Overschrijdingen fijnstof (PM10) langs wegen

MENS MILIEU MILIEU

Lucht

Staat van Utrecht 2014

Overschrijdingen fijnstof (PM10) langs wegen

MARKT Vraag

Hoeveel kilometer overschrijding van fijnstof komt uit boven de grenswaarde van 31,9 en 29,9 µg/m3?

Toelichting De kilometeroverschrijding PM10 is boven de 24-uurgemiddelde waarde van 50 µg/m3 die maximaal 35 maal mag worden overschreden (etmaalnorm). Deze waarde komt overeen met een PM10 jaargemiddelde waarde van 31,9 µg/m3. Luchtverontreiniging heeft een negatieve invloed op de gezondheid van mensen. Ongeveer 5-7 % van de totale ziektelast wordt veroorzaakt door milieufactoren, waarin luchtverontreiniging veruit het grootste aandeel heeft. Ter vergelijking bijvoorbeeld roken is verantwoordelijk voor 13% van de ziektelast, 5% is het gevolg van ernstig overgewicht.

indicator

Huidige waarde

Er zijn geen overschrijdingen van de grenswaarden

Vergelijking in de tijd (Overschrijdingen fijnstof (PM10) langs wegen wegen)in km) 40

Nederland

30 20 10 0 2007

2010

2011

2012

2013

Vergelijking in de tijd (Overschrijdingen fijnstof (PM10) langs wegen) wegen in km) 0,75

Utrecht

0,50

Langdurige blootstelling aan fijnstof kan leiden tot luchtwegklachten en harten vaatziekten. Vooral de kleinere deeltjes in fijnstof (elementair koolstof en ultra fijnstof) zijn schadelijk voor de gezondheid. Sinds 11 juni 2011 moet overal in de provincie Utrecht aan de Europese normen voor fijnstof worden voldaan. Echter ook onder deze normen kunnen gezondheidseffecten optreden. De grootste bron in Utrecht voor fijnstof (door de mens veroorzaakte luchtverontreiniging) is wegverkeer, gevolgd door de intensieve veehouderij. Huishoudens (vooral hout stook) zijn een groeiende bron. Bron: Monitoringstool NSL 2013

Ambitie

De Utrechtse lucht is van goede kwaliteit

0,25

0

0,00 -0,25

2007

2010

2011

2012

2013

Vergelijking tussen provincies (Overschrijdingen fijnstof (PM10) langs wegen) wegen in km) Limburg

2

Noord-Holland

0,5

Groningen

0

Friesland

0

Drenthe

0

Overijssel

0

Flevoland

0

Gelderland

0

Utrecht

0

Zuid-Holland

0

Zeeland

0

Noord-Brabant

-0

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Overschrijdingen stikstofdioxide (NO2) langs wegen

MARKT Vraag

Hoeveel kilometer overschrijding van stikstofdioxide langs alle (hoofd)wegen komt uit boven de grenswaarde van 40,5 µg/m3? Toelichting De wettelijke norm is dat er geen receptorpunten mogen zijn waarbij de jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) boven 40,5 µg/m3 uitkomt. Een receptorpunt geeft de situatie weer over ca. 100 meter langs een zijde van de weg. Hoewel de luchtkwaliteit de afgelopen decennia aanzienlijk is verbeterd in de provincie Utrecht, is er een aantal locaties in de provincie waar de Europese normen voor stikstofdioxide wordt overschreden. Voor 1 januari 2015 moet overal in de provincie Utrecht aan de Europese normen voor stikstofdioxide worden voldaan. Echter ook onder deze normen kunnen gezondheidseffecten optreden. Luchtverontreiniging heeft een negatieve invloed op de gezondheid van mensen. Ongeveer 5-7 % van de totale ziektelast wordt veroorzaakt door milieufactoren, waarin luchtverontreiniging veruit het grootste aandeel heeft. Ter vergelijking bijvoorbeeld roken is verantwoordelijk voor 13% van de ziektelast, 5% is het gevolg van ernstig overgewicht. In Utrecht is het wegverkeer de grootste bron van door de mens veroorzaakte luchtverontreiniging met stikstofdioxide. Op verschillende locaties (in het stedelijk gebied en langs het hoofdwegennet) is er sprake van concentraties boven de wettelijke grenswaarden. Bron: Monitoringstool NSL 2013

