overzicht van de fauna, flora en mycoflora Het Leen van

overzicht van de

fauna, flora en mycoflora van

Het Leen

Colofon Deze inventaris is een gezamenlijke uitgave van Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroep Meetjesland en Natuurpunt en Partners Meetjesland in opdracht van het provinciebestuur van OostVlaanderen. Dankzij deze samenwerking kreeg het project de steun van Tandem, www.tandemweb.be. Eeklo, april 2010 Auteur: Chris Bruggeman Eindredactie: Chris Bruggeman en Gaea Rysselaere Lay-out: Gaea Rysselaere Oplage: 300 ex.

Inhoud Voorwoord ........................................................................................................................... 1 Inleiding .............................................................................................................................. 3 Overzicht uitbreiding provinciaal domein Het Leen ..................................................................... 4 Plattegrond provinciaal domein Het Leen .................................................................................. 5 De inventaris ........................................................................................................................ 6

Animalia

Dierenrijk...............................................................................................6

Protozoa Cnidaria Platyhelminthes Annelida Nematoda Mollusca Arthropoda Chordata

Plantae

Eencellige dieren ....................................................................................... 6 Neteldieren .............................................................................................. 6 Platwormen .............................................................................................. 6 Ringwormen ............................................................................................. 6 Rondwormen ............................................................................................ 7 Weekdieren .............................................................................................. 7 Geleedpotigen ........................................................................................ 10 Gewervelden .......................................................................................... 63

Plantenrijk ........................................................................................... 79

AFDELING: Marchantiophyta - Levermossen ........................................................................ 80 AFDELING: Bryophyta - Bladmossen .................................................................................. 81 AFDELING: Pteridophyta - Varenplanten ............................................................................. 85 AFDELING: Spermatophyta - Zaadplanten........................................................................... 86 Phylum Lycopodiophyta .................................................................................................... 98 Phylum Monilophyta......................................................................................................... 98 Phylum Spermatophyta .................................................................................................... 99

Fungi STAM: STAM: STAM: STAM: STAM:

Schimmelrijk ...................................................................................... 111 Myxomycota - Slijmzwammen ................................................................................112 Ascomycota - Zakjeszwammen ...............................................................................113 Zygomycota.........................................................................................................119 Deuteromycota ....................................................................................................119 Basidiomycota......................................................................................................119

Dankwoord........................................................................................................................137 Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroep Meetjesland .............................................................138 Natuurpunt en Partners Meetjesland vzw ...............................................................................139

OVERZICHT VAN DE FAUNA, FLORA EN MYCOFLORA VAN

Met de steun van

HET LEEN

www.tandemweb.be

Overzicht van de fauna, flora en mycoflora van Het Leen

Voorwoord Toen het Provinciebestuur Oost-Vlaanderen in 1973 de kern van het huidige provinciaal domein Het Leen aankocht, was al duidelijk dat dit gebied een zeer hoge natuurwaarde had. De provincieraad stelde in de aankoopovereenkomst expliciet dat het domein alleen voor passieve recreatie mocht dienen. Intensieve studie van het gebied en doorgedreven inventarisatiewerk, dat lokale natuurliefhebbers van bij de oprichting opstartten, bevestigden dit vermoeden alleen maar. Mensen zoals dhr. Van Bastelaere hebben hierin pionierswerk verricht. De waarde van dit werk kan niet overschat worden. Ook nu nog wordt vaak naar de inventarisatiegegevens teruggegrepen, bij het vastleggen van beheerdoelstellingen, het plannen van beheerwerken of voor verder studiewerk. Natuur en wetenschap zijn echter geen statisch gegeven. Vandaar dat de Natuurhistorische Werkgroep Meetjesland van Natuurpunt meer dan twee jaar geleden het ambitieuze plan opvatte om het domein opnieuw volledig te inventariseren. Het resultaat ligt voor u, en is indrukwekkend te noemen. Vele soorten planten, dieren of zwammen werden tijdens dit onderzoek voor het eerst in het domein waargenomen. Een aantal zijn behoorlijk zeldzaam. Ik wens dan ook iedereen die aan de totstandkoming van deze publicatie heeft bijgedragen uitdrukkelijk te bedanken, en ik hoop dat deze schat aan gegevens mag bijdragen tot de verdere uitbouw van het provinciaal domein Het Leen als één van de ecologisch rijkste gebieden in onze provincie.

Gent, 23 april 2010

Peter Hertog gedeputeerde

1


2


Inleiding 20 jaar na het verschijnen van het “Overzicht van de Flora en Fauna van Het Leen” van wijlen Gilbert Van Bastelaere leek het ons gepast een nieuw overzicht te publiceren. Tijdens deze 20 jaar is er heel wat veranderd en dit niet alleen in Het Leen wat betreft fauna en flora, maar ook in het landschap in het algemeen. We kregen te maken met een algemene nivellering van de soorten te wijten aan versnippering, verdroging en vermesting van het milieu. Ook de opwarming van de aarde droeg hier aan toe. De vorige inventaris, die beschouwd werd als een uniek document omdat quasi geen enkel gebied zo goed geïnventariseerd was als Het Leen, geeft ons wel een beeld van welke soorten ooit gezien werden in dit gebied, maar geeft geen beeld hoe het echt gesteld was met het gebied. Ook deze nieuwe inventaris voldoet nog niet aan deze doelstelling, maar we trachten toch een beperkt beeld te schetsen over de waarde van en de evolutie in het gebied, voor zover we hier zicht op hebben. De vermelde soorten werden in de loop van de jaren waargenomen in Het Leen, maar dit betekent niet dat ze er nog steeds aanwezig zijn. Naast de evolutie van de natuur is er ook heel wat geëvolueerd qua natuurstudie. Waren 20 jaar terug nog bijna geen degelijke determinatiewerken beschikbaar voor een groot gedeelte van de fauna, dan is dit heden ten dage al een stuk beter, alhoewel voor bepaalde groepen nog steeds geen eenvoudig toegankelijke literatuur beschikbaar is. Ook de opkomst van het Internet gaf een boost aan de natuurstudie. Er kan op een gemakkelijke manier informatie uitgewisseld worden en bepaalde waarnemingen kunnen eenvoudiger gecontroleerd worden en gecheckt op hun waarde, wat in het verleden bijna niet mogelijk was. Ook de systematiek was gedurende die 20 jaar onderhevig aan nieuwe inzichten, vooral door moleculair onderzoek is de vroegere systematiek soms grondig dooreen gehaald. De levende materie wordt niet langer onderverdeeld in 2 rijken (dieren en planten), maar in meerdere rijken. Hier opteren we voor het drie rijkensysteem: dieren, planten en fungi. In deze nieuwe inventaris hebben we de bestaande inventaris van 1988 grondig nagekeken op naamgeving en deze aangepast aan de actuele naamgeving. Ook de gegevens op zich werden gecontroleerd op hun betrouwbaarheid voor zover dit mogelijk bleek. Twijfelachtige gevallen zijn cursief geplaatst. Voor de moderne naamgeving wordt per groep aangegeven welke bron hiervoor gebruikt is. Is dit niet het geval dan werd er meestal beroep gedaan op het Nederlands soortenregister (http://www.nederlandsesoorten.nl/). Daarnaast werden heel wat nieuwe soorten toegevoegd en dit niet alleen bij groepen die voorheen beperkte aandacht kregen, maar ook bij de groepen die reeds ruimschoots onderzocht werden. Voor het aanleveren van de gegevens werd niet alleen beroep gedaan op vrijwilligers, maar werden ook heel wat gegevens geput uit wetenschappelijke studies die in het gebied uitgevoerd werden. Zonder een schare van vrijwilligers en medewerkers kon deze inventarisatie niet tot stand komen. Het past dan ook dat we al deze personen van harte danken (zie lijst achteraan). Deze uitgave kwam mede tot stand dankzij de medewerking van de Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroep Meetjesland, deel van Natuurpunt en Partners Meetjesland. Ook de medewerkers van het Provinciaal Bosinfocentrum Het Leen en het Provinciebestuur Oost-Vlaanderen worden van harte bedankt voor hun medewerking aan de publicatie van deze nieuwe inventaris. De actuele inventaris is afgesloten op 1 oktober 2009. Chris Bruggeman Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroepen Meetjesland

3


Overzicht uitbreiding provinciaal domein Het Leen

4


Plattegrond provinciaal domein Het Leen

5


De inventaris

Animalia Protozoa

Dierenrijk Eencellige dieren

KLASSE Ciliata – Wimperdiertjes

Paramecium spec. ------------------------------------------------------- Pantoffeldiertje spec. Stentor spec. ------------------------------------------------------------ Trompetdiertje spec. Stylonichia pustulata ----------------------------------------------------

Cnidaria

Neteldieren

KLASSE Hydrozoa – Zoetwaterpoliepen ORDE Capitata FAMILIE Hydridae Hydra spec. -------------------------------------------------------------- Zoetwaterpoliep spec.

Platyhelminthes

Platwormen

ORDE Seriata FAMILIE Dendrocoelidae Dendrocoelum lacteum (Müller, 1774) ---------------------------------

FAMILIE Planariidae Planaria spec.------------------------------------------------------------

Annelida

Ringwormen

KLASSE Oligochaeta ORDE Opisthopora FAMILIE Lumbricidae Lumbricus terrestris (Linnaeus, 1758) --------------------------------- regenworm

ORDE Tubificida FAMILIE Tubificidae Tubifex spec. ------------------------------------------------------------ slingerworm spec.

KLASSE Hirudinea – Bloedzuigers ORDE Rhynchobdellida FAMILIE Glossiphoniidae Glossiphonia complanata (Linnaeus 1758) ---------------------------- brede bloedzuiger

FAMILIE Piscicolidae Piscicola geometra (Linnaeus 1758) ----------------------------------- vissenbloedzuiger

6


Nematoda

Rondwormen

KLASSE Secernentea ORDE Tylenchida FAMILIE Aphelenchoididae

Bladaaltjes

Aphelenchoides asteracaudatus ----------------------------------------

Mollusca

Weekdieren

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris, die grotendeels werd uitgevoerd door Gilbert Van Bastelaere. Aanvullingen voor de nieuwe inventaris werden bezorgd door William White, die de voorbije jaren het gebied verder onderzocht heeft. Volledigheid: Er werden 19 nieuwe soorten opgenomen ten opzichte van de vorige inventaris. En we zijn er van overtuigd dat er zeker nog meerdere nieuwe soorten te vinden zijn, dit niet alleen door een grotere inventarisatieinspanning, maar ook door een uitbreidend areaal van sommige zuiderse soorten. De weekdieren zijn alleen op uiterlijke kenmerken onderzocht waardoor genera als Carinaria en Kobeltia (Arionidae) en Columella (Vertiginidae) niet met zekerheid tot op soortniveau konden gedetermineerd worden. Verder onderzoek dringt zich hier op. Ongeveer 27% van de Vlaamse weekdierenfauna is terug te vinden in Het Leen. Vooral de zoetwaterweekdieren (in het bijzonder de Pisiidae) zijn eerder ondervertegenArion ater rufus – grote wegslak woordigd: dit is echter slechts gedeeltelijk te wijten aan (foto: Marc Schoonackers) een gebrekkiger bemonstering. De soortenlijst van de landslakken is daarentegen – rekening houdende met het bovenstaande – vrijwel volledig te noemen. Volledigheidshalve dient ook vermeld te worden dat minstens 1 vertegenwoordiger van de zwanenmosselfamilie (Unionidae) voorkomt / voorkwam in Het Leen, maar door het ontbreken van materiaal (schelpen) in privé-collecties is het gissen naar dejuiste identiteit, waardoor de ‘zwanenmossel’ niet in de lijst is opgenomen. Waarde van Het Leen: Er zijn 2 soorten die opgenomen zijn in de Nederlandse Rode Lijst, met name de grofgestreepte glimslak (Zonitoides excavatus), welke als “Ernstig bedreigd” staat opgenomen en de gestreepte korfslak (Vertigo substriata), welke als “Bedreigd” staat opgenomen. Alle andere soorten hebben de status “Thans niet bedreigd”. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

CLECOM-PROJECT (25-02-2002) Checklist of species-group taxa of continental Mollusca living in Belgium. (CLECOM Section I)

•

BRUYNE, R.H. DE, H. WALLBRINK & A.W. GMELIG MEYLING (2003) Bedreigde en verdwenen land- en zoetwaterweekdieren in Nederland (Mollusca). European Invertebrate Survey - Nederland, Leiden & Stichting ANEMOON, Heemstede

•

GITTENBERGER, E., JANSSEN, A.W., KUIJPER, W.J., KUIPER, J.G.J., MEIJER, T., VELDE, G. VAN DER & VRIES, J.N. DE (1998) De Nederlandse zoetwatermollusken. Recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water. Nederlandse Fauna 2. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & EIS-Nederland, Leiden

7


KLASSE Gastropoda – Slakken ORDE Architaenioglossa FAMILIE Viviparidae

Moerasslakken

Viviparus contectus (Millet, 1813)-------------------------------------- spitse moerasslak

ORDE Basommatophora FAMILIE Acroloxidae

Kapslakken

Acroloxus lacustris (Linnaeus, 1758)----------------------------------- kapslak

FAMILIE Ellobiidae

Oorslakken

Carychium tridentatum (Risso, 1826)---------------------------------- slanke dwergslak

FAMILIE Lymnaeidae

Poelslakken

Lymnaea stagnalis (Linnaeus, 1758)----------------------------------- gewone poelslak Radix ovata (Draparnaud, 1805) --------------------------------------- ovale poelslak Stagnicola palustris (Müller, 1774)------------------------------------- moeraspoelslak

FAMILIE Physidae

Blaashorens

Physa fontinalis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- bronblaashoren

FAMILIE Planorbidae

Schijfhorenslakken

Anisus leucostoma (Millet, 1813)--------------------------------------Bathyomphalus contortus (Linnaeus, 1758) --------------------------Gyraulus albus (Müller, 1774) -----------------------------------------Gyraulus crista (Linnaeus, 1758)--------------------------------------Hippeutis complanatus (Linnaeus, 1758) -----------------------------Planorbarius corneus (Linnaeus, 1758) -------------------------------Planorbis carinatus (Müller, 1774) ------------------------------------Planorbis planorbis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------

geronde schijfhoren riempje witte schijfhoren tractorwieltje vlakke schijfhoren posthorenslak gekielde schijfhorenslak gewone schijfhorenslak

ORDE Heterostropha FAMILIE Valvatidae

Pluimdragers

Valvata cristata (Müller, 1774) ----------------------------------------- platte pluimdrager

ORDE Neotaenioglossa FAMILIE Bithyniidae

Diepslakken

Bithynia tentaculata (Linnaeus, 1758) --------------------------------- grote diepslak Bithynia leachii (Sheppard, 1823)-------------------------------------- kleine diepslak

ORDE Stylommatophora FAMILIE Agriolimacidae

Akkerslakken

Deroceras laeve (Müller, 1774)----------------------------------------- kleine akkerslak Deroceras reticulatum (Müller, 1774) ---------------------------------- gevlekte akkerslak

FAMILIE Arionidae

Wegslakken

Arion ater rufus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- grote wegslak Arion intermedius Normand, 1852 ------------------------------------- egelwegslak Arion subfuscus (Draparnaud, 1805) ---------------------------------- bruine wegslak Carinarion spec. --------------------------------------------------------Kobeltia spec.------------------------------------------------------------

FAMILIE Cochlicopidae

Agaathorens

Cochlicopa lubrica (Müller, 1774) -------------------------------------- glanzende agaathoren

FAMILIE Endodontidae

Discusslakken

Discus rotundatus (Müller, 1774) -------------------------------------- boerenknoopje

8


FAMILIE Euconulidae

Tolslakken

Euconulus fulvus (Müller, 1774) ---------------------------------------- gladde tolslak

FAMILIE Helicidae

Tuinslakken

Cepaea nemoralis (Linnaeus, 1758)-----------------------------------Trichia hispida (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Helix aspersa (Müller, 1774)-------------------------------------------Monacha cantiana (Montagu, 1803)------------------------------------

FAMILIE Limacidae

gewone tuinslak gewone haarslak segrijnslak kustslak

Aardslakken

Limax maximus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- grote aardslak

FAMILIE Punctidae

Dwergpuntjes

Punctum pygmaeum (Draparnaud, 1801) ----------------------------- dwergpuntje

FAMILIE Succineidae

Barnsteenslakken

Succinea oblonga (Draparnaud, 1801)--------------------------------- langwerpige barnsteenslak Succinea putris (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- gewone barnsteenslak

FAMILIE Valloniidae

Jachthorenslakken

Acanthinula aculeata (Müller, 1774) ----------------------------------- stekelslak Vallonia costata (Müller, 1774) ----------------------------------------- geribde jachthorenslak Vallonia excentrica (Sterki, 1893) -------------------------------------- scheve jachthorenslak

FAMILIE Vertiginidae

Korfslakken

Columella spec.---------------------------------------------------------Vertigo pygmaea (Draparnaud, 1801) --------------------------------- dwergkorfslak Vertigo substriata (Jeffreys, 1833) ------------------------------------- gestreepte korfslak

FAMILIE Vitrinidae

Glasslakken

Vitrina pellucida (Müller, 1774)----------------------------------------- doorschijnende glasslak

FAMILIE Zonitidae

Glansslakken

Aegopinella nitidula (Draparnaud, 1805) -----------------------------Nesovitrea hammonis (Ström, 1765) ---------------------------------Oxychilus alliarius (Miller,1822) ---------------------------------------Oxychilus cellarius (Müller, 1774) -------------------------------------Vitrea crystallina (Müller, 1774) ---------------------------------------Zonitoides excavatus (Alder, 1830) -----------------------------------Zonitoides nitidus (Müller, 1774) ---------------------------------------

bruine blinkslak ammonshorentje lookglansslak, lookslak kelderglansslak gewone kristalslak grofgestreepte glimslak donkere glimslak

ORDE Veneroida FAMILIE Sphaeriidae

Hoornschalen

Pisidium casertanum (Poli, 1791) -------------------------------------- gewone erwtenmossel Musculium lacustre (Müller, 1774) ------------------------------------- moerashoornschaal

Orde Unionoida Familie Unionidae

Najaden

Anodonta cygnea (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ brede zwanenmossel

Discus rotundatus - boerenknoopje (foto: Henk Wallays)

Cepaea nemoralis - gewone tuinslak (foto: Henk Wallays)

9


Arthropoda

Geleedpotigen

ONDERSTAM: Chelicerata – Spinachtigen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris, die grotendeels werd uitgevoerd door Bryan Goethals. Aanvullingen voor de nieuwe inventaris werden bezorgd door Filip De Block. Tevens werden heel wat gegevens overgenomen uit het KBIN-rapport “Onderzoek naar herstelmogelijkheden t.b.v. het behoud van de specifieke entomofauna van de landduinen in OostVlaanderen: natte gebieden, rapport ENT.2003.01 AMINAL/NAT/OVL/TWOL/00:01 Januari 2003 DRIES BONTE & PATRICK GROOTAERT”, waarin ook Het Leen werd onderzocht. Volledigheid: De actuele inventaris telt heel wat meer soorten spinnen dan de vorige, met name 112 soorten tegenover 43 soorten in de vorige inventaris. Er vallen in de toekomst zeker nog nieuwe soorten te ontdekken. Zo is de oprukkende zuiderse tijgerspin nog niet in het gebied waargenomen, maar is wel al gekend van uit de buurt. De vermelding van de gewone grottenspin uit de vorige inventaris is vermoedelijk een foutieve determinatie voor de holenwielwebspin. De groep van de hooiwagens is sinds het verschijnen van een nieuwe Nederlandse determinatiegids half 2009 beperkt bijkomend onderzocht door Chris Bruggeman, wat 3 nieuwe soorten opleverde, waarvan 2 zuiderse soorten, die in geheel Vlaanderen intussen aanwezig zijn. Het totaal aantal soorten bedraagt nu 8. Verder onderzoek kan nog nieuwe soorten opleveren. Voor de groep van de mijten is geen bijkomend onderzoek uitgevoerd. Waarde van Het Leen: In Het Leen vinden we volgende Rode Lijst-soorten terug: Bedreigd: Waarschijnlijk bedreigd: Kwetsbaar:

Araneus angulatus Clerck, 1757 Haplodrassus silvestris (Blackwall, 1833) Theridiosoma gemmosum (L. Koch, 1877) Sintula corniger (Blackwall, 1856) Arctosa leopardus (Sundevall, 1833) Coelotes terrestris (Wider, 1834) Misumena vatia (Clerck, 1757) Pachygnatha listeri Sundevall, 1830 Pardosa lugubris (Walckenaer, 1802) Tegenaria silvestris L. Koch, 1872

schouderkruisspin bosmuisspin moeraspareltje hoornpalpje moswolfspin gewone bostrechterspin gewone kameleonspin bosdikkaak zwartstaartboswolfspin steentrechterspin

Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving voor de spinnen die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

VANUYTVEN HERMAN (2006) Soortenlijst van de Belgische en Nederlandse Spinnen. ARABEL, Belgische Arachnologische Vereniging (http://www.arabel.ugent.be/)

•

Rode Lijst: Natuurindicatoren (2008) Rode Lijsten: Rode Lijst spinnen (Araneae). Instituut voor Natuuren Bosonderzoek, Brussel. www.natuurindicatoren.be (versie van 15-05-2008)

•

Voor de hooiwagens: WIJNHOVEN H. (2009) De Nederlandse hooiwagens (Opiliones). Entomologische Tabellen 3. Supplement bij Nederlandse Faunistische Mededelingen. Nederlandse Entomologische Vereniging, MuseumNaturalis, EIS-Nederland

Misumena vatia - gewone kameleonspin (foto: Henk Wallays)

10


KLASSE Arachnida – Spinachtigen ORDE Araneae FAMILIE Amaurobiidae

Spinnen Nachtkaardespinnen, Bostrechterspinnen

Amaurobius fenestralis (Ström, 1768) --------------------------------Amaurobius ferox (Walckenaer, 1830)--------------------------------Amaurobius similis (Blackwall, 1861) ---------------------------------Coelotes terrestris (Wider, 1834) --------------------------------------

FAMILIE Dictynidae

huiskaardespin grote kaardespin muurkaardespin gewone bostrechterspin

Kaardertjes

Cicurina cicur (Fabricius, 1793) ---------------------------------------- herfststrooiselspin

FAMILIE Dysderidae

Celspinnen

Dysdera crocata (C.L. Koch, 1838)------------------------------------- roodwitte celspin

FAMILIE Scytodidae

Lijmspuiters

Scytodes thoracica (Latreille, 1802) ----------------------------------- getijgerde lijmspuiter

FAMILIE Gnaphosidae

Bodemjachtspinnen

Haplodrassus silvestris (Blackwall, 1833)------------------------------ bosmuisspin

FAMILIE Clubionidae

Struikzakspinnen

Clubiona comta (C.L. Koch, 1839) ------------------------------------- bonte zakspin Clubiona brevipes (Blackwall, 1841) ----------------------------------- eikenzakspin Clubiona reclusa (O. P.-Cambridge, 1863) ---------------------------- zompzakspin

FAMILIE Liocranidae

Bodemzakspinnen

Agroeca brunnea (Blackwall, 1833) ------------------------------------ grote lantaarnspin

FAMILIE Zoridae

Stekelpootspinnen

Zora spinimana (Sundevall, 1833) ------------------------------------- gewone stekelpoot

FAMILIE Thomisidae

Krabspinnen

Diaea dorsata (Fabricius, 1777) ---------------------------------------Misumena vatia (Clerck, 1757) ----------------------------------------Ozyptila trux (Blackwall, 1846)----------------------------------------Xysticus cristatus (Clerck, 1757) --------------------------------------Xysticus lanio (C.L. Koch, 1835) --------------------------------------Xysticus ulmi (Hahn, 1831)---------------------------------------------

FAMILIE Salticidae

groene krabspin gewone kameleonspin grasbodemkrabspin gewone krabspin boskrabspin moeraskrabspin

Springspinnen

Euophrys frontalis (Walckenaer, 1802) -------------------------------- gewone zwartkopspringspin Heliophanus flavipes (Hahn, 1832)------------------------------------- gewone blinker Marpissa muscosa (Clerck, 1757) -------------------------------------- schorsmarpissa Salticus cingulatus (Panzer, 1797) ------------------------------------- boomzebraspin Salticus scenicus (Clerck, 1757)---------------------------------------- huiszebraspin, harlekijn Sitticus pubescens (Fabricius, 1775) ----------------------------------- harige springspin Synageles venator (Lucas, 1836) -------------------------------------- slanke mierspringspin

FAMILIE Lycosidae

Wolfspinnen

Alopecosa pulverulenta (Clerck, 1757)--------------------------------Arctosa leopardus (Sundevall, 1833) ---------------------------------Pardosa amentata (Clerck, 1757) -------------------------------------Pardosa lugubris (Walckenaer, 1802) ---------------------------------Pardosa nigriceps (Thorell, 1856) -------------------------------------Pardosa pullata (Clerck, 1757) ----------------------------------------Pirata hygrophilus (Thorell, 1872)-------------------------------------Pirata piraticus (Clerck, 1757)-----------------------------------------Trochosa ruricola (De Geer, 1778) ------------------------------------Trochosa terricola (Thorell, 1856)-------------------------------------Xerolycosa spec.---------------------------------------------------------

gewone panterspin moswolfspin tuinwolfspin zwartstaartboswolfspin graswolfspin gewone wolfspin bospiraat poelpiraat veldnachtwolfspin gewone nachtwolfspin

11


FAMILIE Pisauridae

Grote Wolfspinnen, Kraamwebspinnen

Pisaura mirabilis (Clerck, 1757) ---------------------------------------- grote wolfspin

FAMILIE Segestriidae

Zesoogspinnen

Segestria senoculata (Linnaeus, 1758) -------------------------------- boomzesoog

FAMILIE Pholcidae

Trilspinnen

Pholcus phalangioides (Fuesslin, 1775) -------------------------------- grote trilspin

FAMILIE Agelenidae

Trechterspinnen

Agelena labyrinthica (Clerck, 1757)-----------------------------------Tegenaria atrica (C.L. Koch, 1843)------------------------------------Tegenaria ferruginea (Panzer, 1804) ---------------------------------Tegenaria silvestris (L. Koch, 1872) -----------------------------------

FAMILIE Hahniidae

gewone doolhofspin gewone huisspin bonte trechterspin steentrechterspin

Kamstaartjes

Antistea elegans (Blackwall, 1841)------------------------------------- moeraskamstaartje Hahnia montana (Blackwall, 1841)------------------------------------- gewoon kamstaartje

FAMILIE Theridiidae

Kogelspinnen

Achaearanea lunata (Clerck, 1757) -----------------------------------Enoplognatha ovata (Clerck, 1757) -----------------------------------Episinus angulatus (Blackwall, 1836) ---------------------------------Robertus lividus (Blackwall, 1836) ------------------------------------Steatoda bipunctata (Linnaeus, 1758) ---------------------------------

FAMILIE Nesticidae

prachtkogelspin gewone tandkaak gewone kabelspin bosmolspin koffieboonspin

Holenspinnen

Nesticus cellulanus (Clerck, 1757) ------------------------------------- holenspin

FAMILIE Tetragnathidae

Strekspinnen

Metellina merianae (Scopoli, 1763) -----------------------------------Metellina mengei (Blackwall, 1870) -----------------------------------Metellina segmentata (Clerck, 1757) ---------------------------------Pachygnatha clercki (Sundevall, 1823) -------------------------------Pachygnatha degeeri (Sundevall, 1830) ------------------------------Pachygnatha listeri (Sundevall, 1830) --------------------------------Tetragnatha extensa (Linnaeus, 1758) -------------------------------Tetragnatha montana (Simon, 1874) ---------------------------------Tetragnatha nigrita (Lendl, 1886) --------------------------------------

Pisaura mirabilis - grote wolfspin (foto: Henk Wallays)

12

holenwielwebspin zomerwielwebspin herfstspin grote dikkaak kleine dikkaak bosdikkaak gewone strekspin schaduwstrekspin donkere strekspin


FAMILIE Araneidae

Wielwebspinnen

Araneus angulatus (Clerck, 1757)-------------------------------------Araneus diadematus (Clerck, 1757)-----------------------------------Araneus quadratus (Clerck, 1757) ------------------------------------Araniella cucurbitina (Clerck, 1757)-----------------------------------Cyclosa conica (Pallas, 1772)------------------------------------------Gibbaranea gibbosa (Walckenaer, 1802) -----------------------------Larinioides cornutus (Clerck, 1757) -----------------------------------Nuctenea umbratica (Clerck, 1757) -----------------------------------Zygiella atrica (C.L. Koch, 1845) --------------------------------------Zygiella x-notata (Clerck, 1757) ---------------------------------------

schouderkruisspin kruisspin viervlekwielwebspin gewone komkommerspin kegelspin boomknobbelspin rietkruisspin platte wielwebspin struiksectorspin venstersectorspin

Araneus diadematus – kruisspin (foto: Henk Wallays)

FAMILIE Theridiosomatidae

Parapluspinnen

Theridiosoma gemmosum (L. Koch, 1877) ---------------------------- moeraspareltje

FAMILIE Linyphiidae

Dwerg- en Hangmatspinnen

Agyneta ramosa (Jackson, 1912) -------------------------------------Bathyphantes gracilis (Blackwall, 1841) ------------------------------Bathyphantes nigrinus (Westring, 1851) -----------------------------Bathyphantes parvulus (Westring, 1851) -----------------------------Centromerus dilutus (O. P.-Cambridge, 1875) -----------------------Centromerus sylvaticus (Blackwall, 1841) ----------------------------Ceratinella scabrosa (O. P.-Cambridge, 1871) -----------------------Dicymbium nigrum (Blackwall, 1834) ---------------------------------Diplocephalus picinus (Blackwall, 1841) ------------------------------Erigone atra (Blackwall, 1833) ----------------------------------------Erigone dentipalpis (Wider, 1834)-------------------------------------Gonatium rubellum (Blackwall, 1841)---------------------------------Gongylidiellum latebricola (O. P.-Cambridge, 1871) -----------------Gongylidiellum vivum (O. P.-Cambridge, 1875) ----------------------Gongylidium rufipes (Linnaeus, 1758) --------------------------------Hylyphantes graminicola (Sundevall, 1830) --------------------------Linyphia triangularis (Clerck, 1757) -----------------------------------Macrargus rufus (Wider, 1834) ----------------------------------------Maso sundevalli (Westring, 1851) -------------------------------------Meioneta saxatilis (Blackwall, 1844) ----------------------------------Micrargus herbigradus (Blackwall, 1854) -----------------------------Microneta viaria (Blackwall, 1841) ------------------------------------Neriene clathrata (Sundevall, 1830) ----------------------------------Oedothorax fuscus (Blackwall, 1834) ---------------------------------Pocadicnemis juncea (Locket & Millidge, 1953) -----------------------

mosslankpalpje gewoon wevertje donker wevertje kleinste wevertje middelste tongspinnetje gewoon zaagpalpje lepelschildspinnetje donker bolkopje gewoon vals dubbelkopje storingsdwergspin aeronautje knobbelpalpje vingerpalpje nagelpalpje oranjepoot lang kurkentrekkertje herfsthangmatspin winterstrooiselspin gewoon dwergstekelpootje spits probleemspinnetje vingerpalpputkopje lentestrooiselspin kruidhangmatspin gewone velddwergspin bleek heidegroefkopje

13


Pocadicnemis pumila (Blackwall, 1841) -------------------------------Saaristoa abnormis (Blackwall, 1841) --------------------------------Sintula corniger (Blackwall, 1856) ------------------------------------Tapinocyba insecta (L. Koch, 1869) -----------------------------------Tenuiphantes flavipes (Blackwall, 1854)------------------------------Tenuiphantes mengei (Kulczyn'ski, 1887) ----------------------------Tenuiphantes tenuis (Blackwall, 1852) -------------------------------Walckenaeria acuminata (Blackwall, 1833) ---------------------------Walckenaeria atrotibialis (O. P.-Cambridge, 1878) ------------------Walckenaeria cucullata (C.L. Koch, 1836) ----------------------------Walckenaeria cuspidata (Blackwall, 1833)----------------------------Walckenaeria dysderoides (Wider, 1834) -----------------------------Walckenaeria incisa (O. P.-Cambridge, 1871) ------------------------Walckenaeria nudipalpis (Westring, 1851) ---------------------------Walckenaeria obtusa (Blackwall, 1836) --------------------------------

ORDE Opiliones

bleek bosgroefkopje driepunthangmatspin hoornpalpje bleek weidegroefkopje zwart wevertje veldwevertje bodemwevertje periskoopspinnetje gewoon kontrastpootje dubbelsierkopje klein knobbelsierkopje wratsierkopje oogsierkopje middelste vals sierkopje groot vals sierkopje

Hooiwagens

FAMILIE Nemastomatidae Nemastoma lugubre (Müller, 1776) -----------------------------------Nemastoma bimaculatum (Fabricius, 1775) ---------------------------

FAMILIE Phalangiidae Phalangium opilio Linnaeus 1758--------------------------------------Opilio canestrinii (Thorell, 1876) --------------------------------------- rode hooiwagen Opilio parietinus (De Geer, 1778) -------------------------------------Leiobunum rotundum (Latreille, 1798) -------------------------------Leiobunum blackwalli (Meade, 1861) ---------------------------------Dicranopalpus ramosus (Simon, 1909) -------------------------------- strekpoot

ORDE Pseudoscorpionida

Pseudoschorpioenen

FAMILIE Neobisiidae Neobisium muscorum (Leach, 1817)-----------------------------------

ORDE Prostigmata

Mijten

FAMILIE Eriophyidae Eriophyes leiosoma (Nalepa, 1892) ------------------------------------ verwekker bladgal op linde Eriophyes tiliae (Pagenstecher, 1857) --------------------------------- verwekker hoornvormige bladgallen op linde Eriophyes laevis (Nalepa, 1889)---------------------------------------- verwekker kleine wratbladgal op zwarte els Aceria macrorhynchus (Nalepa, 1889) --------------------------------- verwekker rode wratbladgal op gewone esdoorn Aceria fraxinovorus (Nalepa, 1909) ----------------------------------- verwekker bloemgallen op gewone es Contarinia coryli (Kaltenbach, 1859) ----------------------------------- verwekker bloemgal op hazelaar

FAMILIE Phytoptidae Phytoptus avellanae Nalepa, 1889 ------------------------------------- verwekker knopgal op hazelaar

FAMILIE Trombidiidae Trombidium holosericeum (Linnaeus, 1758)---------------------------

FAMILIE Galumnidae

Hoornmijten

Galumna spec.-----------------------------------------------------------

ORDE Oribatida

Mosmijten

FAMILIE Damaeidae Damaeus onustus (C.L. Koch, 1841)-----------------------------------

14


ONDERSTAM: Crustacea - Kreeftachtigen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Het is duidelijk dat hier nog heel wat soorten op ontdekking wachten. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: Voor pissebedden: •

BERG, M.P. & WIJNHOVEN H. (1997) Landpissebedden. Een tabel voor de landpissebedden (Crustacea;Oniscidae) van Nederland en België. Wetenschappelijke Mededeling Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging 221: 1-80

KLASSE Malacostraca ORDE Isopoda

Pissebedden

FAMILIE Asellidae Asellus aquaticus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ gewone zoetwaterpissebed

FAMILIE Ligiidae Ligidium hypnorum (Cuvier, 1792)------------------------------------- buispissebed

FAMILIE Oniscidae Oniscus asellus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- kelderpissebed

FAMILIE Armadillidiidae Armadillidium vulgare (Latreille, 1804) ------------------------------- gewone oprolpissebed

FAMILIE Porcellionidae Porcellio scaber (Latreille, 1804) --------------------------------------- ruwe pissebed

FAMILIE Philosciidae Philoscia muscorum (Scopoli, 1763) ----------------------------------- mospissebed

KLASSE Branchiopoda ORDE Diplostraca

Bladvoetkreeftjes

FAMILIE Daphniidae Simocephalus vetulus (O. F. Müller, 1776) ---------------------------- zoetwatervlo

KLASSE Ostracoda ORDE Myodocopida

Mosselkreeftjes

FAMILIE Cypridinidae Cypria spec. -------------------------------------------------------------

KLASSE Maxillopoda ORDE Cyclopoida

Eenoogkreeftjes

FAMILIE Cyclopidae Cyclops spec. ------------------------------------------------------------ Eenoogkreeftje

15


ONDERSTAM: Myriapoda – Duizendpootachtigen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen.De naamgeving werd volledig geactualiseerd volgens de nieuwe inzichten, waarbij sommige vroeger gedetermineerde soorten dienden van naam te wijzigen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Het is duidelijk dat hier nog heel wat soorten op ontdekking wachten. Waarde van Het Leen: Door de beperkte inventarisatiegraad kunnen hier geen uitspraken over worden gedaan. Evolutie: Door de beperkte inventarisatiegraad kunnen hier geen uitspraken over worden gedaan. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: Miljoenpoten: •

BERG M.P. (2005) Naamlijst van de Nederlandse miljoenpoten (Myriapoda: Diplopoda). Nederlandse Faunistische Mededelingen 23

•

KIME R.D. (2004) The Belgium millipede fauna. (Diplopoda). Bulletin van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. Entomologie 74: 35-68

Duizendpoten:

16

•

BERG M.P. (1999) Naamlijst van de Nederlandse duizendpoten (Myriapoda: Chilopoda). Nederlandse Faunistische Mededelingen 7: 31-34

•

BERG M.P. & EVENHUIS C. (2001) Determinatietabel voor de Nederlandse duizendpoten (Myriapoda: Chilopoda). Nederlandse Faunistische Mededelingen 15: 41-78

•

LOCK K. (2000) Voorlopige atlas van de duizendpoten van België (Myriapoda, Chilopoda). I.N. en K.B.I.N., Rapport, Instituut voor Natuurbehoud 2000/19, Brussel


KLASSE Diplopoda – Miljoenpoten ORDE Julida FAMILIE Julidae Cylindroiulus caeruleocinctus (Wood, 1864) --------------------------- brede kronkel Cylindroiulus punctatus (Leach, 1815) --------------------------------- knotskronkel Ommatoiulus sabulosus (Linnaeus, 1758) ----------------------------- grote tweestreep

FAMILIE Julidae Tachypodoiulus niger (Leach, 1814) ----------------------------------- witpootkronkel

FAMILIE Blaniulidae Proteroiulus fuscus (Am Stein, 1857) ---------------------------------- bruinstipje

ORDE Polydesmida FAMILIE Polydesmidae Polydesmus angustus (Latzel, 1884)----------------------------------- grote platrug

KLASSE Chilopoda – Duizendpoten ORDE Geophilomorpha FAMILIE Geophilidae Geophilus longicornis (Leach, 1815) ----------------------------------- gele aardkruiper

ORDE Lithobiomorpha FAMILIE Lithobiidae Lithobius forficatus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- gewone steenloper

ORDE Scolopendromorpha FAMILIE Cryptopidae Cryptops hortensis (Donovan, 1810)----------------------------------- tuinbladkruiper

Lithobius forficatus - gewone steenloper (foto: Henk Wallays)

17


ONDERSTAM: Hexapoda KLASSE Entognatha Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Het is duidelijk dat hier nog heel wat soorten op ontdekking wachten. Waarde van Het Leen: Door de beperkte inventarisatiegraad kunnen hier geen uitspraken over worden gedaan. Evolutie: Door de beperkte inventarisatiegraad kunnen hier geen uitspraken over worden gedaan. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

HOPKIN, S. P. (2007) A Key to the Springtails (Collembola) of Britain and Ireland. Field Studies Council (AIDGAP Project)

ORDE Collembola FAMILIE Poduridae Podura aquatica (Linnaeus, 1758) -------------------------------------

FAMILIE Tomoceridae Tomocerus longicornis (Müller, 1776)----------------------------------

FAMILIE Neanuridae Neanura muscorum (Templeton, 1835)--------------------------------

FAMILIE Entomobryidae Orchesella flavescens (Bourlet, 1839) ---------------------------------

FAMILIE Sminthuridae Allacma fusca (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------

Orchesella flavescens (foto: Henk Wallays)

18


KLASSE Insecta ORDE Ephemeroptera

Eendagsvliegen

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Het is waarschijnlijk dat hier nog heel wat soorten op ontdekking wachten. Waarde van Het Leen: Door de beperkte inventarisatiegraad kunnen hier geen uitspraken over worden gedaan. De vermelding van Potamanthus luteus in de vorige inventaris berust wellicht op een foutieve determinatie. Dit is een soort van grotere, stromende rivieren.

FAMILIE Baetidae Cloeon dipterum (Linnaeus, 1761) ------------------------------------Baetis spec. --------------------------------------------------------------

ORDE Dermaptera

Oorwormen

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Mogelijk komt nog een tweede soort in het gebied voor.

FAMILIE Forficulidae Forficula auricularia (Linnaeus, 1758)---------------------------------- gewone oorworm

19


ORDE Odonata

Libellen en waterjuffers

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van diverse waarnemers, van wie Jan Versigghel de grootste bijdrage heeft geleverd. In totaal zijn er 7 nieuwe soorten opgenomen. Volledigheid: De actuele inventaris is nu wellicht grotendeels volledig. Op termijn zijn misschien nog nieuwe soorten te verwachten, hetzij door natuurlijke uitbreiding van het areaal of door intenser zoeken naar bepaalde soorten. Aeshna mixta - paardenbijter

Waarde van Het Leen: Door de vele vijvers in het gebied bezit (foto: Henk Wallays) Het Leen een redelijke libellenfauna qua aantallen van de algemene soorten, maar qua soortenaantallen krijgen we eerder een modaal beeld van onze regio. Er komen geen soorten voor van de Rode Lijst van de libellen in Vlaanderen. De vele vijvers zijn niet ingericht op het ontwikkelen van een rijke libellenfauna. Evolutie: Grondig onderzoek werd niet uitgevoerd naar de evolutie van het aantal voorkomende libellen en hun aantallen. We vermoeden dat de libellenfauna min of meer stabiel gebleven is. Of de bruine winterjuffer nog in het gebied voorkomt is zeer twijfelachtig. Deze soort werd de laatste jaren niet meer waargenomen. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

BOS F.,WASSCHER M. EN REINBOUD W. (2007) Veldgids Libellen. 5° volledige herzien druk. KNNV, Utrecht

Sympetrum flaveolum - geelvlekheidelibel (foto: Henk Wallays)

FAMILIE Lestidae

Pantserjuffers

Lestes viridis (Vander Linden, 1825) ----------------------------------- houtpantserjuffer Sympecma fusca (Vander Linden, 1820) ------------------------------ bruine winterjuffer

FAMILIE Coenagrionidae

Waterjuffers

Coenagrion puella (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Enallagma cyathigerum (Charpentier, 1840) -------------------------Ischnura elegans (Vander Linden, 1820) -----------------------------Pyrrhosoma nymphula (Sulzer, 1776) ---------------------------------

FAMILIE Aeshnidae

azuurwaterjuffer watersnuffel lantaarntje vuurjuffer

Glazenmakers

Aeshna cyanea (Müller, 1764)------------------------------------------ blauwe glazenmaker Aeshna mixta (Latreille, 1805) ----------------------------------------- paardenbijter Anax imperator (Leach, 1815) ----------------------------------------- grote keizerlibel

FAMILIE Libellulidae

Korenbouten

Libellula depressa (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Libellula quadrimaculata (Linnaeus, 1758) ---------------------------Orthetrum cancellatum (Linnaeus, 1758)-----------------------------Sympetrum flaveolum (Linnaeus, 1758)------------------------------Sympetrum sanguineum (Müller, 1764) ------------------------------Sympetrum striolatum (Charpentier, 1840) --------------------------Sympetrum vulgatum (Linnaeus, 1758) -------------------------------

20

platbuik viervlek gewone oeverlibel geelvlekheidelibel bloedrode heidelibel bruinrode heidelibel steenrode heidelibel


ORDE Orthoptera

Sprinkhanen en Krekels

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van diverse waarnemers, van wie Chris Bruggeman de grootste bijdrage heeft geleverd. In totaal zijn er 8 nieuwe soorten opgenomen. Volledigheid: De actuele inventaris is wellicht nog niet volledig. Op termijn zijn nog nieuwe soorten te verwachten, hetzij door natuurlijke uitbreiding van het areaal of door intenser zoeken naar bepaalde soorten. Waarde van Het Leen: Het Leen telt geen typische soorten. Alle soorten zijn voor onze regio min of meer algemeen te noemen.

