P. 4 P. 16 P. 27. zeswekelijks tijdschrift VOOR LEIDING & jins EEN BOEKJE VOL TALENTEN, EN WAAROM OOK ALWEER? DE AKABE-ROOTS VAN MERDAN TAPLAK

Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw, Lange Kievitstraat 74, B-2018 Antwerpen - zeswekelijks tijdschrift van Scouts en Gidsen Vlaanderen (uitgezonderd aug & sept) - Afgiftekantoor: Gent X • P409371

P. 4

EEN BOEKJE VOL TALENTEN, EN WAAROM OOK ALWEER?

P. 16

DE AKABE-ROOTS VAN MERDAN TAPLAK

P. 27

HERFSTONTMOETING OOK DIT JAAR WEER

zeswekelijks tijdschrift VOOR LEIDING & jins

JULI 2014

JRG 39

scoutsengidsenvlaanderen

Jongverkenners van Scouts Sint-Joris

@scoutsgidsenvl

scoutsgidsenvl

Jins van Scouts en Gidsen Berlaar

Nils Coussée De jins in een warm pak op middernachtzonwalvissafari tijdens hun buitenlands kamp in het spectaculaire IJsland. Ze zagen dolfijnen, zeehonden, papegaaiduikers en zelfs een kleine walvis. Zeehondjes van Zeescouting Sint-Joris Felix de Hemptinne De jongverkenners en hun leiding op hun gesjord terras tijdens het zomerkamp in Daverdisse. Gidsen van Sint-Martinus

Jasna Schramme De zeehondjes op hun goede daaddag in De Lelie: ze bezorgden de bewoners met lichte handicap een leuke dag met fruitsla, pannenkoeken en een spelletje. Scouts Sint-Bernadette uit Deurne Cato Van Roeyen De coolste ‘plankmoves’ uitgevoerd in de nabij gelegen speeltuin. Scouts Liederik - Gidsen Adelheid Harelbeke

Jan-Willem Libeer Jaarlijks groepsweekend in Hopper jeugdverblijf.

Sien Wollaert De waterglijbaan die de leiding jaarlijks maakt, wordt elke overgang spectaculairder. Hier zie je een speciale versie voor ons vijftigjarig bestaan, inclusief wenteltrap en lanceringsmechanisme.

OPROEP: Wil je graag een foto van je groep, tak of medeleiding op deze pagina van Over & Weer? Bezorg ons dan je foto’s via scoutsengidsenvlaanderen.be/fotodropper. Graag met naam van de fotograaf, groepsnaam, een korte uitleg over de activiteit en in een zo hoog mogelijke resolutie.

beeldig

Tent vol talent

Het nieuwe jaarthema: hoe en waarom.

Gregory is jarig en de kapoenen helpen mee.

4 6

20

Wat zouden we doen

8

24

Het lidgeld verhoogt

10

26

12

27

Een Wall of fame

vol sterren met talenten.

Aagje is verliefd

op haar leider. Wat nu?

Givers got talent

en ontdekken die al spelend en pratend.

Superstars

Taakverdeling op basis van talent.

14

zonder materiaalmeesters (m/v)?

Hoe hou je het haalbaar voor alle ouders?

Vasco, Drake en Colombus Inspiratie voor boten en spelen.

Herfstontmoeting

Wees welkom op 29-31 augustus.

Wie is Olifant?

28

Eenheid in verscheidenheid: totemisatie.

16

29

OpenKamp-leiding

22

30

Geleerd bij de scouts

Warme aandacht

18

31

Je stopt als leiding?

19

32

Wortels

33

Ik was erbij

34

Gegroeid talent

Een DJ en actrice

over hun tijd bij akabe.

Een plan voor leiding:

voorbereid, opgevolgd en geëvalueerd.

zorgt voor emotionele veiligheid.

Laat je verleiden.

Helden met talenten.

gebruikt op missie met B-FAST.

De weg is weg

Scouts ijveren voor trage wegen.

Een spel over engagement.

Christophe over het jaarthema.

Beste (groeps)leiding, Beste helden met talenten, Met overtuiging koos de verbondsraad voor ‘Helden en Talenten’ onder de jaarleuze ‘TENT VOL TALENT’. Vanwaar die keuze? Wel. Scouts en Gidsen Vlaanderen stelt in haar beleidsnota 2014-2017 dat ‘haar leden en leiding het spel van scouting spelen in een emotioneel veilige omgeving’. On-veiligheid is dus uit den boze: angst om er niet bij te horen, uitgelachen of gepest te worden ... Dat is niet wat wij verstaan onder scouting. Laat ons nog algemener kijken. Angst en stress om niet te voldoen aan de verwachtingen, de focus op wat niet lukt … vormen de perfecte mix om de woorden ‘talent’ en ‘held’ uit de woordenboeken te schrappen.

Zowel binnen als buiten scouting kunnen we het verschil maken! Scouts en gidsen kunnen, als ze willen, tegen die stroom ingaan en uitgaan van iemands talent. Daar geloven wij echt in. Onze basispijler ‘ploegwerk’ typeert ons blijkbaar ten voeten uit: scouts vormen een groep waarin iedereen zijn rol mag spelen. Door dat talent te gebruiken, worden we soms sneller een held dan we denken. Laat ons bewust worden van wat we allemaal doen. Wij zijn de beweging van het kamperen, rondtrekken, de expressieve creaties, technische hoogstandjes en geniale spelen. We staan dicht bij de natuur waarin iemand als beste de weg toont, een snuifje pittiger kookt, het vuur snel aan krijgt, glashelder zingt of de stevigste knoop legt. We zijn geen ploeg zonder die stille genieter met een heldengeheugen om de quizvraag op te lossen, zonder de onhandige trees die de groep heroïsch kan toespreken of de sloddervos die een luisterend oor is voor wie het moeilijk heeft. Niet alleen verschillen in talent kunnen bij ons zegevieren, ook de groei van een talent verdient onze aandacht. Natuurlijk vraagt aandacht voor talenten een andere kijk bij kapoenen dan bij givers. Maar dat geeft de kans om te zoeken naar elk individueel talent, naar wat onze leden al kunnen en wat nog niet. Een kapoen die als een redenaar op een stoel staat en het spel uitlegt: dat is een talent, en nog uitzonderlijk voor die leeftijd ook. Een leid(st)er die dat doet, is een normale zaak, maar de ene doet dat al liever en met meer aanleg dan de andere. Zet die redenaars met hartelijke appreciatie op die stoel! Zoek bij de andere leden en leiding naar hun eigen talenten, en zet die met diezelfde hartelijkheid in de verf. Elke tak is een samenspel van talenten.

En dus vragen we jullie: • Help kapoenen bewustmaken van wat ze kunnen. • Bied de kabouter en welp die niet kunnen dansen, een estafette aan vanwege hun snelheid, maar vergeet de danshelden geen vette knipoog te geven. • Stel patrouilles jonggivers samen op basis van een talentenmix. • Bevestig het talent van een giver met een gepaste totem. • Maak jins bewust van hun talent, zodat ze ontdekken in welke tak ze het volgende jaar het best tot hun recht komen. • Leiding: gebruik je talent en wees zo een held voor je leden, dat is het beste loon dat je in scouting kan verdienen. • Laat een takraad bestaan uit taakverdelingen en keuzes die aansluiten op het talent van je medeleiding en jezelf.

• Groepsleiding: je leiding feedback geven is nodig, kritisch en soms streng zijn ook. Maar vergeet niet om de talenten in je groepsraad te erkennen en te stimuleren. • En aan alle lezers: onze beweging kan elk talent gebruiken, ook ‘boven’ het groepsniveau. Aarzel niet om je talent voor te stellen in je district, gouw of bij een nationale ploeg! Je vindt er mensen zoals jullie, met meer passie dan tijd, een groter hart dan agenda. Zie p. Moet iedereen goed zijn in alles om een held te zijn? Of zien we onze tak, groep, district, gouw … beter als een Tent vol talent? Wij zijn zeker dat jullie het antwoord kennen. Hecht er dit jaar maar eens extra belang aan. Stevige linker! Jullie nationale leiding.

FOTO’S: Joris Bulckens, Sabine De Schutter [email protected]

4

5

Molly de Muis (Kapoen) • goed in het bang maken van olifanten: Ollie de olifant raakt zo zijn hik kwijt • verlekkerd op kaas: kan de weg naar eender elke kaasdief vinden.

Molly de Muis

Het grote verjaardagsfeest Een verjaardagsfeest, een probleem en talenten op overschot. Genoeg ingrediënten voor een spetterende activiteit met kapoenen over het jaarthema.

Jules de Giraf

TEKST: Heleen De Smet, Tragopaan | ILLUSTRATIES: Esther Platteeuw | [email protected] | fb.com/commissariaatkapoenenzeehondjes

Jules de Giraf (Kapoen) • kan met zijn lange nek naar de wolken ver weg kijken en weet wat voor weer het wordt morgen: zon of regen. • heeft overal vlekken, die zijn normaal voor een giraf, maar hij vindt het heerlijk als er een dokter naar kijkt.

