

Vet

pH

EC

Mo

2,00 30,00

0,20

50,00 27,00

0,20

190,00

46,00 61,00 52,00 34,00

1,90 9

30,00

70,00

4,00

10,00

0,80 1,40 0,90 0,70

30,00 25,00

36,80 11,70

1,90 46,00 43,00

4,00

1,30 1,30

12,00

39,00 50,00

K2SO4

Kalkbron 1 Kalknitraat 2 Calciumhydroxide

Mn

1,60 0,87 1,30

46,00

1 Di-Ammoniumfosfaat 2 Mono-ammoniumfosfaat 3 Monokaliumfosfaat

Fe

9,50

21,00

1 Bloedplasma 2 Haemoglobinepoeder 3 Gehydraul.diermeel Protifert 4 Visemulsie 5 Vinasse-vloeibaar Fosfaatbron

3 Kaliumbicarbonaat 4 Kalisulfaat

Ureum

35,00 10,90 8,20

4 Ureum 5 Ammoniumsulfaat Organische stikstofbron

Kalibron 1 Kalisalpeter 2 Kalinitraat

Na

1,20 1,50

12,00

17,00 54,00

1,20

0,05 0,02 180,00

28,00 11,30 25,50 23,00

16,00

0,0006

0,60

(O.M. Opl.) INHOUD GRONDSTOFFENLIJST ORGANISCHE MINERALE OPLOSMESTSTOFFEN (BLADVOEDING)

Grondstof voor organisch minerale oplosmeststoffen Spoorelementen 1 Natriummolybdaat 2 IJzerchelaat DTPA 3 IJzerchelaat HEEDTA Diverse bron 1 Zeewierextract 2 Lignosulfonaat

Chemische samenstelling


Na

Ureum

NO

P

K


OS

ZBW

Fe

Na2MoO4

Mn

Zn

Cu

B

Vocht As Mo 39,60

6,00 9,00

Vet

pH

EC


(O.M.Opl.) WERKING GRONDSTOFFENLIJST ORGANISCH MINERALE OPLOSMESTSTOFFEN (BLADVOEDING) Grondstof voor organisch minerale oplosmeststoffen Stikstofbron Ammoniumnitraat Magnesiumnitraat Salpeterzuur Ureum Ammoniumsulfaat Organische stikstofbron Bloedplasma Haemoglobinepoeder Gehydraul.diermeel Protifert Visemulsie Vinasse-vloeibaar Fosfaatbron


Di-Ammoniumfosfaat Mono-ammoniumfosfaat Monokaliumfosfaat Bicalciumfosfaat Fosforzuur Kalibron Kalisalpeter Kalinitraat Kaliumbicarbonaat Kalisulfaat Kalkbron Kalknitraat Calciumhydroxide Sporenelementenbron Mangaansulfaat Borax Kopersulfaat Zinksulfaat Magnesiumbron Bitterzout

Deze meststof werkt verzurend, is gunstig voor zuurminnende gewassen.

(O.M.Opl.) WERKING GRONDSTOFFENLIJST ORGANISCH MINERALE OPLOSMESTSTOFFEN (BLADVOEDING) Grondstof voor organisch minerale oplosmeststoffen SPOORELEMENTEN Natriummolybdaat IJzerchelaat DTPA IJzerchelaat HEEDTA Diverse bron Zeewierextract Lignosulfonaat


MAATREGELEN BIJ GEBREK- EN OVERMAATVERSCHIJNSELEN

Gebrekverschijnselen treden op als een plant van een bepaald voedingselement te weinig opneemt of als de werking van een voedingselement in de plant wordt verhinderd door vastlegging of door overmaat van andere elementen. Het toenemend gebruik van oligotroof (voedselarm) veen in de tuinbouw werkt het optreden van vroeger weinig voorkomende gebrekverschijnselen daar in de hand. Bij teelt op veen, steenwol of op voedingsoplossing wordt de kans op gebrek of op vergiftiging door overmaat nog groter. MAATREGELEN A.

Algemeen

In de eerste plaats maatregelen richten op voorkomen van gebreken overmaatziekten (goede pH, juiste bemesting, voorziening met organische stof, ontwatering, enz.) Grondonderzoek (pH, N-water (glastuinbouw), fosfaat, kali, magnesium, borium, koper) is de basis van het bemestingsadvies. Bladanalyse kan de diagnose van de uiterlijke symptomen bevestigen. Bij acute gebrekverschijnselen kunnen in bepaalde gevallen meststoffen nog met succes worden toegediend; toedienen van in water opgeloste meststoffen verdient daarbij de voorkeur. De weersomstandigheden tijdens de toediening (droogte, zon) bepalen mede de toelaatbare concentratie. a)

Spuiten in een lage concentratie of vernevelen in een hogere Bij spuiten is het gebruik van een uitvloeier noodzakelijk, tenzij tegelijk met ziektenbestrijdingsmiddelen wordt gemengd. Verbranding is niet altijd te voorkomen, vooral niet bij een verzwakte plant. Het is daarom raadzaam de eerste keer een wat lagere concentratie te gebruiken.

b)

Toediening van de regenleiding Naast toediening van de in de handel zijnde, geheel in water oplosbare mengmeststoffen komen in aanmerking zwavelzure ammoniak (toelaatbare concentratie 0,1%) kalksalpeter, chilisalpeter, kalisalpeter, zwavelzure kali (toelaatbare concentratie 0,25%) en bitterzout (toelaatbare concentratie 0,55%). Hogere concentraties kunnen worden gebruikt, mits goed nagespoeld.

c)

Uitstrooien in vaste vorm of uitgieten van een geconcentreerde oplossing en daarna inregenen of inspoelen. Bij gebrek van opgeloste meststoffen mag het bezinksel bij het uitgieten niet op de plant komen. Goed naspoelen met schoon water. Behalve de in b) genoemde meststoffen kunnen in oplossing via de gieter worden gebruikt: mono-ammoniumfosfaat, di-ammoniumfosfaat, tripel superfosfaat en bij hard water polyfosfaat.

B.

Afzonderlijke elementen

Stikstofgebrek Jonge en oude bladeren zijn lichtgroen tot geelgroen van kleur, bij tomaten vertonen de nerven van de bladeren tevens een geringe paarse verkleuring. Sluitkool vertoont een paarse gloed. De groei van de gehele plant is slecht. Vruchtbomen vertonen bovendien sterk gekleurde vruchten, een licht roodbruine kleur van de base en vervroegde bladval.

LOTUS


Plaats van optreden: Stikstofgebrek kan kort na het uitzaaien of uitplanten optreden na gebruik van stro of strorijke mest, indien weinig stikstof is gegeven. Tijdens de teelt treedt N-gebrek op na zware regenval of te sterke beregening, vooral op licht zandgrond. Vruchtbomen kunnen stikstofgebrek krijgen na sterke ontwikkeling van de grasmat, vooral bij droogte en bij ondiepe beworteling. Stikstof kan uit potgrond uitspoelen bij opslag buiten, zodat later bij opkweek, gebrek optreedt. Bestrijding: Vruchtbomen: herhaalde bespuitingen na de bloei met 0,5% ureum, hoogstens éénmaal per week. Nevelen met 3%. Eventueel na de pluk vanaf half september, enkele malen spuiten met 2%, vernevelen met 10% ureum. Zo vaak mogelijk herhalen, tenzij bladval optreedt. Groenteteelt: bemesten met goed in water oplosbare stikstof, bv. kalksalpeter, zonodig gevolgd door beregening 0,5-1 kg N/are, 1 of 2 maal. Bij opkweek plantenbed begieten met een oplossing, zodat voor wat grotere planten (tomaat, komkommer, niet voor sla) 50 mg N per plant beschikbaar komt.

Stikstofovermaat Gewas is donker van kleur, de groei is geremd, in acute gevallen verbranding. Plaats van optreden: Te zware bemesting en droog houden van de grond. Onregelmatige verdeling van de meststof en onvoldoende inregenen kunnen verbranding geven. Bestrijding: Overvloedig water geven.

Fosforgebrek Achterblijven van de groei. Bladeren donkergroen tot blauwgroen met soms paarse, soms rode verkleuringen aan de onderzijde. In andere gevallen (sla, andijvie) geen afwijkingen in bladkleur. Bij aardappelen verdorde randen. Plaats van optreden: Opgespoten of afgegraven gronden (ruilverkaveling), arme bouwlandgronden, ijzerhoudende gronden en bij lage bodemtemperaturen (tomaat). Bestrijding: Groenteteelt: bij ernstig gebrek weinig te bereiken. Nieuw gewas telen na zware P-bemesting. Bemesten met 100-125 kg mono-ammoniumfosfaat of tripelsuperfosfaat of spuiten met 5,5% mono-ammoniumfosfaat. Bijmesten via de regenleiding met geheel in water oplosbare mengmeststof. Tomaten: plantmateriaal begieten met 2,5 kg tripelsuperfosfaat per 100 m2, opgelost in een gieter water. Bezinksel weggooien. Met schoon water goed nagieten.

Kaliumgebrek Vooral oudere bladeren krijgen gele tot verdorde randen (randjesziekte), terwijl de kleur van het blad soms dof blauwgroen is, bij aardappelen juist glanzend. Bij kroten gebobbeld blad, donkerder dan normaal, oudste bladeren afgestorven, in een krans om de biet. Kalitekort bij tomaten geeft wankleurigheid van de vruchten, en bij appels kleine, harde ruwschillige vruchten.

LOTUS


Plaats van optreden: Op kali-vastleggende rivierkleigronden en arme zandgronden; bij zware vruchtdracht, slechte ontwikkeling van wortels en na droge voorzomers. Een sterke stikstof- en kalkgift kan kaligebrek in de hand werken. Niet te verwachten na ruim gebruik van stalmest. Bestrijding: Bemesten met 1-2 kg zwavelzure kali per are; tomaat via regenleiding met 5 kg zwavelzure kali, eventueel patentkali, op kleigrond herhalen spuiten met 2% zwavelzure kali (kroten met 1000 l/ha) nevelen met 7% (niet mengen met zinkcarbonaat). Aardappelen: 100-200 kg zwavelzure kali per ha, niet later dan half juni.

Calciumgebrek Groeiafwijkingen zelden voorkomend, wel afwijkingen in de vrucht. Groeiremmingen in het hart van bleekselderij (zwarte harten), afwijkingen in de vruchten van tomaat (neusrot) en appel (stip). Plaats van optreden: Onvoldoend bekalkt veen in potgrondmengsel; te lage pH tezamen met te hoge kalitoestand van de grond; na te vlotte groei; bij droog, warm weer. Bemesting met ammoniumzout versterkt de afwijking. Bestrijding: Bleekselderij: vroegtijdig spuiten om de veertien dagen met 0,75% kalksalpeteroplossing, beter is bij warm, droog weer intensieve beregening toepassen om de grond vochtig te houden. Tomaten: spuiten met 0,75% oplossing van kalksalpeter of met een van 0,4% kristalwatervrij calciumchloride. Appels: om de tien dagen 0,50-0,75% kalksalpeteroplossing vanaf midden juni. NB. Slechte plekken in een groentegewas worden vaak veroorzaakt door een te lage pH. Starten met een nieuw gewas, uiteraard na bekalking, is vaak economisch de beste oplossing.

Magnesiumgebrek Oudere bladeren vertonen een vrij brede, niet scherp afgetekende geelverkleuring aan de randen, welke tussen de nerven indringt, of een geelverkleuring tussen de nerven midden op het blad. Later volgt afsterving van het vergeelde weefsel en val van de onderste bladeren van scheuten van vruchtbomen. Bladeren zijn in het algemeen normaal van grootte. Bij granen schifting van het bladgroen (“tijgering”). Plaats van optreden: Magnesiumgebrek komt vooral voor op zandgronden met lage pH, en op licht kalkrijke kleigronden. Het ontstaat vaak ook door een te zware kalibemesting en bij relatief stikstofgebrek. Het komt meestal voor in natte jaren. Bestrijding: Preventief: kieseriet bemesten. Spuiten met magnesiumsulfaat (bitterzout) 2%, nevelen 10%. Vruchtbomen: terstond na de bloei vier- à zesmaal met tussenpozen van 2 weken (Niet mengen met maneb.) Groentegewassen: bemesten met 200-300 kg kieseriet/ha Komkommer, augurk: entchlorose gedeeltelijk te onderdrukken door spuiten van 1% magnesiumsulfaat plus 0,5% zwavelzure ammoniak. Akkerbouwgewassen: één-, maar bij voorkeur tweemaal spuiten met 50 à 100 kg bitterzout naar 500 à 1000 l/ha. Druiven: In winter snoeiwonden insmeren met papje van 1 l water met 400 g bitterzout, 600 g suiker en 400 g stuifzwavel. Het papje niet op de knoppen smeren wegens verbranding.