Huidige waarde

8,9 km heeft een overschrijding boven de norm van 40,5 µg/m3 Vergelijking in de tijd (Overschrijdingen stikstofdioxide (NO2) langs wegen) wegen in km) 800

Nederland

600 400 200 0 2009

2010

2011

2013

160

Utrecht

120 80

8,9

40 0

2009

2010

2011

2012

2013

Vergelijking tussen provincies (Overschrijdingen stikstofdioxide (NO2) langs wegen) wegen in km) Zuid-Holland

15,5

Utrecht

8,9

Noord-Brabant

6,9 6,1

Noord-Holland 4,0

Limburg

1,0

Flevoland


2012

wegen in km) Vergelijking in de tijd (Overschrijdingen stikstofdioxide (NO2) langs wegen)

Gelderland

Ambitie

indicator

0,1

Groningen

0

Friesland

0

Drenthe

0

Overijssel

0

Zeeland

-0

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Overschrijdingen stikstofdioxide (NO2) langs wegen

MARKT

indicator

Huidige waarde

8,9 km heeft een overschrijding boven de norm van 40,5 µg/m3 wegen in km) Vergelijking tussen gemeenten (Overschrijdingen stikstofdioxide (NO2) langs wegen) A. Utrecht B. Woerden C. Houten D. Vianen E. Bunnik F. Nieuwegein G. Stichtse Vecht H. Zeist I. Amersfoort J. Baarn K. Bunschoten L. De Bilt M. De Ronde Venen N. Eemnes O. IJsselstein P. Leusden Q. Lopik R. Montfoort S. Oudewater T. Renswoude U. Rhenen V. Soest

Ambitie


7,7 0,5 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

W. Utrechtse Heuvelr. X. Veenendaal Y. Wijk bij Duurstede Z. Woudenberg

0 0 0 0

Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de XX.

N

M G B S

K

J V

L A

R O F Q

P

H C

D

I Z

E

W Y

T X U

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Blootgestelde woningen fijnstof (PM10)

MARKT

indicator

Vraag

Huidige waarde

Wat is de gemiddelde concentratie fijnstof (PM10) voor woningen?

De gemiddelde concentratie fijnstof (PM10) bedraagt 21,8 µg/m3

Toelichting De concentraties van alle woningen liggen tussen de waarden 31,9 (Europese norm) en 20 (kleiner dan 20 is de advieswaarde van WHO). Luchtverontreiniging heeft een negatieve invloed op de gezondheid van mensen. Ongeveer 5-7 % van de totale ziektelast wordt veroorzaakt door milieufactoren, waarin luchtverontreiniging veruit het grootste aandeel heeft. Ter vergelijking bijvoorbeeld roken is verantwoordelijk voor 13% van de ziektelast, 5% is het gevolg van ernstig overgewicht. Langdurige blootstelling aan fijnstof kan leiden tot luchtwegklachten en harten vaatziekten. Vooral de kleinere deeltjes in fijnstof (elementair koolstof en ultra fijnstof) zijn schadelijk voor de gezondheid. Sinds 11 juni 2011 moet overal in de provincie Utrecht aan de Europese normen voor fijnstof worden voldaan. Echter ook onder deze normen kunnen gezondheidseffecten optreden. De grootste bron in Utrecht voor fijnstof (door de mens veroorzaakte luchtverontreiniging) is wegverkeer, gevolgd door de intensieve veehouderij. Huishoudens (vooral hout stook) zijn een groeiende bron. Bron: Monitoringsrapportage NSL 2014

woning per µg/m3) Vergelijking in de tijd (Gemiddelde concentratie fijnstof PM10 per woning) Nederland

