Overzicht fiches HDO: Turkije en de Europese Unie

Overzicht fiches HDO: Turkije en de Europese Unie 1. Bevolking CONTRA 2. Bevolking PRO 3. Islam CONTRA 4. Islam PRO 5. Brugfunctie CONTRA 6. Brugfunctie PRO 7. Migratie CONTRA 8. Migratie PRO 9. Mensenrechten CONTRA 10. Mensenrechten PRO

Bevolking

Bevolking

Islam

Islam

Brugfunctie

Brugfunctie

Migratie

Migratie

Mensenrechten

Mensenrechten

FICHE 1: BEVOLKING 1. DE TURKSE BEVOLKING Bron 1: De bevolkingsaantallen in Europa Land Turkije Europese Unie Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Italië Spanje Polen Roemenië Nederland Portugal Griekenland België Tsjechië Hongarije Zweden Oostenrijk Bulgarije Denemarken Slowakije Finland Ierland Litouwen Letland Slovenië Estland Cyprus Luxemburg Malta www.europa-nu.nl

-

Als Turkije toegelaten wordt tot de Europese Unie, hoeveel procent van de Europese bevolking zal dan Turks zijn?

-

Waar zou Turkije komen te staan in de lijst van lidstaten als je ze sorteert op bevolkingsaantal. Hou ermee rekening dat de bevolking in Turkije groeit, terwijl het bevolkingsaantal in Duitsland licht daalt.

Inwoners (x1000) 79,749 504,149 81,306 65,631 63,322 61,261 47,043 38,415 21,849 16,731 10.781 10.768 10.438 10.177 9.958 9.104 8.220 7.038 5.593 5.483 5.263 4.722 3.526 2.192 1.997 1.275 1.138 509 410

2. BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA Op 1 november 2014 zal de manier waarop in Europa beslissingen genomen worden veranderen. Tot nu toe krijgen lidstaten een bepaald aantal stemmen naar gelang de grootte van hun bevolking. Hieronder zie je een fragment van de verdeling van de stemmen in de Raad van Europa. De Raad van Europa is een van de Europese instellingen waar beslissingen kunnen genomen worden. Land

Totaal

inwoners (x1000)

Aantal inwoners in verhouding tot de gehele EU-bevolking

Aantal leden in de Raad

Procentueel aantal stemmen in de Raad

504.149

100%

345

100%

Duitsland

81.306

16,1%

29

8,4%

Frankrijk

65.631

13,0%

29

8,4%

België

10.438

2,1%

12

3,5%

Tsjechië

10.177

2,0%

12

3,5%

Cyprus

1.138

0,2%

4

1,2%

Luxemburg

509

0,1%

4

1,2%

Malta

410

0,1%

3

0,9%

-

Vergelijk het aantal stemmen van een groot land (bv. Duitsland) met dat van een klein land (bv. Malta). Welk van beide landen krijgt in verhouding tot het aantal inwoners de meeste stemmen?

-

Voor welke landen – grote of kleine – is het systeem het voordeligst?

In de Raad van ministers is stemmen bij "gekwalificeerde" meerderheid de standaardmethode om besluiten aan te nemen. Bij deze methode zal voortaan het principe van de dubbele meerderheid worden gevolgd. Dat betekent dat voor besluiten van de Raad van ministers de steun nodig is van minstens 55% van de lidstaten (15 van de 27 EU-landen) die minstens 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen. Maar om te voorkomen dat een klein aantal landen met veel inwoners een besluit tegenhouden, is ook bepaald dat een besluit alleen kan worden geblokkeerd als tenminste vier lidstaten het daarover eens zijn. Anders kan het besluit toch doorgaan, ook al is het bevolkingscriterium niet bereikt.

Europa.eu, Het verdrag van Lissabon (2009) -

Hoe werkt het principe van de dubbele meerderheid? Leg uit in eigen woorden.

-

Voor welke landen – grote of kleine – is dit systeem het voordeligst?

-

Welke argumenten tegen de toetreding van Turkije kan je bedenken in verband met het nemen van beslissingen in de Europese Unie?

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor/tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want ………………………………………………………………………………………………...… …………………………………………………………………………………………………... …….…………………………………………………………………………………………..… .………………………………………………………………………………………………..… .………………………………………………………………………………………………...... …………………………………………………………………………………………………... Deze mening is gebaseerd op politieke/economische/culturele argumenten.

FICHE 2: BEVOLKING 1. DE VERGRIJZING IN EUROPA Bron 1: De Europese Commissie over de vergrijzing in Europa: “In de komende decennia zal in alle EU-landen het percentage ouderen op de totale bevolking scherp toenemen, terwijl het aandeel jongeren en werkenden aanmerkelijk zal dalen. Dat mensen nu gemiddeld langer leven dan vroeger is een belangrijke verdienste van de Europese landen, maar daardoor komen de economie en de welvaartsstaat steeds meer onder druk te staan. Deze vergrijzing wordt als een van de grootste uitdagingen voor de EU beschouwd.” Europese Commissie – Economische en financiële zaken, 22 mei 2009. -

Deze bron noemt de ‘vergrijzing’ als één van de belangrijkste uitdagingen van de Europese Unie. Wat wordt er bedoeld met ‘vergrijzing’?

-

Voor welke concrete problemen zorgt de vergrijzing van de Europese bevolking volgens deze bron?

2. DE BEVOLKING VAN EUROPA EN TURKIJE Een bevolkingspiramide is een grafische voorstelling van de bevolking van een land of werelddeel. De bevolking wordt hierin weergegeven per leeftijdsgroep. De mannen staan meestal links, de vrouwen rechts. Bij het bestuderen van een bevolkingspiramide kijk je vooral naar de vorm van de piramide. -

Is het een echte toren met een brede basis en een smalle punt, dan wijst dit erop dat het grootste deel van de bevolking relatief jong is. Een brede basis wijst bovendien op een groei in de bevolking. Een smalle basis met een breder midden wijst op een bevolkingsdaling en een vergrijzende bevolking. Het grootste gedeelte van de bevolking zal in de volgende decennia dan immers behoren tot de ……………………………………………………

Bron 2: de bevolkingspiramide van de Europese Unie in 2009

Gemiddelde leeftijd: 40,1 jaar Bron 3: De bevolkingspiramide van Turkije in 2010

Gemiddelde leeftijd: 28,1 jaar

-

Welke vorm hebben de bevolkingspiramide van de Europese Unie en de bevolkingspiramide van Turkije?

-

Wat kan je zeggen over de Turkse bevolking op basis van de vorm van de bevolkingspiramide?

-

Op welke manier kan de Turkse bevolking een mogelijke oplossing bieden voor het probleem van de vergrijzing in de Europese Unie?


FICHE 3: ISLAM 1. ISLAMITISCHE CULTUUR IN EUROPA

Protestafbeelding vanuit rechtse politieke kringen in Nederland, 2009. De Partij Voor de Vrijheid van Geert Wilders wil in Nederland een referendum onder de bevolking houden over een mogelijk bouwverbod op moskeeën met een toren (minaret). Dit in navolging van niet-EU-lidstaat Zwitserland waar ruim 57 procent zich in een referendum in 2009 uitsprak voor het zogenaamde 'anti-minaretteninitiatief'. -‐

Waarom vinden (extreem-) rechtse partijen zoals de PVV dat minaretten niet in het straatbeeld horen?

2. ISLAMITISCHE VERSUS JOODS-CHRISTELIJKE TRADITIE “In enkele lidstaten - waaronder Nederland - bestaat er een brede politieke beweging die gekant is tegen het overwegend Islamitisch karakter van Turkije en een mogelijke "islamisering" van de nationale cultuur. Men vreest dat het grote cultuurverschil tussen Turkije en de Europese lidstaten ernstig zal worden verstoord wanneer de overwegend islamitische bevolking van Turkije zich vrij door Europa kan bewegen en zich daar overal kan vestigen.” http://artikelen.foobie.nl/samenleving/turkije-en-de-europese-unie-islam-en-christendom/

-

3.

Leg uit waarom in enkele EU-lidstaten bepaalde politieke strekkingen in de islam een bedreiging zien voor de joods-christelijke traditie in Europa.

DE HOOFDDOEK

Affiche van het Vlaams Belang voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 -‐

Welke argumenten gebruikt de partij Vlaams Belang om een verbod op hoofddoeken in België te verkrijgen?

4.

MOSLIMPOPULATIE VAN DE WERELD

-

Op deze kaart is de moslimpopulatie van de wereld in kaart gebracht. Zie je hierin een tegenargument voor de toetreding van Turkije?

-

Zie je in het licht van de cultuurverschillen met Europa andere mogelijkheden voor Turkije dan een Unie met de Europese landen?


FICHE 4: ISLAM 1. RELIGIE IN DE TURKSE STAAT Uittreksel uit een artikel uit NRC Handelsblad over religie in de Turkse staat – Bernard Bouwman ISTANBUL, 30 april 2007. Honderdduizenden Turken demonstreerden gisteren tegen een gelovige president. Nu het EU-lidmaatschap niet meer lonkt, komen oude breuklijnen boven. Zomaar wat scenes uit de grote demonstratie die gisteren in Istanbul plaatshad. „Wij moeten Abdullah Gül niet als president”, zegt een vrouw. „Turkije is een seculiere republiek, Gül moet maar oprotten naar Iran.” Een andere vrouw, die zo te zien tegen de zeventig loopt: „Atatürk (de vader van de Turkse Republiek) zou treurig zijn als hij wist dat we het gevaar lopen een gelovige president te krijgen.” Maar, voegt ze er ontroerd aan toe: „Hij zou blij zijn als hij zag hoeveel mensen gekomen zijn om zijn Republiek te verdedigen.” Nog nooit was seculier Turkije zo massaal op straat als gisteren in Istanbul: volgens de organisatoren met een miljoen mensen. Daarmee ging de politieke crisis een nieuwe fase in. […] (Seculier = religie en geloof oefenen geen invloed uit op de staat) -

Een van de argumenten om Turkije niet tot de EU toe te laten is het feit dat 98% van de Turken, anders dan de Europeanen, islamitisch is. Geef een argument uit het artikel om dit motief te weerleggen.

2.

DE RELATIE TUSSEN STAAT EN RELIGIE

Vormt het feit dat de meerderheid van zijn bevolking moslim is een belemmering voor de toetreding van Turkije tot de Europese Unie? Op grond van de in het rapport geschetste ontwikkelingen en huidige karakteristieken van de islam in Turkije wordt geconcludeerd dat hierin geen belemmering ligt voor toetreding. Ook zijn er geen aanwijzingen dat met het doorvoeren van door de EU gewenste hervormingen de Turkse democratische rechtsstaat in de toekomst in de gevarenzone zal komen. […] De raad concludeert dit mede in het licht van de zeer uiteenlopende wijze waarop de huidige lidstaten van de Unie formeel en feitelijk vorm geven aan de relatie tussen staat en religie. Rapport o.l.v. Erik-Jan Zürcher voor de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, 2004. -

Waarom ziet de WWR geen struikelblok in de status van de islam in de Turkse staat?