LOTUS


Mangaangebrek Een fijn patroon van vaalgele verkleuring tussen de nerven in de jonge en ook in de oudere bladeren. Bij vruchtbomen vaak in oudere bladeren aan de kortloten. De groei van de plant is meestal normaal en de bladgrootte niet afwijkend. Soms is het onderscheid met ijzergebrek moeilijk te zien, soms spelen beide ziektesymptomen door elkaar heen (kalkchlorose). De aftekening van geel naar groen bladmoes is bij ijzergebrek scherper. Plaats van optreden: Lichte kalrijke (zee)kleigronden, te zwaar bekalkte humeuze zand- of veengronden en gronden met veel fosfaat door zware stalmestgiften, vooral bij droogte. Mangaangebrek kan in rozen in hevige mate optreden na behandeling met ijzerchelaat tegen ijzergebrek. Bestrijding: Preventief: op zandgronden met te hoge pH zuurreagerende meststoffen gebruiken (zwavelzure ammoniak). Enige malen spuiten met mangaansulfaat 0,1% nevelen 1% of hogere concentraties met de helft aan spuitkalk om verbranding te voorkomen. Bij warm zonnig weer alleen ’s avonds spuiten. Nevelen geeft vaak schade. Vruchtbomen in de vollegrond: bij appel en peer rondom de bloei enkele malen – drie à viermaal – voor de bestrijding van schurft mangaanbevattende fungiciden gebruiken. Deze fungiciden kunnen ook op andere fruitgewassen worden toegepast. Rozen en chrysanten: spuiten met 0,3% bij donker weer. Planten snel laten drogen, zo nodig door stoken of luchten. Aardappelen en kool: spuiten met 0,5% bij donker weer, ca. 1000 liter per ha. Erwten: spuiten met 1,5% in volle bloei. Herhalen op het eind van de bloei vooral als men een groot aantal kwade harten verwacht. Druiven: in winter snoeiwonden insmeren met papje van 1 l water met 400 g mangaansulfaat, 600 g suiker en 400 g stuifzwavel. Het papje niet op de knoppen smeren wegens verbranding. Uien: spuiten met 1,5%.

Mangaanovermaat De top van de plant is zwak chlorotisch en doet denken aan ijzergebrek. De oudere bladeren hebben bruine nerven met bruine stippen en ook chlorotische vlekken. Bij ernstige overmaat sterft het blad af. Bij sla chlorose van de bladrand. Plaats van optreden: Na stomen op alle gronden met niet te hoge pH (lager dan 6,5) en op zandgronden met lage pH. Vooral gevoelig zijn boon en sla met duidelijke verschillen tussen rassen. Bestrijding: Preventief: bekalken

IJzergebrek Het jonge blad aan de top van de scheuten vertoont een zeer fin netwerk van lichtgekleurd bladmoes tussen groene nerven. In ernstige gevallen wordt het blad geheel of gedeeltelijk volkomen geel en sterft langs de randen af. Kenmerkend is dat de topbladeren van de jonge scheuten het gebrek het ernstigst vertonen. De onderscheiding met mangaangebrek is soms moeilijk (minder fijn bladmoespatroon). Beide ziekten kunnen tegelijkertijd voorkomen (kalkovermaat). Plaats van optreden: Kalkrijke, licht en slempige kleigronden en gronden met wateroverlast, war koolzuurgas is opgehoopt. Zwart gehouden gronden in boomgaarden geven eerder ijzergebrek. Roos en gerbera zijn bijzonder gevoelig. LOTUS


Bestrijding: Vruchtbomen: bij behandeling van afzonderlijke bomen Fe-EDDHA (Chel 138Fe) oplossen in water en in ruime mate inspoelen op boomspiegel. Vroege toepassing (maart) is gewenst. Hoeveelheid naar 6 g per m2 boomspiegel, d.i. 40-100 g per boom, afhankelijk van de grootte van de bom. Bij volveldsbehandeling 3 g per m2, gemengd met zand door kunstmeststrooier, of opgelost met spuitmachine. In rivierkleigebied werden zo met een gift tot 2 g per m2 nog goede resultaten bereikt, maar ervaringen elders wijzen op het risico van onvoldoende werking bij deze geringe hoeveelheid. Herhaalde bespuiting met ijzercarbamaat remt het optreden van ijzergebrek. Het risico van vruchtverruwing verhindert echter regelmatig herhaalde bespuitingen. Bovendien wordt het blad niet egaal groen. Bloementeelt: potplanten 25-50 ml van een ½ % oplossing van Fe-DIPA (Chel 330Fe) of FeEDDHA (Chel 138Fe) per pot; Litium sutatum 100-200 ml per plant; rozen ½-1 liter per struik. Naspoelen met gietwater. Rozen, gerbera’s, chrysanten: 5-10 g Fe-EDDHA per m2.

Boriumgebrek Groeipunt van de plant gaat verloren (hartrot in bieten en witlof). De eindknop van de scheut sterft af en de zijknoppen lopen uit. De boom krijgt een bossig uiterlijk (heksenbezem). In de bast van de takken komen plaatselijk afstervingen voor. Uitlopende bloemknoppen van vruchtbomen verdorren. Bloemkool vertoont glazige en later bruine verkleuringen en de bloemstengel heeft spleetvormige holten. Peen krijgt gele bladranden en vertoont groeiremmingen. Bij tomaten vertonen de nerven bij doorvallend licht bruine verstoppingen. Het weefsel is bros, blaadjes vallen af en de soms omgeknikte bladpunten verkleuren oranjegeel. In ernstige gevallen sterft het groeipunt af. In koolraap komen inwendige bruinverkleurde, glazige plekken voor (waterziek). Bij knolselderij sterven de hartbladeren af en in de knol zijn er bruingrijsachtige proppen. Plaats van optreden: Boriumgebrek komt voor op lichtzandgronden, rivierklei en löss, droge perioden. Bij knolselderij ook op zavelgronden en kleigronden. In vruchtbomen uiterst zelden aangetroffen. Bij tomaat op zandgrond na een zware bekalking. Bestrijding: Preventief: bemesten met borax of chilisalpeter. Te veel borax geeft zeer grote schade. In de regel geeft men geen hogere giften dan 10-15 kg per ha van borax (bevat 10% borium) of 50-75 kg boriummeststof (kieseriethoudend, die 20% borax, dus 2% borium bevat). Kroten, rapen en tomaten 20 kg borax of 100 kg boriummeststof (kieseriethoudend) Voor goede verdeling met zand, mengen of in oplossing toedienen. Gebruik van borax zonder voorafgaand grondonderzoek in te ontraden. Tomaten kunnen worden bespoten met een oplossing van 0, à 0,2% borax en bieten met een 1% oplossing van borax naar 700 l/ha (bespuiting zo snel mogelijk na waarneming van hartrot uitvoeren). Boriumbemesting is bij knolselderij vaak weinig werkzaam, daarom bij droogte of intensief beregenen of spuiten (1000 l/ha) met 0,2% borax (tevoren oplossen in warm water). Zonodig afhankelijk van weersomstandigheden herhalen.

Boriumovermaat Verbranding, vooral aan randen van oudere bladeren, het necrotische deel verdroogt papierachtig. Bij tomaten verbranding van de kelkslippen, bij komkommer bolblad. Plaats van optreden: Door gebruik van te grote hoeveelheid boriummeststof. LOTUS


Bestrijding: Overvloedig water geven. Bij bemesting alleen de basisch werkende meststoffen.

Molybdeengebrek Het gewas is bij molybdeengebrek geheel of plaatselijk lichtgeel verkleurd, doordat de stikstofomzettingen zijn geremd. Het blad is naar boven opgekruld. Bloemkool vertoont klemhart en paarse hartbladeren, sla slappe blaadjes. Spinazie kleurt bleek tot wit. De bladeren van jonge bieteplanten zijn bleek, stijf en gootvormig. Rogge heeft bleekgroene bladeren. In vruchtbomen onbekend. Plaats van optreden: IJzerrijke gronden met een lage pH, fosfaatfixerende leemgronden en veengronden. Bij gebruik van uit oligotroof veen (turfmolm, tuinturf) samengestelde potgrond, als geen Mo is toegevoegd. Bestrijding: Preventief: pH verhogen tot vereiste niveau. Akkerbouwgewassen: bemesten naar 2 à 3 kg/ha natrium- of ammoniummolybdaat of spuiten met een 0,05% oplossing van deze meststoffen naar 500 l/ha. Bij bereiding van potgrond molybdeen toevoegen, 10 à 20 g natrium- of ammoniummolybdaat per m2 voor bloemkool, 3 à 5 g of Sporumix PG (250-350 g) voor andere gewassen. Indien deze maatregel is nagelaten: voor bloemkool 10 g natrium- of ammoniummolybdaat en 5 g voor andere gewassen oplossen in een gieter water en over 20 m2 plantgoed uitgieten. Naspoelen met schoon water. Spuiten met 0,01% (1 g op 10 liter water !) ammoniummolybdaat in zo jong mogelijk stadium van de plant.

Kopergebrek De bovenste bladeren van de scheuten van vruchtbomen vertonen midden in de zomer zwarte, scherp begrensde sectoren. De eindknoppen gaan dood en de takken sterven in. De zijknoppen lopen uit en geven de boom een bossig uiterlijk. Dit laatste komt echter niet altijd voor (peer); De schors van de takken is schilferig. Bij sla: vergeling van de bladpunten. Bij granen: onvoldoende korrelzetting of trage afrijping (tarwe); in ernstige gevallen worden geen aren en pluimen gevormd. Plaats van optreden: Lichte zandgronden, veengronden en kleigronden, hoog in organische stof en fosfaat en in granen op lichte zanden ontginningsgronden. Bij teelt in oligotroof veen, als geen kopermeststof is toegediend. Bestrijding: Preventief: bij granen 300-500 kg koperslakkenbloem of 25 kg kopersulfaat per ha toedienen; dit is zeker voor 5 jaar voldoende. Vruchtbomen: 600-1000 kg koperslakkenbloem of 50-100 kg kopersulfaat per ha, liefst voor een regenrijke periode (najaar). Bij bereiding van potgrond met veel veen kopermeststof (6 g kopersulfaat of sporumix PG, 250-500 g:m2 substraat) toedienen. Vruchtbomen spuiten met ½ %. In ernstige gevallen tot 2% koperoxychloride of kopersulfaat. Kalk toevoegen om verbranding tegen te gaan. Bespuiting met koper kan een ruwe schil aan het fruit geven.

Zinkgebrek Komt thans praktisch niet meer voor, vroeger in bepaalde appelrassen.

LOTUS


Zinkovermaat Het beeld van zinkovermaat doet denken aan ijzergebrek. De groei is duidelijk geremd. Plaats van optreden: Bij beregeningsapparatuur in kassen met gegalvaniseerde onderdelen, voormalige werkplaatsen, verbrandingsplaatsen van autobanden. Bestrijding: Grond verwijderen. Extra kalk en fosfaat.

Chloridenovermaat Donkergroen, slecht groeiend gewas, soms bladrandverbranding. Plaats van optreden: Chloridenovermaat komt voor bij overvloedig gebruik van chloorhoudende meststoffen en gebruik van zout gietwater. Bij akkerbouwgewassen vooral na perioden van langdurige droogten. Bestrijding: Preventief: beter gietwater gebruiken, chloorarme meststoffen toepassen of chloorhoudende reeds in najaar of winter toedienen. Kasgrond voor de teelt uitspoelen. Tijdens de teelt overvloedig water geven. Als water zout is, ruim water geven en blijven geven, bij natte grond is uiteindelijke schade geringer.