Gregory het Gordeldier is jarig! Hij wilde graag alle kapoenen uitnodigen voor een feestje, maar is vergeten om een taart te kopen. Daarom belt hij wanhopig naar zijn vrienden, de leidingdieren. En jawel, die hebben allemaal iets in huis zodat Gregory zelf een taart kan bakken. Met een boodschappenlijstje in de hand, gaan de kapoenen op zoek. Elk ploegje kapoenen bestaat uit een aantal verschillende dieren. Elk dier met zijn eigen talent. Verschillende ploegjes kunnen dezelfde dieren hebben. Bij het begin van het spel krijgen de kapoenen een paspoort van hun dier. Daarop wordt het dier voorgesteld en staan ook twee eigenschappen/talenten. Elke leidingdier heeft een probleem. Dat kunnen de kapoenen oplossen door hun talenten van het paspoort goed te gebruiken. Ollie de olifant heeft de hik. Als hij die vervelende hik kwijtraakt, wil hij de kapoenen gerust een pakje boter geven. De kapoen met het paspoort Muis, kan dan de olifant laten schrikken zodat die zijn hik kwijt is.

Stien de Stier (Leiding) heeft nog geen cadeautje voor Gregory

Bernard de Beer (Leiding) denkt dat iemand zijn kaas steelt. Elke ochtend is zijn kaasmandje weer leeg.

6

Rik de Regenworm (Kapoen) • kan niet zo goed zien • kan heel goed dansen en is een kei in dansles geven.

Karo de kikker gaat morgen trouwen met Patrick de Pad, maar weet niet wat voor weer het wordt! Moet ze nu een paraplu kopen die bij haar trouwjurk past of beter zonnecrème? Gelukkig kan Jules de Giraf heel hoog kijken en zien of er geen wolken aankomen. Van elk leidingdier waarvan ze het probleem oplossen, krijgen ze een ingrediënt voor de taart mee.

Ronny de Reiger (Leiding) moet leren voor zijn doktersexamen en zoekt een dier met vlekken om te onderzoeken.

Paula de Pony (Leiding) Paula de Pony heeft een date, maar maakt zich zorgen omdat ze niet goed kan dansen.

Rik de Regenworm

Nancy de Nachtegaal

Nancy de Nachtegaal (Kapoen) • kan heel goed originele cadeautjes maken, zoals feesthoedjes van papier: • kan heel mooi ‘gelukkige verjaardag’ zingen, maar alleen als iedereen meedoet. Extra ideetjes • Laat de kapoenen vóór ze aan hun tocht beginnen een masker maken van hun dier. • Verkleed je als leiding in het dier dat je bent. • Elk groepje kapoenen kan iets anders sparen of verzamelen, zodat er verschillende lekkere hapjes zijn, bv. petit-beurretaart, fruitsatés,... Daarna kan Gregory zijn verjaardag eindelijk vieren!

Uitspraak van de maand

De dierenpaspoorten zijn ook te downloaden op SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE Over & Weer

De kapoenenleiding van Scouts Sint-Bavo-Dr. Lowie uit Zingem was met de kapoenen op tocht en passeerde een Record Bank. Zei een kapoen: “Is hier het bureau waar we onze records moeten komen zeggen?” Inzending van Jan Vanderstraeten Elke maand publiceren we een uitspraak van een kapoen die ons hartelijk heeft laten lachen, of even heeft vertederd. Spreekt je moeder nog altijd over iets dat jij er als zesjarige ooit uitflapte? Ligt iedereen in het leiderslokaal op de grond van het lachen met wat één van de kapoenen onlangs zei? Alle hilarische uitspraken zijn meer dan welkom op [email protected] of op fb.com/commissariaatkapoenenzeehondjes. Op dat adres mag je ons ook bestoken met alle vragen, problemen en suggesties. 7

Laat ze schitteren zoals sterren in de nacht(*) Onze leden op de vingers tikken als ze iets fout hebben gedaan, doen we als leiding vaak genoeg. Maar hoe vaak belichten we hun positieve punten? In een jaar met als thema Een tent vol talent, zullen we het allemaal anders doen. TEKST: Stephanie Giebens | FOTO: Jeroen Broeckx | [email protected] | fb.com/kabouterswelpen

Badgewerking

In veel scouts- en gidsenbewegingen buiten België wordt de badgewerking gebruikt, een motivatiesysteem dat jongeren wil aanzetten om hun interesses te ontdekken en competenties uit te diepen. Er bestaan badges voor individuele interesses of vaardigheden, badges voor vaardigheden in groepsverband en badges over dienstbaarheid. Bij de kabouters en welpen werden vroeger metalen sterretjes gebruikt om de talenten van de leden in de verf te zetten. De sterren werden op de welpenpet gespeld en stonden symbool voor de ogen van de wolf. De badgewerking werd door Scouts en Gidsen Vlaanderen al jaren geleden afgeschaft. Niet omdat we niet achter de inhoud van de methodiek staan, maar wel omdat het verzamelen van zoveel mogelijk badges vaak belangrijker was geworden dan de competenties die er mee samengingen.

Wall of fame

Het feit dat Scouts en Gidsen Vlaanderen niet meer achter de badgewerking staat zoals die vroeger bestond, betekent niet dat er geen andere manieren bestaan om de talenten van onze leden in de verf te zetten. Zo kan je in het lokaal bijvoorbeeld een “Wall of fame” maken met de foto’s en namen van de leden. En daarbij een systeem bedenken om hun talenten te belonen, bijvoorbeeld door een ster naast hun naam te plakken met daarop het talent dat ze bezitten. Zorg dat elke welp of kabouter zijn of haar ster op een bepaald moment verdient, bijvoorbeeld door elke week drie welpen of kabouters in de kijker te stellen. Zet ook ludieke talenten in de verf, zoals een welp die zijn vuist volledig in zijn mond kan steken of een kabouter die goed dierengeluiden kan nadoen. En beloon ook positieve karaktereigenschappen, zoals een welp die met plezier mee afwast en de boel ondertussen nog

8

wat opvrolijkt ook. Als de leden zelf voorstellen hebben bij het kiezen van iemands talent, laat je die natuurlijk aan bod komen. En vergeet niet om zelf mee te doen en laat ook jouw talent bepalen door de leden en je medeleiding.

Oscars of varkens

Je kiest zelf hoe en wanneer je de sterren uitdeelt. Organiseer op het einde van de vergadering een uitreikingsmomentje of -ceremonie of deel de sterren uit aan het kampvuur. Of deel bij het kampthema Hollywood Oscars uit, plak de sterren op de vloer en maak een échte Walk of Fame. Als je thema Altantis is, reik je zeesterren uit en met het thema “Op de boerderij” worden je leden beloond met varkens of schapen.

medaille of een beker op basis van de ster die ze hebben verdiend. Je kunt een medaille uitreiken aan “De grootste grapjas”, “De meest behulpzame welp” of “De beste kunstenaar”. Zorg er uiteraard voor dat al je leden gelukkig zijn met de medaille of beker die ze krijgen. Of gebruik de talenten van je leden

om samen aan een project te werken. Als je op kamp de laatste avond kampvuurnummertjes organiseert, kan de kabouter die een “Ik kan goed tekenen”-ster kreeg de affiche maken en kan de beste babbelaar de show presenteren.

Project

Zorg er voor dat je sterren een doel hebben, communiceer daar van in het begin over en hou je er ook aan. Organiseer op het einde van het jaar of het kamp een prijsuitreiking en geef elke welp of kabouter een (*) SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE speech

9

Amoureuze jonggivers Wat als een jonggiver een ietsiepietsie te hard naar zijn held(in) blijkt op te kijken? Wat als een van je leden verliefd op je wordt? TEKST: Brecht Vanderstraeten ism Jong & van Zin vzw | FOTO: Mariska Schalk | [email protected] | fb.com/hierleefteenjonggiver

Blijf vooral een held

Klinkt het voorgaande bekend in de oren? Maak je dan vooral geen al te grote zorgen. Een onschuldige verliefdheid is typisch voor die leeftijd. En dat het oog van een jonggiver daarbij kan vallen op een rolmodel – een held(in) – zoals een leerkracht of een leid(st)er is evenmin uitzonderlijk. Maar dat wil niet zeggen dat je de signalen van een verliefde puber zomaar naast je neer kan leggen en kan doen alsof je neus bloedt. Blijf vooral een held en toon dat je het talent hebt om ermee om te gaan! Mocht de verliefdheid de werking verstoren, dan spreek je de jonggiver in kwestie er het best onder vier ogen over aan. Als hij of zij durft uitkomen voor zijn of haar gevoelens, kan je meteen duidelijk maken dat zoiets niet gepast is. Zonder cru te zijn, baken je je persoonlijke grenzen af en laat je voelen dat samenzijn nooit tot de mogelijkheden zal behoren. Zo weet de jongere des te beter waar hij of zij aan toe is.