Chorthippus parallelus - krasser (foto: Henk Wallays)

De struiksprinkhaan (Leptophyes punctatissima) staat op de Belgische Rode Lijst vermeld als “zeldzaam”. Evolutie: Door de vele grasvelden in het gebied en door een minder intens beheer van deze terreinen is de sprinkhanenfauna in gunstige zin ontwikkeld. Echte studies zijn hier nog niet voorhanden. Door de uitbreiding van het areaal, enerzijds van zuiderse soorten, zoals de sikkelsprinkhaan, en anderzijds van soorten die in opmars zijn, zoals de bramensprinkhaan, zijn er effectief nieuwe soorten in het gebied bijgekomen. De opname van bosdoorntje in de vorige inventaris berust wellicht op een foutieve determinatie, daar deze soort eerder voorkomt op warmere kalkhellingen. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

KLEUKERS ROY, NIEUKERKEN E.J. VAN, ODÉ BAUDEWIJN ET AL. (2004) De sprinkhanen en krekels van Nederland. Nederlandse Fauna 1. Naturalis, KNNV uitgeverij en EIS-Nederland, Leiden

Pholidoptera griseoaptera - bramensprinkhaan (foto: Henk Wallays)

21


FAMILIE Tettigoniidea

Sabelsprinkhanen

Conocephalus dorsalis (Latreille, 1804)-------------------------------Leptophyes punctatissima (Bosc, 1792) ------------------------------Meconema thalassinum (DeGeer, 1773) ------------------------------Phaneroptera falcata (Poda, 1761)------------------------------------Pholidoptera griseoaptera (De Geer, 1773)---------------------------Tettigonia viridissima (Linnaeus, 1758)--------------------------------

FAMILIE Tetrigidae

gewoon spitskopje struiksprinkhaan boomsprinkhaan sikkelsprinkhaan bramensprinkhaan grote groene sabelsprinkhaan

Doornsprinkhanen

Tetrix undulata (Sowerby, 1806)--------------------------------------- gewoon doorntje Tetrix subulata (Linnaeus, 1758)--------------------------------------- zeggendoorntje

FAMILIE Acrididae

Echte veldsprinkhanen

Chorthippus biguttulus (Linnaeus, 1758) ------------------------------ ratelaar Chorthippus brunneus (Thunberg, 1815) ------------------------------ bruine sprinkhaan Chorthippus parallelus (Zetterstedt, 1821) ---------------------------- krasser

Leptophyes punctatissima - struiksprinkhaan (foto: Henk Wallays)

22


ORDE Hemiptera

Wantsen, cicaden, bladluizen en schildluizen

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van diverse waarnemers, van wie Chris Bruggeman de grootste bijdrage heeft geleverd. In het verleden werd een grondig onderzoek uitgevoerd naar waterwantsen. Hier werd de laatste jaren geen verder onderzoek naar uitgevoerd. In totaal zijn 30 nieuwe soorten opgenomen. Volledigheid: De actuele inventaris is nog verre van volledig. De inventaris van de waterwantsen mag wellicht als volledig beschouwd worden, maar het onderzoek naar de landwantsen is nog maar pas opgestart. Idem voor de cicaden. Onderzoek naar bladluizen en aanverwanten is niet verder uitgevoerd en zal ook nog heel wat nieuwe soorten kunnen opleveren. Waarde van Het Leen: Volgens de Rode Lijst waterwantsen komen er in Het Leen 2 soorten die gecatalogeerd zijn als kwetsbaar, zijnde schaarse duikerwants (Corixa panzeri) en gewone beekloper (Velia caprai). Eén soort is gecatalogeerd als zijnde bedreigd, zijnde de slootsigaar (Sigara fossarum). Doordat het onderzoek naar landwantsen nog maar in de kinderschoenen staat kan hier nog geen uitspraak worden over gedaan. Evolutie: Door een algemene achteruitgang van de waterkwaliteit in Vlaanderen zijn heel wat waterwantsen bedreigd. We mogen veronderstellen dat heel wat soorten die op de Rode Lijst stonden als “bedreigd” of “kwetsbaar” intussen uit Het Leen verdwenen zijn, alhoewel een doorgedreven nieuw onderzoek dit moet bevestigen. Voor de andere groepen kunnen hierover nog geen uitspraken worden gedaan. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

AUKEMA B., BOS F.G., HERMES D.J. & ZEINSTRA PH. (2005) Nieuwe en interessante Nederlandse wantsen II, met een geactualiseerde naamlijst (Hemiptera: Heteroptera). Nederlandse Faunistische Mededelingen 23: 37-76

De Nederlandse naamgeving van de waterwantsen is gebaseerd op: •

BOSMANS, R. ET NIESER, N. (1997) Voorstel tot Nederlandse namen van de in Vlaanderen en Nederland voorkomende Water- en Oppervlaktewantsen. Wielewaal (40), p.109-111

Voor determinatie van de landwantsen werd vooral gebruik gemaakt van diverse bronnen, waaronder voornamelijk: •

WACHMANN E. (1989) Wanzen, beobachten – kennenlernen. J. Neumann-Neudamm, Melsungen

•

BONTE D., VANDOMME V., MUYLAERT J. & BOSMANS R. (2001) Een gedocumenteerde Rode Lijst van de water- en oppervlaktewantsen van Vlaanderen. Universiteit Gent, Gent

•

En de volgende internetsites: o o

http://www.britishbugs.org.uk/index.html http://www.geocities.com/gabyviskens/heteropt/taxa/heteropt.htm

FAMILIE Nepidae

Waterschorpioenen en staafwantsen

Nepa cinerea (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------- waterschorpioen Ranatra linearis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- staafwants

FAMILIE Naucoridae

Platte waterwantsen

Ilyocoris cimicoides (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- platte waterwants

FAMILIE Notonectidae

Bootsmannetjes

Notonecta glauca (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ gewoon bootsmannetje Notonecta viridis (Delcourt, 1909) ------------------------------------- tenger bootsmannetje

23


FAMILIE Corixidae

Duikerwantsen

Corixa affinis (Leach, 1817) -------------------------------------------Corixa panzeri (Fieber, 1848) -----------------------------------------Corixa punctata (Illiger, 1807) ----------------------------------------Callicorixa praeusta (Fieber, 1848) -----------------------------------Cymatia coleoptrata (Fabricius, 1777) --------------------------------Hesperocorixa linnaei (Fieber, 1848) ---------------------------------Hesperocorixa sahlbergi (Fieber, 1848)-------------------------------Sigara distincta (Fieber, 1848) ----------------------------------------Sigara falleni (Fieber, 1848) -------------------------------------------Sigara fossarum (Leach, 1817)----------------------------------------Sigara lateralis (Leach, 1817) -----------------------------------------Sigara limitata (Fieber, 1848) -----------------------------------------Sigara nigrolineata (Fieber, 1848) ------------------------------------Sigara semistriata (Fieber, 1848) -------------------------------------Sigara striata (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------

FAMILIE Saldidae

kustduikerwants schaarse duikerwants gestippelde duikerwants vlekpoot gewoon zwemmertje vlekmoerwants donkere moerwants grote sigaar groothandsigaar slootsigaar zwartvoetje tweestreepsigaar richelsigaar driestreepsigaar gewone sigaar

Oeverwantsen

Saldula saltatoria (Linnaeus, 1758)

FAMILIE Gerridae Gerris Gerris Gerris Gerris

Schaatsenrijders

argentatus (Schummel, 1832) ---------------------------------lacustris (Linnaeus, 1758)--------------------------------------odontogaster (Zetterstedt, 1828)------------------------------thoracicus (Schummel, 1832)-----------------------------------

FAMILIE Veliidae

zilveren schaatsenrijder poelschaatsenrijder buiktandje bruine schaatsenrijder

Beeklopers

Velia caprai (Tamanini, 1947) ------------------------------------------ gewone beekloper

FAMILIE Hydrometridae

Vijverlopers

Hydrometra stagnorum (Linnaeus, 1758) ----------------------------- gewone vijverloper

FAMILIE Reduviidae

Roofwantsen

Reduvius personatus (Linnaeus, 1758) -------------------------------- maskerwants

FAMILIE Acanthosomatidae Acanthosoma haemorrhoidale (Linnaeus, 1758) ---------------------Elasmostethus interstinctus (Linnaeus, 1758)------------------------Elasmucha grisea (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ berkenwants

FAMILIE Cydnidae Tritomegas bicolor (Linnaeus, 1758)-----------------------------------

FAMILIE Pentatomidae

Schildwantsen

Dolycoris baccarum (Linnaeus, 1758)---------------------------------Eurydema oleracea (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Graphosoma lineatum (Linnaeus, 1758) ------------------------------Holcostethus strictus (Fabricius, 1803) -------------------------------Palomena prasina (Linnaeus, 1761)-----------------------------------Pentatoma rufipes (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Picromerus bidens (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Podops inuncta (Fabricius, 1775) -------------------------------------Troilus luridus (Fabricius, 1775)----------------------------------------

bessenwants koolwants pyjamawants groene stinkwants

Links: Graphosoma lineatum pyjamawants (foto: Marc Schoonackers) Rechts: Troilus luridus (foto: Henk Wallays)

24


FAMILIE Nabidae Himacerus apterus (Fabricius, 1798) ---------------------------------Himacerus mirmicoides (O. Costa, 1834) -----------------------------Himacerus apterus (foto: Henk Wallays)

FAMILIE Coreidae

Randwantsen

Coreus marginatus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- zuringrandwants Gonocerus acuteangulatus (Goeze, 1778) -----------------------------

FAMILIE Tingidae

Netwantsen

Stephanitis pyrioides (Scott, 1874) ------------------------------------

FAMILIE Lygaeidae Kleidocerys resedae (Panzer, 1797)------------------------------------

FAMILIE Miridae Capsus ater (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Deraeocoris flavilinea (A. Costa, 1862) -------------------------------Deraeocoris ruber (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Heterotoma planicornis (Pallas, 1772) --------------------------------Leptopterna dolabrata (Linnaeus, 1758)------------------------------Liocoris tripustulatus (Fabricius, 1781) -------------------------------Lygocoris pabulinus (Linnaeus, 1761) --------------------------------Lygus rugulipennis Poppius, 1911 -------------------------------------Notostira elongata (Geoffroy, 1785) ----------------------------------Phylus coryli (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Plagiognathus arbustorum (Fabricius, 1794) -------------------------Rhabdomiris striatellus (Fabricius, 1794) -----------------------------Stenodema laevigata (Linnaeus, 1758) -------------------------------Stenotus binotatus (Fabricius, 1794) ----------------------------------

FAMILIE Pyrrhocoridae

breedsprietwants groene appelwants behaarde wants

gestreepte eikenblindwants

Vuurwantsen

Pyrrhocoris apterus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- vuurwants

Links: Deraeocoris ruber Rechts: Cercopis vulnerata bloedcicade (foto’s: Henk Wallays)

25


FAMILIE Berytidae

Steltwantsen

Metatropis rufescens (Herrich-Schäffer, 1835) ------------------------ heksenkruidsteltwants

FAMILIE Cercopidae Cercopis vulnerata Rossi, 1807----------------------------------------- bloedcicade

FAMILIE Aphrophoridae Philaenus spumarius (Linnaeus, 1758) -------------------------------- schuimbeestje Aphrophora pectoralis (Matsumura, 1903) ----------------------------

FAMILIE Cixiidae Cixius spec. --------------------------------------------------------------

FAMILIE Cicadellidae Ledra aurita (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------ oorcicade Cicadella viridis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- groene rietcicade Graphocephala fennahi (Young, 1977)--------------------------------- rhododendroncicade

FAMILIE Psyllidae

Bladvlooien

Psylla alni (Linnaeus, 1758) -------------------------------------------- elzenbladvlo

FAMILIE Callaphididae Phyllaphis fagi (Linnaeus, 1767) --------------------------------------- beukenbladluis

FAMILIE Eriococcidae Cryptococcus fagisuga (Lindinger, 1936) ------------------------------ wollige beukenstamluis

FAMILIE Adelgidae Sacciphantes abietis (Linnaeus, 1758)--------------------------------- spar-ananasgalluis

FAMILIE Pemphigidae Tetraneura ulmi (Linnaeus, 1758)--------------------------------------

Boven: Cicadella viridis - groene rietcicade Onder: Pyrrhocoris apterus - vuurwants (foto’s: Henk Wallays)

26


ORDE Lepidoptera

Vlinders

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. De laatste jaren is er heel wat bijkomend onderzoek uitgevoerd naar de vlinderfauna. Op het gebied van dagvlinders heeft de Natuurpunt Vlinderwerkgroep Meetjesland heel wat gegevens verzameld over Het Leen. Diverse waarnemers gaven hun waarnemingen door (Filip Van den Bossche, Boudewijn Kindts, Marc Van Opstaele, Chris Bruggeman, Diëgo en Frank Van De Keere, Darline Kempeneer, Christine De Bie, Marc Zwertvaegher,…). Anthocharis cardamines - oranjetip op pinksterbloem Het nachtvlinderonderzoek kende een grote (foto: Ludo Goossens) stimulans dankzij het onderzoek van Marc Van Opstaele in de jaren 1995-1997, waar hij gedurende deze periode zeer intensief vlinders via lichtvangsten, smeer en feromonen lokte. Dit onderzoek werd later in beperkte mate verder gezet door de Natuurpunt Vlinderwerkgroep Meetjesland en Tom Sierens. Ook een zeer grote bijdrage werd geleverd door Boudewijn Kindts, die reeds vele jaren intensief op zoek gaat naar diverse rupsen. De nachtvlindergegevens werden op hun volledigheid en correctheid gecontroleerd door Tom Sierens.

Volledigheid: De actuele inventaris zal vermoedelijk het grootste gedeelte van de vlinderfauna omvatten, zeker wat betreft dagvlinders en de macro-nachtvlinders. Op het gebied van de microvlinders kan verder onderzoek wellicht nog meerdere soorten opleveren. Dat we zeker nog niet alles geïnventariseerd hebben bewijst het feit dat de lijst ieder jaar nog een stukje langer wordt. De nieuwe inventaris telt niet minder dan 178 nieuwe soorten. Waarde van Het Leen: Op gebied van dagvlinders telt Het Leen de grootste populatie van koevinkjes uit het Meetjesland. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat de keizersmantel zich eventueel voortplant in Het Leen, alhoewel dit nog niet bevestigd werd door de vondst van rupsen. Ook de populatie van eikenpage is niet te onderschatten. Volgende soorten van de Rode Lijst zijn waargenomen in Het Leen: -

keizersmantel: met uitsterven bedreigd Æ geen zekerheid van een vaste populatie rouwmantel: uitgestorven in Vlaanderen Æ zwerver kleine ijsvogelvlinder: kwetsbaar Æ zwerver (populatie in het Drongengoed) bruin blauwtje: kwetsbaar Æ geen vaste populatie

Qua nachtvlinders is Het Leen ook zeer rijk aan soorten. Hier is nog geen Rode Lijst beschikbaar. Tom Sierens geeft een schets wat de waarde van Het Leen betreft voor nachtvlinders in “Bijdrage tot de inventarisatie van macronachtvlinders in Het Leen in 2009” (ongepubliceerd). De volgende soorten zijn in West-België (zeer) zeldzaam, maar hebben belangrijke populaties in Het Leen. Het zijn alleszins naar de lokale normen bijzondere soorten. •

Soorten van eikenbossen -

Cymatophorima diluta: soort van oude eikenbossen; onbekend elders in de zeer wijde omgeving, maar algemeen in Het Leen: tot 90 ex. op 1 lamp half september; de soort lijkt zich in Het Leen nog uit te breiden tov de jaren ’90. De soort staat in heel Vlaanderen bekend als zeldzaam. De enige mij bekende grote populatie van WestBelgië.

-

Eupithecia dodoneata: eveneens een soort van eikenbossen; in 2008 via rupsen ontdekt, dit jaar is een populatie bevestigd met lichtvangsten; soort die de laatste jaren steeds meer gezien wordt op plaatsen waar hij vroeger afwezig leek, maar voor heel West-België alsnog een zeldzaamheid

-

Apocheima hispidaria: soort van eikenbossen, die aan uitbreiding bezig is; in Oost-en Zuid-België gewoon, maar in West-België nog overal een zeldzaamheid. In het Meetjesland alleen in Het Leen met zekerheid vastgesteld.

-

Polyploca ridens: soort van eikenbossen, in West-België zeer lokaal. Tot nu niet waargenomen in West-Vlaanderen. In het Meetjesland/Houtland elders alleen bekend van het Drongengoed, maar daar in kleinere aantallen. In Het Leen komt een goede populatie voor, tot 20 ex. op 1 lamp.

27


•

•

Soorten gebonden aan berenklauw/engelwortel -

Eupithecia trisignaria: dwergspanner die typisch is voor de vochtige dreven met engelwortel (Angelica sylvestris) en bereklauw (Heracleum sphondylium). In het Meetjesland/Houtland alleen met zekerheid bekend uit Het Leen. Ook elders in België verre van gewoon. Rupsen leven in september: het is belangrijk dat de voedselplanten dan niet allemaal gemaaid worden!

-

Eupithecia selinata: nauw verwant met de vorige soort, zelfde habitat, maar nog veel zeldzamer. Was tot voor enkele jaren alleen van enkele ex. bekend uit Limburg in Vlaanderen. Ontdekt door Boudewijn Kindts en als rups ‘gewoon’ in 2007. Enige vindplaats in West-België. In 2009 geen rupsen gevonden, en slechts 1 imago op licht.

Soorten gebonden aan heide -

•

Nola aeregula: gewone soort in de Kempen en aan de kust, maar in Zandig-Vlaanderen beperkt tot zeer schaarse relictgebieden, bv Gulke Putten en in 1997 ook in Het Leen vastgesteld (M. Van Opstaele) – wat vreemd is, gezien de zeer schaarse restanten van heide in het gebied.

Andere soorten -

Schrankia taenialis: zeer onopvallend micro-uiltje, waarvan het enige ex. dat met zekerheid ooit in Vlaanderen is waargenomen afkomstig is uit Het Leen (22-7-1996, M. Van Opstaele, tussen vijvers 8 en 13); wordt geassocieerd met heiden en vochtige bossen. Ook in Wallonië zeldzaam.

-

Philoreme vetulata: onopvallende spanner, die tot voor kort buiten de duinen slechts van enkele geïsoleerde exemplaren bekend was in West-België. In de buurt van het einde van de hoofddreef bevindt zich zeker een populatie: B. Kindts vond hier in 2008 rupsen, en bij een inventarisatie op UV-licht vonden we in 2009 2 ex. op één avond. In de literatuur wordt vooral wegedoorn – en vuilboom - genoemd als waardplant. Overal zeldzaam in België.

-

Heterogenea asella: soort waarvan slechts enkele (en dan nog zeer recente) exemplaren bekend zijn in België (Henegouwse Scheldevallei, omgeving Antwerpen), maar die alleszins met zekerheid voorkomt in het Meetjesland (tijdens onze intensieve inventarisatie van het Drongengoed in 1983-1993 vingen we 10 ex. op licht; M. Van Opstaele kon de soort in 1997 ook bevestigen voor Het Leen). B. Kindts vond in het Drongengoed rupsen op berk en eik, hoewel de soort in de literatuur bekend staat als een vlinder van beukenbossen.

-

Gagitodes sagittata: zeer zeldzame soort in heel Europa; in België slechts bekend van een handvol plaatsen waar hij in meer dan 1 ex. werd gezien (prov Oost-Vlaanderen: Assenede, Molsbroek, Het Leen – de zeer spaarzame ex. die in de loop van de laatste decennia ooit werden waargenomen in Zomergem en Ursel waren vermoedelijk zwervers uit Het Leen; buiten Oost-Vlaanderen alleen zeer lokaal bekend in het Antwerpse). De rups leeft monofaag op poelruit (augustus-september) en werd in de jaren ’80-’90 bij gerichte zoektochten in Het Leen gevonden (B. Kindts).

-

Pennisetia hylaeiformis: frambozenwespvlinder, waarvan de aanwezigheid vrijwel alleen vast te stellen is met feromoonpreparaten. Het Leen is bij mijn weten op dit moment de enige met zekerheid bekende vindplaats in West-België. Gebonden aan wilde framboos. M. Van Opstaele stelde de soort vrij talrijk vast in de jaren ’90, maar de vlinder lijkt nu sterk achteruit te zijn gegaan. Verschillende zoektochten in 2008-2009 leverden slechts 1 ex. op.

Vermeldenswaardig zijn daarnaast zeker een aantal soorten die in West-België niet algemeen zijn, maar die in Het Leen (soms: veruit) de grootste populatie van heel de streek tussen Brugge en Gent lijken te hebben:

28

-

Eikensoorten als Drymonia querna (tot 20 ex. op 1 lamp), Hypomecis roboraria (niet gezien in de streek in de jaren ’90, maar nu lokaal een vrij gewone soort; heeft in Het Leen een mooie populatie uitgebouwd), Parectropis similaria (ontbreekt merkwaardig genoeg totaal in veel andere bossen in de streek, bv. het Drongengoed; is heel gewoon in Het Leen)

-

Loofbossoorten als Ipimorpha retusa, Asthena albulata, Electrophaes corylata, Abraxas sylvata (achteruitgaand)

-

Anticollix sparsata (lokaal bij Lysimachia vulgaris zeer algemeen, ca. 70 ex. in de omgeving van enkele planten!)

-

Lymantria monacha (naaldbossen; tot 75 ex. op 1 lamp)

Plagodis

pulveraria,


Soorten die in België niet gewoon zijn, maar die (ook) voorkomen in Het Leen: Achlya flavicornis (goede populatie; berkensoort), Dysstroma citrata (nu en dan een geïsoleerd exemplaar in de streek), Ennomos erosaria (idem), Ennomos quercinaria (idem), Eupithecia simpliciata (in de regio normaal tijdelijk op braakgronden met Atriplex), Eupithecia valerianata (gemakkelijk over het hoofd geziene dwergspanner, monofaag op echte valeriaan), Hydria cervinalis (kende een piek tussen 1987 en 1997 in heel Vlaanderen, soort gebonden aan Berberis – verspreidde zich via tuinen), Mesoleuca albicillata (goede populatie, loofbossoort), Scopula nigropunctata (idem), Pterapherapteryx sexalata, Phymatopus hecta (zeldzaam bij adelaarsvaren), Apamea scolopacina (zeldzaam), Apamea unanimis (goede populatie), Orthosia populeti (idem), Parascotia fuliginaria (paddenstoeluil, af en toe een ex.), Hypena rostralis (hop), Nola cucullatella (geïsoleerde ex. in de streek), Furcula bifida … Zeldzame trekvlinders en zwervers die in Het Leen gevonden werden: Peridroma saucia (1997), Eurois occulta (1996). Evolutie: Het dagvlinderbestand volgt de algemene trend in het Meetjesland en Vlaanderen. Zo is de kleine vos quasi verdwenen uit het gebied. Sinds de zomer van 2007 valt ook een spectaculaire achteruitgang van de citroenvlinder op. In 2008 werd geen enkel exemplaar waargenomen.

Aphantopus hyperantus - koevinkje (foto: Chris Bruggeman)

Zowel de kommavlinder, als het heideblauwtje, die opgenomen waren in de vorige inventaris, berusten vermoedelijk op foutieve determinaties (het is van de jaren 1950 geleden dat deze soorten in onze regio werden vastgesteld). Ze zijn daarom niet meer opgenomen in deze inventaris. Ook de waarneming van het geelsprietdikkopje is twijfelachtig. In het Meetjesland is deze vlindersoort nog niet met zekerheid vastgesteld. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen voor de dagvlinders is deze zoals opgenomen in: •

BOS F., BOSVELD M., GROENENDIJK D. (2006) De dagvlinders van Nederland. Nederlandse Fauna 7, Naturalis, KNNV uitgeverij en EIS-Nederland, Leiden

Voor de nachtvlinders is dit: •

WARING PAUL EN TOWNSEND MARTIN (2006) Nachtvlinders. Veldgids met alle in Nederland en België voorkomende soorten. Tirion Natuur, Baarn

Voor de microvlinders werd de Phegea-website geraadpleegd: •

http://www.phegea.org/ (Catalogue of the Lepidoptera of Belgium (Willy De Prins & Chris Steeman))

Voor de Nederlandse namen is dit: •

MUUS T.S.T. & ZWIER J.H.H. (2009) De Nederlandse namen van de kleine vlinders (microlepidoptera) in Nederland en België. Nederlandse Entomologische Vereniging

FAMILIE Hesperiidae

Dikkopjes

Ochlodes sylvanus (Esper, 1777) -------------------------------------- groot dikkopje Thymelicus lineola (Ochsenheimer, 1808) ----------------------------- zwartsprietdikkopje Thymelicus sylvestris (Poda, 1761) ------------------------------------ geelsprietdikkopje

FAMILIE Papilionidae

Grote pages

Papilio machaon Linnaeus, 1758 --------------------------------------- koninginnepage

FAMILIE Pieridae

Witjes

Anthocharis cardamines (Linnaeus, 1758) ----------------------------Colias crocea (Fourcroy, 1785) ----------------------------------------Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Pieris brassicae (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Pieris napi (Linnaeus, 1758) -------------------------------------------Pieris rapae (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------

oranjetipje oranje luzernevlinder citroenvlinder groot koolwitje klein geaderd witje klein koolwitje

29


FAMILIE Lycaenidae

Blauwtjes, kleine pages en vuurvlinders

Celastrina argiolus (Linnaeus, 1758)----------------------------------Lycaena phlaeas (Linnaeus, 1761) ------------------------------------Neozephyrus quercus (Linnaeus, 1758) ------------------------------Plebeius agestis ([Denis & Schiffermüller], 1775)--------------------Polyommatus icarus (Rottemburg, 1775)------------------------------

FAMILIE Nymphalidae

Schoenlappers en zandoogjes

Aglais urticae (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Aphantopus hyperantus (Linnaeus, 1758) ----------------------------Araschnia levana (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Argynnis paphia (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Coenonympha pamphilus (Linnaeus, 1758) --------------------------Inachis io (Linnaeus, 1758)--------------------------------------------Lasiommata megera (Linnaeus, 1767)--------------------------------Limenitis camilla (Linnaeus, 1764) ------------------------------------Maniola jurtina (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Nymphalis antiopa (Linnaeus, 1758)----------------------------------Nymphalis polychloros (Linnaeus, 1758) -----------------------------Pararge aegeria (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Polygonia c-album (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Pyronia tithonus (Linnaeus, 1771) ------------------------------------Vanessa atalanta (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Vanessa cardui (Linnaeus, 1758)---------------------------------------

FAMILIE Hepialidae

boomblauwtje kleine vuurvlinder eikenpage bruin blauwtje icarusblauwtje

kleine vos koevinkje landkaartje keizersmantel hooibeestje dagpauwoog argusvlinder kleine ijsvogelvlinder bruin zandoogje rouwmantel grote vos bont zandoogje gehakkelde aurelia oranje zandoogje atalanta distelvlinder

Wortelboorders

Hepialus humuli (Linnaeus, 1758)-------------------------------------- hopwortelboorder Phymatopus hecta (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- heidewortelboorder Triodia sylvina (Linnaeus, 1761) --------------------------------------- oranje wortelboorder

FAMILIE Cossidae

Houtboorders

Cossus cossus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- wilgenhoutrups Zeuzera pyrina (Linnaeus, 1761)--------------------------------------- gestippelde houtvlinder

FAMILIE Limacodidae

Slakrupsen

Apoda limacodes (Hufnagel, 1766)------------------------------------- slakrups Heterogenea asella ([Denis & Schiffermüller], 1775) ----------------- kleine slakrups

FAMILIE Sessidae

Wespvlinders

Pennisetia hylaeiformis (Laspeyres, 1801) ---------------------------- frambozenglasvlinder Paranthrene tabaniformis (Rottemburg, 1775) ------------------------ populierenwespvlinder Sesia apiformis (Clerck, 1759) ----------------------------------------- hoornaarvlinder

FAMILIE Lasiocampidae

Spinners

Euthrix potatoria (Linnaeus, 1758)------------------------------------Lasiocampa quercus (Linnaeus, 1758) --------------------------------Malacosoma neustria (Linnaeus, 1758) -------------------------------Poecilocampa populi (Linnaeus, 1758) ---------------------------------

rietvink hageheld ringelrups zwarte herfstspinner

Lasiocampa quercus - hageheld (foto: Henk Wallays)

30


FAMILIE Saturniidae

Nachtpauwogen

Saturnia pavonia (Linnaeus, 1758)------------------------------------- nachtpauwoog

FAMILIE Drepanidae

Eenstaartjes

Achlya flavicornis (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Cilix glaucata (Scopoli, 1763) -----------------------------------------Cymatophorima diluta ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------Drepana falcataria (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Falcaria lacertinaria (Linnaeus, 1758)---------------------------------Habrosyne pyritoides (Hufnagel, 1766) -------------------------------Ochropacha duplaris (Linnaeus, 1761)--------------------------------Polyploca ridens (Fabricius, 1787) ------------------------------------Tethea ocularis (Linnaeus, 1767) -------------------------------------Tethea or ([Denis & Schiffermüller], 1775)---------------------------Thyatira batis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Watsonalla binaria (Hufnagel, 1767) ----------------------------------Watsonalla cultraria (Fabricius, 1775) ---------------------------------

Drepana falcataria - berkeneenstaart (foto: Henk Wallays)

FAMILIE Geometridae

lente-orvlinder witte eenstaart eiken-orvlinder berkeneenstaart bleke eenstaart vuursteenvlinder tweestip-orvlinder groenige orvlinder peppel-orvlinder orvlinder braamvlinder gele eenstaart beukeneenstaart

Habrosyne pyritoides - vuursteenvlinder (foto: Henk Wallays)

Spanners

Abraxas grossulariata (Linnaeus, 1758) ------------------------------Abraxas sylvata (Scopoli, 1763)---------------------------------------Acacis viretata (Hübner, 1799) ----------------------------------------Aethalura punctulata ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Agriopis aurantiaria (Hübner, 1799) ----------------------------------Agriopis leucophaearia ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------Agriopis marginaria (Fabricius, 1777)---------------------------------Alcis repandata (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Alsophila aescularia ([Denis & Schiffermüller], 1775)----------------Angerona prunaria (Linnaeus, 1758)----------------------------------Anticollix sparsata (Treitschke, 1828) --------------------------------Apeira syringaria (Linnaeus, 1758)------------------------------------Aplocera efformata (Guenée, 1857)-----------------------------------Apocheima hispidaria ([Denis & Schiffermüller], 1775)--------------Archiearis parthenias (Linnaeus, 1761) -------------------------------Asthena albulata (Hufnagel, 1767) ------------------------------------Biston betularia (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Biston strataria (Hufnagel, 1767) -------------------------------------Bupalus piniaria (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Cabera exanthemata (Scopoli, 1763) ---------------------------------Cabera pusaria (Linnaeus, 1758)--------------------------------------Campaea margaritata (Linnaeus, 1761) ------------------------------Camptogramma bilineata (Linnaeus, 1758) --------------------------Cepphis advenaria (Hübner, 1790)-------------------------------------

bonte bessenvlinder porseleinvlinder groene blokspanner berkenspikkelspanner najaarsspanner kleine voorjaarsspanner grote voorjaarsspanner variabele spikkelspanner voorjaarsboomspanner oranje iepentakvlinder wederikdwergspanner seringenvlinder sint-janskruidblokspanner voorjaarsspanner oranje berkenspanner wit spannertje peper-en-zoutvlinder vroege spanner dennenspanner bruine grijsbandspanner witte grijsbandspanner appeltak gestreepte goudspanner kleine herculesspanner

31


Chloroclysta siterata (Hufnagel, 1767) -------------------------------Chloroclystis v-ata (Haworth, 1809) ----------------------------------Colostygia pectinataria (Knoch, 1781) --------------------------------Colotois pennaria (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Comibaena bajularia ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Cosmorhoe ocellata (Linnaeus, 1758) --------------------------------Crocallis elinguaria (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Cyclophora albipunctata (Hufnagel, 1767)----------------------------Cyclophora linearia (Hübner, 1799) -----------------------------------Cyclophora punctaria (Linnaeus, 1758) -------------------------------Dysstroma citrata (Linnaeus, 1761) ----------------------------------Dysstroma truncata (Hufnagel, 1767) --------------------------------Ecliptopera silaceata ([Denis & Schiffermüller], 1775)---------------Ectropis crepuscularia ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------Electrophaes corylata (Thunberg, 1792)------------------------------Ennomos alniaria (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Ennomos autumnaria (Werneburg, 1859) ----------------------------Ennomos erosaria ([Denis & Schiffermüller], 1775) -----------------Ennomos fuscantaria (Haworth, 1809)--------------------------------Ennomos quercinaria (Hufnagel, 1767) -------------------------------Epione repandaria (Hufnagel, 1767) ----------------------------------Epirrhoe alternata (O. F. Müller, 1764) -------------------------------Epirrhoe rivata (Hübner, 1813)----------------------------------------Epirrita autumnata (Borkhausen, 1794) ------------------------------Epirrita dilutata ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------------Erannis defoliaria (Clerck, 1759) --------------------------------------Euchoeca nebulata (Scopoli, 1763) -----------------------------------Eulithis prunata (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Eulithis testata (Linnaeus, 1761) --------------------------------------Eupithecia abbreviata (Stephens, 1831) ------------------------------Eupithecia absinthiata (Clerck, 1759) ---------------------------------Eupithecia assimilata (Doubleday, 1856) -----------------------------Eupithecia centaureata ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------Eupithecia dodoneata (Guenée, 1858) --------------------------------Eupithecia intricata (Zetterstedt, 1839) ------------------------------Eupithecia lariciata (Freyer, 1841) ------------------------------------Eupithecia selinata (Herrich-Schäffer, 1861) -------------------------Eupithecia simpliciata (Haworth, 1809) -------------------------------Eupithecia subfuscata (Haworth, 1809)-------------------------------Eupithecia succenturiata (Linnaeus, 1758) ---------------------------Eupithecia tantillaria (Boisduval, 1840) -------------------------------Eupithecia tenuiata (Hübner, 1813)-----------------------------------Eupithecia tripunctaria (Herrich-Schäffer, 1852) ---------------------Eupithecia trisignaria (Herrich-Schäffer, 1848)-----------------------Eupithecia valerianata (Hübner, 1813) -------------------------------Eupithecia virgaureata (Doubleday, 1861) ---------------------------Eupithecia vulgata (Haworth, 1809) ----------------------------------Gagitodes sagittata (Fabricius, 1787)---------------------------------Gandaritis pyraliata ([Denis & Schiffermüller], 1775)----------------Geometra papilionaria (Linnaeus, 1758)------------------------------Gymnoscelis rufifasciata (Haworth, 1809) ----------------------------Hemithea aestivaria (Hübner, 1799) ----------------------------------Hydrelia flammeolaria (Hufnagel, 1767) ------------------------------Hydria cervinalis (Scopoli, 1763) --------------------------------------Hydria undulata (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Hydriomena furcata (Thunberg, 1784)--------------------------------Hydriomena impluviata ([Denis & Schiffermüller], 1775)------------Hylaea fasciaria (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Hypomecis punctinalis (Scopoli, 1763) -------------------------------Hypomecis roboraria (Denis & Schiffermüller, 1775) ----------------Idaea aversata (Linnaeus, 1758)--------------------------------------Idaea biselata (Hufnagel, 1767)---------------------------------------Idaea dimidiata (Hufnagel, 1767) -------------------------------------Idaea emarginata (Linnaeus, 1758)-----------------------------------Idaea seriata (Schrank, 1802) -----------------------------------------

32

papegaaitje v-dwergspanner kleine groenbandspanner gepluimde spanner gevlekte zomervlinder blauwbandspanner kortzuiger berkenoogspanner gele oogspanner gestippelde oogspanner gehoekte schimmelspanner schimmelspanner marmerspanner gewone spikkelspanner kleine wortelhoutspanner geelschouderspanner iepentakvlinder gehakkelde spanner essenspanner geelblad puntige zoomspanner gewone bandspanner bosbandspanner novemberspanner herfstspanner grote wintervlinder leverkleurige spanner wortelhoutspanner oranje agaatspanner voorjaarsdwergspanner egale dwergspanner hopdwergspanner zwartvlekdwergspanner eikendwergspanner streepjesdwergspanner lariksdwergspanner eppedwergspanner meldedwergspanner grijze dwergspanner witvlakdwergspanner fijnspardwergspanner wilgendwergspanner schermbloemdwergspanner drievlekdwergspanner valeriaandwergspanner guldenroededwergspanner gewone dwergspanner poelruitspanner gele agaatspanner zomervlinder zwartkamdwergspanner kleine zomervlinder geel spannertje grote berberisspanner gegolfde spanner variabele spanner groenbandspanner rode dennenspanner ringspikkelspanner grote spikkelspanner grijze stipspanner schildstipspanner vlekstipspanner geblokte stipspanner paardenbloemspanner


Jodis lactearia (Linnaeus, 1758)---------------------------------------Ligdia adustata (Denis & Schiffermüller, 1775) ----------------------Lobophora halterata (Hufnagel, 1767) --------------------------------Lomaspilis marginata (Linnaeus, 1758) -------------------------------Lomographa bimaculata (Fabricius, 1775)----------------------------Lomographa temerata ([Denis & Schiffermüller], 1775)-------------Macaria alternata ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------------Macaria brunneata (Thunberg, 1784) ---------------------------------Macaria liturata (Clerck, 1759) ----------------------------------------Macaria notata (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Mesoleuca albicillata (Linnaeus, 1758)--------------------------------Operophtera brumata (Linnaeus, 1758) ------------------------------Opisthograptis luteolata (Linnaeus, 1758) ----------------------------Ourapteryx sambucaria (Linnaeus, 1758) ----------------------------Parectropis similaria (Hufnagel, 1767) --------------------------------Pasiphila rectangulata (Linnaeus, 1758) ------------------------------Peribatodes rhomboidaria ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------Perizoma alchemillata (Linnaeus, 1758) ------------------------------Perizoma flavofasciata (Thunberg, 1792) -----------------------------Petrophora chlorosata (Scopoli, 1763) --------------------------------Phigalia pilosaria ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Philereme vetulata (Denis & Schiffermüller, 1775)-------------------Plagodis pulveraria (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Plemyria rubiginata ([Denis & Schiffermüller], 1775) ----------------Pseudopanthera macularia (Linnaeus, 1758) -------------------------Pterapherapteryx sexalata (Retzius, 1783) ---------------------------Scopula floslactata (Haworth, 1809) ----------------------------------Scopula nigropunctata (Hufnagel, 1767) -----------------------------Scotopteryx chenopodiata (Linnaeus, 1758) -------------------------Selenia dentaria (Fabricius, 1775) ------------------------------------Selenia lunularia (Hübner, 1788)--------------------------------------Selenia tetralunaria (Hufnagel, 1767)---------------------------------Thera britannica (Turner, 1925)---------------------------------------Thera firmata (Hübner, 1822) -----------------------------------------Thera juniperata (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Thera obeliscata (Hübner, 1787) --------------------------------------Thera variata ([Denis & Schiffermüller], 1775)-----------------------Timandra comae (A. Schmidt, 1931) ---------------------------------Xanthorhoe designata (Hufnagel, 1767) ------------------------------Xanthorhoe ferrugata (Clerck, 1759) ---------------------------------Xanthorhoe fluctuata (Linnaeus, 1758) -------------------------------Xanthorhoe montanata ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------Xanthorhoe spadicearia ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------

melkwitte zomervlinder aangebrande spanner lichte blokspanner gerande spanner tweevlekspanner witte schaduwspanner donker klaverblaadje bosbesbruintje gerimpelde spanner klaverblaadje brummelspanner kleine wintervlinder hagedoornvlinder vliervlinder witvlekspikkelspanner groene dwergspanner taxusspikkelspanner hennepnetelspanner silenespanner varenspanner perentak sporkehoutspanner geelbruine bandspanner blauwrandspanner boterbloempje kleine blokspanner roomkleurige stipspanner zwartstipspanner bruinbandspanner herculesje lindeherculesje halvemaanvlinder schijn-sparspanner hoekbanddennenspanner jeneverbesspanner naaldboomspanner sparspanner lieveling koolbandspanner vierbandspanner zwartbandspanner geoogde bandspanner bruine vierbandspanner

Lomaspilis marginata - gerande spanner

Ourapteryx sambucaria - vliervlinder (foto’s: Henk Wallays)

Timandra comae - lieveling

33


FAMILIE Sphingidae

Pijlstaarten

Deilephila elpenor (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Agrius convolvuli (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Laothoe populi (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Macroglossum stellatarum (Linnaeus, 1758) -------------------------Mimas tiliae (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Smerinthus ocellatus (Linnaeus, 1758) -------------------------------Sphinx ligustri (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Sphinx pinastri (Linnaeus, 1758)---------------------------------------

FAMILIE Notodontidae

Tandvlinders

Clostera anachoreta ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------Clostera curtula (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Clostera pigra (Hufnagel, 1766) ---------------------------------------Drymonia querna ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------------Drymonia ruficornis (Hufnagel, 1766) --------------------------------Furcula furcula (Clerck, 1759) -----------------------------------------Gluphisia crenata (Esper, 1785)---------------------------------------Harpyia milhauseri (Fabricius, 1775) ---------------------------------Notodonta dromedarius (Linnaeus, 1767) ----------------------------Notodonta tritophus ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------Notodonta ziczac (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Peridea anceps (Goeze, 1781)-----------------------------------------Phalera bucephala (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Pheosia gnoma (Fabricius, 1777) -------------------------------------Pheosia tremula (Clerck, 1759) ---------------------------------------Pterostoma palpina (Clerck, 1759) ------------------------------------Ptilodon capucina (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Stauropus fagi (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------

FAMILIE Lymantriidae

groot avondrood windepijlstaart populierenpijlstaart kolibrievlinder lindepijlstaart pauwoogpijlstaart ligusterpijlstaart dennenpijlstaart kleine wapendrager bruine wapendrager donkere wapendrager gestreepte tandvlinder maantandvlinder kleine hermelijnvlinder populierentandvlinder draak dromedaris wilgentandvlinder kameeltje eikentandvlinder wapendrager berkenbrandvlerkvlinder brandvlerkvlinder snuitvlinder kroonvogeltje eekhoorn

Donsvlinders

Calliteara pudibunda (Linnaeus, 1758) -------------------------------Euproctis similis (Fuessly, 1775) --------------------------------------Leucoma salicis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Lymantria dispar (Linnaeus, 1758)------------------------------------Lymantria monacha (Linnaeus, 1758) --------------------------------Orgyia antiqua (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------

meriansborstel donsvlinder satijnvlinder plakker nonvlinder witvlakvlinder

Lymantria monacha - nonvlinder

Lymantria dispar - plakker (foto’s: Henk Wallays)

34

Laothoe populi - populierenpijlstaart


FAMILIE Arctiidae

Beervlinders

Arctia caja (Linnaeus, 1758)-------------------------------------------Atolmis rubricollis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Diaphora mendica (Clerck, 1759) ------------------------------------Eilema complana (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Eilema depressa (Esper, 1787) ----------------------------------------Eilema griseola (Hübner, 1803) ---------------------------------------Eilema sororcula (Hufnagel, 1766) ------------------------------------Lymantria dispar - plakker (foto: Henk Wallays) Miltochrista miniata (Forster, 1771)-----------------------------------Pelosia muscerda (Hufnagel, 1766) -----------------------------------Phragmatobia fuliginosa (Linnaeus, 1758)----------------------------Spilosoma lubricipeda (Linnaeus, 1758) ------------------------------Spilosoma lutea (Hufnagel, 1766)-------------------------------------Thumatha senex (Hübner, 1808)--------------------------------------Tyria jacobaeae (Linnaeus, 1758) --------------------------------------

FAMILIE Nolidae

Visstaartjes

Bena bicolorana (Fuessly, 1775) --------------------------------------Earias clorana (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Nycteola revayana (Scopoli, 1763)------------------------------------Pseudoips prasinana (Linnaeus, 1758)--------------------------------Nola aerugula (Hübner, 1793) ----------------------------------------Nola confusalis (Herrich-Schäffer, 1847) -----------------------------Nola cucullatella (Linnaeus, 1758) -------------------------------------

FAMILIE Noctuidae

grote groenuil kleine groenuil variabele eikenuil zilveren groenuil licht visstaartje vroeg visstaartje klein visstaartje

Uilen

Abrostola tripartita (Hufnagel, 1766) ---------------------------------Abrostola triplasia (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Acronicta aceris (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Acronicta leporina (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Acronicta megacephala ([Denis & Schiffermüller], 1775)------------Acronicta psi (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Acronicta tridens ([Denis & Schiffermüller], 1775)-------------------Agrochola circellaris (Hufnagel, 1766) --------------------------------Agrochola lota (Clerck, 1759) -----------------------------------------Agrochola macilenta (Hübner, 1809)----------------------------------Agrotis clavis (Hufnagel, 1766)----------------------------------------Agrotis exclamationis (Linnaeus, 1758)-------------------------------Agrotis ipsilon (Hufnagel, 1766)---------------------------------------Agrotis puta (Hübner, 1803)-------------------------------------------Agrotis segetum ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Amphipyra berbera (Rungs, 1949) ------------------------------------Amphipyra pyramidea (Linnaeus, 1758) ------------------------------Apamea crenata (Hufnagel, 1766) ------------------------------------Apamea lithoxylaea ([Denis & Schiffermüller], 1775)----------------Apamea monoglypha (Hufnagel, 1766) -------------------------------Apamea ophiogramma (Esper, 1794) ---------------------------------Apamea remissa (Hübner, 1809)--------------------------------------Apamea scolopacina (Esper, 1788) -----------------------------------Apamea sordens (Hufnagel, 1766) ------------------------------------Apamea unanimis (Hübner, 1813) ------------------------------------Arenostola phragmitidis (Hübner, 1803)------------------------------Autographa gamma (Linnaeus, 1758) ---------------------------------

Autographa gamma - gamma-uil (foto’s: Henk Wallays)

grote beer zwart beertje mendicabeer streepkokerbeertje naaldboombeertje glad beertje geel beertje rozenblaadje muisbeertje kleine beer witte tijger gele tijger rondvleugelbeertje sint-jacobsvlinder

brandnetelkapje donker brandnetelkapje bont schaapje schaapje schilddrager psi-uil drietand bruine herfstuil zwartstipvlinder geelbruine herfstuil geoogde worteluil gewone worteluil grote worteluil puta-uil gewone velduil schijn-piramidevlinder piramidevlinder variabele grasuil bleke grasworteluil graswortelvlinder moerasgrasuil grauwe grasuil bosgrasuil kweekgrasuil rietgrasuil egale rietboorder gamma-uil

Phragmatobia fuliginosa - kleine beer

Tyria jacobaeae sint-jacobsvlinder

35


Autographa jota (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Axylia putris (Linnaeus, 1761) ----------------------------------------Caradrina morpheus (Hufnagel, 1766)--------------------------------Catocala nupta (Linnaeus, 1767)--------------------------------------Charanyca trigrammica (Hufnagel, 1766) ----------------------------Chortodes fluxa (Hübner, 1809)---------------------------------------Chortodes pygmina (Haworth, 1809) ---------------------------------Colocasia coryli (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Conistra rubiginosa (Scopoli, 1763)-----------------------------------Conistra vaccinii (Linnaeus, 1761) ------------------------------------Cosmia trapezina (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Craniophora ligustri (Denis & Schiff., 1775) --------------------------Cryphia algae (Fabricius, 1775) ---------------------------------------Cryphia domestica (Hufnagel, 1766)----------------------------------Cucullia umbratica (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Diloba caeruleocephala (Linnaeus, 1758)-----------------------------Deltote bankiana (Fabricius, 1775) -----------------------------------Diachrysia chrysitis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Diarsia brunnea ([Denis & Schiffermüller], 1775)--------------------Diarsia mendica (Fabricius, 1775)-------------------------------------Diarsia rubi (Vieweg, 1790) -------------------------------------------Dypterygia scabriuscula (Linnaeus, 1758) ----------------------------Euplexia lucipara (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Eupsilia transversa (Hufnagel, 1766) ---------------------------------Eurois occulta (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Hadena bicruris, (Hufnagel, 1766) -----------------------------------Hadula trifolii (Hufnagel, 1766) ---------------------------------------Hecatera bicolorata (Hufnagel, 1766)---------------------------------Herminia grisealis ([Denis & Schiffermüller], 1775) -----------------Herminia tarsicrinalis (Knoch, 1782) ----------------------------------Hoplodrina ambigua ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------Hoplodrina octogenaria (Goeze, 1781)--------------------------------Hypena proboscidalis (Linnaeus, 1758) -------------------------------Hypena rostralis (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Ipimorpha retusa (Linnaeus, 1761) -----------------------------------Ipimorpha subtusa ([Denis & Schiffermüller], 1775) ----------------Lacanobia oleracea (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Laspeyria flexula (Denis & Schiffermüller, 1775)---------------------Leucania comma (Linnaeus, 1761)------------------------------------Luperina testacea ([Denis & Schiffermüller], 1775)------------------Macrochilo cribrumalis (Hübner, 1793) -------------------------------Mamestra brassicae (Linnaeus, 1758) --------------------------------Melanchra persicariae (Linnaeus, 1761) ------------------------------Mesapamea didyma (Esper, 1788) ------------------------------------Mesapamea secalis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Mesoligia furuncula ([Denis & Schiffermüller], 1775) ----------------Moma alpium (Osbeck, 1778) -----------------------------------------Mythimna albipuncta ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Mythimna ferrago (Fabricius, 1787)-----------------------------------Mythimna impura (Hübner, 1808)-------------------------------------Mythimna pallens (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Mythimna straminea (Treitschke, 1825) ------------------------------Naenia typica (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Noctua comes (Hübner, 1813) ----------------------------------------Noctua fimbriata (Schreber, 1759)------------------------------------Noctua interjecta (Hübner, 1803) -------------------------------------Noctua janthe (Borkhausen, 1792) -----------------------------------Noctua janthina ([Denis & Schiffermüller], 1775)--------------------Noctua pronuba (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Nonagria typhae (Thunberg, 1784) -----------------------------------Ochropleura plecta (Linnaeus, 1761) ---------------------------------Oligia fasciuncula (Haworth, 1809) -----------------------------------Oligia latruncula ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Oligia strigilis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------

36

jota-uil houtspaander morpheusstofuil rood weeskind drielijnuil gele duinrietboorder zeggeboorder hazelaaruil zwartvlekwinteruil bosbesuil hyena schedeldrager donkergroene korstmosuil lichte korstmosuil grauwe monnik krakeling zilverstreep koperuil bruine breedvleugeluil variabele breedvleugeluil gewone breedvleugeluil vogelwiekje levervlek wachtervlinder grote bosbesuil gewone silene-uil spurrie-uil tweekleurige uil boogsnuituil schaduwsnuituil zuidelijke stofuil gewone stofuil bruine snuituil hopsnuituil heremietuil tweekleurige heremietuil groente-uil bruine sikkeluil komma-uil gewone grasuil stippelsnuituil kooluil perzikkruiduil weidehalmuiltje halmrupsvlinder zandhalmuiltje gevlekte groenuil witstipgrasuil gekraagde grasuil stompvleugelgrasuil bleke grasuil spitsvleugelgrasuil splinterstreep volgeling breedbandhuismoeder kleine huismoeder openbreedbandhuismoeder kleine breedbandhuismoeder huismoeder lisdoddeboorder haarbos oranjegeel halmuiltje donker halmuiltje gelobd halmuiltje


Omphaloscelis lunosa (Haworth, 1809) -------------------------------Orthosia cerasi (Fabricius, 1775)--------------------------------------Orthosia cruda ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------------Orthosia gothica (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Orthosia gracilis ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Orthosia incerta (Hufnagel, 1766)-------------------------------------Orthosia miniosa ([Denis & Schiffermüller], 1775)-------------------Orthosia populeti (Fabricius, 1781) -----------------------------------Panolis flammea ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Parascotia fuliginaria (Linnaeus, 1761) -------------------------------Parastichtis suspecta (Hübner, 1817) ---------------------------------Parastichtis ypsillon ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------Peridroma saucia (Hübner, 1808) -------------------------------------Perigrapha munda ([Denis & Schiffermüller], 1775) -----------------Phlogophora meticulosa (Linnaeus, 1758) ----------------------------Protodeltote pygarga (Hufnagel, 1766) -------------------------------Pyrrhia umbra (Hufnagel, 1766) --------------------------------------Rhizedra lutosa (Hübner, 1803) ---------------------------------------Rivula sericealis (Scopoli, 1763)---------------------------------------Rusina ferruginea (Esper, 1785) --------------------------------------Schrankia costaestrigalis (Stephens, 1834) --------------------------Schrankia taenialis (Hübner, 1809) -----------------------------------Scoliopteryx libatrix (Linnaeus, 1758) --------------------------------Tiliacea aurago ([Denis & Schiffermüller], 1775)---------------------Trachea atriplicis (Linnaeus, 1758)------------------------------------Trisateles emortualis ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Xanthia icteritia (Hufnagel, 1766) -------------------------------------Xanthia togata (Esper, 1788)------------------------------------------Xestia c-nigrum (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Xestia sexstrigata (Haworth, 1809) -----------------------------------Xestia triangulum (Hufnagel, 1766)-----------------------------------Xestia xanthographa ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Xylocampa areola (Esper, 1789) --------------------------------------Zanclognatha tarsipennalis (Treitschke, 1835) ------------------------

maansikkeluil tweestreepvoorjaarsuil kleine voorjaarsuil nunvlinder sierlijke voorjaarsuil variabele voorjaarsuil eikenvoorjaarsuil populierenvoorjaarsuil dennenuil paddenstoeluil populierenuil wilgenschorsvlinder blauwvleugeluil dubbelstipvoorjaarsuil agaatvlinder donkere marmeruil oranje o-vlinder herfst-rietboorder stro-uiltje randvlekuil gepijlde micro-uil gelijnde micro-uil roesje saffraangouduil meldevlinder geellijnsnuituil gewone gouduil wilgengouduil zwarte-c-uil zesstreepuil driehoekuil vierkantvlekuil kamperfoelie-uil lijnsnuituil