3.


-

Op deze kaart is de moslimpopulatie van de wereld in kaart gebracht. Welke mogelijkheden voor de Europese Unie zie je er in de geografische en religieuze positie die Turkije kan innemen als lidstaat?


FICHE 5: BRUGFUNCTIE 1. TURKIJE EN ZIJN BUURLANDEN

-‐

Welke buurlanden heeft Turkije?

2.

DE STATUS VAN TURKIJE IN HET MIDDEN-OOSTEN

Turkije wordt vijand in regio De Iraakse premier Nouri al-Maliki heeft uitgehaald naar Turkije. "Het land is bezig een vijand te worden door de dominantie binnen de regio weer op te eisen, en door zich te mengen in de interne zaken van de buurlanden", aldus Maliki. "Als Turkije zijn binnenlandse en regionale politiek voortzet, zal het haar eigen belangen schaden, en zo zorgen voor een vijandelijke staat", schreef Maliki in een persbericht. Tijdens een ontmoeting tussen de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan met de Koerdische leider Massoud Barzani verweet Erdogan zijn Iraakse ambtsgenoot van monopolisering van de macht, politiek egocentrisme en discriminatie tegen de soennieten in zijn regering. Dat meldde de Turkse pers. "De ontwikkelingen in Irak voorspellen niet veel goeds", voegde Erdogan eraan toe. "In zijn laatste verklaring heeft Erdogan zich opnieuw gemengd in de binnenlandse zaken van Irak, en bewijst hij dat hij nog altijd leeft in de illusie dat hij de regio domineert", schreef Maliki. Belga, 20 april 2012

-‐

Hoe is de relatie tussen Turkije en Irak volgens dit persbericht?

-‐

Vertel in eigen woorden welke mening de Turkse regering heeft over buurland Irak.

-‐

Hoe denkt de Iraakse premier op zijn beurt over Turkije? Geef dit weer in eigen woorden.

3. ONRUST IN HET MIDDEN-OOSTEN “Dreigt een Turkse inval in Syrië?” De spanningen aan de Turks-Syrische grens nemen toe. Ankara* overweegt de inrichting van een bufferzone in het noorden van Syrië. Dat kan alleen met militaire middelen. Escalatie dreigt. Iran verzet zich tegen elke buitenlandse interventie in Syrië, en ook Koerdische militanten beloven zich niet onbetuigd* te laten. Staat het Midden-Oosten binnenkort in vuur en vlam? Schoten [...]De Turkse regering is niet te spreken over de geweerschoten die Syrische troepen op paasmaandag afvuurden op een kamp van Syrische vluchtelingen in de Turkse grensprovincie Kilis. [...]Turkije denkt aan de creatie van een bufferzone in het noorden van Syrië. De plannen liggen klaar, de vraag is nu hoe en onder welke voorwaarden ze kunnen worden omgezet. […] Vuur De idee van een bufferzone is op zichzelf begrijpelijk. Maar spelen niet ook andere motieven mee voor Ankara? De Turkse regering wil het Assad-regime kwijt - Syrië is ook economisch te belangrijk als transitland* richting de golfstaten om het te laten verzinken in de chaos van een burgeroorlog – en tegelijkertijd wil ze ook klappen uitdelen aan de PKK*. Want ook de Koerdische minderheden in Irak, Syrië en Iran baren Turkije zorgen, zeker als de PKK en verwante organisaties verder de gevoelens van het Koerdische nationalisme betokkelen. Maar door te dreigen met een militaire interventie speelt Ankara ook met vuur. Iran verzet zich tegen buitenlandse inmenging. Syrië is een strategische bondgenoot van Iran, Turkije daarentegen een regionale concurrent. Koerden zelf zijn niet te spreken over Turks ingrijpen. Als dat gebeurt, wordt ‘heel Koerdistan oorlogsgebied’, orakelt* PKK-leider Murat Karayilan. Dat betekent dat het geweld ook in Turkije zelf weer oplaait. Dirk Rochtus, de auteur, doceert internationale politiek aan Lessius Antwerpen/KU Leuven. In oktober 2011 publiceerde hij het boek ‘Turbulent Turkije’.)

http://opinie.deredactie.be/2012/04/12/dreigt-een-turkse-inval-in-syrie/ (*) Verklarende woordenlijst Ankara: hoofdstad van Turkije Zich niet onbetuigd laten: niet over zich laten heenlopen Transitland: een land waar veel personen en goederen doorreizen of door vervoerd worden. Zo’n land ligt vaak tussen twee verschillende regio’s in. PKK: Koerdische Arbeiderspartij. Deze partij strijdt voor een onafhankelijke staat Koerdistan. Orakelt: voorspelt -‐

Hoe is de relatie tussen Turkije en Syrië?

-‐

Wat is hiervan de oorzaak?

-‐

Hoe wil Turkije hierop reageren? Wat houdt dit precies in?

4. TURKIJE EN ZIJN BUURLANDEN -‐

Turkije is kandidaat lidstaat voor de Europese Unie. Zijn de relaties tussen Turkije en zijn buurlanden een pluspunt of een minpunt?

-‐

Leg uit waarom.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor/tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want ………………………………………………………………………………………………...…… ………………………………………………………………………………………………..……. …………………………………………………………………………………………..….……… ………………………………………………………………………………………..….………… ……………………………………………………………………………………...……………… ………………………………………………………………………………………..….………… Deze mening is gebaseerd op politieke/economische/culturele argumenten.

F ICHE 6: B RUGFUNCTIE 1. T U R K IJ E

-‐

E N Z IJ N B U U R L A N D E N

Welke buurlanden heeft Turkije?

2. T U R K IJ E

E N H E T M ID D E N O O S T E N

In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen maakt Turkije geen deel uit van de Arabische wereld. De Arabische wereld maakte echter wel lange tijd deel uit van het Osmaanse Rijk*. Tegenwoordig neemt de publieke opinie in de landen van het Midden-Oosten een kritische houding in ten aanzien van Turkije. Sinds het aantreden van AKP-regering* lijkt hier verandering in te komen. Nieuwe fase Met de komst van de AKP-regering in 2002 is er een nieuwe fase aangebroken in de Turkse betrekkingen* met de Arabische wereld. De overwinning van de AKP kon, wegens haar islamitische grondslag, op veel bijval* rekenen vanuit de Arabische landen. Een van de eerste initiatieven die de nieuwe Turkse regering in 2003 ondernam was een uitgebreide tour door de Arabische landen – met Syrië als beginpunt – door toenmalig minister-president Abdullah Gül. Dit markeerde het begin van een ommekeer* in de relatief koele relaties tussen Turkije en de Arabische landen van de afgelopen vijftig jaar. Hoewel Turkije met de AKP-regering een sterke bondgenoot van de Verenigde Staten en een pro-Europees land blijft, spant het zich tegelijkertijd in voor een herwaardering en versterking van zijn oosterse banden. In de Arabische publieke

opinie en media wordt er nu vaak gesproken van een Turkije dat terug is gekeerd naar zijn ‘islamitische wortels’. In 2006 werden er voor het eerst sinds het uiteenvallen van het Osmaanse Rijk Turkse soldaten in een Arabisch land gestationeerd*. Turkse blauwhelmen arriveerden* als onderdeel van een VNvredeskorps in het zuiden van Libanon. Dit symboliseerde duidelijk de nieuwe relaties met Turkije, een voormalige* bezetter van de Arabische wereld. Ook Arabische intellectuelen en islamisten tonen meer interesse voor en nieuwsgierigheid over hoe Turkije islam en democratie lijkt te kunnen verzoenen. Terwijl Turkije in de verschillende Arabische media traditioneel vaak werd gezien als een pion van het Westen die zijn eigen normen en waarden had verloochend*, wordt er sinds het aantreden* van de AKP-regering in diezelfde Arabische media opgemerkt hoe de ervaringen van Turkije ‘een les’ kunnen zijn voor de Arabische landen op weg naar de democratie. De betrekkingen tussen Turkije en zijn Arabische buren zijn dus beter dan ooit. In oktober 2008 heeft de Arabische Liga Turkije een waarnemende status verleend. Niet alleen zijn de relaties met ‘oude vijanden’ zoals Syrië verbeterd, ook heeft de publieke opinie in de Arabische wereld sinds het aantreden van de AKP een positieve draai richting Turkije gemaakt. De architect* achter dit beleid is de hoogleraar Ahmet Davutoğlu, die tot 1 mei 2009 als adviseur van premier Erdoğan werkzaam was. Zijn benoeming tot minister van Buitenlandse Zaken per die datum*, lijkt een duidelijke aanwijzing dat de resultaten van dit beleid binnen de regering-Erdoğan positief worden geëvalueerd. http://www.turkije-instituut.nl/page/turkije-en-het-midden-oosten (*) Verklarende woordenlijst Osmaanse rijk: Groot rijk in Noord-Afrika, Europa en Azië tussen 1299 en 1922. Vanuit Istanbul (huidig Turkije) werd het rijk bestuurd door sultans. AKP-regering: Sinds de oprichting van Turkije is het een seculier land. Dit wil zeggen dat ze in Turkije religie en overheid niet met elkaar wilden mengen. De AKP- regering was islamitisch geïnspireerd. Betrekkingen: relatie, verhouding Bijval: steun Ommekeer: verandering Gestationeerd: gelegerd Arriveerden: aankwamen Voormalige: vorige, vroegere Verloochend: een vorm van liegen en ontkennen Aantreden: het moment dat de AKP-regering aan de macht komt. Architect: in dit geval gaat het om de bedenker van het plan of beleid. -‐

Geef vijf landen die deel uitmaken van het Midden Oosten

-‐

Welke buurlanden van Turkije maken deel uit van het Midden Oosten?

-‐

Hoe verliep de relatie tussen Turkije en het Midden Oosten volgens het artikel?

-‐

Tot welk jaartal beschrijft de auteur de relaties tussen Turkije en het Midden Oosten?

-‐

Wat is in tussentijd nog veranderd in het Midden Oosten? (Let op: dit vind je niet in het artikel terug.)

-‐

Welke invloed heeft dit op de relaties tussen Turkije en het Midden Oosten?

3. T U R K IJ E

E N Z IJN B U U R L A N D E N

-‐

Turkije is kandidaat lidstaat voor de Europese Unie. Zijn de relaties tussen Turkije en zijn buurlanden een pluspunt of een minpunt?

-‐

Leg uit waarom.


FICHE 7: MIGRATIE 1. TURKSE MIGRANTEN IN EUROPA

Aantal inwoners met de Turkse nationaliteit per Europees land. -

Wat zijn je conclusies in verband met de aanwezigheid van Turken in de EU-lidstaten?

-

Wat verwacht je bij een opening van de grenzen voor het vrij verkeer van personen wanneer Turkije toetreedt tot de EU?