Nazorg

Sommige scouts- en gidsengroepen hebben duidelijke afspraken over relaties tussen (oudere) leden en leiding. Als zo’n romances niet getolereerd worden, kan die regel handig zijn om naar te verwijzen tijdens een gesprek. Het verzacht de puberale pijn wellicht. Maak ook duidelijk dat je graag wil dat de jonggiver in kwestie even graag en vaak naar de scouts blijft komen. Het zal immers vaak nodig zijn om wat nazorg te bieden. Zo zal de verliefde puber zich minder rap verloren of afgewezen voelen. Allicht waait de verliefdheid na verloop van tijd vanzelf over.

10

Om die redenen hoef je de ouders ook niet per se in te lichten. Enkel als het gedrag van een jonggiver zelfs na een gesprek onder vier ogen niet stopt, kan dat zinvol zijn. Geef tijdens zo’n gesprek vooral concrete voorbeelden - bijvoorbeeld: “uw zoon of dochter hing op weekend enkel en alleen rond mij” – en je kan wellicht rekenen op begrip van de ouders. Samen kunnen jullie vermijden dat de situatie escaleert. Natuurlijk moet de verliefde jonggiver niet met een opgestoken vinger terechtgewezen worden. Ouders kunnen hun kind wel mee duidelijk maken wat past en wat niet.

gens de afspraken. Let er wel op dat de tortelduifjes in dat geval naar de vergaderingen blijven komen voor hun medeleden en de activiteiten en niet enkel om elkaars spreekwoordelijke handje te kunnen vasthouden.

Bloosdoos

Hoewel voornamelijk gericht op plusveertienjarigen, is de bloosdoos ook geschikt voor jonggivers. Het educatief spel bevat onder andere een reeks vragen (over verliefd zijn, het aanmaken, liefdesverdriet enzovoort) en kan dienen als aanknopingspunt voor een gesprek over de liefde. Al spelend brengen de jonggivers hun gevoelens onder woorden en wordt verliefdheid genormaliseerd. De kit is verkrijgbaar bij Jong & van Zin VZW en kost tien euro.

Welles! Nietes!

Stel dat de andere jonggivers in de mot hebben dat Aagje verliefd is op Ben. Dan is het aan jullie om verliefdheid te normaliseren. De bloosdoos (zie kader) kan daar een handig hulpmiddel bij zijn. Als de andere jonggivers zich niet bewust zijn van Aagje’s verliefdheid, dan besteed je er in groepsverband beter geen aandacht aan. Terzijde: even goed volstrekt normaal is dat twee jonggivers verliefd worden op elkaar. Als daar zelfs een relatie van komt, hoeft dat geen enkel probleem te zijn, zo lang beiden zich maar gedragen vol-

11

Spelen met talent Scouts en gidsen staan tijdens totemisatie, projectwerking en beloftewerking stil bij talenten. Maar beperk je niet tot die momenten om je givers bewust te maken van hun eigen en elkaars kunnen. Een artikel vol inspiratie om talenten te ontdekken en te benoemen. TEKST: Eva Bens | FOTO: Wouter Van Espen | [email protected] | fb.com/gidsenverkenners

Groepsdynamische spelen

Daag je givers met speelse groepsopdrachten uit zodat de hele groep moet samenwerken. Zo werk je niet alleen aan groepsbinding, je kan zo ook stilstaan bij de rollen die de givers spontaan aannemen binnen de groep. Mogelijke opdrachten • De hele groep moet over een touw klimmen, op een hoogte van ongeveer 1,5m, zonder het touw aan te raken. • Alle givers steken hun wijsvingers naar voren. Hierop wordt een vouwmeter of voldoende lange stok gelegd. Het is de uitdaging om de vouwmeter op de grond te leggen, zonder dat er ook maar één vinger contact verliest. • Baken een vierkant af waarin de hele groep moet staan en tien seconden moet blijven staan. Begin met een voldoende groot vierkant, waarin iedereen gemakkelijk kan staan. Maak het vierkant telkens kleiner. Ze zullen steeds meer moeten samenwerken om met z’n allen in het vierkant te kunnen geraken en zo tien seconden te blijven staan.

Black box

Black box is een vragenspel dat zich uitstekend leent om talenten te benoemen, als je de juiste vragen stelt. Voorbereiding Voorzie evenveel doosjes (of enveloppen) als er givers zijn. Schrijf op elk doosje een vraag die polst naar bepaalde kwaliteiten. Bijvoorbeeld: Aan wie zou je het snelst een geheim toevertrouwen? Wie wordt later CEO? Wie van jullie heeft de kaart in handen als je op tocht gaat?

Verloop van het spel Ga in een cirkel zitten en verdeel de doosjes. Iedereen beantwoordt de vraag op zijn of haar doosje door de naam van iemand van de groep op een papiertje te schrijven en in het doosje te steken. Als iedereen zijn vraag beantwoord heeft, geeft iedereen zijn doosje aan zijn rechterbuur. Ga zo door tot iedereen weer de vraag heeft waarmee hij/zij gestart is. Lees nu één voor één de vraag op het doosje voor en vervolgens de namen die bij deze vraag opgeschreven zijn. Geef iedereen de kans om toe te lichten waarom ze een bepaald iemand gekozen hebben.

Na de uitdagingen kan je het best even tijd nemen voor een nabespreking. Stel allerlei vragen over de rollen en de kwaliteit binnen de groep. Wie kwam met oplossingen voor de problemen die zich stelden? Op wie kan je steunen? Wie leidt alles in goede banen? Offerde iemand zich op voor de rest van de groep? Op zoek naar tips voor een goed groepsgesprek? gesprekstechnieken.com/motiverendegespreksvoering/gesprekstechnieken Goesting om je te bekwamen in het begeleiden van groepsgesprekken? Ga op Gilwell. Meer info op scoutsengidsenvlaanderen.be/vorming

12

13

Innovator: creëert de meest originele cocktails. Niemand had ooit zoiets lekkers geproefd.

Diplomaat: houdt de buren tevreden.

Ploegbaas: zorgt dat elke shift bemand is.

Perfectionist: draait de spots wat bij om het licht nog sfeervoller te maken.

Roddeltante: houdt iedereen op de hoogte van de grappigste gebeurtenissen op de fuif. Hardwerkende jins achter de kassa kunnen dat wel eens missen.

Verpleger: verzorgde daarnet nog Charlotte die in haar vinger had gesneden.

Relativeerder: “Zijn de Duvels al op? Dat is toch helemaal geen probleem, pintjes zijn ook lekker!”

Don Juan: zorgt dat alle meisjes van de buurt aanwezig zijn. Fotograaf: zorgt voor een vette aftermovie.

Boekhouder: houdt de takkas bij met oog voor nauwkeurigheid en detail.

Netwerker: boekte voor een prikje een dj bij een bevriende scoutsgroep.

McGuyver: “Nog snel even deze kapotte wipplank repareren met duct tape en een zaag.”

IJsbreker: krijgt iedereen aan het dansen.

Grafische vormgever: ontwierp dit prachtige welkomstbord.

Superstars Keukenprins: maakt de lekkerste hamburgers. De fuifgangers kunnen er niet genoeg van krijgen.

14

Samen iets uitwerken, organiseren en tot een goed einde brengen, behoort tot de uitdagingen van een jintak. Teamwork en taken verdelen vormen daarbij de sleutel tot succes. Maar het wordt pas echt te gek als je ieders talenten kan gebruiken om er een onvergetelijke activiteit van te maken. Ga dus op zoek naar het jintalent in je groep, elk talent groot of klein kan bijdragen tot net dat extraatje op kamp, een feestje of activiteit. TEKST & FOTO: Charlotte Wellens, Tim Van Laer, Laura Van den Brande, Tine De Wulf | [email protected] | fb.com/jinguin.scoutsengidsen

15

Akafamous Akabe brengt échte helden en heldinnen voort en wij leveren u hier het bewijs! We spraken met gewezen akabeleider dj Merdan Taplak en oud-akabelid Els Laenen die het beiden helemaal gemaakt hebben onder ‘the rich and famous’. TEKST: Machteld De Ryck en Tee Delamontagne | FOTO’S: Diego Franssens, VIER, Akabe ‘Toetertoe & De Pioen | [email protected] | fb.com/akabescouts

Even voorstellen ... Dj Merdan Taplak, leider bij Akabe ‘Toetertoe, in Terhagen van 2005-2007 Eeuwige roem dankzij: het waanzinnige feest tijdens Herfstontmoeting met Merdan Taplak Orkestar, zijn zomersingle ‘On the Rocks’, zijn met lof onthaalde album ‘In it for the honey’ en de huidige single ‘Troubles in my head’ (ft. Siam), bij het ter perse gaan op nummer 24 in de Afrekening van Studio Brussel. Actrice Els Laenen, Lid bij Akabe De Pioen, in Geel van ca. 1998 - 2011 Eeuwige roem dankzij: haar acteerprestaties bij Theater Stap, in heel Vlaanderen beroemd geworden als Mieke Van den Abbeele in de succesvolle serie ‘Met man en Macht’ op VIER. Wat is je meest zotte akabe-vergaderingherinnering? Merdan: Iets dat me opviel bij onze leden: ze hielden bijna allemaal erg van muziek. Als we een fuif deden, dan was het gegarandeerd feest. Zalig, zo uitbundig als ze zijn.