Links: Scoliopteryx libatrix - roesje Boven: Diachrysia chrysitis - koperuil (foto’s: Henk Wallays)

37


FAMILIE Nepticulidae

Dwergmineermotjes

Stigmella microtheriella (Stainton, 1854) ----------------------------- slanke mineermot Stigmella splendidissimella (Herrich-Schäffer, 1855) ----------------- sierlijke braammineermot Stigmella tityrella (Stainton, 1854) ------------------------------------ beukenmineermot

FAMILIE Tischeriidae

Vlekmijnmotten

Tischeria ekebladella (Bjerkander, 1795) ------------------------------ gewone eikenvlekmot

FAMILIE Adelidae

Langsprietmotten

Adela reaumurella (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- smaragdlangsprietmot Nematopogon swammerdamella (Linnaeus, 1758) ------------------- bleke langsprietmot Nemophora degeerella (Linnaeus, 1758) ------------------------------ geelbandlangsprietmot

FAMILIE Heliozelidae

Zilvervlekmotten

Heliozela sericiella (Haworth 1828) ------------------------------------ eikenzilvervlekmot

FAMILIE Psychidae

Zakdragers

Taleporia tubulosa (Retzius, 1783)------------------------------------- sigaarzakdrager Psyche casta (Pallas, 1767) -------------------------------------------- gewone zakdrager

FAMILIE Lyonetiidae

Sneeuwmotten

Lyonetia clerkella (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ hangmatmot

FAMILIE Gracillariidae

Mineermotten

Acrocercops brongniardella (Fabricius, 1798) ------------------------Caloptilia alchimiella (Scopoli, 1763)----------------------------------Caloptilia elongella (Linnaeus, 1761) ---------------------------------Caloptilia stigmatella (Fabricius, 1781) -------------------------------Cameraria ohridella (Deschka & Dimic, 1986)------------------------Gracillaria syringella (Fabricius, 1794)--------------------------------Parornix betulae (Stainton, 1854)-------------------------------------Phyllonorycter coryli (Nicelli, 1851) -----------------------------------Phyllonorycter klemannella (Fabricius, 1781) ------------------------Phyllonorycter quercifoliella (Zeller, 1839) ---------------------------Phyllonorycter stettinensis (Nicelli, 1852) ----------------------------Phyllonorycter trifasciella (Haworth, 1828) ----------------------------

FAMILIE Choreutidae

zilvermijnmot goudvleksteltmot bruine elzensteltmot wilgensteltmot kastanjemineermot seringensteltmot berkenzebramot hazelaarvouwmot goudrugelzenvouwmot gewone eikenvouwmot elzenblaasmijnmot oranje kamperfoelievouwmot

Glittermotten

Anthophila fabriciana (Linnaeus, 1767) -------------------------------- brandnetelmot

FAMILIE Schreckensteiniidae

Gevorkte motten

Schreckensteinia festaliella (Hübner, 1819) --------------------------- gevorkte mot

FAMILIE Elachistidae

Grasmineermotten

Elachista freyerella (Hübner, 1825) ------------------------------------ kleine grasmineermot

FAMILIE Epermeniidae

Borstelmotten

Epermenia chaerophyllella (Goeze, 1783) ----------------------------- mineerborstelmot

FAMILIE Yponomeutidae

Spinselmotten

Argyresthia abdominalis (Zeller, 1839) -------------------------------Argyresthia goedartella (Linnaeus, 1758) ----------------------------Swammerdamia caesiella (Hübner, 1796) ----------------------------Yponomeuta cagnagella (Hübner, 1813)------------------------------Yponomeuta evonymella (Linnaeus, 1758) ---------------------------Yponomeuta malinellus (Zeller, 1838) ---------------------------------

38

oranje vlekpedaalmot berkenpedaalmot egale duifmot kardinaalsmutsstippelmot vogelkersstippelmot appelstippelmot

Yponomeuta evonymella vogelkersstippelmot (foto: Henk Wallays)


FAMILIE Ypsolophidae

Spitskopmotten

Ypsolopha mucronella (Scopoli, 1763) --------------------------------- smalvleugelspitskopmot Ypsolopha parenthesella (Linnaeus, 1761) ---------------------------- witvlekspitskopmot

FAMILIE Plutellidae

Springmotten

Plutella xylostella (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ koolmotje

FAMILIE Oecophoridae

Sikkelmotten

Agonopterix arenella ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Agonopterix ocellana (Fabricius, 1775) -------------------------------Agonopterix yeatiana (Fabricius, 1781)-------------------------------Carcina quercana (Fabricius, 1775) -----------------------------------Crassa unitella (Hübner, 1796) ----------------------------------------Ethmia quadrillella (Goeze, 1783)-------------------------------------Hofmannophila pseudospretella (Stainton, 1849) ---------------------

FAMILIE Chimabachidae

bleke kaartmot roodvlekkaartmot peenkaartmot vuurmot zwamboorder kleine zwartwitmot bruine huismot

Kortvleugelmotten

Diurnea fagella ([Denis & Schiffermüller], 1775)---------------------- voorjaarskortvleugelmot Diurnea lipsiella ([Denis & Schiffermüller], 1775)--------------------- herfstkortvleugelmot Dasystoma salicella (Hübner, 1796) ----------------------------------- wollige kortvleugelmot

FAMILIE Coleophoridae

Kokermotten

Coleophora anatipenella (Hübner, 1796) ------------------------------ witte meidoornkokermot Coleophora laricella (Hübner, 1817) ----------------------------------- larikskokermot

FAMILIE Gelechiidae

Palpmotten

Teleiodes luculella (Hübner, 1813) ------------------------------------- maanpalpmot Carpatolechia proximella (Hübner, 1796)------------------------------ smalpalpmot Anacampsis blattariella (Hübner, 1796) ------------------------------- spikkelpalpmot

FAMILIE Momphidae

Wilgenroosjesmotten

Mompha raschkiella (Zeller, 1839) ------------------------------------- tweekleurige wilgenroosjesmot

FAMILIE Alucitidae

Waaiermotten

Alucita hexadactyla (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- waaiermotje

FAMILIE Tineidae

Echte motten

Monopis weaverella (Scott, 1858)-------------------------------------- witvlekkijkgaatje

FAMILIE Pterophoridae

Vedermotten

Adaina microdactyla (Hübner, 1813)----------------------------------Capperia britanniodactylus (Gregson, 1867) -------------------------Emmelina monodactyla (Linnaeus, 1758) ----------------------------Pterophorus pentadactyla (Linnaeus, 1758) ---------------------------

FAMILIE Tortricidae

dwergvedermot salievedermot windevedermot sneeuwwitte vedermot

Bladrollers

Acleris emargana (Fabricius, 1775) -----------------------------------Acleris ferrugana ([Denis & Schiffermüller], 1775)-------------------Acleris forsskaleana (Linnaeus, 1758) --------------------------------Acleris notana (Donovan, 1806)---------------------------------------Acleris sparsana ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Acleris variegana ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------------Aleimma loeflingiana (Linnaeus, 1758) -------------------------------Ancylis diminutana (Haworth, 1811) ----------------------------------Ancylis mitterbacheriana ([Denis & Schiffermüller], 1775) ----------Apotomis betuletana (Haworth, 1811) --------------------------------Apotomis sororculana (Zetterstedt, 1839) ----------------------------Archips oporana (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Archips podana (Scopoli, 1763) ---------------------------------------Archips xylosteana (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Celypha lacunana ([Denis & Schiffermüller], 1775) ------------------Clepsis spectrana (Treitschke, 1830) ---------------------------------Cydia splendana (Hübner, [1799]) ------------------------------------Dichelia histrionana (Frölich, 1828) ------------------------------------

gehakkelde bladroller lichte boogbladroller kleine boogbladroller oranje boogbladroller esdoornboogbladroller witschouderbladroller zonnesproetbladroller lichte haakbladroller oranje haakbladroller berkenmarmerbladroller variabele marmerbladroller fraaie dennenbladroller grote appelbladroller gevlamde bladroller brandnetelbladroller koolbladroller gewone spiegelmot splintervlekbladroller

39


Epinotia brunnichana (Linnaeus, 1767) -------------------------------Epinotia ramella (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Epinotia tenerana ([Denis & Schiffermüller], 1775)------------------Epinotia trigonella (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Eucosma campoliliana ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------Eulia ministrana (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Hedya nubiferana (Haworth, 1811) -----------------------------------Lathronympha strigana (Fabricius, 1775) ----------------------------Metendothenia atropunctana (Zetterstedt, 1839) --------------------Notocelia uddmanniana (Linnaeus, 1758) ----------------------------Orthotaenia undulana ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------Pandemis cerasana (Hübner, 1786)-----------------------------------Pandemis corylana (Fabricius, 1794) ---------------------------------Pandemis heparana ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------Paramesia gnomana (Clerck, 1759)-----------------------------------Ptycholoma lecheana (Linnaeus, 1758) -------------------------------Rhyacionia pinicolana (Doubleday, 1849) ----------------------------Syndemis musculana (Hübner, 1799)---------------------------------Tortricodes alternella ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Tortrix viridana Linnaeus, 1758 ---------------------------------------Zeiraphera isertana (Fabricius, 1794)----------------------------------

FAMILIE Pyralidae

Lichtmotten

Conobathra repandana (Fabricius, 1798) -----------------------------Conobathra tumidana ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------Cryptoblabes bistriga (Haworth, 1811) -------------------------------Dioryctria abietella ([Denis & Schiffermüller], 1775) ----------------Endotricha flammealis ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------Hypsopygia costalis (Fabricius, 1775) --------------------------------Ocrasa glaucinalis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Ortholepis betulae (Goeze, 1778) -------------------------------------Pempelia formosa (Haworth, 1811) -----------------------------------Phycita roborella ([Denis & Schiffermüller], 1775) -------------------Phycitodes maritima (Tengström, 1848)------------------------------Pyralis farinalis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Sciota adelphella (Fischer von Röslerstamm, 1836) ------------------

Pyralis farinali - grote meelmot (foto: Henk Wallays)

40

witvlekoogbladroller variabele oogbladroller v-vlek oogbladroller tweevlekoogbladroller ijsmot papegaaibladroller gewone witvlakbladroller hertshooibladroller kleine stipbladroller bramenbladroller grote brandnetelbladroller kersenbladroller hazelaarbladroller leverkleurige bladroller scherpbandbladroller koraalbladroller rode dennenlotboorder struikbladroller vroege bladroller groene eikenbladroller grootkopbladroller oranje eikenlichtmot rode eikenlichtmot boslichtmot sparappelboorder strooiselmot triangelmot tweelijnmot berkenlichtmot veelkleurige lichtmot eikenlichtmot smalle weidemot grote meelmot bandlichtmot

Eurrhypara hortulata - bonte brandnetelmot (foto: Henk Wallays)


FAMILIE Crambidae

Grasmotten

Agriphila geniculea (Haworth, 1811) ----------------------------------Agriphila straminella ([Denis & Schiffermüller], 1775)---------------Agriphila tristella ([Denis & Schiffermüller], 1775)-------------------Cataclysta lemnata (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Catoptria falsella ([Denis & Schiffermüller], 1775)-------------------Catoptria pinella (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Chrysoteuchia culmella (Linnaeus, 1758)-----------------------------Crambus lathoniellus (Zincken, 1817) --------------------------------Crambus pascuella (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Ebulea crocealis (Hübner, 1796) --------------------------------------Eudonia mercurella (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Eudonia truncicolella (Stainton, 1849) --------------------------------Eurrhypara hortulata (Linnaeus, 1758) -------------------------------Evergestis forficalis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Evergestis pallidata (Hufnagel, 1767)---------------------------------Nomophila noctuella ([Denis & Schiffermüller], 1775) ---------------Ostrinia nubilalis (Hübner, 1796)--------------------------------------Paracorsia repandalis ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Perinephela lancealis ([Denis & Schiffermüller], 1775) --------------Phlyctaenia coronata (Hufnagel, 1767) -------------------------------Pleuroptya ruralis (Scopoli, 1763)-------------------------------------Pyrausta aurata (Scopoli, 1763)---------------------------------------Scoparia ambigualis (Treitschke, 1829) -------------------------------

gepijlde grasmot blauwooggrasmot variabele grasmot kroosvlindertje drietand-vlakjesmot brede vlakjesmot gewone grasmot vroege grasmot zilverstreepgrasmot gegolfde lichtmot variabele granietmot roomkleurige granietmot bonte brandnetelmot lijnvalkmot bonte valkmot luipaardlichtmot maïsboorder honingbandmot lichte coronamot coronamot parelmoermot muntvlinder grijze granietmot

Pyrausta aurata - muntvlinder (foto: Henk Wallays)

41


ORDE Mecoptera

Schorpioenvliegen

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Wellicht kunnen nog meerdere soorten in het gebied voorkomen. Systematiek + bronnen: •

PLANT, C.W. (1997) A Key to the Adults of British Lacewings and Their Allies. Taunton: Field Studies Council

FAMILIE Panorpidae Panorpa communis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- schorpioenvlieg

ORDE Neuroptera

Netvleugeligen

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Wellicht kunnen nog meerdere soorten in het gebied voorkomen. Systematiek + bronnen: •

MARTIN G. SAN, ADRIAENS T. & FICHEFET V. (2005) Gaasvliegentabel voor de Benelux. JNM Gent

•

PLANT C.W. (1997) A Key to the Adults of British Lacewings and Their Allies. Taunton: Field Studies Council

FAMILIE Chrysopidae Chrysopa perla (Linnaeus, 1758)--------------------------------------- gewone gaasvlieg

ORDE Megaloptera

Elzenvliegen

Gegevensbronnen: In de vorige inventaris waren geen leden van deze orde opgenomen. De waarneming van de enige waargenomen soort is doorgegeven door Marc Schoonackers. Volledigheid: Vermoedelijk komen geen andere soorten voor in Het Leen. Systematiek + bronnen: •

PLANT C.W. (1997) A Key to the Adults of British Lacewings and Their Allies. Taunton: Field Studies Council

FAMILIE Sialidae Sialis lutaria (Linnaeus, 1758)------------------------------------------ elzenvlieg

42


ORDE Raphidioptera Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Verder onderzoek naar deze groep heeft niet plaatsgevonden. Wellicht kunnen nog meerdere soorten in het gebied voorkomen. Systematiek + bronnen: •

PLANT, C.W. (1997) A Key to the Adults of British Lacewings and Their Allies. Taunton: Field Studies Council

FAMILIE Raphidiidae Raphidia ophiopsis (Linnaeus, 1758)-----------------------------------

ORDE Plecoptera

Steenvliegen

Gegevensbronnen: In de vorige inventaris waren geen leden van deze orde opgenomen. Waarneming van de enige waargenomen soort is doorgegeven door Chris Bruggeman Volledigheid: Steenvliegen hebben een zeer beperkt verspreidingsgebied. Vermoedelijk komen geen andere soorten voor in Het Leen.

Nemoura cinerea (foto: Chris Bruggeman)

Systematiek + bronnen: •

KOESE B. (2008) De Nederlandse steenvliegen (Plecoptera) Entomologische Tabellen 1. Supplement bij Nederlandse Faunistische Mededelingen Nederlandse Entomologische Vereniging, MuseumNaturalis, EIS-Nederland

FAMILIE Nemouridae

Beeksteenvliegen

Nemoura cinerea (Retzius, 1783) --------------------------------------

ORDE Diptera

Vliegen en muggen

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van diverse waarnemers, van wie Chris Bruggeman de grootste bijdrage heeft geleverd. Tevens werden heel wat gegevens overgenomen uit het KBIN-rapport “Onderzoek naar herstelmogelijkheden t.b.v. het behoud van de specifieke entomofauna van de landduinen in OostVlaanderen: natte gebieden, rapport ENT.2003.01 AMINAL/NAT/OVL/TWOL/00:01 Januari 2003 DRIES BONTE & PATRICK GROOTAERT”, waarin ook Het Leen werd onderzocht. Voor de steekmuggen werden gegevens bekomen uit het lopende onderzoek naar het voorkomen van steekmuggen in Vlaanderen. Volledigheid: 102 nieuwe soorten werden opgenomen. Nader onderzoek naar bepaalde groepen tweevleugeligen kan nog tientallen extra soorten opleveren. Waarde van Het Leen: Met slechts 47 soorten zweefvliegen scoort Het Leen niet zo goed. Dit is vooral te wijten aan het ontbreken van vele bloemrijke bermen en vooral bloemrijke zoomvegetaties.

43


Vooral in het voorjaar ontbreken de bloemrijke boszomen. Zeker niet alle soorten zijn reeds waargenomen. Vooral de xylobiontische soorten ontbreken nog. Dat er meer dood hout aanwezig komt in Het Leen, bewijst het voorkomen van enkele xylobiontische langpootmuggen van het geslacht Ctenophora, deze zijn zeker niet algemeen te noemen. Enkel voor de slankpootvliegen bestaat er een Rode Lijst voor Vlaanderen. Enkel Hercostomus nigripennis, die als bedreigd staat gecatalogeerd, werd terug gevonden in Het Leen. Systematiek + bronnen: •

PAUL L.TH.BEUK (ed. 2002) Checklist of the Diptera of The Netherlands KNNV

•

VERLINDEN L. (1991) Zweefvliegen (Syrphidae). Fauna van België, KBIN, Brussel

•

BARENDREGT A. (2001) Zweefvliegentabel. Jeugdbondsuitgeverij, Utrecht

•

VAN VEEN, M.P. (2004) Hoverflies of Northwest Europe, identification keys to the Syrphidae. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, Utrecht

•

GOOT V.S. VAN DER (1981) De zweefvliegen van Noordwest-Europa en Europees Rusland, in het bijzonder van de Benelux. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, Hoogwoud

•

VAN VEEN M.P. (1996) De Roofvliegen van Nederlan. Wetenschappelijke Mededelingen van de KNNV 216, Utrecht

•

VAN VEEN M. (1984) De blaaskopvliegen en roofvliegen van Nederland en België. Vijfde druk. Jeugdbondsuitgeverij, Utrecht

•

BRUGGE B. (2002) Wapenvliegen tabel. Tweede druk. Jeugdbondsuitgeverij

•

ZEEGERS TH & HAAREN, T VAN (2000) Dazen en dazenlarven: inleiding tot en tabellen voor de Tabanidae (Diptera) van Nederland en België. KNNV Uitgeverij, Utrecht

•

ZEEGERS Th. (1992) Tabel voor de grotere sluipvliegen en Horzels van Nederland. Jeugdbondsuitgeverij, Utrecht

•

OOSTERBROEK, BYEGEBJERG & MUNK (2006) The West Palearctic species of Ctenophorinae (Diptera: Tipulidae): key, distribution and references Entomologische Berichten 66 (5): 138149

•

POLLET M. (2000) Een gedocumenteerde Rode Lijst van Slankpootvliegen van Vlaanderen. Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud 8. Brussel

FAMILIE Syrphidae

Dasysyrphus venustus - gewone wimperzweefvlieg (foto: Henk Wallays)

Zweefvliegen

Baccha elongata (Fabricius,1775) -------------------------------------Chalcosyrphus nemorum (Fabricius, 1805) ---------------------------Cheilosia albipila (Meigen,1838)---------------------------------------Cheilosia albitarsis (Meigen,1822) ------------------------------------Cheilosia impressa (Loew, 1840)--------------------------------------Cheilosia mutabilis (Fallén,1817)--------------------------------------Cheilosia pagana (Meigen, 1822) -------------------------------------Cheilosia variabilis (Panzer,1798) -------------------------------------Dasysyrphus venustus (Meigen,1822) --------------------------------Didea fasciata (Macquart, 1834) --------------------------------------Epistrophe eligans (Harris, 1780) -------------------------------------Eristalinus sepulchralis (Linnaeus,1758) ------------------------------Eristalis arbustorum (Linnaeus,1758) ---------------------------------Eristalis horticola (De Geer, 1776) ------------------------------------Eristalis intricaria (Linnaeus,1758) ------------------------------------Eristalis nemorum (Linnaeus,1758) -----------------------------------Eristalis pertinax (Scopoli,1763) --------------------------------------Eristalis tenax (Linnaeus,1758) ----------------------------------------

44

vliegende speld korte bladloper tweekleurig gitje weidegitje nazomergitje slank gitje kervelgitje bosgitje gewone wimperzweefvlieg bosdidea enkele-bandzwever weidevlekoog kleine bijvlieg bosbijvlieg hommelbijvlieg puntbijvlieg kegelbijvlieg blinde bij


Eupeodes corollae (Fabricius,1794) ------------------------------------ terrasjeskommazweefvlieg Eupeodes luniger (Meigen,1822) --------------------------------------- grote kommazweefvlieg Helophilus pendulus (Linnaeus,1758) ---------------------------------- gewone pendelvlieg Helophilus trivittatus (Fabricius,1805) --------------------------------- citroenpendelvlieg Melangyna lasiophthalma (Zetterstedt,1843) ------------------------- wilgenelfje Melanostoma mellinum (Linnaeus,1758) ------------------------------ gewone driehoekszweefvlieg Melanostoma scalare (Fabricius,1794) --------------------------------- slanke driehoekszweefvlieg Meliscaeva auricollis (Meigen,1822)------------------------------------ variabel elfje Myathropa florea (Linnaeus,1758) ------------------------------------- doodskopzweefvlieg Platycheirus albimanus (Fabricius,1781)------------------------------- micaplatvoetje Platycheirus clypeatus (Meigen,1822) --------------------------------- gewoon platvoetje Platycheirus fulviventris (Macquart,1829) ----------------------------- geel platvoetje Platycheirus occultus (Goeldlin de Tiefenau, Maibach & Speight, 1990) veenplatvoetje Pyrophaena granditarsa (Forster, 1771) ------------------------------- klompvoetje Pyrophaena rosarum (Fabricius,1787) --------------------------------- vlinderstrikje Rhingia campestris (Meigen,1822) ------------------------------------- gewone snuitvlieg Scaeva pyrastri (Linnaeus,1758) --------------------------------------- witte halvemaanzweefvlieg Scaeva selenitica (Meigen,1822) --------------------------------------- gele halvemaanzweefvlieg Sphaerophoria scripta (Linnaeus,1758) -------------------------------- grote langlijf Syritta pipiens (Linnaeus,1758) ---------------------------------------- menuetzweefvlieg Syrphus ribesii (Linnaeus,1758)---------------------------------------- bessenbandzweefvlieg Syrphus torvus (Osten Sacken,1875) ---------------------------------- bosbandzweefvlieg Syrphus vitripennis (Meigen,1822)------------------------------------- kleine bandzweefvlieg Tropidia scita (Harris,1780) -------------------------------------------- moeraszweefvlieg Volucella bombylans (Linnaeus,1758) --------------------------------- hommelreus Volucella pellucens (Linnaeus,1758) ----------------------------------- witte reus Volucella zonaria (Poda,1761) ------------------------------------------ stadsreus Xanthogramma pedissequum (Harris,1776) --------------------------- gewone citroenzweefvlieg Xylota segnis (Linnaeus,1758) ----------------------------------------- gewone rode bladloper

FAMILIE Conopidae

Blaaskopvliegen

Conops flavipes Linnaeus, 1758 ---------------------------------------Sicus ferrugineus (Linnaeus, 1761) ------------------------------------

FAMILIE Stratiomyidae

Wapenvliegen

Chloromyia formosa (Scopoli, 1763) ----------------------------------- prachtwapenvlieg Microchrysa polita (Linnaeus, 1758) -----------------------------------

FAMILIE Asilidae

Roofvliegen

Dioctria cothurnata Meigen, 1820 -------------------------------------- glimmende bladrover Machimus atricapillus (Fallén, 1814) -----------------------------------

FAMILIE Tabanidae

Dazen

Chrysops relictus (Meigen, 1820) -------------------------------------- gewone goudoogdaas Tabanus bromius (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ kleine runderdaas Haematopota pluvialis (Linnaeus, 1758)------------------------------- gewone regendaas

FAMILIE Sarcophagidae

Dambordvliegen

Sarcophaga carnaria (Linnaeus, 1758) -------------------------------- grijze vleesvlieg

FAMILIE Rhagionidae

Snipvliegen

Chrysopilus cristatus (Fabricius, 1775) -------------------------------Rhagio scolopaceus (Linnaeus, 1758)---------------------------------- gewone snipvlieg Rhagio tringarius (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ ruitersnavelvlieg

FAMILIE Scathophagidae

Drekvliegen

Scathophaga stercoraria (Linnaeus, 1758) ---------------------------- strontvlieg

FAMILIE Muscidae

Echte vliegen

Mesembrina meridiana (Linnaeus, 1758) ------------------------------ schorsvlieg Musca domestica (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ huisvlieg Graphomya maculata (Scopoli, 1763) ---------------------------------

45


FAMILIE Calliphoridae

Bromvliegen

Calliphora vomitoria (Linnaeus, 1758) --------------------------------- roodbaard-bromvlieg Lucilia caesar (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------- keizersvlieg Calliphora vicina (Robineau-Desvoidy, 1830) ------------------------- roodwangbromvlieg

FAMILIE Tachinidae

Sluipvliegen

Phasia hemiptera (Fabricius, 1794) -----------------------------------Gymnosoma rotundatum (Linnaeus, 1758)---------------------------Tachina fera (Linnaeus, 1761)------------------------------------------ woeste sluipvlieg

FAMILIE Tephritidae

Boorvliegen

Urophora cardui (Linnaeus 1758) -------------------------------------- distelgalboorvlieg

FAMILIE Platypezidae

Breedvoetvliegen

Agathomyia wankowiczii (Schnabl, 1884) ----------------------------- verwekker tepelgal op platte tonderzwam

FAMILIE Anthomyiidae

Bloemvliegen

Chirosia betuleti (Ringdahl, 1935) ------------------------------------- verwekker bladgal op wijfjesvaren Chirosia grossicauda (Strobl, 1899)------------------------------------ verwekker bladgal op adelaarsvaren

FAMILIE Agromyzidae

Mineervliegen

Phytomyza affinis (Fallén, 1823) --------------------------------------- verwekker gangmijnen in bladtoppen van distels Phytomyza angelicae (Kaltenbach, 1862) ----------------------------- verwekker blaasmijnen in bladeren van engelwortel Phytomyza lappae (Goureau, 1851) ----------------------------------- verwekker kronkelmijnen in bladeren van kleine klit Phytomyza ranunculi (Schrank, 1803) --------------------------------- verwekker gangmijnen in bladeren van boterbloem Phytomyza ilicis (Curtis, 1846) ----------------------------------------- verwekker blaasmijnen in bladeren van hulst Aulagromyza hendeliana (Hering, 1926)------------------------------- verwekker gangmijnen in bladeren van kamperfoelie Agromyza albitarsis (Meigen, 1830) ----------------------------------- verwekker gangmijnen in bladeren van berk

FAMILIE Tipulidae

Langpootmuggen

Nephrotoma appendiculata (Pierre, 1919) ----------------------------Nephrotoma cornicina (Linnaeus, 1758) ------------------------------Tipula lunata (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Tipula oleracea (Linnaeus, 1758)--------------------------------------- kool-langpootmug Tipula scripta (Meigen, 1830) -----------------------------------------Tipula vernalis (Meigen, 1804) ----------------------------------------Ctenophora festiva (Meigen, 1804) -----------------------------------Ctenophora pectinicornis (Linnaeus, 1758) ----------------------------

Phasia hemiptera (foto: Henk Wallays)

46

Ctenophora pectinicornis (foto: Chris Bruggeman)


FAMILIE Chironomidae

Dansmuggen

Chironomus plumosus (Linnaeus, 1758) -------------------------------

FAMILIE Bibionidae

Zwarte vliegen

Bibio hortulanus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Bibio marci (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------- maartse vlieg Dilophus febrilis (Linnaeus 1758) --------------------------------------

FAMILIE Culicidae

Steekmuggen

Aedes cinereus (Meigen, 1818)----------------------------------------Aedes geniculatus (Olivier, 1791) -------------------------------------Aedes rusticus (Rossi, 1790) ------------------------------------------Culex pipiens (Linnaeus, 1758)----------------------------------------- steekmug Culiseta annulata (Schrank, 1776) -------------------------------------

FAMILIE Psychodidae

Motmuggen

Psychoda spec. ----------------------------------------------------------

FAMILIE Sciaridae

Rouwmuggen

Sciara spec.--------------------------------------------------------------

FAMILIE Cecidomyiidae

Galmuggen

Mikiola fagi (Hartig, 1839) ---------------------------------------------Rabdophaga rosaria (Loew, 1850) ------------------------------------Hartigiola annulipes (Hartig, 1839) -----------------------------------Dasineura filicina (Kieffer, 1889) ---------------------------------------

beukengalmug wilgerozetgalmug beukenhaargalmug verwekker bladgal op adelaarsvaren Dasineura ulmaria (Bremi, 1847) -------------------------------------- verwekker wrat-bladgallen op moerasspirea Dasineura urticae (Perris, 1840) --------------------------------------- verwekker bultgallen op grote brandnetel Lasioptera rubi (Bouché, 1803) ---------------------------------------- frambozentakgalmug

FAMILIE Hybotidae Bicellaria vana (Collin, 1926) ------------------------------------------Hybos culiciformis (Fabricius, 1775) ----------------------------------- gewone grashalmdansvlieg

FAMILIE Empididae

Dansvliegen

Empis aestiva (Loew, 1867) -------------------------------------------Empis chioptera (Meigen, 1804)---------------------------------------Empis nigripes (Fabricius, 1794) --------------------------------------Empis opaca (Meigen, 1804) ------------------------------------------- zilvervlekdansvlieg Empis praevia (Collin, 1927) ------------------------------------------Empis tessellata (Fabricius, 1794) ------------------------------------- grote dansvlieg Rhamphomyia longipes (Meigen, 1804) -------------------------------

FAMILIE Dolichopodidae

Slankpootvliegen

Campsicnemus scambus (Fallén, 1823) ------------------------------Chrysotus cilipes (Meigen, 1824)--------------------------------------Chrysotus femoratus (Zetterstedt, 1843)-----------------------------Chrysotus gramineus (Fallén, 1823) ----------------------------------Chrysotus neglectus (Wiedemann, 1817)-----------------------------Chrysotus pulchellus (Kowarz, 1874) ---------------------------------Diaphorus nigricans (Meigen, 1824) ----------------------------------Dolichopus brevipennis (Meigen, 1824)-------------------------------Dolichopus latilimbatus (Macquart, 1827) ----------------------------Dolichopus nubilus (Meigen, 1824)------------------------------------Dolichopus pennatus (Meigen, 1824) ---------------------------------Dolichopus plumipes (Scopoli, 1963) ---------------------------------Dolichopus signatus (Meigen, 1824) ----------------------------------Dolichopus tanythrix (Loew, 1869)------------------------------------Dolichopus ungulatus (Linnaeus, 1958)-------------------------------Hercostomus aerosus (Fallén, 1823) ----------------------------------Hercostomus celer (Meigen, 1824)------------------------------------Hercostomus cupreus (Fallén, 1823)-----------------------------------

47


Hercostomus metallicus (Stannius, 1831) ----------------------------Hercostomus nigripennis (Fallén, 1823) ------------------------------Rhaphium appendiculatum (Zetterstedt, 1849) ----------------------Sciapus contristans (Wiedemann, 1817)------------------------------Sciapus platypterus (Fabricius, 1805) --------------------------------Sympycnus pulicarius (Fallén, 1823)-----------------------------------

ORDE Hymenoptera

Vliesvleugeligen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van diverse waarnemers, van wie Chris Bruggeman de grootste bijdrage heeft geleverd. Tevens werden heel wat gegevens overgenomen uit het KBIN-rapport “Onderzoek naar herstelmogelijkheden t.b.v. het behoud van de specifieke entomofauna van de landduinen in Oost-Vlaanderen: natte gebieden, rapport ENT.2003.01 AMINAL/NAT/OVL/TWOL/00:01 Januari 2003 DRIES BONTE & PATRICK GROOTAERT”, waarin ook Het Leen werd onderzocht. Volledigheid: 45 nieuwe soorten werden opgenomen. Nader onderzoek naar bepaalde groepen vliesvleugeligen kan nog tientallen extra soorten opleveren. Waarde van Het Leen: Het onderzoek naar de vliesvleugelfauna van het gebied staat nog in zijn kinderschoenen zodat er nog maar heel weinig conclusies kunnen getrokken worden naar de waarde van dit gebied op deze soortgroep.

Lasioglossum calceatum - gewone geurgroefbij (foto: Henk Wallays)

Enkel wat mieren betreft hebben we een indicatie door het KBIN-onderzoek. Hierin wordt gewezen op de populatie van de humusmier, typisch voor nattere bosgebieden. Rode Lijst soorten komen niet voor.

Systematiek + bronnen:

48

•

SMIT J. (2004) De wespbijen (Nomada) van Nederland (Hymenoptera: Apidae). Nederlandse Faunistische Mededelingen 20

•

DEKONINCK W., Vankerkhoven, F. & Maelfait, J-P., (2003) Verspreidingsatlas en voorlopige Rode Lijst van de mieren van Vlaanderen. Rapporten van het Instituut voor Natuurbehoud. 2003 (7). Instituut voor Natuurbehoud: Brussel

•

KLEIN W. (1996) De graafwespen van de Benelux

•

SCHEUCHL E (2000). Illustrierte Bestimmungstabellen der Wildbienen Deutschlands und Österreichs. Band I: Anthophoridae. 2nd revised edition. Eigenverlag, Velden

•

SCHEUCHL E (2006). Illustrierte Bestimmungstabellen der Wildbienen Deutschlands und Österreichs. Band 2: Megachilidae und Melittidae. 2nd expanded and revised edition. Eigenverlag, Velden

•

PEETERS T.M.J. ET AL. (2004) De wespen en mieren van Nederland (Hymenoptera: Aculeata). Nederlanse Fauna 6. Naturalis, KNNV uitgeverij en EIS-Nederland, Leiden

Bombus terrestris - aardhommel (foto: Henk Wallays)


FAMILIE Tenthredinidae

Bladwespen

Fenusa dohrnii (Tischbein, 1846) -------------------------------------- elzemineerwesp Nematus salicis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- wilgebladwesp Rhogogaster viridis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Tenthredo mesomela (Linnaeus, 1758) -------------------------------Tenthredo scrophulariae (Linnaeus, 1758) ---------------------------Tenthredo marginella (Fabricius, 1793)-------------------------------Macrophya albicincta (Schrank, 1776) --------------------------------Pontania pedunculi (Hartig, 1837) ------------------------------------- galverwekker op bladeren wilg

FAMILIE Cimbicidae Cimbex femoratus (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- berkenknopwesp

FAMILIE Ichneumonidae

Gewone sluipwespen

Amblyteles armatorius (Forster, 1771) -------------------------------Ichneumon suspiciosus Wesmael, 1845) -----------------------------Rhyssa persuasoria (Linnaeus, 1758) ----------------------------------

FAMILIE Apidae

Bijen en hommels

Andrena clarkella (Kirby, 1802) ---------------------------------------Andrena haemorrhoa (Fabricius, 1781) -------------------------------Andrena fulva (Müller, 1766) ------------------------------------------Andrena carantonica (Pérez, 1902) -----------------------------------Apis mellifera (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Bombus pratorum (Linnaeus, 1761) ----------------------------------Bombus hortorum (Linnaeus, 1761) ----------------------------------Bombus terrestris (Linnaeus, 1758)-----------------------------------Bombus pascuorum (Scopoli, 1793) ----------------------------------Bombus hypnorum (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Heriades truncorum (Linnaeus, 1758) --------------------------------Megachile willughbiella (Kirby, 1802) ---------------------------------Macropis europaea (Warncke, 1973)----------------------------------Lasioglossum calceatum (Scopoli, 1763) -----------------------------Lasioglossum fulvicorne (Kirby, 1802) --------------------------------Lasioglossum zonulum (Smith, 1848)---------------------------------Nomada flava (Panzer, 1798) -----------------------------------------Nomada panzeri (Lepeletier, 1841) -----------------------------------Nomada ruficornis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Osmia rufa (Linnaeus, 1758) -------------------------------------------

Andrena fulva - vosje (foto: Henk Wallays)

zwart-rosse zandbij roodgatje vosje meidoornzandbij honingbij weidehommel tuinhommel aardhommel akkerhommel boomhommel tronkenbij grote bladsnijder gewone slobkousbij gewone geurgroefbij slanke groefbij glanzende bandgroefbij gewone wespbij sierlijke wespbij gewone dubbeltand rosse metselbij

Osmia rufa - rosse metselbij (foto: Henk Wallays)

49


Nomada ruficornis - gewone dubbeltand (foto: Henk Wallays)

FAMILIE Vespidae

Plooivleugelwespen

Vespa crabro (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Vespula germanica (Fabricius, 1793) ---------------------------------Vespula rufa (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Vespula vulgaris (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Ancistrocerus trifasciatus (Müller, 1776)------------------------------Ancistrocerus parietinus (Linnaeus, 1761)----------------------------Ancistrocerus gazella (Panzer, 1798) ---------------------------------Eumenes papillarius (Christ, 1791) -----------------------------------Symmorphus bifasciatus (Linnaeus, 1761) ----------------------------

FAMILIE Crabronidae

hoornaar duitse wesp rode wesp gewone wesp

Graafwespen

Ectemnius cavifrons (Thomson, 1870) --------------------------------Ectemnius cephalotes (Olivier, 1792) ---------------------------------Ectemnius continuus (Fabricius, 1804) -------------------------------Ectemnius sexcinctus (Fabricius, 1775)-------------------------------Cerceris arenaria (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ snuittorrendoder Cerceris rybyensis (Linnaeus, 1771) ----------------------------------- groefbijendoder Mellinus arvensis (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ gewone vliegendoder

FAMILIE Pompilidae

Spinnendoders

Arachnospila spissa (Schiødte, 1837) ---------------------------------Priocnemis fennica (Haupt, 1927) --------------------------------------

FAMILIE Mutillidae

Mierwespen

Myrmosa atra (Panzer, 1801) ------------------------------------------ bruine mierwesp

50


FAMILIE Formicidae

Mieren

Formica fusca (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Lasius flavus (Fabricius, 1782) ----------------------------------------Lasius niger (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Lasius platythorax (Seifert, 1991)-------------------------------------Myrmica rubra (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Myrmica ruginodis (Nylander, 1846) ----------------------------------Myrmica sabuleti (Meinert, 1861) -------------------------------------Myrmica scabrinodis (Nylander, 1846)---------------------------------

FAMILIE Cynipidae

grauwzwarte mier gele weidemier wegmier humusmier gewone steekmier bossteekmier zandsteekmier moerassteekmier

Galwespen

Biorhiza pallida (Olivier, 1791) ----------------------------------------Neuroterus quercusbaccarum (Linnaeus, 1758) ----------------------Neuroterus albipes (Schenck, 1863) ----------------------------------Cynips longiventris (Hartig, 1840) ------------------------------------Cynips quercusfolii (Linnaeus, 1758)----------------------------------Andricus foecundatrix (Hartig, 1840) ---------------------------------Andricus kollari (Hartig, 1843) ----------------------------------------Andricus quercuscalicis (Burgsdorff, 1783) ---------------------------Neuroterus numismalis (Fourcroy, 1785) ------------------------------

aardappelgalwesp gewone lensgal eikennapjesgal eikenstuitergalwesp gewone eikengalwesp ananasgal op zomereik eik-knikkergal knoppergal op zomereik satijnen knoopjesgal op zomereik Liposthenes glechomae (Linnaeus, 1758) ----------------------------- galverwekker op hondsdraf

FAMILIE Torymidae

Staartwespen

Torymus spec. ----------------------------------------------------------- sluipwesp in aardappelgal

Vespa crabro - hoornaar (foto: Henk Wallays)

51


ORDE Coleoptera

Kevers

Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris, die vooral gebaseerd was op de gegevens van het grondig onderzoek naar de keverfauna van Rino dall’Asta, aangevuld met de waarnemingen van Wim Slabbaert. Een aantal nieuwe soorten werd voor deze inventaris aangeleverd door Guido Bonamie. Volledigheid: Slechts 22 nieuwe soorten werden opgenomen, bijna alle behorend tot de lieveheersbeestjes en boktorren, waar de afgelopen jaren extra onderzoek naar verricht is. Een aantal soorten uit de vorige inventaris berust waarschijnlijk op foutieve determinaties Dit zijn soorten die niet voorkomen in België volgens de Fauna Europaea. Zij werden uit de inventaris geschrapt. Waarde van Het Leen:. Tot nu toe bestaat er enkel een Rode Lijst voor de loopkevers van Vlaanderen. Volgende Rode Lijst soorten zijn terug te vinden in Het Leen: -

Achteruitgaand: o o o

-

Cicindela campestris (Linnaeus, 1758) Lebia chlorocephala (Hoffmannsegg, 1803) Panagaeus cruxmajor (Linnaeus, 1758)

Zeldzaam: o o o

Amara famelica (Zimmermann, 1832) Dromius agilis (Fabricius, 1787) Notiophilus germinyi (Fauvel, 1863)

Voor lieveheersbeestjes bestaat een voorlopige Rode Lijst. Enkel het heidelieveheersbeestje komt op deze lijst voor als zijnde kwetsbaar. Evolutie: Dat er meer dood hout aanwezig komt in Het Leen bewijst het voorkomen van meer en meer xylobiontische soorten, zoals de diverse soorten boktorren en ook reeds het voorkomen van een prachtkeversoort. Systematiek + bronnen: •

BAUGNÉE J.Y.; BRANQUART E.; MAES D. (2001) Velddeterminatietabel voor de lieveheersbeestjes van België (Chilocorinae, Coccinellinae & Epilachninae). Instituut voor Natuurbehoud, Brussel

•

DESENDER K. ET AL. (2008) Een nieuwe verspreidingsatlas van de loopkevers en zandloopkevers (Carabidae) in België. [INBO.R.2008.13]

•

TURIN H. (2000) De Nederlandse loopkevers: verspreiding en oecologie (coleoptera: carabidae). Nederlandse fauna, 3. Stichting Uitgeverij van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging: Leiden

•

BOEKEN M. ET AL. (2002) De loopkevers van Nederland en Vlaanderen (Coleoptera: Carabidae). 2e druk. Jeugdbondsuitgeverij: Utrecht

•

THEO ZEEGERS & THEODOOR HEIJERMAN (2008) De Nederlandse boktorren (Cermabycidae). Entomologische tabellen 2 Supplement bij Nederlandse Faunistische Mededelingen. Nederlandse Entomologische Vereniging, MuseumNaturalis, EIS-Nederland

•

Volgende internetsites: o o

http://www.sciencesnaturelles.be/collections/entomo/staphy/provisional_catalogue_o f_belgian.htm http://www.curculionidae.be/

FAMILIE Carabidae

Loopkevers

Cicindela campestris (Linnaeus, 1758)--------------------------------Acupalpus dubius (Schilsky, 1888)------------------------------------Acupalpus flavicollis (Sturm, 1825) -----------------------------------Acupalpus meridianus (Linnaeus, 1761) ------------------------------Acupalpus parvulus (Sturm, 1825)------------------------------------Agonum muelleri (Herbst, 1784) --------------------------------------Agonum thoreyi Dejean, 1828)----------------------------------------Amara aenea (De Geer, 1774) ----------------------------------------Amara curta (Dejean, 1828)--------------------------------------------

52


Amara famelica (Zimmermann, 1832) --------------------------------Amara familiaris (Duftschmid, 1812) ---------------------------------Amara plebeja (Gyllenhal, 1810) --------------------------------------Amara similata (Gyllenhal, 1810) -------------------------------------Anchomenus dorsalis (Pontoppidan, 1763) ---------------------------Anisodactylus binotatus (Fabricius, 1787) ----------------------------Asaphidion flavipes (Linnaeus, 1761) ---------------------------------Badister bullatus (Schrank, 1798)-------------------------------------Badister sodalis (Duftschmid, 1812) ----------------------------------Badister unipustulatus (Bonelli, 1813) --------------------------------Bembidion guttula (Fabricius, 1792) ----------------------------------Bembidion lampros (Herbst, 1784)------------------------------------Bembidion obtusum (Audinet-Serville, 1821) ------------------------Bembidion quadrimaculatum (Linnaeus, 1761)-----------------------Bembidion tetracolum (Say, 1823)------------------------------------Bembidion varium (Olivier, 1795) -------------------------------------Bradycellus harpalinus (Serville, 1821) -------------------------------Bradycellus verbasci (Duftschmid, 1812) -----------------------------Carabus granulatus (Linnaeus, 1758)---------------------------------Clivina collaris (Herbst, 1784) -----------------------------------------Clivina fossor (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Dromius agilis (Fabricius, 1787)---------------------------------------Dromius linearis (Olivier, 1795) ---------------------------------------Dromius quadrimaculatus (Linnaeus, 1758) --------------------------Dyschirius globosus (Herbst, 1784) -----------------------------------Elaphrus cupreus (Duftschmid, 1812) --------------------------------Elaphrus riparius (Linnaeus, 1758)------------------------------------Harpalus affinis (Schrank, 1781) --------------------------------------Harpalus distinguendus (Duftschmid, 1812)--------------------------Harpalus tardus (Panzer, 1796) ---------------------------------------Lebia chlorocephala (Hoffmannsegg, 1803) --------------------------Leistus ferrugineus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Leistus fulvibarbis (Dejean, 1826) ------------------------------------Leistus rufomarginatus (Duftschmid, 1812) --------------------------Leistus terminatus (Hellwig in Panzer, 1775)-------------------------Loricera pilicornis (Fabricius, 1775) -----------------------------------Nebria brevicollis (Fabricius, 1792) -----------------------------------Notiophilus aquaticus (Linnaeus, 1758)-------------------------------Notiophilus biguttatus (Fabricius, 1779) ------------------------------Notiophilus germinyi (Fauvel, 1863) ----------------------------------Notiophilus palustris (Duftschmid, 1812) -----------------------------Notiophilus rufipes (Curtis, 1829) -------------------------------------Oxypselaphus obscurus (Herbst, 1784)-------------------------------Panagaeus cruxmajor (Linnaeus, 1758) ------------------------------Perigona nigriceps (Dejean, 1831) ------------------------------------Poecilus cupreus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Pseudoophonus rufipes (De Geer, 1774) -----------------------------Pterostichus melanarius (Illiger, 1798) -------------------------------Pterostichus niger (Schaller, 1783) -----------------------------------Pterostichus nigrita (Paykull, 1790) -----------------------------------Pterostichus strenuus (Panzer, 1796) ---------------------------------Pterostichus vernalis (Panzer, 1795) ----------------------------------Stenolophus teutonus (Schrank, 1781) -------------------------------Syntomus truncatellus (Linnaeus, 1761) -----------------------------Trechus quadristriatus (Schrank, 1781) ------------------------------Limodromus assimilis (Paykull, 1790) ---------------------------------

FAMILIE Dytiscidae

Waterroofkevers

Hygrotus impressopunctatus (Schaller, 1783)------------------------Hygrotus inaequalis (Fabricius, 1777) --------------------------------Hyphydrus ovatus (Linnaeus, 1761) ----------------------------------Hydroporus memnonius (Nicolai, 1822) ------------------------------Hydroporus palustris (Linnaeus, 1761) -------------------------------Agabus bipustulatus (Linnaeus, 1767) --------------------------------Agabus sturmii (Gyllenhal, 1808) -------------------------------------Ilybius fuliginosus (Fabricius, 1792) -----------------------------------