Fluoridenovermaat De bladrand is veelal in of bij de top van het blad afgestorven en grijs- tot roodbruin van kleur. Vaak wordt de grens naar gezond weefsel gevormd door een rood- of donkerbruine rand. Het beeld is identiek aan dat bij schade door luchtverontreiniging met fluorverbindingen. Plaats van optreden: Vooral op zure slibhoudende gronden, rijk aan organische stof. Speciaal monocotyle bol- en knolgewassen zijn gevoelig (vuur in fresia) Het gebruik van fluorhoudende meststoffen (superfosfaat of tripelfosfaat) verergert de kwaal, vooral bij teelt op veensubstraat. Bestrijding: Vooraf: op voeren van de pH. In ernstige gevallen wordt gebruik van beendermeel aanbevolen. Tijdens de teelt ruim water geven en verdamping afremmen.

Bromide overmaat Bladeren van anjer sterven af en verdrogen papierachtig. Het verschijnsel begint bij de onderste bladeren en verplaatst zich naar b oven. Bij andere gewassen nog geen symptomen gevonden. Plaats van optreden: Na ontsmetting met methylbromide en onvoldoende doorspoelen. Bestrijding: Zwaar spoelen, zout water verdrijft bromide sneller. Toediening van veen na ontsmetting. Stikstof geven in vorm van nitraat.

LOTUS


Overdosering is noodzakelijk, anders komt het gewas tekort. Men dient te geven: a) b) c) d) e)

Wat het gewas onttrekt. Wat er uitspoelt (is per element sterk verschillend), het tijdstip van toediening heeft ook invloed hierop. Vervluchtiging met name Ammoniumstikstof. Fixatie: bv kalifactie op rivierklei. Fixatie is binding aan het klei humus complex. Overdosering: teveel van het ene product en te weinig van het andere product (onevenwichtige bemesting)

Verder nog te noemen: neerslag in de vorm van alles wat uit de lucht komt vallen, bv. 10 à 30 kg stikstof (N). Wortelbolletjes, bv. vlinderbloemig gewas ± 7 kg N / ha. Bij toestand goed 5 kg bladbemesting is gelijk aan 100 kg via de grond = 5 kg via het blad = 1 : 20 deel. Echter een grondbemesting kan nooit volledig worden vervangen door een bladbemesting (max. 30%). Tevens dient men er op te letten dat de EC waarde niet te hoog wordt om verbranding van het blad te voorkomen. Concentraties: a)

Spuiten in een lage concentratie of vernevelen in een hogere. Bij spuiten is het gebruik van een uitvloeier noodzakelijk. Verbranding is niet altijd te voorkomen, vooral niet bij een verzwakte plant. Het is raadzaam de eerste keer een wat lagere concentratie te gebruiken.

b)

Toediening via de regenleiding: Zwavelzure ammoniak - Toelaatbare concentratie .................. 0,10% Kalisalpeter - chili - kalisalpeter - zwavelzure kali .................... 0,25% Bitterzout - Toelaatbare concentratie....................................... 0,55% Hogere concentraties kunnen worden gebruikt, mits goed nagespoeld.

c)

Uitstrooien in vast vorm of uitgieten van een geconcentreerde oplossing en daarna inregenen of inspoelen. Opmerking: Bij gebruik van opgeloste meststoffen mag het bezinksel bij het uitgieten niet op de plant komen. Goed naspoelen met schoon water. Behalve de in b) genoemde meststoffen kunnen in oplossing via de gieter worden gebruikt: Mono-Ammoniumfosfaat, Di-Ammoniumfosfaat, Tripel Superfosfaat en bi - hard water Polyfosfaat.

De plantenvoeding wordt tot stand gebracht door tussenkomst van de wortels. Maar zekere BLOKKERINGSFENOMENEN: een gemis aan vocht, een korstvorming van de bebouwbare laag, een te kleiachtige of te koude grond, kunnen de normale rol van het wortelsysteem vertragen, zelfs opschorten voor het meest grote nadeel van de groei. Het is door de BLADVOEDING dat het mogelijk zal zijn een VOEDINGSRELAIS te verzekeren.

LOTUS


Zelfs in de veronderstelling dat de plant, dat essentiële der stoffen in een goede bouwgrond zou vinden, welke ze nodig heeft om zich te ontwikkelen, zal het steeds voordelig zijn aan de bladeren een vloeibare meststof te geven, dit niet allen NPK bevat, maar ook de nodige sporenelementen. Het gebruik van een dergelijk bladvoeding is bijzonder aan te bevelen voor de jaarlijkse teelten welke geen voldoende wortelsysteem hebben om in een grote productie te voorzien. GEBRUIK BLADVOEDING voor: -

een beter evenwicht van de voeding een gezonde plantengroei te stimuleren regelmatige bloei te verzekeren de vruchtvorming te regelen de groei te harmoniëren wortelen bladversterkend kwaliteiten opbrengstverbeterend meer evenwicht en rendement

Gebruik voor: Wortelvorming: Groei Afrijping

Startformule 2-3-1 Groeiformule 2-1-2 Afrijpformule 2-1-3

Verbetering van: -

Wortelvorming en kleurverbetering Groeiverbetering en versteviging Afrijping en houdbaarheidsverbetering

De plant beschermt zichzelf als de huid gezonder en sterker is.

TOEPASSING Potplanten:

100 mg op 100 L water

Substraat:

A + B bakdosering - 1 kg op 1.000 L

Watercultuur:

geconcentreerde voedingsoplossing

Snijbloemen:

Bladbemesting - 100 mg op 100 L water

Substraat:

1 kg op 100 L geconcentreerde voedingsoplossing

Algemeen snijbloemen:

(grond) kan met regenleiding worden meegegeven - dosering: 1 kg Lotus bladvoeding met ieder 1.000 L oplosmeststoffen

Stekmateriaal:

8% Lotus bladvoeding aan het dompelbad toevoegen. Daarna bespuiten op het blad van 4 kg per ha in een oplossing van min. 1%.

Kasteelten:

Elke 14 dagen een bladbespuiting toepassen van 150 mg per 100 L water, voor een goede groei en betere kleur, zowel het gewas als de kleur en kwaliteit bevordert de zetting.

LOTUS


Substraat:

Kan met de A + B bak worden meegegeven Dosering: 1 kg bladvoeding per 1.000 voedingsoplossing.

L

geconcentreerde

ALGEMEEN:

In combinatie met de bestrijdingsmiddelen: 1 kg per 1.000 L water per ha. Dit zowel voor een betere verdeling en werking van de bestrijdingsmiddelen als voor het tegengaan van het spuitresidu.

Bladbespuiting 2:

1.000 of bij hogedruk venevelen 1:20, 4 x in totaal, kan met iedere spuitgang worden meegegeven. Men spuit steeds 4 kg per ha op volwassen vruchten. Bij gebreksymptomen: de toepassing herhalen om de 8 dagen. 1 kg product op 100 L water, 4 kg product per ha.

Behoefte per ha

Aanbevolen bladvoeding toepassen: Zomerstek en perkplanten Sla Groenten Aardbeien

Kg / L

Kg / L bijbemesten grond

Herhalingen

4 3 4 5

80 60 80 100

Om de 14 dagen x4

Er dient uiteraard ook rekening gehouden te worden met o.a. EC van het water. Gebruikte hoeveelheid per ha: Maximale toegestane EC concentratie blad: Leidingwater EC waarde 1 Bronwater EC waarde 0,4 Regenwater EC waarde

Concentratie: Op het blad 0,10 à 0,20% oplossing bladvoeding, 4 à 5 L / ha. Bak B oplossing: 0,10 oplossing bladvoeding, 1 keer per week. Bijbemesten grond: 20 x de toepassing van het blad om de 14 dgaen, 4 x

LOTUS


ALGEMENE KENNIS pH De teelt in substraat kan plaatsvinden binnen een groot pH-traject. Beneden een pH van 4 treedt vaak wortelbeschadiging op. Boven pH 7 zijn sommige elementen minder beschikbaar voor de plant. Dit geldt met name voor fosfaat, ijzer, mangaan en borium. Een hoge pH in het substraat kan onder andere veroorzaakt worden door gieten met bicarbonaathoudend water. Een lage pH kan worden veroorzaakt door gieten met zuur water of door een grotere opname door de plant van kationen dan van anionen. Men kan van dit laatste bewust gebruik maken om de pH te verlagen. Bijvoorbeeld door het stimuleren van de ammoniumopname door toediening van extra ammonium. De pH van de voedingsoplossing kan worden beïnvloed door een basische of zure reactie van het substraat. Zij kan ook dalen of stijgen door verhoging respectievelijk verlaging van de EC van de vers bereide voedingsoplossing als deze zuur bevat.

EC Met de EC-waarde wordt het vermogen van een voedingsoplossing of extract aangegeven om elektrische stroom te geleiden. Dit geleidingsvermogen is een maat voor de ionenconcentratie. Tussen de som van de kationen of anionen en de EC bestaat een nauw verband. Op analyseverslagen voor voedingsoplossingen worden hoge en lage analysecijfers vaak onderstreept. In het geval van een hoge of lage EC wordt alleen de EC onderstreept. Het is dan niet zinvol om alle hoge respectievelijk lage gehalten aan kationen of anionen te onderstrepen. Een uitzondering wordt echter gemaakt als de onderlinge verhouding tussen genoemde ionen ontregeld is. Verhoging van de EC boven waarden die voor een normale ontwikkeling van het gewas nodig zijn, kan de groei doen afnemen en het gewas steviger maken. Onder lichtarme omstandigheden wordt hiervan in de tomatenteelt gebruik gemaakt. Een lage EC-waarde kan met gebrekverschijnselen gepaard gaan. De voedselvoorraad in het wortelmilieu kan via opname door de plant snel worden uitgeput.

Ammonium Het is normaal dat ammonium ook als het wordt toegediend, niet of nagenoeg niet op het analyseverslag wordt teruggevonden. Ammonium wordt namelijk snel door de plant opgenomen. Het kan de opname van andere ionen, vooral de tweewaardige, tegenwerken en bijvoorbeeld het optreden van calciumgebrek in de hand werken. De toevoeging van ammonium aan de voedingsoplossing heeft een verlagend effect op de pH in het substraat. Grote hoeveelheden ammonium kunnen de plant vergiftigen. Dit uit zich in een donkergroene kleur van het gewas en groeistagnatie.

Kalium Bij normale EC-waarden wordt het element kalium meestal in wat lagere concentraties in het substraat aangetroffen dan oorspronkelijk aanwezig was in de vers bereide voedingsoplossing. Dit lagere gehalte is een gevolg van het feit dat de plant vrij gemakkelijk eenwaardige ionen opneemt. Relatief veel kalium kan de calciumopname verstoren. Dit kan neusrot veroorzaken. De kaliumcalciumverhouding uitgedrukt in mmol per liter mag niet groter dan 1 worden.

Natrium en chloride Natrium en chloride worden niet speciaal aan de voedingsoplossing toegevoegd. Ze worden echter in kleine hoeveelheden toegediend als verontreiniging van bepaalde kunstmestsoorten. In grotere hoeveelheden worden natrium en chloride soms toegediend als bestanddeel van het uitgangswater, bijvoorbeeld slootwater, bronwater enzovoort.

LOTUS


Te hoge gehalten zijn schadelijk voor de plantengroei. Onder een hoog gehalte verstaan we een gehalte van 3 mmol natrium of chloride per liter. In voorkomende gevallen kan het gehalte alleen door extra doorspoelen van het substraat worden verlaagd. Ongunstig is het als in het gietwater het natriumgehalte belangrijk hoger is dan het chloridengehalte. Dit wijst meestal op de aanwezigheid van natriumbicarbonaat. Natriumbocarbonaat (NaHCO3) heeft in diverse proeven en ook onder praktijkomstandigheden getoond een zeer slechte invloed te hebben op de plantengroei.

