OVERDENKING VERANDERING: EEN HELE STAP (VOORUIT) Vorig jaar rond deze tijd woonden we nog in Rijsenhout, maar begonnen we al, tussen alle werkzaamheden door, met het inpakken en opruimen van de eerste spullen. De verhuizing zat er aan te komen en dat brengt heel wat werk met zich mee. Een ander huis vraagt om een andere inrichting. De zolder van de pastorie in Rijsenhout moest flink opgeruimd worden (die hebben we hier immers niet!) en overtollige spullen weggedaan. We hadden regelmatig overleg hoe het huis in Sappemeer in te richten en welke spullen waar naar toe moesten.
ook voor de kerk. Feitelijk ben je als kerk niet op zoek naar hoe je het met je eigen clubje zo fijn mogelijk kunt hebben, zo heerlijk veilig en vertrouwd. Nee, je wilt openstaan naar de wereld waarin je leeft, naar de samenleving waarbinnen je kerk bent en naar de mensen om je heen. Je wilt gehoor geven aan de roepstem van God, die een mens op pad zet. Abraham op weg naar het land dat God hem beloofde, Mozes met het volk Israël op weg naar het beloofde land. Kennelijk is de gelovige - als we de Schrift horen - een mens die op weg is. Op weg naar een belofte. Naar een goede boodschap. Maar die houd je toch niet alleen voor jezelf? Die wil je toch delen met anderen? Dan kan je onbekende gezichten tegenkomen. Mensen die meetrekken maar wellicht toch anders geloven dan jij.
Verhuizen is een heel veranderingsproces. In het begin kun je in je ‘nieuwe’ huis je spullen niet terugvinden. Je trekt verkeerde lades of kastdeuren open. Je probeert het te vinden op de plek waar het in je vorige woning lag. Maar die plek is er niet meer. ’s Avonds als het donker is loop je tastend te zoeken naar de lichtknopjes. En als je overdag uit het raam naar buiten kijkt, zie je geen enkele bekende voorbij lopen. Er zijn allerlei dingen waar je aan moet wennen.
Bij veranderingsprocessen hoort het dat je niet star blijft vasthouden aan wat je had. Bij veranderingsprocessen hoort het dat je elkaar bevraagt en luistert naar wat de ander bezighoudt. Mag het huis ietsje anders ingericht worden dan anders? Doet dat iets af van ons geloof in God? Hoe kunnen wij samen geloven? Tot één visie hoeven we niet te komen. Maar verstáán wij elkaar? De komende zomerperiode zit weer vol van gezamenlijke diensten. Een goede oefenplaats voor het elkaar leren verstaan! En misschien ontdek je dan dat je in je ‘nieuwe huis’ toch ook weer verrassend veel terugvindt van het oude en vertrouwde, al duurt dat soms even…
Veranderingen. Ja, het kan lastig zijn iets van het oude vertrouwde te moeten loslaten, dat wat je zo dierbaar was. Maar veranderingen geven toch niet alleen maar kommer en kwel? Verhuizen brengt heel wat met zich mee. Dat is zo. Maar je krijgt ook veel terug. Wij genieten heel erg van het huis waar we wonen, van de omgeving, van al die nieuwe gezichten die we ontmoeten en van het werk in de kerk, hier in Hoogezand-Sappemeer. Verandering geeft ook nieuwe mogelijkheden en kansen!
Een goede zomer toegewenst, ds. Jac. van Veen
Je zou kunnen zeggen dat wij als protestantsegemeente-in-wording ook min of meer bezig zijn met een ‘verhuizing’. Doordat we als twee wijkgemeentes uiteindelijk één gemeente willen worden, zal er ook worden gekeken wat veranderd moet worden en wat juist moet blijven. De ‘zolder’ moet als het ware opgeruimd, de inrichting van het huis weer ‘opnieuw’ uitgedacht. Daar zit een lastige kant aan. Alles wat zo vertrouwd was verandert. Misschien raak je er zelfs wel even gedesoriënteerd van. Verandering geeft ook nieuwe mogelijkheden en kansen. Dat geldt voor ieders leven en dus
1 Kerkvenster
FEDERATIE KERKENRAAD Waarover spraken zij …… in de federatiekerkenraad? Op 26 mei kwam de federatiekerkenraad weer bijeen met een volle agenda en in een vernieuwde samenstelling. Immers op Pinksterzondag 24 mei namen we, onder dankzegging en met bloemen, afscheid van een zestal ambtsdragers die vele jaren mede het gezicht van de kerkenraad hebben bepaald, t.w. mw. Alma Blaauw, mw. Martha Jager, mw. Bertha Naaijer, dhr. Sietsko Dijkman, mw. Hilly Geense en mw. Joke van der Veen. De laatste twee waren vanwege vakantie verhinderd, maar zullen bij terugkeer worden verrast met bloemen. Ook werden door ds. Jac. van Veen vier gemeenteleden bevestigd of benoemd, t.w. mw. Hanneke Keij als ouderling voor het pastoraat, mw. Sylvia Tiersma als ouderling scriba Damkerk en mw. Yvonne Meijer en dhr. Peter van der Werk als kerkrentmeesters Damkerk. We zijn dankbaar dat er steeds weer mensen bereid zijn om dit stukje kerkenwerk op zich te nemen en we wensen hen een goede tijd onder Gods zegen. Terug naar de vergadering. Ds. Frits Praamsma opent met gebed en een Bijbellezing uit Lucas 16: 10-13 waarin staat: “Als je te vertrouwen bent met kleine dingen, dan ben je ook te vertrouwen met grote dingen.” We zijn soms geneigd om kleine dingen over het hoofd te zien maar ook in ogenschijnlijk kleine zaken/beslissingen is zorgvuldigheid geboden. Een mooi en praktisch begin voor onze vergadering. - Zo’n ‘zaak’ is bijvoorbeeld de plek voor de kerstvieringen. Omdat de stille week en de Paasviering dit jaar in de Damkerk waren, hebben we besloten dat de kerstvieringen en de oudejaarsavonddienst in 2015 in de Ontmoetingskerk plaats zullen vinden. Dit om een zeker evenwicht te creëren en ook met het oog op de kosten voor verwarming. - Het preekrooster voor 2016 is door de heren Redelaar en Terbijhe en de predikanten ingevuld en nu al gereed. Ook dan hebben we net als in 2015 2x per maand een gezamenlijke dienst. - De kascontroles hebben plaatsgevonden. Dit jaar waren er voor beide wijkgemeentes 2 controleurs t.w.
-
-
-
-
-
-
-
2 Kerkvenster
mw. Nel de Boer en dhr. Herman Klein en mw. Peteriena van Beek en dhr. Wim van Veelen. Over de verdere procedure vindt u elders in dit blad een bericht. De busreis voor senioren kon helaas dit jaar niet doorgaan wegens te weinig deelnemers. De werkgroep gaat zich beraden op de toekomst voor deze activiteit. Het gedachtenisritueel vraagt om een heroverweging omdat in beide kerken het net wat anders gaat en dat voor verwarring zorgt. De pastorale raad en de taakgroep liturgie zullen hierover gaan nadenken. Het ABC-boekje wordt dit jaar niet vernieuwd maar er zal voor mutaties een inlegvel in Kerkvenster komen. In januari komt er een oproep in Kerkvenster om samen met de ‘oude’ werkgroepleden mee te denken over een nieuwe opzet. Elke vergadering doen onze predikanten schriftelijk verslag van hun werkzaamheden en ervaringen. Uit hun verhaal blijkt telkens weer hoe zorgvuldig en toegewijd zij hun werk doen. Wij zijn blij met hun deskundigheid en inzet. De gemeenteavond wordt besproken en een verslag vindt u verderop in Kerkvenster. We zijn ons ervan bewust dat we nog beter moeten communiceren en zullen de volgende gemeenteavond dan ook ruim van te voren aankondigen. We vragen aan het College van kerkrentmeesters om in de oktobervergadering met ons hun toekomstvisie te delen als het gaat om de materiële en financiële zaken. Ook aan de Pastorale raad vragen we om na te denken over het samenvoegen van de wijken. Hierbij worden vanzelfsprekend de contactpersonen betrokken, immers zij weten bij uitstek wat er in de gemeente speelt en wat praktisch en wenselijk is. Na de zomer komt er een overleg tussen liturgiecommissie, deurschriftmakers, beamerteam en voorgangers om ook op het vlak van
de erediensten de zaken te stroomlijnen. - Naar aanleiding van de gemeenteavond bespreken we de aanvangstijd van de diensten. Laten we het zoals het is, gaan we over naar winter- en zomertijd? Op de gemeenteavond waren er veel stemmen voor deze laatste optie: in de wintertijd om 10.00 uur en in de zomertijd om 9.30 uur. Een veelgehoord probleem is dat 9.30 uur voor een aantal ouderen die ’s morgens thuiszorg hebben te vroeg zou zijn. Wij vroegen ons af of men voor een langere periode in de zomertijd de thuiszorg ook op een vroeger tijdstip zou kunnen regelen. De FKR heeft als voornemen om in oktober 2015 als de wintertijd begint, alle diensten om 10.00 uur te laten beginnen en eind maart 2016, als de zomertijd begint alle diensten om 9.30 uur te laten aanvangen. In de septembervergadering nemen we hierover een besluit. - Er wordt een aanvraag ingediend bij de Classis om pastor Percy Kulk bevoegdheid te geven om de sacramenten te bedienen in de verzorgingshuizen in HoogezandSappemeer. Na toestemming zal hij dan als ouderling met bijzondere opdracht bevestigd worden in de Ontmoetingskerk. - Er is een verslag van de werkgroep Damthema’s. De opkomst viel dit seizoen wat tegen, maar de FKR spreekt de wens uit dat deze waardevolle activiteit ook volgend jaar weer voortgezet wordt en roept een ieder op om mee te denken over een thema. - Er is een werkgroep ANBI ( algemeen nut beogende instellingen) die druk bezig is om aan alle voorschriften van de belastingdienst te voldoen. Een hele klus. Na zoveel aandachtspunten wordt de vergadering door Jan v.d. Veen besloten met een gedicht waaruit de boodschap spreekt dat we de rust mogen vinden om na te denken wie we zijn en wat onze drijfveer is. Het Moderamen vergadert nog op 22 juni en de eerstvolgende FKR is op 14 september 2015.
Tot slot wil ik u voor deze vakantietijd de volgende gedachten meegeven en iedereen een fijne zomertijd wensen. Heleen van Veelen, voorzitter wijkgemeente Damkerk
Voor de vakantietijd ………. Als wij op reis gaan, God, is het, of wij een beetje anders worden: wij worden mensen met tijd en ruimte voor plezier, wij zullen blij zijn met de vrijheid om ons heen; genieten van een ander landschap, onbekende steden en haast vergeten stilte. Soms zullen wij maar klein zijn in al die vrije tijd, die verre ruimte, en het gescheiden zijn van wie en wat vertrouwd is in ons leven. Ook als wij blijven en niet gaan, is het of wij een beetje anders worden. De veiligheid in onze huizen, de kleine en vertrouwde dingen die ons lief zijn, staan dan zo helder ons voor ogen. Maar ook de vrees van nóóit-meer-weg, van achterblijven en alleen gelaten zijn; de vraag, of wie op reis ging, terug zal keren. Doe ons dan tijd ervaren, die boven elke tijd van afscheid en van terugkeer staat: uw tijd, die ons bijeenhoudt, die ons en àlle leven draagt. En geef ons rust wanneer wij blijven en rust wanneer wij gaan, omdat wij altijd weer terug zullen keren rond uw naam, uw tafel en uw brood en wijn. Gij, die alle sterren houdt in uw hand gevat, behoed ons in de troost en liefde van uw Geest, de vrijheid en de blijdschap van uw aanwezig-zijn, de diepe vreugde om uw zegen op ons leven. uit: Vogel van de laatste troost, Fum van den Ham
3 Kerkvenster
HOU WORDT T NOU DEN ? Hoe gaat het met het eenwordingsproces van onze beide wijkgemeenten? Moet dat nu allemaal zo lang duren? Er wordt zo veel vergaderd en gepraat, is dat nu allemaal echt nodig? Zelfs over de kleinste dingen. T is ain mouders goud (het is allemaal hetzelfde)! Maar dat klopt natuurlijk niet. Veel is weliswaar hetzelfde maar juist dat wat anders is en ook de kleinste nuanceverschillen, zijn zeer de moeite waard om goed door te spreken met elkaar. Op verschillende plaatsen zoals o.a. na de dienst bij de koffie en op andere gelegenheden waarin we elkaar ontmoeten hoor je hoeveel emotie achter deze kleinste verschillen soms schuilgaat. In de formele ontmoetingen zoals in de vergaderingen van het Moderamen en de Federatiekerkenraad wordt nagedacht, afgestemd en gediscussieerd over verschillende items, ook de allerkleinsten. Soms duurt besluitvorming voor sommigen te lang maar we kunnen zo snel als de zorgvuldigheid van het proces ons toelaat. De bereidheid om met geloofsgenoten ''van de andere kerk'' op te trekken en samen te gaan is groot. En toch... aandrmans braiv'n bin'n duuster te leez'n (het is moeilijk om een ander zijn gedachten te peilen). Juist door zorgvuldig om te gaan met ook de kleine dingen schept de Federatiekerkenraad vertrouwen om ook zorgvuldig om te gaan met de grotere beslissingen. We zijn samen op weg! Dat doen we in goede samenwerking waarbij er niet alleen gerichtheid moet zijn op het samenvoegen. Dan doen we onszelf te kort, want het gaat ook om het ontdekken van de inspirerende kracht en mogelijkheden, die gemeenten en leden hebben, om elkaar te kunnen versterken in hun talenten en geloof. Grote en kleine uitdagingen vindt u ook terug in de stellingen en vragen die zijn besproken op de gemeenteavond. U leest erover verderop in dit kerkvenster waarbij meteen al de verscheidenheid van gedachten en meningen duidelijk worden. Uitdagingen en vraagstukken over meerdere obstakels en soms moeten we opnieuw nadenken over situaties omdat de tijd doorloopt en er dan soms ineens een ander licht schijnt over een onderwerp. Zomaar wat vragen; Moeten we voor de Damkerk meer kerkliedboeken aanschaffen omdat er bij een gezamenlijke dienst in de Damkerk te weinig zijn? Of kun je vragen van gemeenteleden dat ze dit zelf aanschaffen?
Het is immers een liedboek voor kerk en huis?... maar anderzijds is dit voor een gezin met twee of drie kinderen misschien wel een behoorlijke aanschaf. Weer heel wat anders; Moet je nu de beamer en het deurschrift in beide kerken gaan gebruiken bij een gezamenlijke dienst uit het oogpunt van gastvrijheid? Of moet een ieder zich aanpassen aan waar je kerkt? Moet je bij het overlijden van een gemeentelid bij de gedachtenis in de andere kerk een witte of een grijze steen gebruiken? Is de steen die gebruikt wordt wel de daadwerkelijke steen? en leg je die liever bij de paaskaars of in een schaal? Hoe laat zou een kerkdienst moeten beginnen en wil je dit steeds wisselen of iedere week hetzelfde? Is het bijvoorbeeld een goed idee om in beide gebouwen wanneer we de zomertijd hebben de diensten om 9.30 uur en gedurende de periode met wintertijd om 10.00 uur te laten beginnen? En als dit een goed idee is, is het dan mogelijk om dit al eind oktober 2015 in te voeren wanneer de wintertijd weer start? Kan de autodienst voor de ene wijkgemeente ook een lid van de andere wijkgemeente meenemen? Welke activiteiten doen we nog apart en kunnen eigenlijk best samen? Samen op weg… moakieker zeit dan doan (Gemakkelijker gezegd dan gedaan) …maar we komen er wel! Zomaar een greep uit wat onderwerpen die we als Moderamen en Federatiekerkenraad bespreken met elkaar en die er voor zorgen dat er tijd nodig is om zorgvuldig voorwaarts te gaan. We horen graag ook uw gedachten over dergelijke vraagstukken en mogelijk ook over andere onderwerpen die hierboven niet genoemd zijn maar u wel bezighouden. Op die wijze houden we een open dialoog en bewegen we in de goede richting met elkaar. Mede namens de Federatiekerkenraad Sylvia Tiersma MBA
4 Kerkvenster
Samen op Weg in vogelvlucht De Protestantse Kerk is geboren uit missionaire en oecumenische idealen. De kerkelijke scheiding, ontstaan na Afscheiding en Doleantie in de negentiende eeuw, had aanvankelijk de muren tussen hervormden en gereformeerden hoog opgetrokken. Na 1945 kwam er ruimte om elkaar kerkelijk dieper in de ogen te kijken. Rust In de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK) en in de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) brak een periode van interne rust aan. De hervormden hadden hun jarenlange interne strijd afgesloten met de aanvaarding van een nieuwe kerkorde (1951), waarin het Apostolaat centraal stond. De gereformeerden hadden in hun ijver voor de zuivere belijdenis twee pijnlijke kerkscheuringen (1926 en 1944) beleefd en richtten nu ook liever de blik naar buiten. Missionair elan De twee kerken openden in de jaren vijftig voorzichtig besprekingen over gevoelige onderwerpen. En aan beide zijden wezen theologen nieuwe noties aan: over het komende Koninkrijk van God, waarvan de wereld weten moet. Resultaat: een indrukwekkend missionair elan, ook plaatselijk, waarbij hervormden en gereformeerden elkaar niet meer als concurrenten wensten te zien. 'De Achttien' Zo gek was het dus niet, dat de oproep tot eenwording van 'De Achttien' (Pinksteren 1961) werd gedaan door negen hervormde en negen gereformeerde predikanten, allemaal werkzaam in de missionaire arbeid. Het begin van een proces. 2004 Per 1 mei treedt de nieuwe kerkorde officieel in werking en gaan de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden op in de Protestantse Kerk in Nederland.(http://www.protestantsekerk.nl
CONTROLE ABC BOEKJE
[email protected] voor 15 september.
De Federatiekerkenraad heeft op 26 mei besloten dat er dit seizoen geen nieuwe editie van het ABC boekje komt. Omdat de beide wijkgemeenten steeds meer in elkaar schuiven wordt er opnieuw gekeken naar de opzet van deze gemeentegids.
Daarna komt het inlegvel snel bij iedereen in de bus. In januari maken we een start met de opzet van een nieuwe ABC gids. Als u mee wilt denken kunt u zich te zijner tijd opgeven.
Omdat er toch dingen wijzigen maken we een inlegvel waarop alle aanpassingen komen. Aan een ieder de vraag om het ABC boekje goed te controleren voor zijn/haar onderdeel. De wijzigingen kunt u doorgeven aan
Namens de Federatiekerkenraad Suwarda Vegter (scriba)
GEDICHT (S)AMEN Handen tasten naar boven naar elkaar naar de eeuwigheid
Geen hokjes maar de Geest Vrouwen, mannen in al hun schakeringen Een in waarheid en liefde
Jan Messchendorp
5 Kerkvenster
UIT DE PASTORIE IN VEENDAM Het seizoen 2014/2015 zit er bijna op. Velen zullen op vakantie gaan en de rust zoeken. Na gedane arbeid is het goed om te rusten. Wij hebben een klein voorschotje genomen in afgelopen mei. We zijn naar Noord Holland gegaan om familie te bezoeken en ook te genieten van de rust. De moeder van Rina, mijn vrouw vertoeft al weer een jaar in het verpleeghuis in Schagen. Met haar gezondheid gaat het wonder wel goed. Ze heeft het ook goed naar haar zin in de nieuwe omgeving. Genoeg afleiding en zorg om de dagen door te komen. Die week van “vakantie” en familiebezoek heeft echter ook voor voldoende rust gezorgd. Op die manier kunnen we er weer een tijdje tegenaan. In de komende zomerperiode zal ik mijn werk in Hoogezand Sappemeer voortzetten. Ik hoop velen van u te bezoeken.
Mocht het echter te lang duren voordat ik bij u langs kom…..bel dan gerust, dan maken we een afspraak. U kunt mij altijd bereiken op telefoonnummer 0598-623645. Mochten wij niet thuis zijn, dan wordt de telefoon doorgeschakeld op mijn mobilenummer, en daar zit een antwoordapparaat achter. Spreek gerust in, dan bel ik u zo spoedig mogelijk terug. Rest mij u allen een ontspannen vakantie toe te wensen en hopelijk tot ziens ergens in Hoogezand of Sappemeer. Gods zegen toegewenst, ook namens mijn vrouw, Percy Kulk, pastor
PASTORIE ZIET ABRAHAM (SLOT) Afgelopen najaar was het precies 50 jaar geleden dat de pastorie aan de Burgemeester Stronkhorststraat – de enige pastorie die bij onze gemeente(n) nog als zodanig in gebruik is – werd opgeleverd. Op ons artikeltje daarover in het oktobernummer van Kerkvenster kwamen veel leuke en interessante reacties. Het verleden van onze woning én van de destijds daarnaast gelegen Kapel is daardoor voor ons veel meer gaan leven. Die Kapel is er niet meer. Nadat de Hervormde Kapelgemeente er haar laatste dienst gehouden had, was het gebouw enige tijd in gebruik als islamitische gebedsruimte, om ten slotte in 1985 te worden overgenomen door de Jehova’s-getuigen. Die sloopten eerst de toren, en later het hele gebouw, om er een gloednieuwe Koninkrijkszaal voor in de plaats te zetten. Wij hadden dus geen idee hoe de Kapel er ooit uit heeft gezien, maar onze vraag naar fotomateriaal was niet vergeefs gesteld, zodat we ons nu toch een heel concrete voorstelling kunnen maken. Eén van de bewaard gebleven foto’s kozen we uit om een plaatsje te krijgen in de hal van de pastorie, zodat we bezoekers kunnen laten zien hoe het ooit geweest is. Blij waren we met de verhalen over
het toenmalige gemeenteleven, maar ook over de bouw van de pastorie en de actieve betrokkenheid van veel gemeenteleden daarbij. Een en ander vond plaats onder de bekwame leiding van Jaap Piëst (1912-1972), destijds bouwkundig hoofdopzichter van de gemeente Hoogezand-Sappemeer en actief betrokken bij de Kapelgemeente. Heel bijzonder was het om het fotoalbum te bekijken dat deze architect na de voltooiing van het werk werd aangeboden. Het geeft een prachtig beeld van de pastorie, zoals die vijftig jaar geleden betrokken werd door de eerste bewoners. Wat is er sedertdien veel veranderd!
6 Kerkvenster
De pastorie werd oorspronkelijk gebouwd voor de predikanten van de Kapelgemeente, maar met het toegroeien naar één Hervormde Gemeente Hoogezand-Sappemeer-Kropswolde veranderde ook het arbeidsterrein van de hier woonachtige voorgangers. Gedurende de jaren tachtig en negentig waren zij werkzaam in wijk Oost, sedert september 2002 werd vanuit de Burg. Stronkhorststraat zelfs de gehele Hervormde gemeente bediend. Maar de ontwikkelingen gingen door: het huidige predikantenechtpaar is verbonden aan één Protestantse Gemeente i.w., die hervormden en gereformeerden in zich verenigt. Wij sluiten af met een woord van dank aan Nel de Boer, Eddy Jager, Jaap Piëst jr. en al die anderen die hun ervaringen en verhalen met
ons wilden delen, waaronder last but not least Reint Bakker, van wie wij onder andere het lijstje pastoriebewoners kregen, waarmee wij dit stukje willen besluiten. Wellicht maakt het weer herinneringen wakker en nieuwe verhalen los: 1964-1967 1968-1980 1980-1986 1987-1993 1994-2001 2002-2012 2014-
ds. G.G.S. van Hoogstraten ds. J.B. Duk ds. M. Zuidersma ds. J.P.G. Dijk ds. E.H.W. Stam ds. J. Wilts ondergetekenden,
ds. R.F.H. Praamsma en ds. J. van Veen
GEMEENTENIEUWS BEDANKT Hartelijk dank voor de mooie bloemen, kaarten en telefoontjes die ik mocht ontvangen met mijn 90e verjaardag. Fijn dat er zo veel om je denken.
Voor de vele ontvangen felicitaties en prachtige kaarten bij ons 50-jarig huwelijk willen we iedereen van harte bedanken. We kunnen terugzien op een prachtige dag.
Groeten,
Met een vriendelijke groet,
Mevr. M.W. Suk – Kwebeman
Ethel & Paul Redelaar
Wij willen velen van U bedanken voor steun in mijn ziekteperiode door het sturen van een leuke kaart met daarop verwoord uw medeleven. Ook de vele telefoontjes en bloemen deden waarvoor ze waren bedoeld en dat gaf mij en mijn man veel warmte en moed. Van de doctoren horen we alleen maar positieve berichten en daarmee gaan we vol goede moed verder.
Hierbij willen wij graag iedereen heel hartelijk bedanken die met ons mee geleefd hebben tijdens de ziekteperiode van Anneke in het UMCG en daarna in Maartenshof. Het is heel bijzonder te ervaren dat zovelen met ons meegeleefd hebben in gebeden, heel veel kaartjes (ca. 170 st.) bezoekjes, telefoontjes etc. Het is ons in deze zorgelijke en moeilijke periode tot grote steun geweest.
De hartelijke groeten van Anneke en Reint Bakker
Epie en Stoffer Smallenbroek Lutherse Kerkstraat
Wij willen graag iedereen bedanken die ons een kaart hebben gestuurd, met de felicitaties voor ons 55 jarig huwelijk groeten Bé en Dini Goeree
BEZOEKWERK VOORGANGERS Naast het bezoekwerk dat ouderlingen en/of contactpersonen afleggen doen wij als voorgangers ook bezoekwerk. Je zou het liefst iedereen een keer willen bezoeken, maar dat is niet realistisch. De gemeente is groot, dus de
aandacht moet verdeeld. En dat kan gelukkig ook. Pastor Kulk doet een groot deel van het ouderenpastoraat in de wijkgemeente Ontmoetingskerk. Dominee Hop doet een groot deel van het ouderenpastoraat in de
7 Kerkvenster
wijkgemeente Damkerk. Dominee Van Veen doet een groot deel van het pastoraat in beide wijkgemeentes. Dominee Praamsma heeft binnen onze gemeente een ander werkterrein, maar legt in voorkomende gevallen ook wel eens een bezoekje af. U mag altijd een beroep op ons doen. Laat ons gerust weten waar wij nodig zijn! Daar geldt dan wel bij: wordt u door een van de voorgangers bezocht, dan komt in principe alleen dié voorganger bij u langs. Zeker bij herhaalde bezoeken is dat goed voor het opbouwen van vertrouwen en het verdiepen van contact. Uitzonderingen vormen
uiteraard de vakantieperiodes: dan nemen wij natuurlijk voor elkaar waar. Op deze manier hopen wij samen de gemeente zo goed mogelijk te kunnen bedienen! Hartelijke groet van uw voorgangerskwartet, ds. Margreet Hop pastor Percy Kulk ds. Frits Praamsma ds. Jac van Veen
LANGDURIG BUITENSHUIS VERBLIJVEND Wanneer u uw naam en adres hier ook vermeld wilt hebben, dit graag doorgeven aan Mina Dodde, tel. 0598-391760. Mw. J. vd Ploeg, “De Dilgt”, Haren.
Erwin Jonkman, “Stichting van Boeyenoord”
Assen. Jeannet Snip, Tolbert.
Dhr. B. Staal, Dhr. H. Staal, “De Burcht”, Hoogezand.
Mevr. H. Pastoor, Verpleeghuis Vliethoven Delfzijl. BLOEMEN UIT DE KERK
De bloemen uit de kerk zijn in april en mei, als groet en bemoediging, gegaan naar: april 05 12 19 19 26 26
Mw Ida Smit, Mw. E. Smallenbroek, Dhr. H.K. van de Voort, Fam. Timmer, Mw. Redeker-Jager, Jansje en Tinus v/d Veen,
mei 03 03 10 10 10 17 24 24 31 31
Dhr. Jaap Mulder, Mw. Niewold – Jager, Fam. Laninga, Paul en Ethel Redelaar, Mw. Suk - Kwebeman, Mw. Anneke Bakker, Jolanda van der Spek, Mw. Fennie Spaak, Mw. Woppie Hartman, Mw. M. Meijer-Bakker,
8 Kerkvenster
IMPRESSIE VAN DE GEMEENTEAVOND Op 16 April kwamen we in de Ontmoetingskerk bijeen voor een gezamenlijke gemeenteavond. We begonnen met een welkomstwoord van Johan Schouwenaar die hierin aangaf dat de federatiekerkenraad deze avond graag wilde gebruiken om bij te praten en uitleg te geven over datgene waar we samen mee bezig zijn binnen onze wijkgemeenten. Er was een werkvorm gekozen waarin we met elkaar van gedachten konden wisselen over een aantal belangrijke thema's. Alvorens we hieraan begonnen hebben we samen gezongen en gebeden. Er was een korte terugblik en vooruitblik; Waar staan we nu? Waar willen we naar toe? Het door ds. Jac van Veen en ds. Frits Praamsma geschreven 'vijfsporen' stuk werd hierbij aangehaald (zie werk en ervaringsverslag kerkvenster maart 2015). Terugblikkend noemde Johan een aantal stappen die we gezet hebben en die een onderdeel zijn van de te volgen route richting een fusie, te weten: De veranderingen in de raden en commissies, het instellen van de gezamenlijke beroepingscommissie en het besluit om gezamenlijk een groothuisbezoek te organiseren. De gezamenlijke diensten twee keer per maand en tijdens de vakanties en het samen vieren van kerkelijke hoogtijdagen. Ook hebben we nu een website, een ABC boekje en een nieuw kerkblad. Er was een gezamenlijke gemeentezondag, we hebben de Damthema's gehad, een periodiek voorgangersoverleg en een gezamenlijke liturgiecommissie, liedboekcommissie en voorzanggroep. We mogen dankbaar en trots zijn op wat we al hebben bereikt.
bewust van de ander en zijn of haar manier van denken. Alle antwoorden zijn meegenomen en zullen besproken worden in de FKR. Deze input kan worden gebruikt bij verdere bezinning. Ons doel blijft om stap voor stap in goede harmonie met elkaar samen verder te gaan. Een uitgebreide samenvatting van de antwoorden op de post- its. 1: Over hoeveel jaar wilt u fuseren? over 1 jaar: 3x over 2 jaar: 13x binnen 5 jaar: 6x zo snel mogelijk: 5x niet overhaasten: 3x wanneer de tijd rijp is: 4x Zo snel als het mogelijk is, maar zo laat als het moet. We zijn verliefd, laten we zo spoedig mogelijk trouwen! 2: Hoe laat moet de dienst beginnen? 9 uur: 1x 9.30 uur: 9x 9.45 uur: 4x 10.00 uur: 4x zomertijd 9.30 uur, wintertijd 10.00 uur: 10x ’s zomers 9 uur en ’s winters 10.00 uur 10.00 uur met vooraf om 9.30 uur koffiedrinken. om 11.00 uur en daarna koffie met broodjes. tijdstip van de ontvangende kerk: 4x 3: Hoe organiseer je het samengaan van de pastorale wijken? gewoon in elkaar schuiven: 1x opnieuw indelen en contactpersonen laten samenwerken: 9x een wijk west en een wijk oost: 1x in liefde en met respect met elkaar omgaan, gesprekken organiseren in kleine groepen, niet te grote eenheden. kijken bij andere gemeentes hoe zij dat gedaan hebben: 1x een werkgroep instellen om er een eenheid van te maken vacatures niet meer vervullen maar nu al samenvoegen van contactpersonen plan: in juni kennismakingsavond voor alle contactpersonen en geleidelijk samenvoegen; ouderlingen kunnen al gemengd bezoeken: 2x alle contactpersonen toerusten in een paar groepen (maximum aantal); men moet zich veilig kunnen voelen om zaken te delen. pastorale wijken opnieuw indelen; in elke wijk 1 contactpersoon van de Ontmoetingskerk en 1 van de Damkerk en deze samen in de sectie
Daarna hebben we met elkaar nagedacht over de toekomst aan de hand van stellingen en vragen. De vragen/stellingen waren groot uitgeschreven en hingen voor ieder zichtbaar door de kerk. Op de tafels lagen post it papiertjes zodat iedereen antwoorden en ideeën kwijt kon met betrekking tot de vragen. Deze reacties werden na de pauze plenair kort doorgesproken. Het doel om elkaar zo te ontmoeten en respectvol, lerend en luisterend samen te werken is zeker behaald. We worden zo meer
9 Kerkvenster
laten werken, zodat ze voor elkaar kunnen waarnemen en samen kunnen overleggen en eventueel bezoekwerk doen.
ik voel me er thuis het is daar spannender Neutraal: weinig of geen verschil of het maakt voor mij geen verschil: 9x
4. Mag het bezit van twee kerkgebouwen de fusie in de weg staan? nee 37x aanvullende opmerkingen: dit laat zich niet dwingen, wanneer de tijd rijp is een besluit nemen samengaan kun je ook beleven in twee verschillende gebouwen, net zoals we nu doen misschien een heel nieuw gebouw dat toekomstbestendig is, dus ook voor toekomstige generaties?
7. Wat vindt u moeilijk aan de diensten in de andere wijkkerk? Damkerk: is organisatorisch lastig het gaat daar minder soepel, niet praten voor de dienst bijv. de stoelen! dienst begint laat geen beamergebruik: 3x liturgie spreekt me niet zo aan
5. Wat, denkt u, trekt jongeren (0-30 jaar) naar de kerk? geen idee, vraag het aan de jongeren zelf niets van wat er nu is, anders waren er wel jongeren vanavond jongeren slapen uit en hebben het druk en onvoldoende inspanning voor kerkgang maak de diensten aantrekkelijk voor jongeren d.m.v. bandjes, opwekking, spektakel, eigentijdse muziek, verbondenheid, meer variatie, andere begeleiding, meer beleving, wel bijbels houden, ander tijdstip andere vormen bijv. gespreksgroepen, inloopavonden, lezingen met leuke sprekers, aandacht voor jonge gezinnen aandacht voor het sociale spoor, vertrouwen houden in de toekomst, ga met jongeren in gesprek en neem ze serieus het is een landelijk probleem: op welke groep jongeren mikt men? op de evangelische benadering? Wat voegt kerk en geloof toe aan hun leef- en denkwereld?
Ontmoetingskerk: in de winter het vroeg tijdstip zitten naast de verwarming is te warm: 2x het geroezemoes, soms gemaakt gezellig, geen rust voor bezinning: 3x alles van de beamer: 4x voorganger doet welkom en mededelingen geen deurschrift en daardoor weet je niet hoe de dienst verloopt gebeden vaak te ouderwets (ook wel in Damkerk) veel onbekende gezichten Neutraal: geen moeite: 10x juist een verrijking 8. Tips voor de kerkenraad. Ga zo door! 6x Met Gods zegen. rustig en weloverwogen steeds iets gezamenlijks ondernemen durf wel besluiten te nemen! blijf oog houden voor wie niet goed mee kan in het proces houd ook aandacht voor 50niet te lange diensten en houdt de kindernevendienst apart maak gebruik van inbreng van gemeenteleden iets organiseren om elkaar beter te leren kennen, bijv. reisjes, naambordjes aangepaste diensten voor bijv. dementerende ouderen aandacht voor zichtbare en werkbare vooruitgang in het proces voor de gewone gemeenteleden, anders is het moeilijk om enthousiast te blijven en verliest men motivatie om dingen te veranderen.
6. Wat vindt u mooi aan de diensten in de andere wijkkerk? Damkerk: verzorgde liturgie: 4x meedoen van gemeenteleden: 2x rust en stilte/bezinningsmoment: 2x prachtige liturgische bloemstukken aansteken kaarsen Ontmoetingskerk: ruime zitplek gebruik beamer: 4x ambtsdragers lopen mee met avondmaal predikant doet schriftlezing: 2x
S. Tiersma
10 Kerkvenster
IN HERINNERING LIEFKE NOORMAN – BUS Op 24 april j.l. overleed Liefke Noordman – Bus in de leeftijd van 92 jaar. Haar overlijden kwam geheel onverwacht. Was ze afgelopen winter overleden toen een fikse longontsteking haar in de greep hield, dan hadden we niet vreemd opgekeken. Maar daar had ze zich met veel wilskracht doorheen weten te slaan, al werd ze dan wel niet helemaal meer de oude. Ze had een flink jasje uitgedaan. Haar benen wilden niet meer en haar hoofd bleef maar licht. Voor iemand die zo graag met van alles bezig was, kwam de lichamelijke achteruitgang als een opgave. Verdere achteruitgang is haar echter bespaard gebleven: Die 24ste april had ze haar dochter nog uitgezwaaid – samen hadden ze boodschappen gedaan. Maar kort daarna is ze in haar stoel overleden. Liefke is bij ons vooral bekend als een vrouw die positief in het leven stond. Iemand met een scherpe geest en iemand die van doorzetten wist. Ze was betrokken bij de kerk, draaide mee met de vrouwenvereniging toen die nog niet ter ziele was, at gezellig mee van de heerlijke (zo sprak ze er over!) maaltijden van Samen aan Tafel… Ze genoot van het leven! Niet jammeren en klagen, maar leven! Iets van haar leven heeft ze op schrift gezet op instigatie van en voor haar dochter. In een werkelijk prachtig handschrift(!!) heeft ze het een en ander aan het papier toevertrouwd. Zo mooi! Alsof de schoonheid van dit document iets van haar leven weerspiegelt! In de rouwbijeenkomst hebben we afscheid van haar genomen met de woorden uit Psalm 16: 7-11. In de vreugde die in de Psalm klinkt over het leven, het leven dat God de mens schenkt, herkennen we ook iets van de vreugde die Liefke beleefde aan het leven. Moge haar positieve levenshouding ons tot voorbeeld zijn! Met het heengaan van Liefke is er een lege plek ontstaan. Laten wij bidden voor haar kinderen en (achter)kleinkinderen om kracht om dit verlies een plek te geven. ds. Jac. van Veen
DS. H. L. A. DE WIJK † Jaren geleden leerde ik ds. H(enk) de Wijk, geboren 19 juni 1932, kennen als de inspirerende voorzitter van het Regionale College van Visitatoren. Toen ik preekvoorziener werd, probeerde ik vanzelfsprekend hem als gastpredikant voor onze hervormde gemeente vast te blijven leggen. Ds. De Wijk hield van reizen en van organiseren, ook van zaken ver buiten de kerk. Daarnaast was hij jaren lang mantelzorger van zijn vrouw tot zij een half jaar geleden overleed. Bovenal hield hij van preken. Hij werd ziek in een dienst in Kolham en overleed na een heel kort ziekbed op 11 mei 2015.
constatering van ds. De Wijk dat de kerken wel meer zaken hebben verloren. Bram dacht dat De Wijk was geïnspireerd door het toen nog niet verschenen boek van Herman Pleij: “Moet kunnen” en Sietsko aan het boek “Heilig moeten” van Marjet Dirks. Beide reacties legde ik ds. De Wijk voor plus een introductie van onze Kerstavonddiensten waarin hij zou voorgaan. De Wijk was blij dat werd gereageerd “meestal hoor je niets, enkele keren instemming, zelden als men niet door een preek is aangeraakt”. Maar ook: “Geen van beide boeken heeft mij geïnspireerd om de preek te actualiseren. Er zijn meer zelfstandig nadenkende personen in de wereld die consequenties trekken uit het evangelie”. En over mijn ‘inleiding’ op de Kerstavonddienst: “Ik doe mijn best en hoop met name dat ook niet zo kerkelijk meelevenden of zelfs ook helemaal niet meelevenden, door mijn woorden geraakt worden. Maar ja, ik zaai, maar de wasdom moet komen van de Heer. Aan s`Heren zegen is het al gelegen!!
Misschien herinnert u u de reacties van Bram Blaak en Sietsko Dijkman in “Kerkvenster” op de preek van 19 oktober j.l. van ds. De Wijk over “Geef de keizer wat des keizers is en Gode wat Gods is” nog wel. Bram verbaasde zich er over dat De Wijk stelling nam tegen de door de met name genoemde D66-leider bepleite afschaffing van de Zondagswet en de gevolgen daarvan. En verder over de nuchtere
11 Kerkvenster
Naar mijn mening: typisch Henk, zo nuchter, bescheiden en erudiet.
Zuidbroek. Dat wij hem met dankbaarheid blijven gedenken.
Honderden namen op 16 mei van hem afscheid in de Slochter kerk en op de begraafplaats te
Jan R. Terbijhe
DIACONIE En een reactie van “Ome Bert” waarvoor wij eind vorig hebben gecollecteerd: Beste Kees, Wat deed je mail me goed. Er wordt niet vaak geïnformeerd naar de stand van zaken rond het naaiatelier. Jij deed dat wel namens de diaconie. Ik ben op hoge leeftijd, maar ik doe er alles aan om als ambassadeur de Stichting Project Voice goed van de grond te krijgen. Inmiddels heb ik ook een verantwoorde boekhouding opgezet. Om kort te gaan op dit moment is er op het naaiatelier nog een ongedekt tekort van € 1.547,07, inclusief dus de laatst genoemde € 750,00 (een tegenvaller). Morgenavond vergadert er een diaconie waar ik zeker een mooie bijdrage van verwacht. Ik deed ook een beroep op enkele familieleden (neef Johan niet inbegrepen) maar heb daar nog geen reactie van gekregen. Het ongedekte tekort is nu nog tijdelijk gefinancierd met de voorziening die er is voor de pluimveeboerderij. Ik zei al dat het atelier een succes gaat worden. Nu al zijn er
tekenen dat er een financiële verbetering is opgetreden. Graag verwijs ik ook naar de website van Project Voice. Wat de pluimveeboerderij betreft hebben we de toezegging van Wilde Ganzen ontvangen dat we voor de geldverwerving gaan samenwerken. De (bouw)kosten zijn € 8.000,00, waarvoor Wilde Ganzen 55% zal inbrengen. Als verder startkapitaal is € 1.400,00 nodig. Hopelijk kunnen we dit jaar heel ver komen. De gemeente Deventer draagt aan project € 1.170,00 bij. Inclusief laatstgenoemd bedrag is de voorziening voor de pluimveeboerderij nu groot € 2.700,00. We gaan moedig verder. Ik hoop zo voldoende de vraag te hebben beantwoord. Een hartelijke groet van Ome Bert en ook jullie veel sterkte bij de zo mooie taak. Namens het college van diakenen Rina Zinger
VAKANTIES De vakantie staat weer voor de deur en velen van u zullen plannen aan het maken zijn, maar er zijn ook mensen die menen dat dit voor hen niet weggelegd is. Voor bv. senioren en mensen met een lichamelijke beperking is het misschien een idee om eens aan “Hetvakantiebureau.nl” te denken. Vanaf het eind van de jaren vijftig van de vorige eeuw ontstond binnen de toenmalige Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde kerken het idee om vakanties te organiseren voor ouderen en gehandicapten, kortom voor mensen voor wie het moeilijk of zelfs onmogelijk is om op vakantie kunnen gaan. De diaconieën van de Hervormde Kerk bouwden hiervoor op Hydepark in Doorn de aangepaste accommodatie het F.D. Roosevelthuis. Het Algemeen Bureau en later de afdeling Rekreatie van de Gereformeerde kerken organiseerde vakantieweken in onder meer De (Blije) Werelt in Lunteren. In 1996 is
de organisatie van vakanties van beide kerken samengevoegd in de Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk (PSDV), waarbij sprake is van één vakantieorganisatie: Hetvakantiebureau.nl. In de loop van de jaren is het aantal doelgroepen van Hetvakantiebureau.nl uitgebreider geworden. Nog steeds komen mensen op vakantie die zorg nodig hebben. Maar ook worden vakanties georganiseerd voor mensen die in de thuissituatie dreigen te vereenzamen, voor mantelzorgers met een thuiswonende partner met dementie, voor eenoudergezinnen, voor mensen met een visuele beperking en sinds kort ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Voor informatie over deze vakanties kunt u terecht bij de diaconie. De collecte voor de slachtoffers van de aardbeving in Nepal op 17 mei jl. heeft het geweldige bedrag van € 810,13 opgebracht. 12
Kerkvenster
De diaconie heeft dit bedrag aangevuld tot € 1000,- en heeft dit inmiddels overgemaakt
naar Kerk in Actie. Rina Zinger
PASTORALE RAAD Verslag van de Pastorale Raad wijkgemeentes Damkerk en Ontmoetingskerk In de vergadering van de pastorale raad zijn de onderstaande onderwerpen besproken. 1. Pastorale aandachtspunten uit de wijkgemeentes: - Bij het werken in de kerkelijke gemeente merken wij dat de medische en persoonlijke zorg steeds verder achteruit gaat of minder wordt (gevolg van de participatie maatschappij). Hierdoor wordt deze groep mensen gedwongen om andere oplossingen te zoeken, zoals te verhuizen naar een verpleegtehuis. Hierdoor worden als het om een echtpaar gaat de partners gescheiden. Als kerkelijke gemeente is het goed om dit te signaleren en aandacht voor te hebben. Verder kunnen wij de basis van het probleem niet oplossen. Af en toe kan het nodig zijn dat we gemeenteleden die het zelf niet meer kunnen en ook geen familie hebben, moeten helpen om de juiste weg te bewandelen naar de instanties die hen verder kunnen helpen. - Als u merkt dat een kerklid behoefte heeft aan pastorale aandacht of ondersteuning dan kunt u dit doorgeven aan Joke Halma (wijkgemeente Ontmoetingskerk) tel. 06-30143845 of Trijnie Laning (wijkgemeente Damkerk) tel. 322154. 2. Terugkoppeling contactpersonenavond: - De Damkerk heeft een avond gehad met als thema Communicatie. Belangrijk is om goed te luisteren wat een ander te zeggen heeft! - Komend seizoen wordt er in de beide wijkgemeentes bij de contactpersonenavond aandacht besteed aan hoe wij verder samen bepaalde zaken kunnen gaan organiseren wat is er hierin al mogelijk
3.
4.
-
5. -
6.
en wat zou jij hierin willen en kunnen betekenen??? Organisatie seizoen afsluiting contactpersonen Damkerk / Ontmoetingskerk: Op het moment van verschijnen van het kerkvenster is er een gezamenlijke afsluiting geweest van de contactpersonen van beide wijkgemeentes op 19 juni jl. Aandachtspunten bij begraven en cremeren, dat in de Damkerk wordt gebruikt voor mensen die voorkeuren willen vastleggen t.a.v. hun begrafenis of crematie:. De hiervoor aanwezige folder zal verder geactualiseerd en compleet gemaakt worden. Groothuisbezoek: Het conceptprogramma voor het Groothuisbezoek dat gelijk na de herfstvakantie weer zal plaatsvinden ligt klaar. De uitnodiging volgt in september. Wij hopen op een grote deelname. Thema: “Samen vieren en verbinden” Zie ook de vooraankondiging elders in dit Kerkvenster Jeugdwerk: Het jeugdwerk heeft de aandacht van de jeugdouderlingen van beide wijkgemeentes. Er zijn verdere plannen gemaakt tussen Joost de Ruiter, Leo Spackman en ds. Frits Praamsma. Als er wat speelt in de gemeente wat betreft de jongeren, dan dit ook graag doorgeven aan Joost (tel. 372920) of Leo (tel. 851819), zodat ook zij op de hoogte zijn en evt. actie kunnen ondernemen! Er wordt nagedacht over hoe we jongeren meer
13 Kerkvenster
bij de kerk zouden kunnen betrekken. Als u ideeën hebt of mee wilt denken dan horen wij dit graag.
In Meerwijk hebben wij met ingang van het nieuwe seizoen een bezorger nodig!!! Heeft u vragen, wilt u er meer over weten of wilt u samen met ons actief worden dan kunt u contact opnemen met Joke Drent – Halma,
[email protected] tel. 06 -30143845 / 0502304618. Ik hoor graag van u.
Vacatures Ontmoetingskerk: Wij zoeken nieuwe contactpersonen die samen met ons actief willen zijn in onze kerkelijke gemeente. Ook gemeenteleden die geen contactpersoon willen worden, maar wel enkele ouderen willen bezoeken of enkele kerkvensters willen bezorgen zijn ook van harte welkom om te reageren.
Joke Drent - Halma
VOORAANKONDIGING GROOTHUISBEZOEK We gaan weer naar het einde van het seizoen. Allerlei kerkelijke activiteiten worden afgerond. Zo gaat dat ieder jaar weer en dat is goed, want een periode van rust is nodig. Tegelijkertijd worden er ook alweer nieuwe plannen gesmeed voor het komende seizoen! In de pastorale raad zijn we bezig met het voorbereiden van het groothuisbezoek voor het nieuwe seizoen. Het thema van die groothuisbezoeken zal zijn: Samen vieren en
verbinden. We zijn verschillende mensen, met verschillende achtergronden. Ieder staat op eigen manier in het geloof. Toch delen we de verbinding met God en elkaar! We hopen u te verwelkomen en te ontmoeten op één van de bijeenkomsten. De data zullen vallen in de weken van 26 oktober tot en met 5 november. De pastorale raad
JEUGDRAAD 28 juni is de laatste keer kindernevendienst voor de zomervakantie in de Damkerk. In de Damkerk is er dan een speciaal programma. We doen samen iets gezelligs in de kindernevendiensttijd.
Dag allemaal, Als jullie dit lezen is het al weer bijna vakantie. Op 21 juni is voor de Ontmoetingskerk de laatste kindernevendienst voor de zomervakantie. We hebben dan een afscheidsdienst voor groep 8 in de Ontmoetingskerk (van de Damkerk en de Ontmoetingskerk samen) We hebben een leuke dienst voorbereid in samenwerking met de ouders en de kinderen die dan de overstap gaan maken naar het voortgezet onderwijs.
Na de zomervakantie begint de kindernevendienst weer op 23 augustus in de Ontmoetingskerk en op 30 augustus in de Damkerk. We wensen jullie allemaal een heel fijne zomervakantie! Leiding van de kindernevendienst. Miranda Jerphanion
LEERHUIS 2015-2016 – “BIJ BROOD EN BEKER” Samen rond de open Bijbel, in gesprek met elkaar, geïnspireerd door een eeuwenlange traditie, maar midden in het leven en met een open oog naar de toekomst: dat is hoe we in het Leerhuis nu al jaren bezig zijn. Met deelnemers uit beide wijkgemeenten. Ook na de zomerstop gaan we verder op deze lijn. Er
staan weer zes woensdagochtenden gepland, drie vóór en drie ná de kerst. U kunt de eerste drie data vast noteren: 7 oktober, 4 november en 2 december 2015; de overige data worden in een later stadium vastgesteld. Plaats van samenkomst is de Voorkamer van de Damkerk, 14
Kerkvenster
aanvang 10.00 uur, sluiting 12.00 uur.
liefst per e-mail (zie de gegevens op de achterkaft). Graag tot ziens in het Leerhuis!
In overleg met Nel Breeuwsma (die vorig jaar het Leerhuis leidde) en Trijnie Laning (die er ook het komend seizoen bij betrokken blijft) is gekozen voor het thema “Bij brood en beker”. Het gaat dus over het Avondmaal. Hoe beleven we dat sacrament? Hoe vieren we het? Wat zegt de Bijbel erover? Hoe is ermee omgegaan in verschillende stromingen van het christendom?
ds. Frits Praamsma
P.S.Om misverstand te voorkomen: in het vorige Kerkvenster hebt u kunnen lezen over een nieuwe gespreksgroep: “Open vragen”. Dat is ook heel boeiend, maar weer iets heel anders dan het Leerhuis! Mocht u interesse hebben en tot de doelgroep behoren (jong-volwassenen, tot plm. 30 jaar), dan kunt u zich voor die gespreksgroep aanmelden bij de jeugdouderlingen.
Doet u weer mee? Of bent u nieuwsgierig geworden en wilt u ook eens – geheel vrijblijvend – een ochtend meemaken? U kunt zich, nu al, aanmelden bij ondergetekende,
DIENST IN DE BURCHT Vanmorgen, 19 april, hebben we in De Burcht het Heilig Avondmaal gevierd. Het was een goede en gezegende dienst met ongeveer 30 bewoners. Met een groepje van meestal 5
vrijwilligers zetten we alles klaar voor de dienst, waarna we de bewoners gaan ophalen. Als iedereen er zo rond tien uur is, begint de dienst. Deze duurt normaal ongeveer drie kwartier. Vandaag in verband met het avondmaal iets langer. Na elke dienst is er koffie/thee drinken voor iedereen. Veel bewoners maken hier gebruik van. Een enkeling wil graag direct worden terug gebracht. Na de koffie zorgen we dat iedereen weer terug komt op hun kamer of in het restaurant, zodat ze op tijd zijn voor de lunch.
Dan ruimen de vrijwilligers nog met elkaar op en gaan ook wij weer naar huis. Mocht u/je het leuk vinden om een keer een dienst in De Burcht mee te maken, dan bent u elke zondag om 10 uur van harte welkom. Mocht u/je interesse hebben om mee te helpen aan deze manier van gemeente zijn, dan kunt u contact opnemen met mij. Susan Terbijhe
[email protected]
STICHTING BROODNODIG Een geweldig succes hebben we binnengehaald vorige maand. Het geval is dat Mamamini in Groningen geld verdient met de verkoop van tweedehands spullen. Het geld dat daarmee verdient wordt
komt elk jaar ten goede aan liefdadigheidsprojecten ed. Daarom hadden wij (Henk Bazuin) voor dit jaar een project ingediend ,Project Krentenbrood genaamd, om gezinnen elke week een
15 Kerkvenster
boodschappenpakket van € 25 te bezorgen i.p.v. €15.Dat project leverde ons maar liefst € 3650 op. Een geweldig bedrag waar we onze gezinnen een jaar lang mee kunnen bedienen. Natuurlijk in samenwerking met uw giften die ook niet mis zijn. Met dank aan Mamamini.nl Onze jaarlijkse cijfers worden altijd gepubliceerd op de site van ANBI.nl. Als u
daar nieuwsgierig naar bent kunt u ze daar downloaden en bekijken evenals het jaarverslag. Bankrekeningnummer NL34INGB0004675099 t.n.v. Stichting BroodNodig te Hoogezand-Sappemeer. Jan Rustenburg
STICHTING SAMEN AAN TAFEL In een prettige en voor hun inmiddels vertrouwde omgeving genieten onze gasten elke woensdag van hun maaltijd en de onderlinge contacten. De maaltijden, die worden bereid door mensen van stichting Baanvak, zijn voedzaam en zo horen we van de gasten, erg lekker. Iedere week kunnen we
dat doen mede door uw bijdrage. Hartelijk dank daarvoor! (giro NL 02 INGB 0007 9587 37) Namens bestuur SaT, Klaas Jan Jansen
COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS INCASSO AKB 2015 Zoals een aantal van u al heeft ervaren verloopt het incasseren van de toegezegde AKB bedragen dit jaar met de nodige onregelmatigheden. Voor de duidelijkheid: dit betreft alleen degenen die een machtiging tot incasso hebben afgegeven voor de AKB 2015. Aanleiding voor het probleem (hadden we in 2014 ook mee te maken) is de overgang naar de SEPA betalingen, en de aanpassingen die dit voor het betalingsverkeer hebben opgeleverd.
makkelijker op maakte. Inmiddels heeft het CvK besloten de incasso via een andere bankinstelling (SKG) te laten uitvoeren. Dit is ingegaan in de maanden april en mei, en we hebben de indruk dat een en ander een stuk beter loopt, afgezien van een paar incidentele gevallen, waar individueel nog aandacht aan besteed zal worden. Hierbij nogmaals verontschuldigingen voor het ongemak. Mochten er desondanks nog vragen zijn kunt u contact opnemen met Arjo de Heer: 0598-380868.
Met name voor de incasso leverde dit de nodige beperkingen op, en hadden wij ook het idee dat onze bank het een en ander er niet
Arjo de Heer
JAARCIJFERS De volledige jaarcijfers van de Ontmoetingskerk liggen tot en met vrijdag 3 juli ter inzage bij de penningmeester van CVK Ontmoetingskerk Gert van de Pol (320397).
De jaarrekening is in de vergadering van 26 mei 2015 door de kerkenraad goedgekeurd. De jaarrekeningen 2014 van de Colleges van Kerkrentmeesters en Diakenen van de Damkerk liggen voor de leden van de gemeente na afspraak vanaf 29 juni 2015 voor een week ter inzage op het Kerkelijk Bureau. U kunt daarover contact opnemen met mevrouw Trijnie Laning (tel.322154) of via haar mailadres:
[email protected]
16 Kerkvenster
STARTZONDAG 20 SEPTEMBER 2015 “GOEDE BUREN” Op zondag 20 september is de gezamenlijke startzondag van de Damkerk en de Ontmoetingskerk in en om de Ontmoetingskerk. Het thema is “goede buren”. Het programma ziet er als volgt uit: 8.30 uur Ontbijt 10.00 uur Kerkdienst met medewerking van koor “Benefaction”. Bij dit koor zijn diverse gemeenteleden betrokken. Na de kerkdienst is er koffie met iets lekkers en zijn er diverse activiteiten voor jong en oud. Rond 15.00 uur is er een gezellige maaltijd en een korte afsluiting. U kunt zich opgeven tot en met 13 september via het opgavestrookje in de Vonkzaal of in de hal bij de Ontmoetingskerk. U kunt uw opgave ook digitaal doen; neem dan de gegevens op de
opgavestrook over en mail ze naar
[email protected]
VRIJWILLIGERS STARTZONDAG Om deze dag mogelijk te maken zijn er veel vrijwilligers nodig om te helpen bij de verschillende activiteiten. U kunt zich hiervoor opgeven bij Hannie Keizer of via het opgavestrookje in beide kerken. U kunt uw opgave ook digitaal doen. Indien u zich opgeeft via email, vermeld dan bij welke activiteit u wilt helpen. Neem de gegevens op het strookje over en mail deze naar
[email protected]
LOKAAL LIEDBOEKNIEUWS (18) Tijdens de diensten zijn inmiddels al heel wat nieuwe liederen de revue gepasseerd. In juli en augustus maken we als voorzanggroep even pas op de plaats, om in september enthousiast de draad weer op te pakken. De plannen voor het nieuwe seizoen zullen in een volgende aflevering van het liedboeknieuws worden ontvouwd. In de jeugddienst van 21 juni hebben we onder andere lied 935 gezongen:
in die van onze Heer. Je hoeft niet bang te zijn als oorlog komt of pijn. De Heer zal als een muur rondom ons leven zijn. Je hoeft niet bang te zijn, al gaan de lichten uit. God is er en Hij blijft als jij je ogen sluit.
Je hoeft niet bang te zijn, al gaat de storm tekeer, leg maar gewoon je hand
Namens de liedboekwerkgroep, Jan Messchendorp
ZENDING (Postzegels en Kaarten)
Zoals afgesproken in het vorige bericht via deurschrift, krijgt U van ons nog de gegevens voor welke projecten van Kerk in Actie het geld is overgemaakt. De lokale projectpartners zijn blij met deze ondersteuning die het biedt bij de uitvoering van het werk aan de mensen ter plaatse. Hieronder staan de twee projecten die we gekozen hebben uit de lange hulplijst van Kinderen in de Knel. Het zijn de volgende twee geworden;
ONDERWIJS VOOR LAMBADAMEISJES – INDIA. In de regio Chandampet, in het hart van India, woont het Lambada-volk. De vrouwen en de meisjes die tot dit inheemse volk behoren hebben het zwaar. Ze hebben vaak met huiselijk geweld te maken. Veel meisjes gaan niet naar school. De organisatie Gramya pakt dit probleem aan door onderwijs te bieden aan honderd meisjes per jaar. De (vrijwillige) medewerkers van Gramya sporen meisjes op en zorgen ervoor dat hun levens verbeteren.
17 Kerkvenster
Kinderen krijgen weer zelfvertrouwen en hun schoolprestaties verbeteren. Door de liefde en aandacht ontdekken kinderen dat ze de moeitewaard zijn. In een bedankbrief van Kerk in Actie aan ons allemaal, hebben beide projecten daadwerkelijk € 475,- ontvangen.
ONDERWIJS VOOR DALIT KINDEREN – INDIA Geen plaats voor een kind. Iets dat in India aan de orde van de dag is. Duizenden Dalit kinderen worden gediscrimineerd en buitengesloten. “Dalits” betekend vertrapte of verdrukte en vallen buiten het Indiaanse kastenstelsel en worden ook wel kastenlozen genoemd. De organisatie Cards wil dat Dalit kinderen volwaardig mee kunnen doen en slaagt erin het onderdrukkende kastensysteem te doorbreken en ze naar school te krijgen.
Fam. Smallenbroek Luthersekerkstraat 44
JUBILEUM - WIM VAN DE LAAR - 40 JAAR ORGANIST! Het is dit jaar zo’n veertig jaar geleden dat Wim van de Laar in de Hervormde kerk te Kiel- Windeweer achter het harmonium kroop om de zondagse eredienst te begeleiden. Hij was toen, volgens eigen zeggen 17 jaar oud maar Jeroen en Hanneke Keij, die dit van dichtbij hebben meegemaakt , weten zeker dat Wim nog maar 16 jaar was, zijn vriendinnetje Ria mee nam en lang golvend haar had. Hoe het ook zij, Wim is al een lange tijd verbonden aan de Hervormde Gemeente Hoogezand-Sappemeer-Kropswolde, want na het harmonium volgden ook de orgels van de Dorpskerk, de Koepelkerk en de Damkerk. In al die jaren heeft Wim zich als organist ontwikkeld en kunnen we regelmatig genieten van zijn orgelspel. Naast het begeleiden van de liederen worden we door Wim ook verrast met orgelstukken van diverse componisten. Op 7 juni speelde hij muziek uit ‘Do-Re-Mi in de Pruikentijd’, een lesboek waaruit 50 jaar
geleden veel orgelleerlingen les kregen. Blijkbaar is ook Wim aan het terugkijken op zijn muzikale carrière. Hij speelde de stukken met verve en liet verschillende registers klinken. Op zo’n moment horen we hoe veelstemmig en kleurrijk het orgel is. Ook worden we als gemeente door Wim gevoed met ‘kennis’ op het gebied van (kerk) muziek want in het Deurschrift schrijft hij steeds een toelichting op datgene wat hij laat horen. Zo mogen we als gemeente blij zijn met zo’n toegewijde en getalenteerde organist en we feliciteren Wim van harte met zijn jubileum. Wim, we hopen nog vele jaren van jouw orgelspel te mogen genieten. Heleen van Veelen, voorzitter Wijkgemeente Damkerk
THEOLOGISCHE VERDIEPING VOOR GEMEENTELEDEN” TVG ‘Blij dat ik de stap dan toch heb genomen!’
vinden op onze website www.tvggroningen.nl. In de cursusplaats Groningen komen wij op maandagavonden bijeen; in de cursusplaats Assen op dinsdagochtenden. www.tvgassen.nl
Want de cursus Theologische Verdieping reikt je ontzettend veel aan. Verhalen die je nog nooit had gehoord, zaken die je niet wist, inzichten in het ontstaan van de Bijbel, kerkgeschiedenis en bovenal vragen omtrent God en geloven. Een verbreding en verdieping, met overzichten en achtergronden. Het heeft een grootse uitwerking, een geloofsnoodzakelijke verrijking! De cursusplaats Groningen biedt dit aan; elk jaar start er een nieuwe groep. Dit willen we graag zo houden! Dus heb je behoefte, kom erbij! Mocht je meer willen weten, informatie is te
Het nieuwe cursusjaar start op maandag 7 september 2015. De lessen worden gegeven in het Willem Lodewijk Gymnasium, Verzetsstrijderslaan 220 te Groningen. Ds. Atze Landman Cursusleider TVG-Groningen
18 Kerkvenster
NIEUWS VAN DE OUDERENCOMMISSIE 9 mei 2015: Busreis? Helaas kan ik hier geen verslag plaatsen van onze busreis! Het reisje kon dit jaar namelijk niet doorgaan, omdat zich te weinig gemeenteleden hadden opgegeven. De onkosten werden daardoor te hoog.
Sommigen hadden zich nogal op het uitje verheugd. Gelukkig had iedereen begrip voor onze beslissing om het reisje te annuleren. We kijken nu uit naar de seniorenavond, die plaats zal vinden op donderdag 12 november a.s. Zet u deze datum alvast in uw agenda. We zien uit naar uw komst! Namens de ouderencommissie,
We vonden het vervelend om de belangstellenden, die zich wel hadden opgegeven, teleur te moeten stellen.
Titia Steursma
ACTIVITEITEN RONDOM DE KERK Even een berichtje van de KCHS. De opbrengst van de koningsmarkt is € 2.373,85. Geweldig! Tevens wil ik alle vrijwilligers die hebben geholpen bedanken!! Vanaf de eerste maandag van september
beginnen wij weer goede gebruiksvoorwerpen te verzamelen. U hoort van ons. Ina Zomerman
FELICITATIES De felicitaties aan onze jarige gemeenteleden vanaf 80 jaar en onze jubilarissen gaan, vergezeld van een bloemengroet van de gemeente, naar: juli 1 3 5 6 6 8 11 12 17
Dhr. D. de Vries Dhr. K. Koers Mevr. K. Bosgraaf - Nieboer Dhr. R. Vonk Mevr. G. Vrieling Mevr. G. Munnik - Dijkstra Dhr. L. Bakker Mevr. A.K. ten Cate - Loerop Dhr. J.P. Westerhuis
augustus 2 Dhr. J. Kroeze, 5 Mevr. C.H. van Gelder 8 Dhr. K. Draaijer 9 Mevr. G. Terbijhe - Borgers 9 Dhr. H.A. Westerhuis 10 Dhr. J.H. Emmens 13 Mevr. J.A. Nooteboom - Grootenhuijs 14 Dhr. K. Mulder 15 Mevr. C. Hogendorf - van Leeuwen 19 Mevr. E.J. Gruis - Streelman 20 Mevr. H.G. Hospers 21 Mevr. H. Draaijer - Meijer
19 20 20 22 24 26 31 31
Mevr. A. Abbingh - Veninga Mevr. T. Schouwenaar - Boon Dhr. S. Smit Mevr. W. Pietersma - Greidanus Mevr. A. van de Laar - Klinkenberg Mevr. S.P. Meijer - Wielsma Dhr. J.R. Jansen Mevr. G. Bulder - Levering
22 23 25 25 26 27 28 30 30 31 31 31
Mevr. G. Winkler Prins - Zijlema Mevr. T. Beuving - Boom Mevr. H.H. Ruiter - Boerema Mevr. G. Buikema - van Capelle Mevr. H. Swarts - Jansema Dhr. H.C. Heering Mevr. A. Joldersma - Huiting Mevr. Z. Suk - Dallinga Mevr. L.F. de Wolf - van der Zee Mevr. E. Noordhoek - Bolt Mevr. M. Boog - Westendorp Mevr. C.T. Horstman - de Graaf
19 Kerkvenster
september 1 Dhr. J. van der Wal 5 Dhr. J.A. Menzinga 7 Mevr. H. Bouwman - Bontkes 7 Mevr. I. Apol - Boonstra 9 Mevr. E. van Loon 13 Mevr. W.G. Hasper - Heemskerk 16 Dhr. M. de Groot 16 Mevr. M. Dekens - Timmer 16 Mevr. C.W. Groeneveld - Verploegh 20 Dhr. H. Meerman 20 Mevr. A. Koning - van Calker
20 21 23 23 23 24 25 27 29 30
Mevr. P.A. Buining - Ritsema Mevr. T. Nijland - Winter Mevr. B. Redeker - Jager Mevr. A. Korn - van Kuilenburg Mevr. K.A. van der Lelie - Tillema Mevr. R. Dusseljee - Knollema Mevr. G. Westerhuis - Klok Mevr. S. Uuldriks - Wierenga Mevr. A. Westerhof - Bakker Mevr. A.H. Klevering - Janssen
HUWELIJKSJUBILEA JULI 40 jaar getrouwd 1 Dhr. en mevr. Evenhuis - Imhof 4 Dhr. en mevr. Fennema - Lutjeboer 25 Dhr. en mevr. Koster - Bijsterveld
45 jaar getrouwd 21 Dhr. en mevr. Dijksterhuis - Folgerts
AUGUSTUS 40 jaar getrouwd 29 Dhr. en mevr. van Delden - Flikkema
SEPTEMBER 45 jaar getrouwd 4 Dhr. en mevr. van Sambeek - Hovinga 25 Dhr. en mevr. Slagter - Huizingh
55 jaar getrouwd 29 Dhr. en mevr. Veldhuis - Boels
KERKINFORMATIE (officieel orgaan van de PKN) – mei en juni 2015
Veel interessante zaken in de nummers van mei en juni 2015 stip ik zelfs niet aan omdat die zaken op Pinksteren en op de oorlog 1940 45 en het 70 jaar bevrijd zijn sloegen. Alleen herhaal ik het advies van de geïnterviewde ds Jan Slomp, zoon van “Frits de Zwerver”: ‘loop niet met de massa mee, lees je Bijbel en de krant’
Die draad van een zorgzame kerk pakt m.i. Maurits van Stuijvenberg, persvoorlichter van Kerk in Actie, in het juni nummer op door onder de kop Kerkelijk noodfonds geeft mensen perspectief in te gaan op de mogelijkheid plaatselijk kerkelijke noodfondsen te vormen om zo naar elkaar om te zien. Hij doet ook verslag van zijn gesprek met o.a. de scriba van de generale synode die Lampedusa bezochten onder de titel ‘Willen we in zo’n wereld leven?
In mei ging projectcoördinator Willy Meijnhardt onder de kop Zorgzame Kerk – ook uw gemeente kan het worden in op de kansen die de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) voor de kerken biedt. ‘Met het project Zorgzame Kerk zijn de PKN en Kerk in Actie ingesprongen op de nieuwe Wmo. Sinds 1 januari 2015 zijn hierdoor de lokale overheden verantwoordelijk voor het ondersteunen van inwoners met een chronische ziekte, fysieke beperking of psychosociale problemen. Op 18 proefplekken leggen kerken contacten met de burgerlijke gemeente en zorginstanties om te kijken wat hun rol kan zijn in een situatie waarin de zorg vanuit de overheid minder wordt.’ Ook iets voor onze gemeente?
Onder de titel “Zorg over vluchtelingenakkoord” (van de VVD en PvdA over bed, bad en brood) wordt in juni gesteld ‘dat die partijen de mensenrechten naast zich neerleggen.’ [U herinnert u nog wel dat de PKN bij de Raad van Europa klaagde over onvoldoende opvang door de staat van ongedocumenteerde uitgeprocedeerde asielzoekers.] ‘In een persbericht heeft de PKN verklaard het akkoord “onrealistisch, onhoudbaar en inhumaan” te vinden.’ In mei stond ook een duidelijk artikel van Jaap Broekhuizen over de vanaf 1 januari 2016 verplichte ANBI-status van kerkelijke
20 Kerkvenster
gemeenten, als die van fiscale voordelen willen genieten en hun gemeenteleden o.a. hun
Op digibron zijn in totaal meer dan 1,5 miljoen artikelen beschikbaar waarvan 17.135 artikelen uit “Kerkinformatie”. Momenteel wordt gewerkt aan de plaatsing van het vaktijdschrift voor diakenen Diakonia. Aangekondigd werd dat op 13 juni, de nationale Dag van de Bouw, een gedenksteen wordt geplaatst bij de toekomstige ingang van het Nieuwe Roosevelthuis in Doorn. Hier zullen vanaf volgend jaar met name de predikanten hun nascholing volgen en gasten en vrijwilligers van zorgvakanties kunnen genieten.
kerkelijke bijdragen fiscaal aftrekbaar willen laten zijn. [Onze beide wijkgemeenten hebben deze zaak op een haar na geregeld. Hulde!] Als internetnieuwtjes werd in mei vermeld dat de enquête kerk2025 ruim 18.000 keer was ingevuld: een 1000 predikanten, 4500 ambtsdragers, 6500 vrijwilligers en 6.000 overige kerkleden. De resultaten zijn te vinden op www.protestantsekerk.nl/kerk2025. In juni werd aangegeven dat nu alle jaargangen van Kerkinformatie digitaal zijn te raadplegen en te doorzoeken via de bronnenwebsite Digibron.nl. En wel de jaargangen 1971 – 1993 als officieel orgaan van de Gereformeerde Kerken in Nederland en vanaf1 januari 1994 tot 1 mei 2004 als gezamenlijk orgaan van de gereformeerde kerken, de hervormde en de Lutherse kerk. Vanaf 1 mei 2004 als het officiële orgaan van de PKN met nieuws over het werk van de generale synode, de dienstenorganisatie, plaatselijke initiatieven waarvan andere gemeenten kunnen leren en met aandacht voor samenleving en oecumene.
In het mei nummer zat een interessant katern over de ‘Startzondag 2015’.[Gaan wij die hier ook houden onder de titel “Goede buren”?] Freelance journalist Jan Kas gaf in het juninummer zijn interview met ds J. Offringa naar aanleiding van het boek God is niet te vangen (€ 16.50) met als kop ‘Ga in gesprek over twijfels en vragen’. [Misschien ook een onderwerp voor een gesprekskring als in Vriezenveen?] Met dank voor uw aandacht, Jan R. Terbijhe
AGENDA INLOOPOCHTEND U bent elke week, wisselend op de maandagof woensdagmorgen, om 09.30 uur welkom in het Damkerkcomplex voor een ontspannen samen zijn.
In de zomermaanden juli en augustus is er géén inloopochtend. woensdag maandag woensdag maandag woensdag
Contactpersoon: Klara Darwinkel
2 september 7 september 16 september 21 september 30 september
PASSAGE Chr. maatschappelijke vrouwenbeweging 8 sept.
Mevr. J Dijkman, advocate te Groningen Onderwerp: Familierecht
Belangstellenden zijn van harte welkom Bent u geinteresseerd? Bel dan PR-vrouw: T.G Koster-Bijsterveld, tel. 324683
DE REDACTIE WENST IEDEREEN EEN FIJNE ZOMER TOE.
21 Kerkvenster