53


Rhantus suturalis (Macleay, 1825) ------------------------------------Colymbetes fuscus (Linnaeus, 1758)----------------------------------Dytiscus marginalis (Linnaeus, 1758)---------------------------------Acilius sulcatus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Laccophilus hyalinus (De Geer, 1774) --------------------------------Laccophilus minutus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------

FAMILIE Gyrinidae

Schrijvertjes

Gyrinus natator (Linnaeus, 1758) --------------------------------------

FAMILIE Haliplidae

Watertreders

Haliplus lineatocollis (Marsham, 1802)--------------------------------Haliplus ruficollis (De Geer, 1774) -------------------------------------

FAMILIE Noteridae Noterus clavicornis (De Geer, 1774) ----------------------------------Noterus crassicornis (Müller O.F., 1776)-------------------------------

FAMILIE Pselaphidae

Knotskevers

Euplectus piceus (Motschulsky, 1835) --------------------------------Plectophloeus fischeri (Aubé, 1833)------------------------------------

FAMILIE Pyrochroidae

Vuurkevers

Pyrrochroa coccinea (Linnaeus, 1761) --------------------------------- zwartkopvuurkever

FAMILIE Silphidae

Aaskevers

Necrophorus humator (Gleditsch, 1767)------------------------------Necrophorus vespillo (Linnaeus, 1758) -------------------------------Necrophorus vespilloides (Herbst, 1783) -----------------------------Oiceoptoma thoracicum (Linnaeus, 1758) ----------------------------Phosphuga atrata (Linnaeus, 1758- -----------------------------------Silpha obscura (Linnaeus, 1758- --------------------------------------- donkere aaskever Thanatophilus rugosus (Linnaeus, 1758) -----------------------------Thanatophilus sinuatus (Fabricius, 1775)------------------------------

FAMILIE Leiodidae

Truffelkevers

Agathidium atrum (Paykull, 1798) ------------------------------------Agathidium seminulum (Linnaeus, 1758)-----------------------------Amphicyllis globus (Fabricius, 1792) ----------------------------------Anisotoma humeralis (Fabricius, 1792) --------------------------------

FAMILIE Scydmaenidae

Mierenkevertjes

Cephennium thoracicum (Müller & Kunze 1822) ---------------------Neuraphes carinatus (Mulsant, 1861)---------------------------------Scydmaenus tarsatus (Müller & Kunze 1822) ------------------------Scydmoraphes helvolus (Schaum, 1844) ------------------------------

FAMILIE Histeridae

Spiegelkevers

Carcinops pumilio (Erichson, 1834) -----------------------------------Margarinotus obscurus (Kugelann, 1792)-----------------------------Onthophilus punctatus (Müller, 1776) --------------------------------Onthophilus striatus (Forster, 1771) ----------------------------------Saprinus semistriatus (Scriba, 1790) ----------------------------------

FAMILIE Ptiliidae

Haarvleugelkevers

Acrotrichis atomaria (De Geer, 1774)----------------------------------

FAMILIE Catopidae Catops coracinus (Kellner, 1846)--------------------------------------Catops fuscus (Panzer, 1794) -----------------------------------------Catops nigricans (Spence, 1813)--------------------------------------Catops picipes (Fabricius, 1787) --------------------------------------Catops tristis (Panzer, 1793) ------------------------------------------Nargus anisotomoides (Spence, 1813) -------------------------------Nargus velox (Spence, 1813)-------------------------------------------

54


Ptomaphagus sericatus (Chaudoir, 1845)-----------------------------Sciodrepoides watsoni (Spence, 1813) --------------------------------

FAMILIE Hydrophilidae

Watertorren

Anacaena limbata (Fabricius, 1792)-----------------------------------Cercyon haemorrhoidalis (Fabricius, 1775) ---------------------------Cercyon impressus (Sturm, 1807) ------------------------------------Cercyon lateralis (Marsham, 1802) -----------------------------------Cercyon pygmaeus (Illiger, 1801)-------------------------------------Cercyon quisquilius (Linnaeus, 1761) ---------------------------------Cryptopleurum minutum (Fabricius, 1775) ---------------------------Enochrus bicolor (Fabricius, 1792) ------------------------------------Helophorus brevipalpis (Bedel, 1881) ---------------------------------Helophorus aquaticus (Linnaeus 1758) -------------------------------Helophorus flavipes (Fabricius, 1792)---------------------------------Helophorus griseus (Herbst, 1793)------------------------------------Laccobius minutus (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Megasternum obscurum (Marsham, 1802) ---------------------------Sphaeridium scarabaeoides (Linnaeus, 1758) -------------------------

FAMILIE Mordellidae

Spartelkevers

Mordellistena neuwaldeggiana (Panzer, 1796) ------------------------

FAMILIE Cantharidae

Weekschildkevers

Cantharis fusca (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Cantharis nigricans (Müller 1766) -------------------------------------Cantharis pallida (Goeze, 1777) ---------------------------------------Cantharis pellucida (Fabricius, 1792) ---------------------------------Rhagonycha elongata (Fall., 1807)------------------------------------Rhagonycha fulva (Scopoli, 1763) ------------------------------------Rhagonycha lignosa (OFMüller, 1764) --------------------------------Rhagonycha testacea (Linnaeus, 1758)-------------------------------Rhagonycha limbata (Thomson, 1864) --------------------------------

FAMILIE Prachtkevers Agrilus angustulus (Ill., 1803) ------------------------------------------

FAMILIE Scarabaeidae

Bladsprietkevers

Aphodius fimetarius (Linnaeus, 1758) --------------------------------Aphodius fossor (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Aphodius prodromus (Brahm, 1790) ----------------------------------Aphodius rufipes (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Aphodius sordidus (Fabricius, 1775) ----------------------------------Melolontha melolontha (Linnaeus, 1758) -----------------------------Onthophagus coenobita (Herbst, 1783)-------------------------------Onthophagus vacca (Linnaeus, 1767)---------------------------------Oxyomus sylvestris (Scopoli, 1763)-----------------------------------Phyllopertha horticola (Linnaeus, 1758) ------------------------------Serica brunna (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Trichius fasciatus (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Trichius zonatus (Germar, 1831) ---------------------------------------

FAMILIE Geotrupidae

roodschildveldmestkever zwarte veldmestkever zwervende mestkever roodpootveldmestkever meikever koemestpillendraaier dwergmestkevertje rozenkever penseelkever

Echte mestkevers

Geotrupes stercorarius (Linnaeus, 1758) ------------------------------ gewone mestkever Typhoeus typhoeus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- driehoornmestkever

FAMILIE Dryopidae

Beekkevers

Dryops auriculatus (Fourcroy, 1785)----------------------------------Dryops ernesti (des Gozis, 1886) --------------------------------------

FAMILIE Endomychidae

Zwamkevers

Endomychus coccineus (Linnaeus, 1758) ------------------------------

55


FAMILIE Coccinellidae

Lieveheersbeestjes

Adalia bipunctata (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ tweestippelig lieveheersbeestje Adalia decempunctata (Linnaeus, 1758) ------------------------------- tienstippelig lieveheersbeestje Anatis ocellata (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- oogvleklieveheersbeestje Aphidecta obliterata (Linnaeus, 1758 ---------------------------------- bruin lieveheersbeestje Calvia quattuorodecimguttata (Linnaeus, 1758) ---------------------- roomvleklieveheersbeestje Calvia decemguttata (Linnaeus, 1767) -------------------------------- tienvlek lieveheersbeestje Chilocorus bipustulatus (Linnaeus, 1758)------------------------------ heidelieveheersbeestje Chilocorus renipustulatus (Scriba, 1791) ------------------------------ wilgenlieveheersbeestje Coccidula rufa (Herbst, 1783) -----------------------------------------Coccinella septempunctata (Linnaeus, 1758)-------------------------- zevenstippelig lieveheersbeestje Exochomus quadripustulatus (Linnaeus, 1758) ----------------------- viervleklieveheersbeestje Halyzia sedecimguttata (Linnaeus, 1758) ----------------------------- meeldauwlieveheersbeestje Harmonia quadripunctata (Pontoppidan, 1763) ----------------------- harlekijnlieveheersbeestje Myrrha octodecimguttata (Linnaeus, 1758) --------------------------- achtienstippelig lieveheersbeestje Propylea quattuordecimpunctata (Linnaeus, 1758) ------------------- veertienstippelig lieveheersbeestje Psyllobora vigintiduopunctata (Linnaeus, 1758)----------------------- tweeëntwintigstippelig lieveheersbeestje Scymnus ferrugatus (Moll., 1785)-------------------------------------Scymnus haemorrhoidalis (Herbst, 1797) ----------------------------Scymnus nigrinus (Kugelann, 1794) ----------------------------------Harmonia axyridis (Pallas, 1773)--------------------------------------- veelkleurig Aziatisch LHB

56

Chilocorus bipustulatus - heidelieveheersbeestje (foto: Henk Wallays)

Coccinella septempunctata - zevenstippelig lieveheersbeestje (foto: Henk Wallays)

Calvia quattuorodecimguttata roomvleklieveheersbeestje (foto: Henk Wallays)

Psyllobora vigintiduopunctata - tweeëntwintigstippelig lieveheersbeestje (foto: Henk Wallays)


FAMILIE Lathridiidae

Dwergspektorren

Aridius nodifer (Westwood, 1839)-------------------------------------Corticaria serrata (Paykull, 1798) -------------------------------------Cortinicara gibbosa (Herbst, 1793) -----------------------------------Dienerella elongata (Curtis, 1830) ------------------------------------Dienerella filiformis (Gyllenhal, 1827) --------------------------------Stephostethus lardarius (De Geer, 1775)------------------------------

FAMILIE Cucujidae Uleiota planata (Linnaeus, 1761)---------------------------------------

FAMILIE Cryptophagidae

Dwergschimmelkevers

Atomaria analis (Erichson, 1846)--------------------------------------Atomaria ruficornis (Marsham, 1802) ---------------------------------Atomaria umbrina (Gyllenhal, 1827) ----------------------------------Cryptophagus lycoperdi (Scopoli, 1763) ------------------------------Ephistemus globulus (Paykull, 1786) ----------------------------------

FAMILIE Anthicidae

Snoerhalskevers

Notoxus monoceros (Linnaeus, 1761) ---------------------------------

FAMILIE Phalacridae

Streepglanskevers

Olibrus aeneus (Fabricius, 1792) --------------------------------------Stilbus testaceus (Panzer, 1796) ---------------------------------------

FAMILIE Mycetophagidae

Zwamkevers

Typhaea stercorea (Linnaeus, 1758) -----------------------------------

FAMILIE Tenebrionidae

Zwartlijven

Cylindrinotus laevioctostriatus (Goeze, 1777) -------------------------

FAMILIE Byturidae

Frambozenkevers

Byturus tomentosus (De Geer, 1774) ----------------------------------

FAMILIE Nitidulidae

Glanskevers

Cychramus luteus (Fabricius, 1787) ----------------------------------Glischrochilus hortensis (Fourcroy, 1785) ----------------------------Meligethes aeneus (Fabricius, 1775) ----------------------------------Meligethes viridescens (Fabricius, 1787) -----------------------------Omosita colon (Linnaeus, 1758)---------------------------------------Omosita discoidea (Fabricius, 1775) ----------------------------------Rhizophagus bipustulatus (Fabricius, 1792) --------------------------Rhizophagus dispar (Paykull, 1800)-----------------------------------Rhizophagus ferrugineus (Paykull, 1800) -----------------------------Micropeplus porcatus (Paykull, 1789) ---------------------------------Micropeplus staphylinoides (Marsham, 1802) ------------------------Brachypterus urticae (Fabricius, 1792) --------------------------------

FAMILIE Colydiidae

Knotssprietkevers

Bitoma crenata (Fabricius, 1775) --------------------------------------

FAMILIE Cerylonidae

Platte houtknotskevers

Cerylon histeroides (Fabricius, 1792) ---------------------------------- platte houtknotskever

FAMILIE Throscidae Trixagus dermestoides (Linnaeus, 1767) ------------------------------

FAMILIE Elateridae

Kniptorren

Agriotes lineatus (Linnaeus, 1767) ------------------------------------Ampedus sanguineus (L., 1758)---------------------------------------- bloedrode kniptor Athous haemorrhoidalis (Fabricius, 1801) ----------------------------Athous vittatus (Fabricius, 1792) -------------------------------------Limonius minutus (Linnaeus 1758)------------------------------------Melanotus villosus (Fourcroy, 1785) ----------------------------------Adrastus pallens (Fabricius, 1792) -------------------------------------

57


FAMILIE Byrrhidae

Pilkevers

Cytilus sericeus (Forster, 1771) ---------------------------------------Simplocaria semistriata (Fabricius, 1794) -----------------------------

FAMILIE Scolytidae

Schorskevers

Pityogenes bidentatus (Herbst, 1783) --------------------------------Scolytus intricatus (Ratzeburg, 1837) --------------------------------Tomicus piniperda (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Xyleborus dispar (Fabricius, 1792) -------------------------------------

FAMILIE Cleridae

Mierkevers

Thanasimus formicarius (L., 1758)------------------------------------- bonte mierkever

FAMILIE Cerambycidae

Boktorren

Agapanthia villosoviridescens (De Geer, 1775) ----------------------Clytus arietis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Corymbia rubra (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Grammoptera ruficornis (Fabricius, 1781) ----------------------------Leiopus nebulosus (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Leptura maculata Poda, 1761 -----------------------------------------Leptura quadrifasciata (Linnaeus, 1758)------------------------------Phymatodes alni (Linnaeus, 1767) ------------------------------------Phymatodes testaceus (L., 1758) -------------------------------------Pogonocherus hispidulus (Pill.Mitt., 1783) ----------------------------Pseudovadonia livida (Fabricius, 1777) -------------------------------Rhagium bifasciatum Fabricius, 1775 ---------------------------------Rhagium inquisitor (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Stenurella melanura (Linnaeus, 1758) --------------------------------Tetropium castaneum (Linnaeus, 1758) ------------------------------Pyrrhidium sanguineum (Linnaeus, 1758) -----------------------------

Rhagium bifasciatum - gevlekte dennenboktor (foto: Chris Bruggeman)

FAMILIE Lagriidae

distelbok kleine wespenboktor rode boktor smalle bloemboktor nevelvlekboktor gevlekte smalbok kleine elzenboktor veranderlijke boktor mantelbaardje gevlekte dennenboktor gewone dennenboktor zwartstreepsmalbok roodbruine sparrenboktor

Ampedus sanguineus - bloedrode kniptor (foto: Henk Wallays)

Wolkevers

Lagria hirta (Linnaeus, 1758)------------------------------------------- ruigkever

FAMILIE Scirtidae

Moerasvlokevers

Cyphon variabilis (Thunb., 1787) -------------------------------------Cyphon coarctatus (Payk., 1799) -------------------------------------Microcara testacea (Linnaeus., 1767) ---------------------------------- bruine haarkever

58


FAMILIE Chrysomelidae

Bladhaantjes

Agelastica alni (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Altica lythri (Aubé 1843) -----------------------------------------------Apteropeda orbiculata (Marsh., 1802) --------------------------------Cassida viridis (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Chaetocnema arida (Foudr., 1860)------------------------------------Chaetocnema sahlbergii (Gyllenhal, 1827) ---------------------------Chrysolina polita (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Chrysolina staphylaea (Linnaeus, 1758) ------------------------------Crepidodera aurata (Marsh., 1802) -----------------------------------Epitrix pubescens (Koch, 1803) ---------------------------------------Galerucella tenella (Linnaeus, 1761) ----------------------------------Gastrophysa polygoni (Linnaeus, 1758) ------------------------------Gastrophysa viridula (De Geer, 1775) --------------------------------Hippuriphila modeeri (Linnaeus, 1761) -------------------------------Lema cyanella (Linnaeus 1758) ---------------------------------------Lochmaea caprea (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Longitarsus anchusae (Payk., 1799) ----------------------------------Longitarsus holsaticus (Linnaeus 1758)-------------------------------Longitarsus juncicola (Foudras 1860) ---------------------------------Longitarsus nasturtii (Fabricius, 1792)--------------------------------Longitarsus quadriguttatus (Pontoppidan 1765) ---------------------Longitarsus suturalis (Marsham, 1802) -------------------------------Ochrosis ventralis (Ill., 1807) -----------------------------------------Oulema melanopus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Phyllotreta striolata (Fabricius, 1803)---------------------------------Xanthogaleruca luteola (Müll., 1766) ---------------------------------Aphthona coerulea (Geoffroy, 1785) -----------------------------------

FAMILIE Curculionidae

elzenhaantje kattenstaartaardvlo muntschildpadtor tweekleurig goudhaantje bruinrood goudhaantje gouden wilgenaardvlo nachtschade-aardvlo aardbeihaantje tweekleurig zuringhaantje groen zuringhaantje paardenstaartaardvlo graanhaantje

grasgoudhaantje iepenhaantje

Snuitkevers

Baris artemisiae (Herbst, 1795) ---------------------------------------Barypeithes araneiformis (Schrk., 1781) -----------------------------Ceutorhynchus chalybaeus (Germar, 1824) --------------------------Chlorophanus viridis (Linnaeus, 1758) --------------------------------- groene distelsnuitkever Cionus scrophulariae (Linnaeus, 1758) -------------------------------- helmkruidbladschaver Cionus tuberculosus (Scop., 1763)------------------------------------- donkere helmkruidbladschaver Cossonus cylindricus (Sahlb., 1835) ----------------------------------Cossonus linearis (Fabricius, 1775) ------------------------------------ smalle schorssnuitkever Cryptorhynchus lapathi (Linnaeus, 1758)------------------------------ elzensnuitkever Curculio nucum (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- hazelnootboorder Datonychus urticae (Boh., 1845)--------------------------------------Grypus equiseti (Fabricius, 1775) -------------------------------------- paardenstaartsnuitkever Leiosoma deflexum (Panz., 1795)-------------------------------------Nedyus quadrimaculatus (Linnaeus, 1758) ---------------------------- viervlekbrandnetelsnuitkever Otiorhynchus scaber (Linnaeus, 1758)--------------------------------Otiorhynchus singularis (Linnaeus, 1767) ----------------------------- gevlekte lapsnuitkever Otiorhynchus sulcatus (Fabricius, 1775) ------------------------------- gegroefde lapsnuitkever Parethelcus pollinarius (Forst., 1771) ---------------------------------- brandnetelboorder Phyllobius argentatus (Linnaeus, 1758) ------------------------------- groene beukensnuitkever Phyllobius calcaratus (Fabricius, 1792) -------------------------------- grote bladsnuitkever Phyllobius maculicornis (Germar, 1824) ------------------------------- groene snuittor Phyllobius pomaceus (Gyllenhal, 1834) -------------------------------- groene bladsnuitkever Pissodes castaneus (De Geer 1775) ----------------------------------- kleine dennensnuitkever Polydrusus flavipes (Geer, 1775)--------------------------------------Polydrusus mollis (Ström, 1768) --------------------------------------- glanzige snuittor Polydrusus sericeus (Schall., 1783) ------------------------------------ zijdeglans bladsnuitkever Polydrusus undatus (Fabricius, 1781)---------------------------------Rhinoncus castor (Fabricius, 1792) -----------------------------------Rhinoncus pericarpius (Linnaeus, 1758) ------------------------------- zuringsnuitkever Rhynchaenus fagi (Linnaeus, 1758)------------------------------------ beukenspringkever Sitona griseus (Fabricius, 1775)---------------------------------------- kleine lupinekever Sitona lineatus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- bladrandkever Stereocorynes truncorum (Germar, 1824)-----------------------------

59


Strophosoma capitatum (Geer, 1775) --------------------------------- grauwbruine dennensnuitkever Strophosoma melanogrammum (Forst., 1771)------------------------ bronzen snuitkever Tachyerges rufitarsis (Germar, 1821)---------------------------------Tachyerges salicis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- wilgenvlosnuitkever Tychius parallelus (Panz., 1794) --------------------------------------- bremsnuitkever Tychius quinquepunctatus (Linnaeus, 1758) -------------------------- vijfstippige erwtensnuitkever

FAMILIE Apionidae

Spitsmuisjes

Apion frumentarium (Linnaeus, 1758) --------------------------------- menierode zuringspitsmuis Exapion fuscirostre (Fabricius, 1775) ---------------------------------Holotrichapion aethiops (Hbst., 1797) --------------------------------Holotrichapion pisi (Fabricius, 1801) ----------------------------------- grote wikkesnuitkever Nanophyes marmoratus (Goeze, 1777)-------------------------------- dwergkattenstaartsnuitkever

FAMILIE Rhynchiidae Byctiscus betulae (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ grote sigarenmaker Deporaus betulae (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ berkensigarenmaker

FAMILIE Dasytidae

Bloemweekschilden

Dasytes cyaneus (Fabricius, 1775)-------------------------------------

FAMILIE Malachiidae

Bastaardweekschilden

Anthocomus fasciatus (Linnaeus, 1758) ------------------------------- dubbelgevlekte bastaardweekschildkever Anthocomus bipunctatus (Harrer, 1784)------------------------------Axinotarsus pulicarius (Fabricius, 1775) ------------------------------Malachius bipustulatus (Linnaeus, 1758) ------------------------------ roodvlekweekkever

FAMILIE Staphylinidae

Kortschildkevers

Aleochara lanuginosa (Gravenhorst, 1802) ---------------------------Aleochara curtula (Goeze, 1777) --------------------------------------Anotylus tetracarinatus (Block, 1799) --------------------------------Anotylus sculpturatus (Gravenhorst, 1806) --------------------------Anotylus rugosus (Fabricius, 1775) -----------------------------------Aploderus caelatus (Gravenhorst, 1802) -----------------------------Atheta fungi (Gravenhorst, 1806) -------------------------------------Autalia impressa (Olivier, 1795)---------------------------------------Autalia rivularis (Gravenhorst, 1802) ---------------------------------Bolitochara pulchra (Gravenhorst, 1806) -----------------------------Carpelimus rivularis Motschulsky, 1860-------------------------------Coprophilus striatulus (Fabricius, 1792) ------------------------------Deinopsis erosa (Stephens, 1832) ------------------------------------Euaesthetus bipunctatus (Ljung, 1804)-------------------------------Eusphalerum torquatum (Marsham, 1802) ---------------------------Habrocerus capillaricornis (Gravenhorst, 1806) ----------------------Heterothops dissimilis (Gravenhorst, 1802) --------------------------Heterothops quadripunctulus (Gravenhorst, 1806) ------------------Lathrimaeum atrocephalum (Gyllenhal, 1827) -----------------------Lathrimaeum unicolor (Marsham, 1802)------------------------------Lathrobium brunnipes (Fabricius, 1792) ------------------------------Lathrobium elongatum (Linnaeus, 1767) -----------------------------Leptacinus formicetorum (Märkel, 1841) -----------------------------Lesteva pubescens (Mannerheim, 1830) -----------------------------Medon ripicola (Kraatz, 1854) -----------------------------------------Megarthrus denticollis (Beck, 1817) ----------------------------------Megarthrus depressus (Paykull, 1789)--------------------------------Megarthrus sinuatocollis (Boisduval & Lacordaire, 1835) ------------Ochthephilum fracticorne (Paykull, 1800) ----------------------------Ocypus olens (Miller, 1764) -------------------------------------------Olophrum piceum (Gyllenhal, 1810) ----------------------------------Omalium caesum (Gravenhorst, 1806) -------------------------------Omalium rivulare (Paykull, 1789) -------------------------------------Ontholestes murinus (Linnaeus, 1785) --------------------------------

60


Ontholestes tessellatus (Fourcroy, 1785) -----------------------------Othius myrmecophilus (Kiesenwetter, 1843) -------------------------Othius punctulatus (Goeze, 1777) ------------------------------------Oxyporus rufus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Oxytelus sculptus (Gravenhorst, 1806) -------------------------------Oxytelus fulvipes (Erichson, 1839) ------------------------------------Philonthus marginatus (Stroen, 1768) --------------------------------Philonthus carbonarius (Gravenhorst, 1802) -------------------------Philonthus cruentatus (Gmelin, 1789) --------------------------------Philonthus decorus (Gravenhorst, 1802)------------------------------Philonthus discoideus (Gravenhorst, 1802) ---------------------------Philonthus fimetarius (Grav., 1802)-----------------------------------Philonthus laminatus (Creutzer, 1799)---------------------------------

Philonthus laminatus (foto: Henk Wallays)

Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus

longicornis (Stephens, 1832)------------------------------mannerheimi (Fauvel, 1869) ------------------------------marginatus (Ström., 1768) --------------------------------- gezoomde kortschildkever quisquiliarius (Gyllenhal, 1810) ---------------------------sordidus (Grav., 1802) ------------------------------------splendens (Fabricius, 1792) -------------------------------- glimmende kortschildkever varians (Paykull, 1789) ------------------------------------- gewone mestkortschildkever Phloeonomus pusillus (Gravenhorst, 1806)---------------------------Platystethus cornutus (Gravenhorst, 1802) --------------------------Proteinus brachypterus (Fabricius, 1792)-----------------------------Pseudocypus picipennis (Fabricius, 1792) ----------------------------Pseudomedon obsoletus (Nordmann, 1837) --------------------------Quedius lateralis (Gravenhorst, 1802) --------------------------------Quedius boops (Gravenhorst, 1802) ----------------------------------Quedius fulvicollis (Stephens, 1833) ----------------------------------Quedius fuliginosus (Gravenhorst, 1802) -----------------------------Rugilus Erichsoni (Fauvel, 1867) --------------------------------------Rugilus orbiculatus (Paykull, 1789) -----------------------------------Rugilus rufipes (Germar, 1836) ---------------------------------------Scopaeus laevigatus (Gyllenhal, 1827) -------------------------------Sepedophilus bipunctatus (Gravenhorst, 1802) ----------------------Sepedophilus bipustulatus (Gravenhorst, 1802) ---------------------Sepedophilus immaculatus (Stephens, 1832) ------------------------Siagonium quadricorne (Kirby, 1815) ---------------------------------Stenus biguttatus (Linnaeus, 1758)-----------------------------------Stenus bimaculatus (Gyllenhal, 1810) --------------------------------- oevergrootoogkortschildkever Stenus brunnipes (Stephens, 1833) ----------------------------------Stenus canaliculatus (Gyllenhal, 1827) -------------------------------Stenus cicindeloides (Schaller, 1783) ----------------------------------

61


Stenus clavicornis (Scopoli, 1763) ------------------------------------- grootoogkortschildkever Stenus comma (LeConte, 1863)---------------------------------------Stenus erichsoni (Rye, 1864)------------------------------------------Stenus fossulatus (Erichson, 1840 ------------------------------------Stenus guynemeri (Jacquelin Du Val, 1850)--------------------------Stenus humilis (Erichson, 1839) --------------------------------------Stenus juno (Paykull, 1789) -------------------------------------------Stenus latifrons (Erichson, 1839) -------------------------------------Stenus nigritulus (Gyllenhal, 1827) -----------------------------------Stenus opticus (Gravenhorst, 1806) ----------------------------------Stenus picipennis (Erichson, 1840) -----------------------------------Stenus picipes (Stephens, 1830) --------------------------------------Stenus pusillus (Stephens, 1833) -------------------------------------Stenus tarsalis (LjungH, 1810) ----------------------------------------Sunius propinquus (Brisout, 1867)------------------------------------Syntomium aeneum (Müller, 1821) -----------------------------------Tachinus laticollis (Gravenhorst, 1802) -------------------------------Tachinus marginellus (Fabricius, 1781) -------------------------------Tachinus rufipennis (Gyllenhal, 1810) --------------------------------Tachinus subterraneus (Linnaeus, 1758) -----------------------------Tachyporus chrysomelinus (Linnaeus, 1758) -------------------------Tachyporus hypnorum (Fabricius, 1775) -----------------------------Tachyporus obtusus (Linnaeus, 1767) --------------------------------Xantholinus linearis (Olivier, 1794) -----------------------------------Xantholinus tricolor (Fabricius, 1787)---------------------------------Scaphidium quadrimaculatum (Olivier 1790) -------------------------- gevlekte schimmelkever Scaphisoma agaricinum (Linnaeus 1758)-----------------------------Anthobium atrocephalum (Gyllenhal 1827)---------------------------Agathidium confusum (Brisout 1863) ---------------------------------Proteinus laevigatus (Hochhuth 1872) --------------------------------Micropeplus porcatus (Paykull 1789)----------------------------------Rugilus rufipes (Germar 1836) ----------------------------------------Rugilus erichsonii (Fauvel 1867) --------------------------------------Rugilus orbiculatus (Paykull 1789) ------------------------------------Atheta elongata (Gravenhorst 1802)----------------------------------Aleochara heeri (Likovsky, 1982) -------------------------------------Lathrobium geminum (Kraatz, 1857) ---------------------------------Philonthus cognatus (Stephens 1832) --------------------------------Philonthus carbonarius (Gravenhorst 1802) --------------------------Lordithon trinotatus (Erichson 1839) ----------------------------------

62

Stenurella melanura zwartstreepsmalbok (foto: Henk Wallays)


Chordata

Gewervelden

KLASSE Actinopterygii – Beenvissen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet opgenomen. Volledigheid: Wellicht is de lijst als volledig te beschouwen.

ORDE Perciformes FAMILIE Percidae

Zoetwaterbaarzen

Perca fluviatilis (Linnaeus, 1758)--------------------------------------- baars

ORDE Salmoniformes FAMILIE Esocidae

Snoeken

Esox lucius (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------- snoek

ORDE Cypriniformes FAMILIE Cyprinidae

Karperachtigen

Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Leucaspius delineatus (Heckel, 1843)---------------------------------Tinca tinca (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------Cyprinus carpio (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Blicca bjoerkna (Linnaeus, 1758) --------------------------------------

blankvoorn vetje zeelt karper kolblei

ORDE Anguilliformes FAMILIE Anguillidae

Palingen

Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- paling

ORDE Gasterosteiformes FAMILIE Gasterosteidae

Stekelbaarzen

Gasterosteus aculeatus (Linnaeus, 1758) ----------------------------- driedoornige stekelbaars Pungitius pungitius (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- tiendoornige stekelbaars

63


KLASSE Amphibia – Amfibieën Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris. Nieuwe soorten werden niet toegevoegd. Volledigheid: De lijst mag als volledig beschouwd worden Waarde van Het Leen: Enkel de vinpootsalamander komt voor op de Rode Lijst, gecatalogeerd als zeldzaam. Er bestaan echter gerede twijfels of de soort wel in het gebied voorkomt, omdat vergissing met bepaalde vormen van de kleine watersalamander mogelijk is (Bron: Robert Jooris). Evolutie: Er komt een zeer grote paddenpopulatie voor in Het Leen. De laatste jaren worden de dieren geteld tijdens de trekperiode. Afhankelijk van de weersomstandigheden worden 1.500 à 3.000 dieren geteld. De populatie bastaardkikker is enkel nog terug te vinden aan de rand van het gebied. Systematiek + bronnen: •

STUMPEL TON EN STRIJBOSCH HENK (2006) Veldgids Amfibieën en Reptielen. KNNV

•

VAN DELFT, J. & R. CREEMERS (2006) Veranderende wetenschappelijke namen van Nederlandse soorten. RAVON 24 8(3) 2006:38-39

ORDE Anura FAMILIE Bufonidae

Echte padden

Bufo bufo (Linnaeus, 1758)--------------------------------------------- gewone pad

FAMILIE Ranidae

Echte kikkers

Rana esculenta (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- bastaardkikker Rana temporaria (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- bruine kikker

ORDE Urodela FAMILIE Salamandridae

Salamanders

Lissotriton helveticus (Razoumowsky, 1789) -------------------------- vinpootsalamander Lissotriton vulgaris (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- kleine watersalamander Mesotriton alpestris (Laurenti, 1768) ---------------------------------- alpenwatersalamander

Mesotriton alpestris - alpenwatersalamander (foto: Henk Wallays)

64


KLASSE Reptilia – Reptielen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de roodwangschildpad, die in het gebied is uitgezet. Volledigheid: De lijst is volledig te noemen Waarde van Het Leen: Zowel de levendbarende hagedis, als de hazelworm komen voor op de Rode Lijst als zeldzaam. Evolutie: Het Leen telt een kleine populatie levendbarende hagedissen, waarvan de evolutie jaarlijks opgevolgd wordt. Ook de kleine populatie hazelworm telt meerdere exemplaren. Systematiek + bronnen: •

STUMPEL TON EN STRIJBOSCH HENK (2006) Veldgids Amfibieën en Reptielen. KNNV

•

VAN DELFT J. & R. CREEMERS (2006) Veranderende wetenschappelijke namen van Nederlandse soorten. RAVON 24 8(3) 2006:38-39

ORDE Chelonii FAMILIE Emydidae

Moerasschildpadden

Trachemys scripta (Schoepff, 1792) ----------------------------------- roodwangschildpad

ORDE Squamata FAMILIE Anguidae

Hazelwormen

Anguis fragilis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------- hazelworm

FAMILIE Lacertidae

Echte hagedissen

Zootoca vivipara (Jacquin, 1787) -------------------------------------- levendbarende hagedis

Anguis fragilis - hazelworm (foto: Filip Van den Bossche)

65


KLASSE Aves – Vogels Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van voornamelijk Filip Van den Bossche. Aanvankelijk volgde Gilbert Van Bastelaere de broedvogels van Het Leen op, wat resulteerde in een jaarlijks rapport. De laatste jaren is het Filip die deze taak op zich nam. De resultaten worden jaarlijks gepubliceerd in het “Jaarboek van de Vogelwerkgroep Noord-Oost-Vlaanderen”. Volledigheid: De actuele inventaris zal voor 100% volledig zijn. Op termijn zijn zeker nog nieuwe soorten te verwachten, hetzij door natuurlijke uitbreiding van het areaal of door een meer intense opvolging. Waarde van Het Leen: Het Leen bezit een rijke avifauna. De evolutie van het aantal broedvogels wordt jaarlijks opgevolgd. Naast de broedvogels oefent Het Leen ook een aantrekkingskracht uit op een groot aantal overwinteraars. Daarnaast wordt een soorten sporadisch of eenmalig waargenomen.

aantal slechts

Vogels van de Rode Lijst, met uitzondering van de huismus, die in de catagorie achteruitgaand is opgenomen, komen niet meer tot broeden in Het Leen. Sitta europaea - boomklever (foto: Ludo Goossens)

Evolutie: Een vergelijking van de broedvogels over de diverse jaren heen is gepubliceerd in “Bruggeman C. 2008. Overzicht van de broedvogels van Het Leen. Natuurhistorisch tijdschrift Meetjesland, 2008-nr.2”. De integrale tekst is hier overgenomen. De broedvogels in Het Leen worden reeds sinds vele jaren opgevolgd. Tot 1998 werden de gegevens minutieus bijgehouden door wijlen Gilbert Van Bastelaere. Nadien heeft vooral Filip Van den Bossche de inventarisatie verder gezet. Het volledig in kaart brengen van de broedvogelpopulatie is een enorm werk en vraagt tijd. Tijd die de laatste jaren ontbreekt om de precieze aantallen van de algemene soorten te kunnen inschatten. Nochtans kunnen deze gegevens hun nut opleveren. In de tabel zijn de gegevens opgenomen uit het laatst opgemaakt document van Gilbert, daterende van het jaar 2000, aangevuld met de gegevens van Filip, gepubliceerd in de jaarboeken van de Vogelwerkgroep Noord-Oost-Vlaanderen. Naast de respectieve aantallen komen in de tabel ook nog volgende symbolen voor: X: broedvogel in ongekend aantal E: broedvogel met enkele koppels Vogelsoort Winterkoning Tjiftjaf Zwartkop Roodborst Koolmees Merel Houtduif Fitis Grote bonte specht Boomkruiper Wilde eend Pimpelmees Heggenmus

66

1983 144 76 51 58 60 64 28 82 30 27 30 55 18

1985 119 80 62 45 59 69 30 81 31 23 32 77 18

1987 123 89 59 64 79 55 31 73 27 38 32 62 16

1989 162 101 75 88 61 56 28 69 28 27 30 51 18

1991 191 114 102 74 64 63 41 48 30 42 24 54 14

1998 203 122 105 82 80 66 64 39 38 37 34 34 31

2001 X X X X X X X X 11 X 30 X X

2004 2006 X 99 X X X X X 89 X X X X X X X 15 17 16 X 37 X 37 X X X X


Tuinfluiter Vink Waterhoen Zwarte mees Spreeuw Zanglijster Staartmees Matkop Goudhaan Zwarte kraai Holenduif Kauw Gaai Fazant Ekster Meerkoet Kleine bonte specht Boomklever Sperwer Groene specht Grasmus Bosuil Blauwe reiger Torenvalk Ransuil Grote lijster Wielewaal Zomertortel Witte kwikstaart Koekoek Groenling Dodaars Kuifeend Wespendief Boomvalk Gekraagde roodstaart Ringmus Buizerd Patrijs Turkse tortel IJsvogel Boerenzwaluw Boompieper Nachtegaal Zwarte roodstaart Bosrietzanger Spotvogel Fluiter Bonte vliegenvanger Grauwe vliegenvanger Kneu Huismus Mandarijneend Kuifmees Fuut Canadese gans Houtsnip Wintertaling

59 44 14 5 58 35 17 20 10 11 12 4 5 0 2 3 5 0 1 0 5 1 0 1 7 7 5 21 2 3 1 3 0 0 0 13 29 0 0 1 0 0 27 8 1 2 4 4 0 1 1 X

51 40 18 10 53 13 9 15 15 4 10 4 10 3 2 2 5 1 1 1 1 2 0 1 6 3 5 12 2 2 1 2 0 0 0 9 11 0 0 1 0 1 18 7 0 1 2 3 1 2 1 X

50 41 19 9 43 17 11 22 10 6 11 5 9 4 1 2 5 3 0 0 1 3 2 4 5 4 4 14 1 2 1 0 0 0 1 9 9 0 0 1 0 2 15 9 1 0 4 1 0 4 1 X

43 37 24 9 23 21 10 16 12 7 7 4 9 1 3 1 4 4 0 0 1 4 3 6 4 5 5 13 2 2 1 1 1 0 1 10 3 0 0 0 1 0 8 5 1 1 2 3 0 3 1 X

51 31 26 14 9 19 9 24 14 15 10 6 13 2 4 2 4 5 1 2 5 4 3 5 4 7 8 6 2 2 1 1 0 0 0 11 1 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 X

24 24 18 16 15 14 14 14 13 13 11 10 8 7 7 7 6 6 5 5 5 5 4 4 4 4 4 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 X

X X X X 10 X 7 X E X X X E 4 E 7 2 5 3 2 E 5 7 4 1 E 7 3 2 X 0 4 0 2 2 0 0 2 1 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 E 1 2

X X X X X X X X X X X X X X X 2 0 8 4 E 0 8 9 2 3 3 4 1 1 0 0 3 1 1 2 0 0 3 0 0 3 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 E 1 2 1 1 1

X 33 X X 5 22 17 16 11 13 X X X X 8 0 7 12 1 7 0 1 9 1 0 4 0 0 1 0 0 2 X 1 1 0 0 1 0 1 2 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 E 1 8 0 0 1 1

Als we de tabel in zijn globaliteit bekijken, zien we over alle jaren heen toch enkele trends te voorschijn komen. Trends die overal in Vlaanderen terug komen. Er is een aantal soorten verdwenen en een aantal soorten is nieuw voor het gebied. Van de soorten die zijn verdwenen is er een aantal

67


dat zijn voorkeursbiotoop niet echt heeft in een gebied als Het Leen, maar dat hier toch tot broeden kwam, al was het maar omdat de soort in die tijd overal algemeen was. Er is echter een aantal soorten verdwenen dat typisch was voor Het Leen. Als voornaamste slachtoffers kunnen zeker gemeld worden: nachtegaal, gekraagde roodstaart, zomertortel, fluiter en boompieper. Van deze laatste soort is zijn voorkeursbiotoop (kaalkap met enkele opgaande boompjes) nagenoeg verdwenen, zodat dit nog enigszins begrijpelijk is. Daarnaast zijn er enkele soorten die in 2006 verdwenen zijn of op het punt staan te verdwijnen, zoals wielewaal, koekoek en ransuil. Ook van een aantal algemene soorten zijn de aantallen sterk verminderd, zoals winterkoning en fitis. De algemene indruk is zeker wanneer men tijdens het voorjaar in Het Leen wandelt, het aantal zangposten toch duidelijk lager ligt dan vroeger. Ook het verminderen van het aantal fitissen was reeds gemeld door Gilbert in 2000, maar dit werd toen gecompenseerd door de toename van het aantal tjiftjaffen. Een gelijkaardig fenomeen werd toen vastgesteld in de verhouding zwartkop/tuinfluiter. Of dit momenteel nog zo is, zal onderzoek dienen uit te wijzen. De toename van het aantal kauwen heeft ook een negatieve invloed op een aantal soorten en dit door nestconcurrentie. Voornamelijk de bosuil kan hiervan het slachtoffer worden. Positieve trends worden vastgesteld in het aantal holenbroeders, zoals boomklever. Een soort die oorspronkelijk in het gebied niet voorkwam, maar nu algemeen te noemen is. Van een aantal soorten dat er een zeer verborgen levenswijze op na houdt, worden momenteel broedgevallen gemeld. Misschien waren die er vroeger ook en werden ze over het hoofd gezien. We denken hier aan wespendief en houtsnip. Nieuw zijn in elk geval de kolonie blauwe reigers, welke min of meer stabiel blijft op 9 koppels. Ook kuifmees is nieuw en aan een opmars bezig, die misschien kan afgeremd worden door het omvormingsbeheer van naaldhout naar loofhout, waarbij ook nog een aantal andere soorten het moeilijk zal krijgen (goudhaan, zwarte mees, zwarte specht). Ook de zachte winters hebben een positieve invloed op een aantal soorten. Soorten die het zeer moeilijk hebben bij strenge winters. Dit met name ijsvogel en groene specht. Tenslotte is ook een aantal exoten het gebied aan het veroveren: Canadese gans (men tracht dit in het mate van het mogelijke te vermijden) en mandarijneend. Systematiek + bronnen: •

DEVOS K., A. ANSELIN & G. VERMEERSCH (2004) Een nieuwe Rode Lijst van de Vlaamse broedvogels (versie 2004). In: Vermeersch G., A. Anselin, K. Devos, M. Herremans, J. Stevens, J. Gabriëls & B. Van der Krieken, 2004. Atlas van de Vlaamse broedvogels 20002002. Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud 23, Brussel, p. 60-75

68 Asio otus - ransuil (foto: Ludo Goossens)


ORDE Ciconiiformes FAMILIE Podicipitidae

Futen

Podiceps cristatus (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- fuut Tachybaptus ruficollis (Pallas, 1764) ----------------------------------- dodaars Podiceps nigricollis (C.L.Brehm, 1831)--------------------------------- geoorde fuut

FAMILIE Phalacrocoraciidae

Aalscholvers

Phalacrocorax carbo (Linnaeus, 1758) --------------------------------- aalscholver

FAMILIE Ardeidae

Reigers

Ardea cinerea (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Casmerodius albus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Nycticorax nycticorax (Linnaeus, 1758)-------------------------------Botaurus stellaris (Linnaeus, 1758) ------------------------------------

FAMILIE Ciconiidae

blauwe reiger grote zilverreiger kwak roerdomp

Ooievaars

Ciconia ciconia (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- ooievaar Ciconia nigra (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------- zwarte ooievaar

FAMILIE Threskiornithidae

Ibissen en lepelaars

Platalea leucorodia (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- lepelaar

ORDE Anseriformes FAMILIE Anatidae

Eenden, ganzen en zwanen

Anser anser (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Anser albifrons (Scopoli, 1769)----------------------------------------Anser brachyrhynchus (Baillon, 1833) --------------------------------Mareca penelope (Linnaeus, 1758)------------------------------------Anas crecca (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Anas hottentota (Eyton, 1838) ----------------------------------------Anas querquedula (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Anas platyrhynchos (Linnaeus, 1758)---------------------------------Anas acuta (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------Anas clypeata (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Aythya fuligula (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Aythya ferina (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Bucephala clangula (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Cygnus bewickii (Yarrell, 1830) ---------------------------------------Cygnus olor (Gmelin, 1789) -------------------------------------------Branta canadensis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Branta hutchinsii (Richardson, 1832) ---------------------------------Tadorna tadorna (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Mareca americana (Gmelin, 1789) ------------------------------------Mareca strepera (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Netta rufina (Pallas, 1773)---------------------------------------------Aix galericulata (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Cairina moschata (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Alopochen aegyptiacus (Linnaeus, 1766) -----------------------------Mergus albellus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Callonetta leucophrys (Vieillot, 1816) ----------------------------------

grauwe gans kolgans rietgans smient wintertaling hottentottaling zomertaling wilde eend pijlstaart slobeend kuifeend tafeleend brilduiker kleine zwaan knobbelzwaan grote canadese gans kleine canadese gans bergeend amerikaanse smient krakeend krooneend mandarijneend muskuseend nijlgans nonnetje roodschoudertaling

ORDE Falconiformes FAMILIE Accipitridae

Haviken en arenden

Accipiter nisus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Accipiter gentilis (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Buteo buteo (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Circus aeruginosus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Circus cyaneus (Linnaeus, 1766) --------------------------------------Milvus milvus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Milvus migrans (Boddaert, 1783) -------------------------------------Aquila clanga (Pallas, 1811) -------------------------------------------Pernis apivorus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------

sperwer havik buizerd bruine kiekendief blauwe kiekendief rode wouw zwarte wouw bastaardarend wespendief

69


FAMILIE Pandionidae

Visarenden

Pandion haliaetus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ visarend

FAMILIE Falconidae Falco Falco Falco Falco

Valken

subbuteo (Linnaeus, 1758)--------------------------------------tinnunculus (Linnaeus, 1758) -----------------------------------columbarius (Linnaeus, 1758) ----------------------------------peregrinus (Tunstall, 1771) --------------------------------------

boomvalk torenvalk smelleken slechtvalk

Perdix perdix - patrijs (foto: Ludo Goossens)

ORDE Galliformes FAMILIE Phasianidae

Kwartels, patrijzen en fazanten

Phasianus colchicus (Linnaeus, 1758) --------------------------------- fazant Perdix perdix (Linnaeus, 1758)----------------------------------------- patrijs

ORDE Gruiformes FAMILIE Rallidae

Rallen, koeten en waterhoentjes

Gallinula chloropus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------- waterhoen Fulica atra (Linnaeus, 1758)-------------------------------------------- meerkoet Rallus aquaticus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- waterral

ORDE Charadriiformes FAMILIE Charadriidae

Kieviten en plevieren

Vanellus vanellus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ kievit Pluvialis apricaria (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ goudplevier

FAMILIE Haematopodidae

Scholeksters

Haematopus ostralegus (Linnaeus, 1758) ----------------------------- scholekster

70


FAMILIE Laridae Larus Larus Larus Larus Larus

Meeuwen

ridibundus (Linnaeus, 1766) ------------------------------------graellsii (Brehm, 1857) -----------------------------------------argentatus (Pontoppidan, 1763)--------------------------------canus (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------marinus (Linnaeus, 1758)----------------------------------------

FAMILIE Scolopacidae

kokmeeuw kleine mantelmeeuw zilvermeeuw stormmeeuw grote mantelmeeuw

Steltlopers

Gallinago gallinago (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Scolopax rusticola (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Numenius phaeopus (Linnaeus, 1758) --------------------------------Numenius arquata (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Tringa nebularia (Gunnerus, 1767) -----------------------------------Tringa totanus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Tringa ochropus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Actitis hypoleucos (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Limosa limosa (Linnaeus, 1758)----------------------------------------

watersnip houtsnip regenwulp wulp groenpootruiter tureluur witgat oeverloper grutto

ORDE Columbiformes FAMILIE Columbidae

Duiven

Columba oenas (Linnaeus, 1758) -------------------------------------Columba palumbus (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Streptopelia decaocto (Frivaldszky, 1838)----------------------------Streptopelia turtur (Linnaeus, 1758)-----------------------------------

holenduif houtduif turkse tortel zomertortel

ORDE Cuculiformes FAMILIE Cuculidae

Koekoeken

Cuculus canorus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- koekoek

Streptopelia decaocto - turkse tortel (foto: Marc Schoonackers)

71


ORDE Strigiformes FAMILIE Strigidae

Uilen

Athene noctua (Scopoli, 1769) ----------------------------------------- steenuil Strix aluco Linnaeus, 1758 --------------------------------------------- bosuil Asio otus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------------- ransuil

FAMILIE Caprimulgidae

Nachtzwaluwen

Caprimulgus europaeus (Linnaeus, 1758) ----------------------------- nachtzwaluw

Strix aluco - bosuil (foto: Filip Van den Bossche)

ORDE Apodiformes FAMILIE Apodidae

Gierzwaluwen

Apus apus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------------- gierzwaluw