2. WELVAART EN ECONOMIE

Procentueel overzicht van het BBP van de EU-landen in 2004. Het BBP geeft de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde afgewerkte goederen en diensten gedurende een jaar weer. Roemenië en Bulgarije werden lid in 2007. Kroatië en Turkije zijn kandidaatlidstaten. (gegevens: Eurostat) -

Wat kan je besluiten over de economische situatie en de persoonlijke welvaart in Turkije in vergelijking met de EU-lidstaten en het gemiddelde van de 25 lidstaten in 2004?

-

In de Europese Unie geldt er een vrij verkeer van personen. Welk (mogelijk) tegenargument zie je vanuit economisch perspectief in de toetreding van Turkije?

3.

INTEGRATIE VAN TURKSE MIGRANTEN

Grafiek uit het rapport ‘Belgische Turken. Een brug of een breuk tussen Turkije en de Europese Unie’ van de Koning Boudewijnstichting uit 2007 waarin 400 Belgische Turken werden geïnterviewd. -

Wat kan je aan de hand van deze grafiek zeggen over de integratie van de Turkse migranten die nu reeds in België verblijven?

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor/tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want ………………………………………………………………………………………………...… …………………………………………………………………………………………………... …….…………………………………………………………………………………………..… .………………………………………………………………………………………………..… .………………………………………………………………………………………………….. .………………………………………………………………………………………………….. Deze mening is gebaseerd op politieke/economische/culturele argumenten.

FICHE 8: MIGRATIE 1. TURKSE MIGRATIE NAAR EUROPA De sombere voorspellingen over een toevloed van werknemers uit Midden- en Oost-Europa zijn ongegrond gebleken. De arbeidsmigratie van de nieuwe naar de oude lidstaten is bescheiden en bedroeg nauwelijks 1% van de actieve beroepsbevolking in de nieuwe lidstaten. Dit geldt zowel voor lidstaten die de toegang tot hun arbeidsmarkt hebben beperkt, als voor lidstaten die dat niet hebben gedaan. Deze werknemers hebben het arbeidstekort helpen oplossen in sectoren als de landbouw en de bouwnijverheid. Ierland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden hebben hun arbeidsmarkten meteen op 1 mei 2004 succesvol opengesteld voor werknemers uit Midden- en Oost-Europa. In Ierland heeft de komst van werknemers uit de nieuwe lidstaten een zeer belangrijke rol gespeeld bij de handhaving van het hoge groeipercentage van de economie. In het Verenigd Koninkrijk hebben werknemers uit de nieuwe lidstaten een klein deel van de bijna 500.000 vacatures helpen vervullen. In het licht van deze positieve ervaringen hebben Finland, Portugal en Spanje nu ook besloten hun arbeidsmarkt open te stellen. Andere landen – zoals België en Frankrijk – hebben gekozen voor gedeeltelijke openstelling. De werkgelegenheid is in 2005, zowel in de nieuwe als de oude lidstaten, gemiddeld met 1% gestegen. De uitbreiding bevordert legale migratie, die gemakkelijker te beheersen is, terwijl het echte probleem in veel lidstaten illegale migratie is, voornamelijk uit derde landen. Uit het verslag van de Europese Commissie, oktober 2010. -

Waarom is de vrees dat de migratiestroom vanuit Turkije zal toenemen indien Turkije toetreedt en de grenzen worden opengesteld, ongegrond volgens de Europese Commissie?

2. INTEGRATIE VAN TURKSE MIGRANTEN -

Wat vertellen deze onderstaande grafieken je over de verbondenheid van de Belgische Turken met Turkije en met hun gastland België?

Grafieken uit het rapport ‘Belgische Turken. Een brug of een breuk tussen Turkije en de Europese Unie’ van de Koning Boudewijnstichting waarin 400 Belgische Turken werden geïnterviewd.

3. TURKSE MIGRATIE IN EUROPA Het aantal Turken dat uiteindelijk zal emigreren zal waarschijnlijk kleiner zijn dan door sommigen wordt gevreesd. Bovendien lijkt de Turkse arbeidsmigratie niet een nadeel maar juist een voordeel te kunnen zijn voor de economieën van andere EU-lidstaten: als gevolg van de voortgaande vergrijzing (=verhoging van de gemiddelde leeftijd) van de Europese bevolking door de geringe bevolkingstoename neemt de demografische druk in de meeste EU-landen sterk toe. De verkleining van het arbeidende deel van de EU-bevolking ondermijnt het economisch potentieel van de Unie. Arbeidsmigratie van jonge Turken naar andere Europese landen kan dit proces remmen en hiermee een afzwakkend effect hebben op de groeiende demografische druk in veel EU-landen en de Europese economie als geheel stimuleren. Naar: R. Van Engelen, De toetreding van Turkije tot de Europese Unie: cruciale stap in het Europese Integratieproces. -

De verwachte toestroom van Turkse migranten in de welvarende EU-lidstaten wordt meestal voorgesteld als een argument tegen de toetreding. Waarom kan je deze bewering ook omdraaien?

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor/tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want ………………………………………………………………………………………………...… ………………………………………………………………………………………………….. ……..…….……………………………………………………………………………………… …..….…………………………………………………………………………………………… …..….…………………………………………………………………………………………… …...……………………………………………………………………………………………… Deze mening is gebaseerd op politieke/economische/culturele argumenten.

FICHE 9: MENSENRECHTEN 1. MENSENRECHTEN IN TURKIJE ‘Turkije beknot mensenrechten’ Sinds ze vorig jaar voor de derde keer de verkiezingen won, hakt de Turkse regeringspartij AKP steeds harder in op de mensenrechten. Dat stelt Human Rights Watch: ‘De regering heeft de vrijheid van meningsuiting en vergaderen ingeperkt. Dat gebeurt met wetten die de overheid toelaten om critici maandenlang of zelfs jaren op te sluiten, terwijl ze terechtstaan voor zogenaamde terreurmisdrijven op basis van magere bewijslast.' De opsluiting van journalisten, Koerdische politieke activisten en critici van het regeringsbeleid ondermijnt volgens de mensenrechtenorganisatie de democratische geloofsbrieven van Turkije in de regio, op een moment dat autoritaire regimes gevallen zijn of onder druk staan. ‘Turkije beknot mensenrechten’, De Standaard, 24 januari 2012. - Welke beeld schetst dit krantenartikel over de mensenrechten in Turkije?

Bekijk de kaart op de volgende bladzijde. - Hoe doet Turkije het op het gebied van persvrijheid? Vergelijk met minstens drie andere landen.

- Waarom is het belangrijk dat er persvrijheid is in een land?

2. VISIE OP MENSENRECHTEN Toen het toetredingsproces werd opgestart, werden ook de criteria vastgelegd waaraan Turkije zou moeten voldoen als het lid van de Europese Unie zou worden. In 2006 en 2009 maakte de Europese Unie een voortgangsrapport over de situatie in Turkije. Het Europees parlement: 27. betreurt het feit dat in het voortgangsverslag over het afgelopen jaar slechts geringe vorderingen op het gebied van de grondrechten en fundamentele vrijheden worden vastgesteld; veroordeelt schendingen van de mensenrechten en fundamentele vrijheden en beperkingen van de uitoefening daarvan; 28. wijst er nog eens op dat Turkije zich moet houden aan het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en volledig en onmiddellijk alle uitspraken van het Europees Hof van de Rechten van de Mens moet uitvoeren; 41. steunt voluit de activiteiten van democratische organisaties in Turkije, in het bijzonder de Turkse Vereniging voor de mensenrechten en de Turkse Stichting voor de mensenrechten; stelt dat dergelijke organisaties een rol van onschatbare waarde vervullen, in het bijzonder wat het toezien op de mensenrechtensituatie betreft; Uittreksel uit ‘Vorderingen van Turkije op weg naar toetreding’, 2006.

In 2009 vatte de Europese Commissie de situatie op het vlak van mensenrechten samen: “Wat betreft mensenrechten en de bescherming van minderheden is er enige vooruitgang gemaakt, maar er zijn nog steeds aanzienlijke inspanningen nodig. Er werd enige vooruitgang gemaakt met betrekking tot het naleven van de internationale mensenrechten. De goedkeuring van het VN-verdrag tegen foltering en de uitvoering van een aantal uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens moeten nog steeds gebeuren. Het institutioneel kader voor de bevordering en handhaving van de mensenrechten moet versterkt worden. Er moet een ombudsman aangesteld worden.” - Hoe evolueerde de situatie op het gebied van mensenrechten de afgelopen jaren?

- Op welke aandachtspunten wijst de Europese Unie?

Toelating Turkije tot de EU is tegen de grondbeginselen van de Unie Bescherming van mensenrechten en vrije meningsuiting behoren tot de belangrijkste uitgangspunten van de EU. De eerbiediging daarvan maakt deel uit van de criteria waaraan kandidaat-lidstaten moeten voldoen om lid te kunnen worden van de EU. Turkije heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in politieke hervormingen zodat het land aan de toetredingscriteria kan voldoen. Er werd onder andere aandacht besteed aan de fundamentele vrijheden en mensenrechten. Zo werd de doodstraf afgeschaft en kreeg de Koerdische minderheid meer rechten. Mannen en vrouwen werden onder druk van de Europese Unie in 2002 gelijk gesteld in het burgerlijk wetboek. Toch wordt er nog steeds melding gemaakt van de schending van mensenrechten en van foltering. De vrijheid van meningsuiting komt regelmatig in gevaar en de rechten van vrouwen, religieuze minderheden en vakbonden worden niet altijd gerespecteerd. Het is daarom vrijwel ondenkbaar een land als Turkije tot de Europese Unie toe te laten zolang de zaken als mensenrechten en religieuze vrijheid niet goed geregeld zijn. http://www.europa-nu.nl (2006) - Welk oordeel wordt in dit artikel geveld over de inspanningen van Turkije op het gebied van mensenrechten?

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor/tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want ………………………………………………………………………………………………...… …………………………………………………………………………………………………... …….…………………………………………………………………………………………..… .………………………………………………………………………………………………..… .………………………………………………………………………………………………...... …………………………………………………………………………………………………...

Deze mening is gebaseerd op politieke/economische/culturele argumenten.

FICHE 10: MENSENRECHTEN 1. MENSENRECHTEN “Er was meer open debat over onderwerpen die eerder taboe waren. Mensen werden echter veroordeeld onder verschillende artikelen van het Strafboek omdat ze het leger en de positie van Armeniërs en Koerden in Turkije hadden bekritiseerd. Daarnaast werden anti-terrorisme wetten gebruikt om legitieme vrije meningsuiting te onderdrukken. Onder andere Koerdische politieke activisten, journalisten en mensenrechtenactivisten werden veroordeeld. Willekeurige beperkingen werden opgelegd waaronder het blokkeren van de toegang tot websites en het tijdelijk sluiten van kranten.” Jaarlijks rapport, Amnesty International, 2011. -

Wat weet je over de organisatie die deze tekst schreef? Welk doel heeft ze?

-

Welke beeld schetst deze tekst over de mensenrechten in Turkije?