Calcium en magnesium Calcium- en magnesiumionen worden in het substraat meestal in hogere concentraties aangetroffen dan in een vers bereide voedingsoplossing. Dit is een gevolg van het feit dat tweewaardige ionen minder gemakkelijk worden opgenomen dan eenwaardige ionen. Wat hogere gehalten aan calcium en magnesium zijn doorgaans niet ongunstig. Door het ruimere aanbod van deze ionen wordt de plant dan min of meer gedwongen ze op te nemen. Calciumgebrek wordt in sterke mate beïnvloed door klimatologische omstandigheden. Het treedt vaak op bij hogere zoutconcentraties in het wortelmilieu waarbij calcium dan relatief weinig aanwezig is. Magnesiumgebrek kan behalve door een tekort aan dit element in het substraat ook optreden bij normale en hogere gehalten. Het treedt op als de pH vrij laag of het kaliumgehalte vrij hoog is. Ook kan het optreden van magnesiumgebrek in de hand gewerkt worden door een vrij lage temperatuur van het substraat.

Nitraat Evenals kalium wordt ook nitraat in het substraat meestal in wat lagere concentraties aangetroffen dan in de vers bereide voedingoplossing. Nitraat is een eenwaardig negatief ion dat goed door de plant wordt opgenomen. Het is wenselijk dat de verhouding nitraat/kalium (in mmol per liter) niet hoger is dan 2 à 2,5. Is de verhouding groter, dan zit er teveel nitraat in de oplossing. De plant neemt dan onnodig veel nitraat op. Te hoge nitraatgehalten kunnen bijvoorbeeld worden aangetroffen als extra salpeterzuur (HNO3) wordt aangewend om de pH van het substraat te verlagen zonder dat deze extra toevoeging wordt verrekend met de overige toevoegingen.

Sulfaat Sulfaat is een tweewaardig ion dat gemakkelijk in het substraat ophoopt. Voor de meeste gewassen is 1,5 à 2 mmol sulfaat per liter voldoende. Vaak wordt echter meer aangetroffen. Dit komt omdat sulfaat vaak wordt overgedoseerd. Veel sulfaten worden toegediend om een voldoende kalium- of magnesiumniveau in de voedingsoplossing te verkrijgen. Veel van de giften gaan dan in de vorm van kalium- of magnesiumsulfaat. In enkele gevallen bevat het gebruikte gietwater veel sulfaat.

Bicarbonaat Bicarbonaat (HCO3) is geen plantenvoedende stof. Wel beïnvloedt het de pH van de voedingsoplossing. Als er veel bicarbonaat in het water aanwezig is, zal de pH de neiging hebben om te stijgen. Vaak is dit niet gewenst. Door toevoeging van zuur kunnen we het bicarbonaat uit het water verwijderen. Omdat we in een weinig bufferend substraatmedium telen, willen we toch niet alle bicarbonaat uit het water verwijderen. De planten werken immers enigszins zuur. Door wat bicarbonaat in het water te laten zitten wordt deze zure werking opgevangen. Zo krijgen we toch enige buffering wat betreft de pH in het substraat. Het is zelfs zo dat als er te weinig bicarbonaat in het water zit, we dit toevoegen. En wel in de vorm van kaliumbicarbonaat (KHCO3). We streven naar een gehalte tussen de 0,5 en de 1,0 mmol bicarbonaat per liter voedingsoplossing.

LOTUS


Fosfaat De mate van beschikbaarheid van dit element is afhankelijk van de zuurgraad van de oplossing. Bij constatering van te lage fosfaatgehalte kan het soms voldoende zijn de pH te verlagen om weer voldoende fosfaat in oplossing te krijgen. Dient men in dergelijke gevallen fosforzuur toe, dan vangt men “twee vliegen in één klap”.

IJzer In het algemeen is het gunstig als het ijzergehalte in het substraat wat hoger ligt dan in de toegediende voedingsoplossing. Een belangrijke rol bij de ijzeropname spelen onder andere de pH, de vochtigheid van het substraat en de vorm waarin het ijzer wordt toegevoegd. Bij een lage pH treedt minder snel ijzergebrek op dan bij een hoge pH. Een hoog vochtgehalte kan spoedig ijzergebrekverschijnselen in het gewas geven, met name bij veensubstraten. In vochtige omstandigheden wordt het ijzer omgezet in een voor de plant niet opneembare vorm. IJzerchelaten blijven in oplossing. De plant kan ze makkelijk opnemen. IJzer uit ijzersulfaten slaat makkelijk neer met fosfaten.

Mangaan De hoeveelheid mangaan in het substraat is meestal belangrijk minder dan die in de toegediende voedingsoplossing. Dit kan deels het gevolg zijn van een vrij grote mangaanopname door het gewas en deels van het vastleggen van mangaan door bacteriën. Bij een sterke mangaanopname door het gewas is er meestal sprak van een lage pH. Bij vastlegging van mangaan door bacteriën is de pH meestal hoog. Het mangaan wordt dan makkelijk omgezet in slecht oplosbare verbindingen. Bi lage mangaangehalten en hoge pH in het substraat is het meestal ongewenst extra mangaan toe te dienen. U kunt beter een goede pH nastreven.

Zink en koper Zink en koper worden doorgaans goed door de plant opgenomen. Teneinde verzekerd te zijn van een voldoende opname moet het gehalte aan deze elementen in het substraat liefst wat hoger zijn dan in de toegediende voedingsoplossing. Bij hoge zinkgehalten in het substraat, bijvoorbeeld als gevolg van toepassing van gegalvaniseerde onderdelen in het systeem, wordt de ijzeropname bemoeilijkt. In die gevallen moeten geen zinkmeststoffen aan de voedingsoplossing worden toegediend en kan het nuttig zijn extra ijzer toe te dienen.

Borium Voor borium moet een accumulatie in het substraat tot 2 à 3 maal het niveau van toediening vaak als gewenst worden beschouwd. Een hoge pH belemmert de boriumopname. In een dergelijke situatie kan het nodig zijn wat extra borium toe te dienen, doch het is in de eerste plaats van belang naar de goede pH te streven, omdat boriumovermaat vrij gemakkelijk kan optreden.

LOTUS


Voornaamste functies van de spoorelementen Boor (B) -

stimuleert de bloei en de pollen productie verhoogt de vruchtbaarheid bevordert de vruchtzetting verlaagt het waterverbruik verhoogt het suikergehalte in de reserve organen (aardappelen, bieten, fruit) bevordert de stikstof fixatie bij leguminosen beïnvloedt het metabolisme en de distributie van fytohormonen speelt een rol in de eiwit- en nucleïnezuursynthese, in de celdeling en celdifferentiatie verhoogt de vorst resistentie bij fruitbomen

Koper (Cu) stabiliseert het chlorofyl bevordert het aantal chloroplasten speelt een rol in de nitriet reductie vertraagt het verouderingsproces stimuleert de kieming en de groei vergemakkelijkt de opname en het transport van de stikstof versterkt de celwanden (anti)legering)

IJzer (Fe) samen met het magnesium essentieel voor de vorming en aanmaak van het chlorofyl stimuleert de fotosynthese reduceert de nitrieten helpt de eiwit synthese bevordert de ademhaling speelt een rol in de energie productie en transport

Magnesium (Mg) essentieel voor het chlorofyl en de fotosynthese beïnvloedt en activeert talrijke enzymatische processen (± 300) stabiliseert de celmembranen regelt het inwendige ionentransport bevordert de eiwitopbouw, het vet- en suikergehalte speelt een rol in de nitraatreductie beïnvloedt de fosforopname en het fosfor transport in de plant gunstig.

Mangaan (Mn) stimuleert de productie van eiwitten en koolhydraten versterkt de CO2 assimilatie verhoogt de fotosynthese bevordert de transformatie van nitrieten naar meer geëlaboreerde stikstofverbindingen (aminozuren - eiwitten) maakt de planten resistenter tegen de koude (maïs) verlaagt het waterverbruik verhoogt het suikergehalte (suikerbieten), het oliegehalte (koolzaad), het zetmeel (maïs, aardappel), het Vit-C gehalte (druiven, fruit)

LOTUS


Molybdeen (Mo) is essentieel voor de stikstoffixatie bij de leguminosen is een onderdeel van de nitraatreductase verlaagt de nitraat accumulatie bevordert de eiwit synthese verlaagt het gehalte aan vrije aminozuren verhoogt het chlorofyl gehalte

Zink (Zn) is noodzakelijk voor een normale groei en ontwikkeling bevordert de jeugdgroei en de vruchtontwikkeling stimuleert de productie van fytohormonen (auxinen) beïnvloedt rechtstreeks de eiwit productie stabiliseert de cel pH.

LOTUS


BLADMESTSTOFFEN Bemesten met Lotus Bladvoeding

Kennis

LOTUS MESTSTOFFEN voor BLADVOEDING bevatten een oordeelkundige dosering der basiselementen en sporenelementen, totaal oplosbaar voor de voeding der plant, in organische metaalverbindingen die steeds in oplossing blijven. De plantenvoeding wordt tot stand gebracht door tussenkomst van de wortels. Maar zekere BLOKKERINGSFENOMENEN: een gemis aan vocht, een korstvorming van de bebouwbare laag, een te kleiachtige of te koude grond, kunnen de normale rol van het wortelsysteem vertragen, wat nadelig is voor de groei. Dan biedt LOTUS Bladvoeding de mogelijkheid om via de bladeren de plant toch direct te voeden, zodat de plant niet stilvalt in zijn ontwikkeling.

LOTUS


Organische meststoffen, toegepast bij sierplanten

Proef

Vertaald uit: Das Magazin für Zierpflanzenbau 18/2005

LOTUS


Delphinium in pot kan ook organisch bemest worden

Proef

Vertaald uit: Das Magazin für Zierpflanzenbau 18/2005

LOTUS


Lotusstimul 8-0-0 -

Kenmerken

Is gehydrolyseerd dierlijk eiwit = vloeibare aminozuren Bevat mee dan 20 verschillende aminozuren Meer dan 55% aminozuren = 9% organisch gebonden (N)

Toepassing Vervanging van uitvloeier / hechter. 150-300 ml / 100 L spuitoplossing Bladvoeding: 2 à 3 L / ha Dompelen: planten minstens 15 minuten in een 1% oplossing dompelen. Aangieten: planten met een 1% oplossing 3 à 4 L / m3 aangieten.

Voordelen in de fruitteelt -

Ervaringen

Bevochtiging en complete hechting Snellere groei, kortere stressperioden Harig wild vreest de geur van Lotusstimul, dit betekent minder vraat.

Effect in de fruitteelt -

Betere vruchtmaat Betere vruchtzetting Minder verruwing Hogere vruchtbaarheid

Advies: 2 behandelingen met 5 à 7,5 kg/ha Lotusstimul

Vervanging van hechters / uitvloeiers -

Verbetert de werking van gewasbeschermingsmiddelen / voedingszouten Minder gewasschade Minder herbicide-stress Betere regenvastheid Minder zichtbaar residu

Dosering: 150-300 ml per 100 L spuitvloeistof

Nevenvoordeel Lotusstimul -

Bij afbraak van aminozuren ontstaan sterk ruikende verbindingen zoals bv. organische aminen. Deze typische geur wordt door harig wild zeer intensief waargenomen. Met Lotusstimul behandelde gewassen worden daarom door harig wild gemeden.

LOTUS


Intensievere reuk door vooraf verdunnen -

3 dagen voor gebruik verdunnen Concentratie 50% 2 kg Lotusstimul + 2 L water Dosering: 1 à 2 L / ha

Vermindering van stress Directe voeding met aminozuren in plaats van alleen stikstof. Tijdstip: bij planten / verplanten onkruidbestrijding slechte weersomstandigheden enz.

Aminozuren ondersteunen celgroei vastbundeldifferentiatie assimilatieverdeling wortelvorming en –vertakking remming van de vorming van scheidingsverkurking.