ORDE Coraciiformes FAMILIE Alcedinidae

Ijsvogels

Alcedo atthis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------- ijsvogel

ORDE Upupiformes FAMILIE Upupidae

Hoppen

Upupa epops (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------- hop

ORDE Picimorphes FAMILIE Picidae

Spechten

Jynx torquilla (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Picus viridis (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------Dryocopus martius (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Dendrocopos major (Linnaeus, 1758)---------------------------------Dendrocopos minor (Linnaeus, 1758)---------------------------------Dendrocopos medius (Linnaeus, 1758) --------------------------------

72

draaihals groene specht zwarte specht grote bonte specht kleine bonte specht middelste bonte specht


Alcedo atthis - ijsvogel (foto: Filip Van den Bossche)

ORDE Passeriformes FAMILIE Alaudidae

Leeuweriken

Alauda arvensis (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- veldleeuwerik Lullula arborea (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- boomleeuwerik

FAMILIE Hirundinidae

Zwaluwen

Riparia riparia (Linnaeus, 1758)---------------------------------------- oeverzwaluw Delichon urbica (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- huiszwaluw Hirundo rustica (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- boerenzwaluw

FAMILIE Motacillidae

Piepers en kwikstaarten

Anthus pratensis (Linnaeus, 1758)------------------------------------Anthus trivialis (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Motacilla cinerea (Tunstall, 1771) -------------------------------------Motacilla alba (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Motacilla flava (Linnaeus, 1758)----------------------------------------

FAMILIE Laniidae

graspieper boompieper grote gele kwikstaart witte kwikstaart gele kwikstaart

Klauwieren

Lanius excubitor (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- klapekster

FAMILIE Troglodytidae

Winterkoningen

Troglodytes troglodytes (Linnaeus, 1758) ----------------------------- winterkoning

FAMILIE Prunellidae

Heggemussen

Prunella modularis (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- heggenmus

FAMILIE Turdidae

Lijsters en tapuiten

Erithacus rubecula (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Luscinia megarhynchos (C.L.Brehm, 1831)---------------------------Phoenicurus ochruros (S.G.Gmelin, 1774)----------------------------Phoenicurus phoenicurus (Linnaeus, 1758)---------------------------Saxicola rubicola (Linnaeus, 1766)------------------------------------Oenanthe oenanthe (Linnaeus, 1758) ---------------------------------

roodborst nachtegaal zwarte roodstaart gekraagde roodstaart roodborsttapuit tapuit

73


Turdus Turdus Turdus Turdus Turdus Turdus

merula (Linnaeus, 1758) --------------------------------------pilaris (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------iliacus (Linnaeus, 1766) ---------------------------------------philomelos (C.L.Brehm, 1831) --------------------------------viscivorus (Linnaeus, 1758) -----------------------------------torquatus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------

FAMILIE Sylviidae

Zangers

Cettia cetti (Temminck, 1820)-----------------------------------------Locustella naevia (Boddaert, 1783) -----------------------------------Acrocephalus scirpaceus (Hermann, 1804) ---------------------------Acrocephalus palustris (Bechstein, 1798)-----------------------------Hippolais icterina (Vieillot, 1817)--------------------------------------Sylvia communis Latham, 1787 ---------------------------------------Sylvia borin (Boddaert, 1783) -----------------------------------------Sylvia atricapilla (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Sylvia curruca (Linnaeus, 1758)---------------------------------------Phylloscopus sibilatrix (Bechstein, 1793) -----------------------------Phylloscopus collybita (Vieillot, 1817)---------------------------------Phylloscopus trochilus (Linnaeus, 1758) ------------------------------Regulus regulus (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Regulus ignicapillus (Temminck, 1820) --------------------------------

FAMILIE Muscicapidae

merel kramsvogel koperwiek zanglijster grote lijster beflijster cetti's zanger sprinkhaanzanger kleine karekiet bosrietzanger spotvogel grasmus tuinfluiter zwartkop braamsluiper fluiter tjiftjaf fitis goudhaan vuurgoudhaan

Vliegenvangers

Muscicapa striata (Pallas, 1764)---------------------------------------- grauwe vliegenvanger Ficedula hypoleuca (Pallas, 1764) -------------------------------------- bonte vliegenvanger

FAMILIE Aegithalidae

Staartmezen

Aegithalos caudatus (Linnaeus, 1758) --------------------------------- staartmees

FAMILIE Paridae Parus Parus Parus Parus Parus

Mezen

montanus (Conrad, 1827) --------------------------------------cristatus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------ater (Linnaeus, 1758) -------------------------------------------caeruleus (Linnaeus, 1758) -------------------------------------major (Linnaeus, 1758) ------------------------------------------

matkop kuifmees zwarte mees pimpelmees koolmees

Regulus regulus - goudhaan (foto: Marc Schoonackers)

74


FAMILIE Sittidae

Boomklevers

Sitta europaea (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- boomklever

FAMILIE Certhiidae

Boomkruipers

Certhia brachydactyla (C.L.Brehm, 1820) ----------------------------- boomkruiper

FAMILIE Oriolidae

Wielewalen

Oriolus oriolus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- wielewaal

FAMILIE Corvidae

Kraaien

Garrulus glandarius (Linnaeus, 1758)---------------------------------Pica pica (Linnaeus, 1758)---------------------------------------------Corvus corax (Linnaeus, 1758) ----------------------------------------Corvus monedula (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Corvus frugilegus (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Corvus corone (Linnaeus, 1758) --------------------------------------Corvus cornix (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Nucifraga caryocatactes (Linnaeus, 1758) -----------------------------

gaai ekster raaf kauw roek zwarte kraai bonte kraai notenkraker

Corvus monedula - kauw (foto: Marc Schoonackers)

FAMILIE Sturnidae

Spreeuwen

Sturnus vulgaris (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- spreeuw

FAMILIE Passeridae

Mussen

Passer montanus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------ ringmus Passer domesticus (Linnaeus, 1758) ----------------------------------- huismus

FAMILIE Fringillidae

Vinken

Fringilla coelebs (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Fringilla montifringilla (Linnaeus, 1758) ------------------------------Chloris chloris (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------Carduelis carduelis (Linnaeus, 1758) ---------------------------------Carduelis spinus (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Carduelis flammea (Linnaeus, 1758)----------------------------------Carduelis cannabina (Linnaeus, 1758) --------------------------------Loxia curvirostra Linnaeus, 1758 --------------------------------------Pyrrhula pyrrhula (Linnaeus, 1758) -----------------------------------Coccothraustes coccothraustes (Linnaeus, 1758) ---------------------

FAMILIE Emberizidae

vink keep groenling putter sijs grote barmsijs kneu kruisbek goudvink appelvink

Gorzen

Emberiza citrinella (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Emberiza calandra (Linnaeus, 1758) ----------------------------------Emberiza schoeniclus (Linnaeus, 1758)-------------------------------Plectrophenax nivalis (Linnaeus, 1758) --------------------------------

geelgors grauwe gors rietgors sneeuwgors

75


KLASSE Mammalia – Zoogdieren Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van voornamelijk Filip Van den Bossche en Christine De Bie. Volledigheid: De actuele inventaris zal quasi voor 100% volledig zijn. Op termijn zijn misschien nog nieuwe soorten te verwachten, hetzij door natuurlijke uitbreiding van het areaal of door opzettelijk uitzetten in de regio van bepaalde soorten (al dan niet inheems). De waarneming van veldmuis berust op het vinden van een schedel in een uilenbraakbal, waarvan niet met zekerheid kan aangetoond worden of de soort effectief in het gebied voorkomt. Ten opzichte van de vorige inventaris zijn 4 nieuwe soorten opgenomen. Waarde van Het Leen: Het Leen bezit een rijke vleermuizenfauna. De evolutie van het aantal overwinterende soorten wordt jaarlijks opgevolgd.

Plecotus auritus - grootoorvleermuis (foto: Marc Schoonackers)

Volgende soorten komen voor op de Rode Lijst: -

bedreigd: o grijze grootoorvleermuis o Brandt’s vleermuis

-

vermoedelijk bedreigd: o o o o

baardvleermuis franjestaart ruige dwergvleermuis grootoorvleermuis

Ook de marters zijn goed vertegenwoordigd in Het Leen, ook hier worden de aantallen opgevolgd. Evolutie: Door het inrichten van vleermuisbunkers (oude ijskelders of verlaten opslagruimtes) wordt het gebied aantrekkelijk gemaakt voor overwinterende vleermuizen. De aantallen evolueren in positieve zin (deels afhankelijk van hoe streng de winter is). Sinds de laatste jaren is er een populatie van reeën in de regio aanwezig. Ook de uitbreiding van steenmarter in Vlaanderen gaf aanleiding tot het voorkomen van deze soort in Het Leen. Systematiek + bronnen: •

76

CRIEL, D., LEFEVRE, A., VAN DEN BERGE, K., VAN GOMPEL, J., VERHAGEN, R. (1994) Rode Lijst van de zoogdieren in Vlaanderen. AMINAL, Brussel


ORDE Insectivora

Insecteneters

FAMILIE Erinaceidae

Egels

Erinaceus europaeus (Linnaeus, 1758) -------------------------------- egel

FAMILIE Talpidae

Mollen

Talpa europaea (Linnaeus, 1758) -------------------------------------- mol

FAMILIE Soricidae

Spitsmuizen

Sorex araneus (Linnaeus, 1758) --------------------------------------- gewone bosspitsmuis Sorex minutus (Linnaeus, 1766) --------------------------------------- dwergspitsmuis Crocidura russula ((Hermann, 1780)----------------------------------- huisspitsmuis

ORDE Chiroptera

Vleermuizen

FAMILIE Vespertilionidae

Gladneuzen

Myotis brandtii (Eversmann, 1845) -----------------------------------Myotis mystacinus (Kuhl, 1817) ---------------------------------------Myotis daubentoni (Kuhl, 1817) ---------------------------------------Myotis nattereri (Kuhl, 1817) ------------------------------------------Plecotus auritus (Linnaeus, 1758)-------------------------------------Plecotus austriacus (J.B.Fischer, 1829) -------------------------------Pipistrellus pipistrellus (Schreber, 1774) -----------------------------Pipistrellus nathusii (Keyserling&Blasius, 1839) ----------------------Eptesicus serotinus (Schreber, 1774) ---------------------------------Nyctalus noctula (Schreber, 1774) -------------------------------------

ORDE Lagomorpha FAMILIE Leporidae

Brandt’s vleermuis baardvleeermuis watervleermuis franjestaart grootoorvleermuis grijze grootoorvleermuis gewone dwergvleermuis ruige dwergvleermuis laatvlieger rosse vleermuis

Haasachtigen Hazen en Konijnen

Lepus europaeus (Pallas, 1778) ---------------------------------------- haas Oryctolagus cuniculus (Linnaeus, 1758) ------------------------------- konijn

Lepus europaeus - haas (foto: Ludo Goossens)

77


ORDE Rodentia

Knaagdieren

FAMILIE Scuridae

Eekhoorns

Sciurius vulgaris (Linnaeus, 1758) ------------------------------------- eekhoorn

FAMILIE Arvicolidae/Microtidae

Woelmuizen

Clethrionomys glareolus (Schreber, 1780) ---------------------------Microtus subterraneus (de Sélys-Longchamps, 1836) ---------------Microtus arvalis (Pallas, 1778) ----------------------------------------Microtus agrestis (Linnaeus, 1761) -----------------------------------Arvicola terrestris (Linnaeus, 1758)-----------------------------------Ondatra zibethicus (Linnaeus, 1766)-----------------------------------

rosse woelmuis ondergrondse woelmuis veldmuis aardmuis woelrat muskusrat

Clethrionomys glareolus - rosse woelmuis (foto: Ludo Goossens)

FAMILIE Muridae

Muizen en Ratten

Micromys minutus ( Pallas, 1771) -------------------------------------Apodemus sylvaticus (Linnaeus, 1758) -------------------------------Mus domesticus (Rutty, 1772) ----------------------------------------Rattus norvegicus (Berkenhout, 1769) -------------------------------Rattus rattus (Linnaeus, 1758) -----------------------------------------

ORDE Carnivora FAMILIE Mustelidae

Vleeseters Marterachtigen

Mustela nivalis (Linnaeus, 1766) --------------------------------------Mustela erminea (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Mustela putorius (Linnaeus, 1758) ------------------------------------Martes foina (Erxleben, 1777) ------------------------------------------

FAMILIE Canidae

dwergmuis bosmuis huismuis bruine rat zwarte rat

wezel hermelijn bunzing steenmarter

Hondachtigen

Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758) ---------------------------------------- vos

ORDE Ariodactyla FAMILIE Cervidae

Evenhoevigen Herten

Capreolus capreolus (Linnaeus, 1758) --------------------------------- ree

78


Plantae

Plantenrijk

Mossen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris en aangevuld met de waarnemingen van de mossenwandelingen van Wielewaal Meetjesland onder leiding van Wouter Van Landuyt. Tevens zijn de bezoeken verwerkt van de Vlaamse Werkgroep Bryologie en Lichenologie (VWBL) in 1988 en 2005. •

HOFFMANN M. (1991) De mossen en korstmossen van het provinciaal domein Het Leen bij Eeklo (Oost-Vlaanderen), Muscillanea 11 (1991) 5-14

•

HOSTE S. (2005) Excursie van de VWBL naar provinciaal domein Het Leen bij Eeklo (OostVlaanderen), Natuurhistorisch Tijdschrift Natuurpunt Meetjesland 4-4 (2005) 4-8

Volledigheid: In de actuele inventaris zal het grootste deel van de mossen die kunnen voorkomen in het gebied wel vermeld zijn. Nieuwe soorten zijn zeker niet uit te sluiten bij een nog verder diepgaand onderzoek. Ten opzichte van de vorige inventaris zijn toch meerdere nieuwe soorten opgenomen. Waarde van Het Leen: Het Leen bezit een waardevolle mosflora, met een uitzonderlijke rijkdom voor de streek. Vooral het voorkomen van grote partijen kussentjesmos wijzen op een grote bosouderdom. Daarnaast zijn ook de vegetaties met goudkorrelmos en veenmos het vermelden waard. Evolutie: Deze partijen kussentjesmos worden echter bedreigd door pluk voor bloemstukken. Ook andere mossen ontsnappen hier niet altijd aan. Systematiek + bronnen: Volgens de moderne systematiek worden de levermossen en de bladmossen als afzonderlijke afdelingen aanzien en niet meer als 2 aparte klassen. De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze zoals opgenomen in: •

Siebel N., During H., (2006), Beknopte Mosflora van Nederland en België, KNNV Uitgeverij, Utrecht

(foto: Filip Van den Bossche)

79


AFDELING: Marchantiophyta - Levermossen KLASSE Marchantiopsida SUBKLASSE Jungermanniidae ORDE Jungermanniales FAMILIE Lepidoziaceae Bazzania trilobata (L.) Gray -------------------------------------------- groot zweepmos Lepidozia reptans (L.) Dumort. ----------------------------------------- neptunusmos

FAMILIE Calypogeiaceae Calypogeia arguta Mont. & Nees --------------------------------------- scheef buidelmos Calypogeia fissa (L.) Raddi --------------------------------------------- moerasbuidelmos Calypogeia muelleriana (Schiffn.) Müll.Frib. --------------------------- gaaf buidelmos

FAMILIE Cephaloziaceae Cephalozia bicuspidata (L.) Dumort. ----------------------------------- gewoon maanmos

FAMILIE Cephaloziellaceae Cephaloziella divaricata (Sm.) Schiffn.--------------------------------- gewoon draadmos

FAMILIE Jungermanniaceae Nardia geoscyphus (De Not.) Lindb. ----------------------------------- klein vleugelmos

FAMILIE Lophoziaceae Lophozia capitata (Hook.) Macoun ------------------------------------- violet trapmos

FAMILIE Scapaniaceae Diplophyllum albicans (L.) Dumort. ------------------------------------ nerflevermos

FAMILIE Geocalycaceae Lophocolea bidentata (L.) Dumort.------------------------------------- gewoon kantmos Lophocolea heterophylla (Schrad.) Dumort. --------------------------- gedrongen kantmos Lophocolea semiteres (Lehm.) Mitt.------------------------------------ gaaf kantmos

ORDE Metzgeriales FAMILIE Fossombroniaceae Fossombronia foveolata Lindb. ----------------------------------------- grof goudkorrelmos Fossombronia wondraczekii (Corda) Lindb. ---------------------------- gestekeld goudkorrelmos

FAMILIE Pelliaceae Pellia endiviifolia (Dicks.) Dumort. ------------------------------------- gekroesd plakkaatmos Pellia epiphylla (L.) Corda ---------------------------------------------- gewoon plakkaatmos Pellia neesiana (Gottsche) Limpr. -------------------------------------- moerasplakkaatmos

FAMILIE Aneuraceae Aneura pinguis (L.) Dumort.-------------------------------------------- echt vetmos Riccardia chamedryfolia (With.) Grolle--------------------------------- gewoon moerasvorkje

FAMILIE Metzgeriaceae Metzgeria furcata (L.) Dumort. ----------------------------------------- bleek boomvorkje

SUBKLASSE Marchantiidae ORDE Marchantiales FAMILIE Marchantiaceae Marchantia polymorpha L. ---------------------------------------------- parapluutjesmos

80


FAMILIE Ricciaceae Riccia Riccia Riccia Riccia Riccia Riccia

bifurca Hoffm. ---------------------------------------------------canaliculata Hoffm.----------------------------------------------cavernosa Hoffm. -----------------------------------------------fluitans L. --------------------------------------------------------glauca L. ---------------------------------------------------------sorocarpa Bisch.--------------------------------------------------

gevoord landvorkje smal watervorkje sponswatervorkje gewoon watervorkje gewoon landvorkje klein landvorkje

AFDELING: Bryophyta - Bladmossen KLASSE Sphagnopsida -Veenmossen ORDE Sphagnales FAMILIE Sphangnaceae Sphagnum denticulatum Brid. ------------------------------------------ geoord veenmos Sphagnum fimbriatum Wilson ------------------------------------------ gewimperd veenmos Sphagnum palustre L.--------------------------------------------------- gewoon veenmos

KLASSE Bryopsida - Echte bladmossen SUBKLASSE Tetraphididae ORDE Tetraphidales FAMILIE Tetraphidaceae Tetraphis pellucida Hedw. ---------------------------------------------- viertandmos

SUBKLASSE Polytrichidae ORDE Polytrichales FAMILIE Polytrichaceae Atrichum undulatum (Hedw.) P.Beauv. -------------------------------Atrichum tenellum (Röhl.) Bruch & Schimp. --------------------------Polytrichum commune Hedw.------------------------------------------Polytrichum formosum Hedw. -----------------------------------------Polytrichum juniperinum Hedw. ----------------------------------------

groot rimpelmos klein rimpelmos gewoon haarmos fraai haarmos zandhaarmos

SUBKLASSE Funariidae ORDE Funariales FAMILIE Funariaceae Funaria hygrometrica Hedw.-------------------------------------------- gewoon krulmos Physcomitrella patens (Hedw.) Schimp. ------------------------------- slibmos

FAMILIE Fissidentaceae Fissidens bryoides Hedw. ----------------------------------------------- gezoomd vedermos Fissidens taxifolius Hedw.----------------------------------------------- kleivedermos

SUBKLASSE Dicranidae ORDE Dicranales FAMILIE Dicranaceae Dicranella Dicranella Dicranella Dicranella

cerviculata (Hedw.) Schimp. -------------------------------heteromalla (Hedw.) Schimp.------------------------------rufescens (Dicks.) Schimp.---------------------------------staphylina H.Whitehouse ------------------------------------

kroppluisjesmos gewoon pluisjesmos leemgreppelmos knolletjesgreppelmos

81


Dicranella varia (Hedw.) Schimp. -------------------------------------Dicranum majus Sm.---------------------------------------------------Dicranum montanum Hedw. -------------------------------------------Dicranum scoparium Hedw. --------------------------------------------

kleigreppelmos groot gaffeltandmos bossig gaffeltandmos gewoon gaffeltandmos

FAMILIE Leucobryaceae Campylopus Campylopus Campylopus Leucobryum

flexuosus (Hedw.) Brid.----------------------------------fragilis (Brid.) Bruch & Schimp. -------------------------pyriformis (Schultz) Brid.--------------------------------glaucum (Hedw.) Ångstr. ---------------------------------

boskronkelsteeltje bossig kronkelsteeltje breekblaadje kussentjesmos

FAMILIE Ditrichaceae Ceratodon purpureus (Hedw.) Brid. ------------------------------------ gewoon purpersteeltje Ditrichum cylindricum (Hedw.) Grout ---------------------------------- hakig smaltandmos

FAMILIE Rhabdoweisiaceae Dicranoweisia cirrata (Hedw.) Lindb.----------------------------------- gewoon sikkelsterretje

ORDE Pottiales FAMILIE Ephemeraceae Ephemerum serratum (Hedw.) Hampe -------------------------------- ongenerfd eendagsmos

FAMILIE Pottiaceae Barbula convoluta Hedw. ----------------------------------------------Barbula unguiculata Hedw. --------------------------------------------Bryoerythrophyllum recurvirostre (Hedw.) P.C.Chen ----------------Didymodon fallax (Hedw.) R.H.Zander--------------------------------Didymodon rigidulus Hedw.--------------------------------------------Pseudocrossidium hornschuchianum (Schultz) R.H.Zander----------Pseudocrossidium revolutum (Brid.) R.H.Zander ---------------------Syntrichia papillosa (Wilson) Jur. -------------------------------------Syntrichia ruralis (Hedw.) F.Weber & D.Mohr ------------------------Tortula modica R.H.Zander --------------------------------------------Tortula muralis Hedw.---------------------------------------------------

gewoon smaragdsteeltje kleismaragdsteeltje oranjesteeltje kleidubbeltandmos broeddubbeltandmos spits smaragdsteeltje opgerold smaragdsteeltje knikkersterretje duinsterretje groot kleimos gewoon muursterretje

ORDE Grimmiales FAMILIE Grimmiaceae Grimmia pulvinata (Hedw.) Sm.---------------------------------------- gewoon muisjesmos Schistidium apocarpum (Hedw.) Bruch & Schimp. -------------------- gebogen achterlichtmos

SUBKLASSE Bryidae ORDE Splachnales FAMILIE Meesiaaceae Leptobryum pyriforme (Hedw.) Wilson -------------------------------- slankmos

ORDE Bryales FAMILIE Bryaceae Bryum argenteum Hedw. ----------------------------------------------Bryum barnesii J.B.Wood ----------------------------------------------Bryum capillare Hedw. -------------------------------------------------Bryum dichotomum Hedw. --------------------------------------------Bryum klinggraeffii Schimp. -------------------------------------------Bryum rubens Mitt.-----------------------------------------------------Bryum ruderale Crundw. & Nyholm -----------------------------------Bryum tenuisetum Limpr.----------------------------------------------Pohlia melanodon (Brid.) A.J.Shaw -----------------------------------Pohlia nutans (Hedw.) Lindb. -------------------------------------------

82

zilvermos geelkorrelknikmos gedraaid knikmos grofkorrelknikmos scharlakenknolknikmos braamknikmos purperknolknikmos oranjeknolknikmos kleipeermos gewoon peermos


FAMILIE Mniaceae Mnium hornum Hedw.--------------------------------------------------- gewoon sterrenmos Plagiomnium affine (Funck) T.J.Kop. ----------------------------------- rond boogsterrenmos Plagiomnium undulatum (Hedw.) T.J.Kop.----------------------------- gerimpeld boogsterrenmos

FAMILIE Orthodontiaceae Orthodontium lineare Schwägr. ---------------------------------------- geelsteeltje

FAMILIE Aulacomniaceae Aulacomnium androgynum (Hedw.) Schwägr.------------------------- gewoon knopjesmos

ORDE Orthotrichales FAMILIE Orthotrichaceae Orthotrichum affine Brid. ----------------------------------------------- gewone haarmuts Orthotrichum diaphanum Brid. ----------------------------------------- grijze haarmuts Ulota bruchii Brid. ------------------------------------------------------- knotskroesmos

SUBKLASSE Hypnidae ORDE Hypnales FAMILIE Thuidiaceae Thuidium tamariscinum (Hedw.) Schimp.------------------------------ gewoon thujamos

FAMILIE Amblystegiaceae Amblystegium serpens (Hedw.) Schimp. -----------------------------Amblystegium varium (Hedw.) Lindb.---------------------------------Drepanocladus aduncus (Hedw.) Warnst.-----------------------------Leptodictyum riparium (Hedw.) Warnst. -------------------------------

gewoon pluisdraadmos oeverpluisdraadmos moerassikkelmos beekmos

FAMILIE Calliergonaceae Warnstorfia fluitans (Hedw.) Loeske ----------------------------------- vensikkelmos

FAMILIE Brachytheciaceae Brachythecium albicans (Hedw.) Schimp. ----------------------------Brachythecium populeum (Hedw.) Schimp. --------------------------Brachythecium rutabulum (Hedw.) Schimp. --------------------------Brachythecium salebrosum (F.Weber & D.Mohr) Schimp. -----------Brachythecium velutinum (Hedw.) Schimp. --------------------------Eurhynchium striatum (Hedw.) Schimp. ------------------------------Homalothecium sericeum (Hedw.) Schimp.---------------------------Kindbergia praelonga (Hedw.) Ochyra --------------------------------Pseudoscleropodium purum (Hedw.) Broth. --------------------------Rhynchostegium confertum (Dicks.) Schimp. ------------------------Rhynchostegium murale (Hedw.) Schimp. -----------------------------

bleek dikkopmos penseeldikkopmos gewoon dikkopmos glad dikkopmos fluweelmos geplooid snavelmos gewoon zijdemos fijn laddermos groot laddermos boomsnavelmos muursnavelmos

FAMILIE Plagiotheciaceae Plagiothecium denticulatum (Hedw.) Schimp. ------------------------Plagiothecium laetum Schimp. ----------------------------------------Plagiothecium nemorale (Mitt.) A.Jaeger -----------------------------Plagiothecium undulatum (Hedw.) Schimp. --------------------------Pseudotaxiphyllum elegans (Brid.) Z.Iwats. ---------------------------

glanzend platmos krom platmos groot platmos gerimpeld platmos gewoon pronkmos

FAMILIE Hypnaceae Calliergonella cuspidata (Hedw.) Loeske------------------------------Hypnum andoi A.J.E.Sm. ----------------------------------------------Hypnum cupressiforme Hedw.-----------------------------------------Hypnum jutlandicum Holmen & E.Warncke ----------------------------

gewoon puntmos bosklauwtjesmos gesnaveld klauwtjesmos heideklauwtjesmos

FAMILIE Hylocomiaceae Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. -------------------------------------- bronsmos Rhytidiadelphus squarrosus (Hedw.) Warnst. ------------------------- gewoon haakmos

83


Tracheophyta – Vaatplanten Gegevensbronnen: De plantenlijst is gebaseerd op de plantenlijst in de vorige uitgave van de inventaris. Een beperkt aantal soorten is geschrapt omdat de status van deze soorten onduidelijk was. Daarnaast is een aantal nieuwe soorten opgenomen. Dit is onder meer het geval met moeraswolfsklauw, die opdook na de plagwerken op het heideterreintje, maar er intussen reeds terug verdwenen is. De soorten die in het bos (incl. bosrand met sloot) zijn terug te vinden, zijn opgenomen. Dit zijn voornamelijk wilde planten, maar ook een aantal aangeplante bomen en struiken. Daarnaast is eveneens de wilde flora uit het arboretum mee opgenomen. Een actuele inventarisatie van Het Leen is gebeurd in de jaren 2006 en 2007 door William White en de Natuurpunt Plantenwerkgroep Meetjesland. Volledigheid: De inventaris van de vaatplanten in Het Leen is min of meer volledig te noemen, alhoewel er door introducties of bepaalde beheerwerken wellicht nog soorten uit de zaadbank kunnen opduiken. Groepen die verder onderzoek vragen zijn de wilgen (hybriden) en vooral de bramen. Ook sommige grassen (Festuca, Glyceria, …) en cypergrassen (Carex) zijn onvoldoende onderzocht. Evolutie: Het grootste gedeelte van de plantensoorten is teruggevonden, met uitzondering van een aantal ruderale planten, die zich tijdelijk kunnen vestigen na infrastructuurwerken in het gebied zoals bijvoorbeeld beide soorten klaproos. Daarnaast is toch een aantal bijzondere soorten verdwenen uit het gebied. Tot deze categorie behoorden de soorten die aangepast waren om te overleven op de grindvlakte die zich bevond waar momenteel de cafetaria is gevestigd. We denken hierbij aan breukkruid, rode schijnspurrie en kleine leeuwenbek. Daarnaast is ook waterpunge verdwenen in de buurt van vijver 13. Ook de slanke sleutelbloem is op enkele verspreide exemplaren na volledig verdwenen uit het voormalig militaire domein, maar is nu wel terug te vinden in de nieuw aangekochte bosgebieden. Niettegenstaande de plantenlijst quasi identiek is aan de vorige lijst, betekent dit niet dat de vegetatie identiek is aan die van 20 jaar terug. Door de diverse beheerwerken is deze op meerdere plaatsen drastisch gewijzigd, maar dit is moeilijk aan de hand van een plantenlijst aan te tonen. Daarvoor zouden er vegetatieopnames dienen te gebeuren. Waarde van Het Leen: Op floristisch vlak heeft Het Leen een uitzonderlijke waarde in het voorkomen van een honderdtal planten van de koningsvaren, die nog steeds aan uitbreiding toe is. Daarnaast is ook het elzenbroekbos van een bijzondere waarde met het voorkomen van moerasvaren en elzenzegge. Ook de knolglanshaver (Arrhenatherum elatius subsp. bulbosum) verdient aandacht, niet alleen omdat deze zeldzaam geachte ondersoort pas tijdens de recente inventarisatie (meermalen) ontdekt werd, maar ook omdat duidelijk kon vastgesteld worden dat de optimale groeivoorwaarden (nl. lossere, beschaduwde grond – hier vrijwel zeker dankzij de werking van woelmuizen) duidelijk verschillen van die van de gewone glanshaver (subsp. elatius). Systematiek + bronnen: In de nieuwste opvattingen (Heukelsflora 2005) is het plantenrijk wegens moleculair onderzoek volledig van systematiek gewijzigd. Deze systematiek is nog niet ingeburgerd bij de huidige generatie van botanisten. Daarom is er hier voor geopteerd de systematiek zoals in de Flora van België te behouden, maar met bijvoegen van de moderne classificatie, om de gebruikers tijdens deze overgangsfase een helpende hand te bieden, en om hen toe te laten langzaam vertrouwd te worden met de nieuwe inzichten (die trouwens in de volgende editie van de "Belgische" flora ook zullen worden gehanteerd). • DE LANGHE, J.E. ET.AL. (2004) Nouvelle Flore de la Belgique, du G.-D. de Luxembourg, du Nord de la France et des régions voisines, Nationale Plantentuin van België, Meise • De naamgeving volgt de actuele naamgeving zoals wordt weergegeven in de Floradatabank (http://flora.instnat.be/). • De nieuwe systematiek is gebaseerd op: Mabberley, D.J. (2008): Mabberley's Plant-Book, 3ed, Cambridge University Press

84


Klassieke classificatie:

AFDELING: Pteridophyta - Varenplanten KLASSE Lycopsida ORDE Lycopodiales FAMILIE Lycopodiaceae

Wolfsklauwfamilie

Lycopodiella inundata (L.) Holub --------------------------------------- moeraswolfsklauw

KLASSE Sphenopsida ORDE Equisetales FAMILIE Equisetaceae Equisetum Equisetum Equisetum Equisetum

Paardenstaartenfamilie

arvense L. --------------------------------------------------palustre L. --------------------------------------------------telmateia Ehrh.---------------------------------------------fluviatile L. --------------------------------------------------

heermoes lidrus reuzenpaardenstaart holpijp

KLASSE Filicopsida ORDE Osmundales FAMILIE Osmundaceae

Koningsvarenfamilie

Osmunda regalis L.------------------------------------------------------ koningsvaren

ORDE Filicales FAMILIE Blechnaceae

Dubbellooffamilie

Blechnum spicant (L.) Roth --------------------------------------------- dubbelloof

FAMILIE Dennstaedtiaceae

Adelaarsvarenfamilie

Pteridium aquilinum (L.) Kuhn------------------------------------------ adelaarsvaren

FAMILIE Dryopteridaceae

Niervarenfamilie

Dryopteris dilatata (Hoffmann) A. Gray -------------------------------- brede stekelvaren Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P. Fuchs ------------------------------ smalle stekelvaren Dryopteris filix-mas (L.) Schott----------------------------------------- mannetjesvaren

FAMILIE Woodsiaceae

Wijfjesvarenfamilie

Athyrium filix-femina (L.) Roth ----------------------------------------- wijfjesvaren

FAMILIE Thelypteridaceae

Moerasvarenfamilie

Thelypteris palustris Schott --------------------------------------------- moerasvaren

FAMILIE Aspleniaceae

Streepvarenfamilie

Asplenium ruta-muraria L. ---------------------------------------------- muurvaren

85


AFDELING: Spermatophyta - Zaadplanten

Anemone nemorosa - bosanemoon (foto: Marc Schoonackers)

KLASSE Coniferopsida ORDE Pinales FAMILIE Pinaceae

Dennenfamilie

Picea abies (L.) Karst.--------------------------------------------------- fijnspar Picea sitchensis (Bong.) Carr. ------------------------------------------ sitkaspar Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco subsp. menziesii -------------- douglasspar Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco subsp. glaucescens (Schwerin) P.D. Sell Larix decicdua Mill. ------------------------------------------------------ europese lork Larix kaempferi (Lambert) Carr. --------------------------------------- japanse lork Larix ×marschlinsii Coaz ------------------------------------------------ europese lork × japanse lork Pinus sylvestris L. ------------------------------------------------------- grove den Pinus nigra Arnold ------------------------------------------------------- zwarte den

FAMILIE Cupressaceae

Cipresfamilie

Chamaecyparis lawsoniana (A. Murray) Parl.-------------------------- californische schijncipres Thuja plicata Donn ex D. Don ------------------------------------------ reuzenlevensboom Thuja occidentalis L. ---------------------------------------------------- westerse levensboom

KLASSE Dicotyledones ORDE Nymphaeales FAMILIE Nymphaeaceae

Waterleliefamilie

Nymphaea alba L. ------------------------------------------------------- witte waterlelie

86


ORDE Ranunculales FAMILIE Ranunculaceae

Ranonkelfamilie

Anemone nemorosa L. -------------------------------------------------Ranunculus acris L.-----------------------------------------------------Ranunculus ficaria L. ---------------------------------------------------Ranunculus flammula L. -----------------------------------------------Ranunculus repens L. --------------------------------------------------Thalictrum flavum L. ---------------------------------------------------Caltha palustris L. ------------------------------------------------------Ranunculus sceleratus L.------------------------------------------------

bosanemoon scherpe boterbloem speenkruid egelboterbloem kruipende boterbloem poelruit dotterbloem blaartrekkende boterbloem

ORDE Papaverales FAMILIE Fumariaceae (Papaveraceae)

Duivekervelfamilie

Ceratocapnos claviculata (L.) Lidén ------------------------------------ rankende duivekervel Pseudofumaria lutea (L.) Borkh.---------------------------------------- gele helmbloem

FAMILIE Papaveraceae

Papaverfamilie

Papaver dubium L. ------------------------------------------------------ bleke klaproos Papaver rhoeas L. ------------------------------------------------------- grote klaproos

ORDE Hamamelidales FAMILIE Platanaceae

Plataanfamilie

Platanus x hispanica Mill. ex Muenchh. -------------------------------- esdoornbladige plataan

ORDE Urticales FAMILIE Cannabaceae

Hennepfamilie

Humulus lupulus L. ------------------------------------------------------ hop

FAMILIE Urticaceae

Brandnetelfamilie

FAMILIE Ulmaceae

Corylus avellana hazelaar (foto: Marc Schoonackers)

Urtica dioica L.----------------------------------------------------------- grote brandnetel Urtica urens L. ----------------------------------------------------------- kleine brandnetel

Iepenfamilie

Ulmus minor Mill. -------------------------------------------------------- gladde iep

ORDE Myricales FAMILIE Myricaceae Myrica gale L.------------------------------------------------------------ wilde gagel

ORDE Fagales FAMILIE Betulaceae Alnus glutinosa (L.) Gaertn. -------------------------------------------Alnus incana (L.) Moench ----------------------------------------------Alnus cordata (Loisel.) Duby-------------------------------------------Betula pendula Roth----------------------------------------------------Betula pubescens Ehrh. ------------------------------------------------Carpinus betulus L.-----------------------------------------------------Corylus avellana L. ------------------------------------------------------

zwarte els witte els hartbladige els ruwe berk zachte berk haagbeuk hazelaar

FAMILIE Fagaceae Castanea sativa Mill. ---------------------------------------------------Fagus sylvatica L. ------------------------------------------------------Quercus robur L. -------------------------------------------------------Quercus rubra L. -------------------------------------------------------Quercus petraea (Matt.) Liebl.-----------------------------------------Quercus palustris Muenchh. --------------------------------------------

tamme kastanje beuk zomereik amerikaanse eik wintereik moeraseik

87


ORDE Caryophyllales FAMILIE Chenopodiaceae (Amaranthaceae)

Ganzenvoetfamilie

Chenopodium polyspermum L. var. acutifolium (Smith) Gaudin ---- korrelganzenvoet Chenopodium album L. ------------------------------------------------- melganzenvoet

FAMILIE Caryophyllaceae

Anjerfamilie

Arenaria serpyllifolia L.-------------------------------------------------- zandmuur Cerastium fontanum Baumg. subsp. vulgare (Hartm.) Greuter et Burdet - gewone hoornbloem Cerastium glomeratum Thuill. ------------------------------------------ kluwenhoornbloem Cerastium semidecandrum L.------------------------------------------- zandhoornbloem Lychnis flos-cuculi L. ---------------------------------------------------- echte koekoeksbloem Moehringia trinervia (L.) Clairv. ---------------------------------------- drienerfmuur Sagina apetala Ard. subsp. erecta F. Hermann------------------------ tengere vetmuur Sagina procumbens L. -------------------------------------------------- liggende vetmuur Silene dioica (L.) Clairv. ------------------------------------------------ dagkoekoeksbloem Silene latifolia Poiret subsp. alba (Mill.) Greuter et Burdet ----------- avondkoekoeksbloem Stellaria alsine Grimm -------------------------------------------------- moerasmuur Stellaria graminea L. ---------------------------------------------------- grasmuur Stellaria media (L.) Vill.------------------------------------------------- vogelmuur Myosoton aquaticum (L.) Moench -------------------------------------- watermuur Herniaria glabra L. ------------------------------------------------------ breukkruid Spergula arvensis L. ---------------------------------------------------- spurrie Spergularia rubra (L.) J. et C. Presl ------------------------------------ rode schijnspurrie

ORDE Polygonales FAMILIE Polygonaceae

Duizendknoopfamilie

Fallopia convolvulus (L.) A. Löve --------------------------------------Persicaria amphibia (L.) S.F.Gray -------------------------------------Persicaria hydropiper (L.) Spach --------------------------------------Persicaria lapathifolia (L.) Delarbre -----------------------------------Persicaria maculosa S.F.Gray (nom. conserv. propos.) --------------Persicaria minor (Huds.) Opiz -----------------------------------------Polygonum aviculare L. ------------------------------------------------Rumex acetosa L. ------------------------------------------------------Rumex acetosella L. ----------------------------------------------------Rumex conglomeratus Murray-----------------------------------------Rumex crispus L. -------------------------------------------------------Rumex hydrolapathum Huds.------------------------------------------Rumex obtusifolius L. --------------------------------------------------Rumex sanguineus L. var. viridis (Sibth.) Koch -----------------------

zwaluwtong veenwortel waterpeper beklierde duizendknoop perzikkruid kleine duizendknoop varkensgras veldzuring schapezuring kluwenzuring krulzuring waterzuring ridderzuring bloedzuring

ORDE Theales FAMILIE Hypericaceae Hypericum Hypericum Hypericum Hypericum Hypericum

Hertshooifamilie

dubium Leers ----------------------------------------------humifusum L. ----------------------------------------------perforatum L. ----------------------------------------------pulchrum L. ------------------------------------------------tetrapterum Fries -------------------------------------------

kantig hertshooi liggend hertshooi sint-janskruid fraai hertshooi gevleugeld hertshooi

ORDE Malvales FAMILIE Tiliaceae Tilia platyphyllos Scop.-------------------------------------------------- grootbladige linde Tilia cordata Mill. -------------------------------------------------------- kleinbladige linde Tilia x euchlora K. Koch ------------------------------------------------- krimlinde

ORDE Violales FAMILIE Violaceae

Viooltjesfamilie

Viola riviniana Reichenb.------------------------------------------------ bleeksporig bosviooltje Viola arvensis Murray --------------------------------------------------- akkerviooltje

88


ORDE Salicales FAMILIE Salicaceae

Wilgenfamilie

Populus tremula L. -----------------------------------------------------Populus ×canescens (Ait.) Smith--------------------------------------Populus ×canadensis Moench------------------------------------------Salix ×multinervis Döll -------------------------------------------------Salix ×rubens Schrank -------------------------------------------------Salix alba L.-------------------------------------------------------------Salix aurita L.-----------------------------------------------------------Salix caprea L. ----------------------------------------------------------Salix cinerea L. ---------------------------------------------------------Salix viminalis L. --------------------------------------------------------

ratelpopulier grauwe abeel canadapopulier geoorde ×grauwe wilg schietwilg ×kraakwilg schietwilg geoorde wilg boswilg grauwe wilg katwilg

ORDE Capparales FAMILIE Brassicaceae

Kruisbloemenfamilie

Alliaria petiolata (Bieb). Cavara et Grande ---------------------------Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. --------------------------------------Capsella bursa-pastoris (L.) Med. -------------------------------------Cardamine flexuosa With.----------------------------------------------Cardamine hirsuta L. ---------------------------------------------------Cardamine pratensis L. ------------------------------------------------Coronopus didymus (L.) Smith ----------------------------------------Erophila verna (L.) Chevall.--------------------------------------------Rorippa amphibia (L.) Besser------------------------------------------Rorippa palustris (L.) Besser ------------------------------------------Sisymbrium officinale (L.) Scop.---------------------------------------Barbarea sp. ------------------------------------------------------------Thlaspi arvense L. -------------------------------------------------------

look-zonder-look zandraket gewoon herderstasje bosveldkers kleine veldkers pinksterbloem kleine varkenskers vroegeling gele waterkers moeraskers gewone raket barbarakruid witte krodde

ORDE Ericales FAMILIE Ericaceae

Heidefamilie

Calluna vulgaris (L.) Hull------------------------------------------------ struikhei Erica tetralix L. ---------------------------------------------------------- gewone dophei

ORDE Primulales FAMILIE Primulaceae

Sleutelbloemfamilie

Hottonia palustris L.----------------------------------------------------Lysimachia nummularia L. ---------------------------------------------Lysimachia vulgaris L.--------------------------------------------------Primula elatior (L.) Hill -------------------------------------------------Anagallis arvensis L. subsp. arvensis ---------------------------------Samolus valerandi L. ----------------------------------------------------

waterviolier penningkruid grote wederik slanke sleutelbloem rood guichelheil waterpunge

ORDE Saxifragales FAMILIE Crassulaceae

Vetplantenfamilie

Sedum telephium L. ----------------------------------------------------- hemelsleutel Sedum acre L. ----------------------------------------------------------- muurpeper

FAMILIE Grossulariaceae

Grossulariafamilie

Ribes rubrum L. --------------------------------------------------------- aalbes Ribes uva-crispa L. ------------------------------------------------------ kruisbes

ORDE Rosales FAMILIE Rosaceae

Rozenfamilie

Agrimonia procera Wallr. ----------------------------------------------- welriekende agrimonie Amelanchier lamarckii F.G.Schroed. ----------------------------------- amerikaans krentenboompje Aphanes australis Rydb. ------------------------------------------------ kleine leeuwenklauw

89


Crataegus monogyna Jacq. --------------------------------------------- eenstijlige meidoorn Filipendula ulmaria (L.) Maxim. var.ulmaria -------------------------- moerasspirea Filipendula ulmaria (L.) Maxim. var. denudata (J. et C. Presl) Maxim. moerasspirea Fragaria vesca L. -------------------------------------------------------- bosaardbei Geum urbanum L. ------------------------------------------------------- geel nagelkruid Malus sylvestris (L.) Mill. subsp. mitis (Wallr.) Mansf. ---------------- appel Pyrus communis L. ------------------------------------------------------ peer Potentilla anglica Laichard. --------------------------------------------- kruipganzerik Potentilla anserina L. ---------------------------------------------------- zilverschoon Potentilla erecta (L.) Räuschel------------------------------------------ tormentil Potentilla reptans L. ----------------------------------------------------- vijfvingerkruid Prunus serotina Ehrh. --------------------------------------------------- amerikaanse vogelkers Prunus spinosa L.-------------------------------------------------------- sleedoorn Rosa canina L. ----------------------------------------------------------- hondsroos Rosa tomentosa Smith -------------------------------------------------- viltroos Rubus sectie Corylifolii Lindl. ------------------------------------------- dauwbraam - hybriden Rubus idaeus L. --------------------------------------------------------- gewone framboos Rubus spec. (sectie Rubus) --------------------------------------------- braam Sorbus aucuparia L. ----------------------------------------------------- wilde lijsterbes Prunus avium (L.) L. ---------------------------------------------------- zoete kers Prunus padus L. --------------------------------------------------------- vogelkers

ORDE Fabales FAMILIE Fabaceae

Vlinderbloemenfamilie

Cytisus scoparius (L.) Link---------------------------------------------Lotus pedunculatus Cav. -----------------------------------------------Trifolium dubium Sibth. ------------------------------------------------Trifolium repens L. -----------------------------------------------------Vicia cracca L. ----------------------------------------------------------Vicia sativa L. subsp. nigra (L.) Ehrh. ---------------------------------Vicia sativa L. subsp. segetalis (Thuill.) Gaudin ----------------------Vicia sepium L. ---------------------------------------------------------Vicia hirsuta (L.) S.F. Gray --------------------------------------------Lathyrus pratensis L.---------------------------------------------------Lathyrus latifolius L.----------------------------------------------------Robinia pseudoacacia L. ------------------------------------------------

Lotus pedunculatus - moerasrolklaver (foto: Filip Van den Bossche)

90

gewone brem moerasrolklaver kleine klaver witte klaver vogelwikke smalle wikke vergeten wikke heggenwikke ringelwikke veldlathyrus brede lathyrus gewone robinia


ORDE Haloragidales FAMILIE Haloragaceae

Vederkruidfamilie

Myriophyllum spicatum L.----------------------------------------------- aarvederkruid

ORDE Myrtales FAMILIE Lythraceae

Kattenstaartfamilie

Lythrum portula (L.) D.A. Webb ---------------------------------------- waterpostelein Lythrum salicaria L. ----------------------------------------------------- grote kattenstaart Circaea lutetiana L.------------------------------------------------------ groot heksenkruid

FAMILIE Onagraceae

Teunisbloemfamilie

Epilobium angustifolium L.---------------------------------------------Epilobium hirsutum L. --------------------------------------------------Epilobium montanum L.------------------------------------------------Epilobium parviflorum Schreb. ----------------------------------------Epilobium tetragonum L. subsp. lamyi (F.W. Schultz) Nyman-------Oenothera deflexa R.R. Gates ------------------------------------------

gewoon wilgenroosje harig wilgenroosje bergbasterdwederik viltige basterdwederik kantige basterdwederik kleine teunisbloem

ORDE Cornales FAMILIE Cornaceae

Kornoeljefamilie

Cornus mas L. ----------------------------------------------------------- gele kornoelje

ORDE Celastrales FAMILIE Celastraceae

Kardinaalsmutsfamilie

Euonymus europaeus L. ------------------------------------------------ wilde kardinaalsmuts

FAMILIE Aquifoliaceae

Hulstfamilie

Ilex aquifolium L. -------------------------------------------------------- hulst

ORDE Euphorbiales FAMILIE Euphorbiaceae

Wolfsmelkfamilie

Mercurialis annua L. ----------------------------------------------------- tuinbingelkruid Euphorbia peplus L. ----------------------------------------------------- tuinwolfsmelk

ORDE Rhamnales FAMILIE Rhamnaceae

Wegedoornfamilie

Frangula alnus Mill.------------------------------------------------------ sporkehout Rhamnus cathartica L. -------------------------------------------------- wegedoorn

ORDE Sapindales FAMILIE Aceraceae (Sapindaceae) Acer Acer Acer Acer

Esdoornfamilie

campestre L. ------------------------------------------------------pseudoplatanus L. ------------------------------------------------negundo L. --------------------------------------------------------saccharinum L.-----------------------------------------------------

FAMILIE Hippocastanaceae (Sapindaceae)

spaanse aak, veldesdoorn gewone esdoorn vederesdoorn witte esdoorn

Paardekastanjefamilie

Aesculus hippocastanum L. --------------------------------------------- witte paardenkastanje

ORDE Geraniales FAMILIE Geraniaceae

Ooievaarsbekfamilie

Geranium dissectum L.-------------------------------------------------Geranium molle L.------------------------------------------------------Geranium robertianum L. ----------------------------------------------Erodium cicutarium (L.) L'Hérit. ----------------------------------------

slipbladige ooievaarsbek zachte ooievaarsbek robertskruid reigersbek

91


FAMILIE Oxalidaceae

Klaverzuringfamilie

Oxalis corniculata L. var. atropurpurea Planch ------------------------ gehoornde klaverzuring Oxalis fontana Bunge --------------------------------------------------- stijve klaverzuring

FAMILIE Balsaminaceae

Balsemienfamilie

Impatiens parviflora DC. ------------------------------------------------ klein springzaad

ORDE Apiales FAMILIE Apiaceae

Schermbloemenfamilie

Aegopodium podagraria L. ---------------------------------------------Angelica sylvestris L. ---------------------------------------------------Anthriscus sylvestris (L.) Hoffmann -----------------------------------Chaerophyllum temulum L. --------------------------------------------Heracleum mantegazzianum Somm. et Lev. -------------------------Heracleum sphondylium L.---------------------------------------------Hydrocotyle vulgaris L.-------------------------------------------------Oenanthe aquatica (L.) Poiret -----------------------------------------Peucedanum palustre (L.) Moench ------------------------------------Torilis japonica (Houtt.) DC. -------------------------------------------Berula erecta (Huds.) Coville -------------------------------------------

FAMILIE Araliaceae

zevenblad gewone engelwortel fluitenkruid dolle kervel reuzenberenklauw gewone berenklauw gewone waternavel watertorkruid melkeppe heggendoornzaad kleine watereppe

Klimopfamilie

Hedera helix L. ---------------------------------------------------------- klimop

ORDE Gentianales FAMILIE Gentianaceae

Gentiaanfamilie

Centaurium erythraea Rafn --------------------------------------------- echt duizendguldenkruid

ORDE Oleales FAMILIE Oleaceae

Olijffamilie

Fraxinus excelsior L. ---------------------------------------------------- gewone es Ligustrum vulgare L. ---------------------------------------------------- gewone liguster

ORDE Polemoniales FAMILIE Convolvulaceae

Windefamilie

Calystegia sepium (L.) R. Brown --------------------------------------- haagwinde

FAMILIE Solanaceae

Nachtschadefamilie

Solanum dulcamara L. -------------------------------------------------- bitterzoet Solanum nigrum L. ------------------------------------------------------ zwarte nachtschade Datura stramonium L.--------------------------------------------------- doornappel

Solanum dulcamara - bloemen en vrucht van bitterzoet (foto: William White)

92


ORDE Lamiales FAMILIE Boraginaceae

Ruwbladigen

Myosotis arvensis (L.) Hill ---------------------------------------------- akkervergeet-mij-nietje Myosotis discolor Pers. -------------------------------------------------- veelkleurig vergeet-mijnietje Myosotis laxa Lehm. subsp. cespitosa (C.F. Schultz) Hyl. ex Nordh.- zompvergeet-mij-nietje Myosotis scorpioides L.-------------------------------------------------- moerasvergeet-mij-nietje Symphytum officinale L. ------------------------------------------------ gewone smeerwortel

FAMILIE Lamiaceae

Lipbloemenfamilie

Ajuga reptans L. --------------------------------------------------------Galeopsis bifida Boenningh. -------------------------------------------Glechoma hederacea L. ------------------------------------------------Lamium album L. -------------------------------------------------------Lamium purpureum L. -------------------------------------------------Lycopus europaeus L. --------------------------------------------------Mentha aquatica L. -----------------------------------------------------Mentha arvensis L. -----------------------------------------------------Prunella vulgaris L. -----------------------------------------------------Scutellaria galericulata L. ----------------------------------------------Stachys palustris L. ----------------------------------------------------Stachys sylvatica L. ----------------------------------------------------Teucrium scorodonia L. -------------------------------------------------

kruipend zenegroen gespleten hennepnetel hondsdraf witte dovenetel paarse dovenetel wolfspoot watermunt akkermunt gewone brunel blauw glidkruid moerasandoorn bosandoorn valse salie

Mentha aquatica watermunt (foto: William White)

ORDE Callitrichales FAMILIE Callitrichaceae (Plantaginaceae)

Sterrenkroosfamilie

Callitriche platycarpa Kütz. --------------------------------------------- gewoon sterrenkroos Callitriche stagnalis Scop.----------------------------------------------- gevleugeld sterrenkroos

ORDE Plantaginales FAMILIE Plantaginaceae

Weegbreefamilie

Plantago lanceolata L.--------------------------------------------------- smalle weegbree Plantago major L. ------------------------------------------------------- grote weegbree Plantago media L. ------------------------------------------------------- ruige weegbree

93


ORDE Scrophulariales FAMILIE Scrophulariaceae (Plantaginaceae p.p.)