2. DE ROL VAN MENSENRECHTEN BIJ DE TOETREDING TOT DE EU Toen het toetredingsproces werd opgestart, werden ook de criteria vastgelegd waaraan Turkije zou moeten voldoen als het lid van de Europese Unie zou worden. In 2006 en 2009 maakte de Europese Unie een voortgangsrapport over de situatie in Turkije. Het Europees parlement 27. betreurt het feit dat in het voortgangsverslag over het afgelopen jaar slechts geringe vorderingen op het gebied van de grondrechten en fundamentele vrijheden worden vastgesteld; veroordeelt schendingen van de mensenrechten en fundamentele vrijheden en beperkingen van de uitoefening daarvan; 28. wijst er nog eens op dat Turkije zich moet houden aan het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en volledig en onmiddellijk alle uitspraken van het Europees Hof van de Rechten van de Mens moet uitvoeren; 41. steunt voluit de activiteiten van democratische organisaties in Turkije, in het bijzonder de Turkse Vereniging voor de mensenrechten en de Turkse Stichting voor de mensenrechten; stelt dat dergelijke organisaties een rol van onschatbare waarde vervullen, in het bijzonder wat het toezien op de mensenrechtensituatie betreft; Uittreksel uit Vorderingen van Turkije op weg naar toetreding (2006)

In 2009 vatte de Europese Commissie de situatie op het vlak van mensenrechten samen: “Wat betreft mensenrechten en de bescherming van minderheden is er enige vooruitgang gemaakt, maar er zijn nog steeds aanzienlijke inspanningen nodig. Er werd enige vooruitgang gemaakt met betrekking tot het naleven van de internationale mensenrechten. De goedkeuring van het VN-verdrag tegen foltering en de uitvoering van een aantal uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens moeten nog steeds gebeuren. Het institutioneel kader voor de bevordering en handhaving van de mensenrechten moet versterkt worden. Er moet een ombudsman aangesteld worden.” -

Hoe evolueerde de situatie op het gebied van mensenrechten de afgelopen jaren?

-

Op welke aandachtspunten wijst de Europese Unie?

Ondanks de moeilijke situatie op het gebied van mensenrechten kan Europa volgens sommigen hier een belangrijke rol spelen. "Als Turkije en de Unie het menen met hun plannen voor een toetreding, zullen ze er alles aan doen om ook de miniemste schending van de mensenrechten uit te roeien. Nu de toetreding weigeren, na alle inspanningen die zijn geleverd, kan op termijn dodelijk zijn voor de erkenning van de mensenrechten in het land. Wie wil die verantwoordelijkheid nemen? Als de regeringsleiders in december besluiten om te beginnen met onderhandelingen dan moeten die een volwaardig EU-lidmaatschap tot doel hebben. Dat men bij het begin van de besprekingen niet weet hoe lang het zal duren voor Turkije kan toetreden tot de EU is vanzelfsprekend. Maar dat is iets anders dan vanaf het begin benadrukken dat de uitkomst ook een soort partnerschap kan zijn, of lidmaatschap met een permanente uitzondering op het gebied van vrij verkeer van werknemers. Een weigering om Turkije na afloop van onderhandelingen op te nemen als 'normaal' lid van de EU - en zo zou een soortgelijk besluit in Turkije kunnen worden opgevat - kan in één klap een eind maken aan de ontstane dynamiek van hervormingen. Dat kan een ramp zijn voor Turkije, voor de stabiliteit in de regio en uiteindelijk voor de Europese Unie zelf.” Bart Staes, Europarlementslid voor Groen! (2004) -

Waarom moet het toetredingsproces van Turkije, volgens Bart Staes, verdergezet worden? Leg uit in eigen woorden.

-

Bart Staes wijst in de laatste zin op de ‘stabiliteit in de regio’. Op welke manier kunnen inspanningen op het gebied van mensenrechten in Turkije kansen bieden voor de hele regio rond Turkije?


FICHE 1: BEVOLKING 1. DE TURKSE BEVOLKING Bron 1: De bevolkingsaantallen in Europa Land Turkije Europese Unie Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Italië Spanje Polen Roemenië Nederland Portugal Griekenland België Tsjechië Hongarije Zweden Oostenrijk Bulgarije Denemarken Slowakije Finland Ierland Litouwen Letland Slovenië Estland Cyprus Luxemburg Malta www.europa-nu.nl

Inwoners (x1000) 79,749 504,149 81,306 65,631 63,322 61,261 47,043 38,415 21,849 16,731 10.781 10.768 10.438 10.177 9.958 9.104 8.220 7.038 5.593 5.483 5.263 4.722 3.526 2.192 1.997 1.275 1.138 509 410

-

Als Turkije toegelaten wordt tot de Europese Unie, hoeveel procent van de Europese bevolking zal dan Turks zijn?

79,749 / (504,149 + 79,749) = 13,65 %

-

Waar zou Turkije komen te staan in de lijst van lidstaten als je ze sorteert op bevolkingsaantal. Hou ermee rekening dat de bevolking in Turkije groeit, terwijl het bevolkingsaantal in Duitsland licht daalt.

Als Turkije nu zou toetreden, zou het op de tweede plaats terechtkomen. Omdat de Turkse bevolking nog groeit, zou Turkije na verloop van tijd het grootste land van de Europese Unie worden.

2. BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA Op 1 november 2014 zal de manier waarop in Europa beslissingen genomen worden veranderen. Tot nu toe krijgen lidstaten een bepaald aantal stemmen naar gelang de grootte van hun bevolking. Hieronder zie je een fragment van de verdeling van de stemmen in de Raad van Europa. De Raad van Europa is een van de Europese instellingen waar beslissingen kunnen genomen worden. Land

Totaal

-

inwoners (x1000)

Aantal inwoners in verhouding tot de gehele EU-bevolking

Aantal leden in de Raad

Procentueel aantal stemmen in de Raad

504.149

100%

345

100%

Duitsland

81.306

16,1%

29

8,4%

Frankrijk

65.631

13,0%

29

8,4%

België

10.438

2,1%

12

3,5%

Tsjechië

10.177

2,0%

12

3,5%

Cyprus

1.138

0,2%

4

1,2%

Luxemburg

509

0,1%

4

1,2%

Malta

410

0,1%

3

0,9%

Vergelijk het aantal stemmen van een groot land (bv. Duitsland) met dat van een klein land (bv. Malta). Welk van beide landen krijgt in verhouding tot het aantal inwoners de meeste stemmen?

Duitsland krijgt heeft meer stemmen in de Raad dan Malta. Wanneer je het aantal stemmen vergelijkt met het aantal inwoners blijkt echter dat 16,1% van de Europese inwoners in Duitsland woont, maar Duitsland slecht 8,4% van de stemmen krijgt. In verhouding met het aantal inwoners krijgt Malta meer stemmen dan Duitsland. - Voor welke landen – grote of kleine – is het systeem het voordeligst? Dit systeem is het voordeligst voor de kleine landen van de Europese Unie. Zij krijgen in verhouding tot het aantal inwoners meer stemmen dan de grote lidstaten van de Europese Unie. In de Raad van ministers is stemmen bij "gekwalificeerde" meerderheid de standaardmethode om besluiten aan te nemen. Bij deze methode zal voortaan het principe van de dubbele meerderheid worden gevolgd. Dat betekent dat voor besluiten van de Raad van ministers de steun nodig is van minstens 55% van de lidstaten (15 van de 27 EU-landen) die minstens 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen. Maar om te voorkomen dat een klein aantal landen met veel inwoners een besluit tegenhouden, is ook bepaald dat een besluit alleen kan worden geblokkeerd als tenminste vier lidstaten het daarover eens zijn. Anders kan het besluit toch doorgaan, ook al is het bevolkingscriterium niet bereikt.

Europa.eu, Het verdrag van Lissabon (2009) - Hoe werkt het principe van de dubbele meerderheid? Leg uit in eigen woorden. Bij het principe van de dubbele meerderheid kan een besluit pas goedgekeurd worden als tenminste 15 van de 27 lidstaten het goedkeuren en als deze lidstaten 65 % van de Europese bevolking vertegenwoordigen.

-

Voor welke landen – grote of kleine – is dit systeem het voordeligst?

Dit systeem is voordeliger voor grote landen. Als een groot land meestemt, is er al meteen een groot deel van de bevolking vertegenwoordigd. Grote landen kunnen ook gemakkelijker een beslissing tegenhouden.

-

Welke argumenten tegen de toetreding van Turkije kan je bedenken in verband met het nemen van beslissingen in de Europese Unie?

Omdat Turkije een erg groot land is zal het een grote invloed hebben op de besluitvorming in de EU. Het zal immers het grootste land worden van de Europese Unie. Zeker vanaf 2014 hebben grote landen veel invloed door het nieuwe stemsysteem.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want Turkije heeft een erg grote bevolking en zal over een aantal jaren het grootste land in de Europese Unie worden. Daardoor zal Turkije een te grote invloed krijgen op de Europese besluitvorming. Wanneer Turkije een voorstel steunt zal immers meteen 13% van de inwoners vertegenwoordigd zijn. Dit is één vijfde van de inwoners die nodig zijn om een voorstel goed te keuren. Deze mening is gebaseerd op politieke argumenten.

FICHE 2: BEVOLKING 1. DE VERGRIJZING IN EUROPA Bron 1: De Europese Commissie over de vergrijzing in Europa: “In de komende decennia zal in alle EU-landen het percentage ouderen op de totale bevolking scherp toenemen, terwijl het aandeel jongeren en werkenden aanmerkelijk zal dalen. Dat mensen nu gemiddeld langer leven dan vroeger is een belangrijke verdienste van de Europese landen, maar daardoor komen de economie en de welvaartsstaat steeds meer onder druk te staan. Deze vergrijzing wordt als een van de grootste uitdagingen voor de EU beschouwd.” Europese Commissie – Economische en financiële zaken, 22 mei 2009. -

Deze bron noemt de ‘vergrijzing’ als één van de belangrijkste uitdagingen van de Europese Unie. Wat wordt er bedoeld met ‘vergrijzing’?

Met vergrijzing bedoelt men dat het aantal ouderen in de bevolking sterk toeneemt, terwijl er minder jongeren en werkenden zijn. Er zullen dus in verhouding meer mensen zijn die niet meer werken. -

Voor welke concrete problemen zorgt de vergrijzing van de Europese bevolking volgens deze bron?

Omdat er in verhouding steeds minder mensen werken, zullen de economie en de welvaartsstaat steeds meer onder druk komen te staan. Door de vergrijzing zal de ziekteverzekering meer kosten en moeten er meer pensioenen uitgekeerd worden. Dit kost veel geld en er zullen in verhouding minder mensen zijn die werken om dat te betalen.

2. DE BEVOLKING VAN EUROPA EN TURKIJE Een bevolkingspiramide is een grafische voorstelling van de bevolking van een land of werelddeel. De bevolking wordt hierin weergegeven per leeftijdsgroep. De mannen staan meestal links, de vrouwen rechts. Bij het bestuderen van een bevolkingspiramide kijk je vooral naar de vorm van de piramide. -

Is het een echte toren met een brede basis en een smalle punt, dan wijst dit erop dat het grootste deel van de bevolking relatief jong is. Een brede basis wijst bovendien op een groei in de bevolking. Een smalle basis met een breder midden wijst op een bevolkingsdaling en een vergrijzende bevolking. Het grootste gedeelte van de bevolking zal in de volgende decennia dan immers behoren tot de bejaarden/ouderen.

