…..over Geoportalen en: Interoperabiliteit, Open Standaarden en WebService Architecturen
Presentatie GIN 17 november 2004 Theo Thewessen Geodan IT
www.geodan.nl
Locatie als integrator binnen Geoportalen Location
www.geodan.nl
“Interoperabiliteit: meer dan techniek alleen!! OpenGIS Iternet – W3C ISO TC211 Tools
Convenanten, Wet-regelgeving, Gebruiksrecht, Attitude
Techniek, Geo-ICT Standaarden
IMRO IMWA NEN 3610 Authentieke registraties
Regels/ afspraken
Semantiek/ standaarden
“Interoperabiliteit”
www.geodan.nl
Semantiek – (locatie als integrator) (Bron ICTU/TG)
www.geodan.nl
Semantiek: domein specifieke standaarden
www.geodan.nl
Wetten en regels: Interoperabiliteit in de veiligheidsketen (bron ICTU/TG)
www.geodan.nl
Technologie als aanjager?
Techniek
Regels/ afspraken
Semantiek
Beleid/ organisatie
www.geodan.nl
Evolutie GIS -> Web Services Architecture
Lowcost costhardware hardware Low Groteperformance performance Grote
•Internet •Internet •ClientServer Server •Client •Threetier tiered edarch. arch. •Three
“Geintegreerd” “Geintegreerd” GIS GIS
Standalone aloneGIS GIS Stand Dataen en Data functionaliteit functionaliteit gekoppeld gekoppeld
•W3C––XML XML •W3C •Beschikbaarheiddata data •Beschikbaarheid •Mobilecompu computing ting •Mobile •“GISen enSAP” SAP” •“GIS
DesktopGIS GIS Desktop
•Spatialdatabases databases •Spatial •GIScomponents components •GIS •WebMapping Mapping •Web
GeospatialWeb Web Geospatial services services Gedistribueerd Gedistribueerd Volledig Volledig geintegreerd geintegreerd
www.geodan.nl
Evolutie technische Interoperabiliteit binnen GIS
XML/SOAP GIS Service
DBMS
Integratie Direct Read (API)
Web Services: -> Service Oriented Architecture
Conversie www.geodan.nl
Push naar infrastructuur denken Beschikbaarheid Beschikbaarheid data data
Internet Internet
•Veelaanbieders aanbieders •Veel •Grotedatasets datasets •Grote •Databij bijde debron bron •Data
•WebMapping Mapping •Web •XML,SOAP,.. SOAP,.. •XML, •ServiceOriented Oriented •Service Architecturen Architecturen Pushnaar naar Push infrastructuur: infrastructuur: Gedistribueerd Gedistribueerd Interoperabel Interoperabel Webbased based Web ServiceProviders Providers Service •Marktvoor voorservices services •Markt •Toegvoegdewaarde waarde •Toegvoegde ketens ketens
GISbinnen binnen GIS organisaties organisaties •Integratiedatatabases datatabases •Integratie •Integratiebinnen binnen •Integratie bedrijfsprocessen bedrijfsprocessen
Mobileen enWireless Wireless Mobile •Serviceson online, line,op op •Services locatie locatie •Thinclients clients •Thin
www.geodan.nl
Web Services (IBM, 1993) > “Web Service” is een implementatie van SOA (op basis van SOAP en WSDL)
"Web services vormen de basis voor een nieuw soort applicatie: Ze zijn “zelfbeschrijvend”, modulair Kunnen worden gepubliceerd (deployed), gelocaliseerd, en aangeroepen via het web. Web services omvatten functies: zowel eenvoudige requests tot geavanceerde business processen...
www.geodan.nl
Service Oriented Architecture (SOA) – W3C
Bron: W3C, 2004
www.geodan.nl
Web Interactie
Bron: W3C, 2004
www.geodan.nl
Service Oriented Architecture (SOA)
> Richt zich op processen en niet zozeer op de onderliggende technologie
> Het werkt prima in een heterogene omgeving > Kan dus domeinspecifieke diensten koppelen!! > Is basis voor integratie binnen GIS systemen en ketens
www.geodan.nl
Kansen Service Oriented Architecture:
> Data bij de bron > Integratie wordt overzichtelijker!! > Standaardisatie richt zich meer op “semantiek” en processen – (minder op technologische details)
> Dunnen client
www.geodan.nl
Service Oriented Model Fysieke Fysieke Implementatie Implementatie
metadata metadata
gedrag gedrag
Bron: W3C, 2004
www.geodan.nl
Standaardisatie: Web Service Architecture Stack
Bron: W3C, 2004 www.geodan.nl
GIS webservices
> Data services – Visualisatie (webmapping) – Editing –…
> Processing services – Overlay – Projecties – ….