Toevoer van aminozuren via het blad versterkt deze processen. Dosering Akkerbouwgewassen Fruitteelt Groenteteelt Aspergeteelt Sierplantenteelt Onder glas

3 x 2 à 3 L / ha 4 x 3 à 10 L / ha 4 x 3 à 5 L / ha 4 x 3 à 5 L / ha 5 x 3 à 5 L / ha 100-300 ml / 100 ml water

Lotusstimul wordt in spuit, giet en dompelmethode toegepast. Voor een goede wekring dient het gehele bladoppervlak, dus ook de onderzijde, goed bedekt te worden.

Lotusstimul Bespaart kosten bij de inzet van gewasbeschermingsmiddelen door: vervanging van uitvloeiers/hechters en absorptiemiddelen hogere effectiviteit van de bespuiting geen groeistilstand bij toepassing van herbiciden Bijzonder werkzaam in stressomstandigheden zoals koude, droogte en donker weer Activeert op natuurlijk wijze een gezonde plantengroei en verhoogt de opbrengst.

LOTUS


LOTUSSTIMUL

Kenmerken

Organische stikstofverbinding afkomstig van dierlijke stikstofhydrolisaten met peptonen, peptiden en aminozuren, is een krachtige stimulator en katalysator voor enzymatische activiteit van de plant. Bijzondere resultaten worden verkregen bij fysiologische en/of pathologische stress verzwakte gewassen door mineraalgebrek, schade door kou, droogte, vorst of hagel bij virusziekte. Garantie Gehydrolyseerd diermeel voor meststof Stikstof (N) totaal ................................................. 8% Waarvan: * Organisch gebonden stikstof 8% Organische koolstof........................................... 15% * = afkomstig van beender-, hoef- en hoornproducten welke gehydrolyseerd zijn. 1 L = 1,25 kg

Gebruiksdosering Bladmeststof: Fertigatiemeststof: Druppelirrigatie:

4 kg per ha, herhalen om de 10 dagen. 100 à 300 ml per 100 L water 3 à 5 kg per ha. 40 ml per 100 m2 3 à 5 L per ha om de 15 dagen - concentratie 0,3% oplossing

Toepassingsperiode Bij intensieve groeiperioden (jonge planten, vruchtvorming, knolvorming) Begin stoeling Moeilijke groeiperioden (droogte, parasitaire aantastingen) Bij plaagbestrijding 1 L bijmengen bij de eerste bespuitingen Gebruiksmogelijkheid en werking van Lotusstimul gehydrolyseerd dierlijk eiwit heeft meer dan 20 verschillende aminozuren in zich + + + + + +

vermindert de oppervlaktespanning blad uitvloeier hechter voeding met aminozuren pH buffering reuk

+

Toepassen van Lotusstimul Spuiten Vervangen van uitvloeier / hechter 150-300 ml/100 L spuit oplossing Lotusstimul: effect 5-7,5 L/ha Bladvoeding: 2-3 L/ha Dompelen: planten minstens 15 minuten in een 1% oplossing dompelen Aangieten: planten met een 1% oplossing 3-4 L/m2 aangieten.

LOTUS


De voordelen voor succes in de fruitteelt 1.

Bij regen betere bevochtiging door aminozuren (niet af te schudden).

2.

Snelle en effectieve werking door aminozuren betere groei weinig stress voor de plant

3.

Lotusstimul wordt door harig wild gevreesd en gemeden en daardoor minder vraat aan de waardevolle groenten.

Lotusstimul - ondersteuning door aminozuren -

Celgroei Vaatbundeldifferentiatie Assimilatenverdeling Wortelvorming en vertakking Remming van de vorming van scheidingsverharding

Toevoer van Lotusstimul via het blad versterkt deze processen.

Lotusstimul - effect Fruitteelt betere vruchtmaat betere vruchtzetting minder verruwing hogere vruchtbaarheid 2 behandelingen met 5-7,5 L/ha. -

Buffering van de pH Vermindering van de oppervlaktespanning Hechter Minder plant stress

LOTUS


LOTUS


LOTUS


LOTUS


MYCORRHIZASCHIMMELS

Mycorrhiza

Kennis

Mycorrhizaschimmels zijn wortelschimmels. Zij zijn in staat om via de schimmeldraden en hun enzymen de juiste stoffen op de juiste tijdstippen voor de plant beschikbaar te maken. Doordat de schimmeldraden of hyphen vele meters vanuit de wortels groeien en microscopisch dun zijn, komen zij op plaatsen waar wortels nimmer kunnen komen. Het wortelstelsel van planten wordt hierdoor tot honderden malen groter dan bij planten die het zonder geschikte symbiose moeten stellen. Mycorrhiza maken deel uit van een omvangrijk complex dat wij “bodemleven” noemen. Op het moment dat wij een plantgat maken om een nieuwe plant neer te zetten wordt het natuurlijke bodemleven zelfs in de beste grond verstoord. Vaak zijn gronden “steriel” en bevatten nauwelijks enige vorm van leven. Hierdoor kunnen planten slechts met moeite groeien en besteden zij het meeste van hun energie aan overleving en vorming van wortels. Ook de toepassing van bodemontsmetters of het stomen van de grond vernietigt het bodemleven. Door bij zaaien of aanplant de juiste mycorrhiza’s en bodembacteriën mee te geven zal een nieuwe vorm van bodemleven ontstaan.

Waarom zijn ze noodzakelijk? Met behulp van bodemleven kunnen planten een gezonde weerstand opbouwen tegen de meeste ziekten en aantastingen. De mycorrhiza’s vormen een natuurlijke barrière tegen aantastingen en infecties. Daarnaast kunnen planten met mycorrhiza’s veel beter tegen allerlei andere stressfactoren zoals droogte, zout, zware metalen en andere invloeden die de groei negatief beïnvloeden. Door de toenemende kennis van de bodembiologie is het mogelijk om veel spaarzamer om te gaan met kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Veel van de “onmisbare” bestrijdingsmiddelen worden overbodig door gebruik te maken van de biologische producten.

Voordelen van Mycorrhiza Mycorrhiza vormen microscopische vergroting van de wortelmassa. De schimmeldraden helpen de wortels bij de opname van de benodigde meststoffen op een tijdstip dat de plant hieraan behoefte heeft. Daarnaast groeien deze hyphen op plaatsen waar wortels nooit kunnen komen.


8. Mycorrhizaschimmels - blz. 1

Gemycorrhizeerde planten zijn vele malen stressbestendiger. Zij kunnen beter tegen: Droogte Bodemverdichting Zware metalen Extreme pH schommelingen Hoge temperaturen Wortelziekten door schadelijke schimmels, bacteriën en nematoden

Mycorrhiza typen Ecto Endo Ectomycorrhiza:

koloniseren de buitenzijde van de fijne opnamewortels van vrijwel alle naaldbomen en enkele loofboomsoorten zoals eik, beuk, tamme kastanje, berk, wilg en populier.

Endomycorrhiza:

groeien binnen in de fijne opnamewortels (onzichtbaar voor het oog). Zij groeien in symbiose met de meeste gewassen op aarde zoals: alle grassoorten, heesters, de meeste boomsoorten, vrijwel alle vaste plantensoorten een eenjarige gewassen, de meeste groenten en graansoorten.



Algemene onderzoeksresultaten & praktijkervaringen Algemene onderzoeksresultaten Skimmia proef Johan Smits te Mierlo 2e jaar ; Trianum versus biostimulator kernmix Skimmia praktijkproef 2008/ 2009 bij Boomkwekerij Johan Smits te Mierlo Verschil in plantmateriaal bij stekteelt Euonymus Emerald Gaiety Test bij kwekerij IBN Schaijk start febr. 2010 foto's 27-4-10 Tree Consult Int 2008; Onderzoek met Biostimulatoren mix in teelt van Fagus en Quercus. Toepassing Behandelde potgrond; Biostimulatorenmix met o.a. trichoderma harzianum T22 en uitgerijpte compost versus onbehandeld. CWP project aardappelteelt HortiNova; Biostimulatorencompost in aardbeiplantenvermeerdering bij Goossens Flevoplant Proefboerderij de Kollumerwaard Groeibalans: Biostimulatoren in boomteelt DLV plant: aaltjesbestrijding binnen de boomteelt Biokas

Praktijkervaringen: afnemers aan het woord Theo Vilier (vaste planten) Louis vd Broek (coniferenkweker telen met toekomst) Anton van Vilsteren (biologisch akkerbouwer en vollegronds groenteteler) Rob van Paassen (biologisch kaskweker)



Skimmia proef Johan Smits te Mierlo 2e jaar ; Onbehandelde standaard potgrond versus 2 % bijmengen Biostimulator kernmix 50/50 plus.

Skimmia praktijkproef 2008/ 2009 bij Boomkwekerij Johan Smits te Mierlo. Proef uitgevoerd bij overpotten van 2 naar 3 jarige teelt juni 2008. Toepassing is 2% bijmenging van de biostimulator 50/50 kernmix door potgrondbedrijf versus onbehandeld. Resultaat; Skimmia is later in de teelt vaak erg gevoelig voor wortelrot (Phytium) De toepassing met 2% Biostimulator geeft volgens teler een significant betere wortelkwaliteit c.q. gezondheid.



Door Hortinova zijn plantsapmetingen uitgevoerd op bovenstaande planten

Verschil in plantmateriaal bij stekteelt Euonymus Emerald Gaiety Test bij kwekerij IBN Schaijk start febr. 2010 foto's 27-4-10





Novacropcontrol Plantsapmetingen door Groeibalans in opdracht van IBN kwekerijen

Hierbij is suikers 18 % hoger, NO3 55 % hoger, Total N 13 % lager ( goede omzetting van Nitraat naar eiwitten), Ca 12 % hoger, Si 37 % hoger, Mn 13 % hoger en Fe 28 % lager ( antagonistische werking Mn). Ziet er dus positief uit, ook in de cijfers!

Theo Vilier (vaste planten) Toepassing

volle grond vaste plantenteelt

Product

Biostimulatoren

Tijdstip van toepassing Ervaringen

voorjaar 25 ton per hectare De Biostimulatoren compost wordt al sinds enkele jaren op het bedrijf van Dhr. Vilier toegepast tijdens de teelt van vaste planten. Belangrijke resultaten die met het gebruik van Biostimulatoren behaald zijn: - een mooiere wortel per plant; - een groter aantal neuzen per geoogste plant.

Louis vd Broek (coniferenkweker telen met toekomst) Toepassing

volle grond coniferenteelt

Product

groencompost & Biostimulatoren


voorjaar Biostimulatoren compost wordt hier al sinds enkele jaren in samenwerking van een groencompost ingezet als aanvulgrond na de coniferenteelt. Deze toepassing van biostimulatoren compost wordt nauwgezet door DLV plant gevolgd, omdat dit bedrijf een van de deelnemende bedrijven is binnen het 'Telen met Toekomst' project. De kweker geeft aan dat door de toepassing van (verrijkte) compost de groei van het gewas optimaal is en het gebruik van meststoffen wellicht met 50% gereduceerd kan worden



Anton van Vilsteren (biologisch akkerbouwer en volle grondsgroenteteler) Toepassing

in de teelt van zaai-uien en pootaardappelen

Product

Biostimulatoren & groencompost


voorjaar 1. groencompost in het voorjaar 2004 en 2005 als bodembedekker ter voorkoming van onkruid (experimenten met onkruidvrije zaaistroken) 2. compost met Biostimulatoren in het voorjaar van 2004 en 2005 ter bestrijding van rizocthonia en voor betere knolzetting en hogere opbrengst

Rob van Paassen (biologisch kaskweker) Toepassing

Verrijken van de biologische kasgrond

Product

biostimulatoren compost


najaar Het bedrijf kweekt biologische gewassen (o.a komkommers, tomaten en paprika). Door het toepassen van Biostimulatoren compost wordt het grondleven gestimuleerd wat resulteert in een gezonder gewas en een vitalere plant. Tijdens metingen omtrent het Biokasproject sprong dit bedrijf er zeer positief uit. Op het gebied van met name het bodemschimmelleven en het aantal aanwezige Mycorrhizae op de plantenwortel had dit bedrijf een grote voorsprong op de overige deelnemers.