Els: Spaghetti eten zonder handen op kamp! Zaaalig! Dat mag ik nergens anders! Verkleden en toneeltjes spelen, vond ik ook heel leuk, het acteren heeft er altijd al ingezeten. Heb je ook een minder leuke herinnering? Merdan: Je merkt snel dat veel locaties niet zijn aangepast voor rolstoelgebruikers. Een zwembad bezoeken of gewoon de bus nemen, vroeg altijd best wat planning. Els: Ik haat wandelen, dus op tweedaagse gaan was niet mijn favoriete moment. Ik heb op één kamp ook heel veel bleinen gekregen, omdat ik geen sokken in mijn schoenen had. Hoe zijn jullie ‘ontdekt’? Merdan: Tijdens mijn tienerjaren ging ik steevast naar ‘Ten Days Off’ en daar werd ik verliefd op het vak. Op mijn vijftiende begon ik zelf te draaien. In 2010 ben ik met mijn band Merdan Taplak Orkestar beginnen touren en we kregen ook in het buitenland erkenning. Els: Ik ben al heel lang actrice bij Theater Stap. Voor de serie ‘Met Man en Macht’ kwamen ze kijken naar een voorstelling en zo kwam ik eruit als de favoriet.

Heb je nog contact met je akabegroep, medeleiding, leden, …? Merdan: Ik probeer op de hoogte te blijven van de activiteiten van Akabe Toetertoe, al is het niet zo makkelijk om aanwezig te zijn op hun evenementen. Maar ze mogen weten dat ik hen mentaal eens zo hard steun. Met mijn medeleiding klikt het nog steeds en af en toe zie ik hen. En met enkele leden ben ik bevriend op Facebook, zodat ik op de hoogte kan blijven. Want eens akabe, altijd akabe! Els: Op de kerstmarkt komen we wel altijd een groepje leiding tegen, die zijn nog goede vrienden gebleven. En ik heb een kaartje gegeven aan een oud-leider die nu bij het OCMW werkt, hij was daar wel van aangedaan. Ik zou wel graag naar activiteiten komen die akabe nu organiseert, maar daar ben ik helaas vaak niet van op de hoogte. Wat zijn jullie volgende plannen nog? Merdan: Gewoon muziek blijven maken! Els: Deze zomer ga ik de Mont Ventoux beklimmen! Op een tandem dan wel natuurlijk. Mijn grote droom is om iets te doen met Marc Bryssinck, van Theater Stap. Maar als ze me nog eens zouden vragen voor een televisieserie of een film, dan zeg ik zeker geen nee! Bedankt voor dit interview! Tenslotte… nog wat schaamteloze reclame! ‘Met Man en Macht’ is nu beschikbaar op DVD! Stem ‘Troubles in my head’ van Merdan Taplak ft. Siam nog hoger de Afrekening in!

Merdan, zou je anderen aanraden om leiding te worden bij akabe? Merdan: Absoluut! Het is scouts, maar net dat tikkeltje anders. Die gasten - hoewel ze toch wat anders zijn dan het gemiddelde scoutslid - houden gewoon van hetzelfde: samen in de scouts plezier maken, avonturen beleven, zich sportief uitleven, eens zot doen.

16

17

Een blik, een zotte zin en een handje We beginnen met een anekdote. Een moeder komt met haar dochter voor het eerst op het kabouterterrein. Ze spreekt een leider aan met vragen over het inschrijvingsgeld, het uniform, de leiding … De moeder krijgt op al haar vragen een duidelijk antwoord, maar toch laat ze haar dochter met een klein hartje achter. Aan het einde van dit artikel, de reden waarom! TEKST: Jan Vansantvoet | FOTO: Joris Bulckens | [email protected]

Veiligheid is in opmars. Campagnes voor verkeersveiligheid, camerabewaking in stadscentra, herhaling van pincodes. Het zijn allemaal maatregelen om ons te beschermen. Niet altijd even zichtbaar maar minstens zo belangrijk is emotionele veiligheid. Emo- … wat?

Nood aan respect

Iedereen heeft nood aan bevestiging, elk kapoen, jonggiver of leid(st)er wil zich welkom voelen, niemand zal beweren: ‘mij mag je altijd en overal hard aanpakken, ik heb geen nood aan respect.’ Die overwegingen waren doorslaggevend bij het maken van de beleidsnota waarin Scouts en Gidsen Vlaanderen duidelijk maakt welke belangrijke thema’s ze de komende jaren zal behartigen. Een daarvan is die emotionele veiligheid, of in scoutingtermen gezegd: we willen dat iedereen van onze leden en leiding zich in scouting gewaardeerd en geborgen voelt door de andere leden en leiding.

Leiding versterken

Een concreet voorbeeld: verkenners Axel en Lander hebben verschillende karakters. Dat leidt al eens tot bekvechten en messcherpe blikken. Wij willen leiding versterken in de juiste reactie daarop. En dat is: niet proberen van die twee de beste vrienden te maken. Wel onpartijdig blijven; bespreken wat niet door de beugel kan, aandacht voor beide verkenners opbrengen en dus geen partij kiezen. En zeker de andere

18

givers geen vrijgeleide geven om een van de kemphanen ervan langs te geven. We denken dan aan afmattende (totem)opdrachten of studentikoze praktijken met gore maaltijdresten: dat soort toestanden. Maar iemand niet kunnen uitstaan is maar één mogelijke bron voor onveiligheid. Beeld je maar eens een eerstejaars gids in waarmee niemand de eerste weken praat. Of jonggiverleiding met als eerste kampvoorbereiding een waslijst aan stevige straffen. Voor alle duidelijkheid: deze beleidskeuze is geen oordeel van de nationale leiding over al die leden en leiding uit onze beweging. Het is wel een bezorgdheid, voor elk van jullie, in iedere tak.

Welkomstgevoel

Ook bij kleine takken. Weet je waarom die moeder van die kabouter uit de anekdote haar dochter zo vertwijfeld achterliet? De leider die de vragen beantwoordde, gaf dan wel de juiste informatie, hij had zich niet voorgesteld aan het meisje. Haar geen hand gegeven, haar naam niet gevraagd, niet één keer naar haar gekeken. De moeder betaalde nog liever dubbel lidgeld in ruil voor wat meer welkomstgevoel voor haar dochter. Eén blik, één zotte zin en één handje. Denk hier nog eens aan, zo eind augustus, begin september. Stevige linker ;-) In naam van jullie nationale leiding,

19

Materiaalmeesterschap Scouts en gidsen trekken er graag op uit om zich in openlucht uit te leven. Maar hoe zouden we dat doen zonder de helden die ervoor zorgen dat we daarvoor het goede materiaal bij ons hebben? De materiaalmeesters! TEKST: Ondernemende Olifant (Wouter Van Espen) | FOTO: Sharna Rediers | [email protected] | fb.com/ploegtechnieken

Statistieken

Er zijn bij Scouts en Gidsen Vlaanderen 804 materiaalmeesters, 667 mannen en 137 vrouwen. De gemiddelde leeftijd van onze materiaalmeesters ligt rond de 24 jaar. Gemiddeld zijn er drie materiaalmeesters per groep die bijna twee jaar actief blijven. Er zijn 255 groepen zonder materiaalmeester. Let op: deze cijfers komen uit de officiële Groepsadministratie. Hebben jullie materiaalmeesters die die functie nog niet hebben binnen de Groepsadministratie? Doen!

Wat doet een materiaalmeester (M/V)? Een materiaalmeester zorgt er voor dat de groep voldoende en goed onderhouden materiaal heeft. Dat betekent onder andere: zorgen dat alles op zijn plaats ligt, herstellen wat stuk is gegaan, nieuw materiaal aankopen, op zoek gaan naar iemand die iets kan repareren (steel terug aan een pan lassen bijvoorbeeld), kijken of al het materiaal voor de kampen of een activiteit in orde is…

20

De ideale materiaalmeester doet trouwens meer dan enkel de handen uit de mouwen steken. Naast de praktische taken en uitdagingen komt er ook heel wat creativiteit en denkwerk aan te pas. Want materiaalmeesters krijgen soms de gekste vragen.

Solo of in groep?

Wat het ideale aantal materiaalmeesters per groep is, hangt van veel factoren af. Vast staat dat je beter één materiaalmeester hebt dan geen. Het voordeel van één materiaalmeester is natuurlijk dat je maar één aanspreekpunt hebt voor alle materiaalvragen. Tegelijk moet hij/zij dan natuurlijk wel alles alleen doen, wat misschien niet altijd haalbaar is.

Alternatief voor een volwaardige materiaalploeg is dat er één materiaalmeester is die op drukke momenten (net voor of na het kamp bijvoorbeeld) de hulp kan inroepen van enkele vrijwilligers.