Bron 2: de bevolkingspiramide van de Europese Unie in 2009

Gemiddelde leeftijd: 40,1 jaar Bron 3: De bevolkingspiramide van Turkije in 2010

Gemiddelde leeftijd: 28,1 jaar

-

Welke vorm hebben de bevolkingspiramide van de Europese Unie en de bevolkingspiramide van Turkije? De bevolkingspiramide van de Europese Unie is een urn: er is een breed midden en een smallere basis en top. De bevolkingspiramide van Turkije is nog een echte piramide. Ze heeft een brede basis en een smaller middel en top.

-

Wat kan je zeggen over de Turkse bevolking op basis van de vorm van de bevolkingspiramide? De Turkse bevolking is een erg jonge bevolking. De basis van de piramide is immers breder dan de top. Er zijn in verhouding erg weinig ouderen in de Turkse samenleving. De brede basis van de bevolkingspiramide wijst bovendien op een groeiende bevolking.

-

Op welke manier kan de Turkse bevolking een mogelijke oplossing bieden voor het probleem van de vergrijzing in de Europese Unie? De Turkse bevolking is een relatief jonge bevolking, die nog steeds aan het groeien is. De jonge bevolking kan een tegengewicht bieden voor de vergrijzing in de Europese Unie. Als Turkije lid wordt van de Europese Unie zullen de jongeren en de werkenden uit Turkije ook deelnemen aan de Europese economie. Zij zullen dan mee de kosten van de vergrijzende maatschappij kunnen dragen.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want de Turkse bevolking is erg jong, zeker in verhouding met de bevolking van de Europese Unie. De bevolking in Turkije groeit bovendien nog. In de Europese Unie zijn steeds meer mensen ouderen waardoor steeds minder mensen aan het werk zijn. Hierdoor stijgen de kosten voor de ziekteverzekering en de pensioenen. Omdat de Turkse bevolking jong is kan ze een tegengewicht bieden voor de vergrijzing in de Europese Unie. Deze mening is gebaseerd op economische argumenten.

FICHE 3: ISLAM 1. ISLAMITISCHE CULTUUR IN EUROPA

Protestafbeelding vanuit rechtse politieke kringen in Nederland, 2009. De Partij Voor de Vrijheid van Geert Wilders wil in Nederland een referendum onder de bevolking houden over een mogelijk bouwverbod op moskeeën met een toren (minaret). Dit in navolging van niet-EU-lidstaat Zwitserland waar ruim 57 procent zich in een referendum in 2009 uitsprak voor het zogenaamde 'anti-minaretteninitiatief'. -‐

Waarom vinden (extreem-) rechtse partijen zoals de PVV dat minaretten niet in het straatbeeld horen?

Ze vinden dat minaretten als een symbool van de islam niet thuishoren in het straatbeeld van hun land. De islamitische cultuur past niet bij de christelijke cultuur in Europa. Er is een angst voor een islam die in Europa te veel voet aan de grond krijgt en een echte plaats krijgt in de maatschappij.

2. ISLAMITISCHE VERSUS JOODS-CHRISTELIJKE TRADITIE “In enkele lidstaten - waaronder Nederland - bestaat er een brede politieke beweging die gekant is tegen het overwegend Islamitisch karakter van Turkije en een mogelijke "islamisering" van de nationale cultuur. Men vreest dat het grote cultuurverschil tussen Turkije en de Europese lidstaten ernstig zal worden verstoord wanneer de overwegend islamitische bevolking van Turkije zich vrij door Europa kan bewegen en zich daar overal kan vestigen.” http://artikelen.foobie.nl/samenleving/turkije-en-de-europese-unie-islam-en-christendom/

-

Leg uit waarom in enkele EU-lidstaten bepaalde politieke strekkingen in de islam een bedreiging zien voor de joods-christelijke traditie in Europa.

Er wordt gevreesd voor een islamisering van de nationale cultuur. Er is een te groot cultuurverschil tussen de islamitische traditie uit Turkije en de joods-chirstelijke traditie in Europa.

3.

DE HOOFDDOEK

Affiche van het Vlaams Belang voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 -‐

Welke argumenten gebruikt de partij Vlaams Belang om een verbod op hoofddoeken in België te verkrijgen?

De hoofddoek uit de islam onderdrukt de vrijheid van de vrouw. Er is een cultuurverschil aangezien westerse vrouwen geen hoofddoek dragen.

4.


-

Op deze kaart is de moslimpopulatie van de wereld in kaart gebracht. Zie je hierin een tegenargument voor de toetreding van Turkije?

In Europa leven procentueel gezien maar weinig moslims. Wanneer een moslimland als Turkije toetreedt tot de EU zorgt dit voor een groot contrast.

-

Zie je in het licht van de cultuurverschillen met Europa andere mogelijkheden voor Turkije dan een Unie met de Europese landen?

Turkije kan ook samen met de islamitische landen in het Midden-Oosten en/of Noord-Afrika een Unie vormen.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want Turken en Europenen delen niet dezelfde culturele achtergrond. Er zijn te veel cultuurverschillen tussen moslims en de Europeanen. De toetreding van het islamitische Turkije zou voor onnodige problemen zorgen. Turkije kan zich beter richten op de islamitische wereld om een Unie te vormen. Deze mening is gebaseerd op culturele argumenten.

FICHE 4: ISLAM 1. RELIGIE IN DE TURKSE STAAT Uittreksel uit een artikel uit NRC Handelsblad over religie in de Turkse staat – Bernard Bouwman ISTANBUL, 30 april 2007. Honderdduizenden Turken demonstreerden gisteren tegen een gelovige president. Nu het EU-lidmaatschap niet meer lonkt, komen oude breuklijnen boven. Zomaar wat scenes uit de grote demonstratie die gisteren in Istanbul plaatshad. „Wij moeten Abdullah Gül niet als president”, zegt een vrouw. „Turkije is een seculiere republiek, Gül moet maar oprotten naar Iran.” Een andere vrouw, die zo te zien tegen de zeventig loopt: „Atatürk (de vader van de Turkse Republiek) zou treurig zijn als hij wist dat we het gevaar lopen een gelovige president te krijgen.” Maar, voegt ze er ontroerd aan toe: „Hij zou blij zijn als hij zag hoeveel mensen gekomen zijn om zijn Republiek te verdedigen.” Nog nooit was seculier Turkije zo massaal op straat als gisteren in Istanbul: volgens de organisatoren met een miljoen mensen. Daarmee ging de politieke crisis een nieuwe fase in. […] (Seculier = religie en geloof oefenen geen invloed uit op de staat) -

Een van de argumenten om Turkije niet tot de EU toe te laten is het feit dat 98% van de Turken, anders dan de Europeanen, islamitisch is. Geef een argument uit het artikel om dit motief te weerleggen.

Turkije is een seculiere republiek. Hoewel 98% moslim is zijn vele Turken voor deze scheiding van Kerk en staat.

2.

DE RELATIE TUSSEN STAAT EN RELIGIE

Vormt het feit dat de meerderheid van zijn bevolking moslim is een belemmering voor de toetreding van Turkije tot de Europese Unie? Op grond van de in het rapport geschetste ontwikkelingen en huidige karakteristieken van de islam in Turkije wordt geconcludeerd dat hierin geen belemmering ligt voor toetreding. Ook zijn er geen aanwijzingen dat met het doorvoeren van door de EU gewenste hervormingen de Turkse democratische rechtsstaat in de toekomst in de gevarenzone zal komen. […] De raad concludeert dit mede in het licht van de zeer uiteenlopende wijze waarop de huidige lidstaten van de Unie formeel en feitelijk vorm geven aan de relatie tussen staat en religie. Rapport o.l.v. Erik-Jan Zürcher voor de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, 2004. -

Waarom ziet de WWR geen struikelblok in de status van de islam in de Turkse staat?

De ontwikkelingen en huidige karakteristieken van de islam in Turkije vormen geen belemmering voor de toetreding. Daarnaast kiest elke lidstaat van de EU welke vorm de relatie tussen staat en religie aanneemt.

3.


4. Op deze kaart is de moslimpopulatie van de wereld in kaart gebracht. Welke mogelijkheden voor de Europese Unie zie je er in de geografische en religieuze positie die Turkije kan innemen als lidstaat? Hoewel Turkije een moslimland is en er in Europa relatief weinig moslims zijn, zitten er mogelijkheden in een toetreding van Turkije tot de EU. De relaties tussen de Europese, joods-chirstelijke wereld en de islamitische wereld in het Midden-Oosten en NoordAfrika zouden door een toetreding kunnen verbeteren. Het is niet slecht voor Europa om in deze interessante regio’s goede contacten te hebben.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want De toetreding van Turkije kan een goede zaak zijn voor de relaties tussen Europa en de islamitische wereld. Daarnaast is Turkije, ondanks 98% moslims geen moslimland zoals wel eens wordt gedacht. Turkije is een seculiere republiek waar religie en staat gescheiden zijn. Elk land in de EU kiest bovendien zelf welke vorm de relatie tussen religie en staat aanneemt. Deze mening is gebaseerd op politieke en culturele argumenten.

FICHE 5: BRUGFUNCTIE 1. TURKIJE EN ZIJN BUURLANDEN

-‐

Welke buurlanden heeft Turkije? Griekenland, Bulgarije, Cyprus, Syrië, Irak, Iran, Armenië, Georgië

2.

DE STATUS VAN TURKIJE IN HET MIDDEN-OOSTEN

Turkije wordt vijand in regio De Iraakse premier Nouri al-Maliki heeft uitgehaald naar Turkije. "Het land is bezig een vijand te worden door de dominantie binnen de regio weer op te eisen, en door zich te mengen in de interne zaken van de buurlanden", aldus Maliki. "Als Turkije zijn binnenlandse en regionale politiek voortzet, zal het haar eigen belangen schaden, en zo zorgen voor een vijandelijke staat", schreef Maliki in een persbericht. Tijdens een ontmoeting tussen de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan met de Koerdische leider Massoud Barzani verweet Erdogan zijn Iraakse ambtsgenoot van monopolisering van de macht, politiek egocentrisme en discriminatie tegen de soennieten in zijn regering. Dat meldde de Turkse pers. "De ontwikkelingen in Irak voorspellen niet veel goeds", voegde Erdogan eraan toe. "In zijn laatste verklaring heeft Erdogan zich opnieuw gemengd in de binnenlandse zaken van Irak, en bewijst hij dat hij nog altijd leeft in de illusie dat hij de regio domineert", schreef Maliki. Belga, 20 april 2012

-‐

Hoe is de relatie tussen Turkije en Irak volgens dit persbericht? Erg gespannen. De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. Toenadering lijkt ver zoek.