Helmkruidfamilie

Digitalis purpurea L.----------------------------------------------------Linaria vulgaris Mill. ----------------------------------------------------Chaenorrhinum minus (L.) Lange -------------------------------------Scrophularia auriculata L.----------------------------------------------Scrophularia nodosa L.-------------------------------------------------Veronica arvensis L.----------------------------------------------------Veronica chamaedrys L. -----------------------------------------------Veronica officinalis L.---------------------------------------------------Veronica peregrina L. --------------------------------------------------Veronica serpyllifolia L. ------------------------------------------------Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey et Scherb. --------------------

gewoon vingerhoedskruid vlasbekje kleine leeuwenbek geoord helmkruid knopig helmkruid veldereprijs gewone ereprijs mannetjesereprijs vreemde ereprijs tijmereprijs muurleeuwenbek

ORDE Rubiales FAMILIE Rubiaceae

Walstrofamilie

Galium aparine L. ------------------------------------------------------Galium palustre L.------------------------------------------------------Galium mollugo L. subsp. erectum Syme -----------------------------Galium saxatile L. ------------------------------------------------------Sherardia arvensis L.----------------------------------------------------

kleefkruid moeraswalstro glad walstro liggend walstro blauw walstro

ORDE Dipsacales FAMILIE Caprifoliaceae (Adoxaceae p.p.)

Kamperfoeliefamilie

Sambucus nigra L. var. nigra -----------------------------------------Sambucus nigra L. var. laciniata L. -----------------------------------Viburnum opulus L. ----------------------------------------------------Lonicera periclymenum L. ----------------------------------------------

FAMILIE Valerianaceae (Caprifoliaceae)

gewone vlier peterselievlier gelderse roos wilde kamperfoelie

Valeriaanfamilie

Valeriana repens Host--------------------------------------------------- echte valeriaan

ORDE Asterales FAMILIE Asteraceae

Composietenfamilie

Achillea millefolium L. --------------------------------------------------Achillea ptarmica L. ----------------------------------------------------Arctium minus (Hill) Bernh.--------------------------------------------Artemisia vulgaris L. ---------------------------------------------------Bellis perennis L. -------------------------------------------------------Centaurea jacea L. subsp. grandiflora (Gaudin) Schübl. et Martens Cirsium arvense (L.) Scop. --------------------------------------------Cirsium palustre (L.) Scop. --------------------------------------------Cirsium vulgare (Savi) Ten. -------------------------------------------Conyza canadensis (L.) Cronq. ----------------------------------------Crepis capillaris (L.) Wallr.---------------------------------------------Eupatorium cannabinum L. --------------------------------------------Galinsoga quadriradiata Ruiz et Pav.----------------------------------Galinsoga parviflora Cav. ----------------------------------------------Gnaphalium uliginosum L. ---------------------------------------------Gnaphalium sylvaticum L. ---------------------------------------------Hieracium pilosella L. --------------------------------------------------Hieracium umbellatum L. ----------------------------------------------Hypochaeris radicata L. ------------------------------------------------Lapsana communis L. --------------------------------------------------Leontodon autumnalis L.-----------------------------------------------Leontodon saxatilis Lam. ----------------------------------------------Leucanthemum vulgare Lam.------------------------------------------Matricaria recutita L. ---------------------------------------------------Matricaria discoidea DC. -----------------------------------------------Matricaria maritima L. subsp. inodora (K. Koch) Soo -----------------

94

gewoon duizendblad wilde bertram kleine klit bijvoet madeliefje knoopkruid akkerdistel kale jonker speerdistel canadese fijnstraal klein streepzaad koninginnenkruid harig knopkruid kaal knopkruid moerasdroogbloem bosdroogbloem muizenoor schermhavikskruid gewoon biggekruid akkerkool vertakte leeuwentand kleine leeuwentand margriet echte kamille schijfkamille reukloze kamille


Pulicaria dysenterica (L.) Bernh. --------------------------------------Senecio inaequidens DC.-----------------------------------------------Senecio jacobaea L. ----------------------------------------------------Senecio vulgaris L. -----------------------------------------------------Solidago virgaurea L.---------------------------------------------------Sonchus asper (L.) Hill -------------------------------------------------Sonchus arvensis L. ----------------------------------------------------Tanacetum vulgare L. --------------------------------------------------Taraxacum sectie Erythrosperma (Lindb. f.) Dahlst. -----------------Taraxacum sectie Ruderalia Kirschner, H. Ollgaard et Stepanek Petasites hybridus (L.) P. Gaertn., B. Mey. et Scherb. ---------------Tussilago farfara L. -----------------------------------------------------Bidens tripartita L. -----------------------------------------------------Carduus crispus L.------------------------------------------------------Tragopogon pratensis L. ------------------------------------------------

heelblaadjes bezemkruiskruid jacobskruiskruid klein kruiskruid echte guldenroede gekroesde melkdistel akkermelkdistel boerenwormkruid paardenbloem groot hoefblad klein hoefblad veerdelig tandzaad kruldistel gele morgenster

KLASSE Monocotyledones ORDE Alismatales FAMILIE Alismataceae

Waterweegbreefamilie

Alisma plantago-aquatica L. -------------------------------------------- grote waterweegbree

ORDE Najadales FAMILIE Potamogetaceae

Fonteinkruidfamilie

Potamogeton crispus L. ------------------------------------------------- gekroesd foneinkruid Potamogeton natans L. ------------------------------------------------- drijvend fonteinkruid

ORDE Juncales FAMILIE Juncaceae

Russenfamilie

Juncus acutiflorus Ehrh. ex Hoffmann---------------------------------Juncus articulatus L. ---------------------------------------------------Juncus bufonius L.------------------------------------------------------Juncus bulbosus L. -----------------------------------------------------Juncus effusus L. -------------------------------------------------------Juncus inflexus L. ------------------------------------------------------Juncus conglomeratus L.-----------------------------------------------Juncus tenuis Willd. ----------------------------------------------------Luzula campestris (L.) DC.---------------------------------------------Luzula multiflora (Ehrh.) Lej. ------------------------------------------Luzula sylvatica (Huds.) Gaudin ----------------------------------------

veldrus zomprus greppelrus knolrus pitrus zeegroene rus biezenknoppen tengere rus gewone veldbies veelbloemige veldbies grote veldbies

Juncus conglomeratus biezenknoppen (foto: William White)

95


ORDE Cyperales FAMILIE Cyperaceae

Cypergrassenfamilie

Carex cuprina (Sandor ex Heuffel) Nendtvich ex A. Kerner ---------Carex demissa Vahl ex Hartm. ----------------------------------------Carex elata All. ---------------------------------------------------------Carex elongata L. ------------------------------------------------------Carex hirta L. -----------------------------------------------------------Carex ovalis Good. -----------------------------------------------------Carex pallescens L.-----------------------------------------------------Carex pilulifera L. ------------------------------------------------------Carex pseudocyperus L. -----------------------------------------------Carex remota Jusl. ex L. -----------------------------------------------Carex riparia Curt. -----------------------------------------------------Carex echinata Murray -------------------------------------------------Carex acutiformis Ehrh. ------------------------------------------------Carex vesicaria L. ------------------------------------------------------Isolepis setacea (L.) R. Brown-----------------------------------------Scirpus sylvaticus L. ---------------------------------------------------Eleocharis palustris (L.) Roem. et Schult. -----------------------------

valse voszegge geelgroene zegge stijve zegge elzenzegge ruige zegge hazezegge bleke zegge pilzegge hoge cyperzegge ijle zegge oeverzegge sterzegge moeraszegge blaaszegge borstelbies bosbies gewone waterbies

Carex demissa geelgroene zegge (foto: William White)

ORDE Poales FAMILIE Poaceae

Grassenfamilie

Agrostis canina L. ------------------------------------------------------- moerasstruisgras Agrostis capillaris L. ----------------------------------------------------- gewoon struisgras

96


Agrostis stolonifera L. --------------------------------------------------- fioringras Anthoxanthum odoratum L. -------------------------------------------- gewoon reukgras Arrhenatherum elatius (L.) Beauv. ex J. et C. Presl subsp. elatius--- glanshaver Arrhenatherum elatius (L.) Beauv. ex J. et C. Presl subsp. bulbosum (Willd.)Schübl. et Martens knolglanshaver Brachypodium sylvaticum (Huds.) Beauv. ----------------------------- boskortsteel Bromus hordeaceus L. -------------------------------------------------- zachte dravik Bromus sterilis L. -------------------------------------------------------- ijle dravik Calamagrostis canescens (Weber) Roth ------------------------------- hennegras Calamagrostis epigejos (L.) Roth--------------------------------------- gewoon struisriet Dactylis glomerata L.---------------------------------------------------- gewone kropaar Danthonia decumbens (L.) DC.----------------------------------------- tandjesgras Deschampsia cespitosa (L.) Beauv. ------------------------------------ ruwe smele Elymus repens (L.) Gould ----------------------------------------------- kweek Festuca filiformis Pourr. ------------------------------------------------- fijn schapegras Festuca rubra L. --------------------------------------------------------- rood zwenkgras Glyceria notata Chevall.------------------------------------------------- stomp vlotgras Holcus lanatus L. -------------------------------------------------------- gestreepte witbol Holcus mollis L. ---------------------------------------------------------- gladde witbol Lolium perenne L. ------------------------------------------------------- engels raaigras Lolium multiflorum Lam. ------------------------------------------------ italiaans raaigras Molinia caerulea (L.) Moench ------------------------------------------- pijpenstrootje Phalaris arundinacea L. ------------------------------------------------- rietgras Phragmites australis (Cav.) Steud.------------------------------------- riet Poa annua L.------------------------------------------------------------- straatgras Poa nemoralis L.--------------------------------------------------------- schaduwgras Poa pratensis L. --------------------------------------------------------- veldbeemdgras Poa trivialis L.------------------------------------------------------------ ruw beemdgras Alopecurus geniculatus L. ----------------------------------------------- geknikte vossenstaart Phleum pratense L.------------------------------------------------------ timoteegras Glyceria fluitans (L.) R. Brown------------------------------------------ mannagras Vulpia myuros (L.) C.C. Gmel.------------------------------------------ gewoon langbaardgras

ORDE Typhales FAMILIE Sparganiaceae

Egelskopfamilie

Sparganium erectum L. ------------------------------------------------- grote egelskop

FAMILIE Typhaceae

Lisdoddefamilie

Typha latifolia L;--------------------------------------------------------- grote lisdodde

ORDE Arales FAMILIE Lemnaceae (Araceae)

Eendekroosfamilie

Lemna minor L.---------------------------------------------------------- klein kroos

ORDE Liliales FAMILIE Iridaceae

Lissenfamilie

Iris pseudacorus L. ------------------------------------------------------ gele lis

FAMILIE Liliaceae (Asparagaceae)

Leliefamilie

Hyacinthoides sp.-------------------------------------------------------Polygonatum multiflorum (L.) All. -------------------------------------- gewone salomonszegel Convallaria majalis L. --------------------------------------------------- lelietje-van-dalen Ornithogalum umbellatum L. ------------------------------------------- gewone vogelmelk

ORDE Orchidales FAMILIE Orchidaceae

Orchideeënfamilie

Dactylorhiza fuchsii (Druce) Soo --------------------------------------- bosorchis Epipactis helleborine (L.) Crantz --------------------------------------- brede wespenorchis Listera ovata (L.) R. Brown --------------------------------------------- grote keverorchis

97


Nieuwe classificatie: Opgesteld door Jan De Langhe, met medewerking van Prof. Paul Goetghebeur van de Plantentuin Gent.

Phylum Lycopodiophyta KLASSE Lycopodiopsida ORDE Lycopodiales FAMILIE Lycopodiaceae

Wolfsklauwfamilie

Lycopodiella inundata (L.) Holub --------------------------------------- moeraswolfsklauw

Phylum Monilophyta KLASSE Equisetopsida ORDE Equisetales FAMILIE Equisetaceae Equisetum Equisetum Equisetum Equisetum

Paardenstaartfamilie

arvense L. --------------------------------------------------fluviatile L. -------------------------------------------------palustre L. --------------------------------------------------telmateia Ehrh.----------------------------------------------

heermoes holpijp lidrus reuzenpaardenstaart

KLASSE Polypodiopsida ORDE Osmundales FAMILIE Osmundaceae

Koningsvarenfamilie

Osmunda regalis L.------------------------------------------------------ koningsvaren

ORDE Polypodiales FAMILIE Dennstaedtiaceae

Adelaarsvarenfamilie

Pteridium aquilinum (L.) Kuhn------------------------------------------ adelaarsvaren

FAMILIE Aspleniaceae

Streepvarenfamilie

Asplenium ruta-muraria L. ---------------------------------------------- muurvaren

FAMILIE Woodsiaceae

Wijfjesvarenfamilie

Athyrium filix-femina (L.) Roth ----------------------------------------- wijfjesvaren

FAMILIE Thelypteridaceae

Moerasvarenfamilie

Thelypteris palustris Schott--------------------------------------------- moerasvaren

FAMILIE Blechnaceae

Dubbellooffamilie

Blechnum spicant (L.) Roth --------------------------------------------- dubbelloof

FAMILIE Dryopteridaceae

Niervarenfamilie

Dryopteris carthusiana (Vill.) H.P. Fuchs ------------------------------ smalle stekelvaren Dryopteris dilatata (Hoffmann) A. Gray-------------------------------- brede stekelvaren Dryopteris filix-mas (L.) Schott ---------------------------------------- mannetjesvaren

98


Phylum Spermatophyta KLASSE Pinopsida ORDE Pinales FAMILIE Pinaceae

Dennenfamilie

Larix ×marschlinsii Coaz ------------------------------------------------ europese lork × japanse lork Larix decidua Mill. ------------------------------------------------------- europese lork Larix kaempferi (Lambert) Carr.---------------------------------------- japanse lork Picea abies (L.) Karst.--------------------------------------------------- fijnspar Picea sitchensis (Bong.) Carr. ------------------------------------------ sitkaspar Pinus nigra Arnold ------------------------------------------------------- zwarte den Pinus sylvestris L. ------------------------------------------------------- grove den Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco var. glauca (Beissn.) Franco Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco var. menziesii ----------------- douglasspar

FAMILIE Cupressaceae

Cipresfamilie

Chamaecyparis lawsoniana (A. Murray) Parl. -------------------------- californische schijncipres Thuja occidentalis L. ---------------------------------------------------- westerse levensboom Thuja plicata Donn ex D. Don ------------------------------------------ reuzenlevensboom

KLASSE Magnoliopsida Basale angiospermen ORDE Nymphaeales FAMILIE Nymphaeaceae

Waterleliefamilie

Nymphaea alba L. ------------------------------------------------------- witte waterlelie

Monocotylen ORDE Alismatales FAMILIE Araceae (incl. Lemnaceae)

Aronskelkfamilie

(incl. Eendenkroosfamilie) Lemna minor L.---------------------------------------------------------- klein kroos

FAMILIE Alismataceae

Waterweegbreefamilie

Alisma plantago-aquatica L. -------------------------------------------- grote waterweegbree

FAMILIE Potamogetonaceae

Fonteinkruidfamilie

Potamogeton crispus L. ------------------------------------------------- gekroesd foneinkruid Potamogeton natans L. ------------------------------------------------- drijvend fonteinkruid

ORDE Asparagales FAMILIE Orchidaceae

Orchideefamilie

Dactylorhiza fuchsii (Druce) Soo --------------------------------------- bosorchis Epipactis helleborine (L.) Crantz --------------------------------------- brede wespenorchis Listera ovata (L.) R. Brown --------------------------------------------- grote keverorchis

FAMILIE Iridaceae

Irisfamilie

Iris pseudacorus L. ------------------------------------------------------ gele lis

99


FAMILIE Ruscaceae

Muizendoornfamilie

Convallaria majalis L. --------------------------------------------------- lelietje-van-dalen Polygonatum multiflorum (L.) All. -------------------------------------- gewone salomonszegel

FAMILIE Hyacinthaceae

Hyacintfamilie

Hyacinthoides sp. ------------------------------------------------------Ornithogalum umbellatum L. ------------------------------------------- gewone vogelmelk

Commeliniden ORDE Poales FAMILIE Typhaceae

Lisdoddefamilie

Sparganium erectum L. ------------------------------------------------- grote egelskop Typha latifolia L.--------------------------------------------------------- grote lisdodde

FAMILIE Juncaceae

Russenfamilie

Juncus acutiflorus Ehrh. ex Hoffmann---------------------------------Juncus articulatus L. ---------------------------------------------------Juncus bufonius L.------------------------------------------------------Juncus bulbosus L. -----------------------------------------------------Juncus effusus L. -------------------------------------------------------Juncus inflexus L. ------------------------------------------------------Juncus conglomeratus L.-----------------------------------------------Juncus tenuis Willd. ----------------------------------------------------Luzula campestris (L.) DC. --------------------------------------------Luzula multiflora (Ehrh.) Lej. ------------------------------------------Luzula sylvatica (Huds.) Gaudin ----------------------------------------

FAMILIE Cyperaceae

Cypergrassenfamilie

Carex acutiformis Ehrh. ------------------------------------------------Carex cuprina (Sandor ex Heuffel) Nendtvich ex A. Kerner ---------Carex demissa Vahl ex Hartm. ----------------------------------------Carex echinata Murray -------------------------------------------------Carex elata All. ---------------------------------------------------------Carex elongata L. ------------------------------------------------------Carex hirta L. -----------------------------------------------------------Carex ovalis Good. -----------------------------------------------------Carex pallescens L.-----------------------------------------------------Carex pilulifera L. ------------------------------------------------------Carex pseudocyperus L. -----------------------------------------------Carex remota Jusl. ex L. -----------------------------------------------Carex riparia Curt. -----------------------------------------------------Carex vesicaria L. ------------------------------------------------------Eleocharis palustris (L.) Roem. et Schult. ----------------------------Isolepis setacea (L.) R. Brown-----------------------------------------Scirpus sylvaticus L. ----------------------------------------------------

FAMILIE Poaceae

moeraszegge valse voszegge geelgroene zegge sterzegge stijve zegge elzenzegge ruige zegge hazezegge bleke zegge pilzegge hoge cyperzegge ijle zegge oeverzegge blaaszegge gewone waterbies borstelbies bosbies

Grassenfamilie

Agrostis canina L. ------------------------------------------------------Agrostis capillaris L. ----------------------------------------------------Agrostis stolonifera L. --------------------------------------------------Alopecurus geniculatus L.----------------------------------------------Anthoxanthum odoratum L. -------------------------------------------Arrhenatherum elatius (L.) Beauv. ex J. et C. Presl subsp. elatius--Arrhenatherum elatius subsp. bulbosum (Willd.)Schübl. et Martens Brachypodium sylvaticum (Huds.) Beauv. ----------------------------Bromus hordeaceus L. -------------------------------------------------Bromus sterilis L. -------------------------------------------------------Calamagrostis canescens (Weber) Roth ------------------------------Calamagrostis epigejos (L.) Roth--------------------------------------Dactylis glomerata L.---------------------------------------------------Danthonia decumbens (L.) DC.----------------------------------------Deschampsia cespitosa (L.) Beauv. ------------------------------------

100

veldrus zomprus greppelrus knolrus pitrus zeegroene rus biezenknoppen tengere rus gewone veldbies veelbloemige veldbies grote veldbies

moerasstruisgras gewoon struisgras fioringras geknikte vossenstaart gewoon reukgras glanshaver knolglanshaver boskortsteel zachte dravik ijle dravik hennegras gewoon struisriet gewone kropaar tandjesgras ruwe smele


Elymus repens (L.) Gould ----------------------------------------------Festuca filiformis Pourr. ------------------------------------------------Festuca rubra L. --------------------------------------------------------Glyceria fluitans (L.) R. Brown-----------------------------------------Glyceria notata Chevall.------------------------------------------------Holcus lanatus L. -------------------------------------------------------Holcus mollis L. ---------------------------------------------------------Lolium multiflorum Lam. -----------------------------------------------Lolium perenne L. ------------------------------------------------------Molinia caerulea (L.) Moench ------------------------------------------Phalaris arundinacea L. ------------------------------------------------Phleum pratense L.-----------------------------------------------------Phragmites australis (Cav.) Steud.------------------------------------Poa annua L.------------------------------------------------------------Poa nemoralis L.--------------------------------------------------------Poa pratensis L. --------------------------------------------------------Poa trivialis L.-----------------------------------------------------------Vulpia myuros (L.) C.C. Gmel.------------------------------------------

kweek fijn schapegras rood zwenkgras mannagras stomp vlotgras gestreepte witbol gladde witbol italiaans raaigras engels raaigras pijpenstrootje rietgras timoteegras riet straatgras schaduwgras veldbeemdgras ruw beemdgras gewoon langbaardgras

Eudicotylen (Dicotylen s.s.) ORDE Ranunculales FAMILIE Ranunculaceae

Boterbloemfamilie

Anemone nemorosa L. -------------------------------------------------Caltha palustris L. ------------------------------------------------------Ranunculus acris L.-----------------------------------------------------Ranunculus ficaria L. ---------------------------------------------------Ranunculus flammula L. -----------------------------------------------Ranunculus repens L. --------------------------------------------------Ranunculus sceleratus L.-----------------------------------------------Thalictrum flavum L. ----------------------------------------------------

bosanemoon dotterbloem scherpe boterbloem speenkruid egelboterbloem kruipende boterbloem blaartrekkende boterbloem poelruit

Boven: Caltha palustris - dotterbloem (foto: Marc Schoonackers) Rechts: Dactylorhiza fuchsii - bosorchis (foto: Filip Van den Bossche)

101


FAMILIE Papaveraceae

Papaverfamilie

Ceratocapnos claviculata (L.) Lidén -----------------------------------Papaver dubium L. -----------------------------------------------------Papaver rhoeas L. ------------------------------------------------------Pseudofumaria lutea (L.) Borkh. ---------------------------------------

rankende duivekervel bleke klaproos grote klaproos gele helmbloem

ORDE Proteales FAMILIE Platanaceae

Plataanfamilie

Platanus ×hispanica Mill. ex Muenchh.--------------------------------- gewone plataan

ORDE Caryophyllales FAMILIE Polygonaceae

Duizendknoopfamilie

Fallopia convolvulus (L.) A. Löve --------------------------------------Persicaria amphibia (L.) S.F.Gray -------------------------------------Persicaria hydropiper (L.) Spach --------------------------------------Persicaria lapathifolia (L.) Delarbre -----------------------------------Persicaria maculosa S.F.Gray (nom. conserv. propos.) --------------Persicaria minor (Huds.) Opiz -----------------------------------------Polygonum aviculare L. ------------------------------------------------Rumex acetosa L. ------------------------------------------------------Rumex acetosella L. ----------------------------------------------------Rumex conglomeratus Murray-----------------------------------------Rumex crispus L. -------------------------------------------------------Rumex hydrolapathum Huds.------------------------------------------Rumex obtusifolius L. --------------------------------------------------Rumex sanguineus L. var. viridis (Sibth.) Koch -----------------------

FAMILIE Caryophyllaceae

zwaluwtong veenwortel waterpeper beklierde duizendknoop perzikkruid kleine duizendknoop varkensgras veldzuring schapezuring kluwenzuring krulzuring waterzuring ridderzuring bloedzuring

Anjerfamilie

Arenaria serpyllifolia L.-------------------------------------------------- zandmuur Cerastium fontanum Baumg. subsp. vulgare (Hartm.) Greuter et Burdet - gewone hoornbloem Cerastium glomeratum Thuill. ------------------------------------------ kluwenhoornbloem Cerastium semidecandrum L.------------------------------------------- zandhoornbloem Herniaria glabra L. ------------------------------------------------------ breukkruid Lychnis flos-cuculi L. ---------------------------------------------------- echte koekoeksbloem Moehringia trinervia (L.) Clairv. ---------------------------------------- drienerfmuur Myosoton aquaticum (L.) Moench -------------------------------------- watermuur Sagina apetala Ard. subsp. erecta F. Hermann------------------------ tengere vetmuur Sagina procumbens L. -------------------------------------------------- liggende vetmuur Silene dioica (L.) Clairv. ------------------------------------------------ dagkoekoeksbloem Silene latifolia Poiret subsp. alba (Mill.) Greuter et Burdet ----------- avondkoekoeksbloem Spergula arvensis L. ---------------------------------------------------- spurrie Spergularia rubra (L.) J. et C. Presl ------------------------------------ rode schijnspurrie Stellaria alsine Grimm -------------------------------------------------- moerasmuur Stellaria graminea L. ---------------------------------------------------- grasmuur Stellaria media (L.) Vill.------------------------------------------------- vogelmuur

FAMILIE Amaranthaceae

Amarantfamilie

Chenopodium album L. ------------------------------------------------- melganzenvoet Chenopodium polyspermum L. var. acutifolium (Smith) Gaudin ---- korrelganzenvoet

ORDE Saxifragales FAMILIE Grossulariaceae

Ribesfamilie

Ribes rubrum L. --------------------------------------------------------- aalbes Ribes uva-crispa L. ------------------------------------------------------ kruisbes

FAMILIE Crassulaceae

Vetplantenfamilie

Sedum acre L. ----------------------------------------------------------- muurpeper Sedum telephium L.----------------------------------------------------- hemelsleutel

FAMILIE Haloragaceae

Vederkruidfamilie

Myriophyllum spicatum L.----------------------------------------------- aarvederkruid

102


Rosiden ORDE Geraniales FAMILIE Geraniaceae

Ooievaarsbekfamilie

Erodium cicutarium (L.) L'Hérit. ---------------------------------------Geranium dissectum L.-------------------------------------------------Geranium molle L.------------------------------------------------------Geranium robertianum L. -----------------------------------------------

reigersbek slipbladige ooievaarsbek zachte ooievaarsbek robertskruid

ORDE Myrtales FAMILIE Lythraceae

Kattenstaartfamilie

Circaea lutetiana L.------------------------------------------------------ groot heksenkruid Lythrum portula (L.) D.A. Webb ---------------------------------------- waterpostelein Lythrum salicaria L. ----------------------------------------------------- grote kattenstaart

FAMILIE Onagraceae

Teunisbloemfamilie

Epilobium angustifolium L.---------------------------------------------Epilobium hirsutum L. --------------------------------------------------Epilobium montanum L.------------------------------------------------Epilobium parviflorum Schreb. ----------------------------------------Epilobium tetragonum L. subsp. lamyi (F.W. Schultz) Nyman-------Oenothera deflexa R.R. Gates ------------------------------------------

gewoon wilgenroosje harig wilgenroosje bergbasterdwederik viltige basterdwederik kantige basterdwederik kleine teunisbloem

Fabiden (Eurosiden I) ORDE Celastrales FAMILIE Celastraceae

Kardinaalsmutsfamilie

Euonymus europaeus L. ------------------------------------------------ wilde kardinaalsmuts

ORDE Malpighiales FAMILIE Salicaceae

Wilgenfamilie

Populus ×canadensis Moench------------------------------------------Populus ×canescens (Ait.) Smith--------------------------------------Populus tremula L. -----------------------------------------------------Salix alba L.-------------------------------------------------------------Salix aurita L.-----------------------------------------------------------Salix caprea L. ----------------------------------------------------------Salix cinerea L. ---------------------------------------------------------Salix ×multinervis Döll -------------------------------------------------Salix ×rubens Schrank -------------------------------------------------Salix viminalis L. --------------------------------------------------------

FAMILIE Violaceae

canadapopulier grauwe abeel ratelpopulier schietwilg geoorde wilg boswilg grauwe wilg geoorde ×grauwe wilg schietwilg ×kraakwilg katwilg

Viooltjesfamilie

Viola arvensis Murray --------------------------------------------------- akkerviooltje Viola riviniana Reichenb. ------------------------------------------------ bleeksporig bosviooltje

Viola riviniana bleeksporig bosviooltje (foto: William White)

103


FAMILIE Euphorbiaceae

Wolfsmelkfamilie

Mercurialis annua L. ----------------------------------------------------- tuinbingelkruid Euphorbia peplus L. ----------------------------------------------------- tuinwolfsmelk

FAMILIE Hypericaceae Hypericum Hypericum Hypericum Hypericum Hypericum

Hertshooifamilie

dubium Leers ----------------------------------------------humifusum L. ----------------------------------------------perforatum L. ----------------------------------------------pulchrum L. ------------------------------------------------tetrapterum Fries -------------------------------------------

kantig hertshooi liggend hertshooi sint-janskruid fraai hertshooi gevleugeld hertshooi

ORDE Oxalidales FAMILIE Oxalidaceae

Klaverzuringfamilie

Oxalis corniculata L. var. atropurpurea Planch ------------------------ gehoornde klaverzuring Oxalis fontana Bunge --------------------------------------------------- stijve klaverzuring

ORDE Fabales FAMILIE Fabaceae

Vlinderbloemenfamilie

Cytisus scoparius (L.) Link---------------------------------------------Lathyrus latifolius L.----------------------------------------------------Lathyrus pratensis L.---------------------------------------------------Lotus pedunculatus Cav. -----------------------------------------------Robinia pseudoacacia L. -----------------------------------------------Trifolium dubium Sibth. ------------------------------------------------Trifolium repens L. -----------------------------------------------------Vicia cracca L. ----------------------------------------------------------Vicia hirsuta (L.) S.F. Gray --------------------------------------------Vicia sativa L. subsp. nigra (L.) Ehrh. ---------------------------------Vicia sativa L. subsp. segetalis (Thuill.) Gaudin ----------------------Vicia sepium L. ----------------------------------------------------------

gewone brem brede lathyrus veldlathyrus moerasrolklaver gewone robinia kleine klaver witte klaver vogelwikke ringelwikke smalle wikke vergeten wikke heggenwikke

ORDE Rosales FAMILIE Rosaceae

Rozenfamilie

Agrimonia procera Wallr. ----------------------------------------------- welriekende agrimonie Amelanchier lamarckii F.G.Schroed. ----------------------------------- amerikaans krentenboompje Aphanes australis Rydb. ------------------------------------------------ kleine leeuwenklauw Crataegus monogyna Jacq. --------------------------------------------- eenstijlige meidoorn Filipendula ulmaria (L.) Maxim. var. denudata (J. et C. Presl) Maxim. - moerasspirea Filipendula ulmaria (L.) Maxim. var.ulmaria -------------------------- moerasspirea Fragaria vesca L. -------------------------------------------------------- bosaardbei Geum urbanum L. ------------------------------------------------------- geel nagelkruid Malus sylvestris (L.) Mill. subsp. mitis (Wallr.) Mansf. ---------------- appel Potentilla anglica Laichard. --------------------------------------------- kruipganzerik Potentilla anserina L. ---------------------------------------------------- zilverschoon Potentilla erecta (L.) Räuschel------------------------------------------ tormentil Potentilla reptans L. ----------------------------------------------------- vijfvingerkruid Prunus avium (L.) L. ---------------------------------------------------- zoete kers Prunus padus L. --------------------------------------------------------- vogelkers Prunus serotina Ehrh. --------------------------------------------------- amerikaanse vogelkers Prunus spinosa L.-------------------------------------------------------- sleedoorn Pyrus communis L. ------------------------------------------------------ peer Rosa canina L. ----------------------------------------------------------- hondsroos Rosa tomentosa Smith -------------------------------------------------- viltroos Rubus idaeus L. --------------------------------------------------------- gewone framboos Rubus sectie Corylifolii Lindl. ------------------------------------------- dauwbraam - hybriden Rubus spec. (sectie Rubus) --------------------------------------------- braam Sorbus aucuparia L. ----------------------------------------------------- wilde lijsterbes

104


FAMILIE Rhamnaceae

Wegedoornfamilie

Frangula alnus Mill.------------------------------------------------------ sporkehout Rhamnus cathartica L. -------------------------------------------------- wegedoorn

FAMILIE Ulmaceae

Olmenfamilie

Ulmus minor Mill. -------------------------------------------------------- gladde olm

FAMILIE Cannabaceae

Hennepfamilie

Humulus lupulus L. ------------------------------------------------------ hop

FAMILIE Urticaceae

Brandnetelfamilie

Urtica dioica L.----------------------------------------------------------- grote brandnetel Urtica urens L. ----------------------------------------------------------- kleine brandnetel

Geum urbanum - geel nagelkruid (foto: William White)

105


ORDE Fagales FAMILIE Fagaceae

Beukenfamilie

Castanea sativa Mill. ---------------------------------------------------Fagus sylvatica L. ------------------------------------------------------Quercus robur L. -------------------------------------------------------Quercus rubra L. -------------------------------------------------------Quercus petraea (Matt.) Liebl.-----------------------------------------Quercus palustris Münchh.----------------------------------------------

FAMILIE Myricaceae

tamme kastanje beuk zomereik amerikaanse eik wintereik moeraseik

Gagelfamilie

Myrica gale L.------------------------------------------------------------ wilde gagel

FAMILIE Betulaceae

Berkenfamilie

Alnus cordata (Loisel.) Duby-------------------------------------------Alnus glutinosa (L.) Gaertn. -------------------------------------------Alnus incana (L.) Moench ----------------------------------------------Betula pendula Roth----------------------------------------------------Betula pubescens Ehrh. ------------------------------------------------Carpinus betulus L.-----------------------------------------------------Corylus avellana L. ------------------------------------------------------

hartbladige els zwarte els witte els ruwe berk zachte berk haagbeuk hazelaar

Malviden (Eurosiden II) ORDE Brassicales FAMILIE Brassicaceae

Kruisbloemenfamilie

Alliaria petiolata (Bieb). Cavara et Grande ---------------------------Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. --------------------------------------Barbarea sp. ------------------------------------------------------------Capsella bursa-pastoris (L.) Med. -------------------------------------Cardamine flexuosa With. ---------------------------------------------Cardamine hirsuta L. ---------------------------------------------------Cardamine pratensis L. ------------------------------------------------Coronopus didymus (L.) Smith ----------------------------------------Erophila verna (L.) Chevall.--------------------------------------------Rorippa amphibia (L.) Besser------------------------------------------Rorippa palustris (L.) Besser ------------------------------------------Sisymbrium officinale (L.) Scop. --------------------------------------Thlaspi arvense L. -------------------------------------------------------

Cardamine pratensis - pinksterbloem (foto: Marc Schoonackers)

106

look-zonder-look zandraket barbarakruid gewoon herderstasje bosveldkers kleine veldkers pinksterbloem kleine varkenskers vroegeling gele waterkers moeraskers gewone raket witte krodde


ORDE Malvales FAMILIE Malvaceae

Kaasjeskruidfamilie

Tilia cordata Mill. -------------------------------------------------------- kleinbladige linde Tilia ×euchlora K. Koch ------------------------------------------------- krimlinde Tilia platyphyllos Scop.-------------------------------------------------- grootbladige linde

ORDE Sapindales FAMILIE Sapindaceae

Zeepbesfamilie

Acer campestre L. ------------------------------------------------------Acer negundo L. --------------------------------------------------------Acer pseudoplatanus L. ------------------------------------------------Acer saccharinum L.----------------------------------------------------Aesculus hippocastanum L. ---------------------------------------------

spaanse aak, veldesdoorn vederesdoorn gewone esdoorn witte esdoorn witte paardenkastanje

Asteriden ORDE Cornales FAMILIE Cornaceae

Kornoeljefamilie

Cornus mas L. ----------------------------------------------------------- gele kornoelje

ORDE Ericales FAMILIE Balsaminaceae

Balsemienfamilie

Impatiens parviflora DC. ------------------------------------------------ klein springzaad

FAMILIE Primulaceae

Sleutelbloemfamilie

Anagallis arvensis L. subsp. arvensis ---------------------------------Hottonia palustris L.----------------------------------------------------Lysimachia nummularia L. ---------------------------------------------Lysimachia vulgaris L.--------------------------------------------------Primula elatior (L.) Hill -------------------------------------------------Samolus valerandi L. ----------------------------------------------------

FAMILIE Ericaceae

rood guichelheil waterviolier penningkruid grote wederik slanke sleutelbloem waterpunge

Heidefamilie

Calluna vulgaris (L.) Hull------------------------------------------------ struikheide Erica tetralix L. ---------------------------------------------------------- gewone dopheide

Lamiiden (Euasteriden I) FAMILIE Boraginaceae

Ruwbladigenfamilie

Myosotis arvensis (L.) Hill ---------------------------------------------- akkervergeet-mij-nietje Myosotis discolor Pers. -------------------------------------------------- veelkleurig vergeet-mijnietje Myosotis laxa Lehm. subsp. cespitosa (C.F. Schultz) Hyl. ex Nordh.- zompvergeet-mij-nietje Myosotis scorpioides L.-------------------------------------------------- moerasvergeet-mij-nietje Symphytum officinale L. ------------------------------------------------ gewone smeerwortel

ORDE Gentianales FAMILIE Rubiaceae

Walstrofamilie

Galium aparine L. ------------------------------------------------------Galium mollugo L. subsp. erectum Syme -----------------------------Galium palustre L. ------------------------------------------------------Galium saxatile L. ------------------------------------------------------Sherardia arvensis L.----------------------------------------------------

FAMILIE Gentianaceae

kleefkruid glad walstro moeraswalstro liggend walstro blauw walstro

Gentiaanfamilie

Centaurium erythraea Rafn --------------------------------------------- echt duizendguldenkruid

107


ORDE Solanales FAMILIE Solanaceae

Nachtschadefamilie

Datura stramonium L.--------------------------------------------------- doornappel Solanum dulcamara L. -------------------------------------------------- bitterzoet Solanum nigrum L. ------------------------------------------------------ zwarte nachtschade

FAMILIE Convolvulaceae

Windefamilie

Calystegia sepium (L.) R. Brown --------------------------------------- haagwinde

ORDE Lamiales FAMILIE Oleaceae

Olijffamilie

Fraxinus excelsior L. ---------------------------------------------------- gewone es Ligustrum vulgare L. ---------------------------------------------------- gewone liguster

FAMILIE Scrophulariaceae

Helmkruidfamilie

Scrophularia auriculata L.----------------------------------------------- geoord helmkruid Scrophularia nodosa L.-------------------------------------------------- knopig helmkruid

FAMILIE Lamiaceae

Lipbloemenfamilie

Ajuga reptans L. --------------------------------------------------------Galeopsis bifida Boenningh. -------------------------------------------Glechoma hederacea L. ------------------------------------------------Lamium album L. -------------------------------------------------------Lamium purpureum L. -------------------------------------------------Lycopus europaeus L. --------------------------------------------------Mentha aquatica L. -----------------------------------------------------Mentha arvensis L. -----------------------------------------------------Prunella vulgaris L. -----------------------------------------------------Scutellaria galericulata L. ----------------------------------------------Stachys palustris L. ----------------------------------------------------Stachys sylvatica L. ----------------------------------------------------Teucrium scorodonia L. -------------------------------------------------

Symphytum officinale - gewone smeerwortel (foto: William White)

108

kruipend zenegroen gespleten hennepnetel hondsdraf witte dovenetel paarse dovenetel wolfspoot watermunt akkermunt gewone brunel blauw glidkruid moerasandoorn bosandoorn valse salie

Plantago lanceolata - smalle weegbree (foto: William White)


FAMILIE Plantaginaceae

Weegbreefamilie

Callitriche platycarpa Kütz. --------------------------------------------Callitriche stagnalis Scop.----------------------------------------------Chaenorrhinum minus (L.) Lange -------------------------------------Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey et Scherb. -------------------Digitalis purpurea L.----------------------------------------------------Linaria vulgaris Mill. ----------------------------------------------------Plantago lanceolata L.--------------------------------------------------Plantago major L. ------------------------------------------------------Plantago media L. ------------------------------------------------------Veronica arvensis L. ----------------------------------------------------Veronica chamaedrys L.------------------------------------------------Veronica officinalis L.---------------------------------------------------Veronica peregrina L. --------------------------------------------------Veronica serpyllifolia L. -------------------------------------------------

gewoon sterrenkroos gevleugeld sterrenkroos kleine leeuwenbek muurleeuwenbek gewoon vingerhoedskruid vlasbekje smalle weegbree grote weegbree ruige weegbree veldereprijs gewone ereprijs mannetjesereprijs vreemde ereprijs tijmereprijs

Campanuliden (Euasteriden II) ORDE Aquifoliales FAMILIE Aquifoliaceae

Hulstfamilie

Ilex aquifolium L. -------------------------------------------------------- hulst

ORDE Apiales FAMILIE Apiaceae

Schermbloemenfamilie

Aegopodium podagraria L. ---------------------------------------------Angelica sylvestris L. ---------------------------------------------------Anthriscus sylvestris (L.) Hoffmann -----------------------------------Berula erecta (Huds.) Coville ------------------------------------------Chaerophyllum temulum L. --------------------------------------------Heracleum mantegazzianum Somm. et Lev. -------------------------Heracleum sphondylium L.---------------------------------------------Hydrocotyle vulgaris L.-------------------------------------------------Oenanthe aquatica (L.) Poiret -----------------------------------------Peucedanum palustre (L.) Moench ------------------------------------Torilis japonica (Houtt.) DC. --------------------------------------------

FAMILIE Araliaceae

zevenblad gewone engelwortel fluitenkruid kleine watereppe dolle kervel reuzenberenklauw gewone berenklauw gewone waternavel watertorkruid melkeppe heggendoornzaad

Klimopfamilie

Hedera helix L. ---------------------------------------------------------- klimop

ORDE Dipsacales FAMILIE Adoxaceae

Muskuskruidfamilie

Sambucus nigra L. var. laciniata L.------------------------------------- peterselievlier Sambucus nigra L. var. nigra ------------------------------------------ gewone vlier Viburnum opulus L. ----------------------------------------------------- gelderse roos

FAMILIE Caprifoliaceae

Kamperfoeliefamilie

Lonicera periclymenum L.----------------------------------------------- wilde kamperfoelie

FAMILIE Valerianaceae

Valeriaanfamilie

Valeriana repens Host--------------------------------------------------- echte valeriaan

ORDE Asterales FAMILIE Asteraceae

Asterfamilie

Achillea millefolium L. --------------------------------------------------Achillea ptarmica L. ----------------------------------------------------Arctium minus (Hill) Bernh.--------------------------------------------Artemisia vulgaris L. ---------------------------------------------------Bellis perennis L. -------------------------------------------------------Bidens tripartita L. ------------------------------------------------------

gewoon duizendblad wilde bertram kleine klit bijvoet madeliefje veerdelig tandzaad

109


Carduus crispus L.------------------------------------------------------Centaurea jacea L. subsp. grandiflora (Gaudin) Schübl. et Martens Cirsium arvense (L.) Scop. --------------------------------------------Cirsium palustre (L.) Scop. --------------------------------------------Cirsium vulgare (Savi) Ten. -------------------------------------------Conyza canadensis (L.) Cronq. ----------------------------------------Crepis capillaris (L.) Wallr.---------------------------------------------Eupatorium cannabinum L. --------------------------------------------Galinsoga parviflora Cav. ----------------------------------------------Galinsoga quadriradiata Ruiz et Pav.----------------------------------Gnaphalium sylvaticum L. ---------------------------------------------Gnaphalium uliginosum L. ---------------------------------------------Hieracium pilosella L. --------------------------------------------------Hieracium umbellatum L. ----------------------------------------------Hypochaeris radicata L. ------------------------------------------------Lapsana communis L. --------------------------------------------------Leontodon autumnalis L.-----------------------------------------------Leontodon saxatilis Lam. ----------------------------------------------Leucanthemum vulgare Lam.------------------------------------------Matricaria discoidea DC. -----------------------------------------------Matricaria maritima L. subsp. inodora (K. Koch) Soo ----------------Matricaria recutita L. ---------------------------------------------------Petasites hybridus (L.) P. Gaertn., B. Mey. et Scherb. ---------------Pulicaria dysenterica (L.) Bernh. --------------------------------------Senecio inaequidens DC.-----------------------------------------------Senecio jacobaea L. ----------------------------------------------------Senecio vulgaris L. -----------------------------------------------------Solidago virgaurea L. --------------------------------------------------Sonchus arvensis L. ----------------------------------------------------Sonchus asper (L.) Hill -------------------------------------------------Tanacetum vulgare L. --------------------------------------------------Taraxacum sectie Erythrosperma (Lindb. f.) Dahlst. -----------------Taraxacum sectie Ruderalia Kirschner, H. Ollgaard et Stepanek Tragopogon pratensis L. -----------------------------------------------Tussilago farfara L. ------------------------------------------------------

Leucanthemum vulgare - margriet (foto: Ludo Goossens)

110

kruldistel knoopkruid akkerdistel kale jonker speerdistel canadese fijnstraal klein streepzaad koninginnenkruid kaal knopkruid harig knopkruid bosdroogbloem moerasdroogbloem muizenoor schermhavikskruid gewoon biggekruid akkerkool vertakte leeuwentand kleine leeuwentand margriet schijfkamille reukloze kamille echte kamille groot hoefblad heelblaadjes bezemkruiskruid jacobskruiskruid klein kruiskruid echte guldenroede akkermelkdistel gekroesde melkdistel boerenwormkruid paardenbloem gele morgenster klein hoefblad


Fungi

Schimmelrijk

Fungi – Paddenstoelen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris, waarin vooral gegevens zijn verwerkt van Gibert Van Bastelaere, Marc Schoonackers, Bart Buyck en Dr. J. Rammeloo. Ook de OostVlaamse Mycologische Werkgroep (OVMW) onder leiding van Prof. Dr. P. Van der Veken leverde heel wat gegevens aan. De actuele inventaris is sterk uitgebreid dankzij de verdere inventarisaties van het gebied door de Oost-Vlaamse Mycologische Werkgroep (OVMW), die regelmatig het gebied bezocht heeft (onder andere waarnemingen van Prof. Dr. P. Van der Veken en Prof. Dr. Mieke Verbeken).

