Overgewicht en verminderde vruchtbaarheid
Het aantal mensen met overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht of zwaarlijvigheid) is de laatste tien jaar wereldwijd explosief toegenomen. In Nederland zijn vier op de tien mannen en drie tot vier op de tien vrouwen te zwaar. Dat zijn ongeveer 3,5 miljoen volwassenen in Nederland die te kampen hebben met overgewicht. Ernstig overgewicht geeft, zelfs al op jonge leeftijd een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, suikerziekte en gewrichtsklachten. Verminderde vruchtbaarheid en Overgewicht Het is al jaren bekend dat er een verband bestaat tussen het gewicht van vrouwen en hun vruchtbaarheid. Vrouwen die te zwaar zijn voor hun lengte en lichaamsbouw hebben vaker problemen om zwanger te worden dan vrouwen met een normaal gewicht. Bovendien hebben ze vaak een onregelmatige cyclus of helemaal geen cyclus. Ook is er minder kans op een succesvolle zwangerschap wanneer vrouwen een vruchtbaarheidsbehandeling hebben ondergaan. Vastgesteld is dat vrouwen met een ‘gezonde’ BMI (Body Mass Index) en middel/heupverhouding dubbel zoveel kans hebben om zwanger te worden bij een vruchtbaarheidsbehandeling, als vrouwen met abnormale verhoudingen. Overgewicht heeft invloed op alle aspecten van de gezondheid, dus ook op het voortplantings- systeem. Vrouwen met een stabiel en gezond gewicht vormen een ‘betere ‘omgeving voor de rijping van een bevrucht eitje’. Vrouwen met een te hoge BMI die zwanger worden hebben meer kans op: Miskraam Kinderen met een aangeboren afwijking Een noodzakelijke keizersnede. Wanneer is iemand te zwaar? Een eenvoudige methode is er om te bepalen of u zwaarder bent dan gezond voor u is. Dat is het berekenen van de Body Mass Index (BMI), ook wel Quetelet Index genoemd. U kunt uw BMI uitrekenen door uw lichaamsgewicht (in kilogrammen) te delen door uw lengte ( in meter) in het kwadraat. Bijvoorbeeld: de BMI van iemand van 1.70 met een gewicht van 75 kg is: 75: (1.70x1.70 )=26. Tabel BMI <18 ondergewicht 18,5-25 gezond gewicht 25-30 overgewicht 30-35 obesitas(zwaarlijvigheid) 35-40 en hoger ernstige obesitas
U kunt zelf vaststellen of uw gewicht gezond is, aan de hoge kant of dat u veel te zwaar bent.
De beoordeling van uw gewicht wordt onnauwkeurig als u kleiner bent dan 1.58 of langer dan 1.90 m. Het figuur geldt voor personen ouder dan 18 jaar. Oorzaken van overgewicht. Meestal is de oorzaak van overgewicht duidelijk: het lichaam krijgt meer voeding dan het nodig heeft. Daarbij kunnen veel factoren een rol spelen. Jarenlange verkeerde eetgewoonten en het gebruik van verkeerde voedingsmiddelen zijn meestal de oorzaak. Soms is er sprake van voortdurende honger omdat het hongergevoel verstoord is. Heel af en toe is er sprake van een stofwisselingsziekte, met zo`n trage stofwisseling dat er minder inname van voedsel moet zijn dan ‘normaal’.
Het verstoorde eetgedrag kan ook een psychische oorzaak hebben, alles wordt als het ware ‘weggegeten’, spanningen frustraties agressie en teleurstellingen, alles is een reden om te gaan eten en/of snoepen. Overgewicht is dus meestal te wijten aan teveel calorie inname en te weinig lichaamsbeweging. Er kan ondanks extreem overgewicht toch een cyclus blijven en dus een eisprong. Vaak gaat dit echter gepaard met cyclusstoornissen. Meer informatie hierover vindt u in het volgende hoofdstuk. Cyclusstoornissen. Bij overgewicht zien we vaak cyclusstoornissen. Er is bijvoorbeeld sprake van geen menstruatie of erg weinig menstruaties per jaar. Dat betekent dat er geen of maar soms een eisprong plaatsvindt. Hierdoor is er geen of minder kans op zwangerschap. Vaak komt het PCO-syndroom voor, het policysteus ovariumsyndroom, waarbij sprake is van een stoornis in de eicelrijping. Bij dit syndroom zijn bij echoscopisch onderzoek van de eierstokken veel kleine eiblaasjes te zien die niet tot een eisprong komen. Er vormen zich cysten (vochtblaasjes) die als een ‘kralenkrans’ te zien zijn. Soms komt het wel tot eicelrijping en eisprong, maar duurt dit langer dan in de min of meer normale cyclus. In de eierstok wordt teveel aan mannelijk hormoon geproduceerd. Dit kan ook acné en overbeharing geven. Bij een deel van de vrouwen met het PCO-syndroom komt insuline resistentie voor. Insuline is een hormoon dat betrokken is bij de regulatie van de bloedsuikerspiegel. Insuline resistentie betekent dat het lichaam minder gevoelig wordt voor de insuline die wordt geproduceerd. Hierop worden hogere concentraties insuline aangemaakt om toch de bloedsuikerspiegel te reguleren. Daardoor worden er meer mannelijke hormonen in de eierstokken aangemaakt, waardoor er geen eitjes tot ontwikkeling kunnen komen. Behandeling De meest effectieve behandeling van vruchtbaarheidsstoornissen, als gevolg van overgewicht is afvallen. Maar niet de meest eenvoudige behandeling.
Hoeveel moet er dan worden afgevallen?
Het aantal kilo`s dat een vrouw moet kwijt raken doet er niet echt toe. Een leidraad is in ieder geval: begin 10 tot 15 % van het lichaamsgewicht te verliezen en ga dan door tot een gezond lichaamsgewicht.
Zodra er wordt vermagerd en er voorbij een specifiek punt gekomen wordt, kan er cyclusherstel optreden en weer een eisprong volgen. Vaak gebeurt dit al na een paar maanden en is er kans op een spontane zwangerschap . Bij vrouwen met nog wel een normale cyclus worden de zwangerschapskansen flink verhoogd. In ons ziekenhuis hanteren we nu een BMI van 40 als absolute bovengrens voor behandeling. Dit betekent zeker niet dat een BMI waarde onder de 40 in orde is. Het liefst zien wij uw BMI tot een normale waarde dalen (in ieder geval onder de 30). Wij kunnen u daarbij ook zeker helpen. U kunt hier dus ook gerust naar vragen.