Verantwoordelijkheid

Net als bij groepsleiding rust er heel wat verantwoordelijkheid op de schouders van een materiaalmeester. Hij of zij moet er tenslotte voor zorgen dat het materiaal in orde is, dat er voldoende materiaal is, dat alles op tijd hersteld is… Tegelijk is hij of zij ook verantwoordelijk voor de veiligheid. Denk maar aan een bijl waarvan de kop los zit en waar dus een ongeluk mee kan gebeuren. Hier telt het principe van de ‘goede huisvader’ waarbij je er alles aan moet doen om te voorkomen dat er iets misgaat. Meer info hierover vind je in de brochure ‘Speel op Veilig’, te downloaden uit het virtueel boekenrek op scoutsengidsenvlaanderen.be

Centen

Goed materiaal en het onderhoud ervan is helaas zelden gratis. Daarom is het essentieel om goede afspraken te maken over het budget. Hou daarbij in het achterhoofd dat materiaalmeesters vaak verder denken dan de effectieve prijs van een grondboor of kookpot, maar ook denken over onderhoud, veiligheid, duurzaamheid… Tip: Een jaarbudget voor de aankoop en het onderhoud van materiaal kan handig zijn. Of spreek af vanaf welk bedrag de materiaalmeester toestemming moet krijgen om iets aan te kopen. Zo vermijd je dat de materiaalmeester de groepsleiding moet vragen of hij nieuwe vijzen mag gaan kopen.

Merci merci merci

Net als een kapoenenleider graag een knuffel krijgt na een leuke activiteit zal een materiaalmeester het appreciëren als je af en toe eens dankjewel zegt. Of als je een handje toesteekt als dat nodig is…

Heel wat groepen hebben dan ook een heuse materiaalploeg of één materiaalmeester en een aantal assistenten. In beide gevallen zijn er dus meerdere mensen die zich inzetten voor het materiaal. En je kan ook in die situatie afspreken dat maar één iemand aanspreekpunt is.

21

Iedereen gelukkig

Een leidingsbeleid is een plan over hoe je omgaat met je vrijwilligers (leiding, oudercomité, gouwmedewerkers, ...). Een reeks bouwstenen. TEKST: Jolien Legrand | [email protected] | fb.com/commissariaatgroepsleiding

Op het einde

De stapjes van leiding

Aan alle mooie liedjes komt een eind! Je bent lang genoeg leiding geweest, hebt alle uitdagingen van groepsleiding zijn overwonnen of het materiaalkot wordt vanaf nu door iemand anders onderhouden? Twee opties...

De stappen die je als leid(st)er doorloopt binnen je groep. We zien dit als een cyclus waarbij je na afloop van de ene functie kan overstappen naar de andere of je kan verbeteren in je huidige functie.

Verwachtingen

Of iemand nu spontaan komt aankloppen of jij hebt hem of haar aangesproken, het is altijd belangrijk om stil te staan bij de wederzijdse verwachtingen. • Wat verwacht de groep van leiding of groepsleiding? • Waar zoek en vind je nieuwe leiding? Is je groep goed te vinden en wat voor imago heb je bij buitenstaanders? • Wat verwachten jins en potentiële leid(st)ers van je groep? Wat willen ze graag komen doen?

leidingscyclus

Kennismaken

Als je leid(st)er of groepsleid(st)er wordt, krijg je uitleg over je taken en hoe je ze het beste aanpakt. Je wordt voorgesteld aan je medeleiding, het groepscomité, maar ook aan mensen van de jeugdraad, de ouderraad... de mensen van de parochie en van de Chiro aan de overkant. • Zo ben je fantastisch voorbereid om je eigen stijl van leiding zijn te ontwikkelen. Wie leidt de nieuwe mensen in? • Welke informatie heeft nieuwe leiding nodig? Hoe geven we dat het best?

Meer info nodig? Mail dan naar structuren@ scoutsengidsenvlaanderen.be! Je gaat je eigen weg buiten scouting! Fijn dat je bij ons was! Hopelijk heb je veel geleerd, vrienden voor het leven gemaakt, een droom verwezenlijkt... Krijg je ooit spijt? Dan weet je ons te vinden!

Evaluatie Onderweg

Het jaar is begonnen, iedereen is goed bezig, maar hier en daar loopt iets stroef. Zorg voor blijvende opvolging en begeleiding. Je kan tussentijds taken opnieuw verdelen, een werkgroepje steunen bij tegenslag, iemand stimuleren om vorming te volgen... • Loopt het in elke tak en werkgroep goed, tussen de mensen en qua taken? • Moeten we onze manier van werken aanpassen, bijvoorbeeld bij het samenstellen van het maandprogramma? • Kan ik hier leren wat ik wil leren of wil ik extra vorming volgen?

22

Je zoekt iets nieuws in scouting! Je kan nog zoveel betekenen in scouting: voor je groep, district, gouw of een nationale ploeg. Zorg dat je op de hoogte bent van de ambities van je leiding en groepsleiding. Zo kan je hen helpen om een fantastisch nieuw engagement in scouting te vinden. Op scoutsengidsenvlaanderen.be/verleidmijmaar vind je een overzicht van alle mogelijkheden, op scoutsengidsenvlaanderen.be/groepen-zoeker vind je contactgegevens van districten en gouwen en op scoutsengidsenvlaanderen.be/contact vind je alle vrijwilligers die met een tak of thema bezig zijn.

Je krijgt tijdens je engagement voortduren signalen van anderen over hoe (zij vinden dat) je het doet. Bovendien organiseer je ook regelmatig een echte evaluatie. Evalueren zorgt ervoor dat je een proces kan bijsturen en dat je zelf een heleboel kan leren. Het kan net zo goed tussen pot en pint, als je maar opschrijft wat je de volgende keer anders wil doen. • Wie zet de stap naar een evaluatie? • Hoe pakken jullie evaluaties aan? Hou je werkpunten ook bij voor in het vervolg? • Wat kan je leren uit feedback tussendoor?

Een leidingsbeleid opstellen? • Brochure Op vrijwillige voeten: beschrijft de leidingscyclus en geeft je een aantal richtvragen. • Spel Op vrijwillige voeten: een bordspel dat je door de vrijwilligerscyclus leidt. • Je kan de brochure en het spel aanvragen via [email protected] of downloaden SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE vrijwillige voeten

23

Scouting kost geld Het lidgeld zal in het scoutingjaar 2014-2015 eenmalig stijgen met vier euro. Met daarbij de jaarlijkse indexering zal het lidgeld in totaal 32 euro bedragen. TEKST: Hans Van Kerckhove, Janina Maes | FOTO: Tim De Weerdt | [email protected] | fb.com/ploegdiversiteit

Meer informatie en de redenen voor deze verhoging vind je op Je kan daar onder andere een modelbrief vinden om de verhoging toe te lichten aan de ouders van jullie leden en je vindt er het antwoord op de meeste gestelde vragen en de uitleg over het verminderd lidgeld (10 euro).

ouders (uniform, vervoer, ...). Maak de optelsom en je weet meteen hoeveel een scoutsjaar per tak kost. • Durf daarbij enkele gewoontes in vraag stellen: Is het echt nodig dat we elke maand een betalende activiteit doen? Moeten we elke week een vieruurtje aanbieden? • Ga na of de nodige kosten mooi verspreid zijn over het hele jaar.

De jaarlijkse kost

Ruggensteun

SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE verhoging lidgeld

Het verhoogde lidgeld zal voor sommige ouders niet gemakkelijk te betalen zijn. Voor hen kan het verminderd lidgeld een oplossing zijn. Wees je er wel van bewust dat het lidgeld maar een klein deel is van de jaarlijkse scoutskosten die ouders (moeten) betalen. Zo vragen veel groepen extra lidgeld om de kosten tijdens het jaar te drukken. Daarnaast kopen ouders een uniform. Uiteraard zijn er de weekendje(s) en het kamp, maar ook andere betalende activiteiten zoals zwemmen of een filmbezoek. En elke groep heeft zijn geldactiviteiten zoals een fuif of de marsepeinverkoop. Ouders zijn niet verplicht om al die kosten te maken, maar meestal is er toch wel sociale druk om hier aan mee te doen. En zo kan een jaar je kinderen naar de scouts laten gaan, een ferme hap uit een gezinsbudget betekenen.

Drempels slopen

Je bewust worden van de kost van een scoutsjaar in jullie groep is nodig om drempels weg te nemen voor gezinnen die het financieel moeilijk hebben. Enkele tips en trucks. • Maak met de groepsraad bij het begin van het werkjaar een financieel jaarplan. Zet op een jaarlijn alle betalende activiteiten, elke financiële bijdrage en alle andere mogelijke kosten voor

24

• Naast het verminderd lidgeld, is er ook ‘Fonds op maat’. Hebben ouders het moeilijk om bepaalde activiteiten (weekend, kamp, ...) volledig te betalen? Dan kan je een tussenkomst aanvragen bij Scouts en Gidsen Vlaanderen voor maximaal één derde van de kostprijs. Het aanvraagformulier vind je bij scouting op maat onder scoutsengidsenvlaanderen.be/diversiteit. • Brochure ‘Scouting op maat’: hoe hou je scouting betaalbaar en hou je rekening met hen die het net iets minder goed hebben. • Artikel in Over& Weer februari 2014 pagina 20 over tweedehands-uniformdatabank. • Vorming van ploeg Diversiteit. - over communicatie met ouders over financiële drempels, Fonds op maat en nog vele andere onderwerpen die financiële perikelen bespreekbaar maken. Meer info: scoutsengidsenvlaanderen.be/diversiteit - diverse vorming - op Animatorcursus, op Vorming in je buurt - scoutsengidsenvlaanderen. be/vorming - op vraag in je groep. Meer info [email protected]. • Specifieke vragen? [email protected]

Ook Over & Weer steekt tandje bij Meer info: SCOUTSENGIDSENVLAANDEREN.BE verbonds(be)raad In het kader van kostenbeheersing wordt van Over & Weer voortaan nog slechts één exemplaar per gezin toegestuurd, goed voor alle leiding aan de familietafel. Wie toch graag een eigen Over & Weer op zijn of haar naam ontvangt of wie een fout ontdenkt in zijn adres, kan dat melden via [email protected]; zonder meerkost zenden we je dan elk nummer persoonlijk toe. Het zal de opmerkzame ontdekker niet ontgaan dat Over & Weer er anders uitziet. Kleiner van formaat omwille van zuinigheid met papier en inkt; groter van hart met een nieuwe vormgeving die dit leidingsblad, in één lijn opgemaakt met Krak?Boem! en onze website.