Amanita muscaria - vliegenzwam (foto: Ludo Goossens)

Ook zijn er vele waarnemingen opgenomen van de Paddenstoelenwerkgroep Meetjesland, onder de bezielende leiding van Etienne Vanaelst. Ook Germain De Wispelaere dient hierbij vernoemd te worden. In tegenstelling tot de andere groepen zijn in de lijst van de paddenstoelen de onwaarschijnlijke waarnemingen geëlimineerd. Een grondige controle van de waarnemingen is uitgevoerd door Ruben Walleyn (voor de hogere zwammen) en Bernard Declercq (voor de ascomyceten), beiden lid van OVMV. Ook hebben ze bijgedragen tot het aanbrengen van talrijke nieuwe waarnemingen, waarvoor van harte dank. Volledigheid: De actuele inventaris telt heel wat nieuwe soorten. Ten opzichte van de vorige inventaris zijn niet minder dan 284 nieuwe soorten opgenomen. Daar paddenstoelen niet ieder jaar vruchtlichamen vormen en dit zeer afhankelijk is van de weersomstandigheden, is de kans zeer groot dat er nog heel wat nieuwe soorten voor het gebied ontdekt worden. Ook zijn niet alle soortgroepen even intens onderzocht. Waarde van Het Leen: Het Leen bezit een rijke en zeer gediverseerde paddenstoelenflora, maar kent geen echte topsoorten. Het Leen is wel één van de toplocaties, met honderden exemplaren per jaar, voor de dodelijk giftige Groene knolamaniet in Vlaanderen. Ook het Gewone eekhoorntjesbrood komt massaal voor en dit is duidelijk geweten bij de liefhebbers van consumptiepaddenstoelen. De Meetjeslandse Paddenstoelenwerkgroep vond in 2006 zelf een soort van nauwelijks een millimeter groot die nieuw is voor België, misschien ook wel voor Europa, met name Melanconis decorahensis, een pyrenomyceet (determinatie Bernard Declercq). Evolutie: Wellicht zal er een evolutie optreden in de paddenstoelenflora, maar dit is zeer moeilijk aan te tonen. Dit hangt zeer nauw samen met de weersomstandigheden en met het gevoerde beheer. Het is wel zo dat er ook af en toe meer exotische soorten worden gevonden, zoals de in 2006 ontdekte Inktviszwam op houtsnippers in het arboretum. Systematiek + bronnen: De indeling en naamgeving die we hier volgen is deze van de Aantekenlijst voor zwammen en slijmzwammen, vierde volledig herziene uitgave -1996 van de Koninklijke Antwerpse Mycologische Kring v.z.w. Grotendeels werd hier gebruik gemaakt van Overzicht van de Paddestoelen in Nederland van ARNOLDS ET AL. (1995)

111


STAM: Myxomycota - Slijmzwammen KLASSE Ceratomyxomycetes ORDE Ceratiomyxales FAMILIE Ceratiomyxaceae Ceratiomyxa fruticulosa (O.F. Müll.) T.Macbr. var. fruticulosa ------- gewoon ijsvingertje

KLASSE Myxogastromycetes ORDE Liceales FAMILIE Cribrariaceae Cribraria Cribraria Cribraria Cribraria

argillacea (Pers.) Pers. --------------------------------------aurantiaca Schrad. -------------------------------------------- goudgeel lantaarntje cancellata (Batsch) Nann.-Bremek. var. fusca (G. Lister) Nann.-Bremek. cancellata (Batsch) Nann.-Bremek. var. cancellata--------- knikkend lantaarntje

FAMILIE Reticulariaceae Reticularia lycoperdon Bull. --------------------------------------------- zilveren boomkussen Lycogala epidendrum (L.) Fr. ------------------------------------------- gewone boomwrat Lycogala terrestre Fr. --------------------------------------------------- rozesporige boomwrat

ORDE Trichiales FAMILIE Arcyriaceae Arcyria cinerea (Bull.) Pers. -------------------------------------------Arcyria incarnata (Pers. ex. J. F. Gmel.) Pers.------------------------Arcyria obvelata (Oeder) Onsberg-------------------------------------Perichaena corticalis (Batsch) Rostaf.---------------------------------Perichaena depressa Lib. -----------------------------------------------

asgrauw netwatje grootmazig netwatje lang netwatje dekselgoudkussentje plat goudkussentje

FAMILIE Trichiaceae Metatrichia floriformis (Schwein.) Nann.-Bremek. -------------------Trichia affinis de Bary --------------------------------------------------Trichia decipiens (Pers.) T. Macbr. ------------------------------------Trichia persimilis P. Karst. ---------------------------------------------Trichia varia (Pers.) Pers. -----------------------------------------------

donkerbruin kelkpluisje bolvormig draadwatje peervormig draadwatje goudgeel draadwatje fopdraadwatje

ORDE Stemonitales FAMILIE Stemonitidaceae Comatricha nigra (Pers.) J. Schröt. -----------------------------------Stemonitis smithii T. Macbr. -------------------------------------------Stemonitis fusca Roth var. fusca --------------------------------------Stemonitopsis typhina (F.H. Wigg.) Nann.-Bremek. ------------------

langstelig kroeskopje kaneelkleurig netpluimpje gebundeld netpluimpje zilveren schijnpluimpje

ORDE Physarales FAMILIE Physaraceae Badhamia melanospora Speg. -----------------------------------------Badhamia macrocarpa (Ces.) Rostaf. ---------------------------------Badhamia utricularis (Bull.) Berk. -------------------------------------Craterium minutum (Leers) Fr.----------------------------------------Fuligo candida Pers. ----------------------------------------------------Fuligo rufa Pers. --------------------------------------------------------Fuligo septica (L.) F.H. Wigg.------------------------------------------Physarum bivalve Pers. ------------------------------------------------Physarum cinereum (Batsch) Pers.------------------------------------Physarum didermoides (Pers.) Rostaf. ---------------------------------

112

zwartsporig kalknetje variabel kalknetje troskalknetje witdekselkalkbekertje wit kalkkussen roestbruin kalkkussen heksenboter openslijtend kalkkopje grijs kalkkopje strokalkkopje


Physarum Physarum Physarum Physarum Physarum

globuliferum (Bull.) Pers. ----------------------------------leucopus Link -----------------------------------------------album (Bull.) Chevall. var. album -------------------------psittacinum var fulvum Lister & G. Lister -----------------virescens Ditmar---------------------------------------------

bol kalkkopje witsteelkalkkopje knikkend kalkkopje grijsgroen kalkkopje

FAMILIE Didymiaceae Diderma donkii Nann.-Bremek. var. donkii ---------------------------Diderma donkii Nann.-Bremek. var. echinosporum Buyck-----------Diderma hemisphaericum (Bull.) Hornem.----------------------------Didymium clavus (Alb. & Schwein.) Rabenh. -------------------------Didymium squamulosum (Alb. & Schwein.) Fr.------------------------

dof kalkschaaltje schijfvormig kalkschaaltje spijkerkristalkopje variabel kristalkopje

STAM: Ascomycota - Zakjeszwammen KLASSE Sordariomycetes ORDE Boliniales FAMILIE Boliniaceae Camarops lutea (Alb. & Schwein.) Nannf. -----------------------------

ORDE Coronophorales FAMILIE Coronophoraceae Bertia moriformis var. Moriformis (Tode ex Fr.) de Not. --------------

FAMILIE Chaetosphaerellaceae Chaetosphaerella phaeostroma (Durieu & Mont.) E.Müll. & C.Booth - zwarte viltzwam

FAMILIE Nitschkiaceaea Nitschkia confertula (Schwein.) Nannf. --------------------------------

ORDE Diaporthales FAMILIE Diaporthaceae Diaporthe Diaporthe Diaporthe Diaporthe Diaporthe

eres Nitschke------------------------------------------------leiphaemia (Fr.: Fr.) Sacc. ---------------------------------oncostoma (Duby) Fuckel ----------------------------------pardolata (Mont.) Nitschke ex Fuckel----------------------strumella (Fr.) Fuckel ---------------------------------------

FAMILIE Pseudovalsaceae Ditopella ditopa(Fr.) Schröter ------------------------------------------

FAMILIE Melanconidaceae Melanconis decorahensis Ellis-------------------------------------------

FAMILIE Melogrammataceae Melogramma campylosporum Fr.---------------------------------------

ORDE Diatrypales FAMILIE Valsaceae Cryptosphaeria eunomia (Fr.) Fuckel ----------------------------------

FAMILIE Diatrypaceae Diatrype bullata (Hoffman.: Fr.) Fr. -----------------------------------Diatrype disciformis (Hoffm.: Fr.) Fr. ---------------------------------Diatrype stigma (Hoffm.: Fr.) Fr.--------------------------------------Diatrypella favacea (Fr.: Fr.) Ces. & de Not. -------------------------Diatrypella quercina (Pers.: Fr.) Cooke -------------------------------Eutypella scoparia (Schwein.: Fr.) Ellis & Everh. ----------------------

wilgenschorsschijfje hoekig schorsschijfje korstvormig schorsschijfje berkenschorsschijfje eikenschorsschijfje harig schorsschijfje

113


ORDE Hypocreales FAMILIE Clavicipitaceae Claviceps microcephala (Wallr.) Tul. ----------------------------------Cordyceps capitata (Holmsk.: Fr.) Link s.l. ---------------------------Cordyceps militaris (L.: Fr.) Link --------------------------------------Cordyceps ophioglossoides (Ehrenb.: Fr.) Link -----------------------Epichloë typhina (Pers.: Fr.) Tul. ---------------------------------------

pijpenstrootjemoederkoren ronde truffelknotszwam rupsendoder zwarte truffelknotszwam halmverstikker

FAMILIE Hypocreaceae Apiocrea chrysosperma (Tul.) Syd. -----------------------------------Creopus gelatinosus (Tode: Fr.) Link ---------------------------------Hypocrea citrina (Pers.: Fr.) Fr. ---------------------------------------Hypocrea pulvinata Fuckel ---------------------------------------------Hypocrea rufa (Pers.: Fr.) Fr.-------------------------------------------

boletenrot weke kussentjeszwam platte kussentjeszwam poederige kussentjeszwam rossige kussentjeszwam

FAMILIE Nectriaceae Nectria cinnabarina (Tode: Fr.) Fr. ------------------------------------- gewoon meniezwammetje Nectria coccinea (Pers.:) Fr. -------------------------------------------- bloedrood meniezwammetje Nectria episphaeria (Tode: Fr.) Fr. -------------------------------------

ORDE Sordariales FAMILIE Lasiosphaeriaceae Lasiosphaeris hirsuta (Fr.) A.N. Mill. & Huhndorf --------------------- harig ruigkogeltje Lasiosphaeria hispida (Tode: Fr.) Fuckel------------------------------- echt ruigkogeltje Lasiosphaeria ovina Ces. & De Not. ------------------------------------ eivormig ruigkogeltje

ORDE Orde onzeker FAMILIE Helminthosphaeriaceae Ruzenia spermoides (Hoffm.: Fr.) O. Hilber ex A.N. Mill. & Huhndorf stronkruigkogeltje

ORDE Orde onzeker FAMILIE Thyridiaceae Thyridium vestitum (Fr.) Fuckel ----------------------------------------

ORDE Xylariales FAMILIE Xylariaceae Anthostomella nitidula Sacc.-------------------------------------------Daldinia concentrica (Bolton: Fr.) Ces. & De Not. --------------------Hypoxylon cohaerens (Pers.: Fr.) Fr. ---------------------------------Hypoxylon fragiforme (Scop.: Fr.) Kickx------------------------------Hypoxylon fuscum (Pers.: Fr.) Fr. -------------------------------------Hypoxylon howeianum Peck -------------------------------------------Hypoxylon multiforme (Fr.: Fr.) Fr. -----------------------------------Hypoxylon petriniae M. Stadler & J. Fournier -------------------------Hypoxylon rubiginosum (Pers.: Fr.) Fr. -------------------------------Hypoxylon serpens (Pers.: Fr.) Kickx ---------------------------------Kretzschmaria deusta (Hoffm. Fr.) P.M.D. Martin --------------------Nemania diffusa (Sowerby) S.F. Gray---------------------------------Xylaria carpophila (Pers.: Fr.) Fr. -------------------------------------Xylaria filiformis (Alb. & Schwein.: Fr.) Fr. ---------------------------Xylaria hypoxylon (L.: Fr.) Grev. --------------------------------------Xylaria longipes Nitschke ----------------------------------------------Xylaria polymorpha (Pers.) Grev. -------------------------------------Rosellinia corticium (Schwein.)Sacc. -----------------------------------

FAMILIE Familie onzeker Phomatospora berkeleyi Sacc.------------------------------------------

114

kogelhoutskoolzwam kasseienkogelzwam roestbruine kogelzwam gladde kogelzwam kleinsporige kogelzwam vergroeide kogelzwam gladde kogelzwam rode korstkogelzwam grijze korstkogelzwam korsthoutskoolzwam beukendopgeweizwam draadvormige geweizwam geweizwam esdoornhoutknotszwam houtknotszwam


KLASSE Dothideomycetes ORDE Hysteriales FAMILIE Hysteriaceae Hysterium angustatum Alb. & Schwein. ------------------------------- schorsspleetlipkogelzwam

ORDE Patellariales FAMILIE Patellariaceae Lecanidion atratum (Hedw.) Rabenh -----------------------------------

ORDE Pleosporales FAMILIE Melanommataceae Melanomma pulvis-pyrius (Pers.: Fr.) Fuckel -------------------------- zwarte kruitzwam

FAMILIE Phaeosphaeriaceae Leptosphaeria acuta (Hoffm.: Fr.) P.Karst. ---------------------------- brandnetelkogeltje Leptosphaeria agnita (Desm.) Ces. & De Not. ------------------------Leptosphaeria doliolum (Fr.: Fr.) De Not.-----------------------------Phaeosphaeria caricinella (P. Karst.) O.E. Erikss. ---------------------

FAMILIE:Venturiaceae Coleroa chaetomium (Kunze: Fr.) Rabenh. ---------------------------Coleroa robertiani (Fr.) E. Müll. ---------------------------------------Venturia rumicis (Desm.) G.Winter ------------------------------------

ORDE Orde onzeker FAMILIE Familie onzeker Rhopographus filicinus (Fr.: Fr.) Nitschke ----------------------------- adelaarsvarenstreepzwam Didymella urticicola v.d. Aa & Boerema--------------------------------

KLASSE Eurotiomycetes ORDE Eurotiales FAMILIE Elaphomycetaceae Elaphomyces granulatus Fr.: Fr. --------------------------------------- korrelige hertetruffel Elaphomyces muricatus Fr.: Fr. ---------------------------------------- stekelige hertetruffel

ORDE Chaetothyriales FAMILIE Herpotrichiellaceae Capronia nigerrima (Bloxam ex Curr.) M.E. Barr ---------------------- groensporig stromabesje

ORDE Onygenales FAMILIE Onygenaceae Onygena corvina Alb. & Schwein.: Fr. --------------------------------- vogelveerzwam

KLASSE Lecanoromycetes ORDE Ostropales FAMILIE Stictidaceae Cryptodiscus rhopaloides Sacc.-----------------------------------------

115


KLASSE Leotiomycetes ORDE Erysiphales FAMILIE Erysiphaceae Blumeria graminis (DC.) Speer ----------------------------------------Erysiphe cichoracearum DC. var. cichoracearum---------------------Erysiphe communis (Wallr.) Link nom. dub. --------------------------Erysiphe cynoglossi (Wallr.) U.Braun ---------------------------------Erysiphe galeopsidis DC. -----------------------------------------------Erysiphe heraclei Schleich. ex DC. ------------------------------------Erysiphe hypericacearum U.Braun ------------------------------------Erysiphe ulmariae Desm. ----------------------------------------------Microsphaera alphitoides Griffon & Maubl. ----------------------------Sphaerotheca fusca (Fr.) S.Blumer ------------------------------------

grasmeeldauw smeerwortelmeeldauw hennepnetelmeeldauw schermbloemmeeldauw hertshooimeeldauw moerasspireameeldauw eikenmeeldauw kruiskruidmeeldauw

ORDE Helotiales FAMILIE Dermateaceae Calloria neglecta (Lib.) B.Hein -----------------------------------------Catinella olivacea (Batsch) Boud. -------------------------------------Mollisia amenticola (Sacc.) Rehm -------------------------------------Mollisia cinerea (Batsch: Fr.) P.Karst.---------------------------------Mollisia fusca (Pers.: Fr.) P. Karst. ------------------------------------Mollisia ligni (Desm.) P.Karst. -----------------------------------------Mollisia melaleuca (Fr.: Fr.) Sacc.-------------------------------------Pyrenopeziza petiolaris (Alb. & Schwein.: Fr.) Nannf. ---------------Trochila ilicina (Nees: Fr.) Greenh. & Morgan-Jones ------------------

brandnetelschijfje olijfschijfzwam elzenpropmollisia gedrongen mollisia grijze mollisia witrandmollisia zwartwitte mollisia esdoornuitbreekkommetje hulstdekselbekertje

Mollisia cinerea - gedrongen mollisia (foto: Marc Schoonackers)

FAMILIE Hyaloscyphaceae Hyaloscypha fuckelii Nannf. var. fuckelii ------------------------------Hyaloscypha hyalina (Pers.) Boud. s.l.--------------------------------Lachnellula occidentalis (G.G.Hahn & Ayers) Dharne ----------------Lachnum apalum (Berk. & Broome) Nannf.---------------------------Lachnum virgineum (Batsch: Fr.) P.Karst.----------------------------Polydesmia pruinosa (Berk. & Broome) Boud.------------------------Psilachnum inquilinum (P.Karst.) Dennis ------------------------------

116

doorschijnend waterkelkje larixviltkelkje pitrusfranjekelkje gewoon franjekelkje kernzwamknoopje paardenstaartfranjekelkje


Trichopeziza sulphurea (Pers.: Fr.) Fuckel ----------------------------- zwavelgeel franjekelkje Trichopezizella nidulus (J.C.Schmidt & Kunze: Fr.) Raitv. ------------ gladharig franjekelkje

FAMILIE Helotiaceae Ascocoryne cylichnium (Tul.) Korf-------------------------------------- grootsporige paarse knoopzwam Ascocoryne sarcoides (Jacq.: Fr.) J.W.Groves & Wilson -------------- paarse knoopzwam Ascotremella faginea (Peck) Seaver------------------------------------ zakjestrilzwam Bisporella citrina (Batsch: Fr.) Korf & S.E.Carp.----------------------- geel schijfzwammetje Bisporella sulfurina (Quél.) S.E. Carp. --------------------------------- zwavelgeel schijfzwammetje Bulgaria inquinans (Pers.: Fr.) Fr.-------------------------------------- zwarte knoopzwam Calycina herbarum (Pers.: Fr.) Dennis --------------------------------- gewoon poederkelkje Cudoniella acicularis (Bull.: Fr.) J.Schröt. ----------------------------- houtknoopje Cudoniella clavus (Alb.&Schwein.: Fr.) Dennis ------------------------ waterknoopje Cudoniella tenuispora (Cooke & Massee) Dennis ---------------------- landknoopje Cyathicula coronata (Bull.: Fr.) De Not. ------------------------------- gekroond geleikelkje Cyathicula cyathoidea (Bull.: Fr.) De Thuemen ----------------------- gewoon geleikelkje Godronia ribis (Fr.) Seaver --------------------------------------------Hymenoscyphus consobrinus (Boud.) Hengstm. ---------------------- geelwit vlieskelkje Hymenoscyphus fructigenus (Bull.) Fr. var. fructigenus -------------- eikeldopzwam Hymenoscyphus humuli (Lasch) Dennis ------------------------------- hopvlieskelkje Hymenoscyphus scutula (Pers.) W. Phillips var. scutula -------------Hymenoscyphus vernus (Boud.) Dennis ------------------------------- vroeg vlieskelkje Hymenoscyphus vitellinus (Rehm) Kuntze ----------------------------Ombrophila violacea Fr.------------------------------------------------Pezizella amenti (Batsch) S.E. Carp -----------------------------------Phaeohelotium italicum (Sacc.) Dennis --------------------------------

FAMILIE Leotiaceae Leotia lubrica (Scop.: Fr.) Pers. ---------------------------------------- groene glibberzwam

FAMILIE Sclerotiniaceae Ciboria amentacea (Balb.) Fuckel -------------------------------------Ciboria batschiana (Zopf) N.F.Buchw.---------------------------------Poculum firmum (Pers.: Fr.) Dumont ---------------------------------Poculum sydowianum (Rehm) Dumont -------------------------------Rutstroemia echinophila (Bull.: Fr.) Höhn. ----------------------------

elzenkatmummiekelkje eikelbekertje eikentakstromakelkje eikenbladstromakelkje kastanjestromakelkje

ORDE Rhytismatales FAMILIE Rhytismataceae Lophodermium arundinaceum (Schrad.: Fr.) Chevall. ---------------- rietspleetlip Rhytisma acerinum (Pers.: Fr.) Fr. ------------------------------------- inktvlekkenzwam Colpoma quercinum (Pers.: Fr.) Wallr.---------------------------------

KLASSE Orbiliomycetes ORDE Orbiliales FAMILIE Orbiliaceae Orbilia delicatula (P.Karst.) P.Karst.-----------------------------------Orbilia inflatula (P. Karst.) P. Karst.------------------------------------

KLASSE Pezizomycetes ORDE Pezizales FAMILIE Helvellaceae Helvella Helvella Helvella Helvella Helvella

acetabulum (L.: Fr.) Quél. -----------------------------------crispa (Scop.: Fr.) Fr.-----------------------------------------ephippium Lév.------------------------------------------------lacunosa Afzel.: Fr. -------------------------------------------macropus (Pers.: Fr.) P.Karst. --------------------------------

bokaalkluifzwam witte kluifzwam zadelkluifzwam zwarte kluifzwam schotelkluifzwam

117


FAMILIE Morchelaceae Morchella vaporaria Brond. --------------------------------------------- tuinmorielje

FAMILIE Pyronemataceaea Aleuria aurantia (Pers.: Fr.) Fuckel -----------------------------------Humaria hemisphaerica (Wigg.: Fr.) Fuckel --------------------------Melastiza chateri (W.G.Sm.) Boud.------------------------------------Otidea alutacea (Pers.) Massee----------------------------------------Scutellinia scutellata (L.: Fr.) Lambotte ------------------------------Scutellinia umbrorum (Fr.:Fr.) Lambotte s.l. -------------------------Tarzetta catinus (Holmsk.: Fr.) Korf & Rogers -----------------------Tarzetta cupularis (L.: Fr.) Lambotte ----------------------------------

grote oranje bekerzwam kleine bruine bekerzwam gewoon korthaarschijfje zeemkleurig hazenoor gewone wimperzwam rietlandwimperzwam gekarteld leemkelkje klein leemkelkje

Scutellinia scutellata - gewone wimperzwam (foto: Marc Schoonackers)

FAMILIE Pezizaceae Peziza badioconfusa Korf ----------------------------------------------- olijfbruine bosbekerzwam Peziza cerea Sow.: Fr. -------------------------------------------------- wasgele bekerzwam Peziza echinospora P.Karst.--------------------------------------------- zemelige brandplekbekerzwam Peziza michelii (Boud.) Dennis ----------------------------------------- zwavelmelkbekerzwam Peziza repanda Pers. ---------------------------------------------------- bleekbruine bekerzwam Peziza succosa Berk. ---------------------------------------------------- gewone melkbekerzwam Peziza varia (Hedw.) Fr. ------------------------------------------------ grote houtbekerzwam Peziza vesiculosa Bull.: Fr.---------------------------------------------- vroege bekerzwam Rhizina undulata Fr.: Fr. ------------------------------------------------ oliebolzwam

FAMILIE Sarcoscyphaceae Sarcoscypha coccinea (Scop.: Fr.) Lambotte s.l. ---------------------- rode kelkzwam

118


KLASSE Taphrinomycetes ORDE Taphrinales FAMILIE Taphrinaceae Taphrina Taphrina Taphrina Taphrina

populina Fr. --------------------------------------------------betulae (Fuckel) Johanson ----------------------------------betulina Rostr. ------------------------------------------------ berkenheksenbezem sadebeckii Johanson ------------------------------------------ elzenbladblaasje

STAM: Zygomycota ORDE Mucorales FAMILIE Pilobolaceae Pilobolus crystallinus (Wigg.) Tode ------------------------------------- gewone kogelschieter

FAMILIE Phycomycetaceae Spinellus fusiger (Link) Tiegh. ------------------------------------------ mycenaparasiet

STAM: Deuteromycota ORDE Melanconiales Libertella faginea Desm. ------------------------------------------------

ORDE Moniliales Paecilomyces farinosus (Holm ex Gray) Brown & Smith -------------- gewone rupsenzwam Paecilomyces tenuipes (Peck) Samson--------------------------------Pycnostysanus azaleae (Peck) Mason

FAMILIE Hypocreaceae Sepedonium chrysospermum (Bull.) Fr. ------------------------------- goudschimmel Tubercularia vulgaris Tode ----------------------------------------------

STAM: Basidiomycota KLASSE Teliomycetes ORDE Uredinales FAMILIE Sphaerophragmiaceae Triphragmium ulmariae (DC.) Link ------------------------------------- moerasspirearoest

FAMILIE Coleosporiaceae Coleosporium tussilaginis (Pers.) Kleb. -------------------------------- klein hoefbladroest

FAMILIE Pucciniaceae Puccinia glechomatis DC. ----------------------------------------------- hondsdrafroest Puccinia malvacearum Mont. ------------------------------------------- kaasjeskruidroest Puccinia trabutii Roum. & Sacc. ----------------------------------------

FAMILIE Pucciniastraceae Melampsorella symphyti (DC.) Bubák ---------------------------------- smeerwortelroest Pucciniastrum circaeae (G. Winter) De Toni --------------------------- valse heksenkruidroest

119


KLASSE Basidiomycetes ORDE Auriculariales FAMILIE Auriculariaceae Auricularia mesenterica (Dicks.: Fr.) Pers. ---------------------------- viltig judasoor Auricularia auricula-judae (Bull.: Fr.) Wettst. var. auricula-judae --- echt judasoor

ORDE Tremellales FAMILIE Tremellaceae Exidia plana (Wigg.) Donk ---------------------------------------------Exidia thuretiana (Lév.) Fr. --------------------------------------------Exidia truncata Fr.: Fr. -------------------------------------------------Myxarium nucleatum Wallr.--------------------------------------------Sebacina incrustans (Pers.: Fr.) Tul. ----------------------------------Pseudohydnum gelatinosum (Scop.: Fr.) P. Karst. -------------------Tremella foliacea Pers.: Pers.------------------------------------------Tremella mesenterica Retz.: Fr. ----------------------------------------

zwarte trilzwam stijfselzwam eikentrilzwam klontjestrilzwam kruipend waskorstje stekeltrilzwam bruine trilzwam gele trilzwam

ORDE Dacrymycetales FAMILIE Dacrymycetaceae Calocera cornea (Batsch: Fr.) Fr.--------------------------------------- geel hoorntje Calocera viscosa (Pers.: Fr.) Fr. ---------------------------------------- kleverig koraalzwammetje Dacrymyces stillatus Nees: Fr. ----------------------------------------- oranje druppelzwam

Calocera viscosa - kleverig koraalzwammetje (foto: Marc Schoonackers)

120


ORDE Aphyllophorales FAMILIE Auriscalpiaceae Auriscalpium vulgare Gray ---------------------------------------------- oorlepelzwam

FAMILIE Cantharellaceaea Cantharellus cibarius Fr.: Fr. ------------------------------------------- gewone hanenkam Craterellus tubaeformis (Fr.: Fr.) Quél. -------------------------------- trechtercantharel Craterellus undulatus (Pers.: Fr.) Redeuilh ---------------------------- kleine trompetzwam

FAMILIE Clavariaceae Clavaria falcata Pers.: Fr. ----------------------------------------------Clavulinopsis helvola (Pers.: Fr.) Corner------------------------------Macrotyphula juncea (Alb. & Schwein.: Fr.) Berthier ----------------Macrotyphula fistulosa (Holmsk.: Fr.) R.H. Petersen------------------

spitse knotszwam gele knotszwam draadknotszwam pijpknotszwam

FAMILIE Clavulinaceae Clavulina cinerea (Bull.: Fr.) J. Schröt. -------------------------------Clavulina coralloides (L.: Fr.) J. Schröt.-------------------------------Typhula erythropus Pers.: Fr. -----------------------------------------Typhula setipes (Grev.) Berthier --------------------------------------Typhula quisquiliaris (Fr.: Fr.) Henn.-----------------------------------

asgrauwe koraalzwam witte koraalzwam roodvoetknotsje bladknotsje varenknotsje

FAMILIE Hydnaceae Hydnum repandum L.: Fr. ---------------------------------------------- gele stekelzwam

FAMILIE Sparrasidaceae Sparassis crispa (Wulfen: Fr.) Fr. -------------------------------------- grote sponszwam

FAMILIE Hericiacea Hericium erinaceus (Bull.) Pers., 1797--------------------------------- pruikzwam Mucronella calva Fr. ----------------------------------------------------- witte dwergpegelzwam

FAMILIE Corticiaceae Amylostereum chailletii (Pers.: Fr.) Boidin ---------------------------Auriculariopsis ampla (Lév.) Maire ------------------------------------Bulbillomyces farinosus (Bres.) Jülich---------------------------------Scytinostroma portentosum (Berk. & M.A. Curtis) Donk-------------Cerocorticium confluens (Fr.: Fr.) Jülich & Stalpers------------------Cerocorticium molare (Chaillet: Fr.) Jülich & Stalpers ---------------Chondrostereum purpureum (Pers.: Fr.) Pouzar ---------------------Cylindrobasidium laeve (Pers.: Fr.) Chamaris ------------------------Galzinia vesana Boidin & Gilles ----------------------------------------Gloeocystidiellum porosum (Berk. & M.A. Curtis) Donk--------------Hyphoderma praetermissum (P. Karst.) J. Erikss. & Å. Strid --------Hyphoderma puberum (Fr.: Fr.) Wallr. -------------------------------Hyphoderma setigerum (Fr.: Fr.) Donk -------------------------------Hyphodontia breviseta (P. Karst.) J. Erikss. --------------------------Hyphodontia nespori (Bres.) J. Erikss. & Hjortstam ------------------Hyphodontia sambuci (Pers.: Fr.) J. Erikss. --------------------------Hyphodontia flavipora (Berk. & M.A. Curtis ex Cooke) Sheng H. Wu Hyphodontia paradoxa (Schrad.: Fr.) Langer & Vesterh. s.l. --------Hyphodontia radula (Pers.: Fr.) Langer & Vesterh. ------------------Hypochnicium bombycinum (Sommerf.: Fr.) J. Erikss. --------------Meruliopsis corium (Pers.: Fr.) Ginns ---------------------------------Mycoacia aurea (Fr.: Fr.) J. Erikss. & Ryvarden ----------------------Mycoacia fuscoatra (Fr.: Fr.) Donk ------------------------------------Mycoacia uda (Fr.: Fr.) Donk ------------------------------------------Phanerochaete velutina (DC.: Fr.) P. Karst. --------------------------Peniophora cinerea (Pers.: Fr.) Cooke --------------------------------Peniophora incarnata (Pers.: Fr.) P. Karst. ---------------------------Peniophora lycii (Pers.) Höhn. & Litsch.-------------------------------Peniophora quercina (Pers.: Fr.) Cooke-------------------------------Peniophora violaceolivida (Sommerf.) Massee-------------------------

sparrenkorstzwam vals judasoor korreltjeszwam onvertakte stinkkorstzwam ziekenhuisboomkorst getande boomkorst paarse korstzwam donzige korstzwam roomkleurige oliecelkorst kransbekerharskorstje fluwelig harskorstje barstend harskorstje naaldhouttandjeszwam penseeltandjeszwam witte vlierschorszwam abrikozenbuisjeszwam valse tandzwam harlekijnkorstje papierzwammetje bleke stekelkorstzwam bruinzwarte stekelkorstzwam gele stekelkorstzwam ruig huidje asgrauwe schorszwam oranjerode schorszwam berijpte schorszwam paarse eikenschorszwam grauwviolette schorszwam

121


Phlebia radiata Fr. ------------------------------------------------------Phlebia subochracea (Bres.) J. Erikss. & Ryvarden-------------------Phlebia tremellosa (Schrad.: Fr.) Nakasone & Burds. ----------------Plicatura crispa (Pers.: Fr.) Rea ---------------------------------------Scopuloides hydnoides (Cooke & Massee) Hjortstam & Ryvarden---Stecherinum ochraceum (Pers.: Fr.) Gray ----------------------------Stereum gausapatum (Fr.: Fr.) Fr. ------------------------------------Stereum hirsutum (Willd.: Fr.) Pers. ----------------------------------Stereum ochraceoflavum (Schwein.) Ellis ss. Jülich------------------Stereum rugosum (Pers.: Fr.) Fr. -------------------------------------Stereum sanguinolentum (Alb. & Schwein.: Fr.) Fr. -----------------Stereum subtomentosum Pouzar--------------------------------------Trechispora cohaerens (Schwein.) Jülich & Stalpers s.l. -------------Trechispora farinacea (Pers.: Fr.) Liberta-----------------------------Trechispora mollusca (Pers.: Fr.) Liberta -----------------------------Vuilleminia comedens (Nees: Fr.) Maire -------------------------------

oranje aderzwam roodgele aderzwam spekzwoerdzwam plooivlieswaaiertje wastandjeszwam roze raspzwam eikenbloedzwam gele korstzwam twijgkorstzwam gerimpelde korstzwam dennenbloedzwam waaierkorstzwam gladsporig dwergkorstje melig dwergkorstje raatzwammetje schorsbreker

FAMILIE Thelephoraceae Thelephora caryophyllea (Schaeff.: Fr.) Fr. --------------------------- prachtfranjezwam Thelephora penicillata Fr.: Fr. ------------------------------------------ penseelfranjezwam Thelephora terrestris Ehrh.: Fr. ---------------------------------------- gewone franjezwam

FAMILIE Hymenochaetaceae Coltricia perennis (L.: Fr.) Murrill -------------------------------------Inonotus cuticularis (Bull.: Fr.) P. Karst. -----------------------------Inonotus hispidus (Bull.: Fr.) P. Karst.--------------------------------Inonotus radiatus (Sowerby: Fr.) P. Karst. ---------------------------Phellinus ferreus (Pers.) Bourdot & Galzin -----------------------------

echte tolzwam dunne weerschijnzwam ruige weerschijnzwam elzenweerschijnzwam langsporige korstvuurzwam Phellinus ferruginosus (Schrad.: Fr.) Pat.------------------------------ gewone korstvuurzwam Phellinus igniarius (L.: Fr.) Quél. --------------------------------------- echte vuurzwam

FAMILIE Fistulinaceae Fistulina hepatica (Schaeff.: Fr.) Fr. ----------------------------------- biefstukzwam

FAMILIE Ganodermataceae Ganoderma Ganoderma Ganoderma Ganoderma

122

australe (Fr.) Pat.-----------------------------------------lipsiense (Batsch) G.F. Atk. ------------------------------lucidum (Curtis: Fr.) P. Karst. ---------------------------resinaceum Boud. -----------------------------------------

dikrandtonderzwam platte tonderzwam gesteelde lakzwam harslakzwam

Fomes fomentarius - echte tonderzwam (foto: Marc Schoonackers)


FAMILIE Polyporaceae Abortiporus biennis (Bull.: Fr.) Singer --------------------------------Antrodiella semisupina (Berk. & M.A. Curtis) Ryvarden--------------Bjerkandera adusta (Willd.: Fr.) P. Karst. ----------------------------Bjerkandera fumosa (Pers.: Fr.) P. Karst. ----------------------------Ceriporia purpurea (Fr.: Fr.) Donk ------------------------------------Ceriporia viridans (Berk. & Broome) Donk----------------------------Coriolopsis trogii (Berk.) Domanski -----------------------------------Daedalea quercina (L.: Fr.) Fr. ----------------------------------------Daedaleopsis confragosa (Bolton: Fr.) J. Schröt.---------------------Datronia mollis (Sommerf.: Fr.) Donk --------------------------------Fomes fomentarius (L.: Fr.) J. Kickx f.--------------------------------Heterobasidion annosum (Fr.: Fr.) Bref. ------------------------------Ischnoderma benzoinum (Wahlenb.: Fr.) P. Karst. ------------------Laetiporus sulphureus (Bull.: Fr.) Murrill -----------------------------Lenzites betulinus (L.: Fr.) Fr. -----------------------------------------Meripilus giganteus (Pers.: Fr.) P. Karst. -----------------------------Oligoporus caesius (Schrad.: Fr.) Gilb. & Ryvarden ------------------Oligoporus stipticus (Pers.: Fr.) Gilb. & Ryvarden--------------------Oligoporus subcaesius (David) Ryvarden & Gilb. ---------------------Oligoporus tephroleucus (Fr.: Fr.) Gilb. & Ryvarden -----------------Oxyporus latemarginatus (E.J. Durand & Mont.) Donk---------------Oxyporus populinus (Schumach.: Fr.) Donk --------------------------Phaeolus schweinitzii (Fr.: Fr.) Pat. -----------------------------------Physisporinus sanguinolentus (Alb. & Schwein.: Fr.) Pilát -----------Physisporinus vitreus (Pers.: Fr.) P. Karst. ---------------------------Piptoporus betulinus (Bull.: Fr.) P. Karst.-----------------------------Trametes gibbosa (Pers.: Fr.) Fr. -------------------------------------Trametes hirsuta (Wulfen: Fr.) Pilát ----------------------------------Trametes multicolor (Schaeff.) Jülich ---------------------------------Trametes pubescens (Schumach.: Fr.) Pilát --------------------------Trametes suaveolens Fr. -----------------------------------------------Trametes versicolor (L.: Fr.) Pilát -------------------------------------Trichaptum abietinum (Pers.: Fr.) Ryvarden -------------------------Grifola frondosa (Dicks.: Fr.) Gray ------------------------------------Hapalopilus rutilans (Pers.: Fr.) P. Karst. -----------------------------Polyporus badius (Pers.) Schwein. ------------------------------------Polyporus brumalis (Pers.: Fr.) Fr. ------------------------------------Polyporus squamosus Huds.: Fr. --------------------------------------Polyporus varius (Pers.: Fr.) Fr. ---------------------------------------Schizophyllum commune Fr.: Fr. ---------------------------------------

toefige labyrintzwam wit dwergelfenbankje grijze buisjeszwam rookzwam paarse wasporia groenige wasporia bleke borstelkurkzwam doolhofzwam roodporiehoutzwam wijdporiekurkzwam echte tonderzwam dennenmoorder teervlekkenzwam zwavelzwam fopelfenbankje reuzenzwam blauwe kaaszwam bittere kaaszwam vaalblauwe kaaszwam asgrauwe kaaszwam breedgerande poria witte populierzwam dennenvoetzwam bloedende buisjeszwam glazige buisjeszwam berkenzwam witte bultzwam ruig elfenbankje gezoneerd elfenbankje fluweelelfenbankje anijskurkzwam gewoon elfenbankje paarse dennenzwam eikhaas kussenvormige houtzwam peksteel winterhoutzwam zadelzwam waaierbuisjeszwam waaiertje

FAMILIE Coniophoraceae Coniophora puteana (Schumach.: Fr.) P. Karst.----------------------- dikke kelderzwam

Schizophyllum commune - waaiertje (foto: Filip Van den Bossche)

123


ORDE Thelephorales FAMILIE Bankeraceae Hydnellum concrescens (Pers.) Banker -------------------------------- gezoneerde stekelzwam

ORDE Boletales FAMILIE Boletaceae Boletus edulis Bull.: Fr. ------------------------------------------------Boletus erythropus Pers.: Fr. ------------------------------------------Boletus luridus Schaeff.: Fr. -------------------------------------------Boletus pulverulentus Opat. -------------------------------------------Chalciporus piperatus (Bull.: Fr.) Bat. --------------------------------Gyrodon lividus (Bull.: Fr.) P. Karst. ----------------------------------Leccinum holopus (Rostk.) Watling -----------------------------------Leccinum quercinum Pilát ex Pilát -------------------------------------Leccinum scabrum (Bull.: Fr.) Gray var. scabrum -------------------Suillus grevillei (Klotzsch: Fr.) Singer---------------------------------Tylopilus felleus (Bull.: Fr.) P. Karst.----------------------------------Xerocomus badius (Fr.: Fr.) E.-J. Gilbert -----------------------------Xerocomus communis (Bull.) Bon s.s. --------------------------------Xerocomus ferrugineus (Schaeff.) Bon--------------------------------Xerocomus parasiticus (Bull.: Fr.) Quél. ------------------------------Xerocomus rubellus Quél. s.l. -----------------------------------------Xerocomus rubellus Quél. s.s. -----------------------------------------Xerocomus subtomentosus (L.: Fr.) Quél. -----------------------------

gewoon eekhoorntjesbrood gewone heksenboleet netstelige heksenboleet inktboleet peperboleet elzenboleet witte berkenboleet eikenboleet gewone berkenboleet gele ringboleet bittere boleet kastanjeboleet spoelsteelfluweelboleet bruine fluweelboleet kostgangerboleet rode boleet fluweelboleet

FAMILIE Paxillaceae Hygrophoropsis aurantiaca (Wulfen: Fr.) Maire ----------------------- valse hanenkam Paxillus involutus (Batsch: Fr.) Fr. ------------------------------------- gewone krulzoom

ORDE Agaricales FAMILIE Agaricaceae Agaricus arvensis Schaeff.: Fr. ----------------------------------------Agaricus augustus Fr. --------------------------------------------------Agaricus bitorquis (Quél.) Sacc. ---------------------------------------Agaricus campestris L.: Fr. --------------------------------------------Agaricus comtulus Fr. --------------------------------------------------Cystoderma amiantinum (Scop.) Fayod f. amianthinum-------------Cystolepiota bucknallii (Berk. & Broome) Singer & Clémençon------Cystolepiota seminuda (Lasch) Bon -----------------------------------Lepiota aspera (Pers.: Fr.) Quél. ---------------------------------------

Agaricus campestris - gewone weidechampignon (foto: Marc Schoonackers)

124

gewone anijschampignon reuzenchampignon straatchampignon gewone weidechampignon kleine champignon okergele korrelhoed violetstelige poederparasol kleine poederparasol spitsschubbige parasolzwam

Hygrophoropsis aurantiaca - valse hanenkam (foto: Marc Schoonackers)


Lepiota cristata (Alb. & Schwein.: Fr.) P. Kumm. var. cristata ------Lepiota subincarnata J.E. Lange ---------------------------------------Leucoagaricus leucothites (Vittad.) Wasser---------------------------Leucocoprinus brebissonii (Godey) Locq. -----------------------------Melanophyllum haematospermum (Bull.: Fr.) Kreisel ----------------Amanita citrina var. alba (Pers.) Quél. & Bataille --------------------Amanita citrina (Schaeff.->) Pers. var. citrina -----------------------Amanita excelsa (Fr.: Fr.) Bertillon -----------------------------------Amanita fulva (Schaeff.-> Pers.) Fr. f. fulva -------------------------Amanita muscaria (L.: Fr.) Lam. --------------------------------------Amanita pantherina (DC.: Fr.) Krombh. var. pantherina ------------Amanita phalloides (Fr.: Fr.) Link var. phalloides --------------------Amanita rubescens Pers.: Fr. var. rubescens -------------------------Amanita rubescens var. annulosulfurea Gillet ------------------------Amanita vaginata var. vaginata (Bull.: Fr.) Lamarck ----------------Strobilurus tenacellus (Pers.:Fr.) Singer -------------------------------

stinkparasolzwam vaalroze parasolzwam blanke champignonparasol spikkelplooiparasol verkleurzwammetje witte knolamaniet gele knolamaniet grauwe amaniet roodbruine slanke amaniet vliegenzwam panteramaniet groene knolamaniet parelamaniet geelgeringde parelamaniet grijze slanke amaniet dennenkegelzwam

FAMILIE Bolbitiaceae Agrocybe cylindracea (DC.: Fr.) Maire --------------------------------Agrocybe pediades (Fr.) Fayod ----------------------------------------Agrocybe praecox (Pers.: Fr.) Fayod ----------------------------------Bolbitius titubans (Bull.: Fr.) Fr. var. titubans------------------------Conocybe aporos (Kits van Wav.) Clemençon ------------------------Conocybe arrhenii (Fr.) Singer ----------------------------------------Conocybe filaris (Fr.) Kühner ------------------------------------------Conocybe inocybeoides Watling ---------------------------------------Conocybe velutipes (Velen.) Hauskn. & Svrcek ----------------------Conocybe apala (Fr.: Fr.) Arnolds -------------------------------------Conocybe siliginea (Fr.: Fr.) Kühner -----------------------------------

populierleemhoed grasleemhoed vroege leemhoed dooiergele mestzwam voorjaarsbreeksteeltje geringd breeksteeltje klein breeksteeltje knolvoetbreeksteeltje grasbreeksteeltje izabelkleurig breeksteeltje vaal breeksteeltje

Amanita excelsa - grauwe amaniet (foto: Marc Schoonackers)