-‐

Vertel in eigen woorden welke mening de Turkse regering heeft over buurland Irak. Irak discrimineert een deel van haar regering (soennieten), wil zo’n groot mogelijk machtmonopolie uitbouwen en is politiek egocentristisch.

-‐

Hoe denkt de Iraakse premier op zijn beurt over Turkije? Geef dit weer in eigen woorden. Turkije wil zo’n groot mogelijk machtmonopolie uitbouwen en mengt zich met kwesties die haar niet aangaan.

3. ONRUST IN HET MIDDEN-OOSTEN “Dreigt een Turkse inval in Syrië?” De spanningen aan de Turks-Syrische grens nemen toe. Ankara* overweegt de inrichting van een bufferzone in het noorden van Syrië. Dat kan alleen met militaire middelen. Escalatie dreigt. Iran verzet zich tegen elke buitenlandse interventie in Syrië, en ook Koerdische militanten beloven zich niet onbetuigd* te laten. Staat het Midden-Oosten binnenkort in vuur en vlam? Schoten [...]De Turkse regering is niet te spreken over de geweerschoten die Syrische troepen op paasmaandag afvuurden op een kamp van Syrische vluchtelingen in de Turkse grensprovincie Kilis. [...]Turkije denkt aan de creatie van een bufferzone in het noorden van Syrië. De plannen liggen klaar, de vraag is nu hoe en onder welke voorwaarden ze kunnen worden omgezet. […] Vuur De idee van een bufferzone is op zichzelf begrijpelijk. Maar spelen niet ook andere motieven mee voor Ankara? De Turkse regering wil het Assad-regime kwijt - Syrië is ook economisch te belangrijk als transitland* richting de golfstaten om het te laten verzinken in de chaos van een burgeroorlog – en tegelijkertijd wil ze ook klappen uitdelen aan de PKK*. Want ook de Koerdische minderheden in Irak, Syrië en Iran baren Turkije zorgen, zeker als de PKK en verwante organisaties verder de gevoelens van het Koerdische nationalisme betokkelen. Maar door te dreigen met een militaire interventie speelt Ankara ook met vuur. Iran verzet zich tegen buitenlandse inmenging. Syrië is een strategische bondgenoot van Iran, Turkije daarentegen een regionale concurrent. Koerden zelf zijn niet te spreken over Turks ingrijpen. Als dat gebeurt, wordt ‘heel Koerdistan oorlogsgebied’, orakelt* PKK-leider Murat Karayilan. Dat betekent dat het geweld ook in Turkije zelf weer oplaait. Dirk Rochtus, de auteur, doceert internationale politiek aan Lessius Antwerpen/KU Leuven. In oktober 2011 publiceerde hij het boek ‘Turbulent Turkije’.)

http://opinie.deredactie.be/2012/04/12/dreigt-een-turkse-inval-in-syrie/ (*) Verklarende woordenlijst Ankara: hoofdstad van Turkije Zich niet onbetuigd laten: niet over zich laten heenlopen Transitland: een land waar veel personen en goederen doorreizen of door vervoerd worden. Zo’n land ligt vaak tussen twee verschillende regio’s in. PKK: Koerdische Arbeiderspartij. Deze partij strijdt voor een onafhankelijke staat Koerdistan. Orakelt: voorspelt -‐

Hoe is de relatie tussen Turkije en Syrië? Niet goed. Het zijn concurrenten. Door een schietincident zijn de gemoederen weer wat verhit. Bovendien verdeelt de Koerdische kwestie de landen.

-‐

Wat is hiervan de oorzaak? Syrië ‘sympathiseert’ met de Koerden en Syrië heeft een Turks vluchtelingenkamp voor Syriërs beschoten.

-‐

Hoe wil Turkije hierop reageren? Wat houdt dit precies in? Ze willen een bufferzone oprichten om zich te beschermen tegen Syrië en het geweld tegen te houden. Ze willen dus militaire initiatieven nemen.

4. TURKIJE EN ZIJN BUURLANDEN -‐ Turkije is kandidaat lidstaat voor de Europese Unie. Zijn de relaties tussen Turkije en zijn buurlanden een pluspunt of een minpunt? Een minpunt.

-‐

Leg uit waarom. Als Turkije bij E.U. komt, worden de grenzen van de Europse Unie onrustiger en komt de E.U. sneller in contact met de spanningen van het Midden Oosten. Als Turkije geen lid wordt, kan het als bufferzone dienen om de conflicten op te vangen.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want ………………………………………………………………………………………………...…… ………………………………………………………………………………………………..……. …………………………………………………………………………………………..….……… ………………………………………………………………………………………..….………… ……………………………………………………………………………………...……………… ………………………………………………………………………………………..….………… Deze mening is gebaseerd op politieke argumenten.

F ICHE 6: B RUGFUNCTIE 1. T U R K IJ E

-‐

E N Z IJ N B U U R L A N D E N

Welke buurlanden heeft Turkije? Griekenland, Bulgarije, Cyprus, Syrië, Irak, Iran, Armenië, Georgië

2. T U R K IJ E

E N H E T M ID D E N O O S T E N

In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen maakt Turkije geen deel uit van de Arabische wereld. De Arabische wereld maakte echter wel lange tijd deel uit van het Osmaanse Rijk*. Tegenwoordig neemt de publieke opinie in de landen van het Midden-Oosten een kritische houding in ten aanzien van Turkije. Sinds het aantreden van AKP-regering* lijkt hier verandering in te komen. Nieuwe fase Met de komst van de AKP-regering in 2002 is er een nieuwe fase aangebroken in de Turkse betrekkingen* met de Arabische wereld. De overwinning van de AKP kon, wegens haar islamitische grondslag, op veel bijval* rekenen vanuit de Arabische landen. Een van de eerste initiatieven die de nieuwe Turkse regering in 2003 ondernam was een uitgebreide tour door de Arabische landen – met Syrië als beginpunt – door toenmalig minister-president Abdullah Gül. Dit markeerde het begin van een ommekeer* in de relatief koele relaties tussen Turkije en de Arabische landen van de afgelopen vijftig jaar. Hoewel Turkije met de AKP-regering een sterke bondgenoot van de Verenigde Staten en een pro-Europees land blijft, spant het zich tegelijkertijd in voor een herwaardering en versterking van zijn oosterse banden. In de Arabische publieke

opinie en media wordt er nu vaak gesproken van een Turkije dat terug is gekeerd naar zijn ‘islamitische wortels’. In 2006 werden er voor het eerst sinds het uiteenvallen van het Osmaanse Rijk Turkse soldaten in een Arabisch land gestationeerd*. Turkse blauwhelmen arriveerden* als onderdeel van een VNvredeskorps in het zuiden van Libanon. Dit symboliseerde duidelijk de nieuwe relaties met Turkije, een voormalige* bezetter van de Arabische wereld. Ook Arabische intellectuelen en islamisten tonen meer interesse voor en nieuwsgierigheid over hoe Turkije islam en democratie lijkt te kunnen verzoenen. Terwijl Turkije in de verschillende Arabische media traditioneel vaak werd gezien als een pion van het Westen die zijn eigen normen en waarden had verloochend*, wordt er sinds het aantreden* van de AKP-regering in diezelfde Arabische media opgemerkt hoe de ervaringen van Turkije ‘een les’ kunnen zijn voor de Arabische landen op weg naar de democratie. De betrekkingen tussen Turkije en zijn Arabische buren zijn dus beter dan ooit. In oktober 2008 heeft de Arabische Liga Turkije een waarnemende status verleend. Niet alleen zijn de relaties met ‘oude vijanden’ zoals Syrië verbeterd, ook heeft de publieke opinie in de Arabische wereld sinds het aantreden van de AKP een positieve draai richting Turkije gemaakt. De architect* achter dit beleid is de hoogleraar Ahmet Davutoğlu, die tot 1 mei 2009 als adviseur van premier Erdoğan werkzaam was. Zijn benoeming tot minister van Buitenlandse Zaken per die datum*, lijkt een duidelijke aanwijzing dat de resultaten van dit beleid binnen de regering-Erdoğan positief worden geëvalueerd. http://www.turkije-instituut.nl/page/turkije-en-het-midden-oosten (*) Verklarende woordenlijst Osmaanse rijk: Groot rijk in Noord-Afrika, Europa en Azië tussen 1299 en 1922. Vanuit Istanbul (huidig Turkije) werd het rijk bestuurd door sultans. AKP-regering: Sinds de oprichting van Turkije is het een seculier land. Dit wil zeggen dat ze in Turkije religie en overheid niet met elkaar wilden mengen. De AKP- regering was islamitisch geïnspireerd. Betrekkingen: relatie, verhouding Bijval: steun Ommekeer: verandering Gestationeerd: gelegerd Arriveerden: aankwamen Voormalige: vorige, vroegere Verloochend: een vorm van liegen en ontkennen Aantreden: het moment dat de AKP-regering aan de macht komt. Architect: in dit geval gaat het om de bedenker van het plan of beleid. -‐

Geef vijf landen die deel uitmaken van het Midden Oosten Israël, Libanon, Syrië, Irak, Iran

-‐

Welke buurlanden van Turkije maken deel uit van het Midden Oosten? Syrië, Irak, Iran

-‐

Hoe verliep de relatie tussen Turkije en het Midden Oosten volgens het artikel? Eerst: Koele relaties. Het Midden Oosten neemt afstand van de ‘bron’ van de Osmaanse heerschappij. Turkije richt zich op het westen en is bondgenoot van Israël. Ca 2000: Toenadering. De Turkse regering was meer islamitisch geïnspireerd. Ook de interesse vanuit het Midden Oosten t.a.v. Turkije groeit. Hoe kan een land democratie en islam verzoenen?

-‐

Tot welk jaartal beschrijft de auteur de relaties tussen Turkije en het Midden Oosten? 2009

-‐

Wat is in tussentijd nog veranderd in het Midden Oosten? (Let op: dit vind je niet in het artikel terug.) Arabische Lente

-‐

Welke invloed heeft dit op de relaties tussen Turkije en het Midden Oosten? Relaties met Syrië komen onder druk.

3. T U R K I J E -‐

EN ZIJN BUURLANDEN

Turkije is kandidaat lidstaat voor de Europese Unie. Zijn de relaties tussen Turkije en zijn buurlanden een pluspunt of een minpunt? Kan als pluspunt ervaren worden.

-‐

Leg uit waarom. Goede relaties tussen Turkije en het Midden Oosten kan ook de relaties en de samenwerking tussen de EU en het Midden Oosten verbeteren.


FICHE 7: MIGRATIE 1. TURKSE MIGRANTEN IN EUROPA

Aantal inwoners met de Turkse nationaliteit per Europees land. -

Wat zijn je conclusies in verband met de aanwezigheid van Turken in de EU-lidstaten? In de EU is er een grote concentratie Turken, vooral in de welvarende WestEuropese landen als België, Nederland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland.

-

Wat verwacht je bij een opening van de grenzen voor het vrij verkeer van personen wanneer Turkije toetreedt tot de EU? Bij de opening van de grenzen voor het vrij verkeer van personen zullen er nog meer Turken kunnen emigreren naar de EU-lidstaten. Gezien de nu al grote aanwezigheid is er klaarblijkelijk een grote aantrekkingskracht voor de WestEuropese landen in Turkije.