25

Al die willen te kaap,ren varen Als je het mij vraagt, zijn de ultieme helden der zee de ontdekkingsreizigers. En datzelfde idee moeten de Zeescouts De Schorre (Oostende) ook hebben gehad toen ze een nieuwe naam voor hun boten zochten en uitkwamen bij Vasco, Drake en Columbus. TEKST: Brecht Vercayie | FOTO’S: Brecht Vanbillemont | [email protected] | fb.com/ploegzeescouting

Vasco Da Gama

Vasco Da Gama was een Portugese ontdekkingsreiziger. Hij bereikte als eerste India via een route rond Afrika. Daardoor moesten de Portugezen niet meer via de Middellandse Zee noch door de gevaarlijke Arabische landen maar konden ze de hele weg over zee afleggen. Het zorgde ervoor dat Portugal een langdurig koloniaal imperium opzette in India. Spelinspiratie: parcours bouwen waarbij je de grond niet raakt (reis rond de wereld), tochtopdrachten waarbij je bepaalde delen van een streek of dorp moet vermijden, een spel met appelsienen om scheurbuik te vermijden.

Francis Drake

Sir Francis Drake was een Engels kaper, vice-admiraal, ontdekkingsreiziger, politicus en vooral de eerste Engelsman die rond de wereld voer. Anders dan de meeste bekende ontdekkingsreizigers was Drake een boerenzoon die zijn carrière op zee startte als piraat. Erna voer hij als kaper voor koningin Elisabeth I naar Amerika om de zilvervloot van de Spanjaarden te overvallen. Hij maakte veel buit en voer, door Westwaarts naar Engeland terug te keren, als eerste Engelsman de wereld rond. Spelinspiratie: Schattenjacht met zilverlingen, kapers en piraten waarbij de Spanjaarden zich met kanonskogels (natte proppen gazettenpapier) verdedigen. Kapers (met een kapersbrief dus) mogen anderen overvallen en alles afnemen en worden daar niet voor gestraft, piraten worden wel gestraft (= leventje kwijt). Of een spel gebaseerd op de Kolonisten van Catan en de Zeevaarders, iets met koeien, schapen en stro, boten en water in teiltjes.

HERFSTONTMOETING 29-31 AUG 2014 scoutsengidsenvlaanderen.be/herfstontmoeting ho.info@ scoutsengidsenvlaanderen.be DAGEN VOL INSPIRATIE, VOOR ALLE LEIDING

26

Als Italiaan ontdekte Columbus onder de Spaanse vlag Amerika, al dacht hij eerst dat hij Azië had bereikt en wist hij tot aan zijn dood niet dat het om een “nieuwe wereld” ging. Columbus was net als Drake van eenvoudige afkomst, hij werkte zich op en kon na veel lobbyen de Spaanse kroon overtuigen om zijn ontdekkingsreis groen licht te geven. Hij keerde nog verschillende keren terug en stierf uiteindelijk in 1506. Spelinspiratie: Spel met codes om verschillende talen te ontcijferen, veel vlaggen en verwarrende tips waarbij je telkens moet uitzoeken of het waar is of niet. En een landkaart waarop je moet uitzoeken waar je bent aan de hand van kaartjes die je kan veroveren of winnen. Er is één koning (de Spaanse) die je soms kan overtuigen om je tips te geven en soms niet.

© Roel Velkeneers

Christoffel Columbus

27

Helden van Open Kamp Totemisatie leeft Scouting DNA, dat was het thema van het voorbije groepsleidingscongres. Uit de bevraging bij zo goed als alle groepen bleek dat totemisatie nog diep geworteld zit in dat DNA. TEKST: Dries Van Eyck | FOTO: Roel Velkeneers | [email protected]

Er zijn bijna evenveel manieren waarop een totemisatie kan verlopen als er groepen zijn. In sommige groepen is de totemnaam of het ritueel een goed bewaard geheim. In andere groepen is de totem een echte roepnaam en beseffen sommige leden pas als derdejaars welp dat Olifant niet echt Olifant heet. Dan zijn er ook nog eens massa’s soorten totemisaties waarbij respectievelijk de voortotem, kleurentotem, spottotem en natuurlijk de totemnaam centraal staan. Ondanks alle verschillen heeft het totemritueel waar dan ook in scouting ook veel dezelfde kenmerken. Met de totemisatie erkennen we de eigenheid en de talenten van onze groepsleden. We staan stil bij onze sterktes en zwaktes, om dan tot het besef te komen dat we samen veel sterker zijn dan iedereen apart. Al die kleine individuele talenten vormen namelijk een talentvolle groep die bijna alles aankan. En of dat nu een fuif organiseren, een storm op tentenkamp overleven of jonggivers voor technieken motiveren is, het zijn allemaal uitdagingen die door ons ploegwerk makkelijk gedragen worden.

28

Tijdens de totemisatie erkennen we dus niet alleen die leden die we in de spotlight zetten. We erkennen dat iedereen een klein, maar essentieel onderdeel is van die geweldige scoutsmachine. En dat erkennen doen we samen. Jongverkenners denken mee over eigenschappen van wie getotemiseerd wordt , en de leiding zoekt op basis daarvan een totemnaam. Gidsen die samen discussiëren over wat het meest passende talent is voor de voortotem van hun groepsgenote. Of jins die tot zonsopkomst bezig zijn met een kleurentotemisatie die ze zelf van begin tot einde in elkaar gestoken hebben. Die inspraak van alle partijen zorgt ervoor dat de totemisatie een echt groepsgebeuren is. Bij veel totemisaties hoort ook een stukje zelfreflectie. Een momentje tijdens het ritueel of tijdens een goed gekozen totemopdracht waarbij de totemisant eens stilstaat bij zichzelf. Een moment om naar jezelf te kijken en na te denken over hoe je in de groep staat. Een moment om na te denken over wat je teruggeeft aan de groep die jou zo veel gegeven heeft. Op alle niveaus binnen scouting wordt er aan totemisatie gewerkt: in lokale groepen, maar evengoed op nationaal niveau waar er aan een nieuwe totemmap gewerkt wordt (2015). Een nieuwe map waar talenten meer centraal zullen staan. Genoeg redenen om overtuigd te zijn dat totemisatie leeft! Het is niet enkel een herinnering uit lang vervlogen tijden, iets van natuurvolken wiens namen we niet meer kennen. Het is iets van ons, iets waar we trots op zijn!

Ook deze zomer vertrekken meer dan honderd enthousiaste leid(st)ers op Open Kamp. Voor hen wordt het een intense week vol plezier, zottigheden en af en toe een traan. Zij zijn alvast de helden voor de Open Kampkinderen! TEKST: Hans Van Kerckhove | FOTO: Wouter Van Espen | [email protected] | fb.com/ploegdiversiteit

Open Kampen zijn scouts- en gidsenkampen voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren: verschillende leden komen uit instellingen, anderen hebben het thuis financieel niet gemakkelijk, sommige leden zijn asielzoeker ... Elk jaar organiseren verschillende gouwen zo’n Open Kamp. De ware helden van Open Kampen zijn de leid(st) ers en foeriers. Helden omdat ze een stukje verlof opofferen voor kinderen die ze meestal niet kennen. Helden omdat ze kinderen en jongeren die in armoede leven enkele dagen alle zorgen doen vergeten. Helden omdat ze leden (die zich niet altijd gemakkelijk gedragen) een luisterend oor bieden en laten kennis maken met ons scoutingDNA. Helden omdat ze altijd paraat staan en zomaar inspringen als een medeleid(st)er er eventjes door zit. Zijn Open Kamp-leid(st)ers helden met uitzonderlijke talenten? Ja en nee: elke leid(st)er kan mee op een Open Kamp, maar

iedereen zet zijn talenten wel voor meer dan honderd procent in. Een Open Kamp vreet dan ook energie en Open Kampleiding moet tegen een stootje kunnen. Onze gasten stellen al eens moeilijk gedrag, maar de leiding blijft ontwapenend, vertrouwelijk en motiverend werken. Ze proberen situaties te ontzenuwen met humor, zoeken naar creatieve oplossingen, eerder dan te vervallen in roepen en straffen. Open Kampleiding is voortdurend enthousiast, maar heeft ook geduld en een luisterend oor. En stap voor stap komen daar nu nieuwe helden bij: jongeren die verschillende jaren mee geweest zijn op Open Kamp en nu leid(st)er, foerier of materiaalmeester worden. Voor velen is dat geen vanzelfsprekende, maar wel een leerrijke stap, zowel voor henzelf als voor de andere Open Kampleiding. We wensen alle Open Kampleiding alvast een fantastisch kamp! Wil je zelf nog mee op Open Kamp? Contacteer dan je gouw of neem contact op met ploeg Diversiteit (diversiteit@ scoutsengidsenvlaanderen.be).