CWP project aardappelteelt Het project “Complementaire Ziekenweerbaarheid” heeft voor de samenwerkende bedrijven Orgaworld, Averis Seeds en HZPC Holland een duidelijke bijdrage geleverd in de verbetering en identificatie van biostimulatoren in compost samen met ontwikkeling van aardappelkweekmateriaal. Dit project heeft een bijdrage geleverd aan de beheersing en bestrijding van de belangrijkste aardappelziekten wratziekte, aardappelmoeheid en phytophthora, in Noord Nederland met afspiegeling naar andere teeltgebieden. Door de introgressie van nieuwe resistentiegenen is de verwachting, dat een toename van de duurzaamheid van oude en nieuwe resistentiebronnen optreedt. De combinatie met in dit project nieuw gedefinieerde aardappelcysten en phytophthora isolaten kan daarbij helpen. De successen die in de huidige aardappelveredeling geboekt zijn bij de bestrijding aardappelmoeheid tonen aan dat het gebruik van resistente rassen het toepassen van chemische gewasbescherming sterk kan terugdringen. Het toedienen van compost met diverse biostimulatoren heeft in dit project niet een eenduidig resultaat opgeleverd, maar verder onderzoek kan zeker tot interessante ontwikkelingen leiden.



De productieverbeteringen die bij compostproductie met diverse biostimulatoren is gehaald is beduidend. Daarnaast is op kwaliteit en stabiliteit van de biostimulatorencompost voor teeltondersteuning resultaat geboekt. De toepassing van biostimulatorencompost strekt zich naast aardappelteelt zeker uit naar andere gewassen en een hoogwaardige teelt van uitgangsmateriaal in de tuinbouw. Naast dit project zijn in de tuinbouw goede resultaten behaald in het terugdringen van ziekten en bevorderen van de groei. De behaalde afname van de Rhizoctonia solani sclerotia index in pootaardappelen Broccoli teelt liet zich helaas niet vertalen in resultaten wat betreft wratziekte en phytophthora in dit project. De behaalde reductie in aantal Meloidogyne hapla nematoden in de bodem en bijbehorende wortelknobbel index in Hosta en Phlox lieten zich eveneens niet vertalen in positieve resultaten wat betreft aardappelmoeheidaantasting. Dit project heeft plaatsgevonden in de periode 2003-2008. Een periode van vijf en een half jaar is in de plantenveredeling een korte termijn. Voor het kweken van een ras uit hoogwaardig kweekmateriaal is al gauw een selectieperiode van 10-15 jaar nodig. Indien een uitbreiding met het gebruik van wilde aardappelsoorten noodzakelijk is, is een verdubbeling van deze periode zeker niet onwaarschijnlijk. Dit project en het resultaat daarvan moet dan ook gezien worden als een bijdrage aan een lange termijn benadering, waarvan het uiteindelijke doel is het toepassen van resistentie in de aardappelteelt. Het zal leiden tot een duurzame teelt in combinatie met een verminderd gebruik van bestrijdingsmiddelen. Het behalen van dit lange termijn resultaat is echter al lang geleden in gang gezet en iedere tussentijds behaald resultaat kan direct worden ingezet om ook de huidige aardappelteelt op een rendabele manier in stand te houden. DIT PROJECT IS MEDE GEFINANCIEERD DOOR HET SAMENWERKINGSVERBAND NOORDNEDERLAND, EZ/KOMPAS, MET ONDERSTEUNING VAN HET MINISTERIE VAN LNV.

HortiNova; Biostimulatorencompost in aardbeiplantenvermeerdering bij Goossens Flevoplant. Algemene onderzoeksresultaten Proefboerderij de Kollumerwaard Voor de toepassing van Biostimulatoren binnen de aardappelenteelt, is een proefopzet gemaakt. Biostimulatoren compost gaf, in vergelijk met normale gft- en onbehandelde compost, een verhoging van een totale kg opbrengst. Ook was te zien dat het percentage blanke knollen het hoogst was bij de toepassing van Biostimalatoren compost. Verder waren er optimale resultaten bij de combinatie van moncereen (chemische bestrijding) en Biostimulatoren compost te zien. Groeibalans: Biostimulatoren in boomteelt Voor toepassing in de bos- en haagplantsoenteelt zijn Biostimulatoren getest op diverse Zundertse bedrijven met bos en haagplantsoen. Opvallend aan dit onderzoek was het feit dat de behandelde planten zeer vitaal waren en een bossigere wortelgestel lieten zien; dit in tegenstelling tot de onbehandelde planten. DLV plant: aaltjesbestrijding binnen de boomteelt In het seizoen 2004 is gestart met het onderzoek naar het bestrijden van pratylenchus vulnus. Biostimulatoren werden in deze proefopzet vergeleken met de toepassing van tagetes en onbehandeld. De opvallende conclusie van deze proef was dat de biostimulatoren, in tegenstelling tot een tagetes teelt, een bijna vergelijkbaar onderdrukkend effect hadden op de aaltjes.



Biokas Binnen het Biokas project (biologische kasteelt) uitgevoerd door PPO, DLV en Louis Bolkinstituut is onderzoek gedaan naar de toepassingsmogelijkheden van diverse bodemverbeteraars in relatie tot hun effect op het bodemleven. Een van de Biokasdeelnemers Dhr. Rob van Paassen uit Oude Leede heeft hierbij Biostimulatorencompost ingezet. Uit dit eenjarig onderzoek is biostimulatorencompost hoog naar voren gekomen, wat betreft de Mycorrhizae kolonisatiegraad van de wortels. Verder kwam de met Biostimulatoren verrijkte kasgrond ook als meest ziektewerend uit een Fusariumbiotoets. Resultaten zullen binnen Biokas project verder gepubliceerd worden. Naast deze onderzoeken lopen er nog diverse andere proeven, zoals: - Aaltjesbestrijding (Vrede-peel) - Vervolg aaltjesbestrijding in de boomkwekerij (DLV plant) - NPK compostkorrel (groeibalans, DLV, PPO, Kollumerwaard)

Boomaanplantadvies Van Adviesbureau Dhr. Nygaard, te Lennisheuvel(gem. Boxtel). Het planten van een boom volgens de regels der kunst Zet een plek uit van 1 bij 1 meter. Graaf 20 cm diep de grond weg en leg die aan een kant van het vierkant Graaf weer 20 cm diep verder uit en leg die op een van de drie overgebleven zijden van het vierkant Graaf weer 20 cm enz. Graaf weer 20 cm enz.. De reden om elke laag apart te houden is omdat de levende wezens per bodemlaag verschillen en gewend zijn aan een bepaalde diepte. De levende wezens zijn schimmels, bacteriën, wormen, springstaarten, enz. allen noodzakelijk voor gezonde wortelgroei en een sterke boom. Breng vervolgens de boompalen aan in de harde ondergrond met behulp van een grondboor. Boompalen West - Oost plaatsen in verband met de windrichting bij harde wind en storm. Vermeng de laatst uitgehaalde 20 cm laag met 5 % compost* en 2 theekoppen landbouwkalk en breng deze terug in het plantgat. Licht met de voet aandrukken. Vermeng de op een na laatste uitgehaalde 20 cm laag met 10 % compost* en 2 theekoppen kalk en breng deze ook terug. Weer licht met de voet aandrukken. Zo langzamerhand kan de boom in het plantgat, een hulp moet hem rechtop houden. De boom mag niet dieper of ondieper staan dan hij op de kwekerij stond, de bast verandert daar van kleur. Vermeng de tweede uitgehaalde laag weer met 10 % compost* en 2 theekoppen landbouwkalk en breng deze terug in het plantgat , zorg dat dit mengsel ook tussen de boomwortels komt. Weer aandrukken en ook tussen de boomwortels dit zorgvuldig doen, gebruik eventueel uw vuist tussen kleinere wortels. Tenslotte de eerste uitgespitte laag met 10 % compost* en 2 theekoppen kalk mengen en in het plantgat spitten. Weer licht aandrukken. U houdt wat grond over, verspreid dit rond de nieuwe boom. Zet de boom windvast met de boomband. Opmerking : vroeger was het in Brabant de gewoonte notenbomen te planten met puin waaraan de kalkspecie nog kleefde, vandaar de aangeraden kalktoevoeging. Compost* : het ideaalste is compost die het bodemleven versterkt waardoor de boomwortels optimaal water en voedingsstoffen kunnen opnemen. Nygaard, Lennisheuvel November 2007 Bron: Albert Dortmans



PLANTVERSTERKERS Kennis

Voor ecosystemen * *

Stimulatie van een mechanisme van weerstand / verdediging in de plant. De concurrentie van de plantversterker met schadelijke organismen om ruimte en voedsel in de rhizosfeer.

Vaak zijn dit middelen van natuurlijke herkomst of microbiële preparaten. Gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong zijn gewasbeschermingsmiddelen waarbij de werkzame stof de natuurlijke oorsprong is. Men kan onderscheid maken tussen: micro-organismen en virussen feromonen plantaardige en dierlijke extracten overige werkzame stoffen, bv. mineralen Het is zeer belangrijk dat men planterversterkers vroegtijdig toepast.

Bodemleven en bodemkwaliteit verbeteren door plantversterkers Schimmels verbinden bodemdeeltjes

Aaltjes (nematoden) zijn dunne, kleine wormen die je onder microscoop kunt zien. De meeste aaltjes zijn niet nadelig voor de plant. Integendeel, ze eten bacteriën, schimmels en ziekteverwekkers op.

Springstaarten schrapen schimmels en bacteriën van bijvoorbeeld het worteloppervlak. Soms is dit positief, soms negatief.

Wormen zetten organisch materiaal om. Zij graven gangen. Dit maakt de afwatering beter.


9. Plantversterkers - blz. 1

Mestkevers verplaatsen organische mest. Dit is goed voor een evenwicht in de bouwvoor.

Roofmijten jagen op aaltjes, springstaarten in insectenlarven. Daarbij woelen zij de bodem om.

Protozoën zijn kleine eencellige dieren. Ze eten bacteriën en schimmels waarbij stikstof vrijkomt.

Bacteriën zijn eencellige organismen die het mest rond plantenwortels voorkomen. De meeste bacteriën breken organische stof af. Hierbij kan stikstof vrijkomen.

Samenstelling van bodemleven Aantal organismen Microflora

Levende organismen per gram grond

Microflora

gewicht in kg per ha

Bacteriën

600.000

Bacteriën

10.080

Schimmels

400.000

Schimmels

10.000

Fauna Protozoën Nematoden

per liter grond 1.551.000 50.000

Fauna Protozoën Nematoden

gewicht in kg per ha 379 50

Mijten

220

Mijten

Springstaarten

150

Springstaarten

64,4

Duizendpoten, insecten, spinnen

67

Duizendpoten, insecten, spinnen Regenwormen


20

2

Regenwormen

6,5

4.000

9. Plantversterkers - blz. 2

WAAROM BOOMSCHORS? Als je wil dat je tuin er altijd mooi uitziet, dan vergt dat ongelooflik veel werk. Vooral gras maaien en onkruid wieden nemen veel tijd in beslag. En vermits wij tegenwoordig maar al te vaak een gebrek aan tijd hebben, vormt het onkruid wieden een probleem. Om die reden is boomschors de laatste tijd zo populair geworden. Boomschors wordt gebruikt als decoratief afdekmateriaal tussen heesters en planten en het is dé manier bij uitstek om het onkruid weg te houden. Meer nog, als je boomschors gebruikt, kan je voor VERSCHILLENDE JAREN verlost zijn van onkruid wieden! En bovendien ziet je tuin er netjes en goed onderhouden uit.