30

Utrecht

28 26

21,8 2009

2010

2011

24 22

2013

2012

woning per µg/m3) Vergelijking tussen provincies (Gemiddelde concentratie fijnstof PM10 per woning) Limburg

22,6

Noord-Brabant

22,3

Utrecht

21,8

Zuid-Holland

21,4

Gelderland

21,3 20,2

Noord-Holland Overijssel

19,7

Zeeland

19,4

Flevoland

18,9 17,7

Drenthe

16,9

Groningen Friesland

16,6

-

PM10 per per woning) woning per µg/m3) Vergelijking tussen gemeenten (Gemiddelde concentratie fijnstof PM10

Ambitie


A. Utrecht B. Nieuwegein C. Renswoude D. Veenendaal E. Amersfoort F. Vianen G. Houten H. IJsselstein I. Bunnik J. Woudenberg K. Leusden L. Zeist M. Rhenen N. De Bilt O. Lopik P. Stichtse Vecht Q. Woerden R. Wijk bij Duurstede S. Montfoort T. Oudewater U. Utrechtse Heuvelr. V. Soest

24,0 23,6 23,5 23,4 23,1 23,0 23,0 23,0 22,9 22,9 22,8 22,7 22,7 22,6 22,6 22,5 22,5 22,4 22,4 22,2 22,2 22,1

W. Bunschoten X. Baarn Y. Eemnes Z. De Ronde Venen

22,1 22,0 21,8 21,8

Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe hoger de woning. gemiddelde fijnstofconcentratie per woning

Y

Z P Q T

W

X V

N A

S H B O

E K

L G F

J

I

U R

C D M

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Blootgestelde woningen stikstofdioxide (NO2)

MARKT

indicator

Vraag

Huidige waarde

Wat is de gemiddelde concentratie waarde NO2 in µg/m3 voor de woningen?

De gemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) per woning bedraagt 22,2 µg/m3

Toelichting De blootstelling aan stikstofdioxide is een indicator voor het mengsel van luchtverontreiniging, waaronder roet, gerelateerd aan wegverkeer. De gezondheidseffecten door stikstofdioxide treden ook op onder de wettelijke normen. Wanneer NO2 gebruikt wordt als indicator voor het mengsel van verontreinigingen dan beveelt de WHO lagere grenswaarden aan met het oog op een gezonde leefomgeving. Utrechtse burgers die bloot staan aan hoge concentraties luchtverontreinigende stoffen lopen de kans op vroegtijdige sterfte en een aanzienlijk verlies aan gezonde levensjaren. In Utrecht is het wegverkeer de grootste bron van door de mens veroorzaakte luchtverontreiniging. Op verschillende locaties (in het stedelijk gebied en langs het hoofdwegennet) is er sprake van blootstelling aan concentraties die in meer of mindere mate negatieve gezondheidseffecten veroorzaken. 0,0818% van de woningen zit boven de grenswaarde van 40,5 µg/m3. 11,1% van de woningen zit onder de waarde van 20 µg/m3. Deze waarde is in de Gezondheidseffectscreenings(GES) methode de grens tussen GES-klasse 3 en 4, waarvoor de milieu-gezondheidskwaliteit als vrij matig wordt omschreven. Bron: Monitoringsrapportage NSL 2014

Vergelijking in de tijd (Gemiddelde concentratie stikstofdioxide per woning) woning per µg/m3) stikstofdioxide N0 NO22 per Nederland

30

Utrecht

28 26

22,2

24 22

2009

2010

2011

2013

2012

stikstofdioxide N0 NO22 per per woning) woning per µg/m3) Vergelijking tussen provincies (Gemiddelde concentratie stikstofdioxide Zuid-Holland

25,7

Utrecht

22,2

Noord-Brabant

22,1

Noord-Holland

20,1

Limburg

19,7

Gelderland

19,4

Zeeland

18,7

Overijssel

15,7 14,8

Flevoland

13,7

Groningen

13,0

Drenthe Friesland

12,3

-

(Gemiddelde concentratie concentratie stikstofdioxide stikstofdioxideN0 NO22per perwoning) woning per µg/m3) Vergelijking tussen gemeenten (Gemiddelde

Ambitie


A. Utrecht B. Nieuwegein C. Vianen D. De Bilt E. Stichtse Vecht F. Amersfoort G. Zeist H. IJsselstein I. Woerden J. Bunnik K. Veenendaal L. Houten M. Baarn N. Montfoort O. Oudewater P. Eemnes Q. Soest R. Lopik S. Leusden T. Woudenberg U. Rhenen V. De Ronde Venen

28,7 28,0 25,0 24,4 24,2 24,2 24,1 24,0 23,4 23,2 23,2 22,4 21,8 21,6 21,5 21,4 21,4 21,3 21,1 20,7 20,6 20,3

W. Utrechtse Heuvelr. X. Renswoude Y. Bunschoten Z. Wijk bij Duurstede

19,9 19,6 19,5 19,2

Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe hoger hoger de de gemiddelde gemiddelde stikstofdioxideconcentratie stikstofdioxideconcentratieper perwoning woning.

P

V E I O

Y

M Q

D A

N H B R

S

G L

C

F T

J

W Z

X K U

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Geurhinder

MARKT Vraag

Hoeveel procent van de inwoners geeft aan vaak overlast te ondervinden van stank, stof en/of vuil in hun buurt? Toelichting Geurhinder kan leiden tot lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en ademhalingsklachten. Bronnen van geurhinder zijn de industrie, de agrarische bedrijvigheid en het wegverkeer. In opkomst is de geuroverlast door open haarden en allesbranders. Met vergunningverlening en handhaving wordt de geurhinder van bedrijven beheerst. De waarde van de indicator is bepaald als het percentage respondenten dat ‘vaak’ antwoord op de vraag: “In welke mate ondervindt u in deze buurt overlast van stank, stof en/of vuil?”. Bron: WoonOnderzoek Nederland 2012

indicator Huidige waarde

7,5% van de inwoners geeft aan vaak last te hebben van stank, stof en/of vuil Vergelijking in de tijd (Geurhinder) (Vaak last van geurhinder in procenten) Nederland

10

Utrecht

9 8

7,5%

7 6

2006

2012

2009

Vergelijking tussen provincies (Geurhinder) (Vaak last van geurhinder in procenten) Noord-Holland

8,9% 8,2%

Zuid-Holland Limburg

7,8% 7,5%

Utrecht Overijssel

5,2%

Noord-Brabant

5,2%

Flevoland

4,8%

Groningen

4,3%

Gelderland

4,2%

Zeeland

3,3% 3,2%

Friesland Drenthe

2,3%

-

Nederland 6,2% Vergelijking tussen gemeenten (Geurhinder) (Vaak last van geurhinder in procenten)

Ambitie


A. Utrecht B. Wijk bij Duurstede C. Nieuwegein D. Oudewater E. Montfoort F. Zeist G. De Bilt H. Amersfoort I. IJsselstein J. Leusden K. Vianen L. Stichtse Vecht M. Woudenberg N. Veenendaal O. Woerden P. Houten Q. Lopik R. Utrechtse Heuvelr. S. Bunschoten T. Rhenen U. Soest V. De Ronde Venen

11,7 10,5 9,0 8,7 8,3 5,3 5,1 5,0 4,9 4,8 4,8 4,6 4,3 3,9 3,8 3,6 3,6 3,2 2,9 2,6 2,4 1,2

W. Baarn X. Bunnik Y. Eemnes Z. Renswoude

– – – –

Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter last van geurhinder. de XX.

Y

V L

U

G

O D

S

W

A E Q

I

C

J

F P

K

H M

X

R B

Z N T

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Geluidshinder

MARKT

indicator

Vraag

Huidige waarde

Hoeveel procent van de inwoners ervaart in zijn of haar buurt vormen van geluidsoverlast?

10% van de inwoners geeft aan vaak geluidsoverlast te hebben

Toelichting De overlast die mensen ervaren van geluid heeft een negatieve invloed op de gezondheid van mensen. Naast een hinderlijke ervaring kan geluidsoverlast leiden tot gezondheidseffecten zoals slaapverstoring, hoge bloeddruk en harten vaatziekten. Met deze indicator komt de beleving van geluidhinder tot uiting. Bronnen van geluidsoverlast zijn weg-, rail- en vliegverkeer en industrie, maar bijvoorbeeld ook burenlawaai. De waarde van de indicator is bepaald als het percentage respondenten dat ‘vaak’ antwoord op de vraag: “In welke mate ondervindt u in deze buurt vormen van geluidsoverlast?”. Bron: WoonOnderzoek Nederland 2012

Vergelijking in de tijd (Geluidshinder (Geluidhinder inprocenten) procenten) in procenten) (Vaak last vaningeluidshinder Nederland

13

Utrecht

12 11 10

10%

9 2006

2012

2009

Vergelijking tussen provincies (Geluidhinder (Vaak last vaningeluidshinder (Geluidshinder inprocenten) procenten) in procenten) Noord-Holland

12,4%

Limburg

10,3%

Utrecht

10%

Zuid-Holland

9,9% 8,3%

Groningen

7,7%

Overijssel Noord-Brabant

7,3%

Friesland

7,1%

Gelderland

7%

Flevoland

6,1% 5,2%

Drenthe Zeeland

4,8%

-

Nederland 8,6% inprocenten) procenten) in procenten) Vergelijking tussen gemeenten (Geluidshinder (Geluidhinder (Vaak last vaningeluidshinder

Ambitie


A. Zeist B. IJsselstein C. Utrecht D. Vianen E. De Bilt F. Stichtse Vecht G. Nieuwegein H. Veenendaal I. Amersfoort J. Baarn K. Woudenberg L. Utrechtse Heuvelr. M. Bunnik N. Wijk bij Duurstede O. Lopik P. Soest Q. Woerden R. Rhenen S. Houten T. Oudewater U. Montfoort V. Leusden

13,2 13,1 12,9 11,9 10,1 10,1 9,8 9,4 8,9 8,7 8,7 8,5 8,3 7,9 7,1 7,1 6,7 5,3 4,8 4,3 4,2 3,2

W. Bunschoten X. De Ronde Venen Y. Eemnes Z. Renswoude

2,9 1,2 – –

Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter last van geluidshinder. de geluidhinder.

Y

X F Q T

W

J P

E C

U B M G S O D

I V

A

K L N

Z H R

MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Geluidbelaste woningen

MARKT Vraag

Wat is het aandeel geluidbelaste woningen boven de 65 dB en wat is het aandeel geluidbelaste woningen lager dan 50 dB? Toelichting Het voorkomen van (onnatuurlijke) geluiden in de omgeving is een bron van hinder. Geluid heeft een signaalfunctie van mogelijk gevaar. Effecten die door geluidhinder kunnen optreden zijn verminderde concentratie en verstoring van slaap. Ook lichamelijke effecten zoals een verhoogde bloeddruk en harten vaatziekten kunnen optreden (globaal boven de 61 dB Lden). Bij hoge geluidsniveaus kan gehoorschade optreden. De voorkeurswaarde voor geluidsbelasting op woningen bedraagt 50 dB Lden. Geluidhinder kan worden veroorzaakt door een groot aantal bronnen. Verkeer is de belangrijkste bron van geluidhinder in de provincie Utrecht. Een andere grote bron van geluidhinder is burenlawaai. De indicator is opgesteld aan de hand van de cumulatieve geluidskaart. Deze kaart geeft een indicatief beeld van de geluidbelasting van weg-, rail- en vliegverkeer, windturbines en industrie.


7,5% van de woningen ligt boven de 65 dB en 10,7% van de woningen ligt beneden de 50 dB geluidbelaste woningen Vergelijking tussen gemeenten (Aantal geluidsbelaste woningenlager lagerdan dan50 50dB. dB Lden) Vergelijking tussen gemeenten woningen lager 50 dB Lden) Totaal aantal woningen = 552.918,(Aantal totaal geluidsbelaste aantal woning lager dan 50 dBdan = 58.898) A. Houten W. Veenendaal 6.635 509 A. Houten W. Renswoude Veenendaal 6.635 509 B. Utrechtse Heuvelr. X. 5.677 456 B. Utrechtse X. Vianen Renswoude 5.677 456 C. Utrecht Heuvelr. Y. 5.672 402 C. Utrecht Y. Vianen 5.672 402 D. Leusden Z. Eemnes 5.104 363 D. Zeist Leusden Z. Eemnes 5.104 363 E. 4.667 E. Stichtse Zeist Vecht 4.667 F. 3.500 F. Stichtse Vecht Gemeenten Provincie Utrecht 3.500 G. Wijk bij Duurstede 3.330 Gemeenten Provincie Utrecht G. De WijkBilt bij Duurstede Hoe donkerder de gemeente hoe hoger de 3.330 H. 2.803 Hoe donkerder de gemeente hoe hoger de H. De Bilt geluidbelasting van woningen. 2.803 I. Amersfoort 2.342 geluidbelasting van woningen. I. Amersfoort 2.342 J. Soest 2.231 J. Soest 2.231 K. Rhenen 2.140 K. Woerden Rhenen 2.140 L. 1.952 L. Woerden 1.952 M. IJsselstein Z R 1.920 M. Woudenberg IJsselstein Z R 1.920 S N. 1.542 V S N. Woudenberg 1.542 O. Bunnik 1.431 V I F O. Lopik Bunnik 1.431 J P. I 1.376 F H J P. Lopik 1.376 D Q. Montfoort H 1.053 L D Q. Bunschoten Montfoort 1.053 C E L R. 984 N C E R. Bunschoten 984 N X S. De Ronde Venen 868 Q M O X T Q B S. Oudewater De Ronde Venen U 868 W O T. 845 M U A T B W T. Oudewater 845 P G A U. Nieuwegein 551 K Y P G U. Baarn Nieuwegein 551 K V. 545 Y V. Baarn 545

Bron: RIVM, 2011 Vergelijking tussen gemeenten (Aantal geluidsbelaste woningenhoger hogerdan dan65 65dB. dB Lden ) geluidbelaste woningen Vergelijking tussen gemeenten woningen 65 dB Lden ) Totaal aantal woningen = 552.918,(Aantal totaal geluidsbelaste aantal woning hoger dan hoger 65 dBdan = 41.681) A. Utrecht W. Renswoude 20520 141 A. W. Renswoude 20520 141 B. Utrecht Amersfoort X. Wijk bij Duurstede 6599 134 B. X. Wijk bij Duurstede 6599 134 C. Amersfoort Veenendaal Y. Vianen 1691 112 C. Y. 1691 112 D. Veenendaal Nieuwegein Z. Vianen Eemnes 1469 51 D. Nieuwegein Z. Eemnes 1469 51 E. De Bilt 1461 E. De Bilt Heuvelr. 1461 F. Utrechtse 1281 Gemeenten Provincie Utrecht F. 1281 G. Utrechtse Woerden Heuvelr. 1202 Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe hoger de G. Woerden 1202 H. Zeist 1069 Hoe donkerder de geluidbelasting vangemeente woningen.hoe hoger de H. Zeist Vecht 1069 I. Stichtse 792 geluidbelasting van woningen. I.J. Stichtse 792 Soest Vecht 787 J. 787 K. Soest Rhenen 662 K. Rhenen 662 L. Houten 559 L. 559 M. Houten Lopik Z V 474 M. Lopik Z V 474 Q N. IJsselstein 466 O Q N. 466 O. IJsselstein Baarn 442 O B I O. Baarn 442 J P. Bunnik 411 B E I J P. 411 R Q. Bunnik De Ronde Venen 312 E G R Q. De Ronde Venen A 312 H R. Leusden G 302 T A H R. 302 T W S. Leusden Oudewater 208 U N P W S U F S. Oudewater D 208 C T. Woudenberg 198 N D L P S F C T. 198 M X U. Woudenberg Montfoort L 191 K Y M X U. Montfoort 191 V. Bunschoten K 147 Y V. Bunschoten 147 Ambitie


MENS MILIEU MILIEU

Lucht


Lichtemissie

MARKT Vraag

Wat is de gemiddelde emissie van licht volgens satellietwaarnemingen (in µW/m/sr)?

Toelichting Lichtvervuiling wordt veroorzaakt door het nachtelijke gebruik van kunstlicht. Bronnen van lichtvervuiling zijn onder andere wegverlichting, verlichting van (kantoor)gebouwen en terreinen en belichting in de glastuinbouw. Lichtvervuiling leidt bij de mens tot hinder en mogelijke gezondheidseffecten. Ook verstoort het planten en dieren. Bovendien gaat lichtvervuiling vaak gepaard met energieverspilling. Donkerte is een oerkwaliteit, vergelijkbaar met rust en stilte. Er is een toenemende maatschappelijk vraag naar de bescherming van donkerte. De gegevens voor deze indicator zijn bepaald aan de hand van satelliet waarnemingen op dagen zonder maanlicht. De waarnemingen zijn gecorrigeerd voor bewolking, maar niet voor open vuur en ruis. De metingen hebben plaatsgevonden in de periode 18-26 april 2012 en 11-23 oktober 2012 tussen 1 en 3 uur ‘s nachts. Met behulp van de waarnemingsgegevens in een GIS kaart zijn de gemiddelde waarden voor het totale oppervlak van de provincie bepaald. Bron: Earth Observation Group, NOAA National Geophysical Data Center, 2012

Ambitie



De lichtemissie bedraagt 4,9 µW/m/sr

Vergelijking tussen provincies (Lichtemissie µW/m/sr) Zuid-Holland

51,3

Flevoland

12,4

Noord-Holland

11,2

Limburg

5,7

Utrecht

4,9

Noord-Brabant

4,2

Gelderland

3,1

Zeeland

2,5

Drenthe

2,1

Overijssel

1,8

Groningen

1,5

Friesland

-

0,9 Nederland 8,2

Vergelijking tussen gemeenten (Lichtemissie µW/m/sr) A. Utrecht B. Nieuwegein C. Veenendaal D. Amersfoort E. IJsselstein F. Houten G. Zeist H. Vianen I. Woerden J. De Ronde Venen K. Soest L. Stichtse Vecht M. Bunschoten N. Bunnik O. Baarn P. De Bilt Q. Montfoort R. Eemnes S. Renswoude T. Leusden U. Oudewater V. Rhenen

16,4 14,3 10,4 10,0 6,3 5,7 4,9 4,7 4,5 4,4 4,4 4,1 3,5 3,3 3,3 3,1 2,7 2,6 2,5 2,4 2,4 2,2

W. Woudenberg X. Utrechtse Heuvelr. Y. Lopik Z. Wijk bij Duurstede

2,1 2,0 1,8 1,7

Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de lichtemissie.

R

J L I U

M

O K

P A

Q E B Y

T

G F

H

D W

N

X Z

S C V

Overschrijdingen fijnstof (PM10) langs wegen

Recommend Documents