29

Van Jamboree tot B-FAST Ooit actief bij Scouts en Gidsen Vlaanderen in alle geledingen, onlangs met B-FAST op missie in de Filippijnen, na de doortocht van typhoon Haiyan. Een interview met Björn Geysemans.

Trage wegen TEKST: Pieter Brusselman | FOTO: Wouter Van Espen | tragewegen.be | [email protected] | fb.com/tragewegen

Mevrouw de schepen

TEKST: Vincent Braeckman | FOTO: Björn Geysemans | [email protected] | fb.com/internationaal.scoutsengidsenvlaanderen

dagen verlaat, weet je dat hij goed terechtkomt en er een ruim netwerk klaarstaat om hem op te vangen. In de Filippijnen waren er geen huizen meer, sommige slachtoffers hadden ook geen familie of naasten meer, er was dus ook geen sprake van een opvangsysteem.

Wat heb je zoal gedaan bij de scouts? Ik ben op mijn zes jaar lid geworden van Scouts 48/11 Kristus Konings in Wilrijk en ben daar als groepsleider vertrokken. Daarna heb ik binnen de structuren van Scouts en Gidsen Vlaanderen van alles gedaan: het internetteam, vorming, medewerker bij de EHBO tijdens de Jamboree in Nederland in 2003, verpleegkundige in het veldhospitaal op de Jamboree in Engeland in 2007, eindcoördinator van de Flamboree in België in 2009. En vorig jaar met het B-FASTteam naar de Filippijnen! Wat was jouw taak daar? Van opleiding ben ik verpleegkundige. Ik heb eerst in België gewerkt op Spoed en Intensieve zorgen. Op de Filippijnen was het onze taak om een veldhospitaal op te zetten en dat gedurende twee weken draaiende te houden. Dagelijks behandelden wij ongeveer 250 patiënten. Kan je je werk daar vergelijken met je werk in België? Zwaargewonde patiënten opvangen en verzorgen, was mij niet vreemd na mijn jaren ervaring op Spoed en Intensieve zorgen. Maar als een patiënt in België het ziekenhuis na enkele uren of

30

Zijn er vaardigheden die je hebt geleerd bij de scouts die je nu gebruikt in je job? Zeker! Dat gaat dan van tenten en latrines (een hudo op legerwijze) rechtzetten, tot omgaan met mensen. Binnen scouting werk je heel intensief samen om een gemeenschappelijk doel te bereiken, bijvoorbeeld op kamp of cursus. En dat is net een van de basispijlers van een B-FASTzending. Binnen scouting is het doel: jongeren zich laten amuseren, in de Filippijnen ging het om het verminderen van de acute probleemfactoren en de slachtoffers helpen hun leven weer op de rails te zetten. Kunnen omgaan met verschillende culturen is ook niet voor iedereen vanzelfsprekend. Door meermaals in de organisatie van internationale kampen te zitten, was ik al vertrouwd met die verschillen. We werden op de Filippijnen letterlijk en figuurlijk in één grote chaos gegooid, maar door mijn scoutservaring, had ik een stapje voor om met bepaalde situaties om te gaan. Op kamp moet je ook wel eens je trukendoos bovenhalen, bijvoorbeeld als de boswachter ontdekt dat je bomen hebt omgekapt.

Voetganger of fietser zijn, dat vinden wij – scouts en gidsen – heel fijn. Langs de Vlaamse wandelwegen, wie heeft daar nu iets op tegen? Maar helaas, de moderne mens kent vandaag de dag geen grens. Met hun supersnelle auto’s maken zij ons kwaad en boos. Mevrouw de schepen, wat zegt u daarop? Wij willen trage wegen en aan de rest: stop!

Schatten van trage wegen

Verstop een aantal schatten – aka Dimi’s – langs trage wegen. Verdeel je tak in kleine ploegjes. Deel de coördinaten uit en laat de ploegjes om ter snelst de verschillende Dimi’s vinden. Voeg bij iedere Dimi een scorelijstje waarop de vinders hun naam kunnen invullen. Verzamel die achteraf en tel de punten samen. Als alternatief kan je er een unieke code in steken die ze jou moeten sms-en. Zie je het groter? Maak er een competitie van tussen alle scouts- en gidsengroepen uit jouw district of gouw. Spreek met elkaar af om een week vooraf een Dimi te verstoppen. Verzamel alle coördinaten bij je DC of gouwleiding. Op de Dag van de Trage Weg worden de coördinaten vrijgegeven en kan de race naar de Dimi’s beginnen.

De kabouters/welpen van St. Amands

Boodschap aan de verantwoordelijke schepen Scouts en gidsen gaan graag en vaak op tocht. We dolen met plezier een beetje rond, verkennen nieuwe paden en oriënteren ons in een vreemde omgeving: groepswerk ten top. En juist omdat op tocht gaan voor ons zo belangrijk is, willen we dat kunnen blijven doen. Helaas verdwijnen de wegjes die de generaties scouts voor ons gebruikten meer en meer. Er worden nog elke dag veldwegels, kerkpaadjes en broodnodige baantjes afgesloten en ingepalmd. Jarenlang werd dit oogluikend toegestaan door de gemeente. Die houding moet stoppen: we hebben de trage wegen nodig. Scouts en gidsen, dat is te voet of met de fiets.

Dag van de Trage Weg: 18 en 19 oktober 2014 Meer info op tragewegen.be/tjoep-den-dimi De activiteit aankondigen in onze folder van Dag van de Trage Weg, kan door voor 17 augustus in te schrijven op dagvandetrageweg.be

Vlaanderen en België zijn vol beton en asfalt gegoten en er komen de volgende jaren nog ettelijke kilometers bij, als we onze ministers mogen geloven. Er rijden hier miljoenen auto’s, maar wij willen op een leuke, veilige en natuurvriendelijke manier op tocht kunnen blijven gaan. En dat kan langs trage wegen. Het wordt dus tijd dat we er daarvan wat bij krijgen! Overtuig je gemeente om werk te maken van een degelijk alternatief voor drukke rijwegen. Een netwerk van trage wegennetwerk is dé oplossing.

31

Ik was erbij Wortels, het spel over engagement voor leiding Het is volop zomer en kamptijd. Maar ongetwijfeld dachten jullie ook al eens na over volgend scouts- en gidsenjaar. Blijf ik nog een jaar in leiding? Waarvoor wil ik me nog engageren? Wie van mijn medeleiding gaat er stoppen en wie wil graag naar een andere tak? TEKST: Janina Maes | [email protected]

Binnenkort is het zowat in elke groep leidingsverdeling, dat verloopt overal anders, maar engagement en de vragen en pijnpunten hierover, komen overal terug. Om die bespreekbaar te maken, kunnen het spel en de brochure Wortels een grote hulp zijn.

Je kan de methodieken in zijn geheel na elkaar gebruiken of je kiest er één of twee onderdelen uit. Je kan ze ook gebruiken om te evalueren.

32

In dez lichten e rubriek we te een Gidsen publicatie va lkens n Vlaand praktis eren d Scouts en keuken che tips, tru oor. Nuttige inf cs mid ting ma deltjes om h , huis-, tuin- o, en kkelijk et spel e Je vind v t ze all r en leuker te an scoumak boeken emaal in h et virtu en. rek van eel s c out senvlaa nderen sengid.be

Ines Lelie, districtscommissaris district Dender: Gezellig keuvelen aan een kampvuur naast het Veerse meer, racen over het strand met een step, Herfstontmoeting voorbereiden en samen gourmetten... Er zijn ergere dingen om je weekend te vullen. ’t Plezantste land is ’t Egmontland!

Groepsleidingsbedankingstocht door Gent - district Moerkensheide Meer weten over engagement? • Koop de Groepsraadmap (12 euro) of de brochure Een nee heb je een ja kan je krijgen (3,80 euro) in Hopper Winkel. • Of kom er alles over te weten op Hoofdanimatorcursus. Motivatie en engagement horen tot het vaste aanbod op het basisweekend. Info en inschrijven scoutsengidsenvlaanderen.be/vorming

Rob De Clercq (groepsleiding Scouts en Gidsen Sint-Gerulfus Drongen, District Moerkensheide): “30 april hadden de DC’s een bedanking voor ons voorbereid. Via een heuse ScoutingDNA-dropping doorheen Gent moesten we verschillende opdrachten tot een goed einde brengen om de volgende coördinaten te krijgen. Onder meer via deze Degeneres-selfie kwamen we terecht op een wijkfeest in Ekkergem (wijk in Gent)”.

© Joris Bulckens

In deel 1 van de brochure vind je meer informatie over wat engagement nu precies is. En hoe je al die verschillen in engagement in jouw groep op elkaar kan afstemmen. Deel 2 maakt het doel van de methodieken duidelijk en waarmee je best rekening houdt voor je met de methodieken aan de slag gaat. Deel 3 verzamelt van alle methodieken de benodigde tijd, het materiaal, de (doel) groep, enzovoort. Je kan meteen aan de slag.

Plan- en ontspanweekend gouw Land van Egmont 23- 25 mei 2014 - Veere (NL)

33

HOPPER WINKELS EN JEUGDVERBLIJVEN VOOR SCOUTS EN GIDSEN MET TALENT

Drie tenten vol talent Pascal zorgde voor de aanzet. Op zoek naar nieuwe uitdagingen en projecten. Sil bedacht de perfecte naam. Veel met woorden bezig, het juiste woord voor het juiste doel. Timis haalde vooral energie uit de aantallen, de winst. Hij wilde het dorp laten zien wat de scoutsgroep in zijn mars had. Hij werd ingeschakeld om de VIP-receptie te leiden en de buurtbewoners rond te leiden. Zijn totem - Populaire Steppelemming - klopt als een bus. Lisa werkte graag alles af tot in de puntjes. Alle takenlijsten ingevuld? Alle draaiboeken afgewerkt? Lisa op haar best! Thomas kickte dan weer op een perfect logistiek plan. Afspraken met de brandweer, elektriciteitsplan, extra sanitair besteld, ... materiaalmeester in kwadraat! Martijn en Bernard overtroffen zichzelf met het communicatieplan en het grafisch werk. Hun zotte ideeën werden campagne na campagne grappiger, sterker en ludieker. Deborah zorgde voor de beste foto’s. En Joris en Liesbeth? Zij zorgden voor sfeer, doorbraken de moeilijke momenten. Als de laatste houten vloeren uit de wei gedragen moesten worden, stonden ze nog steeds even enthousiast te lachen en motiveerden zo alle medewerkers.

Dat alles maakte dat Sleepless dé referentie van Zuid-Limburg is geworden. Op tien jaar tijd, met drie generaties leiding, is een evenement van één naar drie tenten, van 350 naar 3500 deelnemers gegroeid. Door verschillende factoren, maar vooral omdat alle leiding en groepsleiding - bewust of onbewust waren ingezet op hun toptalent. Dat hoop ik voor 2014-2015 en lang daarna: dat Scouts en Gidsen Vlaanderen een beweging mag blijven waarbij al onze leden en leiding hun sterktes met vallen en opstaan kunnen en mogen ontdekken.

[email protected]

Lidgeld 2014-2015: 32 euro

Afzender: Scouts en Gidsen Vlaanderen Nationaal Secretariaat Lange Kievitstraat 74 | 2018 Antwerpen Tel. 03 231 16 20 | Fax 03 232 63 92 [email protected]

Hoofdredactie: Joppe Bosmans Eindredactie: Sabine De Schutter V.U.: Christophe Lambrechts, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen Taalcorrectie: Tine Lassuyt, Eline Vander meiren, An Van Baelen Opmaak: volta | vormgeving Drukkerij: Druk in de Weer Foto kaft: Joris Bulckens Werkten mee aan dit nummer: Heleen De Smet, Wim Govaerts, Brecht Vanderstraeten, Eva Bens, Charlotte Wellens, Tim Van Laer, Laura Van den Brande, Machteld De Ryck, Jan Vansantvoet, Wouter Van Espen, Brecht Vercayie, Dries Van Eyck, Hans Van Kerckhove, Vincent Braeckman, Janina Maes, Christophe Lambrechts, Ruben Geleyns, Tine De Wulf.

Missie: Wij zijn scouts en gidsen, meisjes en jongens, elk met een eigen verhaal. Iedereen kan erbij. We gaan samen op verkenning en durven tuimelen in het leven. De natuur is onze troef. We geloven in onszelf, in elkaar en in iets meer. We spelen een spel dat niet luchtledig is, in vrije tijd die niet vrijblijvend is. Met groot plezier en kleine daden komen we op voor onze omgeving en voor een kleurrijk Vlaanderen. Zo dromen we luidop van gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld.

Over & Weer is een tijdschrift voor leiding en jins die lid zijn van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Iemand van je groep heeft Over & Weer niet ontvangen? Bel tussen 9 en 17 uur naar het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20. Wil je een extra Over & Weer? Bel dan tussen 9 en 17 uur naar het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen: 03 231 16 20 of mail naar [email protected] Adreswijzigingen geef je door aan de persoon die zich in jouw groep met de administratie bezighoudt (‘de verantwoordelijke groepsadministratie’). Het heeft geen zin om adreswijzigingen door te geven aan het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Al wat wij nationaal aanpassen, wordt vroeg of laat overschreven met informatie uit de groepen. Ook als je geen lid bent van Scouts en Gidsen Vlaanderen, kan je een abonnement nemen op Over & Weer voor 8 euro voor zes nummers. Bel daarvoor naar Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen, 03 231 16 20. De betaling van het abonnement wordt per factuur geregeld. De persoonsgegevens van alle aangesloten leden werden opgeno-men in het ledenbestand van Scouts en Gidsen Vlaanderen, conform de bepalingen van de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Ze zullen alleen gebruikt worden om je op de hoogte te houden van de activiteiten van de organisatie. Je hebt bovendien het recht jaarlijks je persoonlijke gegevens op te vragen en te laten verbeteren wat eventueel fout is. Meer informatie kan je verkrijgen bij het Nationaal Secretariaat van Scouts en Gidsen Vlaanderen, Lange Kievitstraat 74, 2018 Antwerpen. Schenkingen aan Scouts en Gidsen Vlaanderen kunnen steeds gestort worden op rekeningnummer (BE 55) 409-6504141-44 BIC KREDBEBB. Giften van minimum 40 euro zijn aftrekbaar van uw belastbaar inkomen. Papier: Over & Weer wordt gedrukt op Cyclus print, honderd procent gerecycleerd en chloorvrij. Onze drukker gebruikt zo ecologisch mogelijke producten en procedures zodat we dit blad zo milieuvriendelijk als kan produceren.

BEZOEK DE HOPPER-TENT OP DE MARKT TIJDENS HERFSTONTMOETING: AFHALEN VOORAFBESTELLINGEN JAARKENTEKENS BOEKEN VAN WEEKENDS EN KAMPEN: LAST MINUTES ÉN PRIMEUR VOOR ZOMER 2016 NIEUW: TENT VOL TALENT – T-SHIRTS!

KLEEF HIER JE GROEPSFOTO

Deze pagina is van?

Damiaanscouts Wilsele-Putkapel Wie vult dit in? Ruben, adjunct-groepsleider, samen met de rest

van de “online leiding” via een Facebookdiscussie. Hoeveel leden en leid(st)ers telt jullie groep? Een interessant geschiedkundig feit?

215 leden en 21 leiding.

Dat er in “de jaren stillekes” een auto begraven werd

ergens op ons terrein. Veel geheimdoenerij bij oud-leiding uit die jaren! Oudste leiding/jongste leiding?

De gekste totem in je groep?

Giverleider Jelle (25) en kawellenleidster Hanne (18).

“Verantwoordelijke” stokstaart. Je moet hem kennen om het te begrijpen…

Wat is jullie beste verkoopstruc op een financiële activiteit? De versiertrucs van giverleider Stef

bij het vrouwelijk schoon bij de verkoop van de Valentijnsmanden.

Het stiekemste kusplekje in/rond de lokalen?

Het sjorbalkenkot.

Het zotste kampthema ooit bedacht? Rock Saint-Hubert. Onze kampgrond werd een festivalweide

met alles erop en eraan. Best jonggiver- en giverkamp ooit! Wat zou je kiezen als je één ding zou mogen veranderen aan je groep?

Volgens de mannelijke leiding is dat “meer vrouwen in leiding” en volgens de vrouwelijke leiding “meer mannen in leiding”. Conclusie: meer leiding.

Wat is de beste kampmaaltijd ooit klaargemaakt? “Spaghetti zonder handen”, een kamptraditie. Wat was de langste discussie ooit geweest op de groepsraad? De invulling van het statuut

“los lid” tijdens het planweekend van 2012.

Wat is een domme traditie binnen jullie groep?

Een ongewilde traditie…

leden die elkaar na het avondlied omverduwen wanneer ze geknield zitten. Wat wens je je groep toe tegen 2025?

Een leidingsploeg waarin nog steeds evenveel sfeer heerst

als nu, die voldoende groot is voor het aantal leden dat we dan hebben en waarbij wij ons nog welkom voelen in onze “oude groep”. Elke Over & Weer laat een scouts- en gidsengroep het achterste van zijn tong zien. Zelf invullen? [email protected]