HOE WERKEN BODEMBEDEKKERS ALGEMEEN Decoratieve eigenschappen: -

Laten planten beter uitkomen Geven een verzorgde, nette indruk en zijn vernieuwend Zijn decoratief en trendy Natuurlijke kleur tussen het kleurenspel van de beplanting Aangename bosgeur van de boomschors

Voordelen van de bodembedekkers: -

Ideaal product tegen erosie en dichtslaan van de bodem Sterke vermindering van onkruidgroei Reduceert verdamping en beschermt de bodem tegen uitdroging Verbetert de vochthuishouding van de bodem Verzuurt de bodem niet Beschermer tegen vorst aan de grond en minder grote temperatuurschommelingen aan de voet van de planten Geeft de grond een verhoogde biologische activiteit waardoor de planten beter groeien, ook in het voorjaar is er een snellere opwarming Bevat vele minerale voedingsstoffen die na 5 à 6 maanden vrijkomen. Daarom moet dit product best zo vroeg mogelijk toegepast worden, bij voorkeur in januari / februari, zodat de voedingselementen vrij komen in de maanden juni / juli. Velen maken hierin fouten.

Gebruiksmogelijkheden: -

Bodembedekker Looppaden Vochtvasthouder Tuinarrangementen Hobby’s Decoraties Levendige wintertuin Onderhoudsarme tuinen

-

Etaleren Kuipplanten Als bosgeur Voor interieur Logo’s of mozaïek Shows en beurzen Verkeersrotondes

100% natuurlijk Biologisch afbreekbaar Klaar voor gebruik Zonder onderhoud Milieuvriendelijk Bodembedekkers geven een nieuwe trend aan in tuinen, parken en plantsoenen als bodembedekker, decoratief en functioneel met onderstaande combinaties inspelend op de jongste wensen. Bodembedekkers zijn onschadelijk voor plant, dier of mens. LOTUS

10. Boomschors - Technische informatie - blz. 1

BODEMBEDEKKERS MULCH

Grofheid: 0-10 / 10-20 / 10-40 / 20-40 / 40-60 / Bio 60

Afkomstig van Belgische dennenschors / naaldhout (Epicea). Gebruik: Eerst de bodem onkruidvrij maken en een laag van 5 à 10 cm MULCH aanbrengen. 1 zak van 70 ltr is voldoende voor 1,5 m2. Wordt ook gebruikt onder tuinspeeltuigen, tegen een laag van 20 cm dik, dit geeft een enorm verende kracht.

BOOMSCHORS

Grofheid: 0-12 / 6-12 / 10-25 / 25-45

Afkomstig van Franse sparren / dennen (Pinus Sylvesteris). Als beschermer tegen vorst / onkruid, maar vooral voor decoratief uiterlijk. Beperkt het onkruid in de tuinen. Vocht wordt langer vastgehouden. Gebruik: Eerst de bodem onkruidvrij maken en een laag van 5 à 8 cm BOOMSCHORS aanbrengen.

SIERSCHORS

Grofheid: 6-12 / 10-25 / 25-45 / Bio 45+

Afkomstig van de Pinus Maritime uit Zuid-Frankrijk. De ideale bodembedekker tegen onkruid in de tuin. Is neutraal voor de bodem en beschermt de planten gedeeltelijk tegen vorst. Ook in de zomer is schors een vochtregulerend middel tegen uitdrogen. Wordt ook gebruikt als bodembedekker in speeltuinen. Voor exclusieve decoratie gebruiken. Prijs / kwaliteit de beste keuze Ook te gebruiken op wandelpaden (fijne schors) Bij het omzetten van de schors komen warmte en zuren vrij die de onkruidzaden doden. Heeft een zeer hoge kwaliteit en een lange duurzaamheid. Zeer decoratief. Gebruik: Eerst de bodem onkruidvrij maken en een laag van 5 à 8 cm SIERSCHORS aanbrengen. Ter verfraaiing rond en in bakken enz. volstaat een laag van 4 cm, dit voor een optisch effect.

COCOSCHIPS Afkomstig van cocosnoten. Vermindert verdamping in de zomer en isoleert in de winter. Gebruik: Eerst de bodem onkruidvrij maken en een laag van minimum 4-5 cm COCOSCHIPS aanbrengen.

CACAOSCHALEN

Grofheid: 5-20

Afkomstig van cacaodoppen. Zij vormen een natuurlijke, plantaardige bedekking die alle soorten planten versieren en beschermen. Zij worden niet alleen voor de grondbedekking van uw bloemperken gebruikt, maar ook als decoratie van uw bloembakken en planten in potten. Gebruik: Eerst de bodem onkruidvrij maken en een laag van minimum 4 à 5 cm CACAOSCHALEN aanbrengen. Voor decoratief gebruik volstaat een laag van 2 à 3 cm. Besproei overvloedig opdat de laag niet wegwaait. 70 ltr is voldoende voor een oppervlakte van 2 à 3 m2.

STROPELLETS Geschikt voor pot- en containerteelten. Stropellets op de pot voorkomt mosgroei en onkruid op de pot Strooi minimaal 1 cm op de pot. Na uitstrooien beregenen / begieten. LOTUS


666 Gemalen populier (houtsnippers) Gemalen populier voor de duurzame Land- en Tuinbouw

Geschikt voor composthopen. Grofheid 0-80. Onder een laag gecomposteerde houtsnippers blijft de bodem vochtrijk. De houtsnippers beletten dat de wind en zon de grond uitdrogen. Bij hevige regenval slempt de grond niet dicht zodat water en grond niet wegspoelen. Gronddeeltjes spatten niet op tegen stengels en bladeren. Het toebrengen van de snipperlaag remt de ontkieming van onkruid af voor tenminste twee seizoenen. Gemalen gecomposteerde populier is een milieuvriendelijk alternatief voor chemische onkruidbestrijders. Daarnaast leven in de bodem nogal wat bacteriën die in aantal toenemen wanneer een laag houtsnippers worden aangebracht. De bacteriën zetten dan langzaam een deel van de houtsnippers om tot humus.

649 Gecomposteerde dennenschors Gecomposteerde dennenschors voor de duurzame Land- en Tuinbouw Geschikt voor een Mulchlaag: -

De planten krijgen een gelijkmatige vochttoevoer en ontwikkelen zich daardoor beter. Verminderde uitspoeling van de voedingsstoffen. Het zelfafbrekende schors onderdrukt onkruidontwikkeling volledig en geeft een verbeterde bodemstructuur. Reguleert de bodemtemperatuur op natuurlijke wijze. Beschermt de bodem tegen te grote oververhitting overdag en tegen te sterke afkoeling ’s nachts. Doordat de Mulch bovenlaag bovenop de bodem ligt, wordt de bodembiologie in de bodem verhoogd.

Met een Mulch laag van 12 cm is de bodem erosie-werend. Deze laag is een obstakel voor wind en regen. De bestanddelen van de Mulch laag verteren in harmonie met de bodemhuishouding. De bodem ter plaatse is onderhoudsvrij. Ook het ziektewerkend vermogen verbetert. Toepassingsgebieden: -

Vrij van onkruidzaden en ziektekiemen Homogeen gemakkelijk strooibaar Vrijwel reukloos

LOTUS

-

Groenvoorziening Tuinaanleg Tuinonderhoud Potgrondindustrie Boomkwekerij Fruitteelt Groenteteelt


Het met mulch bedekken is één van de eenvoudigste en voordeligste praktijken die u in de tuin kunt gebruiken. Mulchen is de grond tussen de planten toedekken met een laag van schors, compost, grint, plastiek, of om het even welk gelijkaardig materiaal. Deze materialen worden in een gelijke laag op de grond tussen de planten aangebracht. Mulching bestaat uit om het even welk materiaal die ter plaatse wordt uitgespreid om de plantenwortels te beschermen tegen hitte, koude of droogte. Het met mulching bedekken is een lang gevestigde tuinbouwpraktijk. Mulching kunnen we rangschikken in twee groepen: -

De anorganische mulch omvat: plastiek, kiezels en ander niet-plantaardig materiaal. Organische mulching kan bestaan uit stro, compost, boomschors, bladeren, grasmaaisel, dennennaalden, zaagsel, cacaodoppen en gelijkaardige plantaardige materialen.

Doelstellingen en voordelen van mulchen: -

Onkruid kan niet meer kiemen tussen onze tuinplanten waardoor we heel wat minder moeten wieden.

-

Een mulchinglaag voorkomt een snelle bodemverdamping. De planten waartussen mulching is aangebracht zullen er in drogere periodes dan ook frisser bijstaan dan hun soortgenoten die niet van zo'n laag kunnen genieten.

-

Plantenwortels zullen tijdens de wintermaanden beter beschermd zijn tegen uiterst lage temperaturen.

-

Tijdens de hete zomerdagen blijft de bodem koel. Dit zorgt voor een meer actieve groei dan indien er geen mulchlaag zou zijn.

-

Door het aanbrengen van een plantaardige mulchinglaag wordt de bodem verrijkt met organisch materiaal en voedingsstoffen. Plantaardig materiaal zal door geleidelijke ontbinding de grond verrijken en verbeteren. Dit zorgt voor een verbeterde verluchting en een grotere wateropname capaciteit bij zandige gronden. Dit alles draagt bij tot een gezonde plantengroei.

-

Een mulchinglaag voorkomt gronderosie in hellende tuinen. Zo zal deze ervoor zorgen dat de gronddeeltjes niet door het regenwater mee naar beneden wordt gesleept.

-

Een mulchlaag zal verhinderen dat bladeren of vruchten door opspattende regendruppels worden bedekt met een modderlaagje (strolaagje onder aardbeien).

-

Verbeteren van het bodemleven.

-

Het aanbrengen van een mulchlaag rond de bomen die in het gazon staan, zorgt ervoor dat we het gras makkelijker kunnen maaien. Schade door grastrimmer of bosmaaier zal bij deze bomen ook niet meer voorkomen daar men dit niet meer hoeft te doen.

Eigenschappen De meeste organische mulch zal licht alkalisch zijn (pH groter dan 7). Het ononderbroken gebruik van eikenbladeren, pijnboomnaalden, naaldboomschors zorgt ervoor dat de pH zal dalen onder de 7. Deze zijn dan ook aan te raden voor borders met zuurminnende planten. De organische mulch bevat zowel belangrijke als minder belangrijke minerale elementen essentieel voor de plantengroei, maar mogen niet als substituten voor meststof worden beschouwd. LOTUS


Tijdstip van aanbrengen De mulch wordt gewoonlijk toegepast in de lente nadat de grond is opgewarmd. Afhankelijk van grondtextuur (grootte van gronddeeltjes, bv., [zeer kleine] klei; en [het grote] zand), de temperatuur en andere weersomstandigheden. Voor we een laag aanbrengen kunnen we best eerst alle onkruid verwijderen. Na verloop van tijd zal de organische mulch ontbinden en een deel van de grond worden. Van tijd tot tijd moet deze dan ook worden aangevuld.

De dikte van een mulchinglaag De geadviseerde dikte van de mulchlaag is sterk afhankelijk van het geselecteerde materiaal en meet 4 tot 12 cm. Indien men rond de planten een te dunne laag van minder dan 4 cm aanbrengt, dan kan men niet van de belangrijkste mulching voordelen genieten. Een te dikke laag van meer dan 12 cm kan het uitdrogen verminderen en tot waterzieke grond leiden. Dit zal in het bijzonder voorvallen tijdens natte seizoenen of in de zware kleigronden. De periodes van te natte gronden kunnen in de lente zeer beschadigend zijn aan een aantal vaste planten, azalea, rododendron, naaldbomen, en taxus in het bijzonder. Een te dikke laag die wordt aangebracht tegen een boomstam zorgt voor een constant natte schors en conditioneert gunstige omstandigheden voor ziekteontwikkeling en rotting. De extra zware mulchlagen zijn in de herfst vaak een toevluchtsoord voor knaagdieren die er zich zullen nestelen. De tuinliefhebbers die het uit esthetisch oogpunt niet zien zitten om een mulchlaag in hun siertuin aan te brengen kunnen we aanraden om bodembedekkers aan te planten. Meer en meer wordt ongecomposteerde fijne houtschorscompost in onze tuinen gebruikt. Onderzoekingen en praktische ervaringen hebben het belang van dit product aangetoond. Wie een tuin heeft, moet hem ook onderhouden. Het voornaamste onderhoud bestaat uit grasmaaien en onkruidbestrijding. Vooral dit laatste is voor velen een groot probleem. Het wordt gebruikt als afdekmateriaal tussen heesters en planten. Door de omzetting van de boomschors komen warmte en zuren vrij die de onkruidzaden doden. Daardoor zijn we minstens een jaar lang vrij van zorgen. Gecomposteerde boomschors van sparren, dennen, enz. kan gebruikt worden voor de bereiding van potgrond. Bij voldoende fragmentatie kan de schors, na toevoeging van stikstof (bv ureum, beendermeel) eventueel kalk, in enkele maanden voldoende gecomposteerd zijn. Dierlijke parasieten, onkruidzaden en schadelijke harsen, looizuren en andere chemische composten zijn dan verdwenen. De gecomposteerde boomschors heeft nauwelijks een bindende werking. Indien men het in potgrond zou mengen, wordt deze dan ook muller en losser bij toevoeging van 25-35% gecomposteerde boomschors. Het watervasthoudend vermogen loopt enigszins achteruit.

