Overheden als moderne opdrachtgever

Overheden als moderne opdrachtgever Organisatorische randvoorwaarden voor professioneel opdrachtgeverschap bij nieuwe samenwerkingsvormen bij Waterschappen Prof.dr.ir. Marleen Hermans, TU Delft, Bouwkunde, RE&H

Challenge the future De leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap wordt mede mogelijk gemaakt door het Opdrachtgeversforum in de bouw

1

Publiek opdrachtgeverschap in de bouw De wijze waarop een organisatie in de publieke sector ten aanzien van haar verantwoordelijkheden in de gebouwde omgeving haar interactie met de markt intern en extern vormgeeft en ten uitvoer brengt. Leerstoel wil een bijdrage leveren aan de professionalisering van opdrachtgevers binnen dit specifieke domein.


2

Bouwproductie per sector Woningbouw herstel en verbouw Utiliteitsbouw herstel en verbouw

GWW onderhoud

Woningbouw nieuwbouw € 5,9 mld

€ 4,3 mld

Beheer en onderhoud € 5,7 mld € 25,1 mld € 9,1 mld

Onderhoud gebouwen

€ 9,7 mld

Nieuwbouw € 7,1mld mld € 25,4

Utiliteitsbouw nieuwbouw

€ 8,5 mld

GWW nieuwbouw en herstel

Ca. 80% van investeringen = uitbesteed werk (m.n. investeringen, onderhoud minder)


4

Verantwoordelijkheid

Grip en sturing

Prestatiebeloning

Samenwerking

Verander opgave

Kwaliteit eindresultaat

Risicobeheersing

Innovatie

Duurzaamheid

Toekomstwaarde Levenscycluskosten Challenge the future

De leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap wordt mede mogelijk gemaakt door het Opdrachtgeversforum in de bouw

5

Foto © Marja van Bochove, 2009

Tendens: van zelf doen naar regie • Kerntaken • Sturing markt bedrijfsdoelen & eindresultaat

• Laagste kosten -> TCO & LCC • Inspanningsgericht -> beloning naar prestatie • Innovatie & kennis markt • Risico’s (ver)delen • Financiering (deels) bij marktpartijen • Maar ook: onderling samenwerken vanwege schaalgrootte, kennis

& vaardigheden Challenge the future De leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap wordt mede mogelijk gemaakt door het Opdrachtgeversforum in de bouw

6

‘Nieuwe’ samenwerkingsvormen Type

Doel

VRAAGGESTUURD Geïntegreerde contracten, Sturen op eindresultaat, ‘huisvesting als maincontracts dienst’ ESCO’s, DBFMO’s

TCO / LCC, financiering en financiële prikkel bij markt

Raamcontracten / Inkoopsamenwerkingsverbanden

Benutten van schaalvoordelen en bundelen van expertise

Partnerships / allianties / ketensamenwerking

Stroomlijnen van belangen, samen ontwikkelen

Managing agent

‘Tussenpartij’ voor coördinatie

AANBODGESTUURD Conceptontwikkeling

Gestandaardiseerd integraal product, lean keten, gezamenlijke ontwikkeling Challenge the future


7

Nieuwe samenwerkingsvormen bij Waterschappen • Van 30% geïntegreerde contracten in 2012 naar 35% in 2015 • Waterkeringen: uitbesteding ontwerp & communicatie • Waterzuivering: investeringen, onderhoud, beheer en exploitatie


8

Naar een ‘Maturity Model’ • ‘Zelfbeeld’ professionaliteit publieke opdrachtgevers • Identificatie van verbeteraspecten • Bewustwording van inhoud & breedte rol

-> Actieteam Bouw Professionalisering Opdrachtgeverschap -> Adoptie activiteiten door OGF -> Aansluiting bij leerstoel


9

Werkgebied publiek opdrachtgever Stakeholder I

Stakeholder II

HET

Stakeholder …

BEANTWOORDEN AAN MAATSCHAPPELIJKE

INFRASTRUCTUUR

&

MARKTPARTIJ B

EN CONTRACT-/

HUISVESTING

INKOOP-

MIDDELEN

EFFECTIEVE EN EFFICIËNTE KETEN

GEBRUIKER …

AAN PRIMAIRE ORGANISATIEDOELEN

EN DE EFFICIËNTE EN EFFECTIEVE INZET VAN

LEVERANCIERSMANAGEMENT IN EEN

GEBRUIKER 3

BIJDRAGE

VAN PRODUCTEN EN DIENSTEN

GEBRUIKER 2

MARKTPARTIJ A

Publieke organisatie

HET

GEBRUIKER 1

LEVEREN EN MANAGEN VAN ADEQUATE

EN POLITIEKE VERWACHTINGEN EN EISEN

MARKTPARTIJ C

MARKTPARTIJ … Intern Opdrachtgeverschap

Extern Opdrachtgeverschap Challenge the future


10

Beschouwingsniveaus Beschouwing vanuit twee perspectieven: •

De opdrachtgevende organisatie

•

Opdrachtgeven in een specifieke opgave


11

3. Mensen & Leren 4.Afwegingen & portfolio

1. Organisatie & Beleid 6. Maatschappelijke waarden

5. Stakeholders

10. Creativiteit & flexibiliteit

2. Cultuur & Leiderschap

7. Publieke spelregels


12

Aspect

Deelaspect

1. Organisatie & beleid

Doelstellingen & beleid Verbeteren & vernieuwen Veranderstrategie

2. Cultuur en leiderschap

Sturing & Beoordeling Cultuur t.a.v. innovatie en professionaliteit

3. Mensen & competenties

Kennis, capaciteit & competenties Teams Lerende organisatie

4. Integrale afwegingen op portefeuilleniveau

Keuzemenu & afwegingskader samenwerkingsvormen TCO / LCC Opgave vs. Portfolio


13

Aspect

Deelaspect

5. Omgaan met Consequenties politiek context stakeholders: Belangen & positie gebruikers & politiek, gebruikers & stakeholders overigen Trends & ontwikkelingen 6. Invulling maatschappelijke rol

Maatschappelijke belangen integreren in het opdrachtgeven Voorbeeldrol

7. Omgaan met publieke spelregels

Vormgeven van integriteit, transparantie, doelmatigheid, rechtmatigheid Aanbestedingsregels


14

Aspect

Deelaspect

8. Interactie met en Marktkennis ruimte voor de markt Doelgericht selecteren Benutten innovatiekracht & kennis Interactie, partnership, samenwerking 9. Professioneel handelen in opgaven

Rolbewust en rolvast Professioneel variëren Specificeren, aanbesteden, contracteren, contractmanagement

10. Creativiteit en flexibiliteit

Handelen binnen kaders maar out of the box


15

Ontwikkelingscriteria Indicator

Toelichting

Integraliteit

Heeft de opdrachtgever dit specifieke aspect op de agenda heeft staan? Beschouwt de opdrachtgever het aspect integraal?

SMART-doelen

Heeft de opdrachtgever zichzelf concrete doelstellingen heeft opgelegd op dit aspect? In hoeverre legt de opdrachtgever over die doelstellingen verantwoording af? Evalueert de opdrachtgever zijn doelen en doelbereiking systematisch?

Inbedding

In welke mate is dit specifiek aspect in de organisatie ingebed en dus gekend en bekend bij de (relevante) medewerkers?

Ondersteunende middelen

In welke mate zijn er voor dit specifieke aspect processen, methoden, instrumenten beschikbaar om de activiteiten te borgen en ondersteunen.


16

Organisatie in beeld 1.

6.

2.

3.

4.

5.

5

5

5

5

5

4

4

4

4

4

3

3

3

3

3

2

2

2

2

2

1

1

1

1

1

5

5

5

5

5

4

4

4

4

4

3

3

3

3

3

2

2

2

2

2

1

1

1

1

1

7.

8.

9.

10. Challenge the future


17

Conclusies • Opdrachtgeverschap: Geen project ‘kunstje’, maar organisatie rol • Inbedden van hoog tot laag • Vernieuwing vraagt leiderschap en volharding

• Samenwerkingsvormen kiezen die bij organisatie(ontwikkeling) passen • Durven leren, kennis bundelen • Niet alles tegelijk Afbeelding: www.dekritischebelegger.nl


18

Afronding • Ervaringen?

• Geïnteresseerd in verdere ontwikkeling en uitwisseling? • Survey Opdrachtgeverschap!

• Pilots Maturity Model • Graag uw kaartje als u wilt participeren


19

SURVEY


20


21

Overheden als moderne opdrachtgever

Recommend Documents