125


FAMILIE Coprinaceae Coprinus atramentarius (Bull.: Fr.) Fr.--------------------------------- grote kale inktzwam Coprinus auricomus Pat. ------------------------------------------------ kastanje-inktzwam Coprinus cinereus (Schaeff.: Fr.) Gray--------------------------------- wortelende inktzwam Coprinus comatus (O.F. Møll.: Fr.) Gray ------------------------------- geschubde inktzwam Coprinus disseminatus (Pers.: Fr.) Gray ------------------------------- zwerminktzwam Coprinus domesticus (Bolton: Fr.) Gray ------------------------------- grote viltinktzwam Coprinus lagopides P. Karst. ss. auct. eur. ---------------------------- vals hazenpootje Coprinus lagopus (Fr.: Fr.) Fr. var. lagopus --------------------------- hazenpootje Coprinus leiocephalus P.D. Orton -------------------------------------- geelbruin plooirokje Coprinus micaceus (Bull.: Fr.) Fr. s.s. --------------------------------- gewone glimmerinktzwam Coprinus picaceus (Bull.: Fr.) Gray------------------------------------- spechtinktzwam Coprinus plicatilis (Curtis: Fr.) Fr. s.l.---------------------------------Coprinus plicatilis (Curtis: Fr.) Fr. s.s. --------------------------------- plooirokje Coprinus radians (Desm.: Fr.) Fr. -------------------------------------- rosse viltinktzwam Coprinus radiatus (Bolton: Fr.) Fr. ------------------------------------- pelsinktzwam Coprinus romagnesianus Singer ---------------------------------------- bruine kale inktzwam Lacrymaria lacrymabunda (Bull.: Fr.) Pat.----------------------------- tranende franjehoed Panaeolus acuminatus (Schaeff.) Gillet -------------------------------- spitse vlekplaat Panaeolus fimicola (Fr.: Fr.) Quél. var. fimicola ----------------------- grauwe vlekplaat Panaeolus foenisecii (Pers.: Fr.) J.Schröt. ----------------------------- gazonvlekplaat Panaeolus sphinctrinus (Fr.) Quél. ------------------------------------- franjevlekplaat Psathyrella candolleana (Fr.: Fr.) Maire-------------------------------- bleke franjehoed Psathyrella conopilus (Fr.: Fr.) A. Pearson & Dennis ------------------ langsteelfranjehoed Psathyrella corrugis (Pers.: Fr.) Kits van Wav. f. corrugis ------------ sierlijke franjehoed Psathyrella marcescibilis (Britzelm.) Singer --------------------------- spaanderfranjehoed Psathyrella microrrhiza (Lasch: Fr.) Konrad & Maubl. f. microrrhiza - kortwortelfranjehoed Psathyrella multipedata (Peck) A.H. Sm. ------------------------------ bundelfranjehoed Psathyrella piluliformis (Bull.: Fr.) P.D. Orton ------------------------- witsteelfranjehoed Psathyrella prona (Fr.) Gillet f. prona ---------------------------------- kleine grasfranjehoed Psathyrella spadicea (Schaeff.-> P. Kumm.) Singer ------------------ dadelfranjehoed Psathyrella spadiceogrisea (Schaeff.) Maire f. spadiceogrisea-------- vroege franjehoed

Coprinus plicatilis (foto: Marc Schoonackers)

Coprinus comatus - geschubde inktzwam (foto: Marc Schoonackers)

Coprinus picaceus spechtinktzwam (foto: Filip Van den Bossche)

FAMILIE Cortinariaceae Alnicola alnetorum Maire ex Kühner ----------------------------------Alnicola bohemica (Velen.) Kühner------------------------------------Alnicola escharoides (Fr.: Fr.) Romagn. ------------------------------Alnicola submelinoides Kühner ----------------------------------------Cortinarius acutus (Pers.:Fr.) -----------------------------------------Cortinarius anomalus (Fr.: Fr.) Fr. var. anomalus---------------------

rossige elzenzompzwam zilversteelzompzwam bleke elzenzompzwam rimpelige zompzwam spitse gordijnzwam vaaggegordelde gordijnzwam Cortinarius bolaris (Pers.: Fr.) Zaw. ----------------------------------- roodschubbige gordijnzwam Cortinarius delibutus Fr. ------------------------------------------------ okergele gordijnzwam Cortinarius certipes Kühner--------------------------------------------- siersteelgordijnzwam

126


Cortinarius cinnamoviolaceus------------------------------------------Cortinarius flexipes (Pers.: Fr.) Fr. var. flexipes----------------------- gewone pelargoniumgordijnzwam

Cortinarius flexipes gewone pelargoniumgordijnzwam (foto: Marc Schoonackers)

Cortinarius Cortinarius Cortinarius Cortinarius

hemitrichus (Pers.: Fr.) Fr. var. hemitrichus ------------- witschubbige gordijnzwam hinnuleus Fr. ------------------------------------------------ muffe gordijnzwam orellanoides R.Henry --------------------------------------pholideus (Fr.: Fr.) Fr. ------------------------------------- bruinschubbige gordijnzwam Cortinarius pulchripes J. Favre ----------------------------------------- prachtsteelgordijnzwam Cortinarius rigens (Pers.: Fr.) Fr.--------------------------------------- wortelende gordijnzwam Cortinarius sanguineus (Wulfen: Fr.) Gray ---------------------------- bloedrode gordijnzwam Cortinarius subbalaustinus R. Henry ----------------------------------- roodbruine gordijnzwam Cortinarius uliginosus Berk. f. uliginosus ------------------------------ koperrode gordijnzwam Cortinarius vernus H. Lindstr. & Melot var. vernus -------------------- lilastelige gordijnzwam Galerina ampullaceocystis P.D. Orton ---------------------------------- ampulmosklokje Galerina cerina var. calyptrata (P.D. Orton) Arnolds ------------------ oranje mosklokje Galerina cerina A.H. Sm. & Singer var. cerina------------------------- roestbruin mosklokje Galerina cinctula P.D. Orton -------------------------------------------- strooiselmosklokje Galerina clavata (Velen.) Kühner--------------------------------------- groot mosklokje Galerina hypnorum (Schrank: Fr.) Kühner ---------------------------- geelbruin mosklokje Galerina graminea (Velen.) Kühner ------------------------------------ grasmosklokje Galerina marginata (Batsch) Kühner ----------------------------------- bundelmosklokje Galerina sideroides (Bull.) Kühner ------------------------------------- naaldbosmosklokje Gymnopilus junonius (Fr.: Fr.) P.D. Orton ----------------------------- prachtvlamhoed Gymnopilus penetrans (Fr.: Fr.) Murrill -------------------------------- dennenvlamhoed Hebeloma crustuliniforme (Bull.) Quél. s.l. ---------------------------Hebeloma crustuliniforme (Bull.) Quél. s.s.---------------------------- radijsvaalhoed Hebeloma mesophaeum (Pers.) Quél. var. mesophaeum------------- tweekleurige vaalhoed Hebeloma radicosum (Bull.: Fr.) Ricken ------------------------------- geringde vaalhoed Hebeloma sacchariolens Quél. s.s. ------------------------------------- oranjebloesemzwam Hebeloma versipelle (Fr.) Gillet ss. Romagn. -------------------------- zomervaalhoed Inocybe assimilata (Britzelm.) Sacc. ----------------------------------- kleine knolvezelkop Inocybe calamistrata (Fr.: Fr.) Gillet ----------------------------------- groenvoetvezelkop Inocybe calospora Quél. ------------------------------------------------ stekelspoorvezelkop Inocybe cincinnata (Fr.) Quél. var. major (S.Petersen) Kuyper -----Inocybe cookei Bres. var. cookei --------------------------------------- gladde knolvezelkop Inocybe curvipes P. Karst. var. curvipes ------------------------------- zilversteelvezelkop Inocybe dulcamara (Pers.) P. Kumm. var. dulcamara ---------------- gewone viltkop Inocybe flocculosa (Berk.) Sacc. var. flocculosa----------------------- vlokkige vezelkop Inocybe fuscidula Velen. var. fuscidula -------------------------------- sombere vezelkop Inocybe geophylla (Fr.: Fr.) P. Kumm. var. geophylla ---------------- witte satijnvezelkop Inocybe glabripes Ricken ----------------------------------------------- kleinsporige vezelkop Inocybe griseolilacina J.E. Lange --------------------------------------- lilagrijze vezelkop Inocybe hirtella Bres. var. hirtella -------------------------------------- amandelvezelkop Inocybe lacera (Fr.: Fr.) P. Kumm. var. lacera ------------------------ zandpadvezelkop Inocybe maculata Boudier ---------------------------------------------- gevlekte vezelkop Inocybe mixtilis (Britzelm.) Sacc. -------------------------------------- gele knolvezelkop Inocybe napipes J.E. Lange --------------------------------------------- bruine knolvezelkop

127


Inocybe Inocybe Inocybe Inocybe Inocybe Inocybe Inocybe Inocybe Inocybe

oblectabilis (Britzelm.) Sacc.---------------------------------- forse vezelkop paludinella Peck------------------------------------------------ valse satijnvezelkop pelargonium Kühner ------------------------------------------- gele pelargoniumvezelkop petiginosa (Fr.: Fr.) Gillet ------------------------------------- poedersteeltje pseudoasterospora Kühner & Boursier var. pseudoasterospora valse sterspoorvezelkop rimosa (Bull.: Fr.) P. Kumm. ---------------------------------- geelbruine spleetvezelkop sambucina (Fr.: Fr.) Quél. ------------------------------------ witte heidevezelkop sindonia (Fr.) P. Karst. ---------------------------------------- blonde vezelkop splendens R. Heim var. splendens ---------------------------- aarddrager

FAMILIE Crepidotaceae Crepidotus applanatus (Pers.) P. Kumm. var. applanatus -----------Crepidotus cesatii (Rabenh.) Sacc. var. cesatii -----------------------Crepidotus mollis (Schaeff.: Fr.) Staude ------------------------------Crepidotus variabilis (Pers.: Fr.) P. Kumm. var. Variabilis s.l.-------Crepidotus versutus (Peck) Sacc. -------------------------------------Merismodes anomalus (Pers.: Fr.) Singer -----------------------------

gestreept oorzwammetje rondsporig oorzwammetje week oorzwammetje wit oorzwammetje grootsporig oorzwammetje breedsporig hangkommetje Simocybe centunculus (Fr.: Fr) Singer var. centunculus ------------- olijfkleurig matkopje

FAMILIE Entolomataceae Clitopilus hobsonii (Berk.) P.D. Orton ---------------------------------Clitopilus prunulus (Scop.: Fr.) P. Kumm. ----------------------------Entoloma conferendum (Britzelm.) Noordel. var. conferendum -----Entoloma hebes (Romagn.) Trimbach---------------------------------Entoloma lividoalbum (Kühner & Romagn.) Kubicka -----------------Entoloma neglectum (Lasch) Noordel. --------------------------------Entoloma percandidum Noordel. --------------------------------------Entoloma plebejum (Kalchbr.) Noordel.-------------------------------Entoloma pleopodium (Bull.: Fr.) Noordel. ---------------------------Entoloma rhodopolium (Fr.) P. Kumm. f. nidorosum (Fr.) Noordel. -Entoloma sericeum (Bull.->) Quél. var. sericeum ---------------------

gewone schelpjesmolenaar grote molenaar sterspoorsatijnzwam dunsteelsatijnzwam geelbruine satijnzwam bleekgele satijnzwam kleine sneeuwvloksatijnzwam glimmerige voorjaarssatijnzwam citroengele satijnzwam stinksatijnzwam bruine satijnzwam

FAMILIE Hygrophoraceae Hygrocybe conica (Schaeff.: Fr.) P. Kumm. --------------------------- zwartwordende wasplaat Hygrocybe miniata (Fr.: Fr.) P. Kumm. -------------------------------- gewoon vuurzwammetje Hygrophorus hypothejus var. aureus (Arrh.) Imler ss. Imler--------- oranje dennenslijmkop

FAMILIE Pluteaceae Pluteus cervinus (Schaeff.) P. Kumm. --------------------------------Pluteus cinereofuscus J.E. Lange --------------------------------------Pluteus insidiosus Vellinga & Schreurs --------------------------------Pluteus leoninus (Schaeff.: Fr.) P. Kumm.----------------------------Pluteus nanus (Pers.: Fr.) P. Kumm. f. nanus ------------------------Pluteus podospileus Sacc. & Cub. f. podospileus ---------------------Pluteus salicinus (Pers.: Fr.) P. Kumm. -------------------------------Pluteus thomsonii (Berk. & Broome) Dennis--------------------------Pluteus umbrosus (Pers.: Fr.) P. Kumm.------------------------------Volvariella gloiocephala (DC.: Fr.) Boekhout & Enderle---------------

128

gewone hertenzwam grondhertenzwam zwaardvishertenzwam goudgele hertenzwam dwerghertenzwam fluweelhertenzwam grauwgroene hertenzwam roetkleurige hertenzwam pronkhertenzwam gewone beurszwam

Stropharia - aurantiaca oranjerode stropharia (foto: Marc Schoonackers)


FAMILIE Strophariaceae Flammulaster carpophilus (Fr.) Earle var. carpophilus ---------------Hypholoma capnoides (Fr.: Fr.) P. Kumm.----------------------------Hypholoma fasciculare (Huds.: Fr.) P. Kumm. var. fasciculare ------Hypholoma radicosum J.E. Lange -------------------------------------Hypholoma lateritium (Schaeff.: Fr.) P. Kumm. ----------------------Kuehneromyces mutabilis (Scop.: Fr.) Singer & A.H. Sm. -----------Pholiota alnicola (Fr.: Fr.) Singer var. alnicola -----------------------Pholiota astragalina (Fr.: Fr.) Singer ----------------------------------Pholiota aurivella (Batsch: Fr.) P. Kumm. ----------------------------Pholiota gummosa (Lasch: Fr.) Singer --------------------------------Pholiota highlandensis (Peck) Quadr. ---------------------------------Pholiota dissimulans (Berk. & Broome) Sacc.-------------------------Pholiota populnea (Pers.: Fr.) Kuyper & Tjall.-Beuk.-----------------Pholiota squarrosa (Weigel: Fr.) P. Kumm. ---------------------------Psilocybe semilanceata (Fr.) P. Kumm. -------------------------------Stropharia aeruginosa (Curtis: Fr.) Quél. s.s. ------------------------Stropharia aurantiaca (Cooke) P.D. Orton ----------------------------Stropharia caerulea Kreisel --------------------------------------------Tubaria conspersa (Pers.: Fr.) Fayod ---------------------------------Tubaria furfuracea (Pers.: Fr.) Gillet f. furfuracea s.l. ---------------Tubaria furfuracea var. hiemalis (Romagn. ex Bon) Volders ---------

Hypholoma fasciculare - gewone zwavelkop (foto: Marc Schoonackers)

beukendopvloksteeltje dennenzwavelkop gewone zwavelkop stinkzwavelkop rode zwavelkop stobbenzwammetje elzenbundelzwam goudvinkzwam goudvliesbundelzwam bleekgele bundelzwam brandplekbundelzwam donsvoetbundelzwam wollige bundelzwam schubbige bundelzwam puntig kaalkopje echte kopergroenzwam oranjerode stropharia valse kopergroenzwam zemelig donsvoetje gewoon donsvoetje winterdonsvoetje

Tubaria furfuracea - gewoon donsvoetje (foto: Chris Bruggeman)

FAMILIE Tricholomataceae Armillaria mellea (Vahl: Fr.) P. Kumm. s.l. ---------------------------- honingzwam Armillaria mellea (Vahl: Fr.) P. Kumm. s.s.---------------------------- echte honingzwam Armillaria ostoyae (Romagn.) Herink ---------------------------------- sombere honingzwam Arrhenia acerosa (Fr.: Fr.) Kühner ------------------------------------- schelptrechtertje Arrhenia spathulata (Fr.: Fr.) Redhead -------------------------------- gesteeld mosoortje Baeospora myosura (Fr.: Fr.) Singer----------------------------------- muizenstaartzwam Calocybe carnea (Bull.: Fr.) Donk -------------------------------------- roze pronkridder Calocybe gambosa (Fr.: Fr.) Singer ------------------------------------ voorjaarspronkridder Calyptella capula (Holmsk.: Fr.) Quél. --------------------------------- brandnetelklokje Clitocybe agrestis Harmaja --------------------------------------------- bleke veldtrechterzwam Clitocybe clavipes (Pers.: Fr.) P. Kumm.------------------------------- knotsvoettrechterzwam Clitocybe diatreta (Fr.: Fr.) P. Kumm. --------------------------------- vaalroze trechterzwam Clitocybe ditopa (Fr.: Fr.) Gillet ---------------------------------------- kleinsporige trechterzwam Clitocybe fragrans (With.: Fr.) P. Kumm. ------------------------------ slanke anijstrechterzwam Clitocybe gibba (Pers.: Fr.) P. Kumm. --------------------------------- slanke trechterzwam Clitocybe inornata (Sowerby: Fr.) Gillet ------------------------------- krulzoomtrechterzwam Clitocybe metachroa (Fr.: Fr.) P. Kumm. var. metachroa ------------ tweekleurige trechterzwam Clitocybe nebularis (Batsch: Fr.) P. Kumm. var. nebularis ----------- nevelzwam Clitocybe odora (Bull.: Fr.) P. Kumm. var. odora --------------------- groene anijstrechterzwam Clitocybe phaeophthalma (Pers.) Kuyper ------------------------------ spieringtrechterzwam Clitocybe phyllophila (Pers.: Fr.) P. Kumm. --------------------------- grote bostrechterzwam Clitocybe rivulosa (Pers.: Fr.) P. Kumm. ------------------------------- giftige weidetrechterzwam Clitocybe vibecina (Fr.) Quél.------------------------------------------- gestreepte trechterzwam Rhodocollybia butyracea f. asema (Fr.: Fr.) Antonín, Halling & Noordel. gewone botercollybia

129


Rhodocollybia butyracea (Bull.: Fr.) Lennox f. butyracea------------Rhodocollybia maculata (Alb. & Schwein.: Fr.) Singer ---------------Gymnopus confluens (Pers.: Fr.) Antonín, Halling & Noordel. -------Gymnopus cookei (Bres.) J.D. Arnold ---------------------------------Gymnopus dryophilus (Bull.: Fr.) Murrill s.l.---------------------------

roodbruine botercollybia roestvlekkenzwam bundelcollybia okerknolcollybia gewoon eikenbladzwammetje Gymnopus dryophilus (Bull.: Fr.) Murrill s.s. -------------------------- gewoon eikenbladzwammetje Gymnopus erythropus (Pers.: Fr.) Antonín, Halling & Noordel. ------ roodsteelcollybia Gymnopus ocior (Pers.) Antonín & Noordel. --------------------------- donker eikenbladzwammetje Gymnopus peronatus (Bolton: Fr.) Antonín, Halling & Noordel. ------ scherpe collybia Gymnopus inodorus (Pat.) Antonín & Noordel. ------------------------ geurloze collybia Delicatula integrella (Pers.: Fr.) Pat. ----------------------------------- plooiplaatzwammetje Flammulina velutipes (Curtis: Fr.) Singer var. velutipes-------------- gewoon fluweelpootje Hemimycena candida (Bres.) Singer ----------------------------------- smeerwortelmycena Hemimycena lactea (Pers.) Singer var. tetraspora (Kühner & Valla) Courtec. Laccaria amethystina (Huds.->) Cooke -------------------------------- rodekoolzwam Laccaria laccata var. pallidifolia (Peck) Peck--------------------------- gewone fopzwam Laccaria proxima (Boud.) Pat. ------------------------------------------ schubbige fopzwam Laccaria tortilis (Bolton) Cooke ----------------------------------------- gekroesde fopzwam Lepista flaccida (Sowerby: Fr.) Pat. f. flaccida ------------------------ roodbruine schijnridderzwam Lepista nuda (Fr.: Fr.) Cooke f. nuda ---------------------------------- paarse schijnridderzwam Lyophyllum decastes (Fr.: Fr) Singer ---------------------------------- bruine bundelridderzwam Lyophyllum fumosum (Pers.: Fr.) Kühner & Romagn. ex P.D. Orton bruinplaatbundelridderzwam Lyophyllum tylicolor (Fr.: Fr.) M. Lange & Sivertsen ------------------ kleine grauwkop Macrocystidia cucumis (Pers.: Fr.) Joss. f. cucumis ------------------- levertraanzwam Marasmiellus foetidus (Sowerby: Fr.) Antonín, Halling & Noordel. --- takjesstinktaailing Marasmiellus ramealis (Bull.: Fr.) Singer ------------------------------ takruitertje Marasmiellus vaillantii (Pers.: Fr.) Singer------------------------------ halmruitertje Marasmius androsaceus (L.: Fr.) Fr. ----------------------------------- paardenhaartaailing Marasmius bulliardii Quél. ---------------------------------------------- dwergwieltje Marasmius curreyi Berk & Broome ------------------------------------- oranje grastaailing Marasmius epiphylloides (Rea) Sacc. & Trott. ------------------------- klimoptaailing Marasmius epiphyllus (Pers.: Fr.) Fr. ---------------------------------- witte taailing Marasmius oreades (Bolton: Fr.) Fr. ----------------------------------- weidekringzwam Marasmius rotula (Scop.: Fr.) Fr. -------------------------------------- wieltje Marasmius setosus (Sowerby) Noordel. ------------------------------- tengere beukentaailing Megacollybia platyphylla (Pers.: Fr.) Kotlaba & Pouzar --------------- breedplaatstreephoed Melanoleuca arcuata (Bull.: Fr.) Singer -------------------------------Melanoleuca melaleuca (Pers.: Fr.) Murrill ss. Kühner, Boekhout ---- kale veldridderzwam Melanoleuca polioleuca (Fr.) Kühner & Maire ss. Boekhout f. Polioleuca zwartwitte veldridderzwam Melanoleuca verrucipes (Fr.) Singer ----------------------------------- spikkelsteelveldridderzwam

Links: Laccaria proxima schubbige fopzwam (foto: Henk Wallays) Rechts: Laccaria amethystina rodekoolzwam (foto: Marc Schoonackers)

130


Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena

acicula (Schaeff.: Fr.) P. Kumm. -----------------------------adscendens (Lasch) Maas Geest.-----------------------------aetites (Fr.) Quél. ---------------------------------------------amicta (Fr.: Fr.) Quél. ----------------------------------------arcangeliana Bres. --------------------------------------------capillaripes Peck ------------------------------------------------

Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena Mycena

capillaris (Schumach.: Fr.) P. Kumm. ------------------------cinerella (P. Karst.) P. Karst. ---------------------------------epipterygia var. epipterygioides (A. Pearson) Kühner ------epipterygia (Scop.: Fr.) Gray var. epipterygia --------------epipterygia var. lignicola A.H. Sm. ---------------------------filopes (Bull.: Fr.) P. Kumm.----------------------------------flavescens Velen. ----------------------------------------------galericulata (Scop.: Fr.) Gray var. galericulata--------------galopus var. candida J.E. Lange ------------------------------galopus var. nigra Rea ----------------------------------------galopus (Pers.: Fr.) P. Kumm. var. galopus -----------------haematopus (Pers.: Fr.) P. Kumm.---------------------------inclinata (Fr.) Quél. -------------------------------------------leptocephala (Pers.: Fr.) Gillet -------------------------------metata (Fr.: Fr.) P. Kumm. -----------------------------------olivaceomarginata (Massee) Massee f. olivaceomarginata -polyadelpha (Lasch) Kühner ----------------------------------polygramma (Bull.: Fr.) Gray---------------------------------pseudocorticola Kühner ---------------------------------------pura (Pers.: Fr.) P. Kumm f. pura ----------------------------rorida (Scop.: Fr.) Quél. --------------------------------------rubromarginata (Fr.: Fr.) P. Kumm. -------------------------sanguinolenta (Alb. & Schwein.: Fr.) P. Kumm. -------------speirea (Fr.: Fr.) Gillet ----------------------------------------vitilis (Fr.) Quél. -----------------------------------------------zephirus (Fr.: Fr.) P. Kumm. ----------------------------------

oranje dwergmycena suikermycena grijsbruine grasmycena donzige mycena bundelmycena stinkende roodsnedemycena kleine beukenbladmycena grijze mycena dennenkleefsteelmycena graskleefsteelmycena draadsteelmycena geelsnedemycena helmmycena witte melksteelmycena zwarte melksteelmycena melksteelmycena grote bloedsteelmycena fraaisteelmycena stinkmycena dennenmycena bruinsnedemycena witte eikenbladmycena streepsteelmycena blauwgrijze schorsmycena gewoon elfenschermpje slijmsteelmycena roodsnedemycena kleine bloedsteelmycena kleine breedplaatmycena papilmycena roestvlekkenmycena

Mycena arcangeliana - bundelmycena (foto: Marc Schoonackers)

131


Asterophora lycoperdoides (Bull.:Fr.) Ditmar-------------------------Asterophora parasitica (Bull.: Fr.) Singer-----------------------------Omphalina grossula (Pers.) Singer ------------------------------------Omphalina postii (Fr.) Singer------------------------------------------Omphalina velutipes P.D. Orton ---------------------------------------Oudemansiella mucida (Schrad.: Fr.) Höhn.--------------------------Panellus mitis (Pers.: Fr.) Singer --------------------------------------Panellus serotinus (Pers.: Fr.) Kühner --------------------------------Panellus stipticus (Bull.: Fr.) P. Karst. --------------------------------Resupinatus applicatus (Batsch: Fr.) Gray s.s. -----------------------Resupinatus trichotis (Pers.) Singer-----------------------------------Rickenella fibula (Bull.: Fr.) Raitelh. ----------------------------------Rickenella swartzii (Fr.) Kuyper ---------------------------------------Tricholoma albobrunneum (Pers.: Fr.) P. Kumm. --------------------Tricholoma album (Schaeff.: Fr.) P. Kumm. --------------------------Tricholoma atrosquamosum (Chevall.) Sacc. var. Atrosquamosum --

poederzwamgast plaatjeszwamgast groengeel trechtertje oranjerood trechtertje pelargoniumtrechtertje porseleinzwam dennenschelpzwam groene schelpzwam scherpe schelpzwam kaal dwergoortje harig dwergoortje oranjegeel trechtertje paarsharttrechtertje witbruine ridderzwam witte ridderzwam zwartschubbige ridderzwam Tricholoma fulvum (DC.: Fr.) Sacc. ------------------------------------ berkenridderzwam Tricholoma saponaceum (Fr.: Fr.) P. Kumm. -------------------------- zeepzwam Tricholoma scalpturatum (Fr.) Quél. var. atrocinctum Romagn. ----Tricholoma ustale (Fr.: Fr.) P. Kumm. --------------------------------- beukenridderzwam Tricholomopsis rutilans (Schaeff.: Fr.) Singer ------------------------- koningsmantel Xerula radicata (Relhan: Fr.) Dörfelt f. radicata ----------------------- beukwortelzwam Melanotus phillipsii (Berk. & Broome) Singer -------------------------- schelpkaalkopje

Oudemansiella mucida - porseleinzwam (foto: Marc Schoonackers)

ORDE Russulales FAMILIE Russulaceae Lactarius Lactarius Lactarius Lactarius Lactarius Lactarius Lactarius Lactarius

132

aurantiacus (Pers.: Fr.) Gray s.l. ---------------------------blennius (Fr.: Fr.) Fr.----------------------------------------camphoratus (Bull.: Fr.) Fr.---------------------------------chrysorrheus Fr. ---------------------------------------------subumbonatus Lindgr. --------------------------------------controversus Pers.: Fr. --------------------------------------deliciosus (L.: Fr.) Gray s.l. ---------------------------------fluens Boud. --------------------------------------------------

oranje melkzwam grijsgroene melkzwam kruidige melkzwam zwavelmelkzwam donkere watermelkzwam populiermelkzwam smakelijke melkzwam beukenmelkzwam


Lactarius glyciosmus (Fr.: Fr.) Fr. -------------------------------------Lactarius helvus (Fr.: Fr.) Fr. ------------------------------------------Lactarius hepaticus Plowr. ---------------------------------------------Lactarius necator (Bull.: Fr.) P. Karst. --------------------------------Lactarius obscuratus (Lasch: Fr.) Fr.----------------------------------Lactarius pallidus (Pers.: Fr.) Fr. --------------------------------------Lactarius pubescens Fr. ------------------------------------------------Lactarius quietus (Fr.: Fr.) Fr. -----------------------------------------Lactarius rufus (Scop.: Fr.) Fr. ----------------------------------------Lactarius subdulcis (Bull.: Fr.) Gray-----------------------------------Lactarius tabidus Fr.s.s.------------------------------------------------Lactarius tabidus Fr.s.l. ------------------------------------------------Lactarius torminosus (Schaeff.: Fr.) Pers. ----------------------------Lactarius vellereus (Fr.: Fr.) Fr. s.s. ----------------------------------Lactarius vellereus (Fr.: Fr.) Fr. s.l. -----------------------------------Russula aeruginea Fr. --------------------------------------------------Russula albonigra (Krombh.) Fr. --------------------------------------Russula amoenolens Romagn. -----------------------------------------Russula atrorubens Quél. ----------------------------------------------Russula betularum Hora -----------------------------------------------Russula brunneoviolacea Crawshay -----------------------------------Russula chloroides (Krombh.) Bres. var. chloroides------------------Russula claroflava Grove-----------------------------------------------Russula cyanoxantha (Schaeff.) Fr. var. cyanoxantha ---------------Russula delica Fr. var. delica s.s.--------------------------------------Russula densifolia Gillet ------------------------------------------------Russula drimeia Cooke -------------------------------------------------Russula emetica f. longipes Singer ------------------------------------Russula fellea (Fr.: Fr.) Fr. --------------------------------------------Russula foetens Pers.: Fr.----------------------------------------------Russula fragilis (Pers.: Fr.) Fr. var. fragilis ---------------------------Russula fragilis var. atropurpurella Singer ----------------------------Russula grisea (Pers. ->) Fr. s.l. --------------------------------------Russula grisea (Pers. ->) Fr. s.s.--------------------------------------Russula heterophylla (Fr.: Fr.) Fr.-------------------------------------Russula ionochlora Romagn.-------------------------------------------Russula mairei Singer --------------------------------------------------Russula mairei Singer var. fageticola Romagn.-----------------------Russula nigricans (Bull.->) Fr.-----------------------------------------Russula nitida (Pers.: Fr.) Fr.------------------------------------------Russula ochroleuca Pers. ----------------------------------------------Russula parazurea Jul. Schäff.-----------------------------------------Russula pectinatoides Peck ss. Romagn.------------------------------Russula pectinatoides Peck f. pseudoamoenolens Romagn. ---------Russula puellaris Fr.----------------------------------------------------Russula risigallina (Batsch) Sacc. -------------------------------------Russula silvestris (Singer) Reumaux ----------------------------------Russula undulata Velen. -----------------------------------------------Russula velenovskyi Melzer & Zvara ----------------------------------Russula versicolor Jul. Schäff. -----------------------------------------Russula vesca Fr. -------------------------------------------------------Russula violacea Quél. -------------------------------------------------Russula violeipes Quél. f. violeipes -------------------------------------

kokosmelkzwam viltige maggizwam levermelkzwam zwartgroene melkzwam groenige elzenmelkzwam bleke melkzwam donzige melkzwam kaneelkleurige melkzwam rossige melkzwam bitterzoete melkzwam rimpelende melkzwam baardige melkzwam schaapje groene berkenrussula zwartwitte russula scherpe kamrussula zwartrode russula roze berkenrussula gewolkte russula smalplaatrussula gele berkenrussula regenboogrussula witte russula fijnplaatrussula duivelsbroodrussula naaldbosbraakrussula beukenrussula stinkende russula broze russula duifrussula vorkplaatrussula violetgroene russula stevige braakrussula valse braakrussula grofplaatrussula kleine berkenrussula geelwitte russula berijpte russula onsmakelijke kamrussula vergelende russula abrikozenrussula loofbosbraakrussula zwartpurperen russula schotelrussula bonte berkenrussula smakelijke russula violette russula paarsstelige pastelrussula

KLASSE Gasteromycetes ORDE Lycoperdales FAMILIE Geastraceae Geastrum triplex Jungh. ------------------------------------------------ gekraagde aardster

FAMILIE Lycoperdaceae Bovista plumbea Pers.: Pers. ------------------------------------------- loodgrijze bovist Calvatia excipuliformis (Scop.: Pers.) Perdeck ------------------------ plooivoetstuifzwam Calvatia utriformis (Bull.: Pers.) Jaap ---------------------------------- ruitjesbovist

133


Langermannia gigantea (Batsch: Pers.) Rostk.-----------------------Lycoperdon perlatum Pers.: Pers. -------------------------------------Lycoperdon pyriforme Schaeff.: Pers.---------------------------------Vascellum pratense (Pers.: Pers.) Kreisel------------------------------

reuzenbovist parelstuifzwam peervormige stuifzwam afgeplatte stuifzwam

Geastrum triplex - gekraagde aardster (foto: Filip Van den Bossche)

ORDE Sclerodermatales FAMILIE Sclerodermataceae Scleroderma Scleroderma Scleroderma Scleroderma Scleroderma

areolatum Ehrenb.---------------------------------------bovista Fr.------------------------------------------------cepa Pers. s.s. -------------------------------------------citrinum Pers.: Pers.-------------------------------------verrucosum (Bull.: Pers.) Pers.s.l.-----------------------

kleine aardappelbovist kale aardappelbovist uiige aardappelbovist gele aardappelbovist wortelende aardappelbovist

ORDE Melanogastrales FAMILIE Melanogastraceaea Melanogaster broomeanus Berk. --------------------------------------- welriekende inkttruffel

ORDE Nidulariales FAMILIE Nidulariacea Crucibulum crucibuliforme (Scop.) V.S. White ------------------------ geel nestzwammetje Cyathus olla (Batsch: Pers.) Pers.-------------------------------------- bleek nestzwammetje

ORDE Sphaerobolaceae Sphaerobolus stellatus Tode: Pers. ------------------------------------ kogelwerper

FAMILIE Clathraceae Clathrus archeri (Berk.) Dring ------------------------------------------ inktviszwam

ORDE Phallales FAMILIE Phallaceae Mutinus caninus (Huds.: Pers.) Fr. ------------------------------------- kleine stinkzwam Phallus impudicus L.: Pers. --------------------------------------------- grote stinkzwam Phallus impudicus var. pseudoduplicatus O. Andersson -------------- gesluierde dame

134


Lichenen – Korstmossen Gegevensbronnen: De lijst is gebaseerd op de vorige inventaris, maar aangevuld met de gegevens van 2 lichenenexcursies in het gebied, zijnde op 2 april 2000 onder leiding van Prof M. Hoffmann en op 18 november 2007 onder leding van Dries Van den Broeck. Volledigheid: De actuele inventaris telt heel wat nieuwe soorten. Ten opzichte van de vorige inventaris zijn niet minder dan 45 nieuwe soorten opgenomen. Het is quasi zeker dat nog heel wat soorten op ontdekking wachten in het gebied. Waarde van Het Leen: Het Leen is door zijn gesloten karakter arm aan korstmossen. De meeste soorten werden aangetroffen in de buurt van de parking en het arboretum. Ook enkele bomenrijen en gebouwen herbergen korstmossen. Systematiek + bronnen: De korstmossen worden hier als een aparte systematische groep beschouwd. Ze zijn in feite een samenwerking tussen een wier en een schimmel. Deze schimmel behoort in de meeste gevallen tot de ascomyceten. De indeling en naamgeving volgt deze uit: •

APTROOT, A.; VAN HERK, K. (2004) Veldgids korstmossen. Veldgids, 19. KNNV, Utrecht

ORDE Lecanorales FAMILIE Physciaceae Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid. --------------------Buellia griseovirens (Turner & Borrer ex Sm.) Almb. ----------------Phaeophyscia orbicularis (Necker) Moberg ---------------------------Physcia adscendens (Fr.) H. Olivier -----------------------------------Physcia caesia (Hoffm.) Fürnrohr--------------------------------------Physcia tenella (Scop.) DC. --------------------------------------------Physconia grisea (Lam.) Poelt ------------------------------------------

vliegenstrontjesmos grijsgroene stofkorst rond schaduwmos kapjesvingermos stoeprandvingermos heksenvingermos grauw rijpmos

FAMILIE Candelariaceae Candelaria concolor (Dickson) Stein ----------------------------------- vals dooiermos Candelariella aurella (Hoffm.) Zahlbr.---------------------------------- kleine geelkorst Candelariella reflexa (Nyl.) Lettau-------------------------------------- poedergeelkorst

FAMILIE Parmeliaceae Evernia prunastri (L.) Ach.---------------------------------------------Hypogymnia physodes (L.) Nyl. ---------------------------------------Hypotrachyna revoluta (Flörke) Hale----------------------------------Melanelia subaurifera (Nyl.) Essl. -------------------------------------Parmelia sulcata Taylor ------------------------------------------------Punctelia subrudecta (Nyl.) Krøg --------------------------------------Punctelia ulophylla (Ach.) van Herk & Aptroot-------------------------

eikenmos gewoon schorsmos gebogen schildmos verstop-schildmos gewoon schildmos gestippeld schildmos rijpschildmos

FAMILIE Haematommataceae Haematomma ochroleucum (Necker) J.R. Laundon ------------------- witgerande stofkorst

FAMILIE Bacidiaceae Lecania rabenhorstii (Hepp) Arnold ------------------------------------ steenglimschoteltje

FAMILIE Phlyctidaceae Phlyctis argena (Spreng.) Flotow --------------------------------------- lichtvlekje

FAMILIE Micareaceae Psilolechia lucida (Ach.) M. Choisy ------------------------------------- UV-mos

FAMILIE Ramalinaceae Ramalina farinacea (L.) Ach. ------------------------------------------- melig takmos

135


FAMILIE Lecanoraceae Lecanora albescens (Hoffm.) Branth & Rostrup ----------------------- kalkschotelkorst Lecanora campestris (Schaer.) Hue ------------------------------------ kastanjebruine schotelkorst Lecanora chlarotera Nyl. ------------------------------------------------ witte schotelkorst Lecanora conizaeoides Nyl. ex Crombie-------------------------------- groene schotelkorst Lecanora dispersa (L.) Sommerf. -------------------------------------- verborgen schotelkorst Lecanora expallens Ach. ------------------------------------------------ bleekgroene schotelkorst Lecanora flotowiana Spreng. ------------------------------------------- kop-en-schotelkorst Lecanora muralis (Schreber) Rabenh. --------------------------------- muurschotelkorst Lecanora polytropa (Ehrh. ex Hoffm.) Rabenh. ----------------------- geelgroene schotelkorst Lecanora subcarpinea Szatala ------------------------------------------ berijpte schotelkorst Lecanora xanthostoma Cl. Roux ex Fröberg --------------------------- gelige schotelkorst Lecidella elaeochroma (Ach.) M. Choisy ------------------------------- gewoon purperschaaltje Lecidella stigmatea (Ach.) Hertel & Leuckert -------------------------- steenpurperschaaltje

FAMILIE Cladoniaceae Cladonia coniocraea (Flörke) Spreng. ---------------------------------- smal bekermos

ORDE Pyrenulales FAMILIE Monoblastiaceae Anisomeridium polypori (Ellis & Everhart) M.E. Barr ------------------ schoorsteentje

ORDE Teloschistales FAMILIE Teloschistaceae Caloplaca citrina (Hoffm.) Th. Fr. -------------------------------------Caloplaca flavocitrina (Nyl.) A.E. Wade -------------------------------Caloplaca holocarpa (Hoffm. ex Ach.) A.E. Wade --------------------Caloplaca lithophila H. Magn. ------------------------------------------Caloplaca ruderum (Malbr.) J.R. Laundon ----------------------------Caloplaca saxicola (Hoffm.) Nordin------------------------------------Xanthoria candelaria (L.) Th. Fr. --------------------------------------Xanthoria parietina (L.) Th. Fr. ----------------------------------------Xanthoria polycarpa (Hoffm.) Th. Fr. ex Rieber -----------------------

gewone citroenkorst valse citroenkorst muurzonnetje kleine citroenkorst kerkcitroenkorst sinaasappelkorst kroezig dooiermos groot dooiermos klein dooiermos

Xanthoria parietina - groot dooiermos (foto: Henk Wallays)

ORDE Arthoniales FAMILIE Opegraphaceae Opegrapha rufescens Pers. --------------------------------------------- verzonken schriftmos

FAMILIE Coniocybaceae Chaenotheca ferruginea (Turner & Borrer) Mig. ----------------------- roestbruin schorssteeltje

FAMILIE Leprariaceae Lepraria incana (L.) Ach.------------------------------------------------ gewone poederkorst

136


Dankwoord Vooreerst willen we alle medewerkers danken die hebben bijgedragen aan het tot stand komen van deze inventaris. In de eerste plaats noem ik de medewerkers aan de vorige inventaris, onder wie enkelen jammer genoeg reeds overleden zijn, zijnde Gilbert Van Bastelaere en Marc Boone. Verder hebben meegewerkt aan de vorige inventaris: Rino dall’Asta, Rik Devriese, Rob Bosmans, H. Lievens, Bryan Goethals, G. Verhelst, J. Verhelst, Wim Slabbaert, Bart Buyck, Marc Leten en Jan Rammeloo. Medewerkers aan de nieuwe inventaris zijn, in alfabetische orde: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Andy Van Kerckvoorde Bart Vandevoorde Bernard Declercq Boudewijn Kindts Chris Bruggeman Christine De Bie Daniël Sierens Darline Kempeneer Diëgo Van De Keere Dries Van den Broeck Etienne Vanaelst Filip De Block Filip Van den Bossche Frank Van De Keere Germain De Wispelaere Guido Bonamie Henk Wallays Herman Stieperaere Jan De Langhe Jan Versigghel Jean-Pierre Baete Johan Rysselaere Marc Schoonackers Marc Van Opstaele Marc Zwertvaegher Maurice Hoffmann Mieke Verbeken Paul Goetghebeur Paul Van der Veken Robert Jooris Ruben Walleyn (+) Serge Hoste Tom Sierens William White Wouter Deconinck

Het Leen (foto: Filip Van den Bossche)

Tenslotte dienen we ook nog de Provincie Oost-Vlaanderen te danken, met name Gedeputeerde Peter Hertog en diensthoofd van provinciaal domein Het Leen Alain Van Ghyseghem voor hun steun bij het tot stand brengen van deze uitgave en de fotografen voor het schitterende beeldmateriaal.

137


Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroep Meetjesland Sinds de fusie eind 2001 tussen Wielewaal en Natuurreservaten in de nieuwe vereniging Natuurpunt hebben geïnteresseerden in natuurstudie in het Meetjesland de krachten gebundeld over de Natuurpunt-afdelingsgrenzen heen in de Natuurpunt Natuurhistorische Werkgroep Meetjesland. Deze werkgroep brengt een eigen tijdschrift uit: het Natuurhistorisch tijdschrift Meetjesland. Daarin worden de activiteiten kenbaar gemaakt. Het is tegelijk een forum voor publicaties inzake natuurstudie in het Meetjesland. Intussen verschenen reeds 500 bladzijden over onze Meetjeslandse natuur. Het tijdschrift verschijnt 4 maal per jaar en wordt gratis bezorgd aan alle abonnees van Natuurpunt.Focus of Natuurpunt.Oriolus in het Meetjesland. Indien je niet bent geabonneerd op één van deze tijdschriften, kan je een los abonnement nemen op het tijdschrift. Voordeliger is een digitaal abonnement te nemen. Dit is volledig gratis en een bijkomend voordeel is dat je het tijdschrift in kleur ontvangt. De Natuurhistorische Werkgroep Natuurpunt Meetjesland telt diverse deelwerkgroepen, elk met hun eigen werkterrein. Plantenwerkgroep Deze werd in 1997 met succes door Wielewaal Meetjesland opgestart. Bedoeling is om geïnteresseerden een elementaire plantenkennis bij te brengen en om het Meetjesland botanisch inventariseren. Dit gebeurt door veertiendaagse inventarisaties langsheen wegbermen of in natuurgebieden, waar planten gedetermineerd worden aan de hand van diverse veldgidsen. De activiteiten vinden plaats op dinsdagavond vanaf 19 uur tot zonsondergang. Zo hebben we reeds heel wat zeldzame planten ontmoet op onze ‘streeptochten’, maar de gewone planten krijgen eveneens onze aandacht. Dankzij de talloze deelnemers is ondertussen reeds een ruime basiskennis opgebouwd, maar dit hoeft nieuwe geïnteresseerden zeker niet af te schrikken. We willen aan nieuwkomers zeker voldoende aandacht besteden en hun de elementaire basiskennis bijbrengen. Paddenstoelenwerkgroep In deze werkgroep wordt duchtig gesnoven en geproefd. “Alle paddenstoelen zijn eetbaar, maar sommige slechts één keer,” zo zei wijlen Marc Boone vaak. De Paddenstoelenwerkgroep is opgericht naar aanleiding van de Paddenstoelencursus van het najaar 1998. Wekelijks zijn er op woensdagnamiddag paddenstoeleninventarisaties. Voor velen allicht een ongepast moment, maar paddenstoelen kunnen op het hoogtepunt van hun voorkomen in de herfst ’s avonds niet geïnventariseerd worden omdat het te vroeg donker wordt. Voor de nodige afspraken hieromtrent neemt u contact op met Etienne Vanaelst ([email protected], 09 374 59 86). Momenteel staat de teller op ongeveer 1.300 verschillende soorten paddenstoelen in het Meetjesland en ieder jaar worden nog nieuwe soorten bij gevonden. Insectenwerkgroep Het dagvlinderproject, opgestart in 1991 door de toenmalige Wielewaal afdeling Aalter, werd in 2000 volledig overgenomen door Wielewaal Meetjesland. Intussen werd het dagvlinderproject hernoemd tot Vlinderwerkgroep, die na de fusie werd overgenomen door de Natuurhistorische werkgroep Meetjesland. Om een idee te krijgen over het dagvlinderbestand in onze streek worden door een 40- tot 70-tal waarnemers alle vlinderwaarnemingen genoteerd en doorgegeven. Ieder jaar wordt een vlinderjaarverslag uitgegeven. Door het samenbrengen van al deze gegevens krijgen we een mooi beeld over de verspreiding, de vliegtijd en evolutie van de Meetjeslandse vlinders. En dit ziet er niet echt rooskleurig uit. Naast de dagvlinders worden sinds enkele jaren ook de nachtvlinderwaarnemingen ingezameld, zodat we stilaan een beeld krijgen welke soorten nog voorkomen in onze regio. In de loop van de jaren werd het werkterrein uitgebreid naar alle insecten, zodat we nu een Insectenwerkgroep vormen. Zo hebben we reeds een goed beeld welke soorten libellen en sprinkhanen in het Meetjesland voorkomen, maar hoe het zit met de verspreiding in het Meetjesland, is nog niet goed geweten. Het voorkomen van lieveheersbeestjes en boktorren is reeds onderzocht.

138


Nieuw onderzoek is opgestart naar landwantsen, zweefvliegen en aanverwante groepen zoals wapenvliegen en blaaskopvliegen. Sinds kort doen we ook onderzoek naar het voorkomen van onze wilde bijen, maar dit onderzoek staat nog in de kinderschoenen.

Natuurstudie in het Maldegemveld (foto: Gaea Rysselaere)

Natuurpunt en Partners Meetjesland vzw NPM is een regionale natuuren milieuvereniging, opgericht in mei 1993 onder de naam ‘Natuur en Landschap Meetjesland’ en sinds 2009 actief onder de huidige naam. De vereniging is werkzaam in de 14 gemeenten van het Meetjesland (Aalter, Assenede, Eeklo, Evergem, Kaprijke, Knesselare, Lovendegem, Maldegem, Nevele, Sint-Laureins, Waarschoot, Wachtebeke, Zelzate en Zomergem). NPM is erkend door de Vlaamse overheid en is aangesloten bij de koepelorganisaties Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt. NPM zet zich samen met haar lidverenigingen in voor natuur, milieu en landschap in het Meetjesland. Sinds 2009 heeft de vereniging een samenwerkingsovereenkomst met Natuurpunt Vlaanderen; ze draagt sindsdien de Vlaamse Natuurpunt-acties uit in het Meetjesland. Dit gebeurt vooral door nauwe samenwerking met de 8 afdelingen van Natuurpunt en de andere lidverenigingen die bij Natuurpunt en Partners Meetjesland zijn aangesloten. Samen organiseren ze activiteiten zoals de Meetjeslandse Gordel, cursussen en infoavonden rond specifieke thema's zoals alternatieve energie en natuur in het Meetjesland. De lidverenigingen zijn afdelingen van Natuurpunt, VELT, JNM en andere lokale natuuren milieuverenigingen. Je kan bij ons een geleide wandeling of fietstocht aanvragen. Wij verwijzen je door naar de juiste personen ter plaatse. NPM brengt regelmatig publicaties uit, waaronder het driemaandelijks tijdschrift ‘Natuur en landschap Meetjesland’ dat bij alle Natuurpunt-leden van het Meetjesland (behalve Wachtebeke) in de bus valt. Andere uitgaven zijn ondermeer het boek 'Het Meetjesland natuurlijk', 'Recreatiegids van de Meetjeslandse natuurgebieden' en ‘Roofvogels in het Meetjesland’. Bovendien beschikt de vereniging over een secretariaat en documentatiecentrum die open staan voor het publiek. Het documentatiecentrum bevat naast heel wat tijdschriften en nieuwsbrieven ook persknipsels, boeken, brochures, rapporten en andere documentatie over natuur, milieu, landbouw, mobiliteit, toerisme en alles wat daarmee samenhangt, toegespitst op het Meetjesland. Secretariaat, documentatie- en ontmoetingscentrum: Stationsgebouw Koningin Astridplein 1 9900 Eeklo 09 377 93 00 [email protected] www.NPMeetjesland.be

139

Provinciaal domein Het Leen Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo tel. 09 376 74 74 · fax 09 376 74 76 [email protected] www.hetleen.be

Met de steun van

overzicht van de fauna, flora en mycoflora Het Leen van

Recommend Documents