LOTUS


De volgende informatie is belangrijk 1.

Verse boomschors toegepast als enkel substraat of als bestanddeel van de potgrond legt in sterke mate stikstof vast. (Het C/N-quotiënt varieert tussen 60 en 100.) Dit dient door een extra stikstofgift te worden gecompenseerd. Laat men dit na, dan treedt onherroepelijk stikstofgebrek op.

2.

Vermenging van boomschors door de potgrond verlaagt de watercapaciteit. Het gieten zal dus hieraan moeten worden aangepast.

3.

In boomschors kunnen bepaalde voor de plant giftige stoffen voorkomen zoals harsen, looizuur en fenolverbindingen. In West-Duitsland zijn bij Pelargonium wel eens hevige bladchloroseverschijnselen gesignaleerd die men kan terugbrengen op het hoger mangaangehalte van de door de potgrond gewerkte dennenschors.

4.

De pH van verse boomschors is vrij laag, ongeveer 4,0 - 5,0.

Om de stikstoffixerende eigenschappen van boomschors te doen verdwijnen, dient ze vooraf te worden gecomposteerd onder toevoeging van 4 kg ureum per m3. Gedurende dit proces dat drie tot zes maanden kan duren, kan de temperatuur tot zelfs 75°C oplopen. Dit brengt met zich mee dat eventueel aanwezige plantaardige en dierlijke parasieten en onkruidzaden voor een groot gedeelte zijn verdwenen. Als vuistregel kan men van goed gecomposteerd materiaal toepassen (dit na controle analyses) mede afhankelijk van het gewas. Grondtoepassing 25 m3 per ha In serres 10 m3 per ha Door potgrond 10 tot 35% Alvorens men het gebruikt, dient het nog opgekalkt te worden. Bij gebruik eerst testen doen.

LOTUS


Verbeteringsmiddelen – Bodembedekkers

LOTUS

10-40

Cacaoschalen

Kokosbrokjes

5,5

6

5

5,7

5-6 0,5 95 0 0,1 1,3 0,1 0,3

230 80 40 8 230

6,0 1,0 80 1,6 1,16 4,3 1,0 0,8 <0,1 1,5 1,6 1,2 0,6 2,4 8,0 5,5 6,9 0,7 <0,1 230 80 40 8 230

12580

12580

80

6-45

6-45 5-8 1-2 x 40 40 3.200 3.200 EG EG 5à8 5à8 5 5 Donker Donker oranje oranje

80

80

82 2,5 0,8 2,9 0,6

Populier

Sparrenschors Pin. Sylvesteris (boomschors)

150 90 45 15 400

Dennenschors / Naaldhout / Epicea (Mulch)

5 0,2 55 (1,2)

Pinus Maritime Gekalibreerde Deco

pH EC mS/cm % Organische stoffen Stikstof totaal mmol/l N Fosfaat mmol/l P Kali mmol/l K Calcium mmol/l Ca Magnesium mmol/l MgO Ammonium mmol/l Natrium mmol/l Chloride mmol/l Sulfaat mmol/l Bicarbonaat mmol/l IJzer umol/l Fe Mangaan umol/l Mn Zink umol/l Zn Borium umol/l B Koper umol/l Cu Molybdeen umol/l Mo Volume gewicht Totaal poriënvolume Volume % lucht Volume % beschikbaar water Water capaciteit in gr / 100 gr Volume EN Grofheid Vezels Cambium % Without % Vochtgehalte Ltr per ton Herkomst Te gebruiken dikte (in cm) Levensduur (in jaren) Kleur

Bark Pinus Maritime Standaard

Gecomposteerde dennenschors Naaldbladgrond

Chemische en Fysische eigenschappen

7

3,9

77 95, 62 33

80

12580

12580

12580

10-60

10-45

5-20

40

40

12

40

40

4à5 3 Licht bruin

4à5

10 - 12

Max 20

60

5 à 12 1-2

EG EG 5 à 10 5 à 8 2 4 Donker Bleek bruin bruin

1


VERCOMPOSTEERDE DENNENSCHORS GROENE KRACHT COMPOST

Groene kracht van dennenschors wordt door aeroob openlucht gecomposteerd. De temperatuur stijgt tot 60 graden, het composteringsproces duurt 11 weken. Het product is vrij van onkruidzaden en ziektekiemen, het is biologisch niet afgedood. De virussen zijn bij 11 weken composteren dood. Na het afrijpingsproces wordt het verder gerijpt op 35 graden. Het product is een selectief plantaardig materiaal, afkomstig van dennenhout. Er zijn objectieve kwaliteitsnormen vastgesteld. Boomkwekerij in vollegrond Belang van compost -

Het grootste belang in de boomteelt is de waterhuishouding. Boomkwekerijgronden hebben organische stof nodig voor een goede beworteling van de gewassen en voor een betere vasthouding van water en voedingsstoffen.

Voor het behoud van de bodemvruchtbaarheid is een jaarlijkse aanbreng van 2 tot 6 ton organische stof per hectare nodig. Dit is afhankelijk van: - de teelt - de teeltwijze - de grondsoort. Bij een laag organisch stofgehalte spoelen vooral kali en magnesium gemakkelijk uit. Naast de toegediende groene kracht dient men een lichte stikstofbemesting te geven van 50 kg per ha. De hoge aanvoer van kalium is gunstig voor een goede groei. Kalium bevordert zowel de vorst- als de droogteresistentie bij boomkwekerijgewassen. De opname van kalium ligt gemiddeld tussen 140 à 160 kg per ha per jaar. Bij een dosering van 27 ton per ha groene kracht wordt voldoende fosfaat gegeven. Magnesium is per jaar nodig 100 à 130 kg per ha. Er dient kalk gestrooid te worden. Groene kracht kan voor de aanplant vol veld gebeuren met behulp van een breedstrooier. Op bodems arm aan humus kan eenmalig tot 40 ton Groene kracht ingewerkt worden tot een diepte van 20 - 30 cm voor 2 jaar. Toediening in het plantgat Groene kracht mag in het plantgat worden bijgemengd tot 20%, dit om bodemmoeheid te voorkomen. Geen GFT bijmengen omwille van zijn hoger zoutgehalte (enkel oppervlakkig). Groene kracht bovengronds Alleen fijne compost toedienen met een breedstrooier, 25 ton per ha op een bestaand aan planting van zaailingen.

LOTUS


Belang van Groene kracht Verbetering van de algemene bodemvruchtbaarheid. De bodemomstandigheden bepalen voor een groot deel het groeien opbrengstresultaat van fruitbomen. Ideaal is een diepdoorworteldbare grond met een goed vochthoudend vermogen en een diepe grondwaterstand. Door toediening van Groene kracht wordt zowel de fysische, de chemische als de biologische bodemvruchtbaarheid verbeterd. De bodem wordt aangerijkt met extract fosfor, kalium, calcium, magnesium en sporenelementen die zelfs meerdere jaren ter beschikking blijven van de fruitteeltgewassen. Groene kracht ter bestrijding van bodemmoeheid De productieverliezen kunnen bij bodemmoeheid oplopen tot 50%. Bodemmoeheid gaat vooral om factoren van biologisch aard (onevenwicht in de grond). Bodemmoeheid kan bestreden worden met een chemische bestrijding, dit past niet meer in deze tijd waar meer de nadruk wordt gelegd op geïntegreerde bestrijding. Een alternatief vormt het biologisch bestrijden van de bodemmoeheid. De grond in het plantgat kan hiervoor vervangen worden door potgrond waaraan bv. 25% Groene kracht toegevoegd werd. Compostsoorten met een laag zoutgehalte en met een ziekteonderdrukkend effect zoals Groene kracht zijn uitermate geschikt. Het ziekteonderdrukkend effect kan bijkomend verhoogd worden door het toevoegen van bepaalde antagonisten. Oppervlakkig toedienen Oppervlakkig toedienen van Groene kracht kan zowel bij een nieuwe als een bestaande aanplanting gebeuren. Dit dient te gebeuren met speciale compoststrooiers die de Groene kracht zijdelings uit de laadbak werpen. Bij deze methode bestaat geen gevaar voor verbranding. Men gebruikt 50.000 kg per ha tweejaarlijks. Men kan ook per boom 5 kg Groene kracht enkel rond de plantvoet uitstrooien. Dit geeft minder vorstschade aan de boom in de winter. Na toediening compost geeft men 50 kg N per ha. Groene kracht met een ziekteonderdrukkend karakter Groene kracht met antagonisten geeft een spectaculaire verbetering op het aantal gezonde planten, het geeft een ziekteonderdrukkend effect. Groene kracht is rijk aan micro-organismen Onder deze populatie bevinden zich ook micro-organismen die een antagonistische werking hebben ten opzichte van plantenziekten welke veroorzaakt worden door bodemschimmels.

LOTUS


Positieve eigenschappen IJsbergsla Het gebruik van Groene kracht zorgt voor een opbrengstverhoging van 5%. Bovendien wordt de aantasting door zand afgenomen, en heeft het een positief effect op de kropsluiting, de hardheid van het blad, de stand van de broek en de graterigheid. Tot een jaar na de toediening heeft Groene kracht een gunstige invloed op de teelt, de bladkleur is donkerder, de bladvorm is meer gekroesd, het blad heeft de gewenste hardheid en het nitraatgehalte is lager. Advies ijsbergsla 20 ton, veldsla 50 ton (maximum per jaar toegelaten 27 ton)-. 1 ton Groene kracht brengt minstens 126 kg effectieve organische stof aan. Jaarlijks veliest een perceel grond 2 à 6 ton organische stof per ha. Maximaal/kg minerale stikstof in rekening brengen per ton. Groene kracht wel bijbemesten 50 kg (N) per ha. Bloemkoolteelt Proeven hebben bewezen dat Groene kracht een positieve invloed heeft op de groei, opbrengst en kwaliteit van bloemkool. Preiteelt Vooral de toplaag dient aangerijkt te worden met Groene kracht omdat voornamelijk hier structuurbederf optreedt. Aardappelteelt Voor aardappelteelt is een grond met een goede lucht- waterhuishouding noodzakelijk. Dit betekent dat de grond voldoende ontwaterd dient te worden na het planten, terwijl er tijdens de teelt watertekort mag optreden. Boomkwekerij Groene kracht heeft daar een ziekteonderdrukkend effect. Het ziekteonderdrukkend effect kan bijkomend verhoogd worden door het toevoegen van bepaalde antagonisten. Bodembedekking Gebruik een laag van 8 cm bovenop, niet inwerken, als beschermer tegen onkruid. Groene kracht -

Verhoogt het humusgehalte Verbetert de bodemstructuur Verhindert uitspoeling van meststoffen Voorkomt bodemerosie en verslemping Bevordert de weerstand tegen bodemziektes

LOTUS


HUMUS --------

Organische stof

humus humificatie

• stalmest • compost • organische samengestelde meststoffen • groenbescherming • plantenresten Humus heeft een belangrijke invloed op de structuur van de grond de opneembaarheid van de elementen opwarming van de grond (donkere kleur)

LOTUS


Goede structuur van de grond ----------------------------------

• voldoende afwatering • drainage ! ! ! • structuurverbeterende maatregelen o.a. grondbewerking

LOTUS


P R OEVEN T E C HNISCH

Recommend Documents