2. WELVAART EN ECONOMIE

Procentueel overzicht van het BBP van de EU-landen in 2004. Het BBP geeft de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde afgewerkte goederen en diensten gedurende een jaar weer. Roemenië en Bulgarije werden lid in 2007. Kroatië en Turkije zijn kandidaatlidstaten. (gegevens: Eurostat) -

Wat kan je besluiten over de economische situatie en de persoonlijke welvaart in Turkije in vergelijking met de EU-lidstaten en het gemiddelde van de 25 lidstaten in 2004? De persoonlijke welvaart van de inwoners van Turkije ligt gemiddeld meer dan tweederde lager dan in de 25 EU-lidstaten in 2004. Zelfs recente nieuwkomers Romenië en Bulgarije scoren beter.

-

In de Europese Unie geldt er een vrij verkeer van personen. Welk (mogelijk) tegenargument zie je vanuit economisch perspectief in de toetreding van Turkije? De welvaart in Turkije ligt gemiddeld veel lager dan in EU-lidstaten. Wanneer de grenzen worden opengesteld kunnen er meer Turken emigreren naar bv. West-Europa, op zoek naar meer persoonlijke welvaart.

3. INTEGRATIE VAN TURKSE MIGRANTEN

Grafiek uit het rapport ‘Belgische Turken. Een brug of een breuk tussen Turkije en de Europese Unie’ van de Koning Boudewijnstichting uit 2007 waarin 400 Belgische Turken werden geïnterviewd. -

Wat kan je aan de hand van deze grafiek zeggen over de integratie van de Turkse migranten die nu reeds in België verblijven? 35% van de Turken in België voelt zich het meest verbonden met moederland Turkije. Dat is bijna de helft meer dan het aantal Turkse migranten dat zich meer met België verbonden voelt. Het grootste deel van de Belgische Turken voelt zich evenveel met Turkije als België verbonden. De conclusie hier luidt dat de Turkse migranten in België een grote verbondenheid behouden met hun thuisland Turkije, ze integreren zich dus niet volledig in hun nieuwe gastland.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want Wanneer Turkije toetreedt tot de EU kunnen Turkse migranten zich vrij over de EUlanden verspreiden. Dit wordt aangestuurd door een lage gemiddelde persoonlijke welvaart in Turkije. Nog meer migranten zullen op zoek gaan naar een hogere welvaart in West-Europa. Deze migranten integreren zich niet helemaal in hun nieuwe gastland maar blijven sterk verbonden met Turkije. Deze mening is gebaseerd op economische en culturele argumenten.

FICHE 8: MIGRATIE 1. TURKSE MIGRATIE NAAR EUROPA De sombere voorspellingen over een toevloed van werknemers uit Midden- en Oost-Europa zijn ongegrond gebleken. De arbeidsmigratie van de nieuwe naar de oude lidstaten is bescheiden en bedroeg nauwelijks 1% van de actieve beroepsbevolking in de nieuwe lidstaten. Dit geldt zowel voor lidstaten die de toegang tot hun arbeidsmarkt hebben beperkt, als voor lidstaten die dat niet hebben gedaan. Deze werknemers hebben het arbeidstekort helpen oplossen in sectoren als de landbouw en de bouwnijverheid. Ierland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden hebben hun arbeidsmarkten meteen op 1 mei 2004 succesvol opengesteld voor werknemers uit Midden- en Oost-Europa. In Ierland heeft de komst van werknemers uit de nieuwe lidstaten een zeer belangrijke rol gespeeld bij de handhaving van het hoge groeipercentage van de economie. In het Verenigd Koninkrijk hebben werknemers uit de nieuwe lidstaten een klein deel van de bijna 500.000 vacatures helpen vervullen. In het licht van deze positieve ervaringen hebben Finland, Portugal en Spanje nu ook besloten hun arbeidsmarkt open te stellen. Andere landen – zoals België en Frankrijk – hebben gekozen voor gedeeltelijke openstelling. De werkgelegenheid is in 2005, zowel in de nieuwe als de oude lidstaten, gemiddeld met 1% gestegen. De uitbreiding bevordert legale migratie, die gemakkelijker te beheersen is, terwijl het echte probleem in veel lidstaten illegale migratie is, voornamelijk uit derdewereldlanden. Uit het verslag van de Europese Commissie, oktober 2010. -

Waarom is de vrees dat de migratiestroom vanuit Turkije zal toenemen indien Turkije toetreedt en de grenzen worden opengesteld, ongegrond volgens de Europese Commissie? In het verleden is reeds gebleken dat de migratie van nieuwe naar oude EUlidstaten beperkt bleef. Deze arbeidsmigratie kan ook het arbeidstekort helpen opvangen. Lidstaten kunnen ook besluiten hun arbeidsmarkt slechts gedeeltelijk open te stellen. De werkgelegenheid stijgt nog steeds met gemiddeld 1%. Het echte probleem is illegale migratie, voornamelijk uit derdewereldlanden.

2. INTEGRATIE VAN TURKSE MIGRANTEN -

Wat vertellen deze onderstaande grafieken je over de verbondenheid van de Belgische Turken met Turkije en met hun gastland België? De Turkse migranten in België voelen verbonden met België, en de overgrote meerderheid heeft de Belgische nationaliteit. De meeste Belgische Turken houden zich niet meer bezig met de Turkse politiek. Als conclusie kan je stellen dat ze over het algemeen goed zijn ingeburgerd.

Grafieken uit het rapport ‘Belgische Turken. Een brug of een breuk tussen Turkije en de Europese Unie’ van de Koning Boudewijnstichting waarin 400 Belgische Turken werden geïnterviewd.

3. TURKSE MIGRATIE IN EUROPA Het aantal Turken dat uiteindelijk zal emigreren zal waarschijnlijk kleiner zijn dan door sommigen wordt gevreesd. Bovendien lijkt de Turkse arbeidsmigratie niet een nadeel maar juist een voordeel te kunnen zijn voor de economieën van andere EU-lidstaten: als gevolg van de voortgaande vergrijzing (=verhoging van de gemiddelde leeftijd) van de Europese bevolking door de geringe bevolkingstoename neemt de demografische druk in de meeste EU-landen sterk toe. De verkleining van het arbeidende deel van de EU-bevolking ondermijnt het economisch potentieel van de Unie. Arbeidsmigratie van jonge Turken naar andere Europese landen kan dit proces remmen en hiermee een afzwakkend effect hebben op de groeiende demografische druk in veel EU-landen en de Europese economie als geheel stimuleren. Naar: R. Van Engelen, De toetreding van Turkije tot de Europese Unie: cruciale stap in het Europese Integratieproces. -

De verwachte toestroom van Turkse migranten in de welvarende EU-lidstaten wordt meestal voorgesteld als een argument tegen de toetreding. Waarom kan je deze bewering ook omdraaien? Waarschijnlijk zal het aantal emigrerende Turken dat bij de toetreding zal migreren kleiner zijn dan door sommigen wordt gevreesd. Bovendien kan de arbeidsmigratie van jonge Turken het proces van de vergrijzing remmen en de demografische druk in vele EU-landen afzwakken. De toetreding van Turkije kan zo de Europese economie aanzwengelen.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want De verwachte toestroom van Turkse migranten bij de toetreding tot de EU zal waarschijnlijk beperkter zijn dan sommigen vrezen. Daarenboven kunnen ze het arbeidstekort mee opvangen. De grootste uitdaging voor de EU is de vergrijzing. De bevolking neemt af en wordt steeds ouder. Een groeiende en jonge Turkse bevolking kan deze demografische druk afzwakken. De integratie van de huidige Turkse migranten in België verloopt voor de grote meerderheid goed. Ze voelen zich verbonden met hun gastland. Deze mening is gebaseerd op economische argumenten.

FICHE 9: MENSENRECHTEN 1. MENSENRECHTEN IN TURKIJE ‘Turkije beknot mensenrechten’ Sinds ze vorig jaar voor de derde keer de verkiezingen won, hakt de Turkse regeringspartij AKP steeds harder in op de mensenrechten. Dat stelt Human Rights Watch: ‘De regering heeft de vrijheid van meningsuiting en vergaderen ingeperkt. Dat gebeurt met wetten die de overheid toelaten om critici maandenlang of zelfs jaren op te sluiten, terwijl ze terechtstaan voor zogenaamde terreurmisdrijven op basis van magere bewijslast.' De opsluiting van journalisten, Koerdische politieke activisten en critici van het regeringsbeleid ondermijnt volgens de mensenrechtenorganisatie de democratische geloofsbrieven van Turkije in de regio, op een moment dat autoritaire regimes gevallen zijn of onder druk staan. ‘Turkije beknot mensenrechten’, De Standaard, 24 januari 2012. - Welke beeld schetst dit krantenartikel over de mensenrechten in Turkije? De mensenrechten in Turkije worden niet genoeg gerespecteerd volgens Human Rights Watch. De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergaderen zijn ingeperkt door de nieuwe regering. Wie kritiek geeft op het beleid kan jarenlang opgesloten worden.

Bekijk de kaart op de volgende bladzijde. - Hoe doet Turkije het op het gebied van persvrijheid? Vergelijk met minstens drie andere landen. De status van de persvrijheid in Turkije wordt aangeduid als een ‘moeilijke situatie’. Daarmee bevindt het land zich in dezelfde situatie als bv. Rusland. In veel landen in het Midden-Oosten (bv. Iran) is er echter nog minder persvrijheid. Turkije doet het wel slechter dan alle landen in de Europese Unie. In België is de situatie rond persvrijheid bijvoorbeeld goed.

- Waarom is het belangrijk dat er persvrijheid is in een land? Persvrijheid zorgt ervoor dat mensen geïnformeerd kunnen worden over de wat er in hun land en in de wereld gebeurt. Wanneer er persvrijheid is kunnen journalisten ook bekendmaken wat er misloopt in een land. Dit is belangrijk omdat mensen pas op een goede manier een beslissing kunnen nemen over wie best hun land bestuurt als ze ook weten wat er gebeurt in bv. de politiek.

2. VISIE OP MENSENRECHTEN Toen het toetredingsproces werd opgestart, werden ook de criteria vastgelegd waaraan Turkije zou moeten voldoen als het lid van de Europese Unie zou worden. In 2006 en 2009 maakte de Europese Unie een voortgangsrapport over de situatie in Turkije. Het Europees parlement: 27. betreurt het feit dat in het voortgangsverslag over het afgelopen jaar slechts geringe vorderingen op het gebied van de grondrechten en fundamentele vrijheden worden vastgesteld; veroordeelt schendingen van de mensenrechten en fundamentele vrijheden en beperkingen van de uitoefening daarvan; 28. wijst er nog eens op dat Turkije zich moet houden aan het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en volledig en onmiddellijk alle uitspraken van het Europees Hof van de Rechten van de Mens moet uitvoeren; 41. steunt voluit de activiteiten van democratische organisaties in Turkije, in het bijzonder de Turkse Vereniging voor de mensenrechten en de Turkse Stichting voor de mensenrechten; stelt dat dergelijke organisaties een rol van onschatbare waarde vervullen, in het bijzonder wat het toezien op de mensenrechtensituatie betreft; Uittreksel uit ‘Vorderingen van Turkije op weg naar toetreding’, 2006.

In 2009 vatte de Europese Commissie de situatie op het vlak van mensenrechten samen: “Wat betreft mensenrechten en de bescherming van minderheden is er enige vooruitgang gemaakt, maar er zijn nog steeds aanzienlijke inspanningen nodig. Er werd enige vooruitgang gemaakt met betrekking tot het naleven van de internationale mensenrechten. De goedkeuring van het VN-verdrag tegen foltering en de uitvoering van een aantal uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens moeten nog steeds gebeuren. Het institutioneel kader voor de bevordering en handhaving van de mensenrechten moet versterkt worden. Er moet een ombudsman aangesteld worden.” - Hoe evolueerde de situatie op het gebied van mensenrechten de afgelopen jaren? Zowel in het verslag van 2006 als in het verslag van 2009 rapporteren de Europese Commissie en het Europees Parlement enige vooruitgang. Wel wijst de Europese Commissie erop dat er nog veel hervormingen nodig zijn. - Op welke aandachtspunten wijst de Europese Unie? Turkije moet zich houden aan de Europese wetgeving en de besluiten van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uitvoeren. Ook moeten ze het VN-verdrag tegen foltering nog goedkeuren. Turkije moet instellingen oprichten en wetten maken die de mensenrechten ondersteunen.

Toelating Turkije tot de EU is tegen de grondbeginselen van de Unie Bescherming van mensenrechten en vrije meningsuiting behoren tot de belangrijkste uitgangspunten van de EU. De eerbiediging daarvan maakt deel uit van de criteria waaraan kandidaat-lidstaten moeten voldoen om lid te kunnen worden van de EU. Turkije heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in politieke hervormingen zodat het land aan de toetredingscriteria kan voldoen. Er werd onder andere aandacht besteed aan de fundamentele vrijheden en mensenrechten. Zo werd de doodstraf afgeschaft en kreeg de Koerdische minderheid meer rechten. Mannen en vrouwen werden onder druk van de Europese Unie in 2002 gelijk gesteld in het burgerlijk wetboek. Toch wordt er nog steeds melding gemaakt van de schending van mensenrechten en van foltering. De vrijheid van meningsuiting komt regelmatig in gevaar en de rechten van vrouwen, religieuze minderheden en vakbonden worden niet altijd gerespecteerd. Het is daarom vrijwel ondenkbaar een land als Turkije tot de Europese Unie toe te laten zolang de zaken als mensenrechten en religieuze vrijheid niet goed geregeld zijn. http://www.europa-nu.nl (2006) - Welk oordeel wordt in dit artikel geveld over de inspanningen van Turkije op het gebied van mensenrechten? Ook al heeft Turkije de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in hervormingen (onder andere op het gebied van mensenrechten), toch blijkt dat de mensenrechten nog steeds geschonden worden. Omdat bescherming van de mensenrechten een van de belangrijkste uitgangspunten is van de Europese Unie is het ondenkbaar om Turkije te laten toetreden tot de Europese Unie zolang de mensenrechten er niet gerespecteerd worden.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want In Turkije worden de mensenrechten niet voldoende gerespecteerd. De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergaderen is sterk ingeperkt. In Turkije is er ook geen persvrijheid. Ondanks de aanmaningen van de Europese Commissie en het Europees Parlement werden er sinds 2006 ook niet genoeg vorderingen gemaakt. Zolang Turkije de mensenrechten niet respecteert, mag het niet toetreden tot de Europese Unie. Mensenrechten zijn immers een van de belangrijkste uitgangspunten van de EU. Deze mening is gebaseerd op politieke argumenten.

FICHE 10: MENSENRECHTEN 1. MENSENRECHTEN “Er was meer open debat over onderwerpen die eerder taboe waren. Mensen werden echter veroordeeld onder verschillende artikelen van het Strafboek omdat ze het leger en de positie van Armeniërs en Koerden in Turkije hadden bekritiseerd. Daarnaast werden anti-terrorisme wetten gebruikt om legitieme vrije meningsuiting te onderdrukken. Onder andere Koerdische politieke activisten, journalisten en mensenrechtenactivisten werden veroordeeld. Willekeurige beperkingen werden opgelegd waaronder het blokkeren van de toegang tot websites en het tijdelijk sluiten van kranten.” Jaarlijks rapport, Amnesty International, 2011. -

Wat weet je over de organisatie die deze tekst schreef? Welk doel heeft ze? Amnesty International is een organisatie die de schending van mensenrechten over de hele wereld onderzoekt en aanklaagt.

-

Welke beeld schetst deze tekst over de mensenrechten in Turkije? De situatie op het gebied van mensenrechten in Turkije is problematisch. De vrije meningsuiting wordt onderdrukt door anti-terrorisme wetten. Daardoor worden mensenrechtenactivisten, journalisten en politiek activisten onterecht opgesloten. Websites en kranten werden willekeurig gesloten.

2. DE ROL VAN MENSENRECHTEN BIJ DE TOETREDING TOT DE EU Toen het toetredingsproces werd opgestart, werden ook de criteria vastgelegd waaraan Turkije zou moeten voldoen als het lid van de Europese Unie zou worden. In 2006 en 2009 maakte de Europese Unie een voortgangsrapport over de situatie in Turkije. Het Europees parlement 27. betreurt het feit dat in het voortgangsverslag over het afgelopen jaar slechts geringe vorderingen op het gebied van de grondrechten en fundamentele vrijheden worden vastgesteld; veroordeelt schendingen van de mensenrechten en fundamentele vrijheden en beperkingen van de uitoefening daarvan; 28. wijst er nog eens op dat Turkije zich moet houden aan het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en volledig en onmiddellijk alle uitspraken van het Europees Hof van de Rechten van de Mens moet uitvoeren; 41. steunt voluit de activiteiten van democratische organisaties in Turkije, in het bijzonder de Turkse Vereniging voor de mensenrechten en de Turkse Stichting voor de mensenrechten; stelt dat dergelijke organisaties een rol van onschatbare waarde vervullen, in het bijzonder wat het toezien op de mensenrechtensituatie betreft; Uittreksel uit Vorderingen van Turkije op weg naar toetreding (2006)

In 2009 vatte de Europese Commissie de situatie op het vlak van mensenrechten samen: “Wat betreft mensenrechten en de bescherming van minderheden is er enige vooruitgang gemaakt, maar er zijn nog steeds aanzienlijke inspanningen nodig. Er werd enige vooruitgang gemaakt met betrekking tot het naleven van de internationale mensenrechten. De goedkeuring van het VN-verdrag tegen foltering en de uitvoering van een aantal uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens moeten nog steeds gebeuren. Het institutioneel kader voor de bevordering en handhaving van de mensenrechten moet versterkt worden. Er moet een ombudsman aangesteld worden.” -

Hoe evolueerde de situatie op het gebied van mensenrechten de afgelopen jaren? Zowel in het verslag van 2006 als in het verslag van 2009 rapporteren de Europese Commissie en het Europees Parlement enige vooruitgang. Wel wijst de Europese Commissie erop dat er nog veel hervormingen nodig zijn.

-

Op welke aandachtspunten wijst de Europese Unie? Turkije moet zich houden aan de Europese wetgeving en de besluiten van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uitvoeren. Ook moeten ze het VNverdrag tegen foltering nog goedkeuren. Turkije moet instellingen oprichten en wetten maken die de mensenrechten ondersteunen.

Ondanks de moeilijke situatie op het gebied van mensenrechten kan Europa volgens sommigen hier een belangrijke rol spelen. "Als Turkije en de Unie het menen met hun plannen voor een toetreding, zullen ze er alles aan doen om ook de miniemste schending van de mensenrechten uit te roeien. Nu de toetreding weigeren, na alle inspanningen die zijn geleverd, kan op termijn dodelijk zijn voor de erkenning van de mensenrechten in het land. Wie wil die verantwoordelijkheid nemen? Als de regeringsleiders in december besluiten om te beginnen met onderhandelingen dan moeten die een volwaardig EU-lidmaatschap tot doel hebben. Dat men bij het begin van de besprekingen niet weet hoe lang het zal duren voor Turkije kan toetreden tot de EU is vanzelfsprekend. Maar dat is iets anders dan vanaf het begin benadrukken dat de uitkomst ook een soort partnerschap kan zijn, of lidmaatschap met een permanente uitzondering op het gebied van vrij verkeer van werknemers. Een weigering om Turkije na afloop van onderhandelingen op te nemen als 'normaal' lid van de EU - en zo zou een soortgelijk besluit in Turkije kunnen worden opgevat - kan in één klap een eind maken aan de ontstane dynamiek van hervormingen. Dat kan een ramp zijn voor Turkije, voor de stabiliteit in de regio en uiteindelijk voor de Europese Unie zelf.” Bart Staes, Europarlementslid voor Groen! (2004) -

Waarom moet het toetredingsproces van Turkije, volgens Bart Staes, verdergezet worden? Leg uit in eigen woorden. Het stopzetten van de toetredingsprocedure zou nadelige gevolgen hebben. Turkije doet nu inspanningen om de situatie op het gebied van mensenrechten te

verbeteren. Wanneer de toetreding stopgezet wordt heeft Turkije geen enkele reden meer om mensenrechten te verbeteren.

-

Bart Staes wijst in de laatste zin op de ‘stabiliteit in de regio’. Op welke manier kunnen inspanningen op het gebied van mensenrechten in Turkije kansen bieden voor de hele regio rond Turkije? Wanneer de situatie rond mensenrechten in Turkije verbetert, kan Turkije een voorbeeldfunctie uitoefenen. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat ook in landen in het Midden-Oosten en in Centraal-Azië de mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting beter gerespecteerd zouden kunnen worden.

STANDPUNT Op basis van de bovenstaande bronnen en vragen kan je argumenten vormen over de vraag: “Mag of moet Turkije toetreden tot de Europese Unie?” Op basis van de bovenstaande bronnen ben ik voor de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, want het toetredingsproces van Turkije zorgt ervoor dat Turkije inspanningen doet op het gebied van mensenrechten. Er is vooruitgang, ook al zijn de inspanningen nog niet voldoende. Turkije weigeren als lid van de Europese Unie zou ervoor zorgen dat deze inspanningen op het gebied van mensenrechten zouden stilvallen en misschien zelfs teruggedraaid zouden worden. Turkije heeft dan immers geen stimulans meer om de situatie rond mensenrechten en vrije meningsuiting te verbeteren. Daarnaast kan Turkije ook een voorbeeld zijn voor landen in het Midden-Oosten en Centraal-Azië waar de situatie rond mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting vaak nog slechter is. Deze mening is gebaseerd op politieke argumenten.

Overzicht fiches HDO: Turkije en de Europese Unie

Recommend Documents