> Registry, Catalog services – Registreren, classificeren – Vinden
www.geodan.nl
Service Chaining
1
2
4 3
Bron: Nadine Alameh, 2004 www.geodan.nl
Choreografie en Service Chaining
Bron: Nadine Alameh, 2004 www.geodan.nl
OGC versus W3C
Operatie
W3C, Industrie standaarden
OGC
Find (Brokering)
UDDI
Registry Services
Bind (Interact)
HTTP SOAP
HTTP (SOAP)
Describe
WSDL
o.a. GetCapabilities
Ref: ITC, 2003
www.geodan.nl
Tot slot: Enkele praktijkvoorbeelden
www.geodan.nl
GBKN – OpenGIS webmapping
www.geodan.nl
Naar een uniforme Risicokaart
www.geodan.nl
Webservices in het risicokaart concept Business Objects
LDAP
Medewerker Rol Client WFS Medewerker DAO
Applet Vaste lijsten RRGSSession Action classes
Inrichtingen
WFS Inrichting DAO
WFS Adres DAO
Struts Action Forms
GML Builder
WFS_Request handler
WMS
GML Parser
WFS
www.geodan.nl
Kabels en Leidingen On Line KLIC ws
KLIC on line server
Gebruiker
DGN TIFF
ws
Kpn
ws
Nuon
DGN2 SHP
Essent
DXF2 DGN DGN
ws
ws
Top25R ECW
Top10V Oracle
Geostreets ECW www.geodan.nl
Dienst Landelijk Gebied
www.geodan.nl
www.geodan.nl
www.geodan.nl
AGI-RWS Geoservices
www.geodan.nl
OpenGIS web services architectuur applicatie(s) Registry services Find Service
Catalog
find
Overige Services Gazetteer Annotation
is bl pu
bi nd
bi nd
bind
h is bl pu
h
publish
pub l
ish
Geo Coding
bi nd
...
Map Server Coverage Server
Feature Server
Portrayal
Map Server
MD MD
MD Raster Data
Webservices
Feature Server
MD
Data
Data
Data
(geo)-databases www.geodan.nl
Publish,
www.geodan.nl
Find en …………………………………. Bind
Toevoegen kaartlaag aan kaartbeeld Toevoegen aan navigatieboom mapservers en onderliggende kaartlagen Opvragen informatie over mapserver
www.geodan.nl
Architectuur: OpenGIS en Open Source Presentatielaag
Browser OSS
OSS
Servicelaag
ArcGIS ESRI
OG
OSS
Chameleon DMSolutions
OSS
OG OG WFS Geodan
OSS WFS
Mapserver
OSS
OG
OG WMS
WMS Geodan OG WFS ESRI
WCAS
Geocoder
Univ. of
ArcIMS ArcMapServer
Deegree
Geodan
Minnesota
ESRI
ISO
CEN
19119
meta
Gegevenslaag
GLD Geodata
GEOPAKHUIS www.geodan.nl
Samenvatting / conclusies
> > >
SOA wordt (razendsnel) DE standaard architectuur binnen voor Geo Informatie voorziening. SOA is geknipt voor de GIS wereld. Geo werkveld: – Minder GIS specifieke IT standaarden! -> – Lift mee met W3C! – Meer aandacht voor semantiek (geo, domeinspecifiek)
>
Kansen voor het Geo werkveld: – Aandacht voor ontwikkeling van (nationale) GII op basis van SOA – Framework voor integratie (ook binnen organisaties) • Overzichtelijker • Koppelen bestaande initiatieven
– Vrij denken: www.geodan.nl
Service Orientatie als aanjager:
Techniek
Regels/ afspraken
Semantiek
Beleid/ organisatie
www.